pokatilsya po paromu. V pervye neskol'ko sekund ocepeneniya on dumal, chto uzhe vypal cherez dver' v korme i letit vniz. Potom golova proyasnilas', i on ponyal, chto lezhit, raskinuv ruki i nogi, na polu passazhirskogo otseka i smotrit naruzhu na oprokidyvayushcheesya goluboe nebo. Teper' oni, kazhetsya, leteli medlennee. CHerez dver' on videl tol'ko goluboe nebo, goluboe more i neskol'ko vatno-belyh oblakov, i poetomu vysunul golovu iz-za dveri. Uragannyj veter stal teplym, i v toj storone, kuda letel shattl, vidnelsya malen'kij ostrovok. Horza, ne verya sebe, prismotrelsya. Ostrovok byl kroshechnym, okruzhennym eshche men'shimi atollami i rifami, yarkoj zelen'yu prosvechivayushchimi skvoz' melkuyu vodu, a na nem byla edinstvennaya malen'kaya gora, vozvyshavshayasya nad koncentricheskimi krugami pyshnoj zelenoj rastitel'nosti i oslepitel'no zheltogo peska. Parom snizilsya i gorizontal'no poletel v napravlenii ostrovka. Horza vtyanul golovu i dal otdohnut' shejnym i plechevym myshcam, ustavshim derzhat' golovu na vstrechnom vetru. Parom eshche snizil skorost' i opustilsya nizhe. Po nemu probezhala melkaya drozh'. Na more za paromom poyavilis' krugi limonno-zheltoj vody; Horza snova vyglyanul v dver' i uvidel ostrov pryamo vperedi i pyat'yudesyat'yu metrami nizhe. Ot berega, k kotoromu priblizhalsya parom, bezhali malen'kie figurki -- gruppa lyudej napravlyalas' po zheltomu pesku k dzhunglyam i na svoego roda nosilkah nesla chto-to pohozhee na piramidu iz zolotogo peska. Horza rassmatrival proplyvayushchuyu vnizu kartinu. Na beregu mozhno bylo razglyadet' malen'kij koster i dlinnye kanoe. Tam, gde derev'ya blizhe vsego podstupali k vode, na beregu stoyal shirokij kosmicheskij parom s lopatoobraznym nosom. On byl raza v dva-tri bol'she paroma "VCHV". Nad ostrovom podnimalos' neskol'ko tonkih seryh stolbov dyma. Bereg stal pochti bezlyuden, lish' poslednie hudye i pochti golye figurki iskali ukrytie pod derev'yami, budto boyas' proletavshej mashiny. Odna figurka, vytyanuvshis', lezhala na peske podle kosmicheskogo paroma. Potom Horza uvidel chelovecheskuyu figurku, odetuyu bol'she, chem ostal'nye, kotoraya ne bezhala, a spokojno stoyala, chto-to derzha v rukah i napravlyaya na proletavshij parom. Horza uslyshal ochered' rezkih, kak malen'kie vzryvy, shchelchkov. No tut pryamo za otkrytoj v korme dver'yu poyavilas' malen'kaya gora i zakryla obzor. -- Mipp! -- kriknul on i pnul zapertuyu dver'. -- Nas presleduyut neudachi, Horza, -- slabo otvetil iz-za dveri Mipp. V golose slyshalos' shutlivoe otchayanie. -- Dazhe tuzemcy k nam vrazhdebny. -- Oni kazhutsya ispugannymi, -- skazal Horza. Ostrov ischezal za kormoj, no oni ne povorachivali; Horza pochuvstvoval, kak parom nabiraet skorost'. -- U odnogo iz nih oruzhie, -- skazal Mipp, zakashlyalsya i zastonal. -- Ty videl parom? -- Da, videl. -- Po-moemu, nado vernut'sya, Mipp, -- skazal Horza. -- Davaj povernem. -- Net, -- otvetil Mipp. -- Net, po-moemu, nam nado... ne dumayu, chto eto horoshaya mysl', Horza. Mne sovsem ne nravitsya, kak tam vse vyglyadit. -- Mipp, zato tam suho! CHego tebe eshche nado? -- Horza vyglyanul naruzhu. Ostrov byl uzhe pochti v kilometre ot nih, i parom prodolzhal nabirat' skorost' i vysotu. -- Nam nado dal'she, Horza. K poberezh'yu. -- Mipp! Nam tuda nikogda ne dobrat'sya! |to potrebuet ne men'she chetyreh dnej, a Kul'tura cherez tri dnya sobiraetsya vzorvat' orbital'! Za dver'yu bylo molchanie. Horza potryas rukoj legkuyu i gryaznuyu dver'. -- Perestan'! -- vzvizgnul Mipp. Horza edva uznal etot pronzitel'nyj golos. -- Luchshe perestan'! YA ugroblyu nas oboih, klyanus'! Vdrug shattl nakrenilsya, zadral nos v nebo, povernuvshis' raspahnutoj dver'yu vniz, k vode. Horza otletel nazad, ego nogi zaskol'zili po polu. On upersya pal'cami v perchatkah v stennye prorezi, gde krepilis' siden'ya, a kogda parom nachal krutoj pod®em, pokrepche uhvatilsya za nih. -- Ladno, Mipp! -- kriknul on. -- Ladno! SHattl zavrashchalsya i nachal padat', shvyrnuv Horzu vpered i udariv bokom o pereborku, a kogda parom vyshel iz korotkogo pike, na Horzu na mgnovenie navalilas' tyazhest'. More mel'kalo lish' v pyatidesyati metrah pod nim. -- Luchshe ostav' menya v pokoe, -- skazal Mipp. -- Ladno, Mipp. Horosho. Parom ponemnogu podnimalsya, nabiral vysotu i skorost'. Horza otodvinulsya ot pereborki, otdelyavshej ego ot Mippa i letnoj paluby. On vstal u otkrytoj dveri i posmotrel na ostrov s limonno-zheltymi otmelyami, seroj skaloj, golubovato-zelenoj rastitel'nost'yu i poloskoj zheltogo peska. Vse eto medlenno s®ezhivalos', i proem dveri vse bol'she i bol'she zapolnyalsya morem i nebom, a ostrov teryalsya v dymke. CHto ya mogu sdelat'? -- sprosil sebya Horza i ponyal, chto u nego tol'ko odin put'. Na etom ostrove stoyal kosmicheskij parom. I vryad li v hudshem sostoyanii, chem tot, v kotorom on nahoditsya, a ih shansy spastis' v nastoyashchee vremya ravny nulyu. Vse eshche priderzhivayas' za kraj kormovoj dveri, obduvaemyj teplym vetrom, on povernulsya k slaboj dverce, vedushchej na letnuyu palubu. Udarit' srazu ili snachala poprobovat' prizvat' Mippa k razumu? Poka