trebas --- kaj estas sama porko, pli malbona, ol ni, pekuloj!

--- A ha. Nu, kaj kiajn valorajxojn vi trovis en la teko?

--- Tie okazis miso, --- kun cxagreno konfesis Cin. --- Gxuste en tiu vespero li nur paperojn portis. Gxuste tial mi enkacxigxis.

--- Mi ne komprenis, --- diris mi. --- Kie enkacxigxis? En kion enkacxigxis?

--- Ja kun miaj amikoj, --- sen deziro diris Becxjo. --- Ja kiel cxio okazis? Mi jam tiom estis certa, ke persvadis unu amikon kune okupigxi... Sola mi timis, ne kredis mi, ke la patriarko vere sen gardo iradas. Kaj mi ne nur la tekon bezonis, mi puni lin volis! Eble, ne gxismorte, tio kiel Dio al li donos, sed --- lauxmerite! Kaj la amiko kracxis al mia ideologio, certe, li bezonis materion. Unuvorte, mensogis mi multe, por lin interesi --- kaj tielajxojn cxe ni oni ne pardonas...

Jes. Se li tiam mensogis kun sama konvinkita aspekto, kiel nun --- kiu ajn al li kredus.

--- Kaj kie do estas nun via amiko?

--- Li, kiam vidis, ke ni prenis malplenajxon, --- bestiigxis. La auxton mi stiris, kaj li pistolon al mia flanko sxovis: turnu, diras, tien, kie vi al mi mensogis, ni pensos, kion fari kun vi. Kaj venus al mi fino, se mi ne elturnigxis. Jam ni alveturis al lia kompanio, jam el la auxto eliris --- frapis mi apud la domo lin je la verto, kaj ekkuris. Nun, mi pensas, ili min sercxas ne malpli, ol vi...

--- Kian do kompanion vi cxi tie havas? --- ne detenis sin Usolcev. Mi komprenis lian malpaciencon --- lin pleje maltrankviligis aferoj de lia distrikto, kaj informo pri tio, ke sub lia nazo ekzistas tuta krima grupo, evidente frenezigis lin. Mi miras pri lia pacienco, li sen tio tro longe toleris.

Becxjo palpebrumis. Oblikve rigardis al Usolcev.

--- Mi verdire mem malbone scias, --- singarde diris li. --- Mi cxi tien sola alflugis, pensis ripozi iomete. Cxi tie ja estas komunistoj, beateco... Kaj amikon tiun mi sur strato renkontis. Tio estas lia kompanio.

De iu malbona penso forkondukis min la turno de la konversacio. La kompanio --- tio estas, sendube, grava, tre grava, sed io multe pli grava movigxetis en la cerbo kaj dissolvigxis. Restis malkvieto.

--- Vi, Becxjo, ne nebuligu!

--- Dum jarcento mi ne vidu liberon, se mi mensogas, sinjoro majoro!

--- Adreso?

--- En Isxeevko tio estas. Pana strato, domo tridek ses. Tia duetagxa palaceto, apartenas al Mokeev, vendisto de legomoj. Li ja vere estas vendisto, sed ne legomojn li vendas.

--- Sed kion?

--- Cxion poiome. Precipe, sxajne, narkotajxojn.

Cxu ne tro facile li ilin cxiujn perfidas? Ne, li per niaj manoj esperas forigi ilin kaj tiel sekurigi sin --- tiel okazas. Kio do al mi sxajnis tia malbona?

--- Cxu skemon de la domo vi desegnos?

--- Nur vi min ne menciu, se kun ili konversacios.

--- Pri kio vi parolas, Becxjo.

--- Por mi --- pri la plej grava. Sinjoron kolonelon mi delonge konas, li estas homo honesta, kaj siajn ne endangxerigas. Sed kun vi mi, pardonu, ankoraux ne havis aferojn...

--- Cxu vi jam vin opinias «nia»? --- subridis Usolcev.

--- Kunlaborado estas utila afero. Ni estas por paca kunekzistado de du sistemoj.

La majoro denove konsternigxis.

--- Kio? De kiaj sistemoj?

Turnante en la manoj krajonon kaj desegnonte, Cin svingis la manon.

--- Tio estas el mia juneco komunista, vi ne komprenos. Jen tie, do, estas perono...

Usolcev demande rigardis al mi. Mi kuntiris la sxultrojn. Kiajn sensencajxojn hodiaux Becxjo diras...

--- De tiu flanko en la unua etagxo estas ses fenestroj, en la dua --- kvar...

Certe, kaj en Isxeevko kaj ecx en Simbirsko mem establi bazon estas sprite kaj trafe. Estas multe da apartenantaj al la patriarkejo gastejoj, estas multe da privataj pensionoj --- abundas pilgrimantoj, kiel nialandaj, tiel eksterlandaj; multas novicoj, venantaj por nur vorton intersxangxi kun la patriarko antaux votoj; ne kalkuleblas jxurnalistoj kaj sciencistoj, same kaj niaj, kaj el aliaj landoj... Estas facile perdigxi.

Ne, ne pri tio mi pensis.

Becxjo, mordante la langopinton, diligente desegnis.

Certe, neniun ni tie renkontos. Timante, ke ni trovos Becxjon pli frue, kaj paroligos lin, ili, nature, devus jam delonge fugxi, sendepende de tio, por kio ili kolektigxis en tiu cxi palaceto de Mokeev...

Ne, ne tio.

Becxjo levis al mi kulpajn okulojn.

--- Vi tie agu singarde, --- diris li. --- Ja tio estas bazo. Iam tie estas tri homoj, kaj iam --- kvin...

Evidentigxis, ke tie estis dek du. Kaj foriri ili neniel povis --- ilin tenis varo, pri kiu Becxjo ecx ne auxdis. En subterajxo de la domo, kiu estis ne bazo, sed transita punkto, atendis transporton rekorda stoko de kruda heroino por Euxropo; tian ne eblas transporti en valizo. Preparita kanalo kun eskorto, kun cxiuj dokumentoj, kun sekurigoj, kun doganaj rabatoj devus ekfunkcii morgaux. Kiel tiuj homoj sakris Becxjon, kiu enkacxigis unu el ili en tiun stultan, vanan kaj tiel neatendite disvolvigxintan aferon! Kvankam, la frapito je la verto ne tre rakontis pri tio, kiel trompis lin Becxjo --- li gxenigxis aspekti kreteno...

Cxion cxi mi eksciis poste.

