Ocenite etot tekst:


---------------------------------------------------------------
     CHETVERTOE AJDENSKOE STRANSTVIE 
     Dzh. Lerd, original'nyj russkij tekst
     OCR: Sergej Vasil'chenko
---------------------------------------------------------------

     YAnvar' - iyul' 1992 po vremeni Zemli






     Ajd-en-Tagra i poberezh'e Polunochnogo morya,
     konec mesyaca Morehodov
     (nachalo iyunya po zemnomu vremeni)

     V  ego  ob®yatiyah lezhala  zhenshchina. Prizhavshis' shchekoj k plechu Blejda,  ona
dyshala preryvisto i  zharko, slovno nedavnij lyubovnyj ekstaz vnov' posetil ee
v sonnom zabyt'i,  podariv naslazhdenie, k kotoromu  nel'zya  bylo privyknut'.
Dlya nee, yunoj i sovsem neopytnoj, strast' eshche taila element novizny,  kazhdyj
poceluj i kazhdoe ob®yatie kazalis' bozhestvennym darom, kazhdoe nezhnoe  slovo -
otkroveniem.
     Pryadi  zolotyh volos laskali grud' Blejda. |ti lokony byli nevesomymi i
myagkimi, kak shelk;  on  ne chuvstvoval  ih  prikosnoveniya,  ne  zamechal ruki,
obnimavshej ego sheyu. On spal, i lico strannika, edva ozarennoe plamenem svech,
dogoravshih v  serebryanyh shandalah,  vyglyadelo  takim  zhe molodym,  kak u ego
zlatovlasoj podrugi.  Temnye zavitki spuskalis' na lob, na smugloj i gladkoj
kozhe  -  ni  morshchinki, tverdo ocherchennye guby  hranili  svezhest'  yunosti,  v
ugolkah  rta  pryatalsya nekij namek  na ulybku  - to  besprichinnoe  i  shchedroe
vesel'e,  chto prihodit inogda  k  sil'nym i uverennym v sebe muzhchinam v pore
vozmuzhaniya. Ibo Richardu Blejdu, mirno pochivavshemu sejchas v svoej  spal'ne, v
svoem   nasledstvennom  zamke  bliz  imperskoj  stolicy  Ajd-en-Tagry,  bylo
dvadcat' shest' let.
     Pryamougol'nik  massivnyh  kamennyh sten i  zorkaya  strazha  beregli  ego
pokoj.  S  uglovyh  bashen chasovye, vooruzhennye mechami i tyazhelymi arbaletami,
mogli videt' lezhavshij na severe  Imperskij Put', rovnuyu, kak strela, dorogu,
uhodivshuyu napravo, k kanalu i k gorodu, k ego  ulicam, ploshchadyam i dvorcam, i
nalevo, k polose lesa, temnevshej na gorizonte. Za etoj  magistral'yu, kotoroj
dozvolyalos' pol'zovat'sya tol'ko  mogushchestvennym  i znatnym, vdavalsya v  sushu
pryamougol'nik gavani, zapolnennyj  korablyami i ogromnymi  plotami;  ih vesla
byli podnyaty,  parusa - svernuty, budto kryl'ya  ptic, dobravshihsya  do svoego
gnezda i prilegshih vzdremnut' do rassveta. Nad nimi voznosilas' bashnya Malogo
Mayaka,  i  ogon',  siyavshij  na   ee  vershine,  pohodil  na   glaz  velikana,
nadziravshego za staej usnuvshih ptic.
     Na yuge, za fruktovoj roshchej, parallel'no Imperskomu Puti tyanulsya Bol'shoj
Torgovyj Trakt. Sejchas on byl  bezlyuden i pust, tak zhe kak i doroga znatnyh.
Konchalsya mesyac Morehodov, kogda posle vesennih shtormov  v  Ksidumen, Dlinnoe
more, vyhodili ogromnye  ploty-sadry s tovarom; dvadcat' ili tridcat' dnej v
skladah  torgovoj gavani nakaplivalis' sukna  i steklyannye izdeliya iz Stamo,
oruzhie, dospehi  i bronzovaya posuda iz Dzhejda, vino,  parcha, barhat, kovry i
dragocennye kamni iz edorata Ksam i Stran Pereshejka. Eshche nemnogo, i nachnetsya
mesyac Karavanov; togda Torgovyj Trakt zatopyat furgony  i telegi, i grohot ih
dazhe noch'yu budet donosit'sya do uedinennyh pokoev dvorca bar Rigonov.
     No sejchas  vse  bylo tiho. Drevnij zamok,  i  raskinuvshayasya  na  zapade
stolica, i ves' imperskij domen Ajdena mirno  dremali  pod svetom dvuh  lun,
bol'shogo serebristogo Basta i malen'kogo bystrogo Kroma, pohozhego na zolotoj
apel'sin. Spali povara i konyuhi, klyuchniki i muzykanty, sluzhanki i sadovniki;
dremali koni, muly i shestinogie taroty; cvety v sadu  zakryli  svoi chashechki,
voda bassejna zastyla, pohozhaya na temnoe zerkalo iz obsidiana.
     Spal  i  Richard  Blejd,  obrativ k zatyanutomu  shelkom potolku lico,  na
kotorom bluzhdala  slabaya  ulybka. Potom guby strannika drognuli, cherty stali
strozhe,  zadumchivej  i  slovno  by  starshe;  on  gluboko  vzdohnul  i chto-to
prosheptal.
     Richardu Blejdu snilis' udivitel'nye sny.
     * * *
     V ego ob®yatiyah lezhala zhenshchina.  Polozhiv  chernovolosuyu golovku na  plecho
Blejda,  ona  dyshala spokojno  i  rovno,  budto  by nedavnij  lyubovnyj  zhar,
otpylav, pokinul ee, izlivshis' negromkimi stonami, tihimi vskrikami, nezhnym,
edva slyshnym  shepotom.  Dlya nee, zreloj krasavicy s zolotisto-smuglym telom,
naslazhdenie bylo privychnoj radost'yu,  schast'em, bez kotorogo  zhizn' kazalas'
bessmyslennoj i presnoj. No darila ona ego nemnogim.
     Ee temnye blestyashchie pryadi  meshalis' s volosami  Blejda, chut'  tronutymi
sedinoj. |ti lokony byli nevesomymi i myagkimi, kak shelk; on ne chuvstvoval ih
prikosnoveniya,  ne  zamechal  ruki, obnimavshej  ego  sheyu.  On  spal,  i  lico
strannika, ozarennoe ogon'kom ra-staa, tonkoj nesgoraemoj  luchinki, kazalos'
mnogo starshe, chem  u ego chernovolosoj podrugi. Ona byla  zhenshchinoj v rascvete
let,  i  samyj  pridirchivyj cenitel'  zhenskoj krasoty ne dal  by  ej  bol'she
tridcati; Blejd zhe vyglyadel na  vse sorok pyat'. Vozmozhno, dazhe na pyat'desyat,
hotya  i takaya ocenka  ego vozrasta yavlyalas' by komplimentom: vsego neskol'ko
dnej nazad emu  stuknulo pyat'desyat sem'. On  byl eshche krepok i silen,  no lob
uzhe  peresekli morshchiny, i smuglovataya kozha obvetrilas'; tverdo ocherchennye  i
krepko szhatye  guby  pridavali  licu surovoe  i  groznoe  vyrazhenie, upryamyj
podborodok kazalsya vysechennym iz kamnya. To byl muzhchina v osennej pore, v teh
godah,  kogda  uverennost' v svoej  sile, v svoem opyte  i vlasti  dostigaet
apogeya, za kotorym nachinaetsya neizbezhnyj upadok;  on pohodil  na  vershinu, s
kotoroj vse dorogi vedut vniz.
     Pod  nim  chut'  zametno  kolyhalos'  dnishche naduvnoj  palatki,  steny ee
shodilis'   vverhu  shatrom,  poluprozrachnaya  zelenovataya   tkan'  napominala
zastyvshuyu morskuyu volnu. Severnaya noch' byla  temnoj,  i potomu nikto ne smog
by razlichit' eshche odin kupol, nakryvavshij i palatku, i vsyu nebol'shuyu polyanu v
dremuchem hvojnom  lesu;  tol'ko gromadnyj  voronoj tarot, brodivshij  po etoj
malen'koj progaline v poiskah travy, inogda tykalsya shirokoj rogatoj mordoj v
nevidimuyu pregradu.
     V samoe gluhoe i temnoe vremya iz lesa vyskol'znuli dve teni, podkralis'
k bar'eru, ustavilis' na tarota golodnymi alchnymi  glazami. Potom  kogtistaya
volch'ya lapa carapnula vozduh, vsled za nej podnyalas' ruka  vtorogo sushchestva,
ne  to obez'yany, ne to cheloveka - pochti  takaya zhe, kak u zverya, mohnataya, so
skryuchennymi pal'cami. |ta tvar' videla tarota i  palatku, chuyala dva teplyh i
bezzashchitnyh tela, pogruzhennyh v son, no  nekoe strannoe  koldovstvo, gorazdo
bolee sil'noe, chem u Povelitelej Volkov, ne pozvolyalo priblizit'sya k zhertvam
ni na shag.
     Prishelec, razdrazhennyj,  tiho  zavorchal, i  volk, ego pokornyj sputnik,
oskalil  klyki.  Pochemu  oni  ne mogut  vstupit'  na polyanu? Vozduh,  slovno
uprugaya plenka, ottalkival ih.
     SHestinogij tarot s prezreniem fyrknul, ugrozhayushche pokachivaya rogom. On ne
boyalsya etih  nochnyh  bestij, on  byl slishkom ogromen, bystr i moguch, chtoby s
nim mogla spravit'sya dazhe  staya volkov, a  chary volosatogo lesnogo prishel'ca
na nego ne  dejstvovali. Vdobavok on znal, chto  u hozyaina, spavshego sejchas v
shatre,  est' dlinnye i  ostrye stal'nye  klyki  i  letayushchie  shipy, sposobnye
pokonchit' s lyuboj  nechist'yu. No budit' ego bylo sejchas ni k chemu, ibo lesnye
tvari ne mogli podobrat'sya k palatke.
     Tarot  snova fyrknul,  chut' gromche,  i  tut na ego neob®yatnom  mohnatom
krupe  zashevelilas'  kakaya-to  ten'.  Nebol'shoe   sushchestvo,  nerazlichimoe  v
temnote, pripodnyalo  golovu,  zatem  seriya zvukov  razorvala tishinu: skrezhet
vzvodimogo arbaleta,  rezkij shchelchok tetivy, zhuzhzhanie smertonosnogo stal'nogo
bolta. Volk i  ego  sputnik  ispuganno otpryanuli; s krupa  tarota  doneslos'
hihikan'e.
     |tot malen'kij  koncert, odnako, ne razbudil Richarda  Blejda.  On spal,
obrativ k poluprozrachnomu potolku lico, surovoe i spokojnoe, na kotorom dazhe
sejchas, vo sne, chitalas' nesokrushimaya uverennost' v sobstvennyh silah. Potom
guby strannika drognuli, cherty stali  myagche, zadumchivej; kazalos', nevidimaya
ruka  fei  ogladila  ego  shcheki  i  lob,  ubrav edinym  dvizheniem desyat'  ili
pyatnadcat' leg. On gluboko vzdohnul i chto-to prosheptal.
     Richardu Blejdu snilis' udivitel'nye sny.





     Ajd-en-Tagra, seredina mesyaca Probuzhdeniya
     (tremya mesyacami ran'she,
     nachalo marta po zemnomu vremeni)

     Roskoshnaya  dver'  reznogo  rozovogo  dereva  zahlopnulas'  za  Richardom
Blejdom, otrezav ego ot priemnoj, polnoj chinovnikov Kaznachejstva i  oficerov
iz departamenta  Ohrany  Spokojstviya. Tri  sekretarya  lovko  sortirovali ih,
sveryayas' so spiskami  i gromozdkimi  mehanicheskimi chasami, zanimavshimi celyj
prostenok;  kazhdomu iz  zhazhdushchih poluchit' audienciyu u  Amrita  bar  Savalta,
shchedrejshego,  dostopochtennejshego i miloserdnogo kaznacheya, verhovnogo sud'i  i
Strazha Spokojstviya imperii Ajden, byl naznachen svoj  chas. Blejd ne sobiralsya
tolkat'sya sredi etoj melkoty; on  pribyl togda, kogda nastupilo ego vremya, i
proshel v kabinet shchedrejshego pochti bez provolochek.
     Bar Savalt, nevysokij, zhilistyj i  dlinnonosyj, ustavilsya na posetitelya
holodnym  vzglyadom.  On  byl korennym  ajdenitom,  o  chem  svidetel'stvovali
morkovnogo  cveta  volosy, uzkij vytyanutyj  cherep  i  molochno-belaya kozha,  i
prinadlezhal k pochtennomu drevnemu rodu perov Severa, na protyazhenii  treh ili
chetyreh  stoletij  ispravno   postavlyavshemu  imperii  vysshih  sanovnikov   i
polkovodcev-strategov.  Byl  on  ves'ma hiter, zhestok i sosredotochil v svoih
rukah   ogromnuyu  vlast'.   Hodili   sluhi,   chto  bar   Savalt   pol'zuetsya
neogranichennym doveriem presvetlogo Alareta Dvenadcatogo, imperatora Ajdena.
     V  kabinete  u  nego stoyali  dva  kresla  dlya  posetitelej:  odno -  iz
polirovannogo temnogo dereva, s myagkim siden'em i spinkoj,  obtyanutymi sinim
ksamitskim barhatom;  vtoroe  -  kozhanoe, prodavlennoe  chut' li ne do  pola.
Pervoe predlagalos' pochetnym gostyam, koih mozhno bylo by perechest' po pal'cam
odnoj  ruki; vtoroe -  vsem prochim,  na kogo bar  Savalt zhelal  vzirat' -  i
vziral -  svysoka.  Lyuboj  velikan, utonuv  v kozhanom kresle, okazyvalsya  na
golovu nizhe nevysokogo hozyaina kabineta.
     Esli   zhe   shchedrejshij  sobiralsya  prodemonstrirovat'   posetitelyu  svoyu
nemilost',  to dazhe  o kozhanom  kresle mozhno bylo zabyt'. Blejdu on sest' ne
predlozhil.
     -  Mne  peredali ves'ma strannoe  poslanie, molodoj Rigon,  -  sanovnik
pomahal v vozduhe pergamentnym svitkom. - CHto ono znachit?
     - V nem vse napisano. - Blejd vstal posredi obshirnogo kabineta, vypyativ
grud',  podbochenivshis'  i gordo podnyav golovu. Mech i kinzhal u  nego otobrali
pri vhode, no on vse ravno vyglyadel velikolepno v svoej aloj shelkovoj tunike
s  zolotym  shit'em,  vysokih sapogah  i  podbitom mehom plashche  s  kapyushonom,
otkinutym na spinu.  Na shee u nego visela massivnaya zolotaya cep' s solnechnym
diskom,  znak perskogo dostoinstva, za  shirokij  kozhanyj poyas  byli zatknuty
perchatki i koshel' razmerom s nebol'shuyu divannuyu podushku.
     - To,  chto  zdes' napisano, mne neponyatno, - bar Savalt snova  nebrezhno
pomahal svitkom.
     Blejd, shagnuv k  neob®yatnomu stolu shchedrejshego, bez ceremonij vyhvatil u
nego iz ruk svoe poslanie.
     - Esli  neponyatno,  ya prochitayu, -  s usmeshkoj proiznes on i,  razvernuv
pergament, nachal:
     "YA, Arrah bar  Rigon,  syn Asrinda  bar  Rigona i plemyannik  Asruda bar
Rigona, byvshego glavy nashej blagorodnoj familii, nyne prebyvayushchego v carstve
svetlogo  Ajdena,  shlyu  privet  shchedrejshemu  i  spravedlivejshemu  Amritu  bar
Savaltu,  verhovnomu sud'e  - da  prebudet  s nim  milost'  nashego  velikogo
imperatora, vladyki vladyk!
     Da  budet  izvestno  tebe,  pochtennejshij  bar  Savalt,  chto  moj  otec,
blagorodnyj Asrind, i Asrud bar Rigon byli dvoyurodnymi brat'yami, i u kazhdogo
iz nih v  urochnyj chas rodilos' po synu,  koih narekli oni odinakovo Arrah. I
byli ih potomki - a  imenno ya, Arrah,  syn  Asrinda, i  moj rodich Arrah, syn
Asruda - ves'ma shozhi licom, telom  i nravom. Odnako ya,  Arrah, syn Asrinda,
na god starshe rodicha moego Arraha, syna Asruda, a takzhe imeyu volosy temnye i
glaza cveta kamnya yah,  ibo mater'yu moej byla blagorodnaya Majlora iz Digrany,
nyne pokojnaya, togda kak Arrah, syn Asruda, rozhden  svetlovolosoj hajritkoj.
I vse,  o chem napisano vyshe, chto  kasaetsya rodstva nashej  sem'i  s pochtennym
Asrudom i shodstva moego s Arrahom, synom  Asruda, mozhet  byt'  podtverzhdeno
rodovymi gramotami i zaverennymi v Digrane svidetel'stvami ochevidcev
     Doshlo  do  nas, chto  velikomu  imperatoru,  namestniku svetlogo Ajdena,
karayushchej ruke  groznoj SHebret,  ugodno  bylo  prognevat'sya na rodicha  nashego
Asruda  i  lishit' ego dostoinstva pera, vseh zemel', a takzhe golovy. I doshlo
do nas  takzhe, chto Arrah, syn Asruda, byl poslan velikim imperatorom na YUg i
sovershil tam slavnye podvigi, za chto imperatorskoj milost'yu byli  vozvrashcheny
emu zvanie sardara gvardii i polovina rodovyh pomestij. Potom  zhe uznali my,
chto, vozvrativshis' iz yuzhnogo pohoda,  rodich nash Arrah vskore  ischez iz zamka
svoego i slavnogo goroda Ajd-en-Tagra, i bol'she goda nichego o nem ne slyshno,
i nikto ne znaet, zhiv li on ili umer, i gde ugodno emu prebyvat'.
     Odnako kreslo bar Rigona v Sovete Perov ne mozhet ostavat'sya pustym. Nash
drevnij i blagorodnyj rod Hranitelej Zapada verno sluzhil imperii tri veka, i
strategi, nosivshie  imya  bar Rigonov,  vodili  vojska na vse storony  sveta,
pokoriv - vo slavu presvetlogo Ajdena i dinastii Alaretov! -  zemli Dzhejda i
Digrany, a takzhe..."
     Tut bar Savalt vzmahnul rukoj, prervav posetitelya.
     -   O  zaslugah  predkov  vashih  mne  izvestno.   Mozhesh'  perehodit'  k
zaklyuchitel'noj chasti.
     -  Horosho,  shchedrejshij, -  kivnuv, Blejd proshelsya vzglyadom  po strochkam,
izyashchno vypisannym zatejlivymi ajdenitskimi bukvami, i prodolzhal:
     "A posemu ya, Arrah bar Rigon, syn Asrinda bar Rigona i plemyannik Asruda
bar  Rigona,  pretenduyu,  kak  blizhajshij  rodich,  na  vse imushchestvo  i zemli
vysheupomyanutogo pokojnogo glavy nashej blagorodnoj familii, na vse ego tituly
i zvaniya, na zamki i doma, na slug ego i rabov.  I, pripadaya k stopam nashego
vsemilostivejshego imperatora, proshu  vozvratit'  mne  perskoe dostoinstvo  i
rekvizirovannye  ranee pomest'ya,  ibo otec moj Asrind i  ya  sam ni v  chem ne
provinilis'  pered  Presvetlym -  v  otlichie  ot neschastnogo  rodicha  nashego
Asruda. Kak velit  tradiciya  nashej familii,  my  gotovy  sluzhit' presvetlomu
imperatoru chest'yu, krov'yu i..."
     Bar Savalt hmyknul.
     - Ostal'noe ne vazhno, molodoj Rigon, absolyutno ne vazhno. Daj-ka syuda! -
on povelitel'no protyanul ruku, i Blejd vlozhil v nee svitok. Razvernuv ego na
stole,  shchedrejshij,  hmykaya  i  pochesyvaya konchik  dlinnogo nosa,  pristupil k
izucheniyu poslaniya.
     -  Net,  vse-taki neponyatno! - priznalsya  on spustya neskol'ko  minut. -
Reshitel'no neponyatno!
     -  CHto, prochitat'  eshche  raz?  - Blejd shagnul k  stolu. -  Kak blizhajshij
rodich, ya pretenduyu...
     -  Stoj,  gde  stoish'! -  rezko  prikazal  bar  Savalt.  -  Na  chto  ty
pretenduesh', mne yasno! No tvoi prava...
     - Moi prava podtverzhdayutsya etimi gramotami! - Otstegnuv s poyasa koshel',
Blejd  nachal vykladyvat' na stol  shchedrejshego  svitok  za svitkom. - Vot nasha
rodoslovnaya,   sostavlennaya  po   vsem  pravilam  i   zaverennaya   imperskim
namestnikom Digrany...  vot  drevnie  gramoty  o  vozvedenii predka  nashego,
slavnogo Arlita bar Rigona, v dostoinstvo pera  i  darovanii emu  zemel' pod
Dzhejdom, Kibrotom i Digranoj... vot eshche...
     CHast' etih dokumentov  byla  podlinnoj, chast' -  poddel'noj.  V Ajdene,
odnako, ne  sushchestvovalo sredstv,  koimi  udalos' by otlichit' istinu ot lzhi;
poddelki, izgotovlennye v Ratone, byli bezuprechny. Vdobavok Asrind bar Rigon
i syn  ego  Arrah vovse  ne  yavlyalis' sovsem uzh mificheskimi lichnostyami;  eta
otdalennaya i obnishchavshaya  vetv' roda bar Rigonov i  v samom dele prozyabala vo
vremena ony gde-to k yugu ot Digrany. Para  uvesistyh  sunduchkov  s serebrom,
peredannyh  chinovnikam  digranskogo namestnika,  pomogla  voskresit'  ee  iz
nebytiya.
     Amrit bar Savalt  okinul zadumchivym  vzorom grudu pergamentov na  svoem
stole,  potom perevel glaza  na koshel' posetitelya; sudya po ego razmeram, tam
skryvalos' eshche nemalo lyubopytnyh dokumentov.
     -  Vot chto,  molodoj  Rigon, - reshitel'no zayavil  shchedrejshij, - davaj-ka
razberemsya  po  sushchestvu.  Razumeetsya,  moi  lyudi  tshchatel'no izuchat vse tvoi
dokazatel'stva,  - on kivnul na goru pergamentov, -  ibo v tom i zaklyuchaetsya
naznachenie moego sudejskogo vedomstva... Da, v  tom i zaklyuchaetsya - vyyasnit'
istinu i dolozhit' Presvetlomu...
     Pri  upominanii  imperatora Blejd  pochtitel'no sklonil golovu.  Pravda,
hodili sluhi, chto presvetlyj  Alaret  Dvenadcatyj ni v  chem ne  protivorechit
Amritu  bar Savaltu i eshche dvum-trem vliyatel'nym chlenam Soveta Perov iz rodov
Nurat i  Stam; tak chto reshenie shchedrejshego budet, skoree vsego, okonchatel'nym
i bespovorotnym.
     -  Itak, ty - Arrah, syn Asrinda, a  ne Arrah,  syn Asruda?  - voprosil
Savalt.
     Kivkom golovy Blejd soglasilsya s etim  utverzhdeniem. Sejchas on vystupal
v kachestve  svoego sobstvennogo kuzena i namerevalsya dobit'sya priznaniya  ego
prav. Razumeetsya, telo ego prinadlezhalo nekogda Arrahu, synu starogo Asruda,
ratonskogo  razvedchika,  zamuchennogo  v  kazematah  bar  Savalta, no  sejchas
strannik  nuzhdalsya v novom  statuse. Ne mog zhe  on,  ostavayas' prezhnim Rahi,
zhenit'sya  na  Lidor,   sobstvennoj  sestre!  Podobnyj  incest  byl  zapreshchen
ajdenskimi zakonami.
     -  Porazitel'noe  shodstvo, -  bar  Savalt okinul  posetitelya  s nog do
golovy zadumchivym vzglyadom,  - Pravda, glaza i volosy u  tebya drugie... da i
cherty lica... pozhaluj, ty vyglyadish'  postarshe i ne stol' legkomyslenno,  kak
tvoj  rodich...  Govorya  nachistotu, on byl  izryadnym shalopaem, i  ya sovsem ne
sozhaleyu o ego neob®yasnimom ischeznovenii.
     Blejd snova kivnul. Kogda  on okolo dvuh let nazad pereselilsya  v  telo
molodogo Arraha bar Rigona, zavladev plot'yu, naibolee podhodyashchej emu na vsej
planete  Ajden,   volosy  ego  byli   cveta  spelogo  kashtana,  a  glaza   -
temno-serymi. No s teh por proshlo mnogo mesyacev,  uteklo mnogo voly; process
adaptacii  slegka izmenil ego oblik,  pochti neotlichimyj teper' ot  vneshnosti
dvadcatishestiletnego Richarda Blejda. Sil'nee vsego eto kosnulos' volos:  oni
potemneli,  i  lish'  koe-gde prosvechivala edva  zametnaya  ryzhinka.  Raduzhina
zrachkov tozhe pomenyala ottenok.  Odnako  ego glaza ne priobreli prezhnij karij
cvet, sejchas oni byli chernymi, kak noch' ili slovno kamen' yah - ugol', govorya
po-zemnomu. Blejd, tem ne  menee, ne  teryal  nadezhdy  na to, chto ego  zrachki
stanut takimi zhe, kak prezhde. Veroyatno, eto byl lish' vopros vremeni.
     -  Hm-m...  -  bar  Savalt glubokomyslenno pomassiroval konchik nosa.  -
Znachit, ty pretenduesh'  na pomest'ya i tituly bar Rigona...  A pochemu ne tvoj
otec?
     - On otkazalsya v moyu pol'zu, - zametil Blejd.
     - Tvoj otec tak star? Sovsem dryahlyj?
     -  Net, shchedrejshij. Moj  pochtennyj roditel' mozhet perebit' oktu soldat v
Digrane, za den' dobrat'sya do Kibrota i pererezat' tam  glotki  vtoroj okte.
On - muzhchina i voin v samom rascvete sil.
     - Togda pochemu zhe... - nachal bar Savalt, no strannik perebil ego:
     - Na etot vopros ya otvechu v svoe vremya.
     Verhovnyj sud'ya  kivnul. Sejchas  on  byl pohozh na toshchuyu krysu neobychnoj
ryzhej masti, chto prinyuhivaetsya k lomtiku syra,  razmyshlyaya, stoit li uhvatit'
lakomyj  kusok.  S  odnoj  storony,  imeniya bar  Rigonov,  nahodivshiesya  pod
imperatorskoj rukoj, emu  lichno nikakogo profita ne  prinosili;  otdav zhe ih
novoyavlennomu  nasledniku,  shchedrejshij  mog  priobresti  vernogo  soyuznika  i
podgoloska v  Sovete  Perov.  S  drugoj -  ne  isklyuchalos', etot novyj glava
mogushchestvennoj familii okazhetsya  chelovekom nesgovorchivym i  izlishne  gordym,
kak mnogie predstaviteli obnishchavshej provincial'noj znati. K tomu zhe  imelis'
i drugie neyasnye momenty.
     -  Predpolozhim,  - proiznes  bar  Savalt, - vsemilostivejshij  imperator
udovletvorit tvoyu pros'bu. Ty, Arrah, syn Asrinda, poluchish' nasledie rodicha,
a cherez  god ili dva etot samyj rodich, Arrah, syn Asruda, vernetsya. I chto my
budem togda delat'?
     - Arrah, syn Asruda, ne vernetsya, - korotko otvetil Blejd.
     Proshlo bol'she goda s toj  nochi,  kogda on pokinul  opochival'nyu Lidor i,
napravlyaemyj smutnymi vospominaniyami,  razyskal tajnik s flaerom. Potom byli
stremitel'nyj polet skvoz'  noch', krushenie i plen na proklyatoj  skale Aj-Rit
posredi Zelenogo  Potoka,  gde  on stal  pravoj  rukoj  Bura,  vozhdya mestnyh
kannibalov, pobeg i dolgoe stranstvie k ostrovnoj gryade Poniteka, neob®yatnaya
shir'  Zapadnogo okeana i blagoslovennyj Raton.  Arrah, syn Asruda, ischez  vo
vremya etogo puteshestviya, sgorel v plameni pogrebal'nogo kostra Najly -  tam,
na besplodnom  beregu skalistogo i zharkogo Ujda; vernulsya zhe v Tagru  sovsem
drugoj chelovek,  Arrah,  syn Asrinda. I  priehal on ne s zapada imperii, a s
vostoka, iz ksamitskogo porta Katampy, ne menee dalekogo, chem Digrana.
     Pravdu -  vernee, chast' pravdy - znali lish'  troe.  Lidor, sestra Rahi,
CHos, vernyj sluga, da Artok bar Zankor, staryj celitel', prizhivshijsya v zamke
bar Rigonov. Lidor schitala Blejda svoim rodichem iz Hajry, ne slishkom blizkim
i  potomu  vpolne  podhodyashchim  v  suprugi;  CHos  voobshche  ne  razdumyval  nad
problemoj,  kto  yavlyalsya  otcom  ego  hozyaina -  Asrud, Asrind ili nevedomyj
hajritskij  voin;  celitel'  zhe  Zankor,  chelovek  pronicatel'nyj  i  umnyj,
predpochital derzhat' svoi soobrazheniya pri sebe. Veroyatno, on davno dogadalsya,
chto pered nim  ne Rahi, ne  tot molodoj i besputnyj Arrah |l's bar Rigon, ne
tot mal'chishka i yunosha, kotorogo on znal let pyatnadcat' ili dvadcat' eshche  pri
zhizni  starogo Asruda;  a  dogadavshis',  sdelal nadlezhashchie vyvody.  I  kogda
Blejdu  s Lidor prishlos' obratit'sya k zhrecam  stolichnogo hrama  svetozarnogo
Ajdena, staryj celitel' ne otkazal im v protekcii.
     - Arrah, syn Asruda, ne vernetsya, - povtoril Blejd.
     Bar  Savalt   podozritel'no  ustavilsya  na  posetitelya;  v  glazah  ego
otchetlivo chitalos': a ne prishil li ty sam Arraha, syna  Asruda, gde-nibud' v
dal'nih krayah?  Ili,  byt' mozhet, tvoj pochtennyj  roditel', muzhchina v  samom
rascvete sil, pererezal emu glotku?
     Kak  by  to ni  bylo, shchedrejshij ostavil  takie mysli  pri sebe, a vsluh
skazal:
     - Pust' tak.  No, naskol'ko mne pomnitsya, rod bar Rigonov mnogolyuden, i
u Asruda  mozhet okazat'sya  eshche  dva desyatka dvoyurodnyh brat'ev i celaya sotnya
plemyannikov.  Soglasen, ty uspel pervym, proyaviv pohval'nuyu rastoropnost'...
No zavtra ya mogu  poluchit' velikoe  mnozhestvo takih  pisem,  - on  potryas  v
vozduhe skatannym  v trubku  pergamentom, - i kazhdyj iz naslednikov prineset
mne eshche i kuchu dokumentov, zaverennyh namestnikom Digrany. Vot eto-to i bylo
mne neponyatno! I  ostaetsya neponyatnym po  syu poru, molodoj  Rigon...  Na chem
real'no  osnovany tvoi pretenzii?  Pochemu  ty  schel sebya samym dostojnym  iz
pretendentov?
     Usmehnuvshis', Blejd snova  polez v svoj koshel' i  izvlek  iz nego novyj
svitok, ukrashennyj pechatyami stolichnogo hrama  Ajdena. Vyglyadel etot dokument
chrezvychajno vnushitel'no: pergament  cveta slonovoj kosti s alymi i  zolotymi
pis'menami i s zolotymi zhe  diskami na vityh shnurkah, na kazhdom byl ottisnut
lik blagogo solnechnogo bozhestva.
     - Ty prav, shchedrejshij. Tam, v nashih krayah na zapade, u pochtennogo Asruda
naberetsya nemalo rodichej...  Est',  odnako,  dve prichiny,  po kotorym lish' ya
dostoin vozglavit' familiyu. I vot pervaya iz nih.
     On polozhil na stol  pered bar Savaltom svitok i  berezhno raspravil ego,
pridaviv po krayam tyazhelymi pechatyami.
     - CHto takoe? - shchedrejshij tknul v dokument kostlyavym pal'cem.
     - |to, -  Blejd podnyal glaza k potolku, i lico ego prinyalo mechtatel'noe
vyrazhenie, - brachnyj kontrakt mezhdu nekim  Arrahom, synom  Asrinda, i  Lidor
bar  Rigon,  docher'yu  i  edinstvennoj  pryamoj  naslednicej pokojnogo Asruda.
Sostavlen ne dalee, kak dvadcat' dnej nazad.
     Glaza verhovnogo sud'i i  Strazha  Spokojstviya  vypuchilis'; s  minutu on
sidel nepodvizhno, tol'ko zrachki begali po zolotym i alym strochkam, proveryali
podpisi i  pechati, vpivalis' v zatejlivye  venzelya i  ornament,  okajmlyavshie
tekst. Potom shchedrejshij otkinulsya na spinku kresla i zahohotal.
     -  Nu,  ty  i  hvat!  Ne tol'ko  rastoropen,  no i hiter! Vseh  rodichej
obskakal! -  On vyter vystupivshie na glazah slezy i  zametil: - Nu, teper' ya
ponimayu,  pochemu  na nasledstvo  pretenduesh' imenno ty, a ne tvoj  pochtennyj
roditel'! Vashi  prava  stoili  by ne bol'she  obglodannogo krab'ego  pancirya,
molodoj  Rigon, no  s  takim  dokumentom,  -  shchedrejshij hlopnul  ladon'yu  po
kontraktu, - ty i v samom dele mozhesh' koe-chto poluchit'!
     - Ne koe-chto, a vse, - zametil Blejd.
     - Nu, eto my posmotrim, - otvetstvoval sud'ya. Vdrug on hitro prishchurilsya
i poglyadel na Blejda. - Dvadcat' dnej bol'shoj  srok... Mozhet, ty uzhe uspel i
rebenka ej sdelat'?
     - Mozhet, i uspel, - strannik skosil  glaza na kozhanoe kreslo, ispytyvaya
zhguchee  zhelanie pridushit'  hozyaina kabineta. On ne somnevalsya, chto rano  ili
pozdno doberetsya do ego toshchej  shei; dolg pered Asrudom bar Rigonom poveleval
razdelat'sya  s ego ubijcej. No  sejchas verhovnyj sud'ya  byl emu nuzhen, mozhno
dazhe skazat', neobhodim; po  dolzhnosti  imenno on  vvodil v prava nasledstva
predstavitelej znatnyh familij imperii. Soglasno  ajdenskim zakonam,  Lidor,
zhenshchina, mogla pretendovat' na znachitel'nuyu chast' imushchestva,  no nikak ne na
titul pera, kotoryj presvetlyj  imperator, s  legkoj  ruki bar  Savalta, mog
darovat'  lyubomu  iz  mnogochislennogo klana  Rigonov.  Titul  zhe  byl Blejdu
neobhodim;  titul obespechival vlast',  stabil'nost' polozheniya  i, v konechnom
schete, bezopasnost'.
     Richard Blejd sobiralsya obosnovat'sya v Ajdene vser'ez i nadolgo.
     -  Kak  suprug blagorodnoj Lidor i rodich  Asruda  po  muzhskoj linii  ty
imeesh'  real'nyj shans vozglavit' familiyu, - proiznes bar  Savalt.  - No tebe
pridetsya dokazat', chto ty dostoin etoj chesti! Da, dokazat'!
     - Za  dokazatel'stvami delo  ne stanet,  shchedrejshij. Poka my rassmotreli
tol'ko odno, - Blejd kivnul na brachnyj kontrakt, - no est' eshche i vtoroe.
     - Vtoroe? - verhovnyj sud'ya  podnyalsya,  oboshel stol i smeril posetitelya
surovym  vzglyadom.  - Nu,  ran'she,  chem pred®yavlyat' ego,  poslushaj-ka  menya,
molodoj Rigon.
     On nachal  kruzhit' vokrug stola,  to posmatrivaya v  potolok,  to opuskaya
vzor na  grudu pergamentov,  starinnyh i novyh,  ot  kotoryh  eshche popahivalo
svezhej kozhej.  Veroyatno, bar Savalt voznamerilsya  proiznesti  rech', i  Blejd
primerno predstavlyal, na kakuyu temu.
     -  Skol'ko by svitkov ty ne  prines v moj kabinet, - nachal shchedrejshij, -
tolku ne budet. Posmotrim, o chem zhe govoritsya v etih dokumentah? O  tom, chto
ty - krovnyj  rodich Arraha, syna Asruda... Gotov poverit'  i tak! Dostatochno
vzglyanut' na  tvoe lico... Dalee,  utverzhdaetsya  i dokazyvaetsya, chto ty - ne
on, ne Arrah, syn Asruda, a  Arrah,  syn Asrinda i suprug blagorodnoj Lidor.
Predpolozhim, i eto verno... Odnako! - bar Savalt podnyal palec. - Odnako! CHto
imenno  ty nadeesh'sya  unasledovat'? Pomest'ya?  Da, no lish' polovinu!  Vtoraya
polovina  ne byla vozvrashchena  tvoemu  rodichu. Titul pera?  No  i  on  ne byl
vozvrashchen! Esli by Arrah, syn Asruda, okazal imperii uslugu... tu, o kotoroj
nekogda shla rech' v moem kabinete...
     - Kakuyu imenno? - sprosil Blejd.
     - A ty ne dogadyvaesh'sya?
     - Vozmozhno, dogadyvayus'. No hotel by uslyshat' iz tvoih ust, shchedrejshij.
     Bar  Savalt  kivnul i, skrestiv na grudi ruki, ostanovilsya pryamo  pered
Blejdom.
     - Znaesh' li ty, v chem podozrevalsya tvoj starshij  rodich, Asrud? - Vopros
byl  yavno  ritoricheskim,  i  strannik smolchal, glyadya v  serye  pronzitel'nye
glazki  verhovnogo sud'i. -  V tom, chto emu izvesten  put' na YUg!  V carstvo
svetlogo Ajdena,  gde chelovek  mozhet  obresti  nevidannuyu silu!  Ne  vsyakij,
razumeetsya, no lish'  blagorodnyj, koemu Ajden pozhelal by  darovat' ee... nash
presvetlyj imperator, k primeru... I  togda, poluchiv etu  moshch',  on smel  by
falangi Ksama i sokrushil steny ego krepostej! On utopil by korabli ksamitov,
szheg  ih posevy, ispepelil fruktovye roshchi, snyal golovu s kazhdogo  vtorogo, a
ostavshihsya  poslal v rudniki! A  potom...  potom...  -  na lice bar  Savalta
zaigrala  plotoyadnaya  ulybka,  - potom  my  shatnuli  by na  vostok, v Strany
Pereshejka i v Kintan...
     Ego mechty ne yavlyalis'  original'nymi. Gde  by Blejd ne pobyval, v lyubom
iz  arhaicheskih  mirov,  v kotoryh  pravili  zhestokost'  i  sila, nahodilis'
vladyki,  zhazhdavshie  eshche  bol'shej vlasti, eshche bol'shego bogatstva i pochestej.
Tak bylo v Al'be i Kate, Sarme i Zire, Iglstaze i Bregge, Kirtane i Hannare.
Tituly vlast' imushchih byli raznymi, odni prozyvalis' imperatorami i korolyami,
drugie - vozhdyami, zhrecami  ili charodeyami, no hoteli oni togo zhe, chego zhazhdal
bar Savalt: bozhestvennoj moshchi, pozvolivshej by sokrushit' vseh vragov.
     Otlichie Ajdena zaklyuchalos' v tom, chto zdes' takaya moshch' prisutstvovala i
v  samom dele.  Na yuge, za  pustynnymi stepyami,  neprohodimym ekvatorial'nym