on razdumyval, parom sodrognulsya i nachal kamnem padat' v more. CHASTX VI POZHIRATELI Celuyu sekundu Horza byl nevesomym. Ego podhvatilo vorvavshimsya skvoz' dver' v korme vozdushnym vihrem i potashchilo k nej, i on pokrepche ucepilsya pal'cami za prorezi v stene. SHattl povernul nosom vniz, i rev vetra usililsya. Horza paril, zakryv glaza i vonziv pal'cy v prorezi steny, i zhdal udara. No vmesto etogo parom eshche raz pereshel v gorizontal'nyj polet, i on snova vstal na nogi. -- Mipp! -- kriknul on i, shatayas', podoshel k dveri. Potom pochuvstvoval, chto parom povorachivaet, i brosil vzglyad naruzhu. Oni prodolzhali padat'. -- On mertv, Horza, -- slabo otvetil Mipp. -- YA poteryal ego. -- V ego golose slyshalos' tihoe otchayanie. -- Povorachivayu k ostrovu. Nam ne dobrat'sya do nego, no... my vot-vot ruhnem... Luchshe lyag na pol u pereborki i uhvatis' za nee. YA popytayus' opustit' ego kak mozhno myagche... -- Mipp, -- skazal Horza i sel na pol spinoj k pereborke, -- mogu ya chem-nibud' pomoch'? -- Nichem, -- otvetil Mipp. -- Vse propalo. ZHal', Horza. Derzhi ushi torchkom... i vse ostal'noe tozhe. Horza sdelal kak raz naoborot; on sovsem rasslabilsya. Vryvayushchijsya cherez dver' v korme vozduh zavyval v ushah. Parom pod nim tryassya. Goluboe nebo. On brosil vzglyad na... On napryag spinu rovno nastol'ko, chtoby golova ostavalas' prizhatoj k pereborke. Potom poslyshalsya krik Mippa, krik bez slov... prosto zhivotnyj vopl' straha. SHattl udarilsya, vo chto-to vrezavshis'; Horzu rezko prizhalo k stene i tut zhe otpustilo. Nos paroma podnyalsya. Horza mgnovenie chuvstvoval sebya legkim, videl skvoz' otkrytuyu dver' volny i beluyu penu. Potom volny ischezli, on uvidel nebo i zakryl glaza, kogda nos paroma snova nachal opuskat'sya. Oni udarilis' o volny i ostanovilis'. Slovno noga gigantskogo zhivotnogo vdavila Horzu v pereborku, iz ego legkih vytolknulo vozduh, krov' zashumela v viskah, a skafandr vonzil v telo, slovno zuby, vse svoi ostrye ugly. Ego tryahnulo i splyushchilo, a kogda ataka eta uzhe, kazalos', zakonchilas', kuznechnym molotom udarilo v spinu, potom v zatylok i v golovu, i on vdrug oslep. Pervoe, chto on pochuvstvoval, byla voda so vseh storon. Fyrkaya i otplevyvayas', on zakolotil vo t'me rukami, udaryayas' o zhestkie i ostrye razbitye poverhnosti. Voda burlila, dyhanie bylo hriplym. Horza vyplyunul vodu izo rta i zakashlyalsya. On plaval v vozdushnom puzyre v temnoj i teploj vode. Pochti vse telo bolelo, kazhdyj chlen i kazhdyj organ bol'yu vykrikival svoyu sobstvennuyu zhalobu. Horza ostorozhno oshchupal malen'koe prostranstvo, v kotorom byl pojman. Pereborka byla slomana; on -- nakonec-to -- byl na letnoj palube. Trup Mippa on nashel v polumetre pod vodoj, sdavlennyj mezhdu kreslom i pribornoj panel'yu, zazhatyj i nepodvizhnyj. Golova Mippa, kotoroj on kosnulsya, vytyanuv ruku vniz, mezhdu podgolovnikom kresla i kakoj-to konstrukciej, pohozhej na oshchup' na vnutrennosti glavnogo monitora, slishkom legko dvigalas' v vorotnike skafandra, lob byl vdavlen. Voda podnimalas'. Vozduh utekal skvoz' razbityj nos paroma. Horze stalo yasno, chto vybirat'sya pridetsya cherez zadnij otsek i dver' v korme; zdes' on byl v lovushke. Nesmotrya na bol', on s minutu gluboko dyshal, poka podnimayushchayasya voda ne zazhala ego golovu v ugol mezhdu pribornoj panel'yu i potolkom, a potom nyrnul. On medlenno i s trudom prokladyval put' vniz, mimo oblomkov kresla, v kotorom umer Mipp, mimo iskorezhennogo karkasa iz legkogo splava, iz kotorogo sostoyala pereborka. Vnizu pryamo pod nim pokazalsya svet, razmytyj sero-zelenyj pryamougol'nik. Ostavavshijsya v skafandre vozduh s shumom ustremilsya vdol' nog k podoshvam, i napolnivshiesya vozduhom sapogi derzhali ego, kak poplavok, i celuyu sekundu Horze kazalos', chto u nego nichego ne vyjdet, chto on povisnet vniz golovoj i zahlebnetsya. No potom vozduh vyshel cherez probitye lazerom Lamma sapogi, i Horza pogruzilsya. On poplyl k svetlomu pryamougol'niku, potom skvoz' otkrytuyu dver' v korme i mercayushchuyu zelenuyu vodu pod paromom. Potom, boltaya nogami, podnyalsya vverh, probil volny i s hripom vtyanul v sebya teplyj svezhij vozduh. Glazam prishlos' privykat' k uzhe kosym, no eshche yarkim lucham poslepoludennogo solnca. On krepko uhvatilsya za izmyatyj i dyryavyj nos shattla, metra na dva torchavshij iz vody, i popytalsya vysmotret' ostrov, no bez uspeha. Stoya nepodvizhno v vode, Horza dal otdohnut' utomlennomu telu i mozgu. Kruto torchashchij nos tem vremenem vse glubzhe pogruzhalsya v vodu i medlenno klonilsya vpered, poka parom v konce koncov ne leg gorizontal'no vroven' s poverhnost'yu vody. Ne obrashchaya vnimaniya na bol' v myshcah ruk, Oboroten' vtashchil sebya na kryshu i leg, kak vybroshennaya na bereg ryba. Kak ustalyj sluga, sobirayushchij posle pristupa yarosti svoego gospodina oskolki hrupkih veshchej, on nachal otklyuchat' signaly boli. Horza lezhal, a nebol'shie volny perekatyvalis' cherez kormu shattla. On vdrug osoznal, chto voda, kotoruyu on glotal i splevyval, byla presnoj. Emu i v golovu ne prihodilo, chto Krugovoe More mozhet