Cxar la frapito estas registrita en neniu trauxmopunkto, en neniu malsanulejo de la urbo, do, plej probable, li estas en la domo --- tiel rezonis mi kaj Usolcev. La domon diligente cxirkauxis Isxeevkaj detektivoj kvaronhoron post kiam Becxjo komencis paroli. Sed Usolcev ne povis pacienci kaj volis palpi mem. Observi la punkton dum tuta tago, du, tri, sxajnis al li en tia situacio sensenca --- kaj kio, se, krome, Becxjo mensogis, kaj estas tie nenia bazo? --- kaj tial neeltenebla. Tio estis lia afero --- mi estis enketanta la katastrofon de «Carido», la atencon al la patriarko. Sed kiam, forte cxagrenita pri si mem, ke antaux tio li ecx ne auxdis pri aktiva loka narkotvendisto, Usolcev diris:

--- Nu, mi vokas mian grupon, --- mi respondis:

--- Ankaux mi.

--- Sed vi por kio, Aleksandro Lvovicx?

Pro ekscito kaj malkvieto mi igxis tro babilema:

--- Vidu... plena stultulo mi estas nur kun virinoj. Kion oni al mi diras --- al tio mi kredas. Sed cxi tie al mi sxajnas ia kaptilo, sed kia --- mi neniel povas kompreni. Do, estas pli bone esti pli proksime al la afero.

Vesperigxis, kiam du auxtoj alveturis angulon de Pana strato kaj Dama avenuo, kie koncentrigxis preskaux cxiuj plej bonaj en Isxeevko allogaj por virinoj magazenoj, kaj, ne turnigxante al la Pana, haltis. Dum la veturo ni per radio sukcesis ricevi aldonajn informojn: Mokeev mem kun familio jam antaux semajno forveturis al kuracloko, lasinte hejme solan administranton; kaj du venintaj el Siberio nefamaj jxurnalistoj luas lian mansardon. Ilia rondo de konatoj estas vasta. Ekde momento de establo de la observado el la domo neniu eliris kaj neniu en la domon eniris; cxu estas iu interne --- ne estas sciate.

--- Tenu vin proksime al mi por ajna okazo, --- korektante mian pistolingon sub la akselo, diris mi al Ramilo. Tiu mehxanike kapjesis, evidente ne tre bone auxdante min; la okuloj brulas, la vangoj brulas --- la unua serioza afero.

--- Nu, kial vi mem risku? --- duonflustre diris al mi estro de la grupo «Dobro» Igoro Sorokin. Kaj kun sengxena rekteco aldonis: --- Ja vi agxas preskaux kvardek, la reago estas jam ne tia bona...

Mi nur svingis la manon. Min kvazaux iu diablo pelis. Amoko.

Tiu operacio estis haste farata stultajxo, de la komenco gxis la fino. Kaj kvankam ni prenis cxiujn, inklude la frapiton, inklude la varon --- se ne helpus «Dobro», la gardantoj de la varo mortpafus duonon de la dekopo de Usolcev, aux ecx pli. Mem ne sciante tion, Becxjo sendis nin en vespan neston.

Kaj jen, kiam ni jam okupis poziciojn sub la fenestroj, kaj al pordaj sonoroj neniu respondis, kaj poste la administranto, kvazaux dorme, komencis nin demandi, kion ni bezonas, kaj informis, ke la mastro estas en vojagxo, kaj honesta Usolcev svingis antaux lia nazo ordonilon pri trasercxo, kaj la unua kvinopo jam eniris la domon, mi subite komprenis, kia penso, kvazaux infano, neniel sukcesanta naskigxi, turnigxis kaj pusxigxis per kalkanoj en mia kapo.

Tio estis ne Becxjo.

Kun mi parolis tiu sama diablo. Tiu sama mutacia viruso. Simple Kislenko, homo digna kaj bonkora, ne eltenis disduigxon, sed krimulo Cin kunvivigxis kun la diablo facile; li ecx ne komprenis, ke estas kaptita de la diablo. Cxiuj intencoj kaj kutimoj de la diablo estis parencaj al li. Sed lian deliron pri trezoroj de senrangaj komunistoj kaj persona diktaturo de la patriarko diris el malluma abismo la sama busxo, kiu sufloris al la murdinto de la grandprinco la deliron pri rugxa flago kaj pri tio, ke la popolo malsatas.

Mi malvarmigxis pro terura konjekto. Idioto, necesas urgxe veturi reen, enketadi Becxjon gxis senforteco: en kiu momento al li venis la revelacio, kie, kiu estis apude, kion ili mangxis, kion trinkis... Kaj tiam en la domo komencigxis pafado.

Ramilo, kontrolanta najbaran kun la mia, angulan fenestron, ekimpetis al la perono de la domo. Knabacxo, nazmukulo; al kamaradoj necesas helpi, farante dece tion, kio estas ordonita al vi, sed ne baraktante inter tio, kio estas ordonita al unu, alia, tria kamarado... Kun sovagxa tinto frakasigxis la fenestro --- ne mia, la Ramila --- kaj el la domo malsupren saltis, kruce dismetinte la brakojn sur fono de malheligxanta cxielo, armita homo.

Ramilo impetis reen. Iomete glitfalis sur rosa herbo. Rektigxis momente, rapida kaj forta, kiel pantero, sed tia sendefende mola, preskaux likva, kompare kun morta dureco de metalo, kiu --- mi tion sentis, sciis per la tuta hauxto --- aux jam etendigxis, aux jam estis etendigxanta renkonte al li. Mi sukcesis pafi responde, sukcesis longe salti sur Ramilon; sukcesis per la kapo kaj la sxultro faligi lin kaj forigi el tiu nevidebla, maldika kiel haro, rekta linio, sur kiu cxi-sekunde tute ne devis trovigxi io viva.

Kaj ankoraux sukcesis pensi, treege stulte: jen kion sentas baloneto, kiam gxin tusxas brulanta cigaredstumpo. La mondo krevis. 4

Doloro estis tia...

Doloro.

Doloro.

Tia doloro, ke sxajnis --- gxuste pro gxi estas mallumo. Pro gxi ne eblis movigxi. Se ne estus tia doloro, mi povus movigxi.

Speciale dolora estis spirado.