bolotom  i  stremitel'nymi goryachimi  struyami Zelenogo Potoka,  lezhal  Raton,
zemlya mira  i spravedlivosti, istinnoe  carstvo  sveta i solnca!  Tuda-to  i
stremilis'  dobrat'sya  imperskie polkovodcy i ih soperniki iz edorata Ksam -
kak i kintanskie knyaz'ya  i koroli,  poveliteli Rukbata,  Katramy, Sajlora...
Blejdu, yavlyavshemusya shtatnym sotrudnikom  Horady, ratonskoj sluzhby razvedki i
nablyudeniya, polagalos'  gasit'  nezhelatel'nyj interes k yugu sredi varvarskih
vladyk severnyh stran.
     - Tak  chto zhe? -  sprosil on, soshchuriv glaza. - Otkryl li  moj pochtennyj
rodich Asrud put' v carstvo svetlogo Ajdena? I vedal li on ego na samom dele?
     |ntuziazm Savalta mgnovenno ugas, i on pozhal plechami.
     - Bylo  takoe podozrenie... Odnako staryj Asrud ni v chem  ne priznalsya!
Nesmotrya na to, chto  doprashivali ego... gm-m... s pristrastiem... Tak vot, -
shchedrejshij vnov' podnyal palec i prinyalsya pokachivat' im pered nosom  Blejda, -
Arrahu bar Rigonu byla obeshchana imperatorskaya milost' i polnoe proshchenie  lish'
v tom  sluchae, esli  on razvedaet dorogi na YUg. Togda -  i  tol'ko  togda! -
Presvetlyj  moimi ustami  poobeshchal  emu vernut'  titul  i  rodovye  zemli...
Ponimaesh'?
     - Vpolne, - Blejd kivnul.
     - No tvoj rodich, vernuvshis' iz yuzhnogo pohoda, vskore ischez, ne zavershiv
dela.  Tam, na  yuge, on neploho sebya proyavil,  o chem  svidetel'stvuyut otchety
nablyudavshih za nim lic. Odnako dorogu ne nashel.
     - I ty, miloserdnyj, predlagaesh' sdelat' eto mne?
     Verhovnyj sud'ya hmyknul.
     - Ty  dogadliv,  molodoj  Rigon!  Hochesh'  stat'  perom  -  dokazhi  svoyu
predannost' ne pergamentami, a delami!
     Blejd  opustil ruku na poyas, kosnuvshis'  torchavshih  za  shirokim  remnem
perchatok. Oni, v otlichie ot  ostal'nogo roskoshnogo kostyuma, vyglyadeli ves'ma
skromnymi;  vprochem,   iz-za  poyasa  vidnelis'  tol'ko  konchiki  pal'cev  da
rastruby.
     - YA  zhe skazal,  chto  imeyu pri  sebe vse neobhodimye dokazatel'stva,  -
proiznes strannik. - Pervoe - svidetel'stvo moego braka s blagorodnoj Lidor;
vtoroe...
     - CHto, eshche odin pergament? - bar Savalt nedovol'no pomorshchilsya.
     -  Net, shchedrejshij. YA dejstvitel'no znayu put'  na YUg... pochti  znayu... i
gotov povergnut' vse, chto mne udalos' najti, k stopam Presvetlogo.
     Bar Savalt dernul shchekoj, glaza ego rasshirilis',  hishchno  vpivshis' v lico
Blejda budto dva stal'nyh buravchika, na lbu vystupila isparina.
     -  Ty  shutish',  molodoj  Rigon?  -  golos  ego  vnezapno  stal  tonkim,
pronzitel'nym. - Ty  shutish'?  Tak  uchti, shutki  v  etom  kabinete  obhodyatsya
nedeshevo!
     - Kakie shutki? - Blejd byl nevozmutim. - Ty sprosil, ya otvetil... Vot i
vse.
     - Togda otkuda ty eto znaesh'? Otkuda? - bar Savalt edva ne sorvalsya  na
vizg. - I  smotri, ne  pytajsya  odurachit'  menya!  Inache  okazhesh'sya  tam, gde
zakonchil dni  tvoj starshij rodich!  Vmeste s molodoj  suprugoj!  Snachala tebya
podvesyat nad ochagom... ochen' teplym, nado otmetit'... a potom - ee!
     "Vot za eto ya svernu tebe sheyu ne srazu, tvar'", - podumal Richard Blejd,
no na ego lice ne drognul ni odin muskul.
     - Ne nado pugat' menya, miloserdnyj, - spokojno zametil on. - U muzhchin v
nashem rodu krepkie serdca... dolzhno byt', ty  ponyal eto, kogda pytal starogo
Asruda.
     S  minutu oni  merili drug druga holodnymi vzglyadami,  potom bar Savalt
opustil glaza.
     - Nu, ya slushayu... Tak otkuda ty eto znaesh'?
     Blejd pozhal plechami.
     -  Supruga  moya,  blagorodnaya  Lider,  razyskala  tajnye  zapisi  otca.
Sluchajno! V takom meste,  gde ih nikto  by ne  nashel...  Ej  prosto povezlo,
shchedrejshij.
     - I... i chto zhe dal'she?
     - Tam byl listok  s pis'menami i eshche koe-chto. Ni  ej, ni mne nichego  ne
udalos' prochitat'.
     - Vot kak? CHto zh za cena etoj nahodke?
     - Ne speshi, shchedrejshij. Moj roditel', chelovek opytnyj i nemnogo znakomyj
s tajnopis'yu, sumel rasshifrovat' zapisi.
     Bar Savalt  pokrasnel,  potom poblednel.  CHuvstvovalos',  chto verhovnyj
sud'ya ves'ma vozbuzhden i pytaetsya eto skryt', odnako lihoradochnyj blesk glaz
vydaval  ego.  Na minutu on, razmyshlyaya,  opustil  veki, potom  napravilsya  k
svoemu kreslu i opustilsya na siden'e.
     - Proshu! - ego ruka  vytyanulas' v storonu kozhanogo monstra.  - Sadis' i
povedaj mne o tom, chto prochital tvoj pochtennyj otec.
     Blejd pokachal golovoj.
     - Net, eto  kreslo ne dlya  menya, miloserdnyj. Slishkom  myagkoe! YA  luchshe
postoyu.
     - Nu, kak hochesh'... Tak chto vyyasnil tvoj roditel'?
     - Asrud ne ostavil tochnyh  ukazanij. YAsno  odno: otpravivshis' strogo na
yug iz Tagry, upresh'sya v boloto. Ono neprohodimo, shchedrejshij.
     Zadumchivo pogladiv konchik nosa, Savalt kivnul golovoj.
     - Gotov poverit'. Nashi lyudi, dobravshiesya vmeste s tvoim bratom  Arrahom
do etoj tryasiny, utverzhdayut to zhe samoe. CHto dal'she?
     - Popast' v carstvo svetlogo Ajdena  mozhno  tol'ko  s yuzhnoj okonechnosti
Sajlora. Tam est' mys, kotoryj  daleko  vdaetsya  v okean, pochti bezzhiznennaya
zemlya, okruzhennaya polyami vodoroslej.  Tem ne menee, esli  postroit'  korabl'
ili okeanskij plot...
     - Hm-m... |to potrebuet sodejstviya sajlorskih  vlastej,  -  zametil bar
Savalt. On uzhe uspokoilsya i slushal Blejda s neoslabevayushchim vnimaniem. - Bud'
Sajlor ryadom, imperiya dobilas' by svoego... nashi sily  nesoizmerimy... no do
Sajlora tysyachi tysyach loktej... ochen' dalekaya strana!
     - Moj otec schitaet, chto sajlorcy stali by mnogo sgovorchivej,  esli b  u
nas poyavilsya port na zapadnom poberezh'e  Kalitanskogo morya, - zametil Blejd.
-  Krepost',  vojska  i flot,  kotoryj  mog  by bystro  perebrosit' soldat v
Sajlor.
     -  O!  |to  horoshaya  mysl'!  - verhovnyj  sud'ya  podnyal  brovi.  - Tvoj
pochtennyj otec - mudryj chelovek! Hotel by ya s nim povidat'sya...
     - On  takim  zhelaniem  ne  gorit, i potomu  prislal  menya,  -  strannik
poklonilsya  s neulovimoj nasmeshkoj. -  Nu, tak  chto zhe naschet titula i nashih
zemel', shchedrejshij?
     Bar Savalt, kazalos', ne obratil vnimaniya na eti slova.
     -  Gde  tot  listok,  kotoryj nashla tvoya  supruga? I ne  bylo li v  nem
kakih-nibud' konkretnyh ukazanij, krome upominaniya o Sajlore?
     - Byli. No oni izvestny lish' moemu otcu. Zapisi zhe Asruda on szheg.
     - Predusmotritel'nyj chelovek... - probormotal  sud'ya. -  Kak  zhe ya mogu
ubedit'sya,  chto ty  i tvoj roditel'  govorite pravdu? Pozhaluj,  bez ochaga ne
obojtis'... A? Kak ty schitaesh',  molodoj Rigon?  - Glaza bar Savalta holodno
blesnuli.
     - YA govoril,  chto, krome lista s tajnopis'yu, moya supruga nashla eshche odnu
veshch'...  -  Blejd  potyanul  iz-za  poyasa  perchatki.  -  Vidish'? - On pomahal
perchatkami v vozduhe, potom nadel ih i akkuratno raspravil shirokie rastruby.
- Sej predmet obladaet udivitel'nymi i zagadochnymi svojstvami i, nesomnenno,
dostavlen  s   YUga.  On   sposoben  darovat'  vladel'cu   nevidannuyu   moshch',
miloserdnyj! Takuyu moshch', pered kotoroj tvoi palachi  i kalenoe  zhelezo - pyl'
na vetru!
     Zametiv, kak bar Savalt ispuganno vzhalsya v kreslo, Blejd skrivil guby v
usmeshke.  Pozhaluj,  eti  perchatki, najdennye im  v  instrumental'nom  otseke
flaera, yavlyalis' samym  veskim argumentom, sposobnym podtverdit' vsyu lozh'  i
polupravdu,  vylozhennuyu shchedrejshemu!  Oni ne byli  oruzhiem;  v  Ratone voobshche
oruzhiya kak  takovogo  ne sushchestvovalo.  Vsego lish' prisposoblenie na  sluchaj
nepredvidennyh  obstoyatel'stv;  s  ego  pomoshch'yu  putnik mog  svalit' derevo,
razzhech' koster, unichtozhil,  opasnogo zverya. Vneshne material perchatok pohodil
na tonkuyu seruyu  kozhu  bez vsyakih ukrashenij, tol'ko  na tyl'noj storone, nad
verhnej falangoj srednego pal'ca, byli zakrepleny dve  nebol'shie trubochki iz
sinevatogo metalla.
     Blejd  povernulsya  k  staromu  kozhanomu  kreslu   i  neskol'ko   sekund
pristal'no razglyadyval ego;  potom vytyanul ruki vpered  i  szhal  kulaki. |to
dvizhenie  vklyuchilo  luchevye  nozhi.  Sinevatye  cilindriki  vyhlestnuli  paru
ognennyh nitej, protyanuvshihsya  yardov na  shest'; strannik pochuvstvoval slabyj
zhar na lice, no kisti, zashchishchennye perchatkami, ne oshchushchali nichego.
     On povel pravoj rukoj vniz, i kreslo raspalos' na dve poloviny. Vzvilsya
sizyj  dymok,  zapahlo  palenoj kozhej  i  sherst'yu,  po  polu, sobrannomu  iz
derevyannyh plashek, proleta  tonkaya chernaya poloska.  Bar Savalt, skorchivshijsya
za svoim stolom, ohnul. Ne obrashchaya na nego vnimaniya, strannik raspravlyalsya s
kozhanym monstrom.  ZHalobno zaskripev,  raspalis' mednye poloski, skreplyavshie
dnishche, zatlela staraya sherst' nabivki, korichnevaya svinaya  kozha prevratilas' v
lohmot'ya, derevyannaya rama - v grudu shchepok. Sejchas kreslo napominalo kakoe-to
strannoe  zhivotnoe, pobyvavshee  v  kogtyah  hishchnika;  ego  isterzannaya  shkura
dymilas', rasprostranyaya edkij i nepriyatnyj zapah.
     Blejd  rastopyril  pal'cy,  i  plamennye  niti  ischezli.  Vovremya!   Po
soobrazheniyam strannika, zaryada v krohotnyh batareyah hvatilo by eshche minuty na
tri-chetyre. On povernulsya k bar Savaltu.
     Verhovnyj sud'ya,  shchedrejshij  kaznachej  i miloserdnyj Strazh  Spokojstviya
prebyval v transe. Konechno, etot vel'mozha,  odin iz samyh vysokopostavlennyh
chinov imperskoj  ierarhii,  byl  chelovekom  neglupym,  hitrym, isklyuchitel'no
zhestokim i ves'ma besprincipnym; no  pri vseh etih dostoinstvah on ostavalsya
predstavitelem  epohi,  ne  znavshej  ni poroha,  ni pushek,  ni,  razumeetsya,
blasterov.  Sejchas  on  uvidel  nechto  porazitel'noe,  vyhodivshee  za  ramki
obydennogo; nechto volshebnoe  i neob®yasnimoe.  Ni odin ksamitskij mag i nikto
iz Vedayushchih  Istinu ne  umel  ispuskat'  iz  pal'cev  ognennye luchi, kotorye
rezali  kozhu, derevo i  med' - dazhe med'! -  kak maslo; nikomu i v golovu ne
moglo prijti podobnoe koldovstvo.
     - Hrm... - bar  Savalt  prochistil gorlo. - CHto... chto eto bylo, molodoj
Rigon?
     - Molnii  Ajdena, - korotko  poyasnil Blejd. - Hochesh' ih poluchit'? -  on
potryas perchatkami nad stolom i uhmyl'nulsya.
     Verhovnyj sud'ya, slovno otgonyaya navazhdenie, potryas golovoj.
     - I tam... na YUge... takih... takih... mnogo? - probormotal on.
     - Pro to mne  nevedomo, ya tam ne byval, shchedrejshij. No vot moj otec... -
strannik  vyderzhal pauzu, - moj otec,  pochtennyj Asrind, gotov otpravit'sya v
Sajlor i  razvedat'  puti  na mys, o  kotorom  pisano u  Asruda. Konechno, on
dolzhen idti ne odin, a s tvoimi lyud'mi, ya polagayu.
     Bar Savalt kivnul i potyanulsya k perchatkam.
     -  V  den', kogda tvoj  roditel'  otplyvet na vostok, - slabym  golosom
proiznes on, - ty stanesh' perom imperii.
     - Vot  togda ya i otdam tebe molnii  Ajdena. - Blejd sunul  perchatki  za
poyas, sgreb so stola svoi pergamenta i povernulsya k dveri.
     * * *
     CHerez  sorok  minut,  promchavshis' s chetverkoj  dyuzhih  telohranitelej po
Imperskomu Puti, Arrah |l's bar Rigon dostig  vorot svoego zamka.  On v®ehal
vo  dvor,  ograzhdennyj vysokimi  stenami  iz  serogo kamnya;  kopyta  roslogo
zherebca zvonko  zacokali po  granitnym plitam, probuzhdaya  gulkoe eho. Tut, v
okrestnostyah  Tagry,  Blejd   predpochital  puteshestvovat'  na  loshadyah  i  v
soprovozhdenii  strazhi iz ajdenitov. SHestinogie taroty i dva desyatka severnyh
vsadnikov  iz  Hajry,  kotoryh  ostavil  emu  drug  i  brat Il'tar,  slishkom
privlekali  vnimanie  gorozhan,  poetomu  hajritskim  voinam  prihodilos'  po
bol'shej chasti  sidet'  v zamke,  pit'  vino  da shchupat' moloden'kih sluzhanok.
Inogda hajrity  vyezzhali na yug,  v lesostep',  ili  v odno  iz pomestij  bar
Rigonov, gde mozhno bylo neploho poohotit'sya, i Blejd vsegda prisoedinyalsya  k
nim; ego  voronomu Tarnu tozhe trebovalos' porazmyat'sya  i pogonyat' po ravnine
antilop  i   bystronogih   kojotov-sherrov.  CHasto  ego  soprovozhdala  Lidor,
zanimavshaya vtoroe sedlo na neob®yatnoj spine tarota.  V  otlichie ot CHosa, ona
sovsem ne  boyalas'  shestinogih chudishch  s severa;  Blejd  podozreval, chto  ona
voobshche ne  boitsya  nichego, i  lish' razluka s  vozlyublennym  |l'som  sposobna
povergnut' ee  v uzhas.  Tem ne  menee mesyaca  dva nazad emu  prishlos'  snova
pokinut'  svoyu  zlatovlasuyu  podrugu,  ibo  sluzhebnye  dela  trebovali   ego
prisutstviya v Londone. Pravda, on probyl na Zemle  sovsem nedolgo, ne bol'she
nedeli ili dvuh.
     Speshivshis', Blejd podnyalsya  po  stupenyam vysokogo  kryl'ca i pereshagnul
porog. U  dveri, sognuvshis'  v  pochtitel'nom poklone,  hozyaina zhdal serester
Klam,  dvoreckij  i  zamkovyj  upravitel';  vstrechat'  gospodina   bylo  ego
obyazannost'yu - ili pochetnoj privilegiej.
     Sbrosiv plashch  emu  na ruki,  Blejd oglyadel  prostornyj  holl.  Vo  vseh
chetyreh kaminah uzhe pylal ogon'; mesyac Probuzhdeniya,  poslednij v godu, samoe
nachalo vesny, dazhe tut, na yuzhnom poberezh'e Ksidumena, ne baloval teplom.
     U kaminov stoyali kresla;  samye pokojnye  i  udobnye  - okolo  dal'nego
ochaga,  ryadom s kotorym nachinalas' lestnica, vedushchaya  na vtoroj etazh.  Blejd
videl,  chto na  siden'yah zabotlivo  razlozheny podushki i pestrye pledy, chto k
ego kreslu pridvinuta  skameechka dlya nog i chto na malen'kom stolike zhdet ego
legkij uzhin - holodnoe myaso, pechen'e, frukty i vino. Otbleski plameni igrali
na gladkom temnom  dereve  stennyh panelej, s potolka sveshivalis' dve lyustry
(kazhdaya  -  na  sotnyu  svechej;  slugi kak  raz  nachali  zazhigat' ih),  pol i
mramornye  stupeni lestnicy pokryvali kovry,  prekrasnye  izdeliya iz Dzhejda,
Digrany i Ksama.
     On gluboko  vtyanul vozduh,  v kotorom  uzhe  plaval  aromat  blagovonnyh
goryashchih svechej, i ulybnulsya. On byl doma!
     Pozhaluj,  etot  starinnyj dvorec,  prostornyj, uhozhennyj  i bogatyj, po
chasti udobstv ustupal i ego  londonskoj kvartire, i kottedzhu v Dorsete.  Tut
imelis' ogromnye vanny iz mramora i serebra, no vodu  dlya  omoveniya greli na
drovyanyh  pechah;  tut  gotovili  otmennye  blyuda  i  napitki,  no  shokolada,
pepsi-koly i morozhenogo ne bylo i  v pomine; tut spali na aromatnom bel'e, v
roskoshnyh krovatyah pod shelkovymi baldahinami, no vo  vsem Ajdene ne syskalsya
by  pruzhinnyj matras.  I,  razumeetsya,  tut slyhom  ne slyhivali  o  liftah,
televizorah, elektricheskih lampochkah, mikserah, gazovyh plitah, komp'yuterah,
telefonah i tysyache tysyach drugih veshchej! Vse eto - i mnogo bol'she - nahodilos'
na yuge, v blagoslovennom  Ratone, kuda paru tysyacheletij nazad selgi otselili
chast'  mestnogo chelovechestva,  peredav  etim  izbrannym  i  svoi  znaniya,  i
sobstvennye dushi.
     London,  Angliya, Zemlya nahodilis' slovno by poseredine mezhdu  ajdenskim
srednevekov'em  i  chudesnoj  stranoj   ratoncev,  i  Blejd  vpervye  poluchil
vozmozhnost' vybora sredi treh mirov, kazhdyj iz kotoryh byl dostupen emu i, v
opredelennyh   otnosheniyah,  priyaten.  Inogda  on  sam  udivlyalsya  tomu,  chto
predpochel naibolee drevnyuyu  i arhaichnuyu  iz etih  real'nostej;  veroyatno, ee
atmosfera, polnaya opasnostej, riska i  intrig,  bol'she podhodila dlya vechnogo
avantyurista i strannika. Krome togo, zdes' on  vpervye zavel sem'yu, i nel'zya
skazat', chtoby eto emu ne nravilos'.
     Klam kashlyanul, narushiv razmyshleniya hozyaina.
     - Pochtennyj  celitel' Artok  ozhidaet tebya v biblioteke,  -  s  poklonom
proiznes on.
     -  A  gde  gospozha?  -  sprosil  Blejd,  rasstegivaya  poyas  s  mechom  i
napravlyayas' k lestnice.
     No serester  ne uspel  otvetit'; Lidor uzhe  mchalas'  vniz po  stupenyam.
Razvevalis'  zolotye volosy, sverkali glaza, v manyashchej poluulybke  trepetali
guby; obnazhennye  ruki  i sheya kazalis' vytochennymi iz rozovogo mramora.  Ona
prygnula pryamo v  ob®yat'ya Blejda,  i staryj serester Klam  delikatno potupil
vzor.
     Kak i prochie obitateli zamka, koih naschityvalos'  ne men'she treh soten,
on vosprinyal  bez osobogo udivleniya vse metamorfozy,  sluchivshiesya  s molodym
hozyainom.  Arrah  bar  Rigon,  syn  starogo Asruda  i  brat  gospozhi  Lidor,
otpravilsya v yuzhnyj pohod  po veleniyu imperatora, zatem vozvratilsya domoj i v
odnu prekrasnuyu noch' ischez. Pribyl on nazad cherez polgoda, stav na udivlenie
temnovolosym i smuglym; spustya zhe neskol'ko dnej ob®yavil sebya Arrahom, synom
Asrinda iz Digrany, dal'nim rodichem prezhnego  hozyaina.  No i etot  Arrah byl
takim  zhe  povelitelem  i vladykoj, kak i prezhnij, Rahi,  ibo  chertami lica,
blagorodnoj  osankoj  i groznym  vzglyadom pochti ne otlichalsya ot ischeznuvshego
brata  Lidor. Pozhaluj, on byl dazhe luchshe, chem propavshij nevest' gde  hozyain,
tak kak na pravah dal'nego  rodicha mog zhenit'sya na molodoj gospozhe. CHto i ne
zamedlil sdelat'.
     - Prishel! - vydohnula Lidor.
     - Da, moya krasavica.
     - YA... ya volnovalas'...
     - Zrya. Staryj pauk zaglotil nazhivku. - Usmehnuvshis', Blejd pokosilsya na
valyavshiesya v kresle perchatki.
     - I vse zhe...
     Kosnuvshis' podborodka, on pripodnyal ee lico, vsmotrelsya v yasnye glaza.
     -  Ne stoilo bespokoit'sya, detka.  Skazhi  mne luchshe, kak chuvstvuet sebya
nash gost'?
     -  Nadeyus',  horosho.  Sidit  v  tvoem  kabinete, ryadom  s  bibliotekoj,
pishet... YA prinesla emu vina, i my nemnogo poboltali.
     - Ego nikto ne videl?
     - Net... kak ty velel... - Lidor na sekundu prizadumalas'. - O, |l's!..
Inogda mne kazhetsya, chto ty i on... chto vy...
     - Gluposti,  milaya.  Konechno, my pohozhi:  ved' on - moj rodich... i tvoj
tozhe, esli na to poshlo.
     Ona vzdohnula, razgladila alyj shelk tuniki na ego grudi.
     - Budesh' uzhinat'?
     - Net. Ne sejchas. Mne nado potolkovat' s celitelem Artokom, on uzhe zhdet
v  biblioteke. Uberi eto, -  Blejd kivnul  na kreslo,  gde  valyalis'  poyas s
perchatkami,  mech i koshel'.  - Uzhin  pust'  podadut na zakate.  Pokormish' nas
sama... ya ne hochu, chtoby slugi videli gostya.
     Kivnuv, Lidor vyskol'znula iz ego ob®yatij. Blejd provodil ee  vzglyadom,
potom povernulsya i, mahnuv Klamu rukoj - mol, ostan'sya s hozyajkoj, - zashagal
vverh po lestnice.
     On  byl  dovolen;  plan, razrabotannyj  vmeste  s  bar  Zankorom, nachal
prinosit' svoi  plody. On  ne  somnevalsya, chto  shchedrejshij kaznachej klyunet na
primanku, hotya nikakogo listka  s tajnymi zapisyami starogo Asruda  v prirode
ne sushchestvovalo. Zato byli perchatki, istochavshie molnii bozhestvennogo Ajdena!
     No dazhe eto samoe veskoe  iz dokazatel'stv  ne  pomoglo by emu v dele s
Lidor. Na minutu Blejda kol'nulo sozhalenie; vse stalo by gorazdo proshche, esli
b on pozhelal ostan'sya synom Asruda i bratom ego docheri. V inyh mestah  i pri
drugih obstoyatel'stvah podobnye melochi ego ne volnovali; on provodil v chuzhoj
real'nosti mesyac  ili dva, ne trevozhas' o tom, kak nazvat' zhenshchinu, delivshuyu
s nim  postel'.  No  v Ajdene  on hotel  obosnovat'sya  nadolgo,  vozmozhno  -
navsegda, a eto znachilo, chto i sam on, i ego vozlyublennaya v etom mire dolzhny
poluchit'  legal'nyj  status.  Prichem dostatochno  vysokij, garantiruyushchij  kak
minimum lichnuyu bezopasnost'!
     Poka chto Blejd ne sobiralsya potesnit' s trona presvetlogo Alareta i byl
gotov ogranichit'sya titulom pera. |to pozvolilo by emu vojti v Sovet i, posle
nebol'shoj  chistki etogo blagorodnogo sobraniya,  zahvatit'  v nem  lidiruyushchie
pozicii,  stav  mestnym  "serym  kardinalom"  -  v  polnom   sootvetstvii  s
tradiciyami  britanskoj  razvedki.  Razumeetsya,  radi  podobnoj  blagoj  celi
koe-komu  prishlos' by  rasstat'sya  s  golovoj,  i  ne tol'ko  shchedrejshemu bar
Savaltu. Rod bar Nuratov tozhe ne vyzyval u Blejda osobyh simpatij.
     On shagnul v  biblioteku,  plotno  pritvoriv  za soboj  dver', obtyanutuyu
kovrovoj tkan'yu. Ubranstvo etoj prostornoj  komnaty nikak ne peremenilos' so
vremen  Asruda:  tri  steny po-prezhnemu byli  zastavleny  massivnymi reznymi
shkafami,  nad  kotorymi  tyanulis'  polki;  u  chetvertoj,  v  prostenke   mezh
strel'chatyh  shirokih okon, raskinulsya divan; poseredine sverkal polirovannoj
poverhnost'yu ogromnyj stol. Sleva, v glubokoj nishe,  mozhno bylo zametit' eshche
odnu  dver',  kotoraya  vela  v  ego  lichnyj  kabinet  i  opochival'nyu; tam zhe
nahodilas' malen'kaya garderobnaya, gde Blejd derzhal oruzhie.
     Artok bar Zankor raspolozhilsya u stola, polovinu kotorogo zanimala karta
-  ne davnij portulan,  vycherchennyj Blejdom bol'she  goda  nazad, a nastoyashchaya
karta, kopiya  ratonskoj,  na  kotoroj tri  glavnyh materika Ajdena,  tri ego
okeana i dve gigantskie  ostrovnye  gryady v zapadnom polusharii predstavali v
istinnyh  proporciyah.  Vpervye uvidev  podrobnyj chertezh svoego  mira, staryj
Artok byl pryamo-taki ocharovan im; s teh por on provel nad etoj kartoj nemalo
vremeni,  slovno  prilezhnyj uchenik, postigayushchij azy geografii. Edinstvennoe,
chto ogorchalo  ego,  - nevozmozhnost' podelit'sya svoim  vostorgom s kollegami;
Blejd  vzyal s celitelya klyatvu, chto ni odin iz Vedayushchih Istinu ne priblizitsya
k karte i na pushechnyj vystrel.
     -  Nu  chto,  |l's?  -  Artok  pripodnyalsya  emu navstrechu.  Veroyatno, on
perezhival ne men'she Lidor; vizit k  shchedrejshemu kaznacheyu i miloserdnomu sud'e
byl meropriyatiem nebezopasnym. Odnako  suhoe  britoe  lico  celitelya hranilo
spokojnoe vyrazhenie,  i lish' v  temnyh  glazah  mercala iskorka trevogi. Kak
mnogie iz Vedayushchih  Istinu,  bar  Zankor byl  obyazan postavlyat'  svedeniya  v
departament Ohrany Spokojstviya, no eto ne oznachalo, chto on  pitaet  lyubov' k
ego glave.
     - Srabotalo! -  Blejd podoshel k stariku i, polozhiv ruki  emu  na plechi,
zastavil  opustit'sya v kreslo.  -  Vse vyshlo tak,  kak  my  i  predpolagali:
snachala on delal vid, chto nichego ne ponimaet, zatem priznal, chto ya neskol'ko
otlichayus' ot syna  Asruda  vneshnost'yu,  i, nakonec,  razveselilsya,  prochitav
brachnyj kontrakt.  Ty  spas menya i Lidor,  pochtennyj!  Sredi  slug uzhe poshli
spletni... eshche nemnogo, i nas obvinili by v narushenii nravstvennosti.
     Bar Zankor ulybnulsya.
     - Nu,  esli  rech' zashla o  vashem brakosochetanii,  to ya, klyanus' groznoj
SHebret, hodatajstvoval pered zhrecami s chistoj sovest'yu i otkrytym serdcem! K
tomu  zhe bumagi, poluchennye toboj iz Digrany,  i  v samom dele bezuprechny...
Savalt mozhet verit' ili ne verit' im,  no dlya sluzhitelej svetlogo Ajdena  ih
okazalos' dostatochno... - On zadumchivo pobarabanil  pal'cami po razostlannoj
na stole  karte  i  proiznes: -  Strannaya istoriya!  YA  imeyu v  vidu vse, chto
sluchilos' s toboj, |l's... Razumeetsya, teper' ya ponimayu, chto  ty - ne  Rahi,
ne  tot Arrah,  syn Asruda, kotoryj otpravilsya so  mnoj  na  sever  nanimat'
hajritov... I delo  tut  ne vo vneshnosti, ty prosto drugoj, sovsem drugoj...
Ty umnee Rahi na celuyu zhizn', i pust' SHebret porazit menya bessil'em ot pupka
do kolena, esli eto ne tak!
     Blejd  promolchal; lish' na  gubah  ego mel'knula  i  ischezla  zagadochnaya
usmeshka.
     - Tak kto zhe ty, |l's? - bar Zankor zaglyanul v lico strannika. - Demon,
vselivshijsya v telo molodogo Rigona? Ili mogushchestvennyj mag s YUga, iz carstva
presvetlogo Ajdena, prinyavshij oblik Rahi?
     -   YA   -   Arrah,   syn  Asrinda   iz  Digrany...   Pust'  budet  tak,
dostopochtennyj... Soglasen?
     - Soglasen, - Artok kivnul,  ogladil  vybrityj cherep. -  YA ne sobirayus'
upodoblyat'sya  sherru, vynyuhivayushchemu tam i tut...  esli ty  reshil prinyat'  imya
Arraha, syna Asrinda, pust' budet tak! No dlya menya ty po-prezhnemu ostanesh'sya
|l'som... |l'som, kotorogo ya lechil posle toj draki s ryzhim Ratom...
     -  Da budet milostiv k nemu svetlyj Ajden v  svoih chertogah! - proiznes
Blejd ritual'nuyu frazu, kotoroj pominali umershih. On ne derzhal zla na ryzhego
alarha,  ch'i kulaki privetstvovali ego v pervuyu zhe sekundu poyavleniya  v etom
mire. Rat byl davno mertv i pogreben v nenasytnyh utrobah mestnyh akul-sahu,
ne samoe luchshee mesto dlya ratnika Beregovoj Ohrany, no chto podelaesh'!
     Bar Zankor vstal, proshelsya k oknu i nekotoroe vremya obozreval sad, tiho
dremavshij  mezh vysokih  kamennyh sten. Potom on  povernulsya k Blejdu; chernaya
toga,  spuskavshayasya  pochti  do  shchikolotok,  tradicionnoe odeyanie  celitelej,
delala  ego  vyshe i  strojnee, serebryanaya  cep'  lezhala  na grudi pravil'nym
polukrugom.
     -  Znachit, Savalt  prochital  vash  brachnyj  kontrakt i  razveselilsya,  -
medlenno proiznes starik. - I chto zhe dal'she, syn moj?
     - Dal'she? Dal'she  on  nachal torgovat'sya i pugat', pugat' i torgovat'sya.
Nameknul, chto, dazhe stav suprugom  Lidor, ya ne imeyu prav na titul... povedal
o  provinnostyah Asruda... o  tom,  chto Rahi tozhe  ne  opravdal ego nadezhd...
Nakonec predlozhil sdelku: polnaya amnistiya roda bar Rigonov v obmen na tajnu.
Tut  ya emu tajnu i  prepodnes... etu skazku o  najdennyh zapisyah...  a potom
prodemonstriroval perchatki. On byl potryasen!
     - Eshche by!
     Celitel'  nevol'no  vzdrognul, i Blejdu pripomnilsya tot uzhas, s kotorym
bar Zankor  v pervyj raz glyadel na ognennye luchi,  ispushchennye  zagadochnym  i
strashnym predmetom. Uzhas ego otlichalsya ot  reakcii miloserdnogo  sud'i; tot,
hotya  i   ustrashilsya,   navernyaka  predstavlyal  sebe  grudy  vrazheskih  tel,
raspolosovannyh molniyami Ajdena, i eto zrelishche veselilo dushu Savalta. Staryj
Artok,  veroyatno,  takzhe  videl gory  trupov ksamitskih  voinov,  no osobogo
schast'ya pri etom ne ispytyval.
     -  Koroche, my  dogovorilis',  - proiznes Blejd. - YA stanu perom  v  tot
den',  kogda  v  Sajlor  otpravyatsya lazutchiki bar  Savalta, chtoby  proverit'
dostovernost' nashih  svedenij.  I  togda zhe ya peredam shchedrejshemu  magicheskie
perchatki.
     Bar Zankor morgnul.
     - Razumno li eto, syn moj? Takaya strashnaya moshch'...
     - Ne bespokojsya. Kak skazal  bar Savalt, ne vsyakij  chelovek, popavshij v
carstvo  svetlogo  Ajdena,  obretaet  silu,  no   lish'  otmechennyj  istinnym
blagorodstvom...  kak   nash  presvetlyj   imperator,  k  primeru...  Poluchiv
dostavlennyj   mnoj  s  YUga  talisman,  bar   Savalt  skoro  obnaruzhit,  chto
blagorodstva u nego malovato.
     - CHto ty imeesh' v vidu, |l's?
     - Magiya bystro issyaknet, - strannik  otbrosil so lba pryad' temnyh volos
i usmehnulsya. - Mozhet byt', shchedrejshemu udastsya  podzhech'  svoj stol... no  ne
bolee togo.
     - Hm-m...  Budem nadeyat'sya... - celitel' pokachal golovoj. - |ta...  eta
veshch'...  vnushaet  mne  strah,  |l's...  Karta,  kotoruyu  ty privez,  gorazdo
poleznee... i bezopasnee... - on lyubovno pokosilsya na portulan,  lezhavshij na
stole.
     - Ne mogu s toboj soglasit'sya, pochtennyj. Karta gorazdo opasnej! Molnii
Ajdena propadut, kogda ischeznet magicheskaya sila perchatok, a  karta... Vladeya
etim  chertezhom,  mozhno  rasschitat' vremya  pohoda  v lyubuyu stranu,  prolozhit'
marshrut, prikinut'  chislo soldat... Dlya lyubogo, kto stremitsya k zavoevaniyam,
eta karta - nastoyashchee  sokrovishche! Esli b  bar Savalt videl ee, on, vozmozhno,
dogadalsya by, chto ya ego durachu s ekspediciej v Sajlor...
     - A eto dejstvitel'no tak?
     -  Konechno!   YA  skazal   shchedrejshemu,  chto  tam   est'  pustynnyj  mys,
protyanuvshijsya  pochti do ekvatora  i okruzhennyj polyami vodoroslej, s kotorogo
mozhno otplyt' na YUg... tak,  vo vsyakom sluchae, soobshchaetsya v zapiskah Asruda.
No videl by ty eti vodorosli, otec  moj!  Skvoz' nih ne projdet ni lodka, ni
korabl', ni sadra! A mys na yuzhnoj okonechnosti Sajlora - golye peski i skaly!
Tam net ni vody, ni travy,  ni derev'ev! Otlichnoe mesto dlya kladbishcha,  no ne
dlya verfi!
     -  Otkuda  ty znaesh'  vse eto, |l's? -  Artok metnul na nego ispytuyushchij
vzglyad.
     -  Nu...  Mne  rasskazali  ob etom  v teh  krayah,  gde  ya vzyal  kartu i
magicheskie perchatki... Odnako, otec moj, napomnyu tebe eshche raz -  ya ne vprave
govorit' o podobnyh veshchah.
     - Ladno. Smertnym ne ponyat' putej bogov! - Bar  Zankor vernulsya k stolu
i,  sklonivshis'  nad  kartoj,  provel  pal'cem  po  vytyanutomu  treugol'niku
sajlorskogo poluostrova, chto lezhal  daleko  na vostoke,  v tysyachah  mil'  ot
Tagry. - No rano ili  pozdno nash obman  otkroetsya, |l's...  kogda razvedchiki
bar Savalta doberutsya do etih mest.
     - Oni tuda ne doberutsya, pochtennejshij. YA dumayu, oni  ne  projdut dal'she
Handa, - Blejd pokazal na krohotnuyu tochku, pritulivshuyusya na severo-vostochnom
beregu  Vnutrennego Ksidumena. - Vot zdes', v etom gorode, ili dazhe ran'she s
nimi budet pokoncheno.
     - Ty v etom uveren? Kto eto sdelaet, |l's?
     Blejd uhmyl'nulsya.
     - Moj roditel',  Asrind! Ibo  on otpravitsya tuda vmeste  s lazutchikami.
Tak  ya  obeshchal bar  Savaltu!  Asrind,  rasshifrovavshij zapisi  Asruda,  budet
provodnikom dlya lyudej shchedrejshego.
     Brovi bar Zankora vzleteli vverh.
     - Tvoj otec, |l's? Davno pokojnyj  Asrind iz Digrany? CHelovek, kotorogo
my  voskresili  lish'  na  pergamentah,  chtoby  obespechit'  tebya   podobayushchej
rodoslovnoj? On mertv!
     - On  zhiv! I  esli dazhe bar Savalt otpravit s  nim celuyu alu ratnikov i
shpionov, Asrind pererezhet im glotki i spustit v more na korm akulam.
     - |l's, |l's...  - staryj  celitel' ukoriznenno  pokachal  golovoj. - Ty
smeesh'sya nado mnoj, klyanus' milost'yu Ajdena!
     - Sovsem net, pochtennejshij, sovsem net. I sejchas ya tebe eto dokazhu.
     Podnyavshis', Blejd podoshel  k dveri -  k toj, chto pryatalas' v nishe mezhdu
shkafami  i  vela  v  ego  kabinet.  On polozhil ladon'  na  bronzovuyu  ruchku,
izobrazhavshuyu kogtistuyu lapu  kakogo-to mificheskogo chudishcha,  i, pomedliv paru
sekund, povernul ee. Potom negromko proiznes:
     - Vyhodi! Vyhodi, moj pochtennyj roditel'! Blagorodnyj  Artok bar Zankor
zhelaet poznakomit'sya s toboj.
     On  otstupil  v storonu, kogda v dvernom proeme voznikla figura roslogo
smuglogo muzhchiny s volosami, chut' tronutymi sedinoj.