byt' ne solenym, kak bol'shinstvo okeanov na planetah. No u vody ne bylo ni malejshego solenogo privkusa, i on pozdravil sebya s tem, chto smert' ot zhazhdy emu ne grozit. On ostorozhno vstal v centre kryshi shattla. Volny razbivalis' u ego nog. Horza posmotrel vdal' i srazu zhe uvidel ostrov. V svete rannego vechera on kazalsya takim malen'kim i dalekim. Teplyj briz dul bolee ili menee v nuzhnom napravlenii, no neizvestno, kuda moglo snesti ego techenie. On sel, potom snova leg, pozvolyaya volnam Krugovogo Morya probegat' pod nim po ploskoj poverhnosti i razbivat'sya malen'kim priboem na svoem izranennom skafandre. I nemnogo pogodya zasnul. Sobstvenno, on ne sobiralsya spat', no i ne stal soprotivlyat'sya, kogda son nachal odolevat' ego, a lish' prikazal sebe prosnut'sya cherez chas. Kogda on prosnulsya, solnce bylo eshche vysoko nad gorizontom, no stalo uzhe temno-krasnym, budto svetilo skvoz' pylevoj sloj nad dalekim kraevym valom. Horza zastavil sebya vstat'. Parom, kazhetsya, bol'she ne pogruzhalsya. Ostrov po-prezhnemu byl daleko, no, kak emu pokazalos', blizhe, chem ran'she. Techenie ili veter, chto by to ni bylo, kazhetsya, tashchili ego v vernom napravlenii. On sel. Vozduh po-prezhnemu byl teplym. Ne snyat' li skafandr, podumal Horza, i reshil ne snimat'; pust' on i neudoben, no bez nego mozhet stat' holodno. On snova leg. Gde sejchas Jelson? Vyzhila li ona posle vzryva... i posle stolknoveniya? Horza ochen' nadeyalsya na eto i schital vpolne veroyatnym; on ne predstavlyal ee mertvoj ili umirayushchej. Konechno, etogo slishkom malo, chtoby delat' takie vyvody, i on sam prizval sebya ne byt' suevernym. No to, chto on ne mog predstavit' ee mertvoj, kak-to uteshalo. CHtoby pogasit' etu devushku, nuzhno kuda bol'she, chem takticheskaya atomnaya bomba Lamma i stolknovenie milliardov tonn korablya s ajsbergom razmerom s nebol'shoj kontinent... Horza zametil, chto pri mysli o Jelson on ulybaetsya. On ohotno porazmyshlyal by o Jelson eshche, no nado bylo podumat' i o drugih delah. |toj noch'yu on sovershit prevrashchenie. |to bylo vse, chto emu ostavalos'. Veroyatno, ob etom teper' ne stoilo i dumat'. Krajklin ili mertv, ili -- esli vse-taki zhiv -- nikogda bol'she s Horzoj ne vstretitsya. No Oboroten' podgotovil sebya k transformacii; ego telo zhdalo ee, i nichego luchshego emu v golovu ne prihodilo. Situaciya, ubezhdal on sebya, sovsem ne beznadezhna. On ne byl tyazhelo ranen, ego, kazhetsya, neslo k ostrovu, gde, veroyatno, vse eshche stoit chuzhoj shattl, i esli ottuda udastsya vovremya vybrat'sya, |vanaut i igra-katastrofa mogut dat' emu shans. Tak ili etak, Kul'tura vse ravno razyskivala ego, a potomu ne stoit slishkom dolgo sohranyat' odnu vneshnost'. K chertu, skazal on i nachal transformaciyu. On usnet Horzoj, kotorogo znali drugie, a prosnetsya kopiej kapitana "Vihrya chistogo vozduha". On kak mog podgotovil svoe razbitoe i noyushchee telo k izmeneniyu, rasslabil myshcy, aktiviroval zhelezy i gruppy kletok i siloj voli poslal po osobym nervam, kotorye imeli tol'ko Oborotni, signaly ot mozga k telu i licu. On smotrel na krasnoe solnce, kotoroe tusknelo uzhe sovsem nizko v svoem puti nad okeanom. Teper' usnut', usnut' i stat' Krajklinom, prinyat' eshche odin novyj oblik, dobavit' eto prevrashchenie k mnozhestvu drugih v svoej zhizni... Mozhet byt', eto uzhe ne imeet smysla, mozhet byt', on prevrashchaetsya v etot novyj obraz, tol'ko chtoby umeret'. No chto mne teryat'?-- podumal on. On smotrel na opuskayushchijsya i temneyushchij krasnyj glaz solnca, poka ne voshel v son perevoploshcheniya, i hotya glaza ego byli zakryty, v transe prevrashcheniya on vse eshche videl pod svoimi vekami eto umirayushchee siyanie... Glaza zhivotnogo. Hishchnika. On zapert v nih i glyadit imi. Nikogda ne spyashchij, predstavlyayushchij troih lyudej. Vladeyushchij sobstvennost'yu: oruzhiem, korablem i otryadom. Mozhet byt', eto poka sovsem nemnogo, no odnazhdy... pust' hot' chut'-chut' povezet i tol'ko, na eto imeet pravo kazhdyj... odnazhdy on im pokazhet. On znal, na chto sposoben, znal, na chto goditsya i kto goditsya dlya nego. Ostal'nye byli tol'ko fishkami v igre; oni prinadlezhali emu, tak kak vypolnyali ego prikazy; v konce koncov, eto ego korabl'. Prezhde vsego zhenshchiny -- prostye figury. Oni mogli prihodit' i uhodit', eto ego sovsem ne interesovalo. Vse, chto nuzhno, -- delit' s nimi opasnost', i oni uzhe schitayut tebya chudesnym. Oni ne ponimayut, chto dlya nego net nikakoj opasnosti; emu eshche mnogoe nado sdelat' v zhizni; on znal, chto pogibnut' v boyu glupoj, zhalkoj smert'yu -- ne dlya nego. Galaktika odnazhdy eshche uznaet ego imya, i esli emu v konce koncov pridetsya umeret', budet oplakivat' ili proklinat' ego... On eshche ne reshil, chto imenno -- oplakivat' ili proklinat'... Vozmozhno, eto budet zaviset' ot togo, kak Galaktika budet obhodit'sya s nim do togo... Vse, chto emu nuzhno, eto kvantik vezeniya, tol'ko to, chto imeli drugie, komanduyushchie bolee krupnymi, bolee udachlivymi, bolee izvestnymi, bolee ustrashayushchimi i pochitaemymi Otryadami Vol'nyh Naemnikov. Im, dolzhno