Denove en mallumo sub fermitaj, morte alkreskintaj al la okulgloboj, palpebroj baraktis senkapa ansero; gxi ne povis ecx pepi, ecx aludi, kiel estas al gxi malbone, dolore kaj terure --- kaj nur senforte plauxdis per largxaj flugiloj laux tero, saltetante cxe cxiu plauxdo; sed pri tio, ke gxi forflugu el tiu cxi terura, priversxita per gxia sango loko, ne eblis ecx diri.

Sxajne mi estas eta kaj malsana. Cxu gripo? Cxu varicelo? Mi ne memoras... Alta temperaturo, sendube. Tre alta temperaturo. Kaj doloro. Sed panjo estas apude. Tion mi sentas ecx en mallumo. Sxi estas apude kaj ion flustras karese. Do, cxio estos bona. Mi sanigxos. Necesas nur pacienci, atendi. Panjo, tiel doloras... donu trinki... mi ne povas spiri, demetu de mi sxtonon.

Plauxd'-plauxd' per la flugiloj...

Plauxd'-plauxd' per la palpebroj. En unua momento lumo sxajnis al mi neelteneble hela.

En la cxambro apenaux flagretis blua nokta lampo. Mi estis sternita; gutigilo estis enpikita en faldon de la kubuto, oksigena tubeto estis algluita al la supra lipo. Gxuste el gxi blovas rekte en la nazotruon io fresxa --- tiel, ke eblas spiri, preskaux ne spirante. Apude estas ne panjo --- Liza. Sxi gxibetigxis. Sxi pregxis. Mi auxdis, kiel sxi, kunpreminte la pugnetojn, simple postulas ion de sankta Pantelejmono kaj de iu Ksenia... Ridinda. Sub la okuloj sxi havas makulojn, bluajn, kiel la nokta lampo. Versxajne, sxi tiel jam longe sidadas.

Mi movetis la lipojn kaj eksiblis. Sxi vigligxis.

--- Sacxjo!

Mi denove eksiblis.

--- Al vi estas malutile paroli! Sacxjo, kara, mi petas --- kusxu trankvile! Cxio jam estas bona! Necesas nur pacienci...

Mi eksiblis.

--- Kion vi deziras, Sacxjo? Kion mi faru? Cxu la kusenon korektu? Aux vi pisi bezonas? Se jes --- palpebrumu!

--- Pardonu, --- siblis mi.

Larmoj versxis el sxiaj okuloj.

--- Pardonu, --- por fidindeco ripetis mi.

Pardonu pro tio, ke sub tiuj damnitaj fenestroj mi pri vi ecx ne rememoris. Mi ne scias, kiel tio povis okazi. Mi ecx ne pensis, kiel vi vivos sen mi. Ecx ne pensis pri devo antaux Pauxlinjo, antaux vi... antaux Stanjo, kiun vi ne konas, sed kun kiu tamen parencas... sxi ne sxatas tiun vorton, sed dum mi estas necesa al sxi, mi havas devon antaux sxi, kun tio ne eblas ion fari... Mi pensis nur pri fremda knabo --- tie, en Otuzo, kie al mi kun vi kaj Pauxlinjo estis tiel bone, li kun brilantaj okuloj ravite auxskultis sur vespera verando, sub steloj, inter vitoj, miajn rakontojn...

Cxion cxi mi nun neniel kapablis diri.

--- Ksenia... kiu? --- siblis mi.

Sxi ridetis, glatigis mian manon, korektis la kovrilon...

--- Cxu vi auxdis, jes? Kiel mirakle! Vi tute rekonsciigxis, kara! Tio estis unu tre digna virino, al vi sxi placxus. Sankta Ksenia Peterburga. Sxia edzo subite mortis, sen euxkaristio, kaj, sekve, ne povis trafi en la paradizon; sed sxi, por eltiri lin el la infero, vestigxis en lian vestajxon, kaj diris, ke mortis sxi, Ksenia, tutan havajxon sxi disdonis al malricxuloj, kaj ankoraux longe vivis sanktan vivon kvazaux anstataux li. Sxi estas entombigita en nia Smolenska tombejo, proksime de nia hejmo. Cxu vi deziras --- ni tien venu poste kune?

--- Sxi estas... kontraux kio? --- demandis mi, kaj tuj komprenis, ke malbone diris --- kvazaux temis pri tablojdo. Sed vorton ne eblas rekapti.

--- Por sano, por geedza paco...

--- Kaj Pantelejmono?

Sxi kaj ridis, kaj ploris.

--- Sacxjo, nu tio ja estas ne kabineto de ministroj! Unu pri energio, alia pri transporto... Ili simple helpas en malfelicxo --- kaj cetero dependas de tio, kun kiu plej bone kreigxos rilatoj. Jen mi, ekzemple, kun Ksenjo sentas plej facile, plej konfide...

Malantaux la pordo de la cxambro auxdigxis bruo. Abruptaj ekkrioj. La vocxoj estis virinaj. La pordo kun bruego, neeltenebla en silento kaj doloro, malfermigxis.

--- Malpermesite, cxe li jam estas!.. --- kriis vartistino, penante lauxlitere barikadi la pordon per si, kaj eksilentis, konsternite rigardante al ni. Mi ecx ne sukcesis ekscii, kio cxe mi, laux sxia opinio, jam estas. Kun mordita lipo, kun senhelpe malfermitaj, tuj blindigxintaj post lumo okuloj, desxovinte la vartistinon per la sxultro, en la cxambron penetris Stanjo.

Liza malrapide levigxis.

Estigxis silento.

Facile blovetis en la nazotruon strieto de fresxa aero; sxajnis, gxi iomete susuras. Kaj la koro ekbatis, kiel boksisto en trejnan piron --- jen kelkaj sovagxaj sinsekvaj batoj, jen pauxzo.

--- Nu jen, --- siblis mi.

Panjo, donu al mi trinki...

--- Se vi renkontigxis --- do, mi mortos.

Ili staris apude. Kaj, kvankam ili tute ne similis, al mi sxajnis, ke cxio duobligxas en miaj okuloj. Tio rememorigis kombinitan filmon --- okazas tio en malbongustaj kinokomedioj: unu saman aktoron, ekzemple, oni filmas kiel du fratojn-gxemelojn, kaj cxiuj konfuzigxas, ne povas ion ajn kompreni, skandalas foje, kaj tiel gxis la fino mem. La fratoj renkontigxas en unu sceno, manpremas unu la alian kaj ridegas.

Cxi tie neniu ridegis.

--- Tio estas Elizabeta Nikolavna, --- siblis mi, --- mia edzino. Tio estas Stanislava Solomonovna... same mia edzino.