     London, Zemlya, nachalo yanvarya
     (eshche dvumya mesyacami ran'she,
     nachalo mesyaca Snov po ajdenskomu vremeni)

     Richard Blejd  s  razdrazheniem  zahlopnul  papku  s  grifom  "Sovershenno
sekretno" i ottolknul ee na  kraj stala, poblizhe k Dzheku Hejdzhu. Sejchas on v
tretij raz, vnimatel'no i ne toropyas',  prochital dokument, hranivshijsya mezhdu
tverdyh plastikovyh korochek,  -  obychnyj list  bumagi s  plotno napechatannym
tekstom, bez kakih-libo venzelej, gerbov i pechatej. No na nem, v samom nizu,
stoyala podpis' prem'er-ministra Soedinennogo Korolevstva.
     |tot  memorandum sostoyal iz  treh chastej. V pervoj  brigadnogo generala
Richarda  Blejda izveshchali,  chto  ego otstavka ne prinyata,  i proshenie  na sej
schet,  napravlennoe  chetyr'mya  mesyacami  ran'she  iz  Ajdena  (cherez  Dzhordzha
O'Fleshnagana), otlozheno v dolgij yashchik. Vo vtorom razdele prem'er motiviroval
svoe  reshenie. Otmetiv  vydayushchiesya zaslugi brigadnogo  generala  i nyneshnego
shefa specotdela MI6A, on soobshchal, chto strana ne  mozhet lishit'sya uslug takogo
cennogo cheloveka -  edinstvennogo, sposobnogo  v nastoyashchij moment rukovodit'
proektom "Izmerenie Iks".
     Tretij abzac  byl samym vazhnym, ibo kasalsya novyh polnomochij shefa MI6A.
Blejdu  razreshalos' svobodno ispol'zovat' svoe vremya, to est'  prebyvat'  na
Zemle, v Ajdene ili lyubom drugom mire - gde emu zablagorassuditsya. Poskol'ku
Dzhek Hejdzh razrabotal sistemu operativnoj mental'noj svyazi, Blejd mog teper'
peresylat' rukovodyashchie ukazaniya svoim sotrudnikam iz lyuboj real'nosti, reshaya
strategicheskie voprosy, svyazannye s proektom. Pravda, takie seansy ne stoilo
provodit' slishkom chasto, ibo oni otnimali mnogo  sil; znachit, dlya vypolneniya
povsednevnyh   obyazannostej   trebovalos'   nekoe   otvetstvennoe   lico   s
polnomochiyami pervogo zama. Ego Blejd mog vybrat' po sobstvennomu usmotreniyu.
     Vse! Nizhe stoyala razmashistaya podpis', kotoruyu sejchas izuchal Dzhek Hejdzh,
sidevshij po druguyu storonu neob®yatnogo pis'mennogo stola.
     Mrachno poglyadyvaya  na dokument v rukah amerikanca, Blejd  podumal,  chto
togda,  chetyre  mesyaca nazad, otpravlyaya s Dzhordzhem proshenie ob  otstavke, on
yavno perestaralsya. Nado bylo peredat' tol'ko bumagu, i nichego  bol'she! On zhe
poslal i  prilozhenie  k  nej  -  nakopitel'  energii, miniatyurnyj  ratonskij
akkumulyator, sovershenno  neveroyatnoj  konstrukcii i fantasticheskoj moshchnosti!
Po  slovam  Hejdzha,  eta  shtuka  dolzhna  byla sovershit'  perevorot v  zemnoj
energetike  i  na  transporte,  esli tol'ko ee udastsya  vosproizvesti -  chto
predstavlyalos'  ves'ma  veroyatnym.  CHto  kasaetsya  prem'er-ministra,  to  on
uverilsya  v tom, chto Richard Blejd popal v nekoe |l'dorado,  otkuda  na Zemlyu
(tochnee   -  v  Britaniyu,  tol'ko  v   Britaniyu!)  posyplyutsya   vsevozmozhnye
tehnologicheskie chudesa. Samo soboj, Richardu Blejdu  dozvolyalos' nahodit'sya v
etom meste skol'ko ugodno, ostaviv v Londone nadezhnogo zamestitelya.
     Blejd uzhe  vybral  kandidaturu  - Dzhordzha  O'Fleshnagana, prebyvavshego v
nastoyashchij moment v Ajdene, v tom skazochnom |l'dorado, kotoroe on sam pokinul
ne dalee, chem vchera. Podobnyj obmen yavlyalsya nasushchnoj neobhodimost'yu, ibo bez
stancii-mayaka komp'yuter  mog poteryat' izmerenie Ajdena. Luchshim zhe mayakom dlya
navedeniya byl mozg cheloveka  - strannika, zemlyanina, perebroshennogo  v chuzhuyu
real'nost'.  Poetomu,  poluchiv  kratkij  vyzov  ot  Hejdzha,  Blejd  dozhdalsya
pribytiya svoego dublera, predstavil ego kak rodicha i gostya  iz dalekoj Hajry
i otbyl na rodinu, vzyav s O'Fleshnagana slovo, chto tot  ne budet pristavat' k
Lidor  i udovletvoritsya ee kameristkami.  Sejchas  Dzhordzh  navernyaka raspival
vino v  priyatnoj kompanii  v drevnem  zamke bar Rigonov, na zapadnoj okraine
Tagry,  ili  pytalsya soblaznit' kakuyu-nibud'  horoshen'kuyu sluzhanochku. Drugih
zanyatij  v eto vremya  v Ajdene ne predvidelos'; tam  shel mesyac  Snov, stoyala
zima, hotya daleko ne takaya surovaya, kak na Britanskih ostrovah.
     - Ne ponimayu, Dik, chem vy nedovol'ny, - Hejdzh opustil papku s poslaniem
prem'er-ministra na kraj stala.  -  Zdes'  zhe  yasno skazano:  pochtennyj ser,
delajte, chto hotite,  tol'ko ostavajtes' v svoem kresle... Vam predostavlena
polnaya svoboda, moj dorogoj!
     -  |to ne  svoboda,  -  mrachno otozvalsya  Blejd.  -  Nemnogo  udlinilsya
povodok, vot i vse...
     - A vy chego hoteli?
     - Hotel... hotel  razdelat'sya so vsem  etim! -  strannik rezko vzmahnul
rukoj, oboznachiv  etim zhestom  svoj  roskoshnyj  kabinet, neob®yatnyj  stol  s
batareej  telefonov, bar  -  ryadom  s  divanom  i  stolikom  dlya  koktejlej,
sverkayushchij stal'noj sejf, vrezannyj v stenu. - Nu, chto  podelaesh'... Sud'ba!
Karma!  V mae mne stuknet pyat'desyat sem', znachit, eshche  let dvadcat'  ya  mogu
posluzhit' Ee Velichestvu i zapadnoj demokratii...
     Oni  s  Hejdzhem  obmenyalis'  ponimayushchimi  usmeshkami,  potom  amerikanec
skazal:
     - Vy mazhete prosluzhit' i dol'she, esli stanete ravnyat'sya na Dzh. Esli mne
ne izmenyaet pamyat',  on ushel  na pensiyu  v vosem'desyat. V  kakom zhe godu eto
bylo?
     -  Nu, Dzhek...  V konce vosem'desyat  vtorogo, mesyacev cherez pyat'  posle
smerti Lejtona...
     -  Ah da,  konechno!  Pered  tem,  kak vy  otpravilis' v  Urenir! V  etu
lyubopytnejshuyu  ekspediciyu,  kotoruyu  vy schitali  poslednej!  - glaza  Hejdzha
lukavo  blesnuli.  - Pomnite, kak vy  sokrushalis' po  etomu  povodu? A ya vam
govoril,  chto  eshche rano zakazyvat' mesto na kladbishche... I chto zhe, Dik!.. CHto
zhe!.. Vy opyat' stranstvuete... vy snova nash glavnyj  ispytatel'  - i glavnyj
boss, esli  ya pravil'no interpretiruyu sej  dokument,  - Hejdzh uhmyl'nulsya, i
pal'cy ego vybili pobednuyu drob' na poslanii prem'er-ministra. - Vy oblecheny
samym  vysokim  doveriem,  vas  hvalyat,  i  vy  dazhe poluchili  nekuyu  toliku
svobody...  I,  k tomu  zhe, obzavelis' vtorym telom!  Kakogo d'yavola vam eshche
nado?
     -  Hvatit izdevat'sya,  Dzhek! - podnyavshis', Blejd otpravilsya  k  baru za
kon'yakom. - CHto-to vy segodnya v veselom nastroenii, drug moj.
     - Bezuslovno. Vo-pervyh, ya rad snova videt' vas - ved' vchera my dazhe ne
pogovorili  iz-za vsej etoj sumatohi... A  vo-vtoryh...  vo-vtoryh, est' eshche
prichiny...
     Pochti avtomaticheski otmetiv etu figuru umolchaniya, Blejd razlil kon'yak i
vernulsya  k  stolu.  Vchera  dejstvitel'no  hvatilo   sumatohi.   On  pribyl,
oblachennyj v novuyu plot',  v molodoe  telo Arraha |l'sa bar  Rigona, kotoroe
uzhe davnym-davno schital svoim. Odnako  emu prishlos' tut zhe rasstat'sya s etoj
privychnoj obolochkoj; molodoj ajdenskij nobil'  byl  pomeshchen v gibernator, iz
koego na svet Bozhij izvlekli prezhnego Richarda Blejda -  solidnogo muzhchinu na
shestom  desyatke, brigadnogo  generala  i shefa MI6A. Lyubogo  drugogo cheloveka
podobnoe  potryasenie moglo by sbit'  s nog, no  Blejd obladal  uzhe nekotorym
opytom po chasti smeny tel i oblichij: k primeru, v Urenire, devyat' let nazad,
emu  dovelos' prevratit'sya v  kentavra.  Nyneshnyaya transformaciya  ne yavlyalos'
stol' radikal'noj, i uzhe cherez tri minuty  on uverenno  derzhalsya na  nogah i
smog  vpolne  samostoyatel'no  odet'sya.  Ego  staroe  telo  bylo  po-prezhnemu
krepkim, sil'nym i nadezhnym, kak privychnyj kostyum, odnako on chuvstvoval edva
zametnuyu skovannost' chlenov  i  smutnyj  namek na tyazhest' v poyasnice. Vpolne
estestvennye  oshchushcheniya;  muzhchina  v  ego godah  mog  sohranit' silu,  no  ne
podvizhnost' i gibkost' dvadcatishestiletnego.
     Sejchas, po proshestvii polutora sutok, Blejd uzhe  ne zamechal etih primet
vozrasta,  i ruka ego, protyanuvshaya Hejdzhu ryumku s kon'yakom, byla tverda  kak
obychno.  On  sobiralsya  proiznesti tost, chto-nibud' svyazannoe  so  vcherashnim
sobytiem,  s  vozvrashcheniem  na rodinu posle dvadcatimesyachnogo otsutstviya, no
amerikanec operedil ego: podnyav ryumku, on neozhidanno provozglasil:
     - Za prekrasnyh dam!
     Za  dam, tak  za  dam, reshil Blejd, vypleskivaya kon'yak v rot;  v  konce
koncov,  Lidor,  Najla,  Trostinka, doch'  Al'sa, i R'gadi, doch' Ar'kasta,  a
takzhe  Sasti Rajsen, Falta, Hassal', Zurnima i prochie ego ajdenskie podruzhki
i vozlyublennye byli vpolne dostojny etogo tosta. Odnako v dannuyu  minutu  on
pokazalsya stranniku ne sovsem umestnym. Vse zhe  vnachale polagalos' by vypit'
za vstrechu, za vozvrashchenie k rodnym penatam,  za korolevu, nakonec... Ladno!
Esli Hejdzh na pravah gostya zhelaet pomenyat' poryadok, pochemu by i net!
     -  Kstati  o damah, - proiznes amerikanec. -  Kak pozhivaet ta milen'kaya
bryunetochka, kotoruyu ya videl s vami na ostrove... kak ego?.. kazhetsya, Gartor?
     Hejdzh govoril o Najle, i Blejd snova pomrachnel.
     - |ta  devushka umerla,  Dzhek, - korotko  zametil on, vstal  i  shagnul k
sejfu.
     - O! Prostite, moj dorogoj!
     Ne oborachivayas', strannik  kivnul.  Negromko  shchelknul  cifrovoj  zamok,
dverca  stal'nogo  shkafa   raskrylas';   protyanuv   ruku,  on   nashchupal  dve
magnitofonnye kassety.
     - Vot, voz'mite, Dzhek... |to otchet, kotoryj ya nadiktoval segodnya utrom.
Odin ekzemplyar vam, odin - mne...  Razumeetsya,  - dobavil Blejd, gladya,  kak
gost'   pryachet   kassetu   vo  vnutrennij   karman  pidzhaka,  -   eto   poka
predvaritel'nyj kratkij variant... chto-to vrode reestra osnovnyh sobytij.
     - Esli mozhno, Richard, v dvuh slovah...
     - Da, konechno. - Blejd zaper sejf i snova opustilsya v kreslo. Nekotoroe
vremya  on  sidel  v  zadumchivosti,  prikryv  glaza;  pered nim  stremitel'no
pronosilis'  panoramy  Ajdena.  Izumrudnaya  glad' Ksidumena,  Dlinnogo morya;
beskrajnie  stepi  Hajry  i  nepristupnaya  stena  gor  Selgov; Ajd-en-Tagra,
Obitel' Svetozarnogo Boga,  velichestvennaya i pyshnaya imperskaya stolica; yuzhnye
savanny, lesa  i  boloto;  bystrye strui Velikogo  Zelenogo  Potoka i adskaya
skala Aj-Rit, vyzhzhennaya  yarostnym ekvatorial'nym solncem; ostrova Poniteka i
cvetushchie ravniny Gartora; Raton, yuzhnyj materik, skazochnaya strana...
     - Dik! Dik, chto s vami? - probilsya k soznaniyu trevozhnyj golos Hejdzha.
     -  SH-sh-sh...  YA  vspominayu...   -  Priotkryv  glaza,  Blejd   razmerenno
zagovoril:  -  Itak,  napomnyu vam  o  glavnoj osobennosti planety Ajden:  ee
ekvatorial'naya  zona,  polosa tropicheskih  bolot na  sushe  i vodoroslej tipa
sargassov  v  okeanah,  prakticheski  nepreodolima  dlya  mestnyh  aborigenov,
obitayushchih na severe. V ih rasporyazhenii, odnako, dva ogromnyh materika, Hajra
i central'nyj kontinent, Ksajden, razdelennye  otnositel'no neshirokim morem,
kotoroe tyanetsya na pyatnadcat' tysyach mil'. YUzhnee  ekvatora lezhit  nedostupnyj
dlya  severyan  Raton,  tozhe  ves'ma  obshirnaya  zemlya... ne  men'she  Afriki, ya
polagayu. Vsya eta susha. Dik, sosredotochena  v vostochnom polusharii - vo vsyakom
sluchae, ya schitayu ego vostochnym; kak vy ponimaete, tam eshche ne opredelili svoj
grinvichskij meridian.
     Hejdzh kivnul, poglazhivaya  skvoz' tkan' pidzhaka  kassetu s otchetom;  ego
glaza blesteli ot lyubopytstva.
     -  V  zapadnom polusharii net  materikov, -  prodolzhal  Blejd, -  nichego
pohozhego na  dve nashi  Ameriki.  Vmesto nih ot yuzhnogo polyusa  k  ekvatoru  i
dal'she, k  severnomu polyusu, tyanutsya dve ogromnye ostrovnye gryady. Sajtek  i
Ponitek.  Severnaya, Ponitek, naselena... Imenno tam, na ostrove Gartor, vy i
posetili menya, Dzhek... i tam zhe umerla... byla ubita, - popravilsya strannik,
- moya sputnica, Najla... ta chernovolosaya devushka, kotoruyu  vy vspomnili... -
On  pomolchal, starayas'  spravit'sya s volneniem. - Nu,  nakonec, i  poslednij
ajdenskij fenomen:  stremitel'noe  i moshchnoe ekvatorial'noe  techenie, Velikij
Zelenyj Potok, kak ego tam nazyvayut. Ono nabiraet silu v uzkom prolive mezhdu
Ratonom i Ksajdenom i peresekaet okean,  ogibaya zatem  obe  ostrovnye gryady.
Takova geografiya  etogo mira,  razdelennogo na dve poloviny, Dzhek... Glavnoe
zhe sobytie ego istorii - Prishestvie selgov.
     - Selgov? - Hejdzh nahmurilsya. - Kto eto, Dik?
     -  Kakie-to stranniki izdaleka... negumanoidy, mohnatye, slovno grizli,
i dolgozhivushchie, kak sekvoji...
     - Kosmicheskie zahvatchiki? Kolonisty?
     -  Net, ni to, ni drugoe.  Vidite li,  Dzhek, Prishestvie sluchilos' ochen'
davno, i ya znayu lish' to,  o chem  mne  rasskazyvali  v Ratone. Selgi, sudya po
vsemu, ne  kolonizirovali  chuzhie  planety  podobno  pallatam  i  ne pytalis'
pereustroit' svoj  mir kak  urenircy... U  nih byla cel', i vo imya ee  selgi
posylali  v kosmos  ogromnye  korabli,  sotni let  iskavshie razumnuyu  zhizn',
druzhestvennyh   sozdanij,  s   kotorymi   predstoyalo  podelit'sya  mudrost'yu,
znaniyami...  Oni -  chto-to vrode  vselenskih  blagodetelej,  Dzhek, ideal'nye
al'truisty.
     - Nikogda by ne poveril, chto takoe vozmozhno, - zametil Hejdzh. - CHelovek
po svoej prirode egoistichen i merzok.
     - |to  neverno,  moj  drug,  -  vspomnite hotya by  teh  zhe  pallatov  i
urenircev. K tomu zhe selgi ne byli lyud'mi...
     - A! Vy zhe skazali - negumanoidy!
     - Da. Mohnatye, s  shest'yu konechnostyami. Oni vysadilis' na severe Hajry,
v oblasti s dovol'no prohladnym klimatom, privezli massu poleznyh rastenij i
zhivotnyh, nachali akklimatizirovat' ih i popytalis' naladit' svyazi  s mestnym
naseleniem, kochevymi ohotnikami i voinami...
     - I kak konchilos' delo?
     - Ploho.  Bol'shuyu  chast'  selgov vyrezali,  i  sovershennaya  tehnika  ne
pomogla: u nih nachisto otsutstvoval agressivnyj  instinkt. Koroche, Dzhek, oni
ne mogli ubivat'... A vot hajrity zanimalis' etim vpolne uspeshno i neskol'ko
pokolenij podryad, poka ostatki  prishel'cev ne sbezhali na yug, na nedosyagaemyj
Raton. Potom selgi nachali perevozit' tuda lyudej prakticheski iz vseh severnyh
stran,  vybiraya teh,  komu  nesladko  zhilos'... Nyan'chilis'  s nimi, obuchali,
staralis' peredat'  ne tol'ko  tehnicheskie znaniya, no nechto  bol'shee... svoe
otnoshenie k zhizni, ya polagayu.
     - Lyubopytnyj eksperiment!
     - Bezuslovno. Za dve  ili tri sotni let oni uspeli sushchestvenno uluchshit'
porodu gomo sapiens...
     - I potom?
     - Umerli, Dzhek, ushli v nebytie, ostaviv lyudej odnih. Vprochem, i znaniya,
i  mudrost'  selgov,  i   novye  imperativy   uzhe  zakrepilis'  v   soznanii
pereselencev, tak chto  teper' oni yavlyayutsya  sovsem osoboj  rasoj Ajdena.  Za
sotni  let  Raton prevratilsya  v nastoyashchij raj... -  Blejd zadumchivo pokachal
golovoj, pokrutil v pal'cah pustuyu ryumku i dobavil: - Odnako u ratoncev est'
svoi problemy, Dzhek.
     - YA dogadyvayus'. CHto-to svyazannoe s severyanami?
     - Da. Po suti dela, vse  ih imperii, korolevstva i knyazhestva - tipichnye
srednevekovye despotii, varvarskie strany, gde  pravyat monarhi i znat', lyudi
vlastolyubivye i  zhestokie...  I  sredi  nih  bytuet ne  to  legenda,  ne  to
predskazanie o bozh'ej  zemle, svetlom carstve,  lezhashchem na yuge, za stepyami i
bolotami...  Oni  ishchut  tuda  dorogu uzhe  mnogo let  -  i vladyki Ajdena,  i
ksamity, i poveliteli  Kintana,  i knyaz'ya  Pereshejka... Ratoncev zhe zashchishchayut
tol'ko  Zelenyj  Potok,  neprohodimaya  tryasina  da  ekvatorial'naya  zhara,  -
strannik  usmehnulsya.  - Vidite li, Dzhek,  oni perenyali ot selgov ne  tol'ko
tehnicheskie dostizheniya,  no i koe-chto eshche... zapoved' "ne ubij", naprimer. I
esli  srednevekovoe  voinstvo  podstupit  k  ratonskim  rubezham, oni  smogut
sdelat' tol'ko  dve  veshchi: libo nakryt' svoj materik  silovym kupolom,  libo
voobshche pokinut' ego.
     - Pokinut'? Kakim obrazom?
     - Pereselivshis'  v drugoj mir.  No eto neprosto, ih naselenie dostigaet
mnogih  millionov... Sejchas oni  ogranichivayutsya tol'ko nablyudeniem.  Sozdali
chto-to vrode  informacionnogo centra... Horada, tak nazyvaetsya eta sluzhba...
ee razvedchiki i rezidenty desyatiletiyami zhivut v varvarskih stranah Ksajdena,
protivodejstvuya ih  popytkam proniknut'  na  YUg... I  chasto  platyat  za  eto
golovoj.
     Blejd  zamolk.  Dzhek  Hejdzh  s  razgorevshimisya  glazami s  minutu  zhdal
prodolzheniya, zatem pointeresovalsya:
     - Vy skazali, Dik, chto selgi, eti vashi  mezhzvezdnye al'truisty, vnachale
prizemlilis' v Hajre... Veroyatno, ih korabl' do sih por nahoditsya tam?
     Strannik pozhal plechami.
     - Mozhet byt'... Kto  znaet! Za shestidesyatoj parallel'yu  Hajru pokryvayut
dremuchie  lesa,  potom  nachinayutsya  gory  i  zona vechnyh  l'dov...  Soglasno
predaniyam, selgi -  ili  ttna, kak oni sebya nazyvali - otdavali predpochtenie
holodnomu klimatu.
     - Vy mogli by tuda dobrat'sya?
     -  Veroyatno...  Hotite, chtob  ya eto sdelal?  - Blejd  podnyal  glaza  na
amerikanca.
     - Nu-u... - protyanul tot, - poluchilas' by lyubopytnaya ekspediciya, verno?
     - Ne somnevayus'. No snachala mne nado utryasti koe-kakie  dela  v Ajdene,
Dzhek.
     - U vas nepriyatnosti?
     - Net... pozhaluj, net. |to lichnoe.
     On sdelal pauzu, i Hejdzh ponimayushche kivnul.
     - Ne hotite govorit' ob etom, Richard?
     -  Pochemu  zhe...  v otchete est' vse, -  Blejd  pokosilsya na  svoi ruki,
sil'nye, krepkie, zagorelye; oni kazalis' let na dvadcat' molozhe ego lica. -
Znaete,  Dzhek, togda, v iyule devyanostogo, vy pereslali menya dovol'no udachno.
YA  ugodil v telo Arraha |l'sa bar Rigona, molodogo nobilya imperii ajdenitov,
syna Asruda... |tot Asrud byl bogatejshim vel'mozhej, namestnikom Zapada i, po
sovmestitel'stvu, rezidentom yuzhan. Tochnee govorya, on yavlyalsya ratoncem, davno
osevshim v imperii i zhenivshemsya na hajritke, na zhenshchine s  severa. Ona rodila
emu dvoih -  Arraha, ch'e  telo  sejchas lezhit v  vashem  gibernatore, i  doch',
Lidor. Potom skonchalas'.
     - I?..
     - I posle ee smerti  udacha  pokinula  starogo Asruda, - po licu  Blejda
vdrug skol'znulo neprivychnoe dlya nego vyrazhenie grusti. - YA dumayu, on krepko
lyubil zhenu... veroyatno, toska po  nej  sdelala ego menee ostorozhnym. Ili on,
gde-to prokololsya... Bog znaet! No poshli sluhi,  chto emu izvestno  koe-chto o
yuzhnyh delah, o dorogah, chto vedut v carstvo svetlogo Ajdena... Konchilos' vse
eto  ploho -  v  pytochnyh zastenkah mestnogo policejskogo  vedomstva.  Asrud
umer, ne skazav ni slova, - boyalsya, chto pri malejshem podozrenii voz'mutsya za
ego detej, za Rahi i Lidor. Ih,  odnako, poshchadili... Konfiskovali  pomest'ya,
lishili titula, Arraha vygnali iz gvardii, razzhalovav v oktarhi...
     - V oktarhi?
     -  Da.  CHto-to vrode serzhanta, starshego nad  vosem'yu ratnikami.  Dal'she
vdet alarh, pod ego nachalom  vosem' okt, i  sardar, oficer iz blagorodnyh...
Nado  skazat', u ajdenitov otlichnaya armiya,  no edorat Ksam, vostochnyj sosed,
soderzhit ne men'shee vojsko. I gryzutsya oni,  kak dva psa, Dzhek! Kak Britaniya
s Franciej v Stoletnyuyu vojnu!
     On pomolchal, zadumchivo poglazhivaya visok.
     - Koroche govorya, ya ugodil v telo  opal'nogo Arraha, uzhe ne gvardejskogo
sardara, a vsego lish' oktarha Beregovoj  Ohrany. I sam on, i okta ego, i eshche
s tysyachu soldat boltalis' na ogromnyh morskih plotah posredi Ksidumena. Ves'
etot  transport  dvigalsya na  sever,  za hajritskimi naemnikami, konnicej na
tarotah...  eto  shestinogie tvari,  Dzhek, v  dva  raza bol'she  i  v pyat' raz
sil'nej lyubogo zherebca.  Nu,  odnim  slovom,  doplyli my  do Hajry, a tam  ya
vstretilsya s Il'tarom, vozhdem naemnikov i, kak okazalos', kuzenom Rahi... ot
Il'tara i ego otca,  Ar'era,  ya vpervye uslyshal  o selgah. Hajrity so svoimi
chudishchami pogruzilis' na ploty, i cherez neskol'ko dnej ves' flot blagopoluchno
pribyl v Tagru, imperskuyu stolicu.  Tam, s razresheniya mestnogo nachal'stva, ya
pereshel  pod  nachalo Il'tara,  v  ego  otryad.  Mne  veleli  priglyadyvat'  za
severnymi varvarami i dazhe povysili v zvanii - do alarha!
     Hejdzh rassmeyalsya.
     -   Blestyashchaya   kar'era.   Dik!  Dlya   generala   sekretnoj  sluzhby  Ee
Velichestva...
     - Tam ya byl ne  generalom,  moj dorogoj, a  molodym opal'nym vel'mozhej,
kotoryj  mog vernut'  zemli  i  titul otca tol'ko  predannost'yu imperatoru i
voinskimi  trudami v yuzhnom  pohode. Schitalos',  chto  otec ostavil mne  nekie
sekretnye svedeniya  naschet dorogi v mestnyj raj, i  vlasti  ves'ma zhelali ih
zapoluchit'. Navernyaka  tak ono  i bylo, odnako ya ne vladel  pamyat'yu  Rahi...
kakie-to smutnye vospominaniya ostalis', no ne bolee togo. Itak, my dvinulis'
k yuzhnym predelam, razgromiv po puti ksamitskuyu armiyu, doshli do neprohodimogo
bolota  i vernulis' v  Tagru.  Bar Nurat, nash strateg,  byl ubit, i  obratno
vojsko  privel  vash  pokornyj  sluga.  Za  chto  i  poluchil  nagradu -  chast'
rekvizirovannyh ranee pomestij.
     - Hm-m... Znachit, vashe polozhenie ukrepilos'?
     - Pozhaluj. YA mog intrigovat', pustit' v hod  zoloto ili klinok, podnyat'
bunt  - slovom,  dobivat'sya  vozvrata  otchego nasledstva.  No togda  vse eto
kazalos' mne nenuzhnoj suetoj... ponimaete,  Dzhek, u menya byla sovsem  drugaya
zadacha...
     - Da, ponimayu. Vas muchilo lyubopytstvo, i vy hoteli probrat'sya na yug.
     -  Razumeetsya!  No  ne tol'ko  eto. Vidite  li,  mne  uzhe  ne  hotelos'
schitat'sya synom Asruda bar Rigona... delo bylo v Lidor...
     Uhmyl'nuvshis', Hejdzh potyanulsya k grafinchiku s kon'yakom  i, ne sprashivaya
u hozyaina razresheniya, vnov' napolnil ryumki.
     - Krasivaya devushka, Richard?
     - Krasivaya. I umnaya! Slovom, ya reshil ostepenit'sya, moj dorogoj.
     - Nu, davajte vyp'em za eto! I za prekrasnyh dam!
     Na  sej  raz  tost  pokazalsya  Richardu  Blejdu vpolne  umestnym,  i  on
podderzhal gostya s vidimym  udovol'stviem. Postepenno  razdrazhenie, vyzvannoe
pis'mom prem'er-ministra,  uleglos' - kak byvaet vsegda, kogda vspominaesh' o
priyatnom ili  delish'sya s davnim  drugom pochti neveroyatnoj, no, tem ne menee,
sluchivshejsya v  dejstvitel'nosti  istoriej.  Hejdzh  yavlyal obrazec  ideal'nogo
slushatelya; on byl samo vnimanie.
     - V odin prekrasnyj den'... - nachal Blejd,  no tut zhe perebil sam sebya:
- Net, Dzhek, v odnu prekrasnuyu noch', kogda vy popytalis' siloj  izvlech' menya
iz  posteli  Lidor  i  vernut'  na  Zemlyu,  vospominaniya  Rahi  probudilis'.
Veroyatno,  prichinoj  byl  mental'nyj  udar, kotoryj vy nanesli... -  Hejdzh s
pokayannym vidom razvel rukami. - Odnim slovom, ya vspomnil pro nekij tajnik v
svoem zamke, sobral koe-kakie veshchichki i otpravilsya tuda. Dzhek, tam nahodilsya
flaer! Letatel'nyj apparat,  podobnyj kotoromu u nas  sozdadut,  byt' mozhet,
cherez dvesti  let!  YA ne vyderzhal, zalez v nego  i otpravilsya v put'. Na YUg,
moj dorogoj, na YUg! Pryamo v raj!
     - I vy dejstvitel'no tuda popali?
     - Uvy! YA byl  nakazan za  samonadeyannost'.  Snachala vklyuchilas' kakaya-to
shtuka vrode  avtopilota, i  vse shlo horosho; cherez neskol'ko chasov  ya  dostig
ekvatora  i  nachal peresekat' Zelenyj Potok. I tut u menya zaprosili  parol'!
Predstavlyaete?  Potom ya dogadalsya,  chto tam trebovalos' nazhat'... vse  zhe  ya
vyros ne  v srednevekovom  Ajdene... no togda...  togda  ya  rasteryalsya...  i
ratonskie nablyudateli  blokirovali dvigatel'. YA prizemlilsya na vodu, chut' li
ne v kipyatok, i  s trudom dobralsya do skaly - do nebol'shogo ostrovka Aj-Rit,
gde  v peshcherah obitali  mestnye troglodity, volosatye kannibaly... Nastoyashchaya
preispodnyaya, Dzhek! Vmesto sadov |dema!
     - Kazhdyj hotel by popast' v  raj, da grehi  ne puskayut, - s filosofskim
spokojstviem zametil  Hejdzh. - Kak ya polagayu, eti kannibaly oblomali  na vas
zuby, da?
     -  Ne tol'ko  zuby. YA stal  pravoj rukoj  vozhdya, poskol'ku  mech  i fran
okazalis' kuda effektivnee dubinok i kamnej. YA...
     - Prostite, Dik... Vy upomyanuli fran... |to chto takoe?
     -  Hajritskoe  oruzhie,   tyazhelyj   klinok   na   trehfutovoj   rukoyati.
Ubijstvennaya shtuka, esli umet' s nej obrashchat'sya! Menya nauchil Il'tar.
     - Eshche raz izvinite... YA slushayu.
     -  Mne  udalos' udrat'  s  etoj skaly, s Aj-Rita. Dvigatel'  flaera  ne
rabotal,  no  apparat  godilsya v  kachestve  lodki, a kozhuh  ego  zashchishchal  ot
solnechnyh  luchej...  na  ekvatore Ajdena  chudovishchnaya zhara, Dzhek!  Dnem mozhno
pogibnut' za  neskol'ko chasov... V obshchem, ya plyl na  vostok, tuda, kuca menya
neslo  techeniem,  i cherez nedelyu  ili  dve  natknulsya  na korabl'. Nebol'shoe
parusnoe sudenyshko, uhozhennoe, kak yahta neftyanogo  magnata,  vse v rez'be...
nichego ocharovatel'nej  ya  v  zhizni  ne  videl! I tam  byla  devushka,  Najla,
temnovolosaya i smuglaya, sovsem ne  pohozhaya na moyu Lidor. Doch' hozyaina sudna,
blagorodnaya  at-kissana s ostrova Kalitan,  kak ona predstavilas'. YAkoby ona
nochevala odna na korable, potom sluchilas' burya, sudno sorvalo s yakorej i ego
zahvatilo techeniem... v obshchem, skazka dlya molodyh doverchivyh  morehodov. |ta
Najla yavlyalas' agentom ratoncev, i ee, vmeste s korablikom, podsunuli Arrahu
|l'su bar Rigonu.
     - Zachem?
     - Horada zhelala  proverit', chto iz  sebya predstavlyaet potomok Asruda. U
nih  s  etim  strogo...  Rezidenty  mogut  vernut'sya  v  Raton, no  ih deti,
vospitannye   na  severe,  dolzhny  tam  i  ostavat'sya.  V  Ratone  ne  mesto
varvaram... Nu, vse podrobnosti na sej schet vy uznaete iz moego otcheta.
     - Odnu minutku, Dik... - Hejdzh zaerzal v  kresle, potom vskinul glaza k
potolku, pytayas' sformulirovat' vopros. - |tot vash Raton... tam chto-to vrode
zapadnoj demokratii?
     -   Ni  v  koem  sluchae.   U  nih  net...  gm...  kapitalistov.   Klass
sobstvennikov voobshche otsutstvuet - kak prochie klassy.
     - Togda, prostite, kommunizm? - amerikanec sdelal bol'shie glaza.
     -  Kommunizmom  ya   by  eto  tozhe  ne  nazval.   Skoree  -  utopicheskij
socializm... da, utopicheskij socializm, v duhe Uil'yama Morrisa.
     - Vy imeete v vidu "Vesti  niotkuda"?  - Kogda  Blejd kivnul, ego gost'
prinuzhdenno  rassmeyalsya. - No eto zhe nelepost'! Prekrasnaya mechta! Utopiya! Ni
odna chelovecheskaya populyaciya ne sposobna dostich' podobnogo stroya!
     -  Polnost'yu  s vami  soglasen.  Lyudyam  eto  ne  pod silu, no  ratoncev
vospitali ttna... selgi, ya  hochu skazat'.  Veroyatno, utopiya byla ih idealom,
Dzhek.
     - Ladno. YA postarayus' eto perevarit'. Mir  bez  chastnoj  sobstvennosti,
bez central'noj vlasti, bez policii, armii, sudejskih chinovnikov i nalogovyh
inspektorov... Da, v eto veritsya s trudom! - Hejdzh pokachal golovoj.
     - Nu pochemu zhe? Vspomnite Urenir!
     - Urenir - drugoe  delo, - zametil amerikanec s  polnoj ser'eznost'yu. -
Sudya  po vashemu  otchetu,  tam  obitayut ne  lyudi, a bogi... Horosho! Ne  budem
diskutirovat' po semu povodu! CHto bylo dal'she? YA ves' vnimanie, Dik!
     -  My  plyli  na  korablike  Najly  na  vostok,  mezhdu  polyami bagrovyh
sargassov,  poka  ne ochutilis' pered gryadoj Poniteka.  Tam nas  izlovil odin
prohodimec s  Gartora, Kanto Rvanoe Uho, velikij  voin  i predvoditel'  treh
dereven'. Dela nashi byli sovsem plohi, no tut vy, Dzhek, pereselilis' v  telo
etogo dikarya i pozvolili mne vas zarezat' vo vremya poedinka.
     -  Pozvolil!  -  vzvolnovavshis', Hejdzh  potyanulsya  za sigaretami. -  Vy
prikonchili menya, kak svin'yu na bojne!
     -  CHto  podelaesh', drug moj! Nado bylo ustrashit' gartorcev, a eti parni
lyubili  poglazet' na horoshuyu draku! -  Blejd  tozhe  zakuril, s  naslazhdeniem
puskaya dym v potolok - v  Ajdene tabaka ne bylo. - Itak, vy pokinuli brennoe
telo Kanto, otpravivshis' domoj,  a ya  sdelalsya vozhdem. No schast'ya mne eto ne
prineslo... net, ne prineslo... - SHCHeka strannika drognula,  no on sovladal s
volneniem i  zakonchil:  - Vo vremya nabega  golovorezov  s  sosednego ostrova
pogibla Najla. I togda ya otpravilsya dal'she,  peresek Zapadnyj okean i pribyl
v Raton.
     - Vy dolgo tam nahodilis', Richard?
     - Net,  vsego lish' dva mesyaca... do togo seansa mental'noj svyazi, kogda
vy  soobshchili o pribytii  Dzhordzha... Esli  pomnite,  ya  tut  zhe perebralsya iz
Ratona na sever,  v Katampu - eto ksamitskij port, gde  dejstvoval  odin  iz
agentov  Horady. Vprochem, uzhe ne dejstvoval, a  sidel v  pogrebe...  mestnye
vlasti  zapodozrili ego v  neloyal'nosti...  Nu, my s Dzhordzhem vytashchili etogo
parnya,  a potom razoshlis'  na  tri  storony: agent vyletel  v  Raton, Dzhordzh
vernulsya na  Zemlyu, a ya -  v svoj  zamok v  Tagre. I tut mne v golovu prishla
odna  ideya...  - prigasiv okurok  o  kraj pepel'nicy,  strannik usmehnulsya i
napolnil ryumki. - Moe  puteshestvie v Raton zanyalo  pochti sem' mesyacev, i vse
eto  vremya  Arrah,  syn  Asruda,  schitalsya  propavshim  bez  vesti. Pust'  on
pogibnet, reshil ya, a vmesto nego poyavitsya drugoj Arrah, syn Asrinda, dal'nij
rodich iz bokovoj vetvi bar Rigonov i novyj pretendent na titul i nasledstvo.
     Hejdzh namorshchil lob i potyanulsya k ryumke.
     -  Ne  pojmu, Dik,  zachem vam nuzhna takaya slozhnaya kombinaciya. U pryamogo
naslednika vsegda bol'she prav, chem u dal'nego rodicha iz bokovoj vetvi.
     -   Razumeetsya.  No  syn  Asrinda  imeet  pered   synom  Asruda   nekoe
preimushchestvo - on mozhet zhenit'sya na Lidor.
     - A! Teper' ya ponyal. Znachit, Arrah, syn Asrinda i budushchij suprug Lidor,
lezhit u menya v holodil'nike... A otkuda vy voz'mete papashu?
     - Kakogo papashu? - Blejd vzdernul brov'.
     - Nu, etogo Asrinda, dal'nego rodicha?
     - A zachem on mne?  Pust' ostaetsya na zapade, v  Digrane, v svoem zhalkom
pomest'e... mozhet byt', on uzhe umer tam s golodu...
     - No soglasites'. Dik, pri nalichii papashi Asrinda vsya eta istoriya budet
vyglyadet' kuda dostovernee!
     - Ne stanu sporit', - Blejd pozhal plechami. - No gde mne ego razdobyt'?
     - Vozmozhno,  ya sumeyu vam pomoch', - Dzhek  Hejdzh zagadochno  uhmyl'nulsya i
podnyal ryumku. - Nu, Richard, vyp'em za prekrasnyh dam!
     Strannik s izumleniem vozzrilsya na nego. Tretij  raz, i  vse o  tom zhe!
|to  stanovilos' podozritel'nym,  ochen'  podozritel'nym! Hejdzhu  bylo  sorok
vosem'  let,  a  v takom  vozraste,  v  poru  indejskogo  leta,  s  muzhchinoj
proishodyat udivitel'nye  metamorfozy. Sedina v golovu, bes v rebro! Vprochem,
v  volosah  Hejdzha  ne  bylo  ni  edinoj  serebryanoj  iskorki;  on  vyglyadel
prevoshodno, razve chto nachal slegka sutulit'sya.
     Oni vypili, potom amerikanec vzglyanul na chasy i podnyalsya.
     - Uzhe shest'. Pozhaluj, ya dvinus', Richard.
     Hejdzh  ne  skazal  "ya  dvinus' k sebe" ili  "pora  domoj";  prosto - "ya
dvinus'", i Blejd momental'no vzyal eto na zametku.
     - Kuda? - pointeresovalsya on s samym nevinnym vidom.  - Ne "uzhe shest'",
a vsego lish' shest'. Davajte pokonchim s kon'yakom, Dzhek, i pouzhinaem vmeste. V
konce  koncov, my  ne  videlis'  bol'she  polugoda,  s  toj samoj vstrechi  na
Gartore...  o  kotoroj u vas  ostalis' takie nepriyatnye vospominaniya. YA  vash
dolzhnik, i ya ugoshchayu.
     Hejdzh smushchenno ulybnulsya.
     - Prostite, Dik, ya... ya... ya segodnya vecherom zanyat. Ponimaete...
     Amerikanec zamolchal,  a  Blejd  ustavilsya na nego  s samoj cinichnoj  iz
svoih uhmylok. On ne sobiralsya prihodit' Hejdzhu  na pomoshch' i byl uveren, chto
tot ne stanet vrat'.
     Nakonec ego gost' s trudom vydavil:
     - Vidite li, Dik, u menya svidanie.
     -  Vot  kak? -  skloniv golovu k  plechu, Blejd  okinul  ego kriticheskim
vzglyadom.  -  Seraya  trojka, novyj galstuk i  krahmal'naya  sorochka... Da  vy
shchegol', Dzhek! Ili tozhe reshili ostepenit'sya?
     - Ne vam  zhe odnomu sryvat' vse  rozy,  - burknul Hejdzh, napravlyayas'  k
dveri. Kogda gost' uzhe vzyalsya za ruchku, Blejd okliknul ego:
     - |j, Dzhek! Vy chto zhe, sobiraetes'  na svidanie s absolyutno  sekretnymi
materialami v karmane?
     Amerikanec obernulsya.
     - CHto eshche za sekretnye materialy?  U menya  v karmanah bumazhnik, nosovoj
platok, sigarety i...
     - I magnitofonnaya kasseta s moim otchetom!
     -  Da, dejstvitel'no,  - Hejdzh hlopnul po nagrudnomu karmanu pidzhaka. -
Ne  bespokojtes', Dik, ona tut  kak  v sejfe. YA proslushayu ee  segodnya noch'yu,
esli... esli najdetsya vremya.
     On vyshel, provozhaemyj ironicheskoj usmeshkoj  hozyaina  kabineta.  Pohozhe,
segodnya  emu ne usnut', podumal Blejd;  ne zhenshchina, tak kasseta, ne kasseta,
tak zhenshchina. Aj da Dzhek Hejdzh!
     Nastroenie   u  nego  udivitel'nym  obrazom  peremenilos'.  Nasvistyvaya
legkomyslennyj  motiv, on shvyrnul  papku  s pis'mom prem'er-ministra  v yashchik
pis'mennogo stola,  vyzval sekretarshu  Meri-|nn  i  velel podavat' mashinu. V
konce koncov, u  nego byla pyatnadcatiletnyaya  doch', ocharovatel'naya yunaya ledi,
kotoraya nikogda ne otkazalas' by pouzhinat' s lyubimym otcom.





     London, Zemlya, sleduyushchij den'

     Vecher  Blejd  provel  v odnom  iz  roskoshnyh  restoranov na Pikadilli v
kompanii Asty. On ne videl priemnuyu doch' bol'she polutora let, i za eto vremya
ego  malyshka Asti  prevratilas' iz prelestnoj devochki v  ocharovatel'nuyu yunuyu
devushku.  Teper'  ona pochti  ne otlichalas' ot toj molodoj monahini,  kotoruyu
Blejd nekogda pohitil iz Kirtana; vse vernulos'  na  krugi svoya - sapfirovoe
siyanie glaz, shelkovistye kashtanovye lokony, rozovye  guby, temnye polukruzhiya
resnic, hrupkaya  izyashchnaya  figurka...  Glyadya na  nee, Blejd nezhno  ulybalsya i
vspominal tu bespomoshchnuyu shestimesyachnuyu  malyutku, v kotoruyu  ona prevratilas'
posle teleportacii. Kakih-to pyatnadcat' let - nichtozhnyj  srok,  esli  merit'
ego  masshtabami  vselennoj!  - i  krohotnoe  sushchestvo, edva osoznayushchee sebya,
prevrashchaetsya v cheloveka...
     On  gordo  posmatrival po storonam, zamechaya vzglyady, kotorye brosali na
Astu muzhchiny. Devochka byla ne tol'ko  krasiva; ona derzhalas'  s dostoinstvom
korolevy! Pyat' let v  zakrytom pansione dlya izbrannyh ne proshli  darom; Asta
priobrela  tot  sderzhannyj sharm, kotoryj  vsegda otlichal istinnyh anglijskih
ledi. Eshche dva goda, i ona mozhet postupat' v universitet - ili otpravlyat'sya v
Ajden, esli na to budet ee zhelanie. Blejd ne somnevalsya, chto k etomu vremeni
Dzhek Hejdzh  sumeet pereslat'  v ego zamok v Tagre  lyubogo  cheloveka s Zemli,
otpraviv v mir inoj ne tol'ko razum, no i telo puteshestvennika.
     Nablyudaya,  kak  Asta  lakomitsya morozhenym,  on  podumal o  tom,  chto zhe
predpochtet ego priemnaya doch': spokojnuyu, zhizn' na Zemle, sud'bu obespechennoj
anglichanki, ili burnoe i polnoe  opasnostej sushchestvovanie v Ajdene. V pervom
sluchae  ona vyjdet  zamuzh,  sov'et semejnoe  gnezdyshko,  narozhaet  detej  i,
bezuslovno, budet  schastliva  -  naskol'ko  mozhno byt'  schastlivoj  v  mire,
sotryasaemom   lokal'nymi   vojnami,   ekonomicheskimi  krizisami  i  vzaimnym
nedoveriem.  Ona prevratitsya v  samogo obychnogo  cheloveka, vzrosluyu zhenshchinu,
dlya kotoroj  na pervom  meste -  muzh,  deti i dom... nu, byt'  mozhet,  eshche i
prestarelyj  otec... Tut strannik  usmehnulsya, pripomniv, chto v oblich'e Rahi
on   podojdet   na  rol'  prestarelogo  otca  ne  ran'she,  chem   let   cherez
sorok-pyat'desyat.
     Esli  zhe  devochka  reshit  perebrat'sya  v  Ajden... O, togda  pered  nej
otkroyutsya  poistine  velikolepnye  perspektivy!  CHem  chert  ne  shutit, s  ee
vneshnost'yu,  umom  i  taktom  ona  mozhet  stat'  imperatricej! Velichajshej iz
vladychic Ksajdena!
     V tom, chto  Asta obladaet taktom i umom, ee otec uzhe ne somnevalsya. Oni
ne videlis' poltora goda, no devochka ni slovom, ni zhestom ne proyavila svoego
lyubopytstva  ili obidy - vse  zhe on pokinul doch' na  takoj bol'shoj srok! Ona
vovse ne byla zastyvshej statuej, i Blejd podmechal, kak blestyat ee glaza, kak
podragivayut guby ot nevyskazannogo voprosa - i vse  zhe ona molchala.  Vernee,