byt', vezlo... Vozmozhno, oni byli vyshe, chem on sejchas, no odnazhdy i oni budut smotret' na nego snizu vverh; vse do edinogo. Vse uznayut ego imya: Krajklin! * * * Horza prosnulsya v utrennih sumerkah. On po-prezhnemu lezhal na omyvaemoj vodoj kryshe shattla kak chto-to, chto vypoloskali i razlozhili na stole. On poluspal, polubodrstvoval. Poholodalo, svet stal slabee i sinee, no bol'she nichego ne izmenilos'. On zastavil sebya snova pogruzit'sya v son, ujti proch' ot boli i poteryannyh nadezhd. Bol'she ne izmenilos' nichego... krome nego... Nado plyt' k ostrovu. Kogda Horza prosnulsya tem zhe utrom vtoroj raz, on chuvstvoval sebya sovsem inache -- luchshe, bodree. Solnce podnyalos' vysoko v nebo, ostaviv pozadi sebya vysokij tuman. Ostrov stal blizhe, no Horzu pronosilo mimo. Teper' techenie neslo ego i shattl proch' ot ostrova, posle togo kak oni priblizilis' na dva kilometra k gruppe rifov i peschanyh otmelej vokrug ostrova. Horza obrugal sebya za to, chto tak dolgo spal. On vybralsya iz skafandra -- teper' on byl bespolezen i zasluzhival byt' vybroshennym -- i ostavil ego na chut' skrytoj vodoj kryshe paroma. Horza byl goloden, v zheludke urchalo, no chuvstvoval on sebya v forme i v sostoyanii proplyt' te tri kilometra, chto, po ego ocenkam, otdelyali ot ostrova. On nyrnul v vodu i poplyl sil'nymi grebkami. Pravaya noga bolela tam, gde v nee popal lazer Lamma, i na tele eshche ne zazhili stertye mesta. No on smozhet eto osilit'; on znal, chto smozhet. CHerez neskol'ko minut Horza odin-edinstvennyj raz oglyanulsya nazad. Skafandr eshche byl viden, parom -- net. Pustoj skafandr pohodil na sbroshennyj kokon tvari, preterpevshej metamorfozu. Raskrytyj i pustoj, on kachalsya na volnah pozadi nego. Horza otvernulsya i poplyl dal'she. Ostrov hotya i medlenno, no priblizhalsya. Voda snachala kazalas' teploj, no potom budto stala holodnee, i bol' v tele usililas'. Ne obrashchaya na nee vnimaniya, Horza otklyuchil ee, no zametil, chto nachal plyt' medlennee, i ponyal, chto s samogo nachala vzyal slishkom vysokij temp. On sdelal korotkuyu peredyshku, boltaya v vode nogami i popiv nemnogo teploj presnoj vody, poplyl osoznanno rovnymi grebkami k seroj bashne dalekogo ostrova. Emu ochen' povezlo, vnushal on sebe. On ne byl ser'ezno ranen pri padenii paroma -- hotya boli vse eshche dokuchali emu svoimi zhalobami, kak besshumnye rodstvenniki, zapertye v dal'nej komnate, i meshali sosredotochit'sya. Voda hot' i stala oshchutimo holodnee, no byla presnoj, tak chto on mog pit' ee i ne boyat'sya obezvozhivaniya organizma. No v golove proneslos', chto solenaya voda derzhala by ego luchshe. Horza ne sdavalsya. Plyt' dolzhno bylo stanovit'sya vse legche, no vse vremya stanovilos' lish' trudnee. On perestal dumat' ob etom, sosredotochilsya na svoih dvizheniyah, na rovnyh, ritmichnyh vzmahah ruk i nog, tolkayushchih ego skvoz' vodu, cherez volny, vverh, vpered, vniz; vverh, vpered, vniz... Pod sobstvennymi parami, skazal on sebe, pod sobstvennymi parami. Gora na ostrove rosla ochen' medlenno. Horze kazalos', budto on sam stroit ee, ukladyvaet sloj za sloem rovno s takim napryazheniem, kotoroe neobhodimo, chtoby zastavlyat' goru kazat'sya bol'she, sobstvennymi rukami ukladyvaet kamen' za kamnem... Eshche dva kilometra. Potom eshche odin. Solnce podnimalos' vse vyshe. Nakonec on dobralsya do vneshnih rifov i otmelej i ocepenelo zaskol'zil mimo nih po melkovod'yu. More boli. Okean ustalosti. On plyl k beregu, cherez veer voln i priboya, pronikayushchego skvoz' prosvety v rifah, kotorye on minoval... ...i chuvstvoval sebya tak, budto vovse ne snimal skafandra, budto tot vse eshche byl na nem i, zadubev ot starosti i rzhavchiny ili napolnivshis' vodoj i peskom, tyanul ego nazad. On slyshal, kak volny razbivalis' o bereg, a kogda podnimal golovu, videl lyudej na beregu: hudye temnye figury v lohmot'yah tolpilis' vokrug krugloj palatki i kostra ili brodili nepodaleku ot nih. Nekotorye nahodilis' pryamo pered nim, stoyali v vode s korzinami, bol'shimi dyryavymi korzinami na bedrah; oni brodili po melkovod'yu, chto-to sobirali i skladyvali v eti korziny. Ego oni ne zamechali, i potomu on plyl dal'she, medlennymi, pochti poglazhivayushchimi dvizheniyami ruk i nog. Lyudi, sobiravshie dary morya, sovsem ne obrashchali na nego vnimaniya. Oni prodolzhali brodit' po priboyu, vremya ot vremeni naklonyayas', chtoby chto-to dostat' iz peska. Glaza ih ishchushche ryskali vokrug, no lish' v blizhajshem okruzhenii, tak chto ego oni ne videli. Grebki Horzy zamedlilis' do edva zametnogo, umirayushchego poglazhivaniya. On uzhe ne mog podnyat' ruki iz vody, a nogi sovsem onemeli... Potom skvoz' shum priboya Horza slovno vo sne uslyshal ryadom kriki mnozhestva golosov i priblizhayushchijsya plesk. On vse eshche medlenno plyl, kogda ego podnyala ocherednaya volna, i on uvidel mnozhestvo hudyh lyudej v nabedrennyh povyazkah i rvanyh kurtkah, bredushchih k nemu po vode. Oni pomogli Horze perebrat'sya cherez razbivayushchiesya o bereg volny i prosvechivaemye solncem otmeli na zolotoj pesok. Kakoe-to vremya on lezhal, poka tonkie ishudalye lyudi begali vokrug