--- Pa-pardonu... --- per tintacxa, tute fremda vocxo elpremis Stanjo, abrupte turnigxis, kaj, tamburinte mallongan fraparon per kalkanumoj laux kahela planko, elkuris el la cxambro. Dum iu momento Liza, malferminte la busxon en sia infaneca konsterno, rigardis post sxi. Poste denove movis rigardon al mi. Sxiaj lipoj ektremis. Mi ankoraux sukcesis vidi, kiel sxi impetis preter la sxtonigxinta vartistino post Stanjo.

Rekonsciigxis mi en la reanimiga sekcio. Doloro estis cxie.

Plauxd'-plauxd' per la flugiloj...

Mi ne deziris malfermi la okulojn. Liza estis apude, mi auxdis. Do, cxio estas bona. Dum mi silentas, dum kusxas kun fermitaj okuloj, sxi estos cxi tie. Apenaux auxdeble, kante, sinforgese, sxi flustris ion sian... Cxu akateston? Jes, akateston.

--- ...Kiel malforta senhelpa infano naskigxis mi en la mondon, sed Via Angxelo etendis helajn flugilojn, gardante mian lulilon. De tiam amo Via brilas sur cxiuj vojoj miaj, mirakle kondukante min al lumo de eterno...

Mi agxis kvin jarojn.

--- ...Ho Dio, kiel bone estas gasti cxe Vi. La tuta naturo mistere flustras; gxi tuta plenas je kareso, birdoj kaj bestoj portas sigelon de Via amo. Benita estas patrino-tero kun gxia rapide velkanta belo, vekanta sopiron pri la eterna patrujo...

Sxia vocxeto estis laca, rauxketa. Versxajne, sxi multe ploris.

--- ...En luna lumo kaj en najtingala kanto staras valoj kaj arbaroj en siaj negxoblankaj nuptaj vestajxoj. La tuta tero estas Via fiancxino, gxi atendas la Eternan Fiancxon. Se Vi tiel vestas herbon, do kiel Vi transformos nin en venonta renaskigxo, kiel heligxos la korpoj, kiel ekbrilos la animoj! Gloron al Vi, bruliginta antauxe helan lumon de eterna vivo! Gloron al Vi pro espero de senmorta ideala eterna belo! Gloron al Vi, ho Dio, pro cxio por cxiam!

Mi agxis kvin jarojn, kiam somere, en nia apud-Moskva bieno, mi vagis en malgxusta horo al mastruma korto. Kion mi estis sercxanta, je kio estis ludanta, fantaziante en soleco --- mi ne memoras. Ne gravas. En la memoro restis nur la ansero.

--- ...Ne timigas vivaj tempestoj al tiu, en kies koro brilas lucerno de Via fajro. Cxirkauxe estas malbona vetero kaj mallumo, teruro kaj hurlo de vento. Sed en lia animo estas silento kaj lumo. Tie estas Kristo!

Cxu gxi estis destinita al nia tablo, aux al laboristoj --- tion mi same ne scias. Gxi kusxis sur tero; la sango jam ne fluis el absurda kolstumpo --- kaj mi, etulo, ecx ne komprenis komence, kio al gxi okazis, al la giganta blanka belulo, kaj kie estas gxia kapo. Sed gxi ankoraux martelis per la flugiloj, kaj la flugiloj estis tiaj potencaj, tiaj largxaj, sxajnis, sur ili eblis facile levigxi ecx gxis la suno. Sed gxi jam nur iomete saltetis, kiam la largxaj, jam kovritaj de polvo, jam malpurigitaj de tero kaj sango aloj batis teron. Gxi senmovigxis kiel senforta amaso, kvazaux preparigxante, koncentrigxante, poste malespere, per cxiuj fortoj: plauxd'-plauxd'-plauxd'!

--- Kiel proksima Vi estas en tagoj de malsano. Vi mem venas al malsanuloj. Vi mem klinigxas cxe sufera lito kaj la koro parolas kun Vi. Vi per paco prilumas animon dum malfacilaj malfelicxoj kaj suferoj, Vi sendas neatenditan helpon. Vi konsolas, Vi estas amo postulanta kaj savanta, al Vi ni kantas: Haleluja!

Mi longe, kvazaux sorcxita, staris tie kaj kun freneza espero rigardis: eble gxi sukcesos? Poste mi forkuris; min neniu povis trankviligi dum la tuta tago. «Gxi ne povas! --- kriis mi, sufokigxante pro larmoj; oni timis paroksismon, tiel mi ploregis. --- Gxi ne povas!!» Ili ne komprenis --- kaj mi ne povis klarigi, al mi cxio estis ekstreme klara, gxis teruro kaj por cxiam. Kara mia panjo sxovis al mi, strebante konsoli kaj amuzi, lanugajn, molajn, ridindajn, cxarmajn anseridetojn: «Vidu, Sacxjo, kiel multaj ili estas! Kiel ili kuras! Kiel ili mangxas! Jen, donu al gxi panon! Se vi deziras, prenu gxin sur la manojn --- la anserido ne timas Sacxjon, Sacxjo estas bona...» Mi ploris pli forte, jam malfortigxinte, jam sen krio, kaj nur balbutis: «Mi domagxas. Mi ilin cxiujn domagxas».

--- ...Kiam Vi inspiras min servi al proksimuloj, kaj la animon prilumas per humileco, tiam unu el sennombraj Viaj radioj falas sur mian koron, kaj gxi igxas lumporta, kvazaux fero en fajro. Gloron al Vi, sendanta al ni malsukcesojn kaj malfelicxojn, por ke ni estu kompataj al suferoj de aliuloj! Gloron al Vi, transforminta nian vivon per faroj de bono! Gloron al Vi, establinta grandan rekompencon en memvaloreco de bono! Gloron al Vi, akceptanta cxiun altan impeton! Gloron al Vi, levintan la amon super cxio tera kaj cxiela! Gloron al Vi, ho Dio, pro cxio por cxiam...

Neniu estajxo en la tuta mondo povus deziri pli forte, ol tiu ansero deziris forflugi de tiu terura loko, kie al gxi okazis kaj plu okazas io neimagebla, plenigita de absoluta sufero. Gxi tiel penis! Plauxd'-plauxd'-plauxd'! Plauxd'-plauxd'! Cxiam pli malforte... Tuta vivo, kiu ankoraux estis en gxi, petegis pri sola: ni forflugu! Nu, forflugu ni, cxi tie estas malbone, dolore, terure; cxi tie en nenia okazo eblas resti!