vela  priyatnuyu  besedu, legkuyu  i sovershenno ocharovatel'nuyu!  No ni zvuka  o
veshchah, kotorye  ee dejstvitel'no  interesovali. Esli daddi otsutstvoval  tak
dolgo, znachit, byli tomu prichiny; zahochet - skazhet.
     Konechno, Dzhek  Hejdzh  peredaval Aste privety  ot  vnezapno ischeznuvshego
otca: ne lichno, a cherez Dzh., kotoryj paru raz v mesyac zabiral k sebe devochku
na uik-end. Dva drugih vyhodnyh  ona provodila  s  tetushkoj S'yuzi i dyadyushkoj
Pitom   -  pozhiloj  supruzheskoj  chetoj,  rastivshej  ee  do  desyati  let,  do
postupleniya v pansion.  Blejd znal,  chto  ego Asti  ne obdelena vnimaniem  i
lyubov'yu;  bezdetnye S'yuzen  i  Pit  obozhali  ee,  a  Dzh., dedushka  Mal'kol'm
Dzhigson,  schital svoej vnuchkoj. Veroyatno, v sejfah  kakoj-nibud' yuridicheskoj
firmy  v Siti lezhalo ego zaveshchanie, po kotoromu Anna Mariya Blejd stanovilas'
naslednicej vsego imushchestva  starika;  a eto  znachilo, chto  ona  byla ves'ma
sostoyatel'noj  yunoj ledi. Vprochem, chto znachat dlya rebenka  mirskie bogatstva
po sravneniyu  s laskovym vzglyadom ili rukami vzroslogo, v  nadezhnyh ob®yatiyah
kotoryh mozhno ukryt'sya ot vseh obid i ogorchenij!
     Posle  uzhina  Blejd  otvez  dochurku  v  pansion  i  otpravilsya  v  svoyu
londonskuyu  kvartiru,  prodolzhaya  razdumyvat' o  ee  sud'be.  Civilizovannaya
Britaniya mogla pohvastat'  mnogim, nachinaya ot goryachej vody v vannyh i konchaya
morozhenym,  k kotoromu  Asti pitala neoborimuyu sklonnost',  no v Ajdene byli
svoi preimushchestva. Ogromnyj zamok, tolpy slug, bogatye odeyaniya, ekzoticheskie
goroda,  ohota,  stranstviya  i  priklyucheniya  - i,  konechno, Raton!  V Ratone
imelos' vse,  chto budet  na  Zemle cherez dva, tri ili chetyre veka  - ili  ne
budet voobshche, esli planeta pogibnet, spalennaya yadernym pozharom. V Ratone Ala
zhila  by dolgo,  ochen' dolgo, sohranyaya ocharovanie molodosti desyatiletiyami...
Mozhet byt', Raton i byl samym podhodyashchim dlya nee mestom?
     Blejd ulegsya v postel', i vsyu noch' emu snilis' zelenye ratonskie roshchi i
uyutnye domiki pod gustymi  kronami  derev'ev  fran,  na  beretah hrustal'nyh
potokov.
     * * *
     Hejdzh pozvonil na sleduyushchij den' okolo treh, kogda Blejd nahodilsya ne v
samom luchshem raspolozhenii  duha.  Tol'ko  chto  v  ego  kabinete  zakonchilos'
dvuhchasovoe soveshchanie vedushchih sotrudnikov otdela MI6A, pogruzivshee strannika
v  prostraciyu.  Delo  zaklyuchalos'  ne  v  tom,  chto  kto-libo  pytalsya   emu
protivorechit'  ili  podpustit'  ehidnuyu  shpil'ku;  sovsem  net,  podchinennye
vnimali  emu slovno  Gospodu Bogu. No  vskore  Blejdu  stalo  yasno,  chto  on
sovershenno    otvyk   ot   takih   sborishch,   soprovozhdaemyh    opredelennymi
byurokraticheskimi  ritualami  -  nachinaya  ot  poryadka razmeshcheniya  sotrudnikov
vokrug  stola  i  konchaya formal'nym i suhim titulovaniem.  Major, polkovnik,
ser,  uvazhaemyj shef... K d'yavolu, reshil  on,  pust' etimi  igrami zanimaetsya
Dzhordzh!
     Ob®yaviv    naschet   naznacheniya   vremenno   otsutstvuyushchego   polkovnika
O'Fleshnagana  svoim pervym  zamestitelem, Blejd rassmotrel eshche dyuzhinu-druguyu
neotlozhnyh voprosov,  podpisal  s  polsotni  srochnyh bumag,  vylozhennyh  ego
podchinennymi,  sdelal  po hodu  soveshchaniya chetyrnadcat' telefonnyh zvonkov  i
polnost'yu  obessilel.  Glyadya,  kak rukovoditeli podrazdelenij  MI6A pokidayut
kabinet, on mechtal lish' o dvuh veshchah: glotke kon'yaka i skorejshem vozvrashchenii
v Ajden.
     Net, luchshe  byt'  rasposlednim agentom  Horady,  chem  glavoj  sekretnoj
sluzhby  Ee   Velichestva!  Vozmozhno,  u  ratonskih  rezidentov,  obitavshih  v
varvarskih stranah Ajdena, zhizn' byla  poskuchnee, chem u  britanskih shpionov;
ratoncy  nikomu ne rezali  glotok, nikogo  ne dushili,  ne  puskali na vozduh
mosty, elektrostancii i  vokzaly, ne podkladyvali vzryvchatku  v obshchestvennye
tualety. Zato i mnogochasovyh zasedanij v Horade ne  provodilos', i vse zvali
drug druga po imenam,  bez arsenala pristavok tipa "ser", "shef" ili  "boss".
Pozhiloj chelovek mog nazvat'  bolee  molodogo "syn  moj", no  dlya Blejda  eto
zvuchalo kuda priyatnee, chem "moj general".
     V Ajden, dumal on, rasprostershis' v  kresle i  vyalo prihlebyvaya kon'yak,
poskoree v Ajden! K vozlyublennoj Lidor, k staromu  celitelyu Artoku, k CHosu i
Klamu, dazhe k bar Savaltu, s kotorogo nado nepremenno snyat' skal'p! V Ajden,
v  svoj  zamok,  v  obshirnuyu,  bogatuyu, pestruyu  Tagru, produvaemuyu  teplymi
vetrami s Ksidumena, Dlinnogo morya! V Ajden, k beshenym skachkam na tarotah po
beskrajnej stepi, svistu arbaletnyh strel i zvonu klinkov! V Ajden, v Ajden!
     Blejd soznaval,  chto ne tol'ko srochnyj vyzov  Dzheka  Hejdzha,  prishedshij
chetyre dnya nazad po mental'noj  svyazi, zastavil ego poyavit'sya v Londone. Emu
hotelos' svidet'sya s dvumya blizkimi  lyud'mi,  s Dzh. i Astoj, i  eta  prichina
byla kuda  bolee vesomoj, chem rasporyazheniya prem'er-ministra, s kotorymi  emu
nuzhno  bylo  srochno oznakomit'sya.  On, Richard  Blejd,  nichego  ne  dolzhen ni
prem'eru, ni Ee  Velichestvu, ni  Soedinennomu Korolevstvu,  on vypolnil svoj
dolg pered stranoj nichem ne huzhe, chem admiral Nel'son, doktor Livingston ili
kapitan Drejk. Odnako  dolg pered Astoj i  Dzh.  ostavalsya,  dolg otca i dolg
syna, kotoryj nikakie podvigi vo imya derzhavy ne mogli s nego snyat'.
     Vnezapno  Blejdu prishlo  v golovu, chto, vozvrativshis' v svoj  zamok  na
okraine Tagry, on  dolgo ne poyavitsya na Zemle... Zachem? I Dzh., i  Asta mogli
perebrat'sya k  nemu  v Ajden, a ostal'noe ego ne volnovalo. Vprochem, net! Na
Zemle ostavalos' koe-chto  eshche - ego  sobstvennoe telo, ta  samaya  plot', chto
byla  darovana  emu ot  rozhdeniya  i  v  kotoruyu  on  byl sejchas oblachen.  On
predstavil,  kak  etot  polutrup budet  godami  styt'  v  ledyanom  sarkofage
gibernatora, i nevol'no sodrognulsya. Luchshe unichtozhit' ego, szhech', zakopat' v
zemlyu na korm mogil'nym chervyam! U cheloveka odna dusha,  i ee ne hvatit na dva
tela...
     I  tug zazvonil  telefon -  chernyj,  soedinyavshij  kabinet shefa  MI6A  s
labirintom pod bashnyami Tauera. Blejd snyal trubku i proiznes:
     - Slushayu vas, Dzhek.
     Vnachale on uslyshal vozbuzhdennoe sopen'e, potom golos Hejdzha proiznes:
     - Richard, ya hochu prosit'  vas o srochnoj vstreche. U menya... gm... u menya
nepriyatnosti...
     -  Vy mozhete  skazat' po  telefonu,  chto sluchilos'?  |ta  liniya nadezhno
zashchishchena ot perehvata.
     - YA... ya... slovom, u menya, pohozhe, ukrali kassetu s vashim otchetom.
     - Vcherashnyaya vasha dama? - rovnym golosom pointeresovalsya Blejd.
     - Da. Skoree  vsego - da. Ne hochetsya  dumat' ploho  o  stol' prelestnoj
ledi, no...
     - CHto vam o nej izvestno?
     - CHarmian Dzhons, blondinka,  sinie glaza, rost  -  primerno  pyat' futov
pyat'  dyujmov,  vozrast  - okolo dvadcati  semi, telefon... -  on prodiktoval
neskol'ko cifr.
     - Adres? Rod zanyatij?
     - YA ne znayu ni togo, ni drugogo.
     - Dzhek, vy ochen' legkomyslenny. YA edu k vam.
     Blejd  polozhil  trubku,  zatem,   shchelknuv  klavishej  selektora,  vyzval
dezhurnogo,  prodiktoval vse poluchennye  svedeniya i  rasporyadilsya  nemedlenno
vyyasnit'  adres  sineglazoj  passii  Hejdzha  i  ustanovit'  za  nej  plotnoe
nablyudenie. CHertyhayas' skvoz' zuby, on spustilsya vniz, gde uzhe  zhdala mashina
s dvumya ohrannikami na  zadnem siden'e. Hejdzh nikogda ne proizvodil na  nego
vpechatleniya  rastyapy,  skoree naoborot:  chelovek, zakalennyj  v  shvatkah  s
nalogovym vedomstvom SSHA, sposoben  ustoyat' i pered zhenskim charami. Vprochem,
smotrya  kakaya zhenshchina...  Blondinka,  sinie  glaza,  dvadcat'  sem' let... V
tochnosti to, na chto klyuyut holostyaki pod pyat'desyat!
     CHerez tri chetverti chasa Blejd perestupil porog lichnoj laboratorii Dzheka
Hejdzha  - toj samoj, chto byla  oborudovana pered smert'yu  lorda Lejtona i  v
kotoroj  ego  svetlost' provel svoi poslednie chasy. |to prostornoe pomeshchenie
bylo  pamyatno Blejdu i po drugim  prichinam: otsyuda duh ego otpravilsya ne tak
davno  v  Ajden, a  telo  uleglos' v  massivnyj sarkofag gibernatora,  torec
kotorogo na paru dyujmov vygladyval iz steny. Esli  ne schitat' etoj dobavki i
koe-kakih  melochej,  vse  v komnate  ostavalos'  po-prezhnemu.  Bol'shoj  stal
poseredine,  kak  i polki  starinnogo  reznogo shkafa,  byl zavalen  knigami,
rukopisyami i komp'yuternymi raspechatkami;  vidno, Hejdzh  predpochital rabotat'
zdes', a ne v starom kabinetike Lejtona, krohotnom i neudobnom.
     Amerikanec sidel u stola v  odnom zhilete,  togda kak ego seryj  pidzhak,
nosivshij yavnye sledy  tshchatel'nogo  obyska, valyalsya v sosednem kresle. Blejdu
pokazalos', chto on vyvernut naiznanku - i rukava, i  karmany; eshche nemnogo, i
Hejdzh v otchayanii nachal by vsparyvat' podkladku.
     - Richard! - uvidev Blejda, Hejdzh rvanulsya emu navstrechu.
     - Spokojnee, moj dorogoj, spokojnee, - gost' pohlopal hozyaina po plechu.
- Ee uzhe ishchut, vashu prelestnuyu CHarmian Dzhons. Raskazhite-ka, Dzhek, gde, kogda
i kakim obrazom vy poznakomilas' s nej.
     -  Na  ulice i sovershenno  sluchajno, klyanus'  vam! |toj osen'yu.  YA ehal
domoj, v  devyatom chasu vechera, i tut hlynul dozhd'... odin iz vashih proklyatyh
londonskih livnej... - on zamolk.
     -  Nashi proklyatye londonskie livni  gorazdo  bezopasnee vashih treklyatyh
kalifornijskih zemletryasenij, - zametil Blejd,  namekaya na Los  Alamos,  gde
Hejdzh trudilsya let desyat' nazad. - Prodolzhajte, Dzhek,
     - Nu, ya ee podvez... bednaya devochka sovsem promokla...
     - Podvezli? Kuda? K sebe domoj ili k nej?
     - Net, net. Dik, ya u nee ni razu  ne byl! YA  podvez  ee  k klubu, ochen'
respektabel'nomu zavedeniyu, gde ona igrala etim vecherom.
     - Aktrisa?
     - Net, muzykantsha.
     - Instrument?
     Hejdzh zakolebalsya.
     - CHert ego znaet, Richard... Ponimaete, my ob etom kak-to ne govorili...
Mozhet, fortepiano, a mozhet - flejta...
     - Dzhek, mezhdu fortepiano i flejtoj ogromnaya raznica, po krajnej mere, v
gabaritah. Kogo zhe nam iskat', flejtistku ili pianistku?
     - Ne znayu... - amerikanec rasteryanno razvel rukami.
     - Vy videli ee kogda-nibud' s futlyarom dlya muzykal'nogo instrumenta?
     - Net... net, nikogda!
     - Znachit, libo royal', libo kontrabas, libo vran'e, - rezyumiroval Blejd,
nablyudaya, kak lico Hejdzha boleznenno smorshchilos'.
     -  Vran'e...  -  upavshim   golosom  povtoril   on.   -  Umnaya,   milaya,
ocharovatel'naya - i vran'e...  Ponimaete,  Dik, v nej bylo chto-to nezemnoe...
eti zolotye  volosy...  ogromnye  glaza...  i  nesomnennyj  intellekt...  vy
ponimaete, ya ne mog by zainteresovat'sya naivnoj glupyshkoj, kakoj by krasivoj
ona ne byla...
     On  sgorbilsya  u stola,  vystaviv vverh  levoe  plecho, i vdrug  do boli
napomnil  Blejdu  pokojnogo  lorda  Lejtona. Protyanuv ruku,  strannik  vnov'
kosnulsya plecha Hejdzha,  no na sej raz ostorozhno, pochti nezhno. "CHert s nej, s
etoj durackoj  propazhej, - podumal  on, -  moral'nyj duh Dzheka kuda vazhnee".
Vsluh zhe sprosil:
     - |to bylo ser'ezno, Dzhek?
     - Veroyatno...  to est'  ya hochu skazat', ser'eznej, chem ya polagal do sih
por...
     - Vy uvereny, chto kassetu vzyala vasha devushka?
     Hejdzh snova pomorshchilsya.
     - Nu, sudite  sami.  My vstretilis' vchera,  proveli priyatnyj  vecherok i
priyatnejshuyu  noch'...  Vstali v  desyat', pozavtrakali, potom ya otvez CHari  na
repeticiyu, kak byvalo ne raz... Kasseta byla so mnoj, Richard! Provozhaya ee, ya
vylez iz mashiny i mashinal'no sunul ruku vo  vnutrennij karman - kasseta byla
na  meste.  Potom... potom... da,  potom CHarmian obnyala menya,  pocelovala, i
dal'nejshee ya pomnyu kak-to  smutno... To est' ya doehal do  Tauera bez  vsyakih
priklyuchenij... spustilsya vniz, proshel k sebe... vklyuchil magnitofon i polez v
karman za kassetoj... i vdrug slovno prosnulsya... Kassety ne bylo!
     -  Kak  ponimat'   -   prosnulsya?   -   sprosil   Blejd.   -  Ona  chto,
zagipnotizirovala vas, eta muzykantsha?
     - Net... da... ne znayu. Dik! No ya  uveren v odnom - tam,  u teatrika na
CHanel-strit, gde ya ee vysadil, kasseta lezhala v moem karmane!
     - Hm-m... - shef MI6A zadumchivo ustavilsya na telefon. - Ladno, sejchas my
navedem  koe-kakie  spravki!  -  On podnyal  trubku,  soedinilsya s otdelom  i
zatreboval otchet s minuty vyezda k Hejdzhu proshlo bol'she chasa, tak chto vpolne
mogli poyavit'sya kakie-to novosti.
     Vnimatel'no  vyslushav vse,  chto  peredal  dezhurnyj, Blejd povernulsya  k
amerikancu.
     - Moi lyudi uzhe na kvartire vashej damy serdca. Udivitel'no!
     - Vas porazhaet ih operativnost'?
     - Net, Dzhek, net... ustanovit' adres po nomeru telefona neslozhnoe delo,
a doehat' - eshche proshche...  YA  udivlyayus'  tomu, chto  devushka  vam ne  solgala:
kvartira  dejstvitel'no  snyata  tri mesyaca  nazad miss CHarmian Dzhons, vpolne
podhodyashchej  pod dannoe vami opisanie. Tol'ko  v nej nikogo net, i ya polagayu,
chto nikto i ne poyavitsya. Vot tak-to, moj dorogoj!
     Hejdzh sdelal bol'shie glaza.
     - Vy dumaete, ona - russkaya shpionka?
     - Dzhek, na  kakom svete vy obretaetes'? Sejchas devyanosto vtoroj god,  a
ne vosem'desyat vtoroj, i u  russkih svoih hlopot vyshe  golovy!  Tak dolozhili
moi sotrudniki, i ya, pochitav vchera i pozavchera gazety, vpolne im veryu!
     - No esli CHari - ne russkaya shpionka... - nachal Hejdzh...
     -  Ne  pol'skaya,  ne cheshskaya,  ne  bolgarskaya, i  ne  yugoslavskaya,  ibo
poslednego ponyatiya  voobshche  ne  sushchestvuet, - prodolzhil  Blejd. -  Skoree  ya
poveryu, chto ona rabotaet na opredelennoe vedomstvo vashej rodiny, Dzhek.
     - Nu, eto slishkom! V konce koncov, my zhe soyuzniki. Dik!
     Uvidev, chto on priobodrilsya, Blejd dovol'no kivnul golovoj i proiznes:
     -  Ladno,  chert  s  nimi  obeimi,   Dzhek,  i  s   etoj  kassetoj,  i  s
miss-shpionkoj-nevedomo-kakoj-strany. Zabudem ob etom! YA velel svoim molodcam
ubrat'sya iz ee byvshej kvartiry. Vse! Otboj trevogi! CHto  kasaetsya  vas... vy
poluchite druguyu kassetu, tochnyj dublikat pervoj.
     Hejdzh nedoumenno morgnul.
     - No, Richard... ved' vse  sluchivsheesya nel'zya vycherknut' tak prosto! |to
zhe proval! Narushenie rezhima sekretnosti!
     - Vot ob etom pozvol'te sudit' mne, professionalu! Vopros ne v tom, ch'ya
shpionka miss Dzhons i shpionka li ona voobshche, a takzhe zachem pohishchena kasseta s
moim otchetom... gorazdo interesnee, kak vasha passiya otnesetsya k etoj zapisi.
Vidite li, Dzhek, ved' tam soobshchaetsya o sobytiyah  sovershenno neveroyatnyh... I
ya prinyal nekotorye mery predostorozhnosti.
     -  Mery  predostorozhnosti?  - amerikanec namorshchil lob. - CHto,  razve vy
zakodirovali informaciyu?
     -  Net.  Prosto  v nachale  dana kratkaya  remarka, iz  koej sleduet, chto
dannyj tekst  yavlyaetsya  syuzhetom fantasticheskogo romana, - Blejd  s  usmeshkoj
vzglyanul na sobesednika. - Kak vy polagaete, Dzhek,  mogu ya sochinit' roman? O
nekoj planete Ajden, po kotoroj begayut shestinogie taroty?
     Sudorozhno  sglotnuv,  Hejdzh  ustavilsya  na  nego  vo vse  glaza,  potom
rashohotalsya.
     - Dik, Dik! Vy dejstvitel'no smotrite  v koren'! Esli v  etom... v etom
vashem sochinenii  ne upominayutsya konkretnye  realii  i imena -  nashi imena, ya
imeyu v vidu...
     -   S  kakoj  stati?  Povestvovanie  vedetsya  ot  pervogo  lica,  geroj
stranstvuet   v   ves'ma  udivitel'nom   mire,   vstrechaetsya  s   razlichnymi
vymyshlennymi personazhami  vrode Il'tara  Tyazhelaya Ruka,  trogloditom Burom so
skaly  Aj  Rit,  prekrasnoj  at-kissanoj Najloj,  Kanto Rvanoe  Uho... Kak ya
govoril, otchet  dovol'no  kratok, i  v  nem dazhe  ne upominayutsya nashi seansy
mental'noj svyazi... Vse - fantastika, moj drug, chistaya fantastika! Nachinaya s
moego  vnedreniya v  telo  ajdenskogo  nobilya  Arraha, - tut  strannik metnul
vzglyad  na  torec gibernatora,  -  i konchaya  bitvami,  pohodami  i lyubovnymi
istoriyami s desyatkom zhenshchin. Otkrovenno govorya, - on podmignul Hejdzhu, - ya i
sam uzhe ne veryu vo vse eti skazki. Tak  chto uspokojtes', Dzhek, i smirites' s
poterej sineglazoj miss CHarmian. ZHizn' prodolzhaetsya, drug moj!
     Hejdzh podnyalsya i nachal kruzhit' vokrug  stola; lico ego otrazhalo vidimoe
oblegchenie  -  odnovremenno  s  napryazhennoj rabotoj  mysli. Blejd ponyal, chto
dushevnye perezhivaniya ego kollegi  zavershilis' i on vnov' sposoben rassuzhdat'
zdravo.  Vnezapno  stranniku  prishlo  v golovu, chto molodost' Hejdzha, ves'ma
otnositel'naya,  konechno,  yavlyaetsya  ne  stol'ko  ego  dostoinstvom,  skol'ko
nedostatkom. V konkretnoj  dannoj  situacii, razumeetsya. Hejdzh byl ne  menee
umen, chem pokojnyj  Lejton,  i obladal  stol'  zhe tverdym harakterom, odnako
telesnye  iskusheniya vse eshche  oburevali ego, i istoriya  s  sineglazoj CHarmian
yavlyalas' tomu primerom.
     Vnezapno amerikanec  ostanovilsya  - u sarkofaga gibernatora, na kotorom
rovnym zelenym svetom gorelo s poldyuzhiny ogon'kov, - i proiznes:
     - Spasibo,  Richard, vy  menya uspokoili. Budem  nadeyat'sya, chto vash otchet
primut za plan fantasticheskogo romana, ibo istoriya na kassete i v samom dele
ne  lezet  ni  v  kakie vorota... v vorota real'nosti, ya hochu skazat'. I vse
zhe... -  on  sdelal pauzu,  - vse zhe,  na  kogo  rabotaet  CHarmian Dzhons?  YA
ponimayu, - pospeshno dobavil amerikanec, - chto tut nel'zya sdelat' dostovernyh
zaklyuchenij.  No vse  zhe, vse zhe. Kak vam kazhetsya. Dik? Esli u  vas  kakie-to
predpolozheniya?
     Blejd pozhal plechami.
     -  Nikakih. Posmotrim, vremya razreshaet  mnogie zagadki... |toj pridetsya
zanimat'sya Dzhordzhu O'Fleshnaganu.
     Ego slova byli sovershenno iskrennimi;  on dejstvitel'no ne ponimal, kto
i zachem  pohitil zapis' otcheta. Intuiciya  podskazyvala  Blejdu,  chto russkie
zdes' ne pri chem, kak i sotrudniki amerikanskoj, francuzskoj ili izrail'skoj
razvedok.   Bezuslovno,  k  proisshestviyu  ne  imeli  otnosheniya  ni  arabskie
terroristy, ni boeviki chernyh musul'man, ni yaponskie nin'dzya i prochie temnye
sily,  dejstvuyushchie v  tom ili  inom  regione  Zemli.  V  golove  u strannika
mel'kali   smutnye  vospominaniya  o  prekrasnyh   i  tainstvennyh  zhenshchinah,
zlatokudryh ili chernovolosyh,  nekogda vstrechavshihsya  emu na zhiznennom puti,
no nichego konkretnogo on pripomnit' ne mog.
     - Ladno, -  skazal nakonec  Hejdzh,  stuknuv  kulakom po kruglomu lyuku v
torce  gibernatora,  -  davajte perejdem k  nashim  delam, Richard.  YA  vpolne
predstavlyayu situaciyu v Ajdene, hotya ne uspel prochitat' vash otchet, vo-pervyh,
chast'  svedenij  ya  pocherpnul  vo  vremya  nashih  seansov  mental'noj  svyazi,
vo-vtoryh, koe-chto rasskazal  Dzhordzh polgoda nazad, i, v-tret'ih, vchera,  vo
vremya nashej besedy, vy priveli vsyu etu informaciyu v sistemu.
     Blejd molcha kivnul, ozhidaya prodolzheniya.
     - Naskol'ko ya ponimayu, u vas voznikli slozhnosti i  zdes', i  v  Ajdene.
Hotya  pis'mo prem'era daet vam kart-blansh,  nash proekt  nel'zya ostavlyat' bez
rukovodstva  - bez vashego rukovodstva,  ya imeyu  v vidu.  |to,  tak  skazat',
mestnaya problema... - Hejdzh  zadumchivo  poter  podborodok.  -  CHto  kasaetsya
Ajdena, to vam ochen' ne  pomeshal  by papasha Asrind... Real'noe lico, kotoroe
mozhno bylo by pred®yavit' v kachestve dokazatel'stva...
     - Problema tol'ko odna, Dzhek, ajdenskaya, - perebil  amerikanca Blejd. -
Zdes' vpolne spravitsya moj zamestitel', a v sluchae kakih-libo nepredvidennyh
obstoyatel'stv on mozhet svyazat'sya so mnoj - s vashej pomoshch'yu. No v Ajdene... -
on nahmurilsya, - da, esli by v Ajdene  ya mog operet'sya  na plecho Asrinda bar
Rigona, eto bylo by ne lishnim. CHto vy predlagaete?
     - Do togo, kak sdelat' konkretnye predlozheniya,  ya  hotel by vam koe-chto
rasskazat', - proiznes Hejdzh, mashinal'no postukivaya po kryshke  gibernatora -
Vidite li, vse eto zvuchit dovol'no neobychno...
     -  Neobychno? Dzhek,  dorogoj moj!.. YA svyazan s neobychnym uzhe  bez malogo
chetvert' veka!  Poltora  goda  nazad  vy  poslali  v  Ajden moj  razum,  moyu
bessmertnuyu dushu, moyu sushchnost'... I ona, eta dusha, vselilas' v telo molodogo
ajdenita,  okkupirovala i zahvatila ego, togda  kak moya  prezhnyaya plot', - on
pohlopal sebya  po grudi,  - lezhala v  vashem holodil'nike na maner  morozhenoj
govyazh'ej tushi... Dzhek, chto mozhet byt' neobychnej etogo?
     Hejdzh slabo usmehnulsya i poter lob.
     -  Mozhet,  Richard, mozhet! YA  proizvel  s vami elementarnuyu  operaciyu  -
perenos soznaniya iz prezhnego tela v novoe. Polnyj perenos, a ne kopirovanie,
ibo mozg predydushchego tela-nositelya  stal devstvenno chistym. No sushchestvuyut  i
drugie  vozmozhnosti...  Naprimer... gm-m...  dublirovat'  vashu  sushchnost'.  I
togda... - on smolk.
     - Togda?
     -  Poyavyatsya  dva  Richarda Blejda,  s  odnim i tem  zhe soznaniem,  no ne
identichnyh v fizicheskom otnoshenii... Pozhiloj i molodoj, vy ponimaete? Asrind
bar Rigon i syn ego Arrah.
     Blejd  poholodel.  Razdvoit'sya!  Takoe  ne  snilos'  emu  dazhe  v samom
strashnom sne.
     Vskochiv, on  edva  ne  oprokinul  kreslo  i gnevno  ustavilsya na  Dzheka
Hejdzha. S minutu strannik ne govoril ni slova, pytayas' sovladat'  s yarost'yu,
potom medlenno proiznes.
     -  Inogda, drug  moj,  ya zhaleyu, chto ne prirezal  vas do konca - tam,  v
Gartore... eto  bylo by tak prosto sdelat'! - On  gluboko vzdohnul, szhimaya i
razzhimaya   kulaki.  -   Skazhite,  Dzhek,  est'  li  predel  vashim  fantaziyam?
Izvrashchennym fantaziyam, dolzhen zametit'? Podelit' menya napopolam... soorudit'
dve  ublyudochnye  lichnosti  vmesto odnoj normal'noj... Komu  takoe  pridet  v
golovu? I kak vam ne stydno mne eto predlagat'?
     Amerikanec slegka pokrasnel  -  skoree ot  vozbuzhdeniya,  chem ot  styda;
kogda  delo  kasalos' opasnyh  nauchnyh  eksperimentov,  Hejdzh byl  stol'  zhe
neukrotimym, bessovestnym i nenasytnym, kak i pokojnyj Lejton.
     - S chego vy vzyali, Richard, chto eti dve lichnosti budut nepolnocennymi? -
zayavil on,  agressivno vypyativ  podborodok. -  Vy sovershenno  iskazili smysl
moih slov! Uveryayu  vas, chto v duhovnom smysle oba Blejda okazhutsya sovershenno
identichny vam - vam nyneshnemu, ya imeyu v vidu!
     - Odnako  uzhe  cherez  neskol'ko  minut  eta  identichnost'  ischeznet,  -
vozrazil  strannik. - K primeru, Blejd-starshij pojdet napravo i vstretitsya s
blondinkoj,  a  Blejd-mladshij,   otpravivshis'  nalevo,   naznachit   svidanie
bryunetke. Oni uzhe ne budut odinakovymi lyud'mi!
     -  Tol'ko  otchasti.  YA   polagayu,  chto  mezhdu  nimi  sohranitsya  tesnaya
mental'naya svyaz', chto-to vrode sliyaniya razumov...
     -  Interesnoe  predpolozhenie!  -  prerval  amerikanca  Blejd,  vse  eshche
vzvolnovannyj  otkryvshimisya  nepriyatnymi  perspektivami.  -  Vy  sobiraetes'
sotvorit' paru somnambul, Dzhek? Predstav'te sebe, chto Blejd-mladshij zabralsya
v  postel' k  simpatichnoj devushke, a ego  dvojniku v eto vremya nuzhno...  nu,
skazhem,  provodit'  soveshchanie.  Neploho  on  budet  vyglyadet'  persya  svoimi
sotrudnikami, a?.. V tot moment, kogda nastupit orgazm!
     -  Vy  predstavlyaete sebe process  sliyaniya razumov slishkom  primitivno,
Richard. Razumeetsya,  oba ekzemplyara vashej lichnosti sohranyat polnuyu avtonomiyu
vo vremya lyubyh aktivnyh dejstvij... i neaktivnyh  tozhe... slovom,  v  period
bodrstvovaniya.  Sliyanie soznanij trebuet  velichajshego sosredotocheniya, i  eto
proishodit, kogda  obe lichnosti odnovremenno pogruzhayutsya v trans,  kogda vse
vneshnie razdrazhiteli otklyucheny i organizm otdyhaet, polnost'yu rasslabivshis',
v absolyutnom pokoe...
     - Vy imeete v vidu son?
     - Da, naprimer son. Dnem vy dejstvitel'no budete raznymi lyud'mi, no son
vosstanovit  celostnost'  vashej lichnosti.  Proizojdet obmen  informaciej,  i
utrom kazhdyj iz vas uznaet vse, chto sluchilos' s ego dvojnikom.
     - Hm-m... lyubopytno... - protyanul Blejd, postepenno  uspokaivayas'. - Vy
rassuzhdaete  ob  etom  s  takim  znaniem dela,  slovno  sami  perezhili nechto
podobnoe... Dzhek, vy ne blefuete?
     -  Richard, Richard... - Hejdzh sharkayushchej pohodkoj podoshel k stolu, sel i,
opustiv golovu, sil'no  poter viski.  Lico ego, suhovatoe, smugloe, vnezapno
osunulos'  i postarelo;  kazalos',  pered  strannikom  ne  muzhchina,  eshche  ne
dostigshij pyatidesyati, a vos'midesyatiletnij starec. - YA dejstvitel'no perezhil
nechto  podobnoe...  pochti  desyat' let  nazad,  posle  smerti  Lejtona...  Vy
pomnite, chto togda ya bolel neskol'ko dnej?
     Blejd v izumlenii ustavilsya na nego.
     - Vy... vy shutite? Dzhek, moj dorogoj, vy vpolne zdorovy?
     Hejdzh  grustno usmehnulsya; sejchas on  kak  nikogda  pohodil  na starika
Lejtona - esli ne schitat' otsutstviya gorba.
     -  Ego svetlost' lord Lejton umer v avguste vosem'desyat vtorogo, - tiho
proiznes on, - no razum pokinul ego za chetvert' chasa do klinicheskoj  smerti.
YA imeyu  v vidu v pryamom,  a ne v  figural'nom  smysle, Dik.  Poetomu  nel'zya
skazat', chto  starik  otdal Bogu dushu... ego  dusha, ego  soznanie - tut... -
Hejdzh  kosnulsya pal'cami viska.  - I  pered vami,  Richard,  ne prezhnij  Dzhek
Hejdzh, a Hejdzh s izryadnoj primes'yu Lejtona...
     Amerikanec   zamolchal,  glyadya   na  kryshku  stola;  shcheki  ego   zametno
pobledneli.
     Blejd, zastyvshij v svoem kresle, slovno statuya, ne znal, kak otnosit'sya
k uslyshannomu.  Emu  dovelos' mnogoe povidat'  v zhizni, no on redko vpadal v
sostoyanie takoj rasteryannosti.  Vdrug emu vspomnilsya Urenir, obitateli koego
mogli  svobodno operirovat'  svoimi  razumami,  pereselyayas' iz tela v  telo,
menyaya  oblik,  slovno iznoshennuyu  odezhdu.  On sam  prevratilsya v  Urenire  v
kentavra, v skazochnoe sushchestvo s  chetyr'mya kopytami, telom  loshadi i  torsom
cheloveka!   On  mog   -  pri  zhelanii,  razumeetsya  -  preterpet'   i  bolee
porazitel'nuyu  metamorfozu, transformirovavshis'  v Urena,  v oblako razumnoj
plazmy, v vechnoe sushchestvo, nadelennoe bozhestvennym mogushchestvom!
     No to byl Urenir, obognavshij Zemlyu v svoem razvitii  na sotni tysyach ili
milliony let... I  vostorzhennoe udivlenie, kotoroe  on  ispytyvaya  pri  vide
chudes Bol'shoj Sfery, nel'zya bylo sravnivat' s chuvstvom, ohvativshim strannika
zdes',  v ustnoj i  tihoj komnate nauchnogo centra, v  Londone,  na Zemle |to
chuvstvo vryad li stoilo schitat' udivleniem; skoree - otorop'yu.
     Nakonec Blejd prochistil gorlo i nereshitel'no sprosil:
     - Kak zhe mne nazyvat' vas... ser?
     Amerikanec pokachal golovoj.
     - YA vizhu, Richard, vy  uzhe somnevaetes'  v  tom,  kto ya takoj... Vse  zhe
pered vami Dzhek Hejdzh, starina! Dzhek Hejdzh,  unasledovavshij pamyat' i  znaniya
lorda Lejtona...  Vy dumaete  sejchas o  ego  posmertnom pis'me, adresovannom
vam? V  kotorom on obeshchal vstretit'sya s vami vo  ploti? Vot eto i sluchilos',
Dik... I eto  proishodilo ne raz i ne dva za te gody,  na protyazhenii kotoryh
my vmeste rabotali nad proektom...
     Blejd  podnyalsya,  podoshel  k baru,  shchedro plesnul viski  v stakan i, ne
razbavlyaya, vypil. V  golove nemnogo proyasnilos'.  Vtoroj stakan, napolnennyj
do poloviny, on protyanul Hejdzhu.
     - Vypejte, Dzhek... vam eto ne povredit.
     - Spasibo,  - amerikanec proglotil obzhigayushchuyu  zhidkost' v tri  glotka i
zakashlyalsya. Podozhdav, kogda on pridet v sebya, Blejd pointeresovalsya:
     - Kak eto bylo, Dzhek? Nu, v pervye dni?
     - Uzhasno! YA  edva ne soshel s uma! Ponimaete, my s Lejtonom vse  zhe byli
raznymi   lyud'mi...   No  starik  okazalsya   ves'ma  predusmotritel'nym!  On
razrabotal special'nuyu  metodiku i  velel  zagotovit' celyj nabor sil'nejshih
preparatov... Slovom, ya provel v polubredu dvoe ili troe sutok, poka process
ne  zavershilsya. Lezhal na krovati v  sostoyanii transa,  a  Kris potcheval menya
uspokoitel'nym.
     Blejd  kivnul golovoj. Kristofer Smiti byl  nejrohirurgom lejtonovskogo
nauchnogo centra i prevoshodnym vrachom. Teper' strannik pripomnil, chto imenno
Smiti  otvechal  na ego  telefonnye zvonki srazu zhe posle  smerti  Lejtona...
vernee - tela Lejtona... Znachit, vot kak vse bylo! Hejdzh valyalsya bez pamyati,
pytayas' rastvorit', adaptirovat'  lichnost'  ego svetlosti,  a Smiti soobshchal,
chto u nego legkoe nedomoganie!
     - CHto  zh,  ya  cenyu  vashe doverie, Dzhek, - Blejd bystrym zhestom kosnulsya
plecha  amerikanca. - Znachit,  v vashem s Lejtonom sluchae  procedura duhovnogo
ob®edineniya okazalas' dovol'no nepriyatnoj... A v moem?
     - Mozhete ne bespokoit'sya  na etot schet, Dik.  Vo-pervyh, gipoteticheskie
Blejd-starshij i  Blejd-mladshij  ne  yavlyayutsya  samostoyatel'nymi lichnostyami, a
lish'  ipostasyami  odnogo i  togo zhe cheloveka. Vo-vtoryh, akt nochnogo sliyaniya
privedet fakticheski lish' k obmenu informaciej, nakoplennoj za den'. YA dumayu,
eto  budet proishodit' vo sne  i sovershenno nezametno  - minuty  za  dve-tri
real'nogo vremeni... - Hejdzh podnyal golovu,  i  na gubah ego zaigrala slabaya
ulybka. - Richard, po sravneniyu s nami - ya imeyu v vidu sebya i starika Lejtona
- vy prosto schastlivchik! My pytalis' vdvoem umestit'sya  pod odnim cherepom, a
u  vas  dva zakonnyh komplekta  mozgov i dva  tela! Greh ne  vospol'zovat'sya
etim!
     - Ladno, - skazal Blejd i podnyalsya, - ya podumayu.
     - Tol'ko ne slishkom dolgo, -  naputstvoval  ego  amerikanec.  - Ved' vy
sobiraetes' vskore vernut'sya v Ajden, ne tak li?
     - Razumeetsya. YA prinyal k svedeniyu pozhelaniya prem'er-ministra i naznachil
zamestitelya. Mne hochetsya provesti neskol'ko dnej s Dzh. i docher'yu, a potom...
Da, eshche nuzhno prodiktovat' podrobnyj  otchet dlya vas...  Nadeyus',  vy spasete
ego ot lovkih ruchek miss CHarmian Dzhons?
     Hejdzh vinovato usmehnulsya.
     - |to uzhe v proshlom, Dik, uzhe v proshlom...
     * * *
     Vozvrashchayas'  k   sebe,  Blejd  byl  zadumchiv   i  molchaliv.  Obychno  on
perebrasyvalsya  slovom-drugim s  ohrannikami ili voditelem, no sejchas sidel,
pristal'no  ustavivshis'  na  svoi  ruki,  slozhennye na  kolenyah.  Lyudi  ego,
zametiv, chto shef razmyshlyaet, hranili pochtitel'nuyu tishinu.
     CHto  mozhno   izvlech'  iz  kombinacii,  predlozhennoj  Hejdzhem?  -  dumal
strannik. Sama ideya  razdvoeniya ne vyzyvala  u nego entuziazma; bolee  togo,
ona   kazalas'  Blejdu  protivoestestvennoj  i  ne  sovmestimoj  s  zakonami
bozheskimi i chelovecheskimi. On sil'no podozreval, chto  prem'er-ministr, uznav
o podobnoj vozmozhnosti,  peresmotrel by svoe  reshenie  i  znachitel'no urezal
svobodu,   predostavlennuyu   sejchas   shefu    MI6A.    Dejstvitel'no,    eto
rasparallelivanie  lichnosti,  s  tochki  zreniya  prem'era,  reshalo  mnozhestvo
problem.   Richard  Blejd-starshij  mog  prebyvat'   v   Londone  v   kachestve
rukovoditelya  proekta  "Izmerenie  Iks",  prosizhivaya v kresle shtany  god  za
godom;  v  to  zhe vremya  Richard Blejd-mladshij vypolnyal by  funkcii  polevogo
agenta. Vpolne vozmozhno,  i tomu, i  drugomu Blejdu polozhili by general'skij
oklad!
     No  takaya  perspektiva  otnyud'  ne  soblaznyala   strannika.  Sejchas,  v
preddverii novogo eksperimenta nad ego razumom i dushoj, on slovno proigryval
pro sebya dva varianta, poocheredno prevrashchayas' to v  Blejda-v-tele-Blejda, to
v Blejda-v-tele-Rahi. Razumeetsya, sliyanie ih soznanij budet proishodit' lish'
v  tom sluchae, esli oba oni okazhutsya v odnom mire, v Ajdene ili  na Zemle, v
protivnom sluchae eti dve ipostasi vskore preobrazuyutsya v raznye lichnosti.
     I  chto  zhe  togda?  Blejd-starshij  prodolzhit  kar'eru  gosudarstvennogo
chinovnika, toskuya i o  prezhnih,  i o novyh  vremenah,  ob Ajdene, o Lidor, o
svobode...  CHto kasaetsya Blejda-mladshego, to emu  nikogda uzhe ne uvidet'sya s
docher'yu  i  Dzh. Razve mozhno podvergat' ih takomu potryaseniyu? Kak on ob®yasnit
im, rebenku i  stariku, chto yavlyaetsya  tem zhe  Richardom  Blejdom, po-prezhnemu
lyubyashchim ih vsem serdcem? Da i budet li on tem zhe Blejdom, esli ego dvojnik v
nyneshnem nemolodom tele ne prekratit svoego sushchestvovaniya?
     Da, takie dushevnye muki,  toska po  vozlyublennoj ili docheri  i  staromu
Dzh., slishkom  bol'shaya  plata za vozmozhnost' vklyuchit'  Asrinda bar  Rigona  v
zateyannuyu im komediyu! I dazhe esli by  oba Blejda navsegda ostalis' v Ajdene,
eto tozhe  ne reshilo by problemy! Kak, naprimer, oni podelili by Lidor?!  Tut
Blejd vspomnil, kak  edva ne scepilsya so svoim dvojnikom  v Zazerkal'e iz-za
analoga Zoe Korivall. Net, takie eksperimenty ne dlya nego!
     Vnezapno strannik pochuvstvoval,  kak volosy u nego na golove stanovyatsya
dybom. On prosmotrel  eshche odnu  vozmozhnost',  prichem krajne nepriyatnuyu! CHto,
esli Dzhek Hejdzh proizvedet svoj merzkij opyt  nasil'stvennym putem, postaviv
ego pered svershivshimsya faktom? V nekotoryh  voprosah - a nauchnoe lyubopytstvo
polnost'yu  otnosilos'  k ih chislu  - etomu  fanatiku  nel'zya  doveryat' ni na
farting! Sobstvenno govorya,  v sostoyavshemsya razgovore on uzhe nachal podvodit'
bazu pod sej fokus rasskazal pro ih  eksperiment s  Lejtonom, pozhalovalsya na
muki, koi preterpel radi znaniya i spaseniya lejtonovskogo talanta... a zaodno
soobshchil,  chto  v  sluchae dvuh  Blejdov podobnuyu zhe  gnusnuyu  operaciyu  mozhno
osushchestvit' s gorazdo men'shimi izderzhkami!
     Net,  Richard Blejd opredelenno chuvstvoval,  chto  ne mozhet ostavit' svoe
staroe telo, to samoe, v kotoroe  on  byl  sejchas oblachen,  beshoznym! Samoe
luchshee - unichtozhit'  ego,  vernuvshis'  k  estestvennomu poryadku  veshchej: odna
dusha, odno telo. No kak eto sdelat'?
     Kak minimum, podumal on, oba ego tela dolzhny byt' odnovremenno zhivymi i
deesposobnymi  v  kakoj-to  promezhutok  vremeni,  inache  takuyu  operaciyu  ne
sovershit'. Znachit, soglasit'sya na razdvoenie? Pochemu by i  net, esli obe ego
ipostasi   zatem   otpravyatsya  v  Ajden,   gde   vse  voprosy  mozhno  reshit'
po-semejnomu? Prichem Hejdzhu sovsem ne nuzhno znat', chto Blejd-starshij nikogda
ne vernetsya na Zemlyu... da, sovsem ne nuzhno... pust' schitaet, chto,  zavershiv
ajdenskie  dela i  pogulyav v lichine Asrinda, on  pokorno  vozvratitsya domoj,
pryamo v kreslo, nagretoe Dzhordzhem O'Fleshnaganom.
     Prikryv   glaza,  strannik   rasslabilsya  i  nachal  prikidyvat'  vremya.
Predpolozhim, dnya cherez dva-tri on otpravitsya v  Ajden... net, oni otpravyatsya
v Ajden! Tam Blejd-mladshij podast proshenie bar Savaltu naschet priznaniya prav
Arraha, syna Asrinda, a zaodno  obvenchaetsya s  Lidor...  Pergament navernyaka
budet vylezhivat'  u  verhovnogo sud'i mesyac ili  poltora... ryzhaya  krysa  ne
upustit  vozmozhnosti proyavit'  svoyu vlast'... |to vremya Blejd-starshij  mozhet
provesti v  odnom  iz pomestij  v sotne mil' ot  Tagry... A kogda delu dadut
hod, on poyavitsya v zamke pod  vidom papashi Asrinda, tol'ko chto pribyvshego iz
dalekoj Digrany...
     Neplohaya   kombinaciya!  Blejd  ulybnulsya,  predstaviv  sebe  fizionomiyu
celitelya  Artoka, kogda mificheskij rodich  bar Rigonov obretet plot' i krov'.
Velikolepno! Bezuprechnye  famil'nye gramoty,  izgotovlennye po ego pros'be v
Ratone  i  prislannye  eshche  osen'yu,  vdrug kak budto nachali obretat'  zhizn',
teper'  za  nimi mayachila  figura  Asrinda  bar  Rigona,  ego  otca  i kuzena
pokojnogo Asruda. Otlichno!
     On  dovol'no  vzdohnul,  slovno  hudozhnik, zavershivshij dolgij  trud nad
izyskannym  i  mnogocvetnym pejzazhem. V kartine,  odnako, eshche ne byl polozhen
poslednij mazok. Blejd poka ne znal, gde, kogda i kak unichtozhit svoe prezhnee
telo. Vprochem, eto ego sejchas ne volnovalo; Ajden yavlyalsya ves'ma bespokojnym
mirom i predostavlyal velikoe chislo vozmozhnostej dlya doblestnoj smerti.