nego i tiho peregovarivalis' drug s drugom. Ih yazyka on nikogda prezhde ne slyshal. Horza poproboval poshevelit'sya, no ne smog. Muskuly kazalis' bezvol'nymi tryapkami. -- Privet, -- prohripel Horza i povtoril eto slovo na vseh yazykah, kakie znal, no ni odin ne srabotal. On oglyadel lica stoyashchih vokrug lyudej. Oni byli gumanoidami -- no eto slovo ohvatyvalo tak mnogo vidov po vsej Galaktike, chto postoyanno shli diskussii, chto skazhet na eto Kul'tura. Ved' obychno Kul'tura prinimala zakony (tol'ko sama Kul'tura, konechno, ne znala nastoyashchih zakonov), chto znachit byt' gumanoidom ili naskol'ko razumen tot ili inoj vid (odnovremenno raz®yasnyaya, chto sam po sebe razum malo chto znachit), ili kak dolgo dolzhny zhit' lyudi (hotya by v kachestve primernogo otpravnogo punkta), i lyudi bez vsyakoj kritiki prinimali eti zakony, tak kak kazhdyj veril tomu, chto Kul'tura v svoej propagande govorila sama o sebe, chto imenno ona vprave sudit' nepredvzyato i bez sobstvennoj zainteresovannosti, chto eyu dvizhet tol'ko stremlenie k absolyutnoj istine... i tak dalee. No byli li eti lyudi vokrug nego dejstvitel'no gumanoidami? Oni byli primerno odnogo s Horzoj rosta, s simmetrichnymi telami, imeli v obshchem i celom takuyu zhe strukturu sustavov i takuyu zhe dyhatel'nuyu sistemu, a na ih licah -- hotya kazhdoe vyglyadelo kak-to inache -- prisutstvovali glaza, rot, nos i ushi. No oni byli ton'she, chem dolzhny byli byt', i cvet ili ottenok ih kozhi kazalsya kakim-to nezdorovym. Horza lezhal tiho. On snova chuvstvoval sebya ochen' tyazhelym, no zato na tverdoj zemle. Hotya, s drugoj storony, esli sudit' po fizicheskomu sostoyaniyu etih lyudej, pohozhe, chto na ostrove vovse net izobiliya pishchi. Vo vsyakom sluchae, emu pokazalos', chto prichina ih hudoby imenno v etom. On s trudom podnyal golovu i skvoz' tonkonogij les popytalsya otyskat' kosmicheskij parom, kotoryj videl sverhu. Emu udalos' razglyadet' kryshu mashiny, vyglyadyvavshuyu iz-za bol'shogo kanoe na beregu. Dver' v korme byla otkryta. Do nosa Horzy donessya zapah, ot kotorogo stalo durno. On obessilenno opustil golovu na pesok. Lyudi zamolchali i povernuli svoi tonkie zagorelye ili prosto temnye tela v storonu berega. V ih ryadah pryamo nad golovoj Horzy obrazovalsya prosvet. No kak on ni staralsya, emu ne udalos' pripodnyat'sya na loktyah ili povernut' golovu, chtoby posmotret', kto ili chto tam priblizhalos'. I on prosto lezhal i zhdal. Potom lyudi sprava ot nego podalis' nazad. Za nimi pokazalsya ryad iz vos'mi muzhchin. Levymi rukami oni derzhali dlinnyj shest, vytyanuv pravye v storonu dlya ravnovesiya. |to byli te samye nosilki, kotorye unosili v dzhungli, kogda parom proletal nad ostrovom. CHto eto znachilo? Dva ryada muzhchin povernuli nosilki tak, chto oni okazalis' pryamo naprotiv Horzy, i postavili ih. Potom vse shestnadcat' seli. Oni kazalis' sovershenno obessilennymi. U Horzy glaza polezli iz orbit. Na nosilkah sidel takoj bezobrazno zhirnyj chelovek, kakogo Horze ne dovodilos' videt' nikogda. Dnem ran'she, s paroma "VCHV", on prinyal etogo giganta za piramidu iz zolotogo peska. Sejchas on videl, chto pervoe vpechatlenie bylo vernym -- esli ne v otnoshenii soderzhaniya, to, vo vsyakom sluchae, v otnoshenii formy. Horza ne mog skazat', komu prinadlezhit etot bol'shoj konus chelovecheskoj ploti -- muzhchine ili zhenshchine; po vsej verhnej polovine ego tela svisali bol'shie, pohozhie na grudi, skladki obnazhennoj ploti, i oni lezhali poverh eshche bolee gromadnyh voln gologo bezvolosogo zhira, v svoyu ochered', lezhavshih chastichno na skladkah ploti sognutyh nog, a chastichno perelivavshihsya na brezent nosilok. Horza ne zametil ni klochka odezhdy na etom monstre i ni sleda genitalij. Kak by oni ni vyglyadeli, ih polnost'yu skryvali naplyvy zolotisto-korichnevoj ploti. Vzglyad Horzy peremestilsya vverh, k golove. Golyj kupol raspuhshej ploti vozvyshalsya na tolstom konuse shei, vyglyadyvaya iz-za koncentricheskih voln podborodka. On imel dve tolstye vyalye guby, malen'kij nos-knopku i shcheli na meste glaz. Golova sidela na zhirovyh skladkah shei, plech i grudi podobno bol'shomu zolotomu kolokolu na pagode s mnozhestvom krysh. Vdrug blestyashchij ot pota gigant zadvigal ladonyami, vrashchaya imi na razdutyh ballonah ruk; kruglye pal'cy vstretilis' i pereplelis' drug s drugom tak tesno, kak tol'ko pozvolyal ih obhvat. Ego rot raskrylsya, i tut naiskosok iz-za giganta v pole zreniya Horzy vyshel muzhchina v menee rvanoj, chem u ostal'nyh, odezhde. Golova-kolokol sdvinulas' na neskol'ko santimetrov v storonu i chto-to skazala muzhchine, no Horza ne ponyal slov. Potom gigant s ochevidnym napryazheniem podnyal (ili podnyala) ruku i oglyadel po ocheredi toshchih lyudej vokrug Horzy. Zvuk golosa byl pohozh na zvuk l'yushchegosya v kuvshin gustogo zhira; golos utoplennika, podumal Horza, kak iz koshmara. On vslushivalsya, no yazyka ne ponimal, hotya mog videt', kakoe dejstvie vozymeli slova giganta na izgolodavshuyusya, sudya po vidu, tolpu. Mysli Horzy na mgnovenie sputalis', budto ego mozg kuda-to peremestil sebya, a golova ostavalas' na