Kaj gxi ne povis. Ecx tiel pasie dezirante --- ne povis.

Tiam mi komprenis. Por cxiuj estas tiel. Kaj por homo. Homo povas nur tion, kion li povas, kaj ecx ne je unu haro pli; kaj ecx ne je unu haro alie. Forto de deziro signifas preskaux nenion.

Plauxd'-plauxd'-plauxd'.

Kion kostas miaj «mi venos»? Kion kostas iliaj «mi estas via hejmo»? Se grosxkosta peco de plumbo igxas pli forta kaj grava, ol cxiuj tiuj flagrantaj labirintoj de pasioj... kaj dum ni tretas unu alian en stulta kaj orgojla, ofte ne malpli murda, ol plumbo, strebo doni al niaj proksimuloj formon, pli oportunan por ni --- gxi, eble, jam flugas? En mian belan, karesan, karegan, vivan --- gxi jam flugas?!

--- ...Disbatitan en polvon ne eblas restarigi, sed Vi restarigas tiujn, kies konscienco forputris, Vi redonas antauxan belon al animoj, senespere perdintaj gxin. Kun Vi ne ekzistas nekorektebla. Vi tuta estas amo...

--- Liza, --- vokis mi. Kvazaux siblis truita pneuxmatiko. --- Liza. --- Sxi haltis je duonvorto.

--- Mi estas cxi tie, Sacxjo, --- respondis sxi milde kaj trankvile. Kiel panjo. «La anserido ne timas Sacxjon, Sacxjo estas bona...»...

Nur iomete rauxke.

--- Liza.

--- Cxio estas bona, Sacxjo. Pri nenio pensu, ne maltrankvilu.

--- Liza. La manon sur la vizagxon...

Sxia varma malgranda manplato ekkusxis sur miaj fermitaj okuloj.

--- Malpli supre. Kisi.

--- Poste, Sacxjo. Cxio poste. Vi kisos kiun vi deziros, kiom vi deziros. Cxio estos bona. Kaj nun kusxu trankvile, amata, kaj kolektu fortojn.

Kiun vi deziros.

--- Kie?..

--- Sxi estas en hotelo. Sxi... iomete malsanas, kaj ni interkonsentis, ke sxi ripozos post la vojagxo, kaj poste anstatauxos min. Kvankam sxi tre deziris tuj. Sed mi simple ne povas foriri, --- sxi pauxzis. La fingroj sur mia frunto tremetis. --- Versxajne, sxi same ne povus. Sxi vin tre amas. Oj, cxu vi scias, estis tiel ridinde --- sxi ploras sur mia sxultro, kaj mi sur la sxia. Mi neniam kredus...

--- Kio... malsanas?

--- Ne, ne, nenio dangxera. Ne maltrankvilu.

Mi silentis iom. Kusxis kiel senforta amaso, kvazaux kolektante fortojn, poste: plauxd'!

--- Kruus-on voki. Becxjo infektita, kiel Kislenko. Esplori.

--- Mi ne komprenas, Sacxjo.

--- Kruus-on... voki. El Peterburgo. Al li mi klarigos.

--- Cxu Kruus-on?

--- Jes. Voldemaro Kruus. Al Sorokin... diru.

--- Bone, Sacxjo.

--- Urgxe.

--- Bone.

--- Ramilo... cxu estas viva?

--- Jes, Sacxjo. Li sxiras siajn harojn, per Alaho jxuras cxiun kvinan horon, ke vi por li nun pli parencas, ol la patro. Laux mi, duono da cxiuj fruktaj kaj legomaj gxardenoj de Krimeo laboras nun por vi sola. Kaj al vi ecx mangxi cxion estas malpermesite, kompatinda. Ne gravas, dume mi kaj Stanislava formangxos. Ankaux virinoj bezonas vitaminojn.

Panjo, demetu de mi sxtonon. 5

Tio estis laciga kaj stranga spektaklo. De ekstere povus sxajni, ke por helpi al Liza venis sxia fratino. Liza, palpsercxante kondutlinion, pene petolis, cxu strebante forigi cxiam aperantan strecxitecon, cxu por iel gxojigi sin; cxu, eble, ankaux min gajigi, komprenante, probable, ke ankaux por mi, amata fiulo, same estas maldolcxe kusxi inter ili kiel pansita sxtipo. Mi memoras, kiam Stanjo unuafoje venis anstatauxi sxin, kaj ili ambaux, gxibetigxantaj, kun same rugxigxintaj kaj sxvelintaj okuloj, denove staris, preskaux tusxante unu la alian per kubutoj, cxe mia lito, Liza subite petole ekridetis, militsalutis per du fingroj, en pola maniero --- mi ecx ne scias, cxu por plezurigi aux malplezurigi Stanjon; kaj ecx sxi mem, certe, tion ne sciis --- kaj brave raportis: «Speciala grupo estas kolektita, sinjoro kolonelo! Kiaj estos ordonoj?» Mi ne tuj trovis, kion respondi; longe knaris per nebuligita per anesteziaj drogoj cerbo, poste siblis, penante trafi sxian tonon: «Purigadu la armilaron gxis brilo. Mi levigxos --- kontrolos». Stanjo afable kaj malvarme ridetis; sed, ho dio, kiel ridis Liza pri tiu stulta kazerna maldecajxo! Mi memoras, en la dua, aux eble tria, tago al mi provis penetri Kurakin, sxajne kune kun Ramilo --- Liza estis elpelanta ilin: «Malpermesite! Aliro al la korpo estas malfermita nur por virinoj!» --- sxi kun senapelacia gajeco, peteme, retrorigardis al mi trans la sxultro. Mi memoras, en momento de unu el bandagxadoj ili ambaux estis en la cxambro kune --- Liza jam venis, Stanjo ankoraux ne foriris; do ili ecx la vartistinon fakte nuligis kaj kun ia translima zorgemo mem turnis mian malvarman kadavron per kvar manoj. «Stanjo, bonvolu helpi... a ha, jen tiel. Cxu al vi ne estas peze?» --- «Tute ne, Elizabeta Nikolavna. Dum mia vivo mi havis okazojn levi multe pliajn pezojn», --- respondis Stanjo kaj per precizaj, senriprocxe rapidaj movoj --- unu, du, tri --- trapusxis sub mi disvolvatan pansan bulon. Kaj kiam mi, knarinte per la dentoj pro senforteco, apenaux auxdeble krietis: «Kial vi, vere!.. Estas ja personaro!», Liza mirigite ekgapis miajn okulojn kaj diris: «Dio kun vi, Sacxjo, al ni ja estas agrable. Cxu vere, Stanjo?» --- «Vere», --- respondis tiu. «Vi, Sacxjo, eble ne scias, --- aldonis Liza, glatigante la panson per la manplato, por ne estu ecx plej eta faldo, kiu povus premi, --- sed la edzinoj deziras esti konstante necesaj al sia edzo. Ja vere?» --- «Vere, sendube vere, Elizabeta Nikolavna».