     Ksidumen, mesyac Seva
     (aprel' po zemnomu vremeni)

     Ogromnyj plot pokachivalsya na morskih volnah, veter sryval s nih solenye
bryzgi,  brosaya  eshche  po-vesennemu prohladnuyu  vodu v  lico Richardu  Blejdu.
Solnce,  odnako,  palilo  vovsyu,  dnem,  kogda  oranzhevyj oslepitel'nyj  shar
podnimalsya  v  zenit,  strannik sbrasyval plashch i  tuniku,  ostavayas' v odnoj
koroten'koj yubochke,  perepoyasannoj remnem  s mednymi  blyahami. K poyasu  byli
podvesheny dva  mecha,  dlinnyj  i korotkij, s kotorymi  on  ne rasstavalsya ni
dnem, ni noch'yu,  v  kayute, pod derevyannym  topchanom,  hranilsya fran,  moshchnyj
hajritskij arbalet i dva kolchana, pod zavyazku nabityh stal'nymi strelami.
     Plot netoroplivo polz na  vostok, k prolivu, za kotorym  lezhal okruglyj
estuarij vnutrennego Ksidumena. More bylo  eshche nespokojnym, shel mesyac  Seva,
kogda  v imperii,  i  v edorate Ksam, i v knyazhestvah Pereshejka, i v  dalekom
Kintane lyudi nachinali vzryhlyat' pochvu  sohoj,  zabrasyvaya v nagretuyu solncem
zemlyu semena, kogda okapyvali fruktovye derev'ya, vygonyali na luga,  pokrytye
pervoj  travkoj, skot, palili staruyu sternyu, udobryali vinogradniki.  Horoshee
vremya! Da,  ochen' horoshee - dlya zemlepashcev, skotovodov i odinokih putnikov.
No mesyacy Morehodov i Karavanov, sezon dal'nih torgovyh ekspedicij, byli eshche
vperedi.   Eshche   pyatnadcat'-dvadcat'   dnej,   i  Ksidumen,   Dlinnoe  more,
protyanuvsheesya na  tysyachi  mil' ot  Zapadnogo do  Severo-Kintanskogo  okeana,
lyazhet  pered  plotami-sadrami  i   krutobokimi  parusnymi  korablyami  rovnoj
dorogoj, vecherom blistayushchej  izumrudami, utrom  - sapfirami,  i Altor, veter
stranstvij, odin iz Semi Svyashchennyh Vetrov Hajry, poneset suda na sever i yug,
na zapad i vostok.
     Richard Blejd, Asrind bar Rigon,  odnako, ne mog zhdat'; volya imperatora,
izrechennaya ustami shchedrejshego kaznacheya i verhovnogo sud'i, pognala ego v more
s pervoj zhe  bol'shoj  sadroj, vyshedshej iz torgovoj gavani Ajd-en-Tagry. |tot
plot  i  pokachival ego sejchas  - vmeste  s dvumya sotnyami  morehodov i soldat
Beregovoj  Ohrany,  vmeste  s  voronym Tarnom i desyatkom  loshadej, vmeste  s
dorogim gruzom, chto plyl za mnogie tysyachi mil' v dalekij gorod Hand.
     Blejd so svoim ekspedicionnym  otryadom zanimal tri kayuty v nizhnem yaruse
kormovoj nadstrojki. Vprochem,  vryad li on  mog schitat' etot otryad svoim, emu
bezrazdel'no prinadlezhal  lish'  Kajti,  parnishka let  semnadcati,  vzyatyj  v
usluzhenie   iz  zamkovyh  chelyadincev.  Volosy  u  nego  pohodili  na  mednuyu
provoloku, nosa i  shchek  pod  vesnushkami ne bylo vidno  vovse,  no slugoj  on
okazalsya zabotlivym i  rastoropnym. Tri ostal'nyh chlena ekspedicii, lazutchik
bar Kejn i ego pomoshchniki, Poun i Hor, ne stol'ko podchinyalis' Blejdu, skol'ko
prismatrivali  za  nim. Bar  Kejn, nobil' iz melkopomestnyh,  byl chinovnikom
departamenta Ohrany Poryadka,  muzhchinoj krepkim i  opytnym,  iz  teh, kogo na
myakine  ne provedesh',  Poun zhe  i  Hor  yavlyalis', esli  pol'zovat'sya  zemnoj
terminologiej, boevikami. Kryazhistye  parni s  bych'ej muskulaturoj,  otlichnye
mechniki i  strelki; krome togo, oba prevoshodno metali kinzhaly - v chem Blejd
vskore ubedilsya, ponablyudav za ih trenirovkami na  palube. Vidno, bar Savalt
ne hotel riskovat'  i otpravil s  Asrindom  luchshih svoih lyudej, pamyatuya, chto
etot dvoryanin iz Digrany mozhet v odinochku spravit'sya s oktoj soldat.
     Itak, oni zanimali tri kayuty, srednyuyu i samuyu prostornuyu - Blejd; sleva
ot  nego raspolozhilsya bar Kejn;  sprava, po  samomu  bortu, -  sluga i  para
gorill.  Mesta eti na  gruzovom plotu byli samymi udobnymi i  pochetnymi, ibo
kapitan-sardar znal, chto vezet ne prostyh kupcov, a dvuh imperskih nobilej s
vazhnoj missiej  ot  samogo  shchedrejshego  i miloserdnogo. Po etoj  prichine  on
okazyval  passazhiram  vse  podobayushchie  znaki  vnimaniya,  bezuspeshno  pytayas'
ugadat', kto zhe iz pary dvoryan glavnyj: bar Kejn, v bogatoj tunike s vyshitym
gerbom imperii na pleche, ili bar Rigon, smuglyj nemolodoj gospodin s groznym
vzglyadom i licom, slovno kamen'.
     V  nachale  plavaniya ne  oboshlos' bez ekscessov. Poun  i Hor,  veroyatno,
reshili, chto yunyj Kajti dolzhen prisluzhivat' ne tol'ko svoemu hozyainu, no i im
-  raz uzh vse troe okazalis' v odnoj kayute. Dlya parnya bylo netrudno  sbegat'
lishnij  raz  za  edoj  k ochagam  v centre  plota ili pomyt' posudu,  no  ego
staraniya ne narvat'sya na skandal uspeha ne imeli. Vskore skulu Kajti ukrasil
roskoshnyj  sinyak, a  vzglyad  stal zatravlennym, kak  u  pribludnogo kotenka.
Uvidev eto, Blejd ne zamedlil navesti poryadok.
     Dlya namechaemoj ekzekucii strannik vybral obedennyj  chas. Esli pozvolyala
pogoda, oni  s bar  Kejnom eli vmeste, za stolikom, kotoryj Kajti rasstavlyal
pryamo na  palube, u prostenka  mezhdu dveryami  gospodskih  kayut.  Blagorodnye
nobili, poslannye v  dal'nie kraya po vazhnomu gosudarstvennomu delu, obshchalis'
bez  izlishnego  druzhelyubiya,  no  i bez  vrazhdebnosti, prismatrivayas'  odin k
drugomu slovno  para  nedoverchivyh psov.  S tochki  zreniya Kejna  ego sputnik
yavlyalsya zhalkim provincial'nym dvoryanchikom, kotoromu neskazanno povezlo - ibo
syn  ego  mog  pretendovat' na pomest'ya,  bogatstva i  titul glavy  roda bar
Rigonov.  Kejn  polagal,  chto  etot samyj Asrind  vylezet von  iz  kozhi,  no
ispolnit  povelenie  verhovnogo  sud'i, doberetsya  do Sajlora  i, esli nado,
propashet nosom  dorogu  na  tot  tainstvennyj  mys,  s  kotorogo otkryvalas'
morskaya doroga v carstvo svetozarnogo Ajdena. Emu zhe, Kejnu, nadlezhalo vesti
zapis' puti, oplachivat'  rashody da prismatrivat', chtoby s Asrindom  - upasi
bog!  - nichego ne sluchilos'. Vprochem, v poslednem dele on polagalsya na Pouna
i Hora.
     CHto kasaetsya Blejda, to, s odnoj storony, sovmestnye trapezy i besedy s
bar  Kejnom  razvlekali ego, s drugoj  -  on  vremenami  ispytyval  k svoemu
sputniku nechto pohozhee na  nezhnost'. To byla lyubov' hishchnika  k svoej zhertve;
Blejd znal, chto rano ili pozdno doberetsya do glotok vseh lyudej Savalta.
     -  Vchera my minovali poberezh'e Stamo, - zametil  bar  Kejn,  otkladyvaya
obglodannuyu nozhku cyplenka. - Dovodilos' li tebe,  pochtennyj, byvat' v  etih
krayah?
     On proiznes  eto s nekotorym  vysokomeriem, poskol'ku po  delam  sluzhby
ob®ezdil  polovinu imperii, chego nel'zya bylo skazat' o nebogatom  nobile  iz
dalekoj provincii.
     - Net,  lyubeznejshij,  -  otvetstvoval Blejd. - YA nigde  ne byval, krome
Digrany i Kibrota, a  ot  nih do Stamo sotni tysyach loktej. Takoe puteshestvie
mne ne po sredstvam.
     - Razumeetsya, razumeetsya, - snishoditel'nyj kivok,  -  No esli tvoj syn
budet vosstanovlen v pravah, ty  smozhesh'  povidat' mir. Ty ved' eshche  ne  tak
star i, kak ya vizhu, sohranil interes k zhizni.
     Bar  Kejn  pokosilsya na  kuvshin s vinom, gde  uzhe  vidnelos' dno.  |tot
napitok iz  rozovogo vinograda, proizrastavshego pod Tagroj, Blejd  potreblyal
kak  vodu; vino bylo aromatnym,  chut'  kislovatym, i po kreposti ne shlo ni v
kakoe sravnenie s brendi ili "Dzhekom Deniel'som".
     - Kstati,  naschet interesa... - strannik povernulsya k  Kajti, stoyavshemu
za ego pohodnym stulom. - Nu-ka, paren', tashchi eshche kuvshin!
     Kajti kak vetrom sdulo.
     - Segodnya  k vecheru  vojdem  v proliv  u zapadnoj  okonechnosti Dorda...
slyshal o takom? - skazal bar Kejn. Blejd pokachal golovoj, hotya geografiya sih
mest  byla  emu  vedoma  kuda luchshe,  chem sobesedniku. Dord yavlyalsya ogromnym
poluostrovom Hajry,  severnogo materika, i  napominal ochertaniyami Italiyu. On
lezhal  sleva  po  kursu,  a  sprava  vdol'  poberezh'ya  Ksajdena  shli   gory,
estestvennaya   granica  imperii  s  edoratom  Ksam.  Mezhdu  etimi  gorami  i
poluostrovom   lezhal   chetyrehsotmil'nyj  proliv,  soedinyavshij   zapadnuyu  i
vostochnuyu chasti  Ksidumena,  Dlinnogo morya;  vostochnyj  estuarij, pohozhij na
nerovnyj  krug, obychno nazyvali  vnutrennim Ksidumenom.  CHtoby  dobrat'sya do
Handa, plotu predstoyalo peresech' ego iz konca v konec.
     - Kogda my projdem proliv, nastupit  bespokojnoe vremya,  - zametil  bar
Kejn, pridvigaya k sebe desert - zasaharennye frukty.
     - Pochemu?
     -  Razve ty ne ponimaesh'?  - Kejn prenebrezhitel'no hmyknul.  - Den' ili
dva pridetsya  plyt' vdol'  berega ksamitov, proklyat'e SHebret na ih golovy! I
hotya mesyac Morehodov eshche ne nastupil, ih galery uzhe mogut ryskat' v more!
     Blejd  kivnul,   razglyadyvaya  gromadu  parusov,  zaslonyavshih  vostochnyh
gorizont.  Sadra nesla pyat' macht,  no  dvigalas' ne slishkom bystro, podobnye
ploty prednaznachalis' dlya perevozki gruzov i vojsk  i ne mogli sopernichat' v
skorosti s nastoyashchimi korablyami.
     -  Nichego,  otob'emsya,  - zametil on. -  U nas na bortu  ala  Beregovoj
Ohrany i dvadcat' katapul't. Hvatit, chtoby razdelat'sya s lyuboj galeroj.
     -  A  esli ih  budet dve ili tri? - bar Kejn namorshchil lob. - Ty znaesh',
chto za tovar my  vezem?  -  on  mahnul  rukoj v  storonu derevyannyh  yashchikov,
rovnymi ryadami tyanuvshihsya vdol'  paluby - Oruzhie, pochtennejshij, oruzhie! Pyat'
tysyach mechej, stol'ko zhe sekir, dvadcat' tysyach nakonechnikov dlya  kopij! Eshche -
dospehi i shchity dobrotnoj  ajdenskoj kovki... Takogo  na vostoke ne vidyvali!
Lakomyj kusochek dlya ksamitskih ublyudkov!
     Oruzhie povsyudu samyj vygodnyj tovar, podumal Blejd, no vsluh sprosil:
     - Komu v Hande eto nuzhno? Tut hvatit na celuyu armiyu!
     -   V   Hande,  vozmozhno,   nikomu,  -   Kejn  brosil  na   provinciala
pokrovitel'stvennyj vzglyad. -  No  Hand  - gorod  torgovyj,  i  ego  korabli
povezut nash tovar dal'she, v Zoht, Hirtam i Tarakolu. Ni odin imperskij kupec
ne dobiralsya v te kraya, no, kak govoryat, horoshie mechi i kop'ya pol'zuyutsya tam
bol'shim sprosom! -  On nastavitel'no  podnyal palec - Potomu-to my i vyshli  v
mors   stol'   rano,  pochtennejshij!  Nado  proskol'znut'  mimo   ksamitskogo
poberezh'ya, poka ne konchilsya sezon bur'!
     - Ponimayu,  -  Blejd kivnul. - SHtorm ne tak strashen sadre, kak galeram.
No dni sejchas stoyat otmennye.
     - Uvy! Legkoe volnenie ne pomeshalo by... - bar Kejn plavno povel rukoj,
oboznachiv priemlemyj uroven'  nepogody. - Kstati, uvazhaemyj, ostaetsya tol'ko
divit'sya mudrosti gospodina nashego bar Savalta, poslavshego nas v Hand vmeste
s etim gruzom.
     - Kakoe otnoshenie my imeem k gruzu? - strannik pripodnyal brov'.
     - Nikakogo,  sovershenno nikakogo. Za nego otvechaet kapitan-sardar, i on
zhe primet oplatu zolotom ot handskih  kupcov.  No  my, poslancy bar Savalta,
pribudem  vmeste  s  etim  tovarom,  stol'  vygodnym dlya  Handa, i odno  eto
obespechit nam sodejstvie mestnyh vlastej.
     - Razve nedostatochno imperatorskih gramot, kotorye ty vezesh' s soboj?
     -  Mozhet byt',  dostatochno,  a mozhet, i  net... Ajden ochen'  daleko  ot
Handa,  i  luchshe,   kogda  napisannoe   na  pergamente   slovo   podkrepleno
soobrazheniyami  vygody.  Ne  zabyvaj, chto v  Sajlor  my poplyvem na  handskom
sudne.
     - V tom sluchae, esli vyberem severo-vostochnyj put', - utochnil Blejd.
     - Razumeetsya  - bar Kejn oglyanulsya.  -  Gde zhe  etot  bezdel'nik,  tvoj
sluga? V gorle peresohlo...
     No  Kajti,  s vmestitel'nym kuvshinom v rukah,  uzhe  speshil k nim, lovko
balansiruya  na  chut'  pokachivayushchejsya  palube.  Povinuyas'  kivku hozyaina,  on
napolnil vnachale kubok Kejna, zatem sklonilsya nad chashej  svoego gospodina. V
etot moment strannik vzglyanul v lico Kajti, lovko razygrav udivlenie.
     - |j, paren'!  Kto tebya  tak  razukrasil? - skloniv  golovu,  on ocenil
razmery i cvet sinyaka.  - Zdorovym zhe kulakom tebya prilozhili! Kto-nibud'  iz
Beregovoj Ohrany? Oni takie zabiyaki!
     - Da, - vydavil Kajti, pytayas' otvesti vzglyad v storonu.
     -  Nu, a  kak ty otvetil?  Nadeyus', u  drachuna  ostalas' na pamyat' para
takih zhe fingalov?
     Kajti pokrasnel, po molodosti let on eshche ne nauchilsya skladno vrat'.
     - Net,  moj  gospodin... ya... ya  ne  otvetil.  Paren' popalsya uzh bol'no
zdorovyj.
     Eshche by, podumal strannik,  chto  Poun, chto Hor mogli  by perelomit'  ego
slugu popolam. Prodolzhaya spektakl', on gnevno nahmuril brovi.
     - Ne otvetil? Kak ne otvetil? I posmel tem samym nanesti uron famil'noj
chesti bar Rigonov? - Blejd potyanulsya  k dlinnomu mechu, prislonennomu ryadom k
pereborke - Teper' po vsem  alam  i ordam Beregovoj Ohrany pojdet  sluh, chto
slugi Rigonov - truslivye sherry, i ih hozyaeva nichem ne luchshe! Nu-ka, pojdem,
pokazhesh' mne etogo drachuna!
     On podnyalsya, pricepil k poyasu mech i v tri glotka oporozhnil svoyu chashu.
     - |-e-e... pochtennejshij... - bar Kejn tozhe vstal.  - CHto ty sobiraesh'sya
delat'?
     - Snachala svernu  zabiyake sheyu, a  potom vyporyu  slugu... chtob znal, kak
otvechat' obidchikam!
     -  A esli  parnya  udaril ne ratnik Beregovoj Ohrany? Mozhet, tvoj  sluga
vret...  -  Kejn  vyglyadel  smushchennym;  emu-to  bylo  horosho  izvestno,  kto
prilozhilsya kulakom k fizionomii Kajti.
     - Kto-to zhe ego udaril,  - do poloviny obnazhiv klinok, Blejd so svistom
vognal ego  obratno v  nozhny. -  Po  mne, hot' sam  kapitan-sardar!  YA i emu
svernu sheyu!
     - Slushaj, pochtennyj Asrind, ne  nado zatevat' draku. My s  toboj sideli
tiho-spokojno...  besedovali... stoit li  blagorodnomu nobilyu svyazyvat'sya  s
prostolyudinom?  Davaj  luchshe  vyp'em  i zabudem pro ukrashenie tvoego  slugi.
Slugam tumaki tol'ko na pol'zu.
     On nastojchivo potyanul Blejda za rukav tuniki, no tot rezko zayavil:
     -  Moim slugam ya razdayu zatreshchiny sam! Nu, vedi! - |to uzhe otnosilos' k
Kajti.
     Paren' potupilsya.
     - Moj gospodin, to byl ne ratnik Beregovoj Ohrany...
     - Kak? Ty osmelilsya mne solgat'? - Blejd ugrozhayushche zanes kulak, i sluga
v uzhase s®ezhilsya, prolepetav:
     - Prosti, hozyain...
     Kulak ne opustilsya.
     - Kto?  -  prorevel strannik s samym groznym vidom. - Govori, kto! Ili,
klyanus' klykami SHebret, ya shvyrnu tebya za bort!
     |to  bylo nepriyatnoe nakazanie -  kak vsegda, za bortom suetilis' sahu,
desyatifutovye ksidumenskie akuly. Kajti vzdrognul i shepnul:
     - Hor... eto Hor, moj gospodin...
     - Poslushaj, pochtennejshij, - vmeshalsya bar Kejn, - davaj zamnem eto delo.
YA prinoshu  izvineniya za svoego cheloveka... I podumaj, stoit li tebe tyagat'sya
s Horom? Ty - chelovek v letah, a Horu tak prosto ne svernut' sheyu...
     - Izvineniya ne prinimayutsya, - otvetil Blejd. - YA polagayu, bar Kejn, chto
kazhdyj v imperii dolzhen znat' svoe  mesto. I esli prostolyudin podnyal ruku na
slugu  blagorodnogo  cheloveka, on poneset nakazanie. Vo  vsyakom  sluchae, tak
prinyato u nas v Digrane!
     - Nu, smotri, - Kejn pozhal plechami. - YA tebya predupredil.
     - Prinyato k svedeniyu, - Blejd otvernulsya ot svoego sputnika i prorevel:
     - Hor! |j, Hor!
     CHerez paru  minut  dverca v  krajnej kayute priotkrylas', i  Hor vysunul
naruzhu zaspannuyu fizionomiyu.
     - CHego?
     - Syuda! I priyatelya svoego prihvati!
     Buduchi  lyud'mi voennymi, Hor i Poun sobiralis' nedolgo; mig - i oni uzhe
stoyali pered  nachal'stvom  v polnom boevom snaryazhenii,  s mechami  u poyasa  i
perevyazyami  s metatel'nymi nozhami poperek grudi.  Blejda oba  staratel'no ne
zamechali, poglyadyvaya na bar Kejna s nevyskazannym voprosom.
     - Ty, vonyuchij  sherr, - palec  strannika utknulsya v zhivot Hora, - reshil,
chto moj  sluga  uzhe prinadlezhit tebe? CHto ty mozhesh'  hlestat' ego pochem zrya?
Nu, otvechaj!
     Hor pozhal plechami i vyzyvayushche ogladil ladon'yu rukoyat' mecha.
     - Bol'shoe delo, gospodin! Mozhet, ya razok  i s®ezdil  pariyu  v uho, chtob
bystrej povorachivalsya!
     -  |tot paren' dolzhen bystree  povorachivat'sya  tol'ko  togda,  kogda  ya
prikazhu,  - nastavitel'no  proiznes  Blejd  i otodvinulsya  v storonku. - |j,
Kajti, synok! S®ezdi-ka emu po skule, da pokrepche!
     Kajti brosil vzglyad na hozyaina i, povinuyas'  ego kivku, udaril. Drat'sya
on yavno ne umel, ibo  vyros v meste tihom  i mirnom, pri zamkovoj kuhne, gde
razve chto glavnyj povar mog slegka potaskat' za  volosy. Kulak ego skol'znul
po granitnoj skule Hora, paren' tut zhe skrivilsya i nachal dut' na kostyashki.
     Hor zahohotal.
     - Slavno! Srazu pochesat'sya zahotelos'!
     On i pochesalsya - tol'ko v zadnice.
     - YA tozhe hochu, - zayavil Poun priyatelyu. - Ne tebe zh odnomu vse laski!
     Blejd pokosilsya na bar Kejna, kotoryj edva sderzhival smeh, i, ogorchenno
pokachav golovoj, proiznes:
     - Da, Kajti, paren', pridetsya tebya pouchit'... Smotri, kak nado!
     V  sleduyushchij mig Hor lezhal na palube,  derzhas' za shcheku; vid u nego  byl
samyj oshelomlennyj. On popytalsya  podnyat'sya, no novyj moshchnyj udar opyat' sbil
ego na gladkie doski. Blejd zadumchivo poglyadel na svoyu zhertvu.
     - Vot tak eto  nado  delat', Kajti... I  tebe  tozhe predstoit  otvedat'
moego kulaka, esli sovresh'  snova!  Nu, - on kivnul sluge na  Hora, - hochesh'
sam poprobovat'?
     Hor, pokachivayas', podnyalsya.
     -  Ne  byl  by  ty  blagorodnym gospodinom... -  s  neskryvaemoj zloboj
procedil on.
     - A ty zabud', chto ya - blagorodnyj gospodin, - posovetoval emu Blejd. -
Tebe  i  Pounu polozheno  nas ohranyat'  na dolgom i  opasnom puti v Sajlor...
Predpolozhim, ya zhelayu udostoverit'sya, kak eto u vas vyjdet.
     Hor poglyadel na nachal'nika, i bar Kejn usmehnulsya.
     - Davaj! Dokazhi pochtennomu Asrindu, chto my s nim nahodimsya pod nadezhnoj
zashchitoj!
     - Smotri,  moj  gospodin,  pozhaleesh'... - Hor uzhe ne kachalsya,  a tverdo
stoyal  na palubnyh doskah, i pal'cy ego szhimali  rukoyat' mecha.  -  V stolice
vse-taki  fehtuyut  poluchshe, chem v tvoej derevne pod  Digranoj... Da i klinki
digranskie godyatsya tol'ko dlya shinkovki ovoshchej...
     - Mnogo govorish', - zametil Blejd. Ego levaya ruka metnulas'  vpered,  i
Hor, poluchiv sokrushitel'nyj  udar v chelyust', opyat'  rastyanulsya na palube. On
zamer,  boyas' poshevelit'sya,  potomu chto mech strannika shchekotal  ego  gorlo, a
noga, obutaya v kozhanyj sapog, tyazhelo davila na grud'.
     - Mnogo govorish', - povtoril Asrind bar Rigon, - medlenno shevelish'sya, -
On otvel ostrie klinka ot gorla poverzhennogo i povernulsya k Kejnu. - Pohozhe,
milejshij, mne pridetsya ohranyat' vas vseh na puti v Sajlor.
     Bar  Kejn  nehotya  vydavil ulybku, no  teper' ona  bol'she  pohodila  na
zlobnyj volchij oskal.
     * * *
     Podobnye  razvlecheniya pozvolyali ubit' vremya. K  tomu zhe Blejd  vovse ne
hotel,  chtoby  gorilly Savalta izmyvalis' nad slugoj, pristavlennym  k  nemu
synom i ego prekrasnoj suprugoj.
     Synom!
     On  skrivil guby, vytyanuvshis'  na  zhestkom  topchane  i  glyadya  v  nizko
navisavshij potolok.  Temnelo,  i  v krohotnoe okonce  ego kayuty, prorezannoe
ryadom s  dver'yu, struilis'  poslednie  solnechnye  luchi, bagryano-oranzhevye  i
gasnushchie s kazhdoj minutoj, slovno plamya dogorayushchej svechi.
     Synom!
     On byl sam sebe i synom, i otcom, i bratom, i kuzenom...
     Predpolozheniya   Hejdzha  okazalis'   verny;  kazhduyu  noch'  on,   Asrind,
ob®edinyalsya s Arrahom, vosstanavlivaya cel'nuyu lichnost' Richarda Blejda... |to
bylo porazitel'noe oshchushchenie!
     Vnachale, kak vsegda, on zasypal. Sny prihodili legkie, ne trevozhnye; on
paril v  utrennem nebe nad sinej glad'yu Ksidumena,  kotoraya  prostiralas' vo
vse storony,  zavorachivayas'  u  gorizonta  vverh,  slovno ogromnaya  chasha  iz
poluprozrachnogo  kobal'tovogo stekla. Sinij laskovyj  Ksidumen,  Sredizemnoe
more Ajdena... Ili to byl bezbrezhnyj urenirskij okean?
     Vnezapno  on  nachinal  padat' vniz, no  ne stremitel'no, a plavno,  bez
straha,  bez boyazni...  On  uhodil v  tepluyu  vodu,  opuskalsya vse  glubzhe i
glubzhe, rastvoryayas' v solenoj vlage, v nepronicaemoj barhatnoj t'me, v zhivom
i trepetnom  kosmose, nezhno  pokachivavshem ego  v  moguchih ob®yat'yah. Soznanie
gaslo,  no podstupayushchee bespamyatstvo ne vyzyvalo ispuga; kakim-to obrazom on
znal, chto vperedi - ne smert', ne vechnoe zabvenie, a nechto sovsem inoe, chego
emu nikogda ne dovodilos' ispytyvat' ran'she.
     Vzryv!
     Besshumnyj, bezboleznennyj, oslepitel'nyj vzryv!
     Kontakt!
     Dzhek Hejdzh  oshibsya lish' v odnom: dlya sliyaniya dvuh sovershenno adekvatnyh
razumov i obmena  informaciej  ne  trebovalis' minuty. Hvatalo doli sekundy!
Kakoj imenno, Blejd ne mog i predstavit'; kazalos',  bezzvuchnyj  vzryv v ego
soznanii voobshche  ne imeet vremennogo  izmereniya. On vspyhival  i gas, slovno
stremitel'nyj problesk molnii, zabludivshejsya v temnoj okeanskoj bezdne.
     No temnota srazu zhe konchalas', i nastupalo samoe interesnoe: novyj son,
yarkij i real'nyj, podobnyj zapushchennoj s ogromnoj skorost'yu kinolente. Pamyat'
v neveroyatnom tempe  prokruchivala  sobytiya dnya - probuzhdenie, zavtrak, obed,
uzhin,  progulki,  besedy,  dela,  mysli,  raschety,  plany... Mel'kali  steny
opochival'ni  Lidor,  smenyayas' bol'shim stolom s  dragocennoj  posudoj, drugim
stolom,  s  kartami  i  svitkami,  potom  -  derev'yami,   kurtinami  cvetov,
bassejnom,  bashnyami,   lestnicami,  perehodami...  Inogda  on  okazyvalsya  v
tajnike, gde stoyal,  sverkaya yarkoj  obshivkoj, ratonskij flaer;  inogda -  na
ulicah  Tagry,  v  voennoj gavani ili v  torgovom portu,  na  ploshchadi  pered
imperatorskim dvorcom,  na  shumnom  ogromnom rynke ili v roshche, sredi vetvej,
pokrytyh nezhno-zelenoj vesennej listvoj... Vyplyvali, smenyayas' stremitel'nym
kalejdoskopom, lica: suhoshchavoe i britoe - celitelya bar Zankora; podsvechennoe
zolotym  oreolom  volos -  Lidor;  morshchinistoe i strogoe  - serestora Klama;
hitrovato-lukavoe -  CHosa;  hishchnoe,  krysinoe -  Savalta.  Lica  slug,  lica
soldat, lica chinovnikov, lica zhenshchin i lica muzhchin,  lica perov, zastyvshie v
holodnom i vazhnom spokojstvii...
     On,  Blejd-starshij,  videl, slyshal,  oshchushchal  vse,  chto videl, slyshal  i
oshchushchal ego dvojnik v dalekom zamke na okraine Tagry; on vdyhal aromat vina i
kozhi Lidor, on chuvstvoval vkus ee gub, on vpityval mysli, nadezhdy  i trevogi
svoego  vtorogo  "ya",  i  eti  mysli,  nadezhdy  i  trevogi  stanovilis'  ego
sobstvennymi, neot®emlemoj chast'yu ego pamyati, ego soznaniya, ego razuma. Vse,
kak polozheno; vse, kak predskazyval Hejdzh.
     |tot process  -  bezzvuchnyj vzryv i  kinofil'm,  kotoryj razvorachivalsya
sledom za  nim  -  uzhe ne  vyzyval udivleniya, ibo Blejd (vernee  govorya, obe
ipostasi Richarda Blejda) perezhival ego ne  v pervyj raz, i dazhe ne v desyatyj
ili dvadcatyj. Po zemnomu  schetu vremeni, Asrind i Arrah vernulis' v Ajden v
seredine yanvarya, tri mesyaca nazad, i v  pervuyu zhe noch' molnienosnaya  vspyshka
soedinila ih na nichtozhnuyu dolyu sekundy, slovno dve zaryazhennye elektrichestvom
sfery. Zaryad  peremestilsya,  potencialy  vyrovnyalis';  teper'  kazhdyj iz nih
hranil v pamyati vse, chto sluchilos' s ego dvojnikom  za den'.  No eto byli ne
prosto vospominaniya; oboim kazalos', chto den' prozhit kak budto by dvazhdy.
     |to udivitel'noe  oshchushchenie lish' usililos', kogda Blejd-starshij udalilsya
na mesyac v  odno  iz pomestij bar Rigonov, v sta dvadcati milyah  k zapadu ot
stolicy. Tam byl prostornyj sel'skij  osobnyak, udobnyj, no sovsem ne pohozhij
na  rodovoj  zamok;  tam  bylo vsego  dva desyatka slug,  nebol'shaya konyushnya i
skromnyj  vinnyj  pogreb;  tam  glavnymi  razvlecheniyami  schitalis'  verhovye
progulki  da ohota. I Richard Blejd, vspominaya  po utram  vcherashnij den', mog
perechislit' dvojnoj komplekt blyud, pogloshchennyh vo vremya  kazhdoj trapezy, i s
udivleniem  konstatirovat', chto posle  obeda  on  gonyal  antilop  v  stepi i
odnovremenno  vel mudruyu  besedu  s  celitelem  Artokom.  Primerno tak zhe on
chuvstvoval  sebya i  sejchas, kogda odna ego ipostas'  po-prezhnemu  obitala  v
zamke na okraine  Tagry, a drugaya pokachivalas' na  palube  sadry,  s  kazhdym
chasom  priblizhayas'  k  vostochnomu  predelu  ajdenskoj ojkumeny.  Inogda  eta
dvojnaya  zhizn'  prepodnosila emu  zabavnye  syurprizy;  tak,  odnovremenno  s
malen'koj ekzekuciej,  uchinennoj nad  Horom,  on prebyval v imperskoj palate
perov, gde vazhnogo vida sanovnik, okruzhennyj sedovlasymi  starcami i zrelymi
muzhami  v roskoshnyh mantiyah,  protyagival  emu dragocennyj svitok, ukrashennyj
podpis'yu  i  pechat'yu Presvetlogo. V sovpadenii etih sobytij  Blejdu chudilos'
nechto  simvolicheskoe: on udostoilsya titula pera v tot zhe samyj moment, kogda
dokazal, kto na samom dele yavlyaetsya liderom ih malen'koj ekspedicii.
     Posle stremitel'no mel'kavshih videnij, vosstanavlivavshih v pamyati den',
provedennyj  ego  dvojnikom,  prihodili  inye  sny.  Inogda  strannik  videl
urenirskuyu  Bol'shuyu  Sferu,  siyayushchee  gigantskoe  prostranstvo  okeana,  ego
pripodnyatuyu  k  krayam  chashu  s  pestrevshimi  v  nej  materikami;  inogda  on
okazyvalsya v Ratone ili Tallahe - mestah stol' zhe spokojnyh i blagopoluchnyh,
kak  i  Urenir. No pochemu-to chashche  vsego emu  snilas'  Talzana,  ego  pervaya
vstrecha s pallatami, zvezdnymi strannikami.
     |to sluchilos' let dvadcat' nazad, vo vremya desyatoj ekspedicii, kogda on
popal v mestnost' lesistuyu i  bezlyudnuyu, v mir derev'ev, nespeshnyh ruch'ev  i
prostornyh polyan, na kotoryh paslis'  oleni. Tut bylo spokojno, ni lyudej, ni
opasnyh  hishchnikov, krome  bol'shih  pestryh koshek,  pohozhih  na yaguara. Blejd
lyubil les. V  pervye dni adaptacii k novoj  real'nosti les  yavlyalsya otlichnoj
zashchitoj,  tut imelis' i voda, i pishcha,  tut mozhno  bylo  vylomat'  dubinu ili
gibkuyu vetv' dlya  luka,  promyslit' zverya,  razyskat'  s®edobnye  plody.  No
glavnoe, les sluzhil ubezhishchem, skrytnym mestom, otkuda prishelec iz inogo mira
mog proizvodit' razvedku, i  v  etom smysle chem bolee gluhaya  chashcha  okruzhala
ego, tem luchshe.
     Talzanijskij les, odnako, byl  drugim, prostornym  i  svetlym, ogromnye
stvoly vysilis' zdes' na rasstoyanii pyatidesyati  yardov drug ot druga, a mezhdu
nimi stelilis'  myagkie mhi  i  trava. Zdes'  bylo by nelegko spryatat'sya, no,
pohozhe, v tom i  ne oshchushchalos' nuzhdy - Blejd  shel,  ne skryvayas',  poglyadyvaya
lish' na drevesnye krony, gde mogli zatait'sya mestnye yaguary.
     Vskore on natknutsya na prelestnoe mestechko, napominavshee pejzazhi Strany
Oz,  - bol'shoe ozero s hrustal'noj vodoj i peschanym  otkosom, perehodivshim v
lug,  okajmlennyj  derev'yami.  K  ego  izumleniyu,  etot  rajskij  ugolok byl
obitaem:  na beregu stoyali  dve hizhiny, gorel  koster,  u kotorogo hlopotali
tuzemcy -  smuglye,  chernovolosye  i  uhozhennye,  slovno bogatoe semejstvo s
kalifornijskih  plyazhej.  K  schast'yu, eta  troica,  muzhchina,  yunaya devushka  i
zhenshchina  redkoj  krasoty,  okazalis' mirnymi  lyud'mi,  oni vstretili  Blejda
privetlivo i gostepriimno.
     I vse zhe v moment pervogo kontakta strannik ispytal shok - on ne ponimal
ih yazyka! Takoe sluchilos' vpervye za vse  gody predydushchih puteshestvij v inye
miry, ved'  komp'yuter, perestraivaya nejronnye svyazi  v mozgu  Blejda, vsegda
adaptiroval ego k  lingvisticheskoj  srede novoj  real'nosti. Zaintrigovannyj
etim  obstoyatel'stvom -  i  zavorozhennyj krasotoj  dvuh zhenshchin,  -  on reshil
ostat'sya u  ozera i  nachal izuchat' narechie novyh znakomcev. Proshlo nekotoroe
vremya, i Blejd  dogadalsya, chto eti lyudi ne otnosyatsya k primitivnoj rase hotya
ih byt byl prost, u nih imelos' neskol'ko udivitel'nyh ustrojstv vrode poyasa
palustara, sozdayushchego  silovoj zashchitnyj ekran,  perstnej-ringo - miniatyurnyh
lazerov  strashnoj   razrushitel'noj  sily,  drotikov-essov  s  telepaticheskim
upravleniem. Po mysli  strannika, eti  troe, Dzhejd, yunaya  Kalla  i krasavica
Sarinoma, byli turistami otkuda-to  s severa,  otdyhayushchimi sredi blagodatnoj
prirody devstvennogo yuzhnogo kontinenta. Oni zhe prinimali  Blejda za mestnogo
ohotnika  i prozvali Talzanoj, Prishedshim iz Lesa. |tim zhe imenem on nazval i
ves' mir, v kotorom ochutilsya v tot raz.
     Dnej cherez pyat'-shest' strannik reshil dvinut'sya dal'she, u nego byli svoi
celi v etoj  real'nosti,  svoya missiya,  kotoruyu trebovalos' vypolnit' v etoj
strane  derev'ev  i  ozer.  Tuzemcy  -   oni  nazyvali  sebya  pallatami  ili
oriveyami-lot  - ne otkazalis' soputstvovat' emu. Blejd ne  znal, pochemu bylo
prinyato takoe  reshenie,  vozmozhno, oni  prosto  skuchali  na beregu  rajskogo
ozera, vozmozhno, ne hoteli  rasstavat'sya s nim - k tomu vremeni obe zhenshchiny,
i prekrasnaya Sarinoma, i yunaya Kalla, ne oboshli Talzanu svoimi milostyami.
     Itak, oni  otpravilis' v dorogu, k goram, sinevshim daleko na gorizonte,
ch'i piki voznosilis' nad svezhej  zelen'yu talzanijskogo lesa. Esli ne schitat'
melkih  detalej,  pohod  okazalsya ves'ma  priyatnym, Blejdu  redko  udavalos'
stranstvovat' v takoj miloj  kompanii. CHerez  paru  nedel'  putniki dostigli
gornogo  hrebta,  zatem  uglubilis'  v  ushchel'e  i razyskali  peshcheru,  otkuda
podzemnyj tonnel'  vel  v  samuyu glub'  gory. |tot koridor vyglyadel  slishkom
soblaznitel'no, chtoby  ostavit'  ego neissledovannym, razumeetsya,  oni voshli
tuda  i, posle dovol'no  prodolzhitel'nogo puteshestviya,  ochutilis' na morskom
poberezh'e.
     V  otlichie ot  lesnoj  strany,  bereg  vyglyadel  obitaemym. Tam vysilsya
gorod, antichnyh ili srednevekovyh vremen, tam byli krepost' i gavan', polnaya
parusnyh sudov. I tam byli soldaty, strazhi, ohranyavshie ushchel'e! Ih yazyk Blejd
ponimal otlichno.
     Voiny zahvatili putnikov v plen - v osnovnom potomu, chto troica oriveev
pitala  neoborimoe otvrashchenie k  chelovekoubijstvu i  ne smogla  oboronit'sya.
CHetyreh  prishel'cev dostavili v  krepost'  i brosili  v  temnicu,  veroyatno,
muzhchin zhdala sud'ba rabov, zhenshchin - nalozhnic mestnogo pravitelya.
     V tu zhe noch' Blejd podslushal spor  Sarinomy s Dzhejdom. K ego izumleniyu,
razgovor velsya na anglijskom - ego sputniki nikak ne mogli predpolozhit', chto
etot  yazyk  znakom Talzane. ZHenshchina trebovala, chtoby Dzhejd  vyzval  kakih-to
Zashchitnikov, ibo situaciya, po  ee mneniyu, byla bezyshodnoj i puteshestvennikam
trebovalas'  srochnaya  pomoshch'.  Reshiv, chto pora otkryt'  karty, Richard  Blejd
podnyalsya  i  proiznes  paru fraz  na  svoem  rodnom  yazyke.  Zatem  nachalas'
otkrovennaya beseda.
     Kak  i on sam,  troe oriveev okazalis' prishel'cami iz zemnoj Galaktiki,
stranstvovavshimi po inym  izmereniyam s  pomoshch'yu apparata, kotoryj  nazyvalsya
glastorom.  Ih rasa  sozdala  celuyu  mezhzvezdnuyu  imperiyu,  i  hotya  pallaty
otlichalis' mirolyubiem, oni byli otnyud' ne bezzashchitny. U  nih imelis' kiborgi
ili kakie-to  inye  iskusstvennye sushchestva, sposobnye ubivat', i kazhdyj chlen
ih obshchestva,  popav  v zatrudnitel'nye obstoyatel'stva,  mog pribegnut'  k ih
pomoshchi. Posle nedolgih sporov bylo  resheno sdelat' eto i na sej  raz;  zatem
Dzhejd poslal neobhodimyj signal.
     Zashchitniki yavilis' nezamedlitel'no  - dvoe moguchih muzhchin  v serebristyh
kombinezonah, s  luchevym  oruzhiem  i  rancami,  pod  samuyu  zavyazku nabitymi
orudiyami unichtozheniya. Oni  razmetali  i steny temnicy, i  ee  strazhej, zatem
vyveli terpyashchih bedstvie sootechestvennikov v gory - i Talzanu vmeste s nimi.
Na  obratnom puti k  ozeru,  gde  pallatov zhdal  ukrytyj pod zemlej glastor,
Blejd vnimatel'no prismatrivalsya k  spasatelyam  i k ih snaryazheniyu i  rancam.
|to byl by potryasayushchij  podarok dlya Lejtona! Tem bolee,  chto  na sej raz ego
svetlost' snabdil svoego gonca teleportatorom, i, sledovatel'no, Blejd mog v
celosti i sohrannosti perebrosit' vse eti sokrovishcha inoplanetnoj civilizacii
na Zemlyu.
     Tut, odnako, voznikala  nekaya trudnost'. U pallatov sushchestvovali ves'ma
surovye  zakony, reguliruyushchie otnosheniya s  inomiryanami, razdelyaemymi  na dve
kategorii:  pallanov,  razvitye  rasy,  k  kotorym  sledovalo  otnosit'sya  s
pochtitel'nym  druzhelyubiem, i dikarej-pallezi; s poslednimi pallaty staralis'
del  ne imet'  vvidu ih agressivnyh naklonnostej. Zemnaya civilizaciya, eshche ne
dostigshaya  zrelosti,  schitalas'  dikarskoj, i  Blejdu  prishlos' skryt'  svoe
istinnoe  proishozhdenie.  On   vydaval   sebya   za   pallana,  predstavitelya
vysokorazvitoj kul'tury, chto dokazyval sam  fakt ego poyavleniya v  real'nosti
Talzany; krome togo, on priznalsya, chto ne raz byval na  Zemle i v inyh mirah
- v kachestve nablyudatelya  i  razvedchika vse toj zhe tainstvennoj civilizacii.
Teper',  soglasno dejstvuyushchim pravilam, Zashchitniki byli obyazany dostavit' ego
v svoj centr dlya  ustanovleniya kontakta  mezhdu pallatami i ranee neizvestnoj
mogushchestvennoj  rasoj.  Blejd  vsemi  silami  stremilsya  izbezhat'  podobnogo
povorota  sobytij,   no  izluchateli   Zashchitnikov  yavlyalis'  slishkom   veskim
argumentom.
     Emu prishlos'  shitrit'.  Pered  samym otbytiem  oriveev  iz  Talzany on
sprovociroval ssoru so  starshim  iz  Zashchitnikov  i  predlozhil  emu  ustroit'
poedinok  -  razumeetsya,  bez oruzhiya.  Zashchitnik razoblachilsya i  prinyal  boj;
Blejdu udalos' vyigrat', no s bol'shim trudom. Vprochem, poluchennye sinyaki ego
ne volnovali; poka protivnik prihodil v sebya, Blejd teleportiroval na  Zemlyu
vse ego boevoe snaryazhenie.
     Tak on rasstalsya s novymi znakomymi; vpolne mirno - s Dzhejdom, Kalloj i
Sarinomoj,  no Zashchitniki vryad  li  sohranili  priyatnye  vospominaniya  o  toj
vstreche. No eti kiborgi (ili vse zhe zhivye sushchestva?..) ne trevozhili ego sny.
On videl vysokoe sinee  nebo  Talzany, zolotistyj plyazh u prozrachnogo ozera i
zolotistuyu zhe figurku Sarinomy s razvevayushchimisya, chernymi kak smol' volosami.
Ee  on  vspominal  chashche, chem  Kallu:  Kalla byla vsego lish'  prelestnoj yunoj
devushkoj,  v Sarinome zhe oshchushchalos'  nekoe  tainstvennoe ocharovanie,  kotoroe
plenyalo bol'she krasoty.  Pohozhe, ona dogadyvalas', chto Talzana  - ne tot, za
kogo  pytaetsya sebya vydat'; ona byla umna, ochen'  umna! I  obladala strannoj
vlast'yu i  ne menee strannoj izvestnost'yu v mire  pallatov! Blejd ubedilsya v
etom,  kogda  v  noyabre   vos'midesyatogo  sovershil   polet  s  amerikanskimi
astronavtami na Lunu,  dlya izucheniya obnaruzhennoj  v Okeane Bur'  tajnoj bazy
pallatov. Togda imya Sarinomy spaslo emu zhizn' - i, vozmozhno, ne tol'ko emu.
     Udivitel'no, chto  vospominaniya  ob etoj zhenshchine  prishli  k  nemu imenno
sejchas,  v Ajdene, na ogromnoj sadre, chto  netoroplivo polzla  na vostok  po
sinej  poverhnosti Ksidumena, to zerkal'no-gladkoj,  to  koleblemoj  svezhimi
vesennimi vetrami. Probudivshis' posle talzanijskih snov, Blejd dolgo lezhal s
raskrytymi  glazami,   sledya  za   tem,  kak  merknut  zvezdy  v   malen'kom
pryamougol'nike  okoshka  i razgoraetsya  aloe zarevo rassveta. On dumal o tom,
chto, v  sushchnosti,  nikogda  ne  zabyval  ni  odnu  iz  svoih zhenshchin;  prosto
sluchalos' tak, chto sobytiya burnoj ego  zhizni inogda natalkivali  na  mysli o
Zoe Korivall ili malyshke  Oome iz Dzhedda, ob al'bijskoj  princesse Talin ili
amazonke  Gralii,  ob  Akvii,  koldun'e iz ledyanogo  Bergliona,  ili  drugoj
charodejke, Fra  Lille,  chto  pestovala sejchas ego  ditya  v zelenyh  dzhunglyah
Iglstaza.
     Pochemu  zhe  on  tak  chasto nachal  vspominat'  Sarinomu,  blistatel'nuyu,
zagadochnuyu Sari, chernovolosuyu  doch' plemeni oriveev-lot? Vo  vremya odnogo iz
probuzhdenij reshenie etoj zagadki prishlo k nemu.
     K nemu? Blejd-Asrind ne mog utverzhdat' etogo s polnoj  opredelennost'yu;
vozmozhno, otveta doiskalsya ego dvojnik. Vprochem, eto bylo nevazhno, tak kak v
rassvetnyj chas oni  yavlyalis'  odnim i  tem zhe chelovekom, i  lish' sobytiya dnya
slegka razvodili v storony vektora ih sudeb.
     Itak, on dogadalsya, po kakoj prichine Sari i zelenyj mir Talzany s takoj
nastojchivost'yu  vtorgayutsya  v  ego snovideniya. Orivei, odna iz ras  zvezdnoj
imperii pallatov, raspadalis'  na dve vetvi, dva  naroda,  stol' zhe otlichnyh
drug  ot druga,  kak ital'yancy  i skandinavy. Orivei-lot,  sorodichi  Dzhejda,
Sarinomy i Kally, byli bryunetami ili ochen' temnymi shatenami s kozhej medovogo
ottenka,  s glazami chernymi, karimi ili  cveta  sochnogo yantarya; chto kasaetsya
oriveev-dantra, to volosy ih otlivali zolotom, zrachki sporili s letnim nebom
svoej sinevoj,  a telo kazalos' izvayannym iz rozovatogo mramora. Razumeetsya,
i na Zemle, a v Anglii osobenno,  hvatalo  prelestnyh sineglazyh i belokozhih
blondinok, no nekaya podspudnaya mysl'  ne davala Blejdu  pokoya - mysl' o tom,
chto miss CHarmian Dzhons, pohitivshaya ego otchet, byla, sudya po opisaniyu Hejdzha,
tochnoj kopiej Kassidy. Ocharovatel'naya  zhe Kassida, s kotoroj on povstrechalsya
v Londone let pyatnadcat' nazad, kak raz pered ekspediciej v Breggu, rodilas'
v mestah, ves'ma udalennyh ot Zemli.
     Ustanoviv prichinu, Blejd tut zhe vybrosil ee iz golovy. Sny,  poseshchavshie
ego,  byli  slishkom  priyatny,  chtoby  protivodejstvovat' ih poyavleniyu  putem
logicheskogo analiza prichin i sledstvij;  eti  sny  tak zhe razvlekali  ego vo
vremya dolgogo i monotonnogo plavaniya, kak trapezy s bar Kejnom ili mushtrovka
ego  lyudej,  parochki  gorill,  poglyadyvavshih  teper'  na groznogo Asrinda  s
nenavist'yu i  strahom.  Net,  on  vovse ne hotel lishat'sya obshchestva Sarinomy,
pust' dazhe neoshchutimogo i ne sovsem real'nogo, iz-za podozrenij, voznikshih na
schet sineglazoj passii Hejdzha!
     Slabyj veter  igral  v  parusah sadry, vysvistyvaya  protyazhnuyu negromkuyu
melodiyu,   ogromnyj   plot   netoroplivo  odoleval   proliv,  priblizhayas'  k
vnutrennemu  Ksidumenu  i  opasnym  ksamitskim beregam, a dni Richarda Blejda
tyanulis' s tomitel'nym odnoobraziem. Vprochem,  on mog  koe-chem  razvlech'sya v
puti, i  ne tol'ko seansami duhovnogo edineniya  s dalekim Arrahom, priyatnymi
snami da  boltovnej  s bar Kejnom; nemalo vremeni on provodil  i  s  Tarnom,
svoim voronym skakunom.
     Emu  ne hotelos' brat' tarota  s soboj, no Arrah  nastoyal. Stranno, oba
oni znali, chto Asrind, starshaya  ipostas', ne vernetsya iz  etogo puteshestviya,
no  Blejdmladshij  sobiral  ego v  dorogu  s  takim  tshchaniem,  slovno pytalsya
predusmotret'  lyubye  neozhidannosti.  Vot  i Tarn... CHto budet s nim,  kogda
hozyain pokinet  etot mir?  Ne  polnost'yu, konechno; no dazhe shestinogoj  tvari
budet  nelegko dobrat'sya do Tagry, do svoego molodogo gospodina  iz dalekogo
Handa ili hajritskih lesov.
     |ti voobrazhaemye lesa vse chashche vstavali  pered myslennym vzorom Blejda.
On nikogda  ne videl ih  i polagal, chto stranstvie na sever - na sever, a ne
na yug!  - yavilos'  by dostojnym  zaversheniem  etoj poslednej ego ekspedicii.
Tam, na severe, byla tajna - drevnij korabl', nekogda  perenesshij ttna cherez
zvezdnye  bezdny, - i Blejd ne otkazalsya by uvidet' ego.  Ne dlya togo, chtoby
prinesti  Hejdzhu   kakoj-nibud'   fantasticheskij  agregat  vrode  ratonskogo
akkumulyatora,  a  prosto -  uvidet'...  I  pust' Rahi  tozhe  posmotrit,  ego
glazami!  Rahi, kotoryj vskore  okazhetsya edinstvennym Richardom  Blejdom i  v
mire Ajdena, i v mire Zemli...
     Raschesyvaya shchetkoj mohnatuyu  shkuru  Tarna, on  usmehnulsya. Edinstvennym!
Konechno, tak i dolzhno byt'. I sam on ne umret,  ne otpravitsya v nebytie, ibo
on - tozhe  Rahi... ili |l's, ili  Richard  Blejd,  pojmavshij zhar-pticu vtoroj
molodosti. Ischeznet tol'ko eta telesnaya obolochka, yavno  lishnyaya v sozdavshejsya
situacii.
     Tarn,  pofyrkivaya,  podtolknul  ego  rogom v  plecho.  On, ochevidno,  ne
ulavlival raznicy mezhdu dvumya ipostasyami svoego hozyaina, schitaya i starogo, i
molodogo odnim  licom.  A  mozhet,  voronoj  tarot  uznaval gospodina  ne  po
vneshnemu oblich'yu,  a  mog ulavlivat' ego mental'nuyu  sushchnost',  skrytuyu  pod
obolochkoj ploti?  Kak  by  to  ni  bylo, Tarn povinovalsya Asrindu s  toj  zhe
nepokolebimoj gotovnost'yu, chto i molodomu Arrahu bar Rigonu.
     CHto zh, podumal Blejd, na paru  oni  odoleyut  nelegkij  put' v  severnyh
lesah  i, byt' mozhet,  uvidyat  chudo iz  chudes, korabl'  selgov...  Lyubopytno
vzglyanut'  na etot  ogromnyj drevnij  zvezdolet, esli  ego ne pogrebla zemlya
Hajry... O bol'shem on  ne mechtal; vse ostal'noe - lyubov' i trevogi, kar'era,
bogatstva  i  nov'yu  stranstviya,  vse,  vse  ostavalos'  Rahi.  Kak i  obshchie
vospominaniya...  Mozhet byt',  etot yunyj bezdel'nik  voz'met  v  ruki  pero i
doverit ih bumage? Vernee, pergamentu?
     Richard Blejd predstavil svoj eshche ne napisannyj dnevnik, tolstyj foliant
so stranicami  iz  telyach'ej  kozhi...  Ogromnyj  tom!  Ili  dazhe  dva, tri...
Vyglyadeli oni ochen' solidno, i strannik ulybnulsya.





     Ajd-en-Tagra, mesyac Seva
     (aprel' po zemnomu vremeni)