meste. On vdrug snova okazalsya v angare "Vihrya chistogo vozduha", v tot samyj moment, kogda ego razglyadyval otryad; on chuvstvoval sebya sejchas takim zhe golym i bezzashchitnym, kak togda. -- O, tol'ko ne eto! -- prostonal on na marajne. -- Oh-ho-o! -- skazali skladki zolotistoj ploti. Golos vyshel iz skladok zhira preryvistym ryadom shipyashchih zvukov. -- Moj horoshij! Dar morya govorit'! -- Bezvolosyj kupol golovy eshche nemnogo povernulsya k cheloveku, stoyavshemu naiskosok pozadi nosilok. -- Mister Odin, razve eto ne byt' chudesno? -- probul'kal gigant. -- Fatum dobr k nam, prorok, -- otryvisto otvetil muzhchina. -- Fatum blagovolit' vozlyublennym, da, mister Odin. On izgonyat' nashi vragi i prepodnosit' nam dar -- dar morya! Hvala fatumu! -- Bol'shaya piramida ploti zakolyhalas', kogda ruki podnyalis' i potyanuli za soboj skladki bolee svetloj ploti. Bashnepodobnaya golova otkinulas' nazad, rot otkrylsya, obnazhiv v bol'shom temnom prostranstve blesnuvshie stal'yu klyki. Opyat' razdalsya bul'kayushchij golos, na etot raz on zagovoril na neznakomom Horze yazyke, no eto byla odna i ta zhe povtoryayushchayasya fraza. Tolpa poslushno nachala vtorit'. Lyudi zatryasli v vozduhe ladonyami i toroplivo zapeli. Horza zakryl glaza v nadezhde prosnut'sya, hotya znal, chto eto vovse ne son. Kogda on otkryl glaza, hudye lyudi vse eshche peli, sgrudivshis' vokrug nego i zagorodiv telami zolotisto-korichnevogo monstra. S fanatichnymi licami, oskalennymi zubami, s rastopyrennymi, kak kogti, pal'cami tolpa polugolodnyh poyushchih lyudej navalilas' na nego. S nego sorvali shtany. Horza pytalsya soprotivlyat'sya, no ego krepko prizhali k zemle. Ot ustalosti on, veroyatno, byl ne sil'nee lyubogo iz nih, i ego bez truda skrutili, perevernuli, zalomili ruki za spinu i svyazali. Potom oputali nogi, zagnuli ih nazad, poka stupni edva ne dostali do ladonej, i korotkim remnem privyazali ih k zapyast'yam. Gologo i sputannogo, kak zhivotnoe, kotoroe sobiralis' zabit', Horzu provolokli po goryachemu pesku mimo edva gorevshego kostra, potom podnyali i nadeli na torchashchij v peske korotkij kol, propustiv ego mezhdu spinoj i svyazannymi rukami i nogami. Koleni, na kotoryh pokoilas' bol'shaya chast' ego vesa, vdavilis' v pesok. Pered nim gorel koster, i edkij dym slepil glaza. Opyat' vernulsya uzhasnyj zapah; po-vidimomu, on podnimalsya iz stoyavshih vokrug kostra gorshkov i kotlov. Na beregu tut i tam vidnelis' drugie kostry i sosudy. Gromadnuyu goru ploti, kotoruyu muzhchina -- mister Odin -- nazval "prorokom", opustili u kostra. Mister Odin vstal sboku ot tolstyaka, povernuv k Horze gryaznoe lico s gluboko posazhennymi glazami. Zolotoj gigant na nosilkah hlopnul kruglymi ladonyami i skazal: -- Dobro pozhalovat', chuzhak, dar morya. YA... est' bol'shoj prorok Fvi-Zong. Neob®yatnoe sozdanie govorilo na samoj primitivnoj forme marajna. Horza otkryl bylo rot, chtoby nazvat' svoe imya, no Fvi-Zong prodolzhal: -- Ty est' poslannyj vo vremya nashi ispytaniya na prilive pustota kusok chelovecheskij myaso, vyplyunutyj iz otvratitel'nyj pomoi plod, lakomstvo dlya delezhka v chest' nasha pobeda nad yadovityj izverzheniya neveriya! Ty byt' znak fatum, kotoryj my skazat' nashe spasibo! -- Gromadnye ruki Fvi-Zonga podnyalis', i na plechah po obeim storonam bashnepodobnoj golovy zakolyhalis' skladki zhira; oni edva ne zakryvali ushi. Fvi-Zong chto-to propel na neznakomom yazyke, i tolpa neskol'ko raz povtorila frazu. Otyagoshchennye zhirom ruki snova opustilis'. -- Ty byt' sol' zemli, dar morya. -- Gustoj, kak sirop, golos snova zagovoril na marajne. -- Ty byt' znak, blagoslovenie fatuma. Ty byt' odin, kogo dolzhno byt' mnogo, odin-edinstvennyj, kto dolzhen stat' razdelennyj. Tvoj stanet byt' tot poluchennyj dar, blagoslovennyj krasota prichastiya! Ne v silah vymolvit' ni slova, Horza rasteryanno ustavilsya na giganta. CHto sleduet otvechat' takim lyudyam? Horza otkashlyalsya, vse eshche nadeyas', chto chto-nibud' pridet v golovu, no Fvi-Zong opyat' ne dal emu zagovorit'. -- Slushaj zhe, dar morya, chto my byt' pozhirateli, pozhirateli pepel, pozhirateli gryaz', pozhirateli pesok i derev'ya, i trava, prostejshie, samye vozlyublennye, samye istinnye. My starat'sya gotovit' sebya k nash den' ispytanij, i sejchas etot den' est' prekrasno blizko! -- Golos zolotisto-korichnevogv proroka stal pronzitel'nym. On razvel ruki, i skladki zhira snova zakolyhalis'. -- Tak glyadi na nas, kotorye zhdat' vremya voshozhdeniya s eta mertvaya ravnina, s pustye zhivoty i vnutrennosti, s golodnye dushi! Myagkie ladoni Fvi-Zonga shlepnuli drug o druga. Pal'cy pereplelis', kak bol'shie raskormlennye chervi. -- Esli mne budet pozvoleno... -- prohripel Horza, no gigant snova zagovoril, obrashchayas' k gryaznoj tolpe, i ego golos zabul'kal nad zolotym peskom, kostrami i mrachnymi, ishudavshimi lyud'mi. Vzglyad Horzy pobrel nad shirokim beregom k takomu dalekomu kosmicheskomu paromu s otkrytymi dver'mi. I chem dol'she on glyadel na parom, tem tverzhe v nem byla uverennost', chto eto mashina Kul'tury. Nikakih opredelennyh priznakov ne bylo, no ego uverennost' s