Stanjo, male, tenis sin kun mi kun senpersona, foriganta cxiun aludon al anima aux alia proksimeco, korekteco de bonege trejnita vartistino. Kiam Liza foriris, ni preskaux ne interparolis, por mi cxiu vorto estis malfacila, terure dolorega, la petala kuglo dissxiris kaj mian pulmon, kaj la trakeon, sed Liza babilis anstataux duopo, detalege rakontante kaj pri vetero, kaj pri novajxoj, kaj pri tio, kion informis Kruus, kaj pri tio, kion sendis Rahxcxiev-oj kaj kiel ili atendas nin en Otuzoj, kaj pri tio, kion diris telefone Pauxlinjo, kaj pri tio, kion diris en lasta parolo prezidanto de Dumo Sergunenkov, kaj kiel estis vestita la imperiestrino dum hierauxa auxdienco, translaciita de cxiuj televidprogramoj; kaj Stanjo silentis, nur plenumante petojn, kaj unusilabe respondante al demandoj, ne desxirigxante de iu libro aux manuskripto --- kaj, kiam ni restis duope, en la cxambro sxvelis sovagxa, strecxita fremdigxo, kiun Liza, venante, malespere penis iel forigi. Mi baldaux cxesis kaj peti, kaj demandi, kaj peni iel komenci konversacion; ecx se mi ion vere bezonis, mi atendis Lizan aux vartistinon. Stanjon tiuj silentadoj, sxajne, tute ne maltrankviligis --- sxi susuris per folioj, sidigxinte en angulo tiel, ke mi sxin ecx vidi ne povis. Tiam mi tute cxesis kompreni, por kio sxi alveturis. Eble nur por sciigi Lizan pri sia ekzisto. Certe, pensis mi, kun fermitaj okuloj auxskultante oftan susuron --- sxi legis tre rapide, --- sxi, «levinta dum la vivo multe pliajn pezojn» --- sendube plurajn fojojn trafis en iajn similajn situaciojn, kaj, malsame ol mi kaj, des pli, ol Liza, probable, sentis sin bone, kiel fisxo en akvo. Sxi nur ne ofendu iel mian knabinon, pensis mi foje --- kaj tuj ekhontis neelteneble. Mi volis jam voki sxin, kaj, kiam sxi venos, diri ion bonan --- sxian angulon mi ne povis atingi per iu pli-malpli longa frazo --- sed gxuste en tiu momento sxi malestime snufis kaj balbutis, evidente ne por mi: «Kiel acxe li skribas... jen kriplulo». Kaj mi silentis.

Tamen sxi forigadis doloron. Per ia sesa senso divenante, kiam mi jam ne povis pacienci, sxi demetis legajxon, alvenis silente, sidigxis sur randon kaj komencis sorcxi. Energie spirante, sxi levis maldikajn longajn manojn, kiel pastrino, vokanta fajron de cxieloj, poste jxetis plenigitajn per gxi manplatojn al mia dissxirita brusto kaj jen facile tusxis la pansojn, jen faris super ili komplikajn manipulojn... Mi ne scias, cxu tio helpis al resanigxo, cxu ne --- sed en tiaj minutoj al mi sxajnis, ke sxi rilatas al mi kiel antauxe, ke sxi alveturis nur pro tio, ke ne povis esti malproksime, kaj entute --- cxio mem ordigxos iel, ja se homoj amas unu alian, cxio ne povas ne ordigxi... Eble, en tio estis tuta senco de la sorcxado? La doloro pro tiaj pensoj perdis venkan impeton; velkis, sxrumpis, kiel stepa incendio sub pluvego.

Kun Liza sxi tenis sin kun substrekita afableco, kaj gxenerale cxiel demonstris sian suban, duagradan rilate al sxi staton. Liza en siaj penoj establi tiom necesan por normala regeneracio etoson de sengxena hejma kamaradeco --- mi imagas, kiom tio kostis al sxi! --- tuj komencis voki Stanjon laux antauxnomo; tiu dum tri tagoj krocxigxis al patronomo. «Stanjo» --- «Elizabeta Nikolavna»... Poste sxi tamen rezignis, ja tro akre sonis tiu absurdajxo, ecx eble por sxi mem. Sed strategie nenio sxangxigxis; mi estas certa, ke, se la lingvo donus al sxi tian eblon, Stanjo konversacius kun Liza en for-orientaj tradicioj, kie, ekzemple, laux unu el fama milo da cxinaj ceremonioj, konkubino, sendepende de realaj agxoj, alparolas al cxefa edzino uzante terminon de parenceco, signifantan «pli maljunan fratinon»; nu, kaj sxi mem, respektive, nomigxas «juna fratineto». «Cxu ne deziras sinjorino pli agxa fratino iomete trinki teon? La juna fratineto gxojos servi al sxi...». En la rusa, ne elturnigxante, tion ne eblas diri, sed Stanjo ankaux el la rusa sukcesis elpremi nemalmulton, kaj Liza, kun sxia simplanima peno establi amikecon, nenion povis fari. Fera virino estas Stanislava. Restinte kun sxi duope, mi, certe, provus ion klarigi al sxi --- se mi povus esti certa, ke tio estas simple pro sxia gxenemo, pro absurdeco de la situacio, pro respekto al dek kvin jaroj, kiujn ni vivis kun Liza, pro nekompreno, ke al mi, truita baloneto, estis fizike dolore auxskulti tion, kaj, se mi povus auxdigi sonojn pli lauxtajn ol siblado, mi kriegus, kiam sxi peneme, konsekvence humiligxas, ofte ecx Lizan konsternante, kaj ecx rugxigante; sed lastatempe Stanjo tiel kondutis kun mi, ke mi ne povis ekskludi afektan strebon vundi min, montrinte, kiel mi estas kruela, tenante sxin kiel konkubinon.