     V  shestnadcatyj den'  mesyaca  Seva po  Imperskomu Puti v storonu goroda
mchalas' pyshnaya kaval'kada.
     Vperedi  ehal  Richard  Blejd -  na  voronom  zherebce,  v  aloj  mantii,
otorochennoj serebristym mehom, s zolotoj cep'yu na grudi, v bagryanoj tunike i
takogo  zhe  cveta  losinah;  shirokij  poyas,  nabrannyj  iz  zolotyh plastin,
inkrustirovannyh  samocvetnymi  kamnyami,  podderzhival dva  mecha,  dlinnyj  i
korotkij.  Kon'  naslednika  bar Rigonov  byl  ubran  s nemen'shej  roskosh'yu:
uzdechka i sedlo svetloj kozhi s serebryanymi blyahami, krasnaya popona s zolotym
shit'em,  sultan iz  karminnyh per'ev, sverkayushchie stremena. Vsadnik na chernom
skakune, oblachennyj v krasnoe i  zolotoe, kazalsya samim svetozarnym Ajdenom,
reshivshim navestit' svoj stol'nyj gorod.
     Ryadom  s  nim  neslas' prekrasnaya yunaya  zhenshchina. Vilis' svetlye lokony,
pleskalsya po  vetru goluboj plashch,  siyali braslety  i  ozherel'ya, perelivalis'
kamni v  vysokoj  diademe, ognem  gorel poyasok,  perehvativshij sinij  hiton;
blagorodnaya  Lidor,  supruga  Arraha  bar Rigona, gordo  vossedala na  beloj
loshadi. I esli muzh ee i povelitel' napominal vidom svoim boga solnca, to ona
byla prelestnoj i stremitel'noj, kak zolotoj Krom, malaya ajdenskaya luna.
     Za  etoj  chetoj  grohotali  kopyta  tarotov   i  boevyh  konej.  Desyat'
shestinogih skakunov,  dvadcat'  vsadnikov-hajritov  i  stol'ko  zhe  otbornyh
telohranitelej, urozhencev  zapada,  mchalis' sledom, gremya  oruzhiem i sverkaya
dospehami.  Severyane  ehali, kak  i polozheno,  po  dvoe: pervyj, priderzhivaya
povod'ya pravoj rukoj, raskachival v levoj blestyashchee zhalo frana; vtoroj bayukal
na kolene ogromnyj  arbalet, ch'i strely  navylet  probivali  i ksamitskie, i
ajdenskie  panciri.   Kazhdyj   iz  etih  hajritov,   vysokih,  shirokoplechih,
svetlokozhih,  napominal  surovogo Grima,  Vetra  Bitv i Mesti; ih  mrachnye i
groznye lica vnushali uzhas.
     Konnye  telohraniteli,  iz  luchshih  bojcov Kibrota  i  Digrany,  nichem,
pozhaluj, ne  ustupali hajritam. U skakunov ih bylo tol'ko  chetyre  nogi,  no
blesk pancirej  i shlemov, trepet vympelov na vysokih kop'yah, oval'nye shchity s
chekannym  gerbom  sozdavali  stol'  zhe  voinstvennoe vpechatlenie, kak  i vid
severyan.  Vozmozhno, etih  smuglyh  voinov,  tak ne  pohozhih  na  ryzhevolosyh
ajdenitov  iz imperatorskogo  domena, nel'zya bylo schest' synov'yami Grima, no
uzh k potomkam SHebret, bogini razrushitel'noj vojny, oni otnosilis' bez vsyakih
somnenij.
     Za gospodami i  strazhej, pozadi tarotov i loshadej v blestyashchej sbrue, za
vympelami,  letyashchimi po  vetru, za vsadnikami v sverkayushchih panciryah, trusila
gnedaya  kobylka. Na nej  podprygival skulastyj ryzhevatyj  paren',  po vidu -
istinnyj ajdenit (pro kotoryh govorili, chto vesnushek u nih bol'she, chem  kozhi
na lice), oblachennyj v  kozhanuyu bezrukavku i  shtany, zapravlennye v  vysokie
shchegol'skie  sapogi. U sedla  ego  boltalsya vmestitel'nyj baul, i  paren' vse
vremya potoraplival svoyu kobylu, chtoby ne otstat'  ot  sputnikov. Nesmotrya na
skromnoe odeyanie, vid u nego byl uverennyj - kak i podobaet lyubimomu sluge i
oruzhenoscu, otmahavshemu so svoim gospodinom ne odnu tysyachu loktej po dorogam
Ajdena i sopredel'nyh stran.
     V  etot  poslepoludennyj  chas   Imperskij  Put',  vymoshchennyj   gladkimi
kamennymi plitami, byl pochti bezlyuden. Blagorodnye nobili, zhelavshie posetit'
svoi zagorodnye pomest'ya, otpravlyalis' tuda spozaranku - ravno kak i te, kto
zhelal   pokinut'  imeniya,  chtoby  provesti  den'   v  stolice.  Kupcam   zhe,
remeslennikam,  krest'yanam  i  ostal'nomu  prostonarod'yu  pol'zovat'sya  etoj
dorogoj  ne  dozvolyalos';  dlya  nih  yuzhnee   byl  prolozhen  torgovyj  trakt,
vyvodivshij pryamo k ogromnomu bazaru na okraine Tagry. Tam dnem i noch'yu caril
neumolchnyj  gomon, skrip vozov, rzhanie vlekushchih  povozki  loshadej  i  mulov,
vopli i rugan' voznic; zdes' zhe stoyala blagolepnaya tishina, narushaemaya tol'ko
mernym topotom stremitel'no mchavshihsya skakunov.
     Stoyal samyj razgar vesny,  solnce grelo uzhe sovsem po-letnemu, i tol'ko
naletavshij s morya prohladnyj briz napominal o tom, chto do nastoyashchej zhary eshche
daleko.  Ona nachnetsya  dnej cherez tridcat', v samyj razgar mesyaca Morehodov,
kogda Ksidumen zastynet golubym zerkalom  pod zharkim  bezoblachnym  nebom,  a
yuzhnye stepi  pokroyutsya  pyshnymi  i  sochnymi  travami.  Togda  zasnuyut  vdol'
poberezh'ya ogromnye ploty, vyjdut v dal'nij put' pervye karavany i pribavitsya
raboty vo vseh imperskih gorodah: na verfyah Digrany  i  Kibrota, v oruzhejnyh
masterskih Dzhejda, v  rudnikah Stamo i kuznicah stolicy,  slavnoj Tagry, gde
mogut sdelat'  vse  chto ugodno, ot  pluga do mecha, ot zolotogo  brasleta  do
korabel'noj katapul'ty.
     Mesyac Morehodov,  podumal  Blejd, merno raskachivayas'  v  sedle.  Skoree
vsego, v  odnu  iz teplyh  ego nochej on pochuvstvuet pustotu, mrak, smenivshie
oslepitel'nyj vzryv sliyaniya... I znachit' eto budet tol'ko odno: ego partner,
ego vtoraya polovina,  ego sputnik, k kotoromu on tak privyk za tri poslednih
mesyaca, zakonchil svoj zemnoj put'. A sam on lishitsya krohotnoj chasticy svoego
"ya" - poslednij den' zhizni Asrinda uzhe ne okazhetsya  prinadlezhashchim im  oboim,
no lish' tomu, kto stranstvuet sejchas v vodah vostochnogo Ksidumena...
     Kopyta  skakunov progrohotali  po  mostu, perebroshennomu  cherez Goluboj
kanal, chto tyanulsya  ot torgovogo porta na yug, peresekaya  i Imperskij  Put' i
kupecheskij trakt. Most etot schitalsya odnim iz chudes Tagry: dovol'no dlinnyj,
v  pyat' soten  loktej,  on  byl izukrashen  mramornymi perilami, besedkami  i
statuyami.  Izvayanij  tut  naschityvalos' ne men'she soroka, i prinadlezhali oni
pravyashchim imperatoram Ajdena.  Inogda Blejd zadumyvalsya nad tem,  ne stoit li
ukrasit'  most i  sobstvennoj  statuej  -  so vremenem, razumeetsya. V  konce
koncov,  razdelavshis'  s  miloserdnym bar  Savaltom, on mog by  svergnut'  i
svetlejshego Alareta, nyneshnego  vladyku... Lidor budet  prekrasno smotret'sya
ryadom s nim na trone.
     |ti  chestolyubivye  zamysly  yavlyalis'  sovershenno  real'nymi;  Blejd  ne
somnevalsya, chto  za tri-chetyre  goda sumel by podgotovit'  myatezh i zahvatit'
vlast'. Inoe  delo, nuzhna li ona  emu? S odnoj storony, on smog by  nadezhnee
prikryt' Raton, prekrativ yuzhnye ekspedicii iz Ajdena i Ksama  - esli nado, s
pomoshch'yu vooruzhennoj  sily.  S  drugoj...  s  drugoj,  vlast' byla  bremenem,
vsepozhirayushchim Molohom, v past' kotorogo prishlos' by shvyrnut' i zharkie nochi s
Lidor, i tihie vechera s bar Zankorom, i dni, kogda dusha zhazhdet stremitel'noj
skachki  v stepi, a glaza zhelayut nasladit'sya vidami novyh zemel' i neznakomyh
gorodov... Net, rano! A byt' mozhet, i ne nuzhno...  K  tomu zhe  luchshe  tajnaya
vlast', chem yavnaya; i segodnya Richard  Blejd  dolzhen byl sdelat' k  nej pervyj
shag.
     Zeleneyushchie roshchi, tyanuvshiesya vdol' dorogi, smenilis' dvorcami znati. Tut
obitali  samye  blagorodnejshie  iz nobilej imperii,  dazhe  koe-kto iz perov.
Kazhdyj stroilsya  v  sootvetstvii  s  dostatkom;  odnim  hvatalo  trehetazhnoj
mramornoj  villy  s  dyuzhinoj  okon po  fasadu,  zhilishcha  drugih  velichinoj  i
pyshnost'yu  ne  ustupali Bukingemskomu dvorcu. V dovol'no  skromnom osobnyachke
zhil   bar   Sirt,   glava   Vedayushchih  Istinu,  svoeobraznogo   departamenta,
ob®edinyavshego filosofov, inzhenerov, lekarej i prochih lic umstvennogo  truda,
koih  v  Ajdene  ves'ma pochitali;  celitel' Artok  tozhe  prohodil  po  etomu
vedomstvu. V tom meste, gde  k Imperskomu Puti podhodil  Krepostnoj  proezd,
stoyalo massivnoe zdanie o semi bashnyah, raz v dvadcat' bol'she villy Sirga; to
byla rezidenciya mladshego iz Nuratov. Starshij, per i glava familii, obital na
zapadnoj okraine stolicy, v  ogromnom zamke,  nichem ne  ustupavshem  rodovomu
gnezdu bar Rigonov.
     Blejd,   izryadno   podnatorevshij  za   poslednie   mesyacy  v  ajdenskoj
istoriografii, uzhe ponimal, chto imperiyu krepili ne tol'ko vooruzhennaya moshch' i
edinovlastie ee nominal'nogo povelitelya, no i svoego roda  neglasnyj dogovor
mezhdu znatnejshimi rodami, kotoryh v raznoe vremya  naschityvalos' ot desyati do
pyatnadcati. |ti  familii ispytyvali  padeniya  i vzlety,  kotorye  mozhno bylo
otsledit'  po chislu mest v Sovete  Perov, dostavavshihsya kazhdomu semejstvu, i
po tomu, kto zahvatyval dolzhnosti verhovnyh voenachal'nikov-strategov. Sejchas
bylo  vremya  bar  Nuratov,   bar  Savaltov  i  bar  Stamov,  kotorye  vmeste
kontrolirovali i Sovet, i bol'shuyu chast' armii. Blejd polagal, chto vskore eta
situaciya izmenitsya.
     Imperskij Put'  zakonchilsya na ogromnoj  pryamougol'noj ploshchadi -  slovno
reka,  dostigshaya ozera. Sleva,  s  severa, nad  etim  obshirnym prostranstvom
navisal krutoj holm s  imperatorskim dvorcom iz  cvetnogo kamnya;  po zelenym
sklonam  tyanulis'  vverh   mramornye   lestnicy  i  prihotlivym  serpantinom
izvivalas'  doroga.  Naprotiv,  s   yuzhnoj  storony,  stoyalo  dlinnoe  zdanie
gvardejskih  kazarm s konyushnyami na pervom etazhe;  tut dislocirovalis' chetyre
konnye  ordy, okolo  pyati  tysyach  chelovek,  hranivshih  soglasie  i  pokoj  v
imperskoj  stolice.  Veroyatno,  poetomu ploshchad' nosila  nazvanie Soglasiya, a
sleduyushchaya  za nej,  na kotoruyu  mozhno bylo  popast'  skvoz'  ogromnuyu arku v
zdanii kazarm, - Spokojstviya.
     Vostochnuyu   storonu  ploshchadi  zamykal  mrachnovatyj   zamok  iz  chernogo
bazal'ta, v  kotorom raspolagalsya  Skat Lok, voennyj departament; ego moshchnye
bashni  uvenchivali  znamena  i  bol'shie  zerkala  geliografov dal'nej  svyazi,
kotorye posylali i prinimali soobshcheniya  s  postov, ustanovlennyh na holme  i
pribrezhnyh mayakah. Skat Lok v bol'shej stepeni, chem lyuboe drugoe iz imperskih
zavedenij,  schitalsya votchinoj  bar Nuratov; troe iz dyuzhiny vysshih  strategov
prinadlezhali k etoj familii. Eshche paru let  nazad ih bylo  chetvero, no Ajsor,
samyj  talantlivyj iz etoj pleyady voenachal'nikov, pogib vo vremya  poslednego
yuzhnogo pohoda - togo samogo, v kotorom uchastvoval i Richard Blejd.
     On oglyadel ploshchad', vid kotoroj svidetel'stvoval o pobednom prodvizhenii
imperii  na  zapad  i  vostok:  tut  stoyali  kolonny  i  triumfal'nye  arki,
vozdvignutye v chest'  pokoreniya stran,  ch'i  imena  zvuchali  sejchas  lish'  v
nazvanii  gorodov. Kogda-to  i  Dzhejd, i  Stamo,  i  prochie porty  na  yuzhnom
poberezh'e  Ksidumena yavlyalis' centrami moguchih  derzhav, podmyatyh  imperskimi
ordami i assimilirovannyh v gigantskom kotle, pereplavivshem desyatki  narodov
i  plemen.  Kotel  etot  i v  samom  dele  byl  ne  malen'kim,  ibo  imperiya
protyanulas' na pyat' tysyach  mil' s zapada na vostok i  bog znaet na skol'ko k
yugu;  tam,  za  lesami  i  stepyami,  lezhali  Nich'i  Zemli, za kotorye  Ajden
stoletiyami sporil s edoratom Ksam, vostochnym sosedom i sopernikom.
     Obychno, naezzhaya v stolicu, Blejd svorachival s ploshchadi Soglasiya napravo,
pod  arku   gvardejskih  kazarm,  ibo   cel'yu  ego  yavlyalos'   Kaznachejstvo,
raspolagavsheesya  na  ploshchadi Spokojstviya. To  byla  tverdynya  bar Savalta  -
trehetazhnyj  korpus s  shirokoj dvojnoj  lestnicej,  podnimavshejsya  do  samoj
kryshi. V chisle yarusov etogo dlinnogo zdaniya zaklyuchalas' nekaya simvolika, ibo
imperskoe Kaznachejstvo  kak takovoe zanimalo  lish'  tretij etazh.  No,  chtoby
proniknut'  v  nego,  trebovalos' minovat' Obitel'  Zakona,  nahodivshuyusya na
vtorom,  i  departament   Strazhej  Spokojstviya,  raspolagavshijsya  eshche  nizhe.
Soglasno   mudromu  imperskomu   pravilu,  dolzhnosti  shchedrejshego   kaznacheya,
verhovnogo  sud'i i  miloserdnogo  shefa mestnoj  policii nahodilis'  v odnih
rukah - v pauch'ih lapah Amrita bar Savalta.
     Za poslednij  mesyac Blejd poseshchal ego ne raz,  nablyudaya za prodvizheniem
svoego  dela,  no  teper'  vizitam  etim  prishel   konec:  pochtennyj  Asrind
otpravilsya  v put' s  doverennymi  lyud'mi kaznacheya, magicheskie perchatki byli
vrucheny shchedrejshemu (i oprobovany im na boevom shchite,  okovannom bronzoj), vse
gramoty, predstavlennye soiskatelem titula, izucheny  doskonal'no i  priznany
podlinnymi.  Imperator,  presvetlyj  Alaret Dvenadcatyj, vnyav mol'bam svoego
verhovnogo sud'i, izvolil utverdit' neobhodimye  reskripty. Ostavalis'  lish'
nekotorye chisto formal'nye procedury.
     Podmignuv raskrasnevshejsya ot skachki Lidor, Richard Blejd svernul nalevo,
k moshchenoj doroge,  chto tremya razmashistymi zigzagami vzbegala na holm. Grohot
kopyt za  ego spinoj stih, smenivshis' mernym postukivaniem; k imperatorskomu
dvorcu  nadlezhalo  priblizhat'sya pochtitel'no  i  netoroplivo. |to  oshchushchali  i
vsadniki,  i loshadi, i taroty; poslednie vystupali plavnoj inohod'yu,  daleko
vybrasyvaya vpered srednie nogi, skloniv golovy s moshchnym rogom. Belaya kobylka
Lidor shla  pritancovyvaya,  to i  delo  skashivaya  vlazhnyj  glaz  na  voronogo
zherebca, stupavshego uverenno i  tverdo. V  torzhestvennom molchanii kaval'kada
medlenno polzla vverh, i lish' vsadnik na gnedoj  loshadi, tashchivshijsya  v samom
konce,  narushal torzhestvennost' momenta:  on chesalsya.  V  samom  nepotrebnom
meste, nado otmetit'.
     Na povorote dorogi Blejd vzglyanul na nego i negromko proiznes:
     - Ko mne!
     Ryzhij paren' prishporil  loshadenku i  bystro dognal hozyaina. Blejd snova
oglyadel ego.
     - CHto, CHos, u tebya blohi v shtanah zavelis'?
     - Net, hozyain. Zadnicu nater. Ne lyublyu na loshadi, da eshche vskach'...
     - Pora by privyknut'.
     Ryzhij CHos pozhal plechami, no chesat'sya perestal.
     -  Kogda  podnimemsya naverh,  - vnushitel'no  skazal  Blejd, - vedi sebya
prilichno. Radi svetlogo Ajdena, ne vzdumaj plyunut' komu-nibud' na sapogi.
     - A vyshe mozhno? - CHos ves'ma nahal'no osklabilsya.
     - Mozhno. Kuda  popadesh',  za  to  mesto tebya i podvesyat  -  na kryuke  u
kaznachejstva. Nu, sam znaesh'... u bar Savalta parni skorye na raspravu.
     Ulybka CHosa poblekla.
     - Znayu, hozyain... Da ty ne bespokojsya, ya shagu lishnego ne shagnu! Vstanu,
gde postavish', i budu derzhat'sya za meshok, - on hlopnul po ob®emistomu kofru,
pritorochennomu k sedlu.
     - Priodet'sya ne zabud', - napomnil Blejd. - Cep', braslety... chtob  vse
bylo na vidu.
     - Ne bespokojsya, hozyain, - ryzhij kivnul, potom, pomolchav, dobavil: - Ty
mne ego pokazhesh'?
     - CHego pokazyvat'? Sam smotri, uznaesh'.
     - Da ya zh ego v glaza ne videl!
     - Tak  uzh  i  ne  videl? Nu, u  Presvetlogo vo  dvorce mnogo  zerkal...
polyubopytstvuj.
     CHos zapustil pyaternyu v zatylok.
     - Neuzheli pohozh?
     - Pohozh. Takoj zhe toshchij da ryzhij... nos, odnako, podlinnee, chem u tebya,
i podborodok skoshen...
     - Kak u krysy?
     - Vot-vot.
     Zadumavshis', CHos pokachivalsya  v sedle, kivaya golovoj  v takt shagu svoej
loshadki.
     - Nu, togda uznayu... Toshchij, ryzhij i morda, kak u krysy... Uznayu!
     - |l's, milyj! - Blejda okliknula Lidor,  i on otvernulsya ot  slugi.  -
Vidish'?
     Ona  protyanula smuglo-rozovuyu ruku, pokazyvaya na sverkayushchij shpil' u nih
pod  nogami. Skakuny  odolevali poslednyuyu  tret' puti, i  s vysoty gorod byl
viden  kak  na  ladoni.  K  yugu,  za ploshchadyami  Soglasiya  i Spokojstviya,  za
prizemistym zdaniem kaznachejstva, raskinulsya bazar - rovnye ryady dvuhetazhnyh
kamennyh stroenij s portikami i kolonnadami, v kotoryh raspolagalis'  lavki,
sklady, gostinicy, masterskie i s polsotni kabachkov i tavern dlya posetitelej
lyubogo ranga i dostatka. Na vostoke, srazu za Skat Lokom, tyanulis' gorodskie
kvartaly,  gde  prozhivala   publika  pochishche  -   melkopomestnoe  dvoryanstvo,
chinovniki,  bogatye kupcy  i kommersanty,  derzhavshie  nechto vrode  menyal'nyh
kontor i ssudnyh kass. U  samogo zhe podnozhiya holma, stoyali drug protiv druga
dva  hrama - absolyutno  odinakovye  kruglye  bashni semidesyatifutovoj vysoty,
uvenchannye bronzovymi shpilyami.
     Tot, na kotoryj ukazyvala sejchas Lidor, byl posvyashchen Ajdenu, solnechnomu
bozhestvu,  i v glavnom  ego  zale paru mesyacev  nazad Richard Blejd sochetalsya
uzami  braka.  Po  semu povodu im  s  Lidor byl  vydan oficial'nyj dokument,
pred®yavlennyj v nuzhnoe  vremya bar Savaltu. V nem  soobshchalas' ne tol'ko  data
schastlivogo  sobytiya i imena brachuyushchihsya, no i  usloviya supruzheskoj  sdelki,
soglasno  koim vse zemli  i  imushchestvo Lidor,  docheri  Asruda,  perehodili v
rasporyazhenie ee muzha i  gospodina Arraha, syna Asrinda. Posle zhe ego konchiny
supruge  vydelyalas' strogo poimenovannaya chast', a ostal'noe othodilo  detyam,
esli takovye okazhutsya v nalichii. V protivnom sluchae...
     Tut shli  eshche  dve  dyuzhiny  punktov, tshchatel'no  prorabotannyh  hramovymi
yuristami, ibo bumagi takogo sorta v imperii uvazhali i ne zhaleli  sil ni  dlya
ih sostavleniya, ni  dlya nadlezhashchego  ispolneniya. Rol'  notariusov  neizmenno
otvodilas' zhrecam Ajdena, kotorye ne tol'ko nastavlyali pastvu  dobrym slovom
i  proniknovennoj  molitvoj,  no  i  zanimalis'  zaveshchaniyami,  darstvennymi,
brachnymi kontraktami, poputno  zaveryaya  vekselya, torgovye dogovora, kupchie i
prochie  delovye dokumenty. Ko  vsemu etomu sudejskoe vedomstvo  bar  Savalta
otnosheniya ne imelo,  v nem rassmatrivalis' lish' pretenzii  i spory,  a takzhe
opredelyalas', pri neobhodimosti, mera presecheniya.
     Itak,  zhrecy  solnechnogo  bozhestva  byli zagruzheny delami  sverh vsyakoj
mery, zato ih kollegi iz hrama naprotiv po bol'shej chasti  provodili  vremya v
priyatnoj   prazdnosti.   |tot   vtoroj   hram   otnosilsya   k   oficial'nomu
imperatorskomu kul'tu, ibo v Ajdene pravyashchij  vladyka, kak i vse ego predki,
prichislyalsya k liku  bogov. Na  ego adeptov vozlagalis' tol'ko  dve  funkcii,
molitvy i zhizneopisanie velikih imperatorov.
     Proslediv za izyashchnoj ruchkoj Lidor, Blejd kivnul i ulybnulsya. Kak vsyakaya
zhenshchina,  ona schitala  zamuzhestvo samym  glavnym sobytiem v  svoej  zhizni, i
strannik  ne sobiralsya ee  razocharovyvat'. Tut, v  Ajdene,  on  byl suprugom
blagorodnoj Lidor, imperskim  nobilem  Arrahom |l'som  bar  Rigonom,  tajnym
agentom Ratona. Na Zemle ili v inyh mestah on yavlyalsya kem-to drugim, nadeval
ocherednuyu  lichinu, sootvetstvuyushchuyu  mestu, vremeni  i  situacii.  Sejchas  zhe
situaciya  trebovala, chtoby on skazal nechto laskovoe -  v eto  vovse  ne bylo
igroj, ibo on lyubil Lidor.
     - Da, milaya. Prekrasnyj hram, i ceremoniya tozhe byla prekrasnoj.
     Na ee gubah rascvela ulybka.
     - YA slovno vo sne...
     -  Ne  mozhet byt'!  Ved' my s  toboj sochetalis'  ne  v mesyace Snov, a v
nachale Probuzhdeniya!
     Mesyac  Snov byl  devyatym v ajdenskom kalendare, a  mesyac  Probuzhdeniya -
desyatym  i  poslednim; po zemnomu  schetu on  sootvetstvoval koncu  fevralya i
vsemu martu.  Mesyacy Ajdena, otschityvaemye po fazam  Basta,  bol'shej iz lun,
vklyuchali po tridcat' pyat' dnej, i bylo ih v godu rovno desyat'.
     - No  ya ne hochu  prosypat'sya, - Zayavila  Lidor, peredernuv plechikami. -
Probuzhdenie  mozhet byt' takim uzhasnym!  I vdrug vse okazhetsya,  kak ran'she...
Zamuchennyj otec, propavshij brat... i ya... odna v ogromnom zamke...
     Blejd nezhno szhal ee zapyast'e.
     - Bol'she  ty  nikogda ne ostanesh'sya odna, malyshka,  -  poobeshchal on, kak
milliony  ili milliardy muzhchin obeshchali do nego svoim podrugam. I  sejchas emu
kazalos', chto on govorit istinnuyu pravdu.
     Pod®em  zakonchilsya na  prostornoj  polukrugloj  ploshchadke, obnesennoj so
storony obryva dvojnoj krytoj kolonnadoj. Naprotiv nee  podnimalas'  shirokaya
velichestvennaya lestnica: mramornye stupeni s  kamennymi chudishchami, zastyvshimi
po  bokam,  statui  bozhestv  iz  pozolochennoj  bronzy,  polsotni gvardejcev,
zastyvshih rovnoj sherengoj  vdol'  fasada dvorca. Sobstvenno, eto byl  eshche ne
dvorec  Presvetlogo,  a  lish' ego preddverie,  bol'shoj kvadratnyj  fligel' s
kupoloobraznoj kryshej,  gde sobiralsya Sovet. Imperator  ego ne  poseshchal, ibo
tridcat'  ili sorok  perov, sostavlyavshih  etu  parlamentskuyu  palatu, yavlyali
soboj odnovremenno i slishkom mnogolyudnoe  sborishche, i slishkom  malochislennoe.
Alaret  Dvenadcatyj,  kak  podobaet  sushchestvu  bozhestvennomu,  imel  delo  s
poludyuzhinoj sanovnikov, oblechennyh nastoyashchej vlast'yu, libo -  v ochen' redkih
sluchayah -  demonstriroval svoyu personu narodu,  i takoe  sobytie  privlekalo
mnogotysyachnye tolpy.
     Blejd osadil zherebca u pravogo kraya kolonnady, primykavshego k lestnice.
Sprygnuv na kamennye plity, on  pomog sojti Lidor i povernulsya k starshemu iz
telohranitelej.
     -  ZHdat' zdes'. CHetvero  hajritov  pojdut  so  mnoj, - strannik oglyadel
sumrachnyh svetlovolosyh voinov. - Ol't, In'yar, Irm, YAtron... Net vozrazhenij,
parni?
     So svoimi hajritami  on  obrashchalsya  kak s ravnymi. Oni ne  yavlyalis'  ni
naemnikami, ni  slugami, ni,  tem  bolee, rabami;  eti severyane  dobrovol'no
ostalis' s nim, kogda brat Il'tar uvel hajritskoe voinstvo v rodnye stepi. V
osnovnom eto byli  molodye muzhchiny, zhelavshie posmotret' mir, pozhit'  v chuzhoj
strane;  vpolne estestvenno,  chto ih ajdenskij  rodich,  |l's  iz  Doma  Oss,
predostavil  im  krov, pishchu  i  razvlecheniya, vrode  segodnyashnej  progulki  v
imperatorskij dvorec.
     Dozhdavshis'  kivkov  chetyreh svoih strazhej, strannik  perevel  vzglyad na
CHosa. Ego  oruzhenosec  i sluga kopalsya  v  sumke,  pristegnutoj  k sedlu, iz
kotoroj poyavilis'  sperva  bogataya  mantiya,  zatem  -  massivnye  serebryanye
ukrasheniya.  Minuta-drugaya,  i  vid  CHosa  razitel'no  peremenilsya.  Skromnyj
kozhanyj naryad skryl barhatnyj  puncovyj plashch, rasshityj serebryanymi list'yami,
na  obnazhennyh rukah zasverkali  braslety shirinoj v dobryh pyat' dyujmov,  sheyu
ohvatila   cep'  v  dva  pal'ca  tolshchinoj,  ryzhuyu  shevelyuru  ukrasil  obruch,
inkrustirovannyj  rubinami.  Teper'   CHos   vyglyadel  tak,   kak  polagaetsya
doverennomu licu mogushchestvennogo nobilya,  napersniku i hranitelyu tajn svoego
gospodina. On snyal s sedla ob®emistyj kofr i poklonilsya.
     -  Gotov?  -  Blejd  kriticheski  oglyadel  ego.  CHos  snova  poklonilsya,
naduvshis' i prinyav chrezvychajno vazhnyj vid. - Togda pojdem!
     Predlozhiv  ruku Lidor,  strannik  povel  ee  vverh  po  stupenyam,  mimo
izvayanij kamennyh chudishch i bronzovyh bogov. CHos i chetverka hajritov s franami
na  plechah  shagali  sledom  za gospodami.  Oni minovali  cepochku  nedvizhimyh
gvardejcev  v  sverkayushchih kirasah  i,  pereshagnuv porog  shiroko  raspahnutoj
dveri, ochutilis' v ogromnom svetlom zale, ves'ma torzhestvennom i strogom.
     Zdes'  tolpilos'   mnozhestvo  narodu,  chelovek  trista,  ne  men'she,  -
chinovniki i  sekretari, slugi  pribyvshih na sovet  perov i ih telohraniteli.
|tih poslednih  bylo  bol'she  vsego: Strazhi  Spokojstviya v  temnyh tunikah s
korotkimi mechami u  poyasov, stamijcy s lukami i arbaletami za plechami, voiny
iz Dzhejda v stal'nyh  kol'chugah,  otbornye  soldaty  iz Beregovoj  Ohrany  i
armejskih ord,  ohotniki  yuzhnyh  savann  i lesov, opiravshiesya na drotiki,  s
perevyazyami,  iz-za kotoryh vyglyadyvali rukoyati metatel'nyh nozhej.  Ajdenskie
magnaty  podbirali sebe strazhnikov v sootvetstvii s  sobstvennymi  vkusami i
rodovymi tradiciyami; odni otdavali predpochtenie stojkim  i krepkim parnyam iz
Dzhejda,  otlichnym  mechnikam, drugie  bol'she  polagalis'  na  neprevzojdennyh
strelkov  iz  Stamo,  tret'i  - na ryzhevolosyh  ajdenitov  iz imperatorskogo
domena, otsluzhivshih v regulyarnyh chastyah desyat'-pyatnadcat' let.  Oglyadev zal,
Blejd  prikinul, chto  kazhdogo  iz  dostochtimyh perov  ohranyalo  s  poldyuzhiny
chelovek,  sovsem nemnogo, esli  prinyat' vo vnimanie  ego sobstvennoe vojsko,
ostavsheesya u podnozhiya lestnicy. Vprochem,  on privel syuda celyj otryad ne radi
sobstvennoj bezopasnosti, a  lish' zhelaya podcherknut' svoj  triumf: pust'  vse
vidyat, chto ne oskudelo bogatstvo i mogushchestvo roda bar Rigonov.
     CHos,  besshumno  vyskol'znuv  iz-za hozyajskoj  spiny,  dvinulsya  vpered,
sohranyaya na  vesnushchatoj  fizionomii  napyshchenno-vazhnoe vyrazhenie. Ego  cep',
obruch  i braslety oslepitel'no  sverkali,  shag  byl netoropliv i tverd, kraya
pyshnoj  mantii meli  pol.  Tolpa  rasstupilas',  osvobodiv  prohod k  obitoj
serebryanymi blyashkami dveri v glubine zala.
     Po obe  ee storony vysilis'  figury  dvuh  gerol'dov ili glashataev - vo
vsyakom sluchae Blejd nazyval  ih tak, soobrazuyas'  s zemnymi  tradiciyami. Oni
nosili  skladchatye belosnezhnye  odezhdy,  napominavshie rimskie togi, obladali
luzhenymi glotkami i mogli perekrichat' lyubogo osla v bazarnyj den'. Parochka u
dveri  imela  pri  sebe eshche i  cimbaly - mednye diski, visevshie na grudi, po
kotorym sledovalo bit' osobymi molotkami.
     Zavidev  Blejda so svitoj, pravyj gerol'd grohnul kolotushkoj v  disk, i
dolgij protyazhnyj zvuk vosparil k svodam prostornogo zala.
     - Kto prosit milosti u Soveta? -  prorevel pravyj glashataj. - Kto hochet
licezret'  perov Ajdena, oporu Presvetlogo? Kto  zhelaet otdat'sya  na ih sud?
Nazovi imya svoe, i otca svoego, rod svoj i zvanie, sputnikov svoih i chelyad',
a takzhe delo, po kotoromu pribyl!
     Celaya  anketa,  podumal  Blejd.  Ves'  etot ritual'nyj  dopros  yavlyalsya
sovershennoj chush'yu, dan'yu obychayam stariny - kak i kartinnyj stroj gvardejcev,
torchavshih  na  lestnice.  Holm,  na  kotorom stoyal  imperatorskij dvorec,  i
vedushchuyu  k  nemu  dorogu  ohranyali  nevidimye strazhi, zasevshie  v  podzemnyh
smotrovyh  kamerah s nezametnymi ambrazurami. |ti molodcy mogli  porazit' iz
arbaletov  lyubogo  nezhelatel'nogo  posetitelya s  dvuhsot shagov,  i oni tochno
znali, kto, kogda i zachem stupil na serpantin, podnimavshijsya vverh s ploshchadi
Soglasiya.
     Strannik prislushalsya k recham CHosa, kotoryj vazhno vtolkovyval gerol'dam,
chto  licezret'  perov,  oporu  Presvetlogo,  zhelaet Arrah, syn  Asrinda  bar
Rigona, blagorodnyj  nobil', pribyvshij so svoej suprugoj,  a soprovozhdayut ih
hajrity-telohraniteli da on  sam, skromnyj sekretar'.  I yavilsya syuda  Arrah,
syn Asrinda, v naznachennoe vremya po vyzovu Soveta, rassmotrevshego ego delo o
titule  i   nasledstve   i  gotovogo  vozvestit'  oznachennomu   Arrahu  volyu
imperatora,  da  budet s  nim blagoslovenie  svetozarnogo Ajdena  i  groznoj
SHebret. Vse eto CHos  progovoril  bez  zapinki i s podobayushchej uchtivost'yu, tak
chto ostavalos' lish' udivlyat'sya, otkuda byvshij ratnik desyatoj aly pyatoj  ordy
Beregovoj  Ohrany uhitrilsya nahvatat'sya stol' svetskih maner. Ne inache kak u
serestera  Klama,  reshil   Blejd,  Klam  yavlyalsya  bol'shim   dokoj  po  chasti
ceremoniala.
     Pravyj gerol'd  raspahnul obitye serebrom stvorki, a levyj stupil cherez
porog,  tut zhe  gromopodobnym  basom ob®yaviv imya  i  zvanie prositelya. Zatem
Blejd s Lidor prosledovali  v zal  Soveta,  za  nimi - na pravah sekretarya -
proskol'znul CHos so svoim kofrom; hajrity zhe i ih strashnye frany ostalis' za
dver'mi.
     Pomeshchenie,  v kotorom ochutilsya strannik, bylo sravnitel'no  nebol'shim -
cilindricheskaya komnata yardov pyatnadcati  v diametre, so svodchatym potolkom i
stenami, zaveshannymi drapirovkami. Po okruzhnosti etogo zal'ca  shel nevysokij
podium,  na  kotorom  stoyali  tri  desyatka  kresel,  ostavlyavshih  poseredine
nebol'shoe prostranstvo napodobie areny. Tam, licom k dveri,  sideli chetvero:
brat'ya Nuraty, Ajnor i Ajpad, shchedrejshij kaznachej i Angol bar Stam, Namestnik
Vostoka.  Krome nih, zdes' prisutstvovali  eshche  dve dyuzhiny perov, blistavshih
pyshnymi  odezhdami, dorogimi cepyami i vyshitymi zolotom perevyazyami, na kotoryh
viseli paradnye mechi  v  roskoshnyh nozhnah.  Na  stolikah ryadom  s kreslami v
chashah cvetnogo stekla igralo vino,  para slug s kuvshinami besshumno skol'zila
vdol' sten, podlivaya blagorodnym gospodam napitki.
     - Hozyain! -  proshipel CHos  pryamo v uho Blejdu. -  Ryzhij,  kotoryj sidit
tret'im? On samyj?
     - Da, - strannik povel glazami  na dver'. -  Stoj tut  i  postarajsya ne
vysovyvat'sya, poka ya ne pozovu.
     - Budu tihim, kak myshka pod stopoj SHebret, - probormotal sluga i zamer,
prizhavshis' k yarkoj drapirovke; ego  vnimatel'nyj  vzglyad  oshchupyval lico  bar
Savalta.
     Blejd,  podhvativ suprugu pod ruku, napravilsya po neshirokomu prohodu  k
sidevshim v centre zala sanovnikam. Fizionomii etih chetveryh zastyli v vazhnom
spokojstvii, ostal'nye  zhe,  sidevshie u  sten,  s lyubopytstvom  razglyadyvali
dvoryanina iz Digrany, pretendovavshego na bogatstva  i tituly bar Rigonov,  a
takzhe  ego ocharovatel'nuyu suprugu. Po bol'shej chasti  pery  byli  muzhchinami v
samom  soku,  ot  tridcati do  shestidesyati,  tak chto  ne udivitel'no, chto ih
vnimanie v konce koncov sosredotochilos'  na Lidor. Na nee stoilo posmotret'!
Opirayas' na sil'nuyu ruku Blejda, doch' opal'nogo Asruda plyla po zalu  slovno
lebed' v zolotoj korone, okutannyj golubym oblakom, i ee schastlivomu suprugu
dovelos' pojmat' ne odin zavistlivyj vzglyad.
     Ajnor bar Nurat, starshij  iz brat'ev, podnyalsya im navstrechu - veroyatno,
on  predsedatel'stvoval  na etoj vstreche.  |tot vel'mozha  vyglyadel  tipichnym
ajdenitom, krepkim,  korenastym,  s  moshchnymi plechami  i  grivoj volos  cveta
nachishchennoj  medi.  Blejd, znavavshij  ego  kuzena  Ajsora, pogibshego v  yuzhnom
pohode, nevol'no prishchuril glaz. Ajsor,  hudoshchavyj  i  smuglovatyj, sovsem ne
pohodil  na dvoyurodnogo brata.  Pogovarivali,  chto v zhilah  ego techet  kaplya
ksamitskoj  krovi, i esli eto  bylo  pravdoj,  to  sud'ba sygrala s nim zluyu
shutku, ibo svoj konec on nashel na kop'yah ksamitskoj falangi.
     Bar Nurat privetstvenno  podnyal ruku i pokosilsya na Savalta, izuchavshego
moloduyu chetu holodnymi glazami.
     - Pochtennyj Amrit, ty rassmotrel vse dokumenty, kasayushchiesya predstoyashchego
nam dela. Ty ne raz vstrechalsya s nobilem iz Digrany, imenuyushchim sebya Arrahom,
synom Asrinda, iz bokovoj vetvi bar Rigonov. Gotov li ty  svidetel'stvovat',
chto etot chelovek pered nami?
     Savalt,  snova okinuv  Blejda  mnogoznachitel'nym  vzglyadom, netoroplivo
kivnul.
     - Da, eto  on. A zhenshchina ryadom - ego  supruga  Lidor,  doch'  Asruda bar
Rigona, ulichennogo v  prestupnom sokrytii  svedenij, koi interesovali samogo
Presvetlogo. YA  nikogda  ne  videl  ee, no  moi lyudi sostavili  samoe tochnoe
opisanie.
     Blejd pochuvstvoval,  kak vzdrognula Lidor, i krepko  szhal ee ruku. Lico
ego podrugi ostavalos', tem ne menee, nevozmutimo spokojnym; ona prevoshodno
vladela soboj i ne sobiralas' vykazyvat' slabost' pered chelovekom, sgubivshim
ee otca.
     - Gotov li ty svidetel'stvovat', pochtennyj Amrit, chto Asrud, glava roda
bar Rigonov, mertv? - prodolzhal dopros bar Nurat.
     - Da. On umer,  a do togo byl  lishen presvetlym imperatorom dostoinstva
pera i  izgnan  iz Soveta.  Ego  zemli  byli  konfiskovany, ravno kak i inye
bogatstva, masterskie, korabli i verfi - krome zhilishcha v  zapadnom predmest'e
Tagry, kotoroe milost'yu presvetlogo bylo ostavleno ego detyam, synu  Arrahu i
docheri Lidor.
     Bar Nurat  podnyal golovu, povernulsya i medlenno obvel vzglyadom sidevshih
na podiume perov.
     - Vse slyshali slova pochtennogo  bar Savalta, verhovnogo  sud'i i Strazha
Spokojstviya? Asrud  bar Rigon  mertv!  A eto znachit, chto drevnij rod ostalsya
bez glavy... - on vyderzhal pauzu. - Est' li u kogo-to inye svedeniya o sud'be
Asruda? Ili zhe vse priznayut fakt ego smerti? Ty? - ego  serye zrachki vpilis'
v Lidor. - CHto skazhesh' ty, ego doch'?
     Guby  molodoj  zhenshchiny  shevel'nulis',  golos  ee  byl  hriplovatym,  no
tverdym:
     - YA priznayu. Moj otec mertv.
     Bar Nurat kivnul.
     - Horosho! Budem schitat', s etim my razobralis', - on snova povernulsya k
Savaltu.  -  CHto  mozhesh'  ty  skazat',  dostopochtennyj,  ob Arrahe,  syne  i
naslednike Asruda?
     - Hm-m... - shchedrejshij podnyal chashu, netoroplivo othlebnul i  postavil ee
na mesto.  - Za  provinnosti  otca Arrah,  syn  Asruda,  byl  razzhalovan  iz
sardarov gvardii,  poslan  na  sever s  flotom,  kotoryj dolzhen byl privezti
hajritskih naemnikov. Zatem on uchastvoval v poslednem  yuzhnom pohode, proyaviv
ne  tol'ko  predannost'  Presvetlomu,  no  i talant voenachal'nika... Hm-m...
Sobstvenno  govorya,  on  privel  vojsko obratno  posle  gibeli tvoego brata,
verhovnogo stratega... - sud'ya sklonil golovu v storonu Ajnora.
     - O tom nam izvestno, - zametil Ajpad, mladshij  iz bar  Nuratov. -  CHto
bylo dal'she?
     - Presvetlyj,  po moej nizhajshej  pros'be,  vernul Arrahu,  synu Asruda,
polovinu otchego dostoyaniya. No! - Savalt podnyal palec i pokachal im v vozduhe.
- No ne  titul  i  ne mesto v Sovete! |to  bylo obeshchano, esli  Arrah  sumeet
izyskat'  i predstavit' nechto cennoe, nechto takoe, chto  pozvolilo by vojskam
imperii dostignut' yuzhnyh predelov mira.
     Po  krugu sidevshih u sten sanovnikov  prokatilsya  vozbuzhdennyj shepotok,
slovno   legenda  o  blagostnom  carstve  svetozarnogo  Ajdena  vdrug  stala
real'nost'yu. Blejd, skryvaya mrachnuyu  usmeshku, podnes ladon'  k licu i  poter
podborodok.
     - Vozmozhno,  Arrah, syn Asruda, pytalsya raskryt' tajnu,  - proiznes bar
Savalt, - no vryad li emu eto udalos'. On prosto ischez.
     Blejd snova usmehnulsya. Kak on i ozhidal, zdes' ne bylo skazano ni slova
o mnimoj nahodke  ego suprugi,  o magicheskih perchatkah bozhestvennogo Ajdena,
ispuskavshih ognennye luchi,  i  ob  ekspedicii, otpravlennoj  v  Sajlor.  |ti
svedeniya  shli pod grifom "sovershenno  sekretno",  i bar Savalt - veroyatno, s
vedoma imperatora - ne sobiralsya delit'sya imi s Sovetom Perov.
     - Skol'ko  vremeni  ty ne videla  brata?  -  bar Nurat  podnyal glaza na
Lidor.
     - Bol'she goda, dostopochtennyj... - ona pechal'no sklonila golovku.
     -  I  ty  schitaesh',  chto  tvoj  suprug  i dal'nij  rodstvennik  dostoin
vozglavit' vashu drevnyuyu familiyu? V bol'shej stepeni, chem ischeznuvshij brat?
     Lidor ne kolebalas'.
     -  Da. Moj brat, o kotorom ya budu grustit' do samoj  smerti... on... on
nemnogo vetrenyj...
     Vnezapno mladshij iz bar Nuratov gromko rashohotalsya.
     - Vetrenyj! YA pyat' let komandoval garnizonom Tagry i byl neploho  s nim
znakom! |tot paren'  pil  vino,  kak zapalennyj zherebec,  i  ne propuskal ni
odnoj yubki!  Udivitel'no, chto on peremenilsya  vo vremya yuzhnogo pohoda... esli
vse rosskazni o ego podvigah ne yavlyayutsya soldatskimi pobasenkami!
     Angol  bar  Stam,  molchavshij do  sej  pory,  protyanul v storonu  Blejda
dlinnuyu kostlyavuyu ruku.
     - A chem luchshe etot? Mozhet byt', vse Rigony - p'yanicy i babniki?
     - Ne  dumayu,  - pristal'nyj vzglyad Ajpada bar  Nurata  obsharil  moguchuyu
figuru  Blejda.  -  |tot molodoj nobil' iz Digrany  sovsem ne pohozh  na syna
Asruda.  On  smuglyj i  temnovolosyj,  kak vse  lyudi s  Zapadnogo Predela, a
znachit,  v nem techet chistaya  krov'... - mladshij  Nurat posmotrel  na Lidor i
oseksya.
     - CHego uzh... - probormotal bar Stam. - Vsem izvestno, chto u Asruda byla
zhena  hajritka, i deti  ego  napolovinu  varvary po  krovi... i syn,  i  eta
krasavica, chto stoit pered nami.
     Blejd pokosilsya na  suprugu, no  ta i  brov'yu ne  povela.  V imperii ne
zhalovali  i pobaivalis' hajritov, hotya nikto ne sobiralsya otkazyvat'sya ot ih
uslug  na  pole  brani  -  severnaya  konnica  byla  neprevzojdennoj.  Odnako
naemnikov  iz Hajry ne  lyubili,  slovno  predchuvstvuya, chto  kogda-nibud'  ih
arbalety i frany  zab'yut poslednij gvozd' v kryshku imperskogo  groba.  Lidor
priderzhivalas' inogo mneniya, vtajne gordyas' svoim hajritskim proishozhdeniem.
Sobstvenno govorya,  kak i u samogo Blejda, u nee otsutstvovala krovnaya svyaz'
s imperiej,  ibo staryj Asrud byl  ne ajdenitom, a ratoncem, agentom Horady.
No ob etom ona ne znala nichego.
     -  Razumeetsya, ty prav, - bar  Savalt kivnul Angolu bar Stamu. -  I nash
presvetlyj imperator prekrasno razbiraetsya v takih veshchah... Vot potomu-to on
i reshil, chto drevnyuyu i slavnuyu familiyu dolzhen vozglavit' nobil' s zapada, iz
teh mest, gde ispokon vekov zhili bar Rigony...
     - I sejchas zhivut, - zakonchil Angol. - Digrana ochen' daleka ot Stamo, no
ya slyshal,  chto  v teh krayah polno obnishchavshih  potomkov Rigonov... Ty uveren,
chto etot, - on besceremonno tknul pal'cem v Blejda, - samyj dostojnyj?
     - Tak polagaet Presvetlyj, - korotko zametil bar Savalt  i povernulsya k
Ajnoru. - Ne pora li oglasit' edikt?
     - CHto zh, mozhno  i  oglasit', -  starshij iz Nuratov  potyanulsya k svitku,
lezhavshemu  na  stolike,  i  razvernul  ego. |to  byl  prevoshodno vydelannyj
pergament,   ispisannyj   zolotymi  bukvami  i   ukrashennyj   vdvoe  bol'shim
kolichestvom  pechatej,  chem  brachnyj  kontrakt  Blejda;  pod  tekstom  stoyala
razmashistaya  podpis'  -  sled   bozhestvennoj  ruki  Presvetlogo.  Bar  Nurat
otkashlyalsya i nachal chitat'.
     Voleiz®yavlenie ajdenskogo vladyki  bylo podrobnym, detal'nym i dlinnym.
Pravda, v  nem ni slova ne govorilos' o zaslugah Arraha, syna Asrinda, i ego
pochtennogo  otca,  torivshego  sejchas morskuyu  dorogu na  vostok;  Presvetlyj
bol'she  napiral  na  to,  chto ozabochen  upadkom,  grozyashchim mogushchestvennomu i
slavnomu  rodu  Hranitelej Zapada, a posemu, v  milosti svoej, reshil  otdat'
votchiny  Asruda  bar Rigona,  ego  tituly i zvaniya dostojnomu  dvoryaninu  iz
Digrany,   dokazavshemu  svoi  prava  ne  tol'ko  drevnimi  gramotami,  no  i
supruzhestvom  s docher'yu poimenovannogo  Asruda,  ot  koego braka proizrastut
novye i krepkie  pobegi  - k chesti familii i  k pol'ze imperii. V zaklyuchenie
Arrah, syn Asrinda, ob®yavlyalsya vladetelem  vseh imenij  i prochego imushchestva,
do sih por  uderzhivaemogo kaznoj (tut sledovala podrobnaya  opis'),  a  takzhe
perom  imperii. Namestnikom Zapada,  Hranitelem Zapadnyh  Predelov - kakovoj
titul  on mog vyrezat' na  svoej pechati, vysech' na svoem shchite  i  na vorotah
svoego zamka.
     Zakonchiv s oficial'noj chast'yu,  pochtennyj Ajnor hlopnul Blejda po plechu
i  vlozhil v ego  pravuyu ruku dragocennyj  svitok,  a v levuyu - chashu s vinom.
Pery netoroplivo podnyalis', privetstvuya novogo sobrata, razdalsya tonkij zvon
steklyannyh sosudov, poslyshalis' shutochki v adres Lidor: odin zhelal ej dvojnyu,
drugoj -  trojnyu, a  tretij  predlagal svoi  uslugi,  esli muzh  budet  ploho
spravlyat'sya s delom. Blejd vypil i shchelknul pal'cami.
     CHos tut  zhe ochutilsya  radom, slovno  ne  u  dveri torchal, a pryatalsya za
hozyajskoj  spinoj. Kofr byl  uzhe  raskryt, i iz ego bezdonnyh  glubin  sluga
izvlek  zolotoj  futlyar,  v  kotorom  dolzhna byla  upokoit'sya  imperatorskaya
gramota.  Tut koe-kto  iz  vel'mozh ne uderzhalsya ot  voshishchennogo vzdoha, ibo
futlyar  pokryvali redkostnye sinie  kamni s Pereshejka i podobrannye im v ton
golubye zhemchuga iz dalekogo  Rukbata. Da, chto  ni  govori, etot  molodoj bar
Rigon umel prodemonstrirovat' svoe uvazhenie Presvetlomu!
     Futlyar  s ediktom ischez v sumke, slovno  stavya tochku v dolgom i trudnom
dele,  chto nachalos' dva goda nazad v pytochnoj kamere bar Savalta, gde  visel
nad ognem staryj Asrud, a zavershilos' zdes', v zale  Imperskogo Soveta, kuda
uzhe vnesli novoe kreslo s gerbom bar Rigonov. Kreslo eto bylo ustanovleno na
podiume,  no  Blejd, smeriv distanciyu  ot  steny do centra  zala, reshil, chto
vskore dlya nego najdetsya bolee dostojnoe mesto.
     * * *
     Nazad vozvrashchalis' prezhnim  poryadkom,  tol'ko  teper' CHos s dragocennym
baulom  ehal  srazu za  gospodami.  Mantiyu  on  snyal, kak  i svoi serebryanye
ukrasheniya, i byl  neskol'ko zadumchiv, slovno  prikidyvaya, kuda luchshe vsadit'
kinzhal  shchedrejshemu bar  Savaltu  - v gorlo li, mezh reber  ili v  pechen'. Ego
hozyain razmyshlyal o tom zhe.
     Lidor, obychno svezhaya i  rumyanaya, kak majskaya zarya, byla bledna. Zametiv
eto, strannik pohlopal ee po ruke, szhimavshej povod'ya, i ulybnulsya.
     - Ne unyvaj, detka. Tak ili inache, my dobilis' chego hoteli.
     Ona molcha kivnula, podnyav na nego glaza, v kotoryh stoyali slezy. Vidno,
dopros v Sovete dalsya ej nelegko.
     -  Teper'  zajmemsya bar  Savaltom,  -  zametil  Blejd,  i po gubam  ego
skol'znula zloveshchaya ulybka. Veki Lidor drognuli.
     - Stoit li, |l's, milyj?.. Otca uzhe ne voskresish'...
     - Za  vsyakoe deyanie polozheno vozdayanie, - lico strannika posurovelo.  -
No my dolzhny uchityvat' ne tol'ko motivy mesti, detka. Bar Savalt, isprosiv u
Presvetlogo   etot  edikt,  odnovremenno  podpisal  i  sobstvennyj  smertnyj
prigovor.
     - Pochemu? - glaza Lidor okruglilis'.
     - Podumaj sama, lyubimaya! Ved' my obmanuli ego, pomaniv  sladkim kuskom!
|ta istoriya s otcovskimi  zapisyami,  kotorye ty yakoby  nashla... |kspediciya v
Sajlor dlya ih  proverki... Vse eto lozh'! No shchedrejshij poveril v nee, poluchiv
avans - perchatki...
     - Molnii Ajdena?
     - Da, molnii Ajdena! Sej magicheskij talisman realen i  nahoditsya u nego
v rukah... i zastavlyaet dumat', chto vse ostal'noe tozhe pravda. Vot pochemu my
poluchili i titul, i zvaniya, i vse tvoi pomest'ya... A teper' predstav'  sebe,
chto  proizojdet,  kogda  obman otkroetsya.  Ved' rano  ili  pozdno  etogo  ne
minovat'! Esli, k primeru, etot bar Kejn, lazutchik shchedrejshego, ne vernetsya v
techenie goda, u  Savalta  mogut vozniknut'  voprosy...  I  on, kak  minimum,
poshlet v Sajlor menya, a ty ostanesh'sya zalozhnicej!
     Lidor vzdrognula.
     - CHto  zhe nam delat',  |l's? Ved' ty... ty zhe  ne sobiraesh'sya otkryvat'
emu dorogu na YUg? Nastoyashchij put'?
     -  Razumeetsya,  net, malyshka. No  bar  Savalt vse zhe otpravitsya  tuda -
pryamo v zagrobnoe carstvo svetlogo Ajdena.
     - A... a imperator? - sprosila ona, pomolchav. - CHto sdelaet on, uznav o
nashem obmane?
     - Nichego,  esli udastsya dokazat', chto obmanul ego  bar Savalt. I esli k
tomu  vremeni  shchedrejshij  budet mertv...  -  Blejd mrachno  usmehnulsya.  - Ty
pomnish', o chem napisano  v gramote  Presvetlogo?  Tam net  ni slova  o nashih
obyazatel'stvah... ya imeyu  v  vidu eto  puteshestvie  v Sajlor...  Nam vernuli
titul  i zemli, daby slavnyj  rod bar Rigonov ne zahirel  i  mog po-prezhnemu
sluzhit' imperii! Vot tak! - on pristuknul kulakom po vysokoj luke sedla, - YA
dazhe somnevayus', chto bar  Savalt povedal  Presvetlomu vsyu pravdu... osobenno
naschet perchatok s molniyami Ajdena...
     Koni shli netoroplivoj mernoj inohod'yu. Lidor zadumalas', pokachivayas' na
spine svoej beloj loshadki, ee zrachki potemneli, guby szhalis'.
     - Ty dumaesh', krome Savalta i,  byt' mozhet, Presvetlogo, nikto ne znaet
ob etoj istorii?  Ni Nuraty, ni bar Stam, ni chinovniki shchedrejshego? - nakonec
sprosila ona.
     - Pochti uveren v etom. I vskore vyyasnyu navernyaka.
     - Kak?
     - Vyyasnyu, - burknul Blejd, grozno sverknuv glazami.
     - No vse ravno ostanutsya svideteli... etot bar Kejn,  naprimer. Esli on
vernetsya, da eshche vmeste s tvoim... tvoim otcom...
     - On ne  vernetsya,  -  tverdo proiznes strannik.  -  Nikto ne vernetsya,
Lidor. I moj otec tozhe.





     Ksidumen i Hand, vtoraya polovina mesyaca Seva
     (konec aprelya - nachalo maya po zemnomu vremeni)