kazhdym mgnoveniem krepla. Veroyatno, on byl soroka ili pyatidesyatimestnym -- kak raz dostatochno, chtoby zabrat' vseh vidennyh im na ostrove lyudej. On ne kazalsya osobenno novym i skorostnym i, po-vidimomu, byl sovsem nevooruzhen, no chto-to v etoj prostoj i funkcional'noj konstrukcii vydavalo Kul'turu. I telega, kotoruyu tashchat zhivotnye, i avtomobil', sproektirovannye Kul'turoj, nesmotrya na bezdnu vremeni mezhdu epohami, kotorye oni predstavlyali, vse ravno imeli by chto-to obshchee. Horze by pomoglo, esli by Kul'tura nanesla kakuyu-nibud' emblemu ili nadpis', no ona, bessmyslenno izbegaya vsyakoj pomoshchi i nerealistichnaya do krajnosti, otkazyvalas' doveryat' simvolam. Ona stoyala na tom, chto ona takaya, kakaya est', i ne nuzhdaetsya ni v kakih vneshnih priznakah. Kul'tura byla kazhdym otdel'nym prinadlezhashchim ej chelovecheskim ili mashinnym sushchestvom, no vovse ne ih edinstvom. Sama ee sut' ne pozvolyala ej svyazat' sebya okovami kakih-libo zakonov, obnishchat' den'gami ili pojti za vozhdyami v bezumie, i tochno tak zhe ona byla nesposobna neverno predstavit' sebya s pomoshch'yu kakih-libo simvolov. I vse zhe, nesmotrya na eto, Kul'tura imela gruppu simvolov, kotorymi ochen' gordilas', i Horza ne somnevalsya, chto mashina pered ego glazami, esli ona dejstvitel'no byla mashinoj Kul'tury, dolzhna imet' na korpuse, vnutri ili eshche gde-to hot' neskol'ko nadpisej na marajne. Byla li ona kak-to svyazana s etoj massoj ploti, vse eshche chto-to govorivshej ishudavshim lyudyam vokrug kostra? Vryad li. Slishkom primitivnym byl marajn Fvi-Zonga. Horza i sam ne vladel v sovershenstve etim yazykom, no znal ego vpolne dostatochno, chtoby ponimat', s kakim trudom pol'zovalsya im Fvi-Zong. Krome togo, ne v obychayah Kul'tury odarivat' svoimi mashinami religioznyh bezumcev. Mozhet, parom zdes' dlya togo, chtoby evakuirovat' etih lyudej? Dostavit' ih v bezopasnoe mesto, kogda vysokotehnologichnoe der'mo Kul'tury udarit po Vavach-orbitali, etomu vrashchayushchemusya ventilyatoru? CHuvstvuya, kak isparyaetsya poslednee muzhestvo, Horza skazal sebe, chto skoree vsego tak i est'. Znachit, ujti net nikakoj vozmozhnosti. Ili eti sumasshedshie prinesut ego v zhertvu, ili parom Kul'tury dostavit ego v plen. On ugovarival sebya ne dumat' o hudshem. V konce koncov, sejchas on vyglyadel Krajklinom, i ves'ma maloveroyatno, chto elektronnye mozgi Kul'tury smogut pravil'no vosstanovit' vse svyazi mezhdu nim, "VCHV" i Krajklinom. Dazhe Kul'tura ne vsemogushcha. No... veroyatno, oni znali, chto on byl na "Ruke Boga 137", veroyatno, znali, chto on ushel ot nih, veroyatno, znali, chto "VCHV" togda byl v tom sektore kosmosa. (On vyzval v pamyati statisticheskie dannye, kotorye Ksoralundra s uprekom privodil kapitanu "Ruki". Da, konechno, kontaktnyj korabl' vyigral boj... Emu vspomnilis' ploho funkcioniruyushchie dvigateli-deformatory "VCHV". Oni dolzhny byli proizvodit' takoj kilevoj sled, kotoryj lyuboj hot' nemnogo uvazhayushchij sebya kontaktnyj korabl' Kul'tury mog zametit' s rasstoyaniya soten svetolet...) Proklyatie, eti mozgi vpolne mogut byt' sposobny na takoe. Vozmozhno, oni proveryayut kazhdogo, kogo vyvozyat s Vavacha. Oni mogut ustanovit' eto za schitannye sekundy s pomoshch'yu odnoj-edinstvennoj kletki tela, odnoj cheshujki kozhi, edinstvennogo voloska. Naskol'ko izvestno, u nih uzhe est' proby ego tela. Mikroskopicheskij letatel'nyj apparat, poslannyj von s togo shattla, mog sobrat' kroshechnye kusochki ego tkanej... Horza povesil golovu. Myshcy zatylka zaboleli v sgovore so vsem ostal'nym razbitym, izmuchennym, smertel'no ustavshim telom. Hvatit!-- prikazal on sebe. Hvatit izobrazhat' neudachnika! Ty slishkom sebya zhaleesh'. Vykruchivajsya! Ved' pri tebe vse eshche tvoi zuby i nogti... i mozg. Dozhdis' podhodyashchego mgnoveniya i... -- Potomu chto smotrite, -- prodolzhal Fvi-Zong, -- bezbozhniki, vsemi nenavidimye, preziraemye prezrennymi, ateisty, predannye anafeme, poslat' nam etot instrument pustoty, vakuuma... -- Pri etih slovah Horza podnyal golovu i uvidel, chto Fvi-Zong pokazyval na parom. -- No my est' nepokolebimy v nasha vera! My protivostoyat' soblazny pustoty mezh zvezd, gde zhit' bezbozhniki, predannye anafeme vakuumom! My ostat'sya chast' togo, chto est' chast' nas samih! My nikogda ne vstupit' v soyuz s velikij koshchunstvo, kotoryj est' material'nost'. My stoyat', kak skaly i derev'ya -- krepko ukorenivshis', prochno, zhelezno, nesgibaemo! -- Fvi-Zong snova raskinul ruki, golos ego gremel. Muzhchina s rezkim golosom i gryaznoj svetloj kozhej chto-to prorychal sidyashchim, i oni zarychali v otvet. Prorok ulybnulsya Horze cherez koster. Skrivivshijsya v ulybke rot Fvi-Zonga obrazoval temnuyu dyru, iz kotoroj vypirali chetyre malen'kih klyka. Oni blesnuli v solnechnom svete. -- Vy so vsemi gostyami tak obrashchaetes'? -- Horza ochen' krepilsya, poka ne zakonchil frazu, i tol'ko potom zakashlyalsya. Ulybka Fvi-Zonga ischezla. -- Ty ne est' gost', dar morya. Ty vyigrysh, kotoryj my poluchit' i kotoryj ya pol'zovat'sya. Dobycha iz morya i solnca, i vetra, kotoryj poslat' nam fatum. Hi-i-hi-i. -- Ulybka Fvi-Zonga vernulas' vmeste s kakim-to devich'im hihikan'em, i bol'shaya ladon' pripodnyalas', chtoby prikryt' puhlye guby. -- Fatum priznat' svoj prorok, posylat' emu lakomstvo! I eto togda, kogda nekotoryj v moj stado imet' zadnij mysli! |j, mister Odin? Golova-bashnya povernulas' k tonkoj figure blednogo muzhchiny, stoyavshego ryadom s gigantom. Mister Odin kivnul. -- Fatum nash sadovnik i nash volk. On unichtozhaet slabyh v chest' sil'nyh. Tak govoril prorok. -- A slovo, chto umirat' vo rtu, zhit' v ushah. -- Fvi-Zong snova povernul golovu k Horze. Nakonec-to, podumal Horza, ya znayu, chto on muzhchina. CHto by dlya menya eto ni znachilo. -- Mogushchestvennyj prorok, -- skazal mister Odin. Fvi-Zong ulybnulsya shire, no prodolzhal smotret' na Horzu. -- Dar morya dolzhen uvidet' sud'bu, kotoraya ego ozhidaet, -- prodolzhal mister Odin. -- Mozhet byt', etot predatel' i trus Dvadcat' Sem'... -- O da! -- Fvi-Zong hlopnul v ladoshi, i lico ego prosvetlelo. Sekundu Horza dumal, chto vidit malen'kie belye glaza, napravlennye na nego iz malen'kih shchelochek. -- O da, dostavit' syuda etot trus! Pozvolit' nam sdelat' to, chto dolzhno sdelat'. Mister Odin chto-to skazal gromkim golosom istoshchennym lyudyam vokrug kostra. Neskol'ko chelovek vstali i otpravilis' za spinoj Horzy v napravlenii lesa. Ostal'nye zapeli chto-to pohozhee na psalom. CHerez neskol'ko minut Horza uslyshal krik, a potom celuyu seriyu priblizhayushchihsya voplej i krikov. Nakonec lyudi vernulis'. Oni nesli tolstyj korotkij shest, podobnyj tomu, k kotoromu byl privyazan Horza. Na sheste visel molodoj muzhchina, chto-to orushchij na neznakomom yazyke i vyryvayushchijsya izo vseh sil. S ego lica na pesok padali kapli pota i slyuny. SHest byl zaostren na odnom konce, i eto ostrie zagnali v pesok za kostrom naprotiv Horzy, tak chto molodoj chelovek mog videt' Oborotnya. -- |to moj vypivka iz morya, -- skazal Fvi-Zong Horze i pokazal na molodogo cheloveka. Tot drozhal i stonal, glaza ego vrashchalis' v glaznicah, a s gub kapala slyuna. -- |to byt' moj nevospitannyj malysh, kotoryj posle svoj vozrozhdenie nosit' imya Dvadcat' Sem'. On byt' odin iz nashih uvazhaemyh i lyubimyh synovej, odin iz nashih pomazannyh, odin iz nashih solakomstv, odin iz nashih bratskij vkusovoj pochki na bol'shoj yazyk zhizni. -- Golos Fvi-Zonga rassypalsya smehom, kak budto on vdrug osoznal absurdnost' roli, kotoruyu igral i ne ustoyal pered iskusheniem pereigrat'. -- |to shchepka ot nashe derevo, eto peschinka iz nash bereg, etot zabludshij osmelit'sya podbezhat' k sem' raz proklyatyj instrument vakuuma. On prenebrech' darom bremeni, kotoryj my ego chestvovali; on prinyat' reshenie pokinut' nas i pobezhat' po pesku, kogda vchera chuzhoj vrag proletat' nad nami. On ne verit' v nasha spasitel'naya milost', on povernut'sya k instrument t'my i pustoty, k vse proglatyvayushchaya ten' bezdushnyh i proklyatyh. -- Fvi-Zong razglyadyval muzhchinu, vse eshche tryasshegosya na sheste po tu storonu kostra. Lico proroka prinyalo vyrazhenie strogogo upreka. -- Fatum sdelat', chtoby predatel', kotoryj ubegat' ot nas i ugrozhat' zhizn' svoj prorok, byt' pojman -- chtoby on ponyat', kakoj pechal'nyj oshibka on sdelat', i iskupit' svoj uzhasnyj prestuplenie. -- Ruki Fvi-Zonga upali vniz, i on pokachal bol'shoj golovoj. Mister Odin chto-to kriknul lyudyam vokrug kostra. Oni posmotreli na muzhchinu, nazvannogo Dvadcat' Sem', i zatyanuli psalom. Opyat' vernulsya znakomyj uzhasnyj zapah, sverbya v nosu i zastavlyaya glaza slezit'sya. Poka lyudi peli, mister Odin i dve molodye devushki vyryli iz peska nebol'shie meshki. Iz nih oni dostali uzkie materchatye lenty, kotorye obmotali vokrug sebya. Poka mister Odin odevalsya, Horza zametil bol'shoj pulevoj pistolet v kobure, ukreplennoj na verevke pod gryaznoj kurtkoj. Veroyatno, eto bylo to samoe oruzhie, iz kotorogo strelyali vchera po paromu, kogda oni s Mippom proletali nad ostrovom. Molodoj chelovek otkryl glaza, uvidel obvityh lentami i zakrichal. -- Slushajte, kak pobityj dusha krichat' ob urok, kak ona molit' ob dar raskayanij, ob uteshenie osvezhayushchij stradanij. Fvi-Zong s ulybkoj posmotrel na Oborotnya. -- Nash ditya Dvadcat' Sem' znat', chto ego zhdat', i poka ego telo, kotoryj uzhe pokazat' sebya takoj slabyj, razrushat'sya ot burya, dusha ego krichat': "Da! Da! Moguchij prorok! Podderzhat' menya! Sdelat' menya chast' sebya! Dat' mne tvoj sila! Idti ko mne!" Razve eto ne est' sladkij i vostorzhennyj zvuk? Horza posmotrel proroku v glaza i promolchal. Molodoj chelovek prodolzhal krichat', pytayas' otorvat'sya ot shesta. Mister Odin vstal pered nim na koleni, opustil golovu i chto-to zabormotal. Obe odetye v plotnuyu materiyu zhenshchiny napolnili blyuda iz kotlov i kuvshinov razogretoj i ispuskavshej par zhidkost'yu. Zapah vyvorachival Horze zheludok. Fvi-Zong pereklyuchilsya na drugoj yazyk i obratilsya k obeim zhenshchinam. Oni posmotreli na Horzu, potom podoshli k nemu so svoimi blyudami i podnesli ih k ego nosu. Horza otvernul golovu, skrivivshis' ot otvrashcheniya. Soderzhimoe blyud pohodilo na ryb'i potroha v sous