Kaj ke sxi ne plu permesos tion.

Gxuste sxi establis kutimon de kunaj te-trinkadoj. En la tria, sxajne, tago --- jes, gxuste tiam sxi transiris de Elizabeta Nikolavna al Liza --- sxi venis kun plena termobotelo, du faldeblaj plastaj glasetoj kaj iu modesta, sed apetitveka mangxajxo, preparita de sxi mem. Ekde tiam tio establigxis. Antaux ol anstatauxi unu la alian en tiu infera honora gardo, ili sidigxis en la malproksima angulo, ekster limoj de videbleco, mangxis Ramilajn abrikotojn, krakante per iu cxasta bongustajxo kaj trinketante teon. Mi penis auxskulti, sed ili konversaciis duonflustre pri io sia, pri knabina, kaj poiomete ecx komencis ete ridi per du vocxoj. Versxajne, min pridiskutis. Sed, eble ne --- cxu mi estas sola afero en la mondo? Foje mi ecx sentis solecon kaj ofendon --- sxajnis, ke mi al ili jam ne necesas; ili simple plenumas sanktan devon kaj honoran servon.

En la sesa tago, kiam ili finis teumadon kaj Stanjo devis foriri, sxi levigxis, sed ekiris ne al la pordo, sed nehaste frapis per kalkanumoj, irante al mi. Haltis, rigardante al mia vizagxo. Tiel, kiel sxi, versxajne, cxiam deziris --- de supre. Kaj mi --- al la sxia; de malsupre.

--- Mi jxus parolis kun la kuracisto. Cxio estas bona, vi rapide resanigxas, --- diris sxi. --- Kaj mi cxiujn manuskriptojn, kiujn kunprenis, jam prilaboris. Do mi revenas al la cxefurbo. Cxi tie mi ne plu necesas, kaj tie venis tempo perlabori vicajn rublojn.

Tio estis neatendita, kiel tondro el sennuba cxielo. Ne nur por mi --- al Liza, versxajne, antaux tiu momento sxi same nenion diris.

--- Kiam? --- post pauxzo demandis Liza el la tea angulo.

--- Post du horoj estas ekflugo.

--- Cxu mi helpu al vi pri pakajxo?

--- Ah ne, Liza, kian mi havas pakajxon. Ne maltrankvilu, mi alportos lude.

--- Ne ludu kun tio, pli bone dungu portiston.

--- Dankon, mi gxuste tiel faros.

Sxi pauxzis, klinigxis kaj kisis min per duonmalfermita busxo. Gardeme, por ne movi la damnitan oksigenan tubeton, ensucxis miajn lipojn kaj dum kelkaj sekundoj lekis ilin tie, interne de si: «Cxu vi deziras cxi tien?»; poste desxovigxis kaj levis tremantajn, bluetajn palpebrojn. Kvazaux sxi staris sur lignofajro.

--- Bonvolu, Sacxjo, ne plu faru tiel, --- rauxke diris sxi. --- Gardu vin, mi ja petis. Se ni vin ne interesas, almenaux pri Pauxlinjo pensu.

Mi silentis. Ne povis ja mi dispremite sibli responde al tielajxo.

Sxi malfermis pendantan sur la sxultro saketon; atente fosis en gxi kaj elprenis la sxlosilojn, kiujn mi redonis al sxi antaux la forflugo cxi tien. Dum momento, kvazaux hezitante, --- kaj eble, strebante emfazi sekvan movon --- tenis ilin en mallerte fleksita mano, poste decideme, sed gardeme, sen ajna frapo, metis ilin sur la sxranketon apud mia litkapo.

--- Jen... Mi cxiam timas, ke vi povis malgxuste kompreni. Mi redonas al la posedanto. Eble, ili ankoraux tauxgos. Se mi necesos --- venu, mi cxiam gxojos.

Sxi turnigxis kaj ekfrapis per la kalkanumoj for. Eliris el mia vidkampo, kaj mi fermis la okulojn. La frapado cxesis.

--- Tio koncernas ankaux vin, Elizabeta Nikolavna. Al mi estis tre agrable konatigxi kun vi. Kaj, je dio, pardonu min. Mi ne... jam... ne simple... Mi amas.

--- Ankaux vi pardonu min, Stanislava Solomonovna, --- respondis morte trankvila vocxo de Liza.

La pordo malfermigxis kaj fermigxis.

Pasis, eble, kvin minutoj, antaux ol auxdigxis malrapidaj, molaj, katinaj pasxoj de Liza. Sxi proksimigxis, kaj mi eksentis, kiel fleksigxis la lito --- Liza sidigxis apud mi.

--- Cxu vi dormas? --- flustre demandis sxi.

Mi malfermis la okulojn. Sxajnis, ke sxi maljunigxis je jaroj. Sed tio estis simple laco --- fizika kaj nerva. Se ni ripozus semajnon en Otuzo --- la etulino tuj ekflorus.

Triope kun Stanjo. Jen kiel cxiuj ekflorus.

--- Per eterna dormo, --- respondis mi.

Sxin kvazaux tusxis vipo.

--- Ne sxercu tiel! Neniam sxercu tiel cxe ni!!

Mi ne respondis. Sxi silentis, trankviligxante.

--- Sacxjo... Kiun vi amas pli?

--- Lian imperiestran mosxton kaj la patriarkon de komunistoj, --- pensinte, siblis mi. --- Ambaux estas tiaj malsamaj, kaj ambaux estas tute... necesaj por bonstato de la regno, --- mi ripozis. --- Antaux tri tagoj mi pli amis la imperiestron. Cxar lia filo pereis. Kaj poste pli ekamis la patriarkon... cxar oni lin kripligis, kaj nun... mi pli domagxas lin.

Sxi palpis mian vizagxon per rigardo. Kiel radaro, per rondoj. Unu fojon, duan...

--- Al vi kun mi ne suficxas eksplodaj pasioj, --- diris sxi. --- Mi por vi, versxajne, estas iomete kokino.

--- Anserideto, --- respondis mi.

Sxi penis rideti. Tutan sxian petolan viglecon, tutan gajecon, sur kiuj nure tenigxis nia triopo, kvazaux forblovis vento. Mi ecx pensi timis, kio al sxi okazis, kiam sxi lasadis nin duope kun Stanjo kaj restis en hotela cxambro sola.

--- Tamen sxi emas al peko de trofiero, --- diris sxi.

--- Vere, sendube vere, Elizabeta Nikolavna, --- per afekta vocxo siblis mi.

Sxi denove penis rideti --- kaj denove ne sukcesis. Kaj subite malrapide kaj mole, kiel hakita lanugeca piceo, pusxis sian vizagxon en mian sanan sxultron. Longaj helaj haroj dissxutigxis laux la pansoj.

--- Ne, ne, Sacxjo, ne parolu tiel. Sxi estas bona, tre bona. Vi ecx ne scias, kia bona sxi estas.

Sxiaj sxultretoj ektremis.

Plauxd'-plaxud'-plauxd'. 6

Ankoraux post semajno forflugis al siaj abiturientoj ankaux Liza.

Al tiu tempo mi mem jam povis mangxi kaj iri al necesejo. Kaj estri.

Kurakin elskuis Becxjon gxis la fundo mem. Pri tutaj ok tagoj de sxia estado en Simbirsko gxis la atenco estis konstruita horaro, ecx minutaro. Nenio rezultis, ne trovigxis iaj ajn krocxajxoj. Kio provokis liajn «revelaciojn» pri valorajxoj en la teko kaj pri cetero, restis same mistera, samkiel post la unua pridemandado. Neniujn personojn, en kiuj eblus almenaux kun strecxo suspekti iajn hipnotigantojn, li renkontis. Ne havis li iajn ajn truojn en memoro, nek perdojn de konscio --- nenion.

Kruus raportis, ke cxiuj liaj penoj palptrovi kaj malbloki iajn ajn perforte fermitajn regionojn de la memoro aux de la subkonscio de Cin fiaskis. Ne estis io por malbloki, Becxjo estis unueca kaj nedividebla.

Kaj samtempe lia pretera mencio pri junagxa interesigxo pri komunismo neniel konfirmigxis. Oni pridemandadis homojn, kiuj lin konis en juneco, pridemandadis liajn samkrimaferanojn, pridemandadis komunistojn de steloj, al kiuj li povus en tiuj jaroj turni sin kun peto igi lin novico --- mankis ajnaj spuroj. Kaj tamen Becxjo firme insistis. Sed nenion povis montri konkrete. Ne simple ne deziris, sed evidente ne povis; Kurakin, kolerigxinte, jam testis lin per mensogdetektilo. Cxu en Vladivostoko? Jes, en Vladivostoko. Sed eble en Siktivkaro? Aux en Hanti-Mansijsko? Jes. Povas esti. En juneco, antauxlonge. Mi ne memoras.

Aperis al li de ie ankaux aliaj, antauxe neniel montrigxintaj strangajxoj. Ekzemple, li estis serioze konvinkita, ke povus regi pli gxuste, ol la imperiestro, estri la landon pli bone, ol Dumo aux la kabineto de ministroj. «Kion do ili faras, acxuloj, salivuloj, --- diris li kolere, venante al pridemandado kun fresxa jxurnalo en la manoj. --- Jen kion mi farus...» Kaj kun certa, tre solida aspekto diris sensencajxojn; kaj ofte morgaux ne memoris, kion diracxis hieraux, kaj diracxis ion tute malan. Sed tutegale, tiel, kiel li proponis, eblus regi nur iun etan bandon, sed ne la grandan regnon. Cxiujn malamikigi kun cxiuj; tiujn, sen kiuj ne eblas, acxeti, aliajn timigi per tio, ke li neniam ilin acxetos; promesi unu, sed doni alion kaj al tute aliaj homoj... Ecx bando tion ne eltenus longe. Antauxe oni ne rimarkis en li tian intereson al politiko.

Kelkaj ekspertoj konfirmis, tamen, lian plenan mensosanecon. Sxajnis, ke en lia konscio samtempe aperis kelkaj obsedaj ideoj, kaj ili cxiuj treege konvenis al lia origina menso.

Poste alflugis Papazjan kaj alportis simple sovagxajn amasojn da statistiko. Mi foliumis ilin dum kelkaj tagoj. Vidigxis interesa kaj same tre nekomprenebla bildo. Al io gxi evidente montris, treege evidente --- sed al kio?

La hipotezon pri novaperinta mutacia viruso ni devis forlasi tuj --- se ne supozi, savante gxin perforte, ke gxi estas ne novaperinta, sed ni jam vivas kun gxi suficxe longe. Sed tio sxajnis tre malprobabla --- ja gxin oni rimarkus; se cerba patologio havas evidentan karakteron, iuj sekcadoj gxin nepre montrus.

Kriminalaj agoj, laux esencaj parametroj similaj al la du fidinde registritaj specimenoj --- Kislenko kaj Cin, okazis delonge kaj tre malofte; kutime ili aux restis ne malkasxitaj, aux la kriminto estis agnoskata psihxe ne plene valida, aux liberigata pro nesuficxo de krimpruvoj, aux vere tuj post la ago en neklaraj cirkonstancoj pereis, mortis aux malaperis, desxirante tiamaniere cxiujn fadenojn. Sed disjxeteco de tiaspecaj krimoj estis ne egalmezura; ili evidente strebis al tiuj aux aliaj spaco-tempaj nodoj --- jen ili preskaux malaperis, jen en iu regiono por ioma tempo, de kelkaj semajnoj gxis kelkaj jaroj, subite neklarigeble oftigxis, ne havante inter si ian ajn observeblan ligon, jen ricevis por suficxe longaj periodoj karakteron de vasta epidemio aux ecx pandemio. Tio estis diable interesa.

La plej proksima tempe al ni pandemio, felicxe, estis for de ni jam je pli ol duonjarcento, gxin eblis proksimume dati per unua duono de la kvardekaj jaroj, sed dum pasintaj kvindek jaroj potencaj, gxis ses-sep dekoj da okazoj dum jaro, epidemioj eksplodis jen en unu, jen en alia lando; malplej rapide la pandemio estis estingigxanta en Rusio, praktike finigxinte nur ok jarojn post tio, kiam gxi finigxis, ekzemple, en Euxropo. Altiris atenton tio, ke post lokigxintaj en tiujn kvindek jarojn periodaj kaj suficxe lokalaj eksplodoj en Afriko, Indocxinio, Centra Azio, Cxinio, Centra Ameriko tiu absurda epidemio en lastaj jaroj denove komencis riveligxi en nia lando, okupante foje por tutaj monatoj samtempe kelkajn guberniojn; la situaci