     Sadra, puglivo prizhimayas'  k  severnomu  beregu, minovala proliv.  Tut,
mezhdu okonechnost'yu Dorda i ksamitskimi beregami, on byl sravnitel'no neshirok
- mil' tridcat', ne bol'she. Na karte poluostrov Dord vytyagivalsya k yugu svoim
razdvoennym koncom, slovno celil odnim iz skalistyh rogov v vystup Ksajdena,
na kotorom lezhala Katampa, krupnejshij port i samyj bol'shoj gorod edorata. Za
etoj  uzost'yu  otkryvalsya   obshirnyj  vnutrennij  estuarij  Dlinnogo   morya,
uhodivshij  k  vostoku,  k  Handu,  Iri i  Ganle,  na paru  tysyach  mil'. |tot
gigantskij bassejn  imel  oval'nuyu  formu i soedinyalsya s Kintanskim  okeanom
prolivom,  ch'i berega byli  dlya ajdenitov stol' zhe zagadochny i  daleki,  kak
Kamchatka i Alyaska dlya evropejcev v srednie veka. Kraj mira, predel obitaemyh
zemel'! Lish' korabli iz Handa i dvuh soyuznyh s nim gorodov riskovali plavat'
v etih vodah.
     V severo-zapadnoj chasti ot Vnutrennego Ksidumena othodil dlinnyj rukav,
vytyanutyj  k  polyusu,  -  Polunochnoe  more.  Pro  nego  v  obitaemyh  zemlyah
rasskazyvali bol'she strashnyh skazok, chem pravdivyh istorij,  ibo v teh krayah
ne  byvali ni obitateli central'nogo materika,  ni hajrity. Hajrity, odnako,
znali o nem pobol'she.
     Blejd,  otdyhavshij   posle  utrennej  razminki  na   palube,  popytalsya
vspomnit',  chto  zhe  govoril  emu pro  Polunochnoe  more staryj  Ar'er,  otec
Il'tara,  skazitel' i pevec  Doma Karot. Pozhaluj, rech' shla ne o geografii, a
ob istorii... tochnee - o beskonechnyh svarah s vostochnymi hajritami... i esli
Polunochnoe more i upominalos', to lish' vskol'z', k slovu...
     Uvy,   i  harity,   mogushchestvennyj   narod   severa,   byli   raskoloty
mezhduusobicej!  Oni srazhalis' drug s  drugom  s  nemen'shim ozhestocheniem, chem
imperiya s edoratom  Ksam, prolivaya reki  krovi v  nadezhde  obresti chest' ili
doblestnuyu konchinu. Starec  Ar'er ne vedal prichiny etoj zatyanuvshejsya na veka
vendetty,  no  Blejd polagal,  chto  emu  udalos'  vychislit' ee  -  veroyatno,
predmetom spora  yavlyalis' gory Selgov, ili Teplye gory, kak nazyval ih narod
Dvenadcati Domov. To byla nepristupnaya skalistaya stena, nekogda vozdvignutaya
prishel'cami so zvezd, za kotoroj skryvalis' nebol'shie doliny, ozera i gornye
reki,  pastbishcha  i  sady,  prostornye peshchery,  prisposoblennye dlya  uyutnoj i
komfortabel'noj  zhizni.  Vse eto  bogatstvo  posle  izgnaniya  selgov  otoshlo
obitatelyam Zapadnoj Hajry i bylo podeleno dvenadcat'yu ih klanami,  zhivshimi s
toj pory mezh soboj v mire i druzhbe. Vostochnoj zhe vetvi hajritov ne dostalos'
nichego, krome  stepej i lesov,  v kotoryh  zimy byli snezhnymi  i surovymi  i
nikakih kamennyh palat s teplymi stenami ne imelos'.
     Po  slovam Ar'era, vostochnye hajrity otlichalis' takoj zhe neukrotimost'yu
v bitvah i stol' zhe virtuozno vladeli oruzhiem, kak i voiny Dvenadcati Domov.
Eshche skazitel' govoril  ob ih kovarstve i hitrosti, o tom, chto  oni  ne lyubyat
chuzhih i ih zemli zakryty dlya putnikov...
     Ih zemli! Blejd poter lob, pripominaya.  Da, ih  zemli tyanulis' na sever
ot Vnutrennego  Ksidumena i pochti do samyh beregov Polunochnogo morya...  tak,
vo vsyakom sluchae, utverzhdal  Ar'er... Znachit, esli on otpravitsya v te  kraya,
to vstrechi s hajritami  ne  izbezhat'... Vot  esli by  udalos' obzavestis'  v
Hande kakoj-nibud' posudinoj! Korablem, kotoryj mog by dostavit' ego v samuyu
severnuyu tochku Polunochnogo morya!
     Vprochem, to  byla ne samaya pervoocherednaya problema,  tak kak  do  smeny
marshruta predstoyalo izbavit'sya ot bar Kejna i dvuh ego podruchnyh. Izbavit'sya
- myagko skazano, ih trebovalos' ubit', nadezhno skryv  trupy. Blejd-Asrind ne
huzhe Blejda-Arraha  ponimal,  chto ni odin  iz lyudej  bar  Savalta ne  dolzhen
vernut'sya v Tagru.
     On ne ispytyval  ugryzenij  sovesti,  planiruya predstoyashchuyu raspravu; po
obmolvkam  bar  Kejna strannik dogadalsya,  chto  tot  imeet  nekie  sekretnye
instrukcii, v kotoryh sud'ba Asrinda bar Rigona, pozhilogo nobilya iz Digrany,
raspisana  do samyh melochej. Veroyatno, ego dolzhny byli prikonchit' pri pervom
zhe podozrenii libo podstroit' neschastnyj  sluchaj  na  obratnom puti. Vryad li
ran'she; vse-taki emu polagalos' dostavit' lyudej Savalta na sajlorskij mys, s
kotorogo  otkryvalas'  pryamaya  doroga  v   yuzhnye  predely.  Kak  tol'ko  eto
proizojdet, zhizn' ego ne budet stoit' ni  fartinga.  Zachem shchedrejshemu lishnie
svideteli,  posvyashchennye v tajnu? Ves'ma vozmozhno, vykachav  iz bar Kejna  vsyu
poleznuyu  informaciyu  naschet sajlorskih del, on i  ego  otpravit pryamikom  v
carstvo svetlogo Ajdena... O takoj zhe melochi, kak Poun i Hor, ne prihodilos'
i govorit'.
     |ta parochka smotrela na nego  volch'imi glazami. Oni prekratili pomykat'
Kajti, no paren' po-prezhnemu  byl nevesel; vidimo, prebyvanie v tesnoj kayute
s  dvumya  zdorovennymi  merzavcami  ne  dostavlyalo emu  udovol'stviya.  Blejd
podumyval  nad  tem,  chtoby zabrat' ego  k  sebe,  no eto  bylo sopryazheno  s
nekotorymi  neudobstvami.  On  sovershenno ne  predstavlyal,  kak  vyglyadyat so
storony  seansy svyazi s ego dalekim dvojnikom;  vozmozhno, v eti mgnoveniya on
vskrikival ili  nachinal  metat'sya,  tak  chto  bednyj  paren', zametiv  takoe
strannoe povedenie, mog  reshit', chto  hozyain ego oderzhim demonami. Uvy,  tut
nel'zya bylo polagat'sya dazhe na krepkij molodoj son Kajti, ibo vremya kontakta
sdvigalos'  k  utru  - po  mere togo, kak  plot udalyalsya na vostok. Uzhe  tri
tysyachi mil' razdelyali dve ipostasi Richarda Blejda, a eto znachilo, chto  kogda
nad prostorami  Vnutrennego Ksidumena zazhigalas'  zarya,  v Tagre  eshche stoyala
gluhaya noch'.
     Blejd  povernulsya k Kajti, servirovavshemu stol dlya zavtraka.  Vot i eshche
odna  problema!  CHto delat' s etim  parnem? Ostavit'  na  chuzhbine,  v Hande,
snabdiv nebol'shim kapitalom, pozvolivshim by  otkryt' sobstvennoe zavedenie -
kakoj-nibud' kabachok, k primeru? Ili posadit' na sadru, kogda ona otpravitsya
v obratnyj put'? CHto ugodno,  tol'ko ne mytarstva na severe! On ne sobiralsya
brat'  Kajti  s soboj, ponimaya,  chto v  etom sluchae kosti parnya  istleyut  na
beregah Poludennogo morya ili v dremuchih lesah Hajry.
     Konechno, samym razumnym bylo by otpravit' ego  nazad, no puteshestvie na
plotu cherez polovinu Ksidumena tailo nemalye opasnosti.  I  podsteregali oni
imenno tut, na  traverze  Katampy! |dorat stremilsya perekryt' gorlo proliva,
prepyatstvuya torgovle s bogatymi knyazhestvami Pereshejka i Kintanom; v osnovnom
tovary iz  etih stran popadali v imperiyu  cherez ruki posrednikov,  chto, samo
soboj,  otrazhalos' na ih cene. Pravda,  imperskie  morehody znali  svoe delo
poluchshe ksamitov, plavavshih obychno  na grebnyh galerah  pod pryamym  parusom,
togda  kak  v  Ajdene umeli  stroit'  ne  odni  lish'  bol'shie  ploty,  no  i
trehmachtovye korabli, ne ustupavshie  karavellam Kolumba. Zato edorat obladal
vyhodami  ne tol'ko  k  Dlinnomu  moryu, no  i  k Kintanskomu  okeanu, otkuda
otkryvalas' pryamaya doroga na Peresheek, Kalitan, Rukbat, Katramu i Sajlor.
     - Gotovo, hozyain, - Kajti otodvinul ot  stola  dva pohodnyh  raskladnyh
kresla s siden'yami iz tkani i poklonilsya.
     - Nu,  zovi pochtennogo bar Kejna,  -  Blejd uselsya i pokazal glazami na
dver'  lazutchika  bar  Savalta.  On oglyadel  stol  i reshil,  chto esli  Kajti
ostanetsya  v Hande  i otkroet tavernu, dela u nego  budut idti  neploho.  Iz
vymochennoj v vode korabel'noj  soloniny paren' prigotovil otlichnoe zharkoe  s
garnirom iz  ovoshchej i pozabotilsya,  chtoby na stole byli  vina dvuh  sortov -
krepkoe krasnoe s yuga, napominavshee portvejn, i rozovoe iz Tagry, poslabee i
pokislee. No shedevrom  ego povarskogo  iskusstva byl  rulet,  sooruzhennyj iz
tolchenyh  suharej,  sushenyh  fruktov i bog znaet  chego eshche. Veroyatno, v  eto
kulinarnoe izdelie  poshli i shest' svezhih yaic, kotorye ezheutrenne  vydavalis'
znatnym putnikam  po prikazu  kapitana-sardara, ibo na  plotu byl  nebol'shoj
ptichnik; razumeetsya, ego produkciya prednaznachalas' tol'ko dlya oficerov.
     Bar  Kejn  poyavilsya iz  svoej kayuty,  poprivetstvoval  Blejda,  vezhlivo
skloniv  golovu,  i  sel  naprotiv.  Ego  pristal'nyj  vzglyad  skol'znul  po
rasstavlennym  yastvam,  nenarokom  zaderzhalsya  na lice sputnika i  zamer  na
blestyashchem  polirovannom  lezvii  frana.  Fran, vmeste s  dlinnym  mechom, byl
prislonen k pereborke u kresla Blejda.
     -  Udivitel'no, chto  ty  vladeesh'  etim  varvarskim oruzhiem,  pochtennyj
Asrind, - zametil bar Kejn,  prozhevav pervyj kusok. On odobritel'no kivnul i
polozhil sebe na tarelku eshche zharkogo.
     - Razve mozhno skazat', chto ya im vladeyu?  - strannik pripodnyal  brov'. -
Uchus', vsego lish' uchus', pochtennyj bar Kejn!
     - Nu, glyadya, kak ty skachesh' s etoj shtukoj po utram, ya ne skazal by, chto
rech' idet ob uchebe. Ty - master, nastoyashchij master, pochtennyj Asrind!
     - Blagodaryu, pochtennyj bar Kejn. Delo, byt'  mozhet, v tom, chto ya vsegda
lyubil vozit'sya s kop'yami i mechami... eto u menya v krovi.
     - I u tvoego syna tozhe?
     - I u moego syna tozhe.
     Nekotoroe  vremya  oni sosredotochenno  zhevali, potom bar  Kejn ostorozhno
pointeresovalsya
     -  Kak  zhe ty  osvoil  takoe  redkostnoe  iskusstvo? Nikto  v  imperii,
naskol'ko mne izvestno, ne umeet pol'zovat'sya hajritskim oruzhiem.
     Blejd usmehnulsya.
     - Zdes' net nikakoj tajny, dostopochtennyj. Kogda prishlo pis'mo ot moego
syna,  chto on sklonil k braku  prekrasnuyu Lidor,  ya tut zhe  vyehal v Tagru i
provel  v  zamke  moih  detej  okolo  mesyaca. A  im,  kak  izvestno,  sluzhat
severyane... Oni i byli moimi uchitelyami.
     - I eto... eto strannoe kop'e...
     - YA  vyigral  v kosti u  odnogo  iz  hajritov.  Tol'ko  eto  ne  kop'e,
pochtennyj, im, kak pravilo, rubyat, a ne kolyut. Nazyvaetsya ono fran.
     Bar Kejn pokachal golovoj.
     - Ne predstavlyayu, kak etoj shtukoj  mozhno rubit' Takaya dlinnaya rukoyatka!
Ona zhe meshaet!
     -  Ne meshaet, esli znat', gde vzyat'sya i kak mahnut', - vozrazil  Blejd.
Emu ne slishkom hotelos' rasprostranyat'sya  o voinskih sekretah hajritov, fran
byl strashnym  oruzhiem,  kuda  bolee effektivnym,  chem  mech ili kop'e,  i  on
predpochital, chtoby sie obstoyatel'stvo kak  mozhno dol'she ostavalos' dlya Kejna
i  ego podruchnyh  tajnoj.  Uchityvaya eto,  on na  svoih  trenirovkah  rabotal
vpolsily.
     - A kak... -  nachal bar Kejn, potyanuvshis' k ruletu, no tut gromkij krik
s machty prerval ego.  Vopil matros,  sidevshij  na  samoj verhushke  machty,  v
"voron'em gnezde", i golos u nego byl vstrevozhennyj  Blejd podnyal golovu, no
nichego  ne  uvidel,  s yuga  i vostoka prostiralos'  otkrytoe more, na severe
tyanulsya skalistyj bereg Dorda,  a zapadnoe napravlenie bylo zakryto kormovoj
nadstrojkoj, u kotoroj oni sideli.
     - CHto tam?.. - Kejn vstrevozhenno privstal.
     -  CHto  by  ni  bylo,  eto  ne pomeshaet  nam  zakonchit'  zavtrak,  -  s
nevozmutimym  spokojstviem proiznes  Blejd. On  nalil sebe  slabogo rozovogo
vina i prinyalsya za rulet.
     -  Divlyus' ya tebe, pochtennyj! - bar Kejn  otodvinul tarelku.  - |to  zhe
navernyaka ksamity! Ih galera! Ili dve, ili tri!
     - A kakaya, sobstvenno, raznica? - strannik othlebnul vina.
     - Kak  kakaya!  Odna galera -  otob'emsya, dve - pochti smert',  a  tri  -
vernaya smert'!
     Blejd povernulsya k poblednevshemu Kajti.
     -  Nu-ka,  paren', sbegaj naverh i vzglyani, skol'ko szadi galer. I est'
li oni voobshche!
     Slugu kak vetrom sdulo. CHerez tri minuty on vernulsya  i dolozhil, chto za
sadroj idut  dva sudna,  kakie -  ne razobrat',  ibo do nih eshche  daleko,  no
kapitan-sardar  velel na  vsyakij  sluchaj  gotovit' katapul'ty.  Vprochem, eto
Blejd videl i sam: moryaki  uzhe  suetilis'  u  metatel'nyh orudij, a  ratniki
Beregovoj  Ohrany s grohotom i lyazgom natyagivali panciri i razbirali oruzhie.
U  nih byli  nebol'shie mechi  i shchity, otlichno prisposoblennye dlya abordazhnogo
boya, a takzhe po tri drotika na brata, krome togo, v kazhdoj okte imelas' para
arbaletchikov.
     - Esh' i pej, - skazal  Blejd bar  Kejnu. -  Ran'she  poludnya oni  nas ne
dogonyat. - On  nalil sebe rozovogo, lenivo nablyudaya  za suetoj na palube. Na
more carilo  otnositel'noe  zatish'e,  i,  hotya  sadra  polzla  na vostok  so
skorost'yu vsego v chetyre uzla, ksamitskim galeram -  esli to byli  galery! -
trebovalos' ne men'she treh chasov, chtoby nagnat' plot.
     Bol'shuyu  chast'  etogo vremeni strannik provel  v  besede  s  otkrovenno
nervnichavshim  bar  Kejnom,  kotoryj  to  i  delo  prikladyvalsya  k  krepkomu
krasnomu. Nakonec Blejd  zabral  u  nego kuvshin, zametiv,  chto  blagorodnomu
nobilyu budet trudno orudovat' mechom, i  velel natyagivat' pancir'. Poun i Hor
byli  uzhe gotovy; oba - v kol'chugah do kolen, v gluhih  shlemah, s toporami i
dlinnymi  mechami, vdobavok  u kazhdogo za  poyasom  torchal desyatok metatel'nyh
nozhej ksamitskoj raboty, s tyazhelymi lezviyami  i korotkimi rukoyatyami.  Blejd,
tozhe natyanuv dobruyu hajritskuyu kol'chugu, pricepil oba mecha i vzyal fran. Svoj
arbalet on vruchil Kajti.
     Vystroiv  otryad  (bar Kejn - na  pravom  flange, Kajti -  na levom), on
proshelsya  vdol' stroya i reshil,  chto dolzhen slegka podogret' boevoj entuziazm
podchinennyh. Mozhet  byt', kto-to  iz nih  segodnya padet v  boyu radi  chesti i
slavy imperii... Strannik ne vozrazhal,  esli b ksamity prikonchili vseh troih
lazutchikov  bar  Savalta, no na takoj  povorot dela ne stoilo  rasschityvat':
Poun i Hor byli krepkimi bojcami, da i bar Kejn otlichno vladel mechom.
     - Nu, - proiznes Blejd, oglyadev svoe voinstvo,  - my pyatero - okta, a ya
-  oktarh.  Moi  komandy  vypolnyat'   besprekoslovno,  a   ne   to...  -  on
mnogoznachitel'no zamolchal.
     - A chto - ne to? - derzko pointeresovalsya Poun.
     - Ubit' ne ub'yu, no kosti perelomayu, - poobeshchal Blejd.
     - Dazhe pochtennomu bar Kejnu?
     - Net. Bar Kejn  za neposlushanie  budet lishen vina do samogo Handa. CHto
kasaetsya  ostal'nyh,  to  koe-kto iz  vas uzhe  poproboval  moego  kulaka,  -
strannik so znacheniem  vzglyanul na Hora. - I esli ne hotite  poznakomit'sya s
nim poblizhe, zapomnite pervyj prikaz: vsem derzhat'sya vmeste, rubit' i kolot'
po moej komande. A teper' - vpered!
     On  povernulsya i zashagal k trapu, vedushchemu na verh kormovoj nadstrojki.
Tri voina v dospehah, lyazgaya metallom, dvinulis' za nim; Kajti, sgibayas' pod
tyazhest'yu hajritskogo arbaleta i meshka so strelami, tashchilsya szadi.
     Podnyavshis'  po lestnice, Blejd  oglyadel  kryshu nadstrojki -  prostornuyu
ploshchadku sto na sto  futov. Tut bylo  gde razvernut'sya! Vse-taki  plot  - ne
korabl'; plyvet medlennej,  zato mesta gorazdo  bol'she. On perevel vzglyad na
more. Do chuzhih sudov  ostavalos' s tret' mili, i uzha  ne podlezhalo somneniyu,
chto eto ksamitskie boevye galery. Oni shli pod parusom i veslami, a paluby ih
kazalis' zabitymi voinami ot odnogo fal'shborta do drugogo. Legkovooruzhennye,
opredelil Blejd opytnym vzglyadom, po poltory sotni na kazhdom korable.
     On  povernulsya  k  kapitanu-sardaru,  okruzhennomu  pomoshchnikami  -   tot
razdaval prikazy, komu kuda idti i  chto zashchishchat'.  Ksamity, konechno, polezut
na abordazh, i tut prihodilos' bespokoit'sya pervym delom ne o lyudyah i dorogom
gruze,  a o  machtah.  Sadru ne potopish', no esli srubit'  machty i unichtozhit'
parusa, ona prevratitsya  prosto v ogromnyj derevyannyj nastil, igrushku voln i
vetrov.  A  posemu  kapitan  naznachil  k  kazhdoj  machte  po oficeru  s tremya
soldatami i poludyuzhinoj moryakov pobojchee. Dlya otrazheniya ataki ostavalos' eshche
polsotni  ratnikov Beregovoj Ohrany  i  dvadcat'  katapul't,  u kotoryh  uzhe
suetilis' matrosy palubnoj komandy.
     - My gotovy srazhat'sya, vysokorodnyj,  - proiznes Blejd,  podozhdav, poka
oficery ne razbezhalis' po mestam. - Ukazhi nam, gde vstat'.
     -  O, moj gospodin!  - Kapitan-sardar, okinuv  vzglyadom strannika i ego
otryad,  dovol'no usmehnulsya. Konechno, ratniki Beregovoj Ohrany byli  bravymi
bojcami, no eti dva nobilya so svoimi  slugami, vooruzhennymi do zubov, stoili
celoj okty, a to i dvuh.
     - O, moj gospodin! - povtoril kapitan. - Ty, bez somneniya, opytnyj voin
i sam  znaesh', gde tebe vstat' i kogo rubit'. Esli hochesh', derzhis' so svoimi
lyud'mi poblizosti ot menya... mne budet spokojnej.
     Blejd kivnul.
     - Hochesh'  sovet? - proiznes on,  vsmatrivayas'  v ksamitskie galery. Oni
shli parallel'nymi kursami i yavno sobiralis' vzyat' kormu sadry v obhvat.
     - Da?  -  kapitan, dovol'no roslyj  dlya  ajdenita  muzhchina srednih let,
sklonil golovu k plechu.
     - Prikazhi peretashchit' syuda  shest' ili sem' katapul't. Pohozhe, oni zajdut
s kormy.
     - Dejstvitel'no,  - kapitan,  prishchurivshis', vzglyanul na  priblizhavshiesya
galery i, shagnuv k trapu,  prooral prikaz. Vnizu  zasuetilis'  matrosy: odni
povolokli  dovol'no  gromozdkie   orudiya,   drugie  tashchili  grubo  otesannye
dvadcatifuntovye kamennye yadra.
     Blejd  s minutu nablyudal za nimi, potom mahnul rukoj vpravo, gde v uglu
kormovoj   nadstrojki   ratniki   uzhe   stavili   bol'shie   pletenye   shchity,
predohranyavshie ot strel.
     - My vstanem zdes'! Kajti, moj arbalet! I poderzhi eto! - on sunul sluge
fran.
     Krysha dvuhetazhnoj nadstrojki,  nechto vrode verhnej paluby,  otstoyala na
pyatnadcat' futov  ot urovnya  vody,  i bort  zahodivshej sprava  galery byl ne
nizhe. Do  ksamitskogo sudna  ostavalos' teper'  yardov trista;  strannik  uzhe
razlichal  krohotnye  figurki v polosatyh tunikah  na nosu, chertochki  lukov i
drotikov v ih rukah. On podnyal arbalet.
     - Da  v nih eshche iz  katapul'ty ne  popadesh'!  -  voskliknul bar Kejn. -
Vosem'sot loktej, klyanus' molniyami SHebret!
     - Iz katapul'ty ne popadesh', - soglasilsya  Blejd i spustil tetivu. Odna
iz figurok vzmahnula rukami i ischezla
     - Hrrr...  - Kejn  izdal  kakoj-to neyasnyj zvuk, ne to rychanie,  ne  to
vopl'  torzhestva, i s  izumleniem  ustavilsya  na  strannika.  Tot,  napryagaya
moguchie  myshcy,  bystro ottyanul zatvor  i vlozhil  novuyu  strelu  -  stal'noj
zaostrennyj sterzhen' futovoj dliny. Hajritskij arbalet, obladavshij  strashnoj
ubojnoj moshch'yu, ne byl snabzhen vorotom; tetivu polagalos'  natyagivat' rukami,
i ne vsyakij zemnoj atlet spravilsya by s etim delom. No hajrity spravlyalis' i
mogli vypustit' chetyre strely v minutu na polnom skaku.
     Lyazg zatvora, zvonkij  shchelchok tetivy, svist stal'nogo bolta, ushedshego v
cel'...   Grrum-acc-sss...    grrum-acc-sss...    grrum-acc-sss...    Galery
priblizilis' uzhe na  sotnyu  yardov, i na pravoj, gde  Blejd  sshib uzhe pyateryh
voinov, na nosu postavili  obtyanutye kozhej shchity. On nachal strelyat' po levomu
sudnu, uspev prikonchit'  troih,  poka i  tam ne ogorodilis'  shchitami. Za  ego
spinoj uzhe  sobralas' nebol'shaya  tolpa -  desyatok ratnikov Beregovoj Ohrany,
kotorye  gromkimi  voplyami   privetstvovali  kazhdyj   vystrel.   Moryaki,  ne
reshavshiesya pod groznym  okom kapitana-sardara otluchit'sya ot svoih katapul't,
poglyadyvali na strannika s suevernym uzhasom.
     - Strely u nego zagovorennye... - probormotal Hor.
     - Ne inache, - podderzhal Poun. - Proklyatoe hajritskoe koldovstvo!
     - Dlya urozhenca Digrany ty  na redkost'  lovko  oruduesh'  s etoj shtukoj,
pochtennyj, - vydavil bar  Kejn, kivaya na arbalet. - Tozhe v Tagre nauchilsya, u
ohrannikov syna?
     Blejd pokachal golovoj.
     - Za mesyac  ne nauchish'sya kak sleduet  strelyat'... Vot tak! - On spustil
tetivu,  i  stal'noj  bolt,   skol'znuv   nad  kraem   shchita,  probil   visok
neostorozhnogo  ksamita.  -  YA strelyayu sorok let, i potomu mne udaetsya inogda
popadat' v  cel'... A teper' nam luchshe prisest', bar  Kejn.  Pohozhe, im tozhe
zahotelos' razvlech'sya.
     On ne  uspel zakonchit', kak dozhd' strel obrushilsya  na kormu sadry. Pyat'
ili  shest'  matrosov, vozivshihsya  u katapul't,  upali, shirokoplechij ratnik s
proklyat'em oblomil strelu, probivshuyu predplech'e. V  sledushchij  mig zarabotala
ajdenskaya  artilleriya, poslav v galery sem'  uvesistyh  snaryadov. |tot  zalp
okazalsya  ne osobenno udachnym,  no vse-taki odno  iz yader sbilo tri vesla, a
drugoe oprokinulo tyazhelyj  shchit. Korabli  presledovatelej  byli  uzhe dovol'no
blizko,  i  Blejd  slyshal mernyj rokot barabana,  zadavavshego takt  grebcam,
potom parusa popolzli vniz, i hod ksamitskih galer nemnogo zamedlilsya.
     V vozduhe teper' nepreryvnym potokom  mel'kali strely i  kamni, i pochti
kazhdoe  yadro popadalo v cel', drobya  kosti ksamitskih  soldat,  lomaya  shchity,
fal'shbort  i  vesla.  Na galerah  metatel'nyh mashin  ne bylo, zato  luchnikov
naschityvalos'  vchetvero protiv  ajdenskih  arbaletchikov, i ksamity prinyalis'
metodichno  rasstrelivat' prislugu katapul't. CHerez  chetvert'  chasa  kapitanu
prishlos'  vyzvat' lyudej s  nizhnej paluby, gde  moryaki mayalis'  u orudij  bez
dela: protivnik yavno sobiralsya  atakovat' s kormy, ne zhelaya podstavlyat' bort
pod kamennye snaryady
     Blejd  poslal  eshche  tri-chetyre  strely,  potom,  sunuv  Kajti  arbalet,
potyanulsya k franu. Vrazheskie korabli priblizhalis', delo shlo k  rukopashnoj, i
on ne hotel rashodovat' svoi dragocennye boepripasy.  U ksamitov pogiblo uzhe
s polsotni chelovek, i  na sadre naschityvalos'  tri  desyatka trupov i ranenyh
(pochti vse  -  moryaki,  u kotoryh  ne  bylo  pancirej), no  ishod boya  reshit
abordazh.
     Eshche  nemnogo, podumal  strannik,  i  galery nagonyat tihohodnyj plot,  a
potom dve  s  polovinoj sotni smuglyh d'yavolov  obrushatsya  na alu  Beregovoj
Ohrany... No, nesmotrya na chislennyj pereves  vraga, on  stavil na ajdenitov,
ih shlemy, panciri,  korotkie  tyazhelye mechi  i privychka bit'sya v  stroyu  byli
sushchestvennym  preimushchestvom. Na  sej raz im  protivostoyali  legkovooruzhennye
bojcy, bez dospehov, s krivymi kinzhalami i drotikami, i eshche so vremen yuzhnogo
pohoda Blejd pomnil, kakuyu reznyu uchinili ajdenskie soldaty v ryadah podobnogo
voinstva.  Vot  esli  by  tut  byla nepobedimaya ksamitskaya  falanga!.. No, k
schast'yu, falangity v more ne voyuyut.
     On  posmotrel  na  plotnuyu  trojnuyu  sherengu  ryzhevolosyh  bojcov,  uzhe
prigotovivshih  kop'ya,  i  kapitana-sardara, stoyavshego  vmeste  s alarhom  za
stroem  ratnikov. Vrag  nastigal;  do  galer  ostavalos'  tridcat'  yardov, i
barabany na ih grebnyh palubah grohotali kak sumasshedshie.
     - |j, alarh! - kriknul Blejd, mahnuv franom.
     -  Da, moj gospodin? - Alarh  povernul golovu,  glaza  iz-pod stal'nogo
zabrala smotreli tverdo, uverenno.
     - Uderzhish' levyj  flang? Poka ya razdelayus' s temi?  - on vytyanul ruku k
galere, priblizhavshejsya sprava.
     Alarh oglyadel stroj svoih voinov.
     - Uderzhu, gospodin. A ty, - on perevel  glaza na Blejda,  - sobiraesh'sya
odin perebit' sotnyu voinov?
     - Pochemu zhe  odin... Nas chetvero!  Nu, mozhesh'  dat' v  pomoshch'  eshche  dve
okty...
     -  Horosho.  - Alarh  povernulsya  k  kapitanu-sardaru. - Pust' tvoi lyudi
ostavyat  katapul'ty, moj  gospodin, i  berutsya  za drotiki  i  nozhi.  Sejchas
nachnetsya!
     Potok strel i kamnej prekratilsya. Blejd videl, kak na nosu galery - ego
galery!  -  sgrudilas'  plotnaya   massa  voinov  v  polosatyh  tunikah.  Oni
raskachivali  metatel'nye nozhi  i  kop'ya, smuglye lica  pod kozhanymi  legkimi
shlemami kazalis' vysechennymi iz temnogo dereva.
     - Zaberi arbalet i idi vniz, - on podtolknul Kajti  k trapu. - Zasyadesh'
v kayute, i nosa naruzhu ne pokazyvaj.
     - YA... ya luchshe s toboj, hozyain! YA ne trus!
     - Kto govorit, chto ty trus? Prosto kogda hozyain srazhaetsya, sluga dolzhen
sterech' hozyajskoe dobro... Nu, idi! Sejchas...
     Bort galery nadvinulsya, razdalsya tresk, gluhoj stuk abordazhnyh kryuch'ev,
i lavina  smuglyh  voinov  hlynula  na palubu. Blejd  prygnul vpered,  uspev
zametit' kraem  glaza,  kak  ego sluga  metnulsya k trapu,  a troe  ostal'nyh
shagnuli za  nim, obnazhiv mechi.  Hor vnezapno  sdelal rezkij  vypad, no  etot
stremitel'nyj zhest proskochil mimo soznaniya  strannika - tri metatel'nyh nozha
udarili ego v grud', ne prorvav kol'chugi, nad golovoj svistnul drotik.
     V sleduyushchij mig Blejd byl uzhe sredi ksamitov, s  franom v pravoj ruke i
dlinnym  mechom v  levoj. "Rubi!"  -  zarevel on,  podavaya etu komandu  to li
samomu  sebe,  to li Kejnu, Pounu i Horu,  i razom opustil klinki. Svistnula
stal',  tolpa smuglokozhih bojcov razdalas', i strannik  peremahnul na palubu
galery.
     Udivitel'no! Ego ruki - te, kotorye dala priroda -  nikogda ne  derzhali
frana, ego glaza lish' tri mesyaca nazad  uvideli eto  smertonosnoe  lezvie na
dlinnoj rukoyati... No on dejstvoval im s uverennost'yu i  siloj prirozhdennogo
hajrita, i telo ego, nastoyashchee telo Richarda Blejda, pust' ne  stol' gibkoe i
molodoe,  kak  u Arraha bar  Rigona, strannym  obrazom  pomnilo  vse  nuzhnye
dvizheniya, vse eti  sokrushitel'nye udary,  zamahi, vypady,  blokirovki... Ono
pomnilo i to,  chemu Arrah ne uchilsya  u svoih  severnyh rodichej,  to,  chto on
izobrel sam - priemy boya s franom i  dlinnym mechom... Voistinu oni  yavlyalis'
odnim chelovekom, odnoj dushoj s dvumya telami!
     Ego klinki s  gluhim chmokayushchim zvukom rassekali tela. On derzhal fran za
samyj konec rukoyati, uvelichiv zonu porazheniya do treh yardov; mech v levoj ruke
bil na dva, protykaya teh, komu povezlo uskol'znut' ot shirokogo lezviya frana.
SHlem i hajritskaya  kol'chuga  s nakladnymi plastinami na grudi i  spine  byli
nadezhnej milanskogo pancirya; vozmozhno, tyazheloe  kop'e falangita  i smoglo by
prorvat' stal'nye kol'ca,  no gibkie klinki, nozhi i drotiki legkovooruzhennyh
lish' bessil'no lyazgali po cheshujchatoj  stali. Blejd proshel do machty, ostavlyaya
za  soboj shirokij krovavyj koridor,  oglyanulsya i dovol'no kivnul. Poun i Hor
rabotali mechami  i  toporami kak dva avtomata,  a  bar  Kejn byl, po krajnej
mere, eshche zhiv. K sozhaleniyu, mel'knula mysl'.
     Sledom  za  tremya  ego  bojcami sherengoj dvigalis'  dve okty  Beregovoj
Ohrany,  zavershaya delo, ih  korotkie klinki hodili vverh-vniz,  tochno  zub'ya
gigantskoj senokosilki.  S peredovym  otryadom ksamitov,  vklyuchavshim pyat' ili
shest' desyatkov bojcov, bylo uzhe pokoncheno, no na korme tolpilos' eshche stol'ko
zhe,  kazalos', oni  nabirayutsya hrabrosti, opasayas' priblizit'sya k  strashnomu
voinu v nepronicaemoj dlya drotikov i nozhej kol'chuge.
     Blejd tknul Pouna loktem v bok.
     - Ty i Hor! Otlozhite-ka mechi! Rubite machtu, a ya prikroyu!
     - Zachem?
     Strannik yarostno oskalilsya.
     - Rubite, ya govoryu! Obrushim na nih!
     Poun kivnul,  vidno, ponyal.  Dve  boevyh sekiry s  hrustom vrezalis'  v
prochnoe derevo,  poleteli shchepki, i Blejd uvidel, kak na vysokoj korme galery
kakoj-to  chelovek  s serebryanym  obruchem  v temnyh  volosah - ne  inache  kak
kapitan - mahnul krivym klinkom, posylaya soldat v ataku.
     No bylo  pozdno. Machta  pokachnulas'; strannik, brosiv oruzhie, ottolknul
Pouna i Hora, navalilsya  na gladkij tolstyj komel',  i derevo ne  vyderzhalo,
perelomivshis'  s grohotom pushechnogo vystrela. Zatem ogromnyj tyazhelyj stvol s
dvumya  poperechnymi  reyami i  svernutym parusom ruhnul na kormu, kalecha lyudej
Ograzhdenie  po  oboim bortam sudna razlomilos', ne  vyderzhav udara,  rulevye
vesla  vmeste  s massivnymi  uporami  byli  sneseny  v  vodu,  doski  paluby
razdalis' i proseli. Sekundu-druguyu Blejd smotrel na okrovavlennyh ksamitov,
barahtavshihsya  sredi  oblomkov, potom podnyal oruzhie i  ustremilsya obratno na
sadru.
     - Za mnoj! Tuda! - on vytyanul fran k sherenge ratnikov Beregovoj Ohrany,
s trudom  sderzhivavshih natisk ekipazha vtoroj galery. Bor'ba shla s peremennym
uspehom;  imperskie  voiny  uzhe  metnuli  drotiki  i  teper'  otbivalis'  ot
uvertlivyh  smuglyh  bojcov korotkimi  mechami.  Dospehi  i  shlemy davali  im
nesomnennoe preimushchestvo, za kazhdogo ratnika ksamity platili  dvumya zhiznyami.
No napadayushchih  bylo vtroe bol'she, i  zapas metatel'nyh  nozhej i  kopij u nih
kazalsya neischerpaemym. Ajdenskie  moryaki, okruzhivshie kapitana-sardara, nichem
ne mogli pomoch' svoim soldatam - ih medlenno,  no verno tesnili k  trapam, i
vskore vsya eta tolpa, neprivychnaya k pravil'nomu boyu, dolzhna byla  posypat'sya
na nizhnyuyu palubu kak spelye orehi.
     Blejd, s Pounom  i Horom  po bokam,  udaril s  flanga.  Za etoj troicej
voinov v  kol'chugah,  nepronicaemyh  dlya  ksamitskih  sabel',  napirali  eshche
poltora desyatka  chelovek - bar  Kejn,  voshedshij  vo  vkus draki, i dve okty,
polnye sil. Vysvistyval pohoronnuyu pesnyu fran,  sverkali dlinnye klinki treh
mechej, bez ustali rabotali topory, molodecki  uhal Kejn, vo vsyu moshch' luzhenyh
glotok  reveli  ratniki,  lyazg  zheleza  zaglushal  tyazhkoe  nadsadnoe  dyhanie
srazhavshihsya i stony ranenyh.
     Ksamity, chto  blokirovali  moryakov,  byli unichtozheny  pervymi.  Kapitan
sadry, po-vidimomu, horosho znal svoe delo: on ryavknul prikaz, vytyanuv ruku k
razgromlennoj  galere,  matrosy  rinulis'  k  nej   i  prinyalis'  sbrasyvat'
abordazhnye kryuch'ya Vskore polosa  vody otdelila polurazbityj korabl' ot plota
i vtorogo sudna, tashchivshegosya sledom za sadroj.
     Ksamity  otstupali.  Ih ostavalos'  eshche s polsotni,  i  boevoj duh etih
smuglokozhih  bojcov byl  po-prezhnemu krepok,  no  ajdenskie  ratniki  uporno
tesnila protivnika k  krayu paluby, a Blejd so svoim otryadom otrezal dorogu k
trapam.  Nakonec gibkie  figury v polosatyh  tunikah nachali  perebirat'sya na
bort  galery, potom zazveneli,  padaya,  kryuki, i  vtoroj ksamitskij  korabl'
ostalsya za  kormoj. Sadra, zalitaya  krov'yu, zavalennaya  trupami, netoroplivo
udalyalas' na vostok.
     - Moj gospodin! - krepkaya  ruka legla na plecho Blejda, i  on obernulsya.
Alarh, vytiraya ladon'yu  potnyj lob, stoyal pered nim; lico ego raskrasnelos',
iz  carapiny na  shee sochilas' krov'.  - Moj gospodin! Klyanus' gnevom SHebret!
Esli by ne ty,  nas uzhe  skormili by sahu! - On nereshitel'no kosnulsya lezviya
frana. - |to... eto hajritskoe oruzhie?
     - Da. Ne vstrechalsya s hajritami?
     - Ne vstrechalsya...  - alarh  pokachal golovoj. - I spasi  menya  Ajden ot
etoj vstrechi, esli oni srazhayutsya tak, kak ty!
     Strannik usmehnulsya,  pohlopal alarha  po zatyanutoj v  pancir' spine i,
sunuv fran pod myshku, shagnul k trapu.
     - Kajti! -  ryavknul  on. - Kajti, bezdel'nik!  Vse konchilos',  vylezaj!
Primi oruzhie!
     Ego sluga  ne  poyavlyalsya. Zasnul, chto li? - razdrazhenno podumal  Blejd,
svesivshis' nad perilami i razglyadyvaya sverhu dver' svoej kayuty.
     - Kajti, parshivec! Ty gde!
     -  Da vot zhe  on, - proiznes bar Kejn, akkuratno obognul  Blejda  i,  v
soprovozhdenii Pouna i Hora, nachal spuskat'sya  po  lestnice. Vnizu,  u  samoj
pervoj stupen'yu, nelepo  vyvernuv sheyu, lezhal ryzhevolosyj sluga, i  v spine u
nego torchala rukoyat' nozha.
     Gnev  mgnovenno pokinul strannika; sprygnuv na palubu, on sklonilsya nad
Kajti, pripodnyal  veko, podnes  ladon'  k gubam. Vse bylo koncheno, paren' ne
dyshal.  Skoree  vsego,  on  umer  za  dolyu  sekundy  - lezvie tyazhelogo  nozha
votknulos'  pod  levuyu  lopatku i  porazilo  serdce.  Ksamitskij metatel'nyj
nozh...  takimi pol'zovalis'  napadayushchie...  i Hor  s Pounom...  |tot klinok,
nesomnenno, otpravila v smertel'nyj polet ruka mastera!
     Blejd  podnyal   golovu  i  vstretil   ravnodushnyj  vzglyad   bar  Kejna.
Savaltovskij lazutchik smotrel  na Kajti kak  na  dohlogo tarakana,  kotorogo
smahnuli so stola i pripechatali  k polu sapogom; Poun zhe  uhmylyalsya, a glaza
Hora goreli neskryvaemym torzhestvom. On polozhil ruki na poyas:  vse nozhny dlya
metatel'nyh klinkov byli pusty, vse nozhi votknulis' v ch'i-to tela. I v spinu
Kajti?.. Kak eto dokazhesh'?
     No Blejdu dokazatel'stva ne trebovalis'. On skripnul zubami i vnov' dal
sebe slovo,  chto v  Hande, pri pervom zhe  udobnom sluchae, razdelaetsya  s bar
Kejnom i ego lyud'mi.
     * * *
     K sozhaleniyu, Hand okazalsya  dlya etogo ne sovsem podhodyashchim mestom.  |to
byla    kupecheskaya   respublika   s   ves'ma   strogim   kodeksom   zakonov,
garantirovavshih  bezopasnost'  torgovli  i  torgovyh  gostej;  tut tshchatel'no
sledili za  poryadkom,  presekaya  lyubye popolznoveniya k  debosham,  vorovstvu,
grabezham libo  nasil'stvennomu  lisheniyu zhizni. Blejd  prosto ne predstavlyal,
kuda v etom gorode mozhno det' tri svezhih trupa.
     Lezhal Hand v yugo-vostochnom uglu  Vnutrennego  Ksidumena, u samogo morya,
mezh vysokim holmom, na kotorom torchali prizemistye bashni mestnoj citadeli, i
obshirnoj  gavan'yu,  zashchishchennoj dlinnym serpovidnym  granitnym  molom.  Gorod
okazalsya dovol'no bol'shim, vystroennym iz kamnya, dereva i kirpicha; doma  - v
osnovnom trehetazhnye -  vyglyadeli dobrotnymi i krepkimi. Obychno pervyj  etazh
etih vnushitel'nyh kvadratnyh stroenij byl slozhen iz grubo otesannyh kamennyh
blokov ili polutorafutovyh kirpichej s vydavlennym  izobrazheniem korablya libo
loshadinoj golovy; vyshe  gromozdilis' steny iz neohvatnyh breven, podpiravshie
cherepichnuyu krovlyu.
     Gorod okruzhalo  tridcatimil'noe polukol'co vozdelannyh zemel',  to byla
vsya territoriya Handskoj  respubliki.  V dvuhstah  milyah  k  severu,  tozhe na
poberezh'e Vnutrennego Ksidumena,  stoyala Ganla, eshche odin torgovyj port, a za
nej - Iri, po  sluham, eti poseleniya nichem ne  otlichalis' ot Handa. K zapadu
ot nih pleskalos' more, k vostoku  tyanulis'  dremuchie lesa, v  kotoryh mozhno
bylo stranstvovat'  i  mesyac, i dva,  poka  ne doberesh'sya do  rubezhej Zohta,
odnogo  iz krupnyh  kintanskih  korolevstv,  lezhashchih  na  beregu  okeana. Za
gavan'yu Iri  tozhe katil  svoi volny  okean,  i letom  morehody treh  gorodov
ogibali bezlyudnoe i dikoe severnoe poberezh'e Kintana, a zatem svorachivali na
yug, k  ostrovnoj imperii Hirtam, k bogatym stranam Zoht, Tarakola,  Katrama,
Sajlor.  Do  Sajlora,  formal'noj  celi  nyneshnego puteshestviya,  mozhno  bylo
dobrat'sya i inache, izbrav peshij  put' pryamo na  yug,  cherez Trongar  i drugie
knyazhestva  Pereshejka; doroga do teplogo  Kalitanskogo morya zanimala polovinu
mesyaca, i eshche takoe vremya trebovalos', chtoby dostich'  na korable goroda Ila,
sajlorskoj stolicy. Vprochem, pered  Blejdom ne stoyala problema  vybora mezhdu
etimi  dvumya  dorogami, ibo  on tverdo reshil, chto pererezhet  svoim sputnikam
glotki v Hande.
     Hand, a takzhe  soyuznye s nim Iri i Ganlu, naselyali ne kintancy. |ti tri
porta  let trista ili chetyresta  nazad osnovali  vyhodcy iz Trongara, samogo
severnogo iz knyazhestv Pereshejka, izgnannye s rodiny  vo  vremya mezhduusobic i
religioznyh smut. Ne  uspeli  pereselency postavit' pervye doma, kak  na nih
nagryanuli otryady ocherednogo trongarskogo vlastelina,  odnako  unichtozhat' pod
koren' ne  stali: knyazyu trebovalsya stroevoj les, i  potomu beglecov lish' kak
sleduet  pripugnuli i oblozhili dan'yu.  Celoe stoletie oni splavlyali ploty  v
Trongar vdol' morskogo poberezh'ya, potom, razbogatev na torgovle  s Kintanom,
nanyali paru tysyach vsadnikov iz Hajry  i  ukazali knyazyu  na porog. Hajritskie
naemnye  garnizony  do sih  por stoyali vo vseh  treh gorodah,  no to byli ne
voiny Dvenadcati  Domov, a  ih vostochnye sosedi  i  zlejshie vragi, o kotoryh
Blejd vspominal s nedelyu nazad, pered napadeniem ksamitskih galer.
     Sami  urozhency Handa tozhe kazalis' bravymi voinami. Proezzhaya gorodskimi
ulicami k  postoyalomu  dvoru  na  severnoj  okraine, strannik  videl  roslyh
belokozhih  soldat,  patrulirovavshih  vse  strategicheskie  tochki,  ot gavani,
pirsov i skladov  do perekrestkov i  ratushi. Oni byli vooruzheny alebardami i
toporikami na dlinnyh rukoyatyah; kozhanye tuniki useivali metallicheskie blyahi,
a  na grudi u  kazhdogo  visel izognutyj  rozhok. Sluzhbu svoyu eti strazhi nesli
istovo   i  smotreli  po   storonam  v   chetyre   glaza,  ne  otvlekayas'  na
soblaznitel'nye  zapahi,  donosivshiesya  iz  priportovyh  kabakov  i  tavern.
Vprochem, vse podobnye zavedeniya  vyglyadeli do otvrashcheniya blagopristojnymi  i
yavno ne otnosilis' k rassadnikam poroka.
     Postoyalyj dvor  pokazalsya Blejdu nastoyashchim fortom. To  bylo odnoetazhnoe
brevenchatoe   stroenie  na  vysokom   kirpichnom  fundamente,  imevshee  formu
kvadrata. Naruzhnye steny okazalis' gluhimi; v  yuzhnoj imelis' vorota iz dosok
tolshchinoj v  desyat'  dyujmov,  obitye  polosami  zheleza, k  severnoj primykali
konyushni i sklady,  v  kotorye, dlya udobstva  postoyal'cev,  mozhno bylo projti
pryamo  iz  zhilyh  pomeshchenij.  Vnutri  lezhal prostornyj  dvor, gde bez  truda
razmeshchalis'  polsotni  bol'shih  krytyh povozok, napomnivshih  Blejdu  furgony
pionerov   Dikogo   Zapada.  V  yuzhnom   kryle,  sleva  i  sprava  ot  vorot,
predusmotritel'nyj  hozyain  ustroil  kuznicu,  tavernu,  a  takzhe  shornuyu  i
plotnickuyu masterskie; zdes' zhe byla lavka, v kotoroj putniki  mogli  kupit'
absolyutno  vse,  ot muki, krupy  i soloniny do furgonov, pohodnyh  shatrov  i
lyubogo oruzhiya, hot'  ajdenskogo,  hot' ksamitskogo, hot' s lezhavshego v yuzhnyh
moryah ostrova  Kalitan. Vostochnyj i zapadnyj  fligelya otvodilis' dlya  gostej
poproshche;  tut  predlagalis' komnaty  na odnogo,  na dvoih i  na chetveryh,  s
othozhim mestom vo dvore i bez vanny. Severnyj prednaznachalsya dlya blagorodnoj
publiki - dvoryan,  poslannikov  sopredel'nyh derzhav i bogatyh kupcov.  V nem
bar Kejn i siyal luchshij apartament.
     Para prochnyh dverej, razdelennyh nebol'shim koridorom, vela v prostornyj
holl s  kaminom,  gladko  vystrugannymi derevyannymi  lavkami  i  stolom,  na
kotorom uleglos'  by  troe roslyh muzhchin.  Sprava  nahodilis' dve gospodskie
komnaty  s  ogromnymi krovatyami i  puhovikami; sleva -  pomeshchenie dlya slug i
udobstva. Poslednie vklyuchali bol'shuyu mednuyu vannu, pech' dlya  nagrevaniya vody
(kotoruyu vse zhe prihodilos' taskat' iz kolodca vo dvore) i vygrebnuyu  yamu  s
tshchatel'no prikrytym stul'chakom.  Obozrev  eto  velikolepie, Blejd ponyal, chto
sud'ba  sama  idet emu  navstrechu:  razobravshis'  so  svoimi sputnikami,  on
poluchal  vozmozhnost' razdelat' trupy v vanne, spustit' po chastyam  v  othozhee
mesto i smyt'  krov'. On dal  sebe  slovo, chto  nastrugaet iz Hora bifshteksy
razmerom  s ladon', i  neskol'ko  uspokoilsya.  ZHal', chto telo bednogo  Kajti
popalo  v zheludok nenasytnym  sahu, ksidumenskim  akulam; zato tri lazutchika
bar Savalta upokoyutsya v der'me - kak i polozheno takim merzavcam.
     Predavayas' krovozhadnym mechtam, Blejd zaglyanul v konyushnyu (kuda  iz holla
vela  eshche odna dver', za kaminom),  proveril,  chto Tarnu  nasypali otbornogo
zerna, potom vernulsya  v apartament  i prinyal vannu. Vodu  nataskali  Hor  i
Poun,  i  strannik  lichno  ubedilsya,  chto ee hvatit ne tol'ko  dlya omoveniya;
vozmozhno,  posle  draki  emu  prishlos'  by  protirat' pol  v obshchej  komnate.
Vymyvshis', on  uzhe ne rasstavalsya so  svoimi mechami, a  fran nezametno sunul
pod lavku, k samoj stene.
     Nastupil vecher, i vsya kompaniya rasselas' za stolom: gospoda - u stenki.
Hor  i  Poun - naprotiv.  Oni slovno chto-to chuvstvovali i tozhe ostalis'  pri
mechah,  kak  i  bar  Kejn. Vprochem, Hand,  hotya  i  podderzhival  s  imperiej
druzhestvennye otnosheniya, byl  vse zhe  gorodom chuzhim, dalekim i neponyatnym; v
takom meste oruzhie luchshe derzhat' pod rukoj.
     Eli  svezhee  myaso,  horosho  propechennoe  i sdobrennoe  pryanostyami; pili
temnoe gustoe vino s Pereshejka. V Hande, a  tem bolee v Iri i Ganle, stranah
severnyh, loza ne  rosla, i mestnye probavlyalis' krepkim pivom. Ego na stole
tozhe hvatalo.
     Blejd  ne  otkazyvalsya ni ot piva, ni  ot vina, poglyadyvaya lish',  chtoby
ostal'nye  tozhe ne prenebregali  hmel'nym; on  byl  pokrepche lyubogo iz nih i
bolee privychen  k  alkogolyu. Zdes',  i v Hajre, i v imperii, i v Ksame,  i v
prochih stranah ne  vodilos' nichego sravnimogo s zemnymi dzhinom, romom, viski
i vodkoj, zdes' pili vino, kotoroe Blejd mog pogloshchat' v chudovishchnyh dozah.
     - Nu, - zametil bar Kejn, otodvinuv blyudo s myasom  i syto  rygaya, - vot
my i dobralis' do Handa.
     - Vot  i dobralis', - soglasilsya  strannik, nasharivaya nogoj pod  lavkoj
fran.
     - Ne pora li nam, pochtennyj Asrind, obsudit', kakoj dorogoj my dvinemsya
dal'she?
     -  Pora,  pochtennyj  bar  Kejn. No, vidish' li, ya -  skromnyj  nobil' iz
Digrany,  iz imperskogo  zaholust'ya, s drugogo  konca  sveta...  Otkuda  mne
znat', kakie dorogi vedut iz Handa v Sajlor?
     - A v teh tajnyh zapi... - Kejn vzglyanul na Pouna i  Hora, navostrivshih
ushi,  i  oseksya. -  Slovom, tvoj... gm-m... rodich... ne  ostavil li on kakih
ukazanij na sej schet?
     - Net, - strannik noskom  nogi  podvinul fran blizhe. -  Skazano im  pro
sajlorskij mys i pro to, kak najti ego, vyehav na yug iz Jly.
     - Do Jly  nado eshche dobrat'sya... - nevnyatno progovoril bar Kejn, kovyryaya
v zubah kinzhalom.
     - YA polagayu, nash gospodin bar Savalt dal tebe nekie rekomendacii? Tagra
-  centr  mira  i  imperskoj  uchenosti,  i  shchedrejshij  -  mudryj  chelovek...
dostatochno mudryj,  chtoby obratit'sya, skazhem, k Vedayushchim Istinu... Uzh oni-to
dolzhny znat' vse dorogi!
     - Krome puti na YUg, - proiznes Kejn, tonko ulybnuvshis'.
     -  Razumeetsya.  No  Sajlor  -  eto  eshche  ne  YUg... ne  tot  YUg, kotoryj
interesuet  shchedrejshego, - Blejd sobstvennoruchno napolnil vse  chetyre chashi  i
pervym podnyal svoyu. - Nu, tak kakie sovety dal tebe nash gospodin?
     Bar Kejn, zhmuryas' ot udovol'stviya, prigubil.
     - Nikakih, pochtennyj Asrind, krome odnogo: dejstvovat'  po  obstanovke,
rassprosiv torgovyh lyudej v Hande. CHto ya i sdelal segodnya utrom v portu.
     - Prevoshodno! I chto zhe ty uznal?
     Lazutchik Savalta dopil vino i, vazhno namorshchiv lob, ustavilsya v potolok.
     - O, mnogo interesnogo! - On pomolchal, pripominaya. - Govoryat, chto plyt'
severnym putem ochen'  opasno. Korabli idut do  Ganly i  Iri, potom vyhodyat v
okean, gde polno vsyakih morskih chudishch...
     - Nenavizhu morskih chudishch! - zametil Poun.
     - CHtob SHebret podpalila im hvosty svoimi molniyami! - podderzhal priyatelya
Hor.
     - Tam ne tol'ko hvostatye chudishcha, - bar Kejn snishoditel'no usmehnulsya.
-  Est'  takie... - on  poshevelil  pal'cami, - s mnozhestvom dlinnyh lap... i
kazhdaya tolshchinoj s brevno... Slovom, vmesto Sajlora mozhno ugodit' im v past'.
     - Zaprosto, - soglasilsya Blejd. - Mne eto tozhe ne nravitsya.
     - Eshche mozhno otpravit'sya iz Handa v Trongar, a potom - pryamo na yug cherez
Peresheek.  Mezhdu knyazhestvami sejchas mir, tak chto my  spokojno  doberemsya  do
kalitanskogo  poberezh'ya.  A tam iz lyuboj gavani hodyat korabli v  Sajlor. Vot
tol'ko...
     - Da? - Blejd podvinul k sebe kuvshin s pivom i  kivnul Horu i Pounu  na
vtoroj - mol, ugoshchajtes', parni.
     - Vot  tol'ko v lyubom portu  na  kalitanskih  beregah polno  shpionov iz
edorata, i esli nas opoznayut, kak lyudej iz imperii...
     Blejd hmyknul,  oglyadev svoih  sotrapeznikov. Vse troe  byli  tipichnymi
ajdenitami,  svetlokozhimi,  s  ryzhevatymi  volosami i vesnushkami  na  shchekah.
Vdobavok tol'ko bar Kejn horosho govoril po-ksamitski, a ego pomoshchniki  znali
paru-druguyu  slov,  umestnyh razve lish' v  tot moment, kogda  doberesh'sya  do
glotki ksamita.
     - Est' i dorogi po  sushe, - prodolzhal bar Kejn, - no togda nam pridetsya
peresech'  ves' Kintan. Esli idti cherez  yuzhnye lesa, my popadem v  Rukbat,  a
vostochnym putem - v Zoht i Tarakolu. Nu, a ottuda - v Sajlor.
     - |to mne bol'she nravitsya, - zayavil Hor, na mig otryvayas'  ot kuvshina s
pivom.
     - Uvy! - vzdohnul bar  Kejn. -  Lesa te, pohozhe, nichem ne luchshe okeana.
CHudishch pomen'she, zato est' razbojniki...
     - Nu, razbojniki... - pozhal plechami Poun. - My i sami pri sluchae...
     Tut Hor tolknul ego loktem v bok, i Poun zamolchal.
     -  S razbojnikami eshche  mozhno  spravit'sya,  kak  i  s  bol'shimi koshkami,
ogromnymi zmeyami i drugoj merzost'yu, - skazal bar Kejn. - No obitaet v lesah
sovsem uzh zhutkaya tvar', vampir, ohochij do krovi putnikov...
     Blejd pripodnyal brov'; eto bylo chto-to noven'koe.  Pro takih zverej emu
slyshat' eshche ne dovodilos'.
     - Skol' velik etot krovopijca? - pointeresovalsya on
     - Ne ochen'-to i velik, -  Kejn otmeril rukami okolo futa,  - no v Hande
boyatsya  ego  bol'she gneva groznoj SHebret.  Rasskazyvali mne, chto tot  zver',
nazyvaemyj ata -  koldovskoj, - vlezaet v golovu, usyplyaya cheloveka,  a potom
soset  krov', a vmesto nee  puskaet  v zhily  yad. Tak chto  putniki  umirayut v
strashnyh sudorogah.
     - Vlezaet v golovu? - peresprosil strannik - |to kak ponimat'?
     - Kupec, s kotorym ya besedoval, skazal takoe: snachala slyshitsya budto by
detskij plach,  potom v golove nachinayut zvuchat'  slova, ot kotoryh zasypaesh'.
Nu, a potom...
     - |tot kupec sam ih slyshal?
     - Net, konechno, inache byl by uzhe pokojnikom Lyudi govoryat...
     -  A  pro morskih  chudishch  i ksamitskih shpionov tebe  rasskazyval tot zhe
kupec?
     Bar Kejn kivnul.
     - Tot. Na redkost' razgovorchivyj chelovek popalsya.
     - Hm-m... A ya dumayu, chto on tebya pugal, - Blejd usmehnulsya. - Ili reshil
podshutit' nad toboj, pochtennyj.
     - Podshutit'? Ty tak polagaesh'? - bar Kejn grozno nasupilsya i potyanul iz
nozhen mech. - Da ya s nego shkuru spushchu!
     - Spusti. Nikto ne smeet izdevat'sya nad imperskim nobilem!
     - Zavtra zhe  i spushchu,  esli okazhetsya, chto on vral! - lazutchik Savalta s
lyazgom brosil klinok v nozhny, i Poun s Horom odobritel'no zakivali golovami.
-  No esli vse  eti rosskazni verny, to  kakuyu dorogu my izberem? S morskimi
chudishchami,  vampirami  ata  ili ksamitskoj nechist'yu? - Bar Kejn ustavilsya  na
Blejda nalitymi krov'yu glazami; vidno, hmel'noe uzhe udarilo emu v golovu.
     Strannik provel ladon'yu po sedeyushchej shevelyure, oshchushchaya pod stopoj rukoyat'
frana, a loktem prizhav k rebram  mech; eti smertonosnye orudiya dejstvovali na
nego uspokaivayushche.
     -  Otpravlyayas'  v dal'nij i opasnyj put',  nado rasschitat'sya  sperva so
vsemi dolgami, -  zametil on. -  Togda,  esli i popadesh' sluchajno v  carstvo
svetozarnogo Ajdena, budesh' chist pred likom bozhestva.
     Bar Kejn nahmurilsya.
     - Ne ponimayu, o chem  ty tolkuesh', pochtennyj Asrind! Put' nash nachalsya ne
segodnya i ne zdes', a v Tagre. Tam kazhdomu iz  nas i polagalos' rasschitat'sya
so svoimi dolgami.
     -  No po doroge v Hand uspeli nakopit'sya novye, - vozrazil  Blejd.  - I
prezhde, chem dvigat'sya dal'she, ya zhelal by pokonchit' hotya by s odnim iz nih.
     On otstavil chashu i mrachno ustavilsya na Hora. Tot slovno by s®ezhilsya pod
groznym vzglyadom strannika; ruka ego instinktivno potyanulas' k mechu.
     - Ty! - Blejd tknul v nego pal'cem. - Ty, ublyudok! Zachem ty ubil  moego
slugu?
     - Pomiluj, pochtennyj, - vmeshalsya obespokoennyj bar Kejn, -  pri chem tut
Hor? Tvoj sluga pogib ot ksamitskogo nozha!
     - Ot ksamitskogo nozha, no ne ot ruki ksamita!
     Nad stolom povislo mrachnoe molchanie. Nakonec Kejn othlebnul iz  chashi i,
pomorshchivshis' (vidno, vino pokazalos' emu gor'kim), sprosil:
     - A kakie tomu dokazatel'stva, blagorodnyj Asrind?
     Blejd usmehnulsya.
     -  Ty  dumaesh',  blagorodnyj bar  Kejn,  chto  my v  Tagre,  v kazematah
miloserdnejshego nashego gospodina?  - On pokachal golovoj. - Net! My na drugom
krayu  sveta, i  zdes'  ya  i sud'ya, i palach!  -  ego ladon'  mnogoznachitel'no
ogladila efes mecha.
     Bar Kejn zadumchivo oglyadel strannika,  pokachivaya golovoj; ego podruchnye
pripodnyalis', slovno zhdali tol'ko znaka, chtoby brosit'sya na Blejda.
     - Odno iz dvuh,  -  netoroplivo proiznes  savaltovskij lazutchik, - libo
vino  kruzhit tvoyu slabuyu  golovu, libo ty  nabivaesh'sya na  ssoru,  pochtennyj
Asrind. Togda... - on zamolk.
     - CHto togda? - Blejd svirepo oskalilsya.
     - Togda, soglasno instrukciyam dostopochtennejshego bar  Savalta, ya dolzhen
prervat' vash pohod i dostavit' tebya obratno v Tagru zakovannym v zhelezo. Sam
ponimaesh', chto posle etogo budet s toboj i tvoim synom!
     Strannik propustil poslednyuyu frazu mimo ushej.
     -  Zakovannym v  zhelezo?! - vzrevel  on. - I eto tebe velel bar Savalt,
podlaya tvar'? Malo emu zamuchennogo  Asruda,  on hochet poluchit' eshche i  golovy
Asrinda i  Arraha?  Ili  vsego roda bar Rigonov?  - On  naklonilsya i vytashchil
iz-pod lavki  fran. - Nu,  v odnom vy oshiblis', merzavcy:  na vsyakoe  zhelezo
najdetsya ostraya stal'!
     Navalivshis' na stol,  Blejd edinym  mahom  oprokinul ego, no Hor i Poun
okazalis'  bystree - oba uspeli vskochit',  otshvyrnuv lavku,  i stoyali  uzhe u
kamina, obnazhiv  mechi.  Strannik  prygnul k naruzhnoj dveri, uspev po  doroge
chuvstvitel'no tknut'  bar Kejna pod rebra  rukoyat'yu  frana; teper' vyhod  vo
dvor byl perekryt. Esli dazhe kto-to popytaetsya uskol'znut' cherez konyushnyu, to
daleko ne ujdet... Uhmyl'nuvshis', on krepko stisnul svoe strashnoe oruzhie.
     Bar Kejn podnyalsya, rastiraya bok.
     -  Nu,  pochtennyj,  -  zloveshche  procedil  on, - plyt'  tebe  v Tagru  v
zheleze... Konechno,  ty  umelyj  boec,  no  my  troe  -  ne  shajka  golozadyh
ksamitov...
     Ego klinok s lyazgom pokinul nozhny.
     -  Hor,  Poun!  - lazutchik  skosil glaz  na  podchinennyh,  odnovremenno
nablyudaya za kazhdym dvizheniem  strannika. - Do smerti ne bit'! Sech' po nogam!
Potom - plashmya po golove!
     Oni nadvigalis' na Blejda s  treh storon, i tot shagnul navstrechu, chtoby
vyigrat' prostranstvo dlya manevra. Holl kazalsya dostatochno prostornym, chtoby
dejstvovat' franom,  i plan stremitel'noj shvatki uzhe slozhilsya u strannika v
golove. Otbit' udary mechej rukoyat'yu frana... oni navernyaka budut oshelomleny,
kogda  obnaruzhat,  chto  stal'  ne mozhet  rassech' derevyannoe  drevko... zatem
nanesti  udar  klinkom... skoree vsego - po  shee Pouna,  kotoryj  dvigalsya v
centre...  otbrosit'  telo  na  bar Kejna...  kogda  on nachnet  podnimat'sya,
rubanut' Hora... Kak sleduet rubanut', ot dushi!
     - |j,  sledite za ego sekiroj! - predupredil  svoih bar Kejn, s opaskoj
poglyadyvaya na shirokoe sverkayushchee lezvie frana.
     -  Sejchas  ty  poznakomish'sya  s nej  poblizhe,  -  probormotal  Blejd  i
razmahnulsya.
     On  edva  sumel  sderzhat'  udar,  otstupiv na  shag  i  zadohnuvshis'  ot
izumleniya, ibo mechi ego protivnikov vdrug  gluho zvyaknuli o pol, a sami  oni
zastyli slovno kamennye statui.
     -  Ne nado ih ubivat', lajo, -  razdalsya za spinoj strannika melodichnyj
zhenskij golos, i on stremitel'no povernulsya k dveri.





     Ajd-en-Tagra, nachalo mesyaca Morehodov
     (maj po zemnomu vremeni)

     Karakuli CHosa napominali sledy kurinyh lap, a  pergament, na kotorom on
delal zapisi, propah potom i vyglyadel tak, slovno ego istoptali nogami. I ne
tol'ko nogami: veroyatno, para mulov  tozhe prilozhila svoi  kopyta, a za nimi,
razumeetsya, prokatilas' i telega. Vdobavok u CHosa byla  original'naya sistema
otscheta  vremeni -  v  loktyah, ladonyah  i  pal'cah,  koimi on izmeryal vysotu
pod®ema svetila nad gorizontom. No  v podrobnosti  ego otchetam otkazat' bylo
nel'zya.
     Blejd akkuratno perepisal ih, koe-gde podsokrativ i prostaviv privychnye
chasy, kotoryh v ajdenskih sutkah bylo rovno dvadcat' pyat'. Dni on otschityval
s pervogo, kogda nachalos' nablyudenie; informaciya o kazhdom dne byla razmeshchena
na svoem kvadratike  pergamenta.  Teper' on  izuchal ih, otkladyvaya v storonu
prosmotrennye listki.
     "Den' 1.
     9.00  - prosledoval  iz  svoih  apartamentov  k  central'nomu  pod®ezdu
Kaznachejstva. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     14.00 -  prosledoval  v  svoi apartamenty na obed.  Ohrana - dvenadcat'
chelovek.
     16.00 - prosledoval obratno. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     20.00 -  prosledoval  v svoi  apartamenty.  Bol'she  nikuda ne  vyhodil.
Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     Den' 2.
     9.00  -  prosledoval iz  svoih  apartamentov  k  central'nomu  pod®ezdu
Kaznachejstva. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     15.00 - prosledoval  v svoi apartamenty  na obed. Ohrana  -  dvenadcat'
chelovek. Priveli dvuh zhenshchin. Bolee ne vyhodil.
     Den' 3.
     9.00  -  prosledoval  iz  svoih  apartamentov  k  central'nomu pod®ezdu
Kaznachejstva. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     14.00 - prosledoval v svoi apartamenty  na  obed.  Ohrana  - dvenadcat'
chelovek.
     15.00 - prosledoval obratno. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     22.00  -  prosledoval  v svoi apartamenty. Bol'she  nikuda  ne  vyhodil.
Ohrana - dvenadcat' chelovek".
     Sudya  po  etim  dannym,  Amrit  bar  Savalt  predstavlyalsya  chrezvychajno
akkuratnym  chelovekom. Den' pervyj yavlyal  soboj ego  obychnoe  raspisanie; on
rabotal  pyat'  chasov  s  utra,  zatem  sledoval  dvuhchasovoj  otdyh  (v  ego
apartamentah, raspolagavshihsya  v levom  kryle  Kaznachejstva)  i snova chetyre
chasa raboty na  blago otechestva  i  imperatora.  Vo  vtoroj den' on trudilsya
tol'ko shest' chasov, vidimo predavshis'  posle  obeda plotskim  udovol'stviyam,
odnako   na  tretij   den'   nedostayushchee  vremya  bylo   otrabotano.  CHelovek
isklyuchitel'no trebovatel'nyj k sebe, reshil Blejd; nastoyashchij chinovnik, hot' i
znatnejshij imperskij nobil'! No i on byl ne bez greha.
     "Den' 6.
     9.00  -  prosledoval  iz  svoih  apartamentov k  central'nomu  pod®ezdu
Kaznachejstva. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     14.00 - prosledoval  v svoi  apartamenty na obed.  Ohrana -  dvenadcat'
chelovek.
     16.00 - prosledoval obratno. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     20.00 - prosledoval  k ville  gospozhi Rajly  bar Orkot.  Probyl  tam do
23.00. Vernulsya v svoi apartamenty. Ohrana - dvenadcat' chelovek".
     Blejd otlozhil neskol'ko kartochek - nichego interesnogo, esli ne  schitat'
utrennego poseshcheniya  imperatorskogo dvorca. A vot tut... On vpilsya glazami v
pergament.
     "Den' 9.
     9.00  -  prosledoval  iz  svoih  apartamentov k  central'nomu  pod®ezdu
Kaznachejstva. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     14.00 -  prosledoval  v svoi apartamenty na obed. Ohrana  -  dvenadcat'
chelovek.
     16.00 - prosledoval obratno. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     20.00  - prosledoval k  dvorcu gospozhi  Nezy bar Sedir.  Probyl  tam do
utra.  Ohranu  otpustil. V 8.30  otpravilsya v Kaznachejstvo i  pribyl  tuda v
9.00. Ohrana - dvenadcat' chelovek".
     Aj da krasotka Neza! Razvlekala shchedrejshego celuyu noch'!
     Inogda Blejd razmyshlyal o tom, skol' trudnoj stala  by professiya shpiona,
esli by lyudi ne imeli porokov  ili hotya by slabostej. K schast'yu, eto bylo ne
tak,   odin  lyubil  igrat'  v   karty   ili  v  kosti,   drugoj   chto-nibud'
kollekcioniroval  i  byl  gotov  mchat'sya  za  dragocennym  raritetom hot'  v
preispodnyuyu,   tret'ego,   chetvertogo  i   pyatogo   odolevali   vlastolyubie,
styazhatel'stvo ili zhazhda mesti. Bar Savalt  tozhe ne izbezhal iskusheniya, i greh
ego okazalsya ves'ma rasprostranennym: on  lyubil  zhenshchin. I  Blejd vpolne mog
ego ponyat'!
     Pravda, shchedrejshij  ne stremilsya afishirovat' svoyu slabost'. ZHenshchin v ego
apartamenty v zdanii Kaznachejstva vodili bez izlishnej pompy, s chernogo hoda,
a  k  bolee znatnym  svoim lyubovnicam on otpravlyalsya  po vecheram,  ukryvshis'
temnym   plashchom,  no   s   neizmennoj  mnogochislennoj   ohranoj.  Postoyannyh
vozlyublennyh  u nego imelos' dve:  Rajla bar Orkot i Neza bar Sedir.  Obe  -
vdovstvuyushchie blagorodnye damy let  za tridcat', veroyatno, zhelavshie obresti v
lice   Savalta   ne   stol'ko   muzhskuyu   lasku,   skol'ko   pokrovitel'stvo
mogushchestvennogo vel'mozhi. Rajla byla pobednee, Neza  - pobogache, pervaya zhila
v prilichnom rajone, nachinavshemsya  za hramom  Ajdena,  vtoraya - v sobstvennom
uyutnom dvorce  u  peresecheniya Golubogo kanala s Imperskim Putem, v  dvadcati
minutah bystroj ezdy ot zamka Rigonov.
     Blejd  snova  perelozhil neskol'ko kartochek. Tak, snova prelestnaya Neza!
Pohozhe,  v  poslednee  vremya  bar  Savalt  otdaet  ej  predpochtenie!  Mozhet,
sobiraetsya zhenit'sya?
     "Den' 14.
     9  00  -  prosledoval  iz  svoih apartamentov k  central'nomu  pod®ezdu
Kaznachejstva. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     15.00 - prosledoval  v  svoi apartamenty  na obed. Ohrana -  dvenadcat'
chelovek.
     16.00 - prosledoval obratno. Ohrana - dvenadcat' chelovek.
     19.00 - prosledoval k dvorcu  gospozhi Nezy  bar Sedir,  gde i probyl do
utra. Ohranu  otpustil. V 8.30 otpravilsya v  Kaznachejstvo  i pribyl  tuda  v
obychnoe vremya. Ohrana - dvenadcat' chelovek".
     Udivitel'no, chto  on taskaet  s soboj chut' li ne celyj  vzvod,  podumal
strannik. Strazhi, soprovozhdavshie znatnyh ajdenskih dvoryan,  po bol'shej chasti
nesli   chisto   dekorativnuyu   funkciyu   -   inache   govorya,  oni   kak   by
svidetel'stvovali  o  bogatstve  i  mogushchestve  svoih  gospod.  Grabitelej i
razbojnikov v imperii prakticheski ne  vodilos', s nemnogimi  predstavitelyami
etih pochtennyh professij raspravlyalis' bystro  i zhestoko.  Imelis'  vory, no
oni nikogda ne reshalis'  na  otkrytoe napadenie na kogo by to  ni  bylo, tem
bolee  na imperskogo nobilya. Sushchestvoval i  obychaj krovnoj  mesti, formal'no
zapreshchennyj ukazom Presvetlogo. No, nevziraya na zaprety, blagorodnye svodili
schety na poedinkah s dlinnymi mechami, i eto ne schitalos' osobym kriminalom.
     CHto  kasaetsya  bar Savalta,  to  ego zabota o  sobstvennoj bezopasnosti
vyglyadela stranno. Ot ego apartamentov v levom kryle Kaznachejstva do glavnoj
lestnicy naschityvalos' edva li dve sotni shagov,  i on,  odnako,  preodoleval
etot  put'  pod  ohranoj  dyuzhiny  vooruzhennyh!  Ne  govorya  uzh o  poezdkah v
imperatorskij dvorec i k svoim passiyam! Blejd mog sdelat' tol'ko odin vyvod:
shchedrejshij nasolil  stol' mnogim, chto ne isklyuchalos' ser'ezno  organizovannoe
pokushenie. Veroyatno, on znal ob etom, a kto preduprezhden, tot vooruzhen.
     Tem ne menee sushchestvoval desyatok  variantov, kak prikonchit' shchedrejshego,
i provesti podobnuyu  operaciyu v stolice srednevekovoj derzhavy dlya  Blejda ne
sostavlyalo  truda. Vsadnik  na tarote ili rezvom zherebce  sumel by protknut'
Savalta streloj v tot moment, kogda  on  shestvoval na sluzhbu,  strela  mogla
porazit' ego  pryamo  v opochival'ne, vletev  v okno;  podkuplennyj  povar  ne
otkazalsya by sypanut' yada  v kushan'e, za koshel' zolota konyuh s ohotoj  opoil
by  loshad' nastoem kra, ot  kotorogo skakuny prihodili v beshenstvo. Nakonec,
otryad  hajritov  bez  truda  izrubil  by  savaltovskuyu  ohranu   i  otpravil
shchedrejshego pryamikom v carstvo svetlogo Ajdena.
     Ni vse eti sposoby Blejda ne ustraivali. Vo-pervyh, on  zhelal doprosit'
verhovnogo sud'yu i  kaznacheya, a  eto znachilo, chto ego pridetsya  brat' zhivym.
Vo-vtoryh, ischeznovenie Savalta dolzhno bylo ostat'sya pokrytym  mrakom tajny,
ni  shuma, ni  svidetelej,  ni, razumeetsya, trupov. Emu  polagalos'  propast'
samym  neob®yasnimym   i  zagadochnym   obrazom,  bez   kakih-libo  sledov   i
predpolozhenij, kotorye eti sledy mogli by porodit'.  Neprostoe delo! Nedarom
Blejd gotovilsya k nemu uzhe bol'she dvuh nedel'.
     On  sdvinul  kartochki s zapisyami na  kraj stola i potyanulsya ko  vtoromu
svitku,  predstavlennomu  CHosom. Na  etom  pergamente, takom  zhe  gryaznom  i
zamusolennom, kak i  pervyj, byli izobrazheny podhody k  osobnyaku Nezy i domu
Rajly.  Poslednyaya iz prelestnic  obitala  v gustonaselennom  rajone Tagry, i
hotya okolo ee villy  imelsya  uchastochek s sadikom velichinoj s obedennyj stol,
eto ne menyalo dela: sosedi prozhivali slishkom blizko. Mnogo glaz, mnogo ushej,
malo ukrytij, da i bar Savalt ostavalsya u Rajly na vsyu noch' krajne redko.
     ZHilishche krasotki  Nezy predstavlyalos'  gorazdo bolee perspektivnym.  |to
byl  nastoyashchij  dvorec,  s izryadnym  kolichestvom prislugi i  strazhi,  i  bar
Savalt, veroyatno, chuvstvoval  sebya  tam v  polnoj  bezopasnosti.  Nedarom on
otpuskal svoih ohrannikov, kogda zaderzhivalsya do utra!
     Osobnyak  Nezy bar  Sedir  vysilsya posredi obshirnoj luzhajki,  okruzhennoj
zhivoj  izgorod'yu kolyuchego  kustarnika; peshij koe-kak  prolez  by skvoz'  eti
zarosli, no dlya konnogo oni byli  nepreodolimy. So storony Imperskogo Puti v
zelenoj stene imelsya razryv, ot koego k dvorcu i okajmlyavshej ego terrase vel
krytyj portik s dvojnym ryadom kolonn po bokam -  otlichnoe mesto  dlya zasady.
Po svedeniyam CHosa, shchedrejshij ostavlyal tut svoih lyudej i peshkom otpravlyalsya k
domu, do kotorogo bylo shagov pyat'desyat. Ne snimaya gluhogo plashcha s kapyushonom,
on vshodil  na terrasu; otkryvali emu  na uslovnyj stuk. S dorogi dver' byla
ne vidna, i strazhniki  uezzhali srazu, kak tol'ko ih  gospodin podnimalsya  po
stupenyam.  Potom lyuboj iz nih mog poklyast'sya, chto bar Savalt po krajnej mere
dobralsya do dverej gospozhi Nezy.
     CHos  vyvedal  ne tol'ko eto, no  i  massu  drugih podrobnostej,  krajne
sushchestvennyh  dlya  uspeha  operacii.  Tak,  kolonnadu,  chto  vela  k dvorcu,
osveshchali dva fakela, i tam caril  polumrak; sami zhe kolonny byli kvadratnymi
i massivnymi, tak chto za lyuboj mog  zatait'sya chelovek. Bar Savalt shel obychno
sleva, a  ne po  centru, i  ne slishkom  toropilsya...  Vse  eti  melochi mogli
okazat'sya ves'ma  poleznymi,  i  CHos, skrupulezno podmetivshij ih, bezuslovno
zasluzhival pooshchreniya. Nado by podarit' emu usad'bu, reshil Blejd; simpatichnyj
domik k zapadu ot  stolicy s horoshim  uchastkom  zemli. I  podobrat' suprugu!
Negozhe sluge ostavat'sya holostym, kogda hozyain zhenilsya.
     V dver' kabineta delikatno postuchali. On  bezoshibochno  raspoznal  stuk,
predshestvovavshij poyavleniyu bar Zankora, a potomu ne popytalsya spryatat' plany
i zapisi: celitel' byl poverennym ego tajn - esli ne vseh, to mnogih.
     - Vhodi, pochtennejshij!
     Dver'  otkrylas'.  Staryj Artok  otvesil korotkij  poklon  i  proshel  k
kreslu.
     - YA vizhu, ty obdumyvaesh' plan? - on pokosilsya na pergamenty, valyavshiesya
na stole.
     - Uzhe obdumal.
     - I kogda zhe?..
     - Segodnya noch'yu. - Blejd sgreb svitki i  kartochki, shvyrnul ih v kamin i
podzheg ot svechi. Promaslennyj pergament zapylal, kak poroh.
     - Hm-m... - Bar Zankor ogladil brityj cherep, poigral serebryanoj cep'yu i
osvedomilsya: - CHto ty sdelaesh' s nim, gospodin moj |l's? Poganyj chelovek, no
hotelos' by,  chtoby  on  otoshel  v  carstvo  svetozarnogo  Ajdena  bystro  i
bezboleznenno... Mozhet byt', podhodyashchee snadob'e, a?.. Kak ty polagaesh'?
     Strannik usmehnulsya.
     - YA ne sobirayus' ni rezat', ni travit' ego. Vse reshat bogi!
     - Bogi? Obychno ty ne ochen' nadeesh'sya na bogov...
     - Ne  ochen'. No  na etot raz ya sam  upravlyayu bozhestvennym  promyslom  i
poshlyu shchedrejshego pryamo v preispodnyuyu!
     Artok namorshchil lob.
     - |to kuda zhe? Dushi umershih, kak izvestno, popadayut v chertogi Ajdena...
     - I on privechaet vseh, ne otlichaya greshnika ot pravednika?
     -  Net, konechno  zhe! Pravedniki  poluchayut vozdayanie, a  grehovnye  dushi
prosto gasnut, uhodyat  vo t'mu bez vozvrata... No Ajden nikogo ne podvergaet
mucheniyam! |to bylo by nedostojno  boga, |l's. Dazhe zlodei prinimayut  stol'ko
muk na  zemle,  chto  obrekat'  ih eshche i na  stradaniya  posle  smerti  prosto
beschelovechno. Poetomu Ajden daruet im zabvenie... ne proshchenie, a zabvenie...
|to tozhe surovaya kara, syn moj, ibo oni lishayutsya vechnoj zhizni.
     -  YA ne tak dobr,  kak blagostnyj Ajden, - zayavil  strannik, - a potomu
peredam bar Savalta v ruki bezzhalostnoj SHebret.
     - Razve ona prinimaet  dushi mertvyh? -  udivlenno sprosil  celitel'; on
nikak  ne  mog osmyslit' koncepciyu  ada,  naproch' otsutstvuyushchuyu v  ajdenskoj
teologii.
     -  Prinimaet,  -  zaveril  ego  Blejd.  -  U nee  prigotovleno otlichnoe
mestechko dlya greshnikov, ochen' teploe i uyutnoe.
     - |to gde zhe? - bar Zankor podnyal brovi.
     - Znaesh', otec moj, luchshe ya ne budu  rasskazyvat' tebe o nem... A to ty
otpravish'sya za  zel'em, chto mozhet  bezboleznenno  pereslat' dushu  greshnika k
Ajdenu. No ya, povtoryayu, ne tak dobr, i bar Savalt poluchit svoe.
     Celitel' pozhal plechami
     - Ladno... v konce koncov, eto tvoya mest', |l's... kem by ni prihodilsya
tebe  staryj  Asrud,  otcom ili dyadej...  -  On zadumchivo  poigral  cep'yu  i
sprosil: - Nu, a chto s kandidatom na mesto pochtennogo Savalta?
     - YA soglasen  s mneniem Vedayushchih Istinu i postarayus', chtoby  etot  post
dostalsya  bratu  mudrogo bar Sirta. My govorili  s nim neskol'ko raz,  i mne
kazhetsya, chto sej muzh polon vsyacheskih dostoinstv.
     - A esli Nuraty i Stamy budut vozrazhat'?
     -  Stamy -  vozmozhno, no ne  brat'ya  Dinar i  Ajpad.  S  nimi  ya  sumeyu
dogovorit'sya.
     - Ty uveren? Oni - voenachal'niki i lyudi vlastolyubivye...
     - V tom-to i delo!  Rodstvennik pochtennogo bar Sirta kazhetsya  na pervyj
vzglyad  myagkim chelovekom, poddayushchimsya chuzhomu vliyaniyu... eto soblaznit mnogih
v Sovete, i Nuratov v tom chisle.
     - Dejstvitel'no tak?  - bar Zankor nahmurilsya. -  Ne ochen'-to horosho, ya
polagayu!
     - Smotrya kto  i  kak  budet  na nego vliyat', -  poyasnil  Blejd. - YA, vo
vsyakom sluchae, glaz ne spushchu, a tam posmotrim.
     Celitel' pokival golovoj.
     - Pohozhe, ty nachal pol'zovat'sya bol'shim uvazheniem v Sovete? Tak, |l's?
     - To li eshche budet, otec moj, to li eshche budet!
     Usmehnuvshis',  strannik  povernulsya k  kaminu.  Ot  pergamentov ostalsya
tol'ko pepel, a znachit,  prishlo  vremya ugostit'  celitelya bar Zankora vinom.
Emu ochen' nravilos'  sladkoe krasnoe, chto privozili  iz zapadnyh  imenij bar
Rigonov.  Sam Blejd  predpochital  sorta pokislee - osobenno pered  ser'eznym
delom.
     * * *
     - Zdes', hozyain, -  shepnul  CHos, sprygivaya  na  zemlyu, - Ochen'  udobnoe
mesto. Moh  uprugij, kak volosy  na  lobke  devstvennicy...  K utru  nikakih
sledov - ni ot kopyt, ni ot nashih sapog.
     Blejd speshilsya  i molcha proveril  eto utverzhdenie: moh  i v  samom dele
kazalsya  na redkost'  uprugim  Oni  strenozhili  zherebcov, nadezhno  privyazali
povod'ya  k tolstoj vetvi, podvesili torby s zernom - chtoby koni nevznachaj ne
zarzhali. Zatem CHos povel svoego gospodina po  redkomu  lesku, chto primykal k
zhivoj izgorodi dvorca blagorodnoj Nezy. Po zemnomu schetu vremeni bylo vosem'
vechera, i uzhe sil'no stemnelo,  Blejd znal,  chto cherez polchasa uzhe ladoni ne
razlichish'.  Zatem,  kogda  podnimutsya  Bast  i  Krom,  nochnye svetila,  t'ma
smenitsya polumrakom. No k etomu momentu on rasschityval ochutit'sya uzhe daleko;
dazhe ne na doroge, a sovsem v drugom meste.
     -  Aga...  - probormotal  CHos, prisev i  sharya  rukami ponizu, - tut ya i
prolezal... -  Vdrug  zashipev, on  vyrugalsya.  -  Ostorozhnee, gospodin  moj!
Kolyuchki, kak na karayushchem biche SHebret!
     - Polzi vpered, - prikazal strannik. - YA za toboj.
     Ego sluga i oruzhenosec rasplastalsya po zemle i, slovno uzh, proskol'znul
skvoz' zarosli. Blejd posledoval za nim, starayas'  ne slomat' ni vetochki, on
byl kuda krupnee  CHosa i huzhe prisposoblen dlya takih  uprazhnenij. K schast'yu,
zhivaya izgorod' okazalas' neshirokoj, vsego futov pyat'.
     Oni zamerli  u  ee podnozhiya; oba - v chernyh plotnyh  plashchah,  s licami,
vymazannymi  sazhej.  Strannik  videl  fasad dvorca,  pompeznogo trehetazhnogo
zdaniya s shirokoj galereej ili terrasoj, na kotoruyu vela lestnica, ukrashennaya
izobrazheniyami  morskih drakonov i skupo osveshchennaya  paroj  fakelov. Eshche  dva
goreli poseredine portika, chto vel k domu, i  Blejdu stalo yasno, chto umykat'
shchedrejshego nuzhno u predposlednej  pary kolonn.  Poslednie  prikroyut  ego  so
storony  dvorca,  esli  ottuda  kto-to  nablyudaet   za   dvorom,  hotya   eto
predstavlyalos' somnitel'nym, ohrana,  skoree  vsego,  stoyala po  tu  storonu
dverej. On eshche raz oglyadel  temnuyu luzhajku, lestnicu, portik, terrasu, pochti
nerazlichimye kolyuchie  kusty naprotiv i, ne obnaruzhiv nichego podozritel'nogo,
tolknul  CHosa v bok. Drug za  drugom sluga  i hozyain skol'znuli  vdol' zhivoj
izgorodi k portiku i spryatalis' za kolonnoj.
     - Kak ya ego shvachu, ne zevaj, - napomnil Blejd.
     - Samo soboj, hozyain. Stol'ko trudov, klyanus' milost'yu Ajdena!  Nel'zya,
chtob oni poshli prahom...
     - Pojdesh' k domu, chut' privolakivaj levuyu nogu...
     - Znayu! YA uzh na nego naglyadelsya! - CHos opravil plashch  - toch'-v-toch', kak
u shchedrejshego, - i nabrosil na golovu kapyushon.
     - V krajnem sluchae, esli ohrana chto zapodozrit i  okliknet, obernis'  i
mahni rukoj... etak povelitel'no...
     - Mozhet, garknut' na nih?
     - Net, ne stoit. Golos  u  tebya ne pohozh... Nu,  a esli delo sovsem  ne
vyjdet, srazu lez' pod izgorod'.
     - A ty?
     - YA svernu emu sheyu, i za toboj...
     So storony dorogi poslyshalsya myagkij topot  kopyt i pozvyakivanie mechej o
stremena. CHos vstrepenulsya.
     - Edut, hozyain!
     - Slyshu. Spokojnee, paren'.
     Blejd vysunulsya iz-za ukrytiya - rovno nastol'ko, chtoby razglyadet' odnim
glazom nachalo portika. Svet fakelov tuda ne dostaval, no  vskore mezh krajnih
kolonn zamel'kali  ogon'ki, osvetivshie nogi i krupy loshadej. Vsadnikov pochti
ne  bylo vidno; oni  mayachili gde-to vyshe, slovno smutnye,  prizrachnye  teni.
Potom odin sprygnul na zemlyu i pritopnul,  razminaya nogi. On  byl nevysokim,
shchuplovatym, oblachennym v  chernyj plashch s  otkinutym kapyushonom;  ryzhie  volosy
toporshchilis' nad vorotnikom.
     Zametiv eto, Blejd sdernul s golovy CHosa kapyushon i odnim dvizheniem ruki
vzbil emu volosy. Potom vyglyanul opyat', proveril. Vrode pohozhe.
     - CHto tam, hozyain? - edva slyshno prosheptal CHos.
     - Kolpak on svoj snyal, vot chto.
     - A... Nu, nichego: s zatylka nas dazhe svetozarnyj Ajden ne razlichit...
     Strannik vyglyanul snova. Konnyh sovsem  ne bylo vidno; lish' odin, derzha
na  kolene fonar', sklonilsya s sedla k  bar  Savaltu. Tot chto-to vtolkovyval
ohranniku - ne inache kak instrukcii na zavtrashnee utro. Nakonec strazh kivnul
i vypryamilsya.  SHCHedrejshij, nabrosiv na golovu  kapyushon,  netoroplivo i  vazhno
zashagal k  domu.  Znal by on,  gde zakonchitsya ego  doroga,  zloradno podumal
Blejd i, povorotivshis' k CHosu, proshipel:
     - Prikroj opyat' svoi patly... I prigotov'sya...
     - Gotov, hozyain.
     SHagi razdavalis' vse  blizhe, i strannik uzhe ne reshalsya vysunut' nos. On
zhdal,  priderzhivaya CHosa za plecho levoj rukoj, rezko szhimaya i razzhimaya pal'cy
pravoj  i   otschityvaya  pro  sebya  distanciyu:  tridcat'   futov,   dvadcat',
pyatnadcat', desyat'...  Nakonec  on uslyshal dyhanie  bar Savalta, spokojnoe i
razmerennoe; veroyatno, ego dobycha nahodilas' na rasstoyanii pary shagov. Blejd
napryag myshcy.
     Kraj temnogo plashcha pokazalsya iz-za  kolonny,  i on legon'ko  podtolknul
CHosa vpered.  Odnovremenno pravaya  ego ruka  metnulas'  slovno zmeya,  pal'cy
stisnuli gorlo  shchedrejshego,  nasharili  sonnuyu arteriyu. On  rvanul Savalta  k
sebe, odnovremenno zazhimaya emu rot ladon'yu.
     Verhovnyj sud'ya dazhe ne piknul. Da i zachem emu bylo  krichat'? Vozmozhno,
on  zapnulsya   na  hodu,  no  tut  zhe  vypryamilsya  i  s  prezhnej   uverennoj
netoroplivost'yu  zashagal k lestnice. Podnyavshis' na nee, shchedrejshij skrylsya  s
glaz. Blejd, szhimaya svoyu  obmyakshuyu  zhertvu, uvidel,  kak ot terrasy k kustam
metnulas' neyasnaya ten'. Lyudi Savalta ne zametili nichego, i cherez  sekundu on
rasslyshal tihij konskij hrap i udalyavshijsya topot kopyt.
     Vse!  finita  lya komedia!  Legon'ko  stuknuv  bar  Savalta  za  uhom  -
isklyuchitel'no v celyah  profilaktiki,  - strannik  vzvalil  ego na  plecho  i,
prigibayas',  napravilsya k  temnevshim  poblizosti  kustam. CHos uzhe  zhdal; ego
shagov sovsem  ne bylo slyshno, no Blejd ne somnevalsya, chto oruzhenosec ryadom -
slovno on mog oshchutit' potok tepla, idushchij ot ego tela.
     - Hozyain... - razdalos' slovno dunovenie vetra.  - Blagoslovil  li  nas
Ajden dobychej?
     -  Blagoslovil...  Derzhi!  -  perebrosiv  telo shchedrejshego cherez kolyuchuyu
izgorod',  Blejd  pal nazem'  i uspeshno forsiroval pregradu.  CHos  vozilsya v
temnote,  edva slyshno chertyhayas' i pominaya groznuyu SHebret: kaznachej svalilsya
pryamo emu na golovu.
     Podhvativ ego, strannik cyknul na CHosa  i prislushalsya. Vse bylo tiho; v
teplom  letnem vozduhe  razdavalis'  ne zvuki, a  ih teni:  dalekij  strekot
nasekomyh da chut'  zametnyj shelest list'ev, kotorymi,  proletaya  nad leskom,
igral Najdel, odin iz Svyashchennyh Vetrov Hajry, pokrovitel' ohotnikov. Lishnego
vremeni, odnako, ne ostavalos'; projdet pyat' ili desyat'  minut, i prelestnaya
Neza obespokoitsya, kuda podevalsya ozhidaemyj  gost'. Bar Savalt byl chelovekom
tochnym.
     -  Poshli!  -  strannik podtolknul  CHosa,  i  pohititeli  shirokim  shagom
dvinulis' k  loshadyam. Uprugij moh pod nogami skradyval  zvuki, i koni, merno
perezhevyvavshie  zerno, tozhe  stoyali tiho; lish' zherebec Blejda fyrknul, kogda
strannik vzvalil  emu na sheyu beschuvstvennoe telo. Oni netoroplivo vyehali iz
leska i  pustilis' po doroge nalevo, v  storonu  zamka.  Minut  cherez desyat'
Blejd svernul  na  neprimetnuyu tropinku,  zatem vsadniki  proehali  polem, i
vskore  pod kopytami konej zaskripel pesok,  a v  lico poveyalo zapahom morya.
Tol'ko togda CHos sprosil:
     - Razve my povezem ego ne domoj, hozyain?
     - A zachem? - Blejd pozhal plechami.
     - I pravda, zachem? Pridushim tut, na  beregu, napihaem kamnej v plashch - i
v more!
     - Net, CHos. To, chto brosheno v  vodu, mozhet  vsplyt'... YA sdelayu koe-chto
poluchshe.
     - Zakopaem zhiv'em? - CHos krovozhadno oskalilsya.
     - Net. -  Strannik sprygnul, snyal bar  Savalta, polozhiv ego na pesok, i
povernulsya k svoemu oruzhenoscu. - Slushaj, paren', ty mne doveryaesh'?
     CHos zadumchivo poter skulu, potom izrek.
     - Da, moj gospodin. I kuda bol'she, chem  sebe samomu! YA mogu napit'sya...
mogu uhlestnut'  za devkoj... da  i malo  li chego...  Skazhu odno,  poluchitsya
drugoe... A ty... ty sovsem inoj. U tebya i slovo, i delo ediny.
     - Nu, raz tak, priyatel', voz'mi konej da poderzhi ih - von tam,  shagah v
tridcati... I ne bojsya togo, chto uvidish'.
     -  A chto?  - CHos ot  lyubopytstva  okruglil glaza.  -  Vyzovesh' demonov,
hozyain? Ili samu... samu  SHebret?  - Imya strashnoj  bogini  on prosheptal edva
slyshno.
     -  Net,  ni  demonov,  ni  SHebret ya  vyzyvat' ne sobirayus', -  strannik
vytashchil iz-za  poyasa  ploskuyu  korobochku -  pul't distancionnogo  upravleniya
flaerom  -  i  prilozhil  palec  k  torcu. -  Syuda,  CHos,  opustitsya letayushchaya
kolesnica... ochen' krasivaya, blestyashchaya... ne nado ee pugat'sya.
     -  Kolesnica?   Kolesnicy,  hozyain,   ne  vnushayut  mne  straha...  dazhe
letayushchie... -  Na vsyakij  sluchaj CHos otstupil podal'she vmeste s konyami  i, o
chem-to razmyshlyaya, ustavilsya  v  nebo. -  Vot  ezheli  v  nee  budut zapryazheny
drakony...
     -  YA  zhe skazal, nikakih demonov  i drakonov,  odna lish' kolesnica... -
Otodrav  ot  plashcha  polosku  plotnoj tkani, Blejd  zavyazal  plenniku  glaza.
Dyhanie  shchedrejshego  stalo  uzhe  rovnym,  i chuvstvovalos',  chto  on  vot-vot
ochnetsya.
     - A kto zhe  budet tashchit'  etu kolesnicu? Oni sami ne  ezdyat  i ne...  -
nachal CHos i vdrug ojknul: nad peskom  skol'znula stremitel'naya ten'. Sbrosiv
skorost', flaer razvernulsya, potom besshumno poshel vniz.
     - Nu,  vot vidish',  -  skazal  Blejd, -  nikakih drakonov.  Odna  belaya
magiya... samaya belejshaya...
     On sdvinul dvercu i  zabrosil  bar Savalta na siden'e. Programma poleta
tuda  i  obratno   byla  uzhe  zadana,  ruchnoe  upravlenie  zablokirovano,  i
nevol'nomu passazhiru ostavalos'  tol'ko odno: letet' do samogo  konca. Potom
vylezti i polyubovat'sya tem, kak flaer lozhitsya na obratnyj kurs.
     - Hozyain... - sdavlennym golosom molvil CHos.
     - Teper'  pomolchi. - Strannik  dostal sklyanku  s aromaticheskoj  sol'yu i
podnes k nosu shchedrejshego.
     Tot chihnul i ochnulsya.  S minutu on sidel nepodvizhno, no Blejd, v slabom
svete  krohotnyh  lampochek, siyavshih na pilotskom  pul'te, videl,  kak pal'cy
plennika chut' zametno shevel'nulis',  kak drognuli koleni.  Pohozhe, on ponyal,
chto  ne  svyazan,  ne  visit nad ognem,  ne lezhit  na gvozdyah ili raskalennyh
ugol'yah;  pod nim bylo  myagkoe kreslo,  a  v  legkie vlivalsya svezhij morskoj
vozduh.
     - Ne  dvigajsya, Amrit bar  Savalt, - progudel  strannik. - Ty -  v ruke
boga!
     Golos  ego byl neuznavaem, po krajnej mere na oktavu nizhe obychnogo.  On
zvuchal povelitel'no, no bez ugrozy.
     - Gde... gde ya? - probormotal shchedrejshij. - I kto...
     -  Slushaj,  smertnyj, i  ne perebivaj!  - Blejd  podbavil  strogosti  v
golose. - Ty -  v  kolesnice svetozarnogo  Ajdena,  a  ya -  ego poslanec! Ty
svoboden, ni verevok, ni cepej net na tvoih rukah...
     -  No  glaza!  -  zavopil shchedrejshij.  -  Moi glaza!  Oni zavyazany! - On
popytalsya pripodnyat'sya,  odnako Blejd myagkim, no moshchnym tolchkom otpravil ego
v glubiny kresla
     - Ty,  blagorodnyj bar Savalt, umnyj chelovek. Svetlyj bog nadelyaet nas,
ego  poslancev,  chasticej   svoego  siyaniya,  tak  chto,  raskryv  glaza,   ty
oslepnesh'... No vskore ya pokinu tebya, i ty smozhesh' snyat' povyazku.
     - YA... ya...
     - Ty  izbran! Svetozarnyj Ajden davno znaet  o tvoem stremlenii popast'
na YUg... I ty popadesh' tuda - zhivym, v otlichie ot vseh prochih smertnyh!
     Nastupilo  molchanie. Kazalos', shchedrejshij oshelomlen, ego ladoni  gladili
uprugie podlokotniki  kresla, na lice chitalas' strastnaya nadezhda napopolam s
opaskoj. Nakonec on proiznes.
     - Mogu  li ya poverit' v  eto? Ajden...  svetozarnyj Ajden... vsego lish'
simvol, a ne... ne...
     -  Ne real'nost', ty  hochesh'  skazat'?  Razve  ty  ne videl  bleska ego
molnij?  Razve  talisman,  porozhdayushchij  ih,   ne  byl   nisposlan  tebe  kak
predvestnik  ego vnimaniya?  -  Bar Savalt bezmolvstvoval, i Blejd,  vyderzhav
pauzu,  proiznes: - Podozhdi nemnogo! Skoro ty poletish' v nebesah i ubedish'sya
sam  v  ego mogushchestve. Ajden milostiv,  on  prostit tebe  neverie, esli  ty
budesh' pravdiv s nim.
     - Pravdiv s nim? YA ne ponimayu...
     - Tvoe puteshestvie, blagorodnyj nobil', budet tajnym. Ty uznaesh' dorogu
na YUg, no nikomu ne dolzhen otkryvat' sekreta.
     Plennik torzhestvenno podnyal ruku.
     - Klyanus'! Nikomu i nikogda ya...
     -  Lukavish'!  - grozno vzrevel  Blejd  - A  eti  nichtozhnye,  kotoryh ty
otpravil v Sajlor? Kto znaet o celi ih stranstviya?
     - Nikto! Klyanus' milost'yu Ajdena!
     - Nikto? A imperator, presvetlyj Alaret?
     - No...  no...  on zhe syn boga... i  sam - bog!  Pochti bog! YA rasskazal
emu... v obshchih chertah...
     - Bol'she nikomu?
     - Net!
     Strannik pomolchal,  slovno prebyvaya v razdum'yah. On  pokosilsya na CHosa,
na ego poblednevshee lico, zalitoe svetom voshodivshego nad morem Basta: sluga
vnimal, priotkryv rot. Blejd dovol'no uhmyl'nulsya.
     - Ladno, Ajden uznaet, skazal  li ty pravdu, -  proiznes on nakonec.  -
Velikij imperator i v  samom dele  syn boga,  tak chto, pozhaluj, mozhno ego ne
schitat'. Teper'  slushaj, izbrannik! - on povysil golos. - Ty budesh' letet' v
kolesnice Ajdena vsyu noch', a s rassvetom ona opustitsya na skalu posredi vod,
i dveri ee raspahnutsya. Ty dolzhen vyjti, ponyal?
     - Da. YA ponyal. YA dolzhen vyjti.
     -  Tam budet ochen' zharko,  kak i polozheno na YUge. Ibo to eshche ne carstvo
svetlogo  Ajdena,  a  lish'  ego  preddverie...  Ty  uvidish',  chto  kolesnica
prizemlilas' u vhoda v peshcheru. Ty vojdesh' v nee... Tam - put' v bozhestvennye
chertogi! Idi po nemu! YAsno?
     - YAsno, moj gospodin. No... no smogu li ya vernut'sya?
     - Razumeetsya! Kogda pozhelaesh'! - Blejd zadvinul dvercu,  shchelknul zamkom
i  otbezhal v storonu.  Flaer plavno  podnyalsya,  chut'  pokachivayas' v vozduhe,
streloj  skol'znul  nad peskom,  zadiraya nos  vse  vyshe i  vyshe, i rastayal v
temnom nebe.
     - T'fu! - skazal strannik obychnym golosom. -  YA chut'  ne sorval glotku!
Nelegko izobrazhat' bozhestvennogo poslanca, a, CHos?  -  on zashagal po pesku k
loshadyam
     - Ty, mozhet, i ne bozhestvennyj poslanec, -  hriplo  vydavil sluga, - no
kolesnica-to byla samaya nastoyashchaya!
     - Samaya nastoyashchaya, - podtverdil Blejd
     -  I  kuda  zhe  ty  otpravil  ego,   hozyain?  Neuzhto  pryamo  v  chertogi
svetozarnogo Ajdena?
     - Nu, ne sovsem tak, - strannik vskochil v sedlo. -  Daleko na yuge, CHos,
stoit  skala  sred'  kipyashchih vod.  Dnem na nej  zharkovato,  kozha  lohmot'yami
shodit, odnako noch'yu mozhno vylezti, polovit'  rybku. Est' tam peshchera,  tut ya
pravdu skazal,  v  nej  mozhno ukryt'sya ot gneva  Ajdena.  A glavnoe,  nashemu
miloserdnomu  sud'e  garantirovano  obshchestvo   ochen'  izyskannoe   obshchestvo,
priyatel'!
     - Bozhestvennyh poslannikov? - glaza CHosa shiroko raskrylis'.
     - V nekotorom rode... Oni obozhayut  vsyakih prishel'cev... I v syrom, i  v
varenom vide.
     Vsyu dorogu domoj CHos obdumyval eti zagadochnye slova hozyaina.





     Lesa k vostoku ot Handa i Polunochnoe more,
     konec mesyaca Seva, nachalo mesyaca Morehodov
     (maj po zemnomu vremeni)

     -  Ne nado ih ubivat',  lajo, - razdalsya za spinoj strannika melodichnyj
zhenskij golos, i on stremitel'no povernulsya k dveri.
     Tam  stoyala  vysokaya strojnaya zhenshchina,  temnovolosaya  i smuglovataya,  s
osankoj  korolevy. Ili po men'shej mere gercogini, podumal Blejd,  pozhiraya ee
vzglyadom.  Zabyv o  treh svoih  protivnikah,  nepodvizhnyh,  slovno  kamennye
istukany, on vypustil iz ruk  fran i shagnul k dveri, po-prezhnemu zakrytoj na
dva mednyh zasova.
     - Sari!
     Ona otvetila na ego ob®yat'ya i poceluj, i guby ee byli goryachimi, nezhnymi
i sladkimi - tochno takimi zhe, kak dva desyatiletiya nazad, sredi zelenyh lesov
Talzany, na  beregu  hrustal'nogo  ozera. I  vyglyadela  ona tochno  tak  zhe -
cvetushchaya zhenshchina, eshche ne dostigshaya tridcati.
     - Kak zhe ty... - nachal Blejd, s neohotoj otorvavshis' ot nee, no zhenshchina
prikryla ego rot ladoshkoj.
     - Pomolchi, lajo... daj mne poglyadet' na tebya...
     Otodvinuvshis', ona vsmotrelas'  v ego glaza, i strannik vnezapno oshchutil
gruz kazhdogo goda iz pyatidesyati semi, prozhityh im  na  svete, tyagostnuyu noshu
kazhdogo mesyaca i kazhdogo dnya. Veroyatno, Sarinoma byla starshe ego v tri, pyat'
ili desyat' raz - on  ne znal tochno, ibo oni nikogda ne govorili na etu temu,
-  no  vozrast  ne ostavil sledov na ee  lice. O,  kak ona  byla moloda, kak
prekrasna!
     Vprochem,  podumal Blejd, on i sam molod i tozhe neduren na  vneshnij vid.
Ne v etom  tele, razumeetsya... On  dazhe mog v nekotorom rode pretendovat' na
bessmertie, pust' ne v  toj ploti, kotoruyu daroval  emu Tvorec, no v inoj, i
otnyud' ne hudshej.
     Pal'cy Sarinomy razglazhivali morshchinki na ego lbu.
     - Ty izmenilsya, milyj... No glaza, tvoi glaza - prezhnie...
     - Vdvoe molozhe lica, tak? - neveselo usmehnulsya Blejd.
     -  Ah, kakoe  eto imeet  znachenie! -  Pal'cy Sarinomy puteshestvovali po
viskam, nezhno kasalis' vek, krutoj skuly,  shcheki, upryamogo podborodka.  - |to
vsego lish' obolochka, moj Talzana...  vsego  lish' obolochka, a ty - tam! Asam,
katori, tassana! - Ona pripodnyalas' na cypochki i pocelovala ego v oba glaza.
- Ty rad menya videt'?
     Guby Blejda sami soboj rasplylis' v ulybke.
     - A ty kak dumaesh'?
     -  Uznayu tebya, - Sari tozhe usmehnulas'. - |ta vechnaya privychka  otvechat'
voprosom na vopros! No ya chuvstvuyu, chto ty i v samom dele rad nashej vstreche.
     Vmesto otveta Blejd snova kosnulsya se gub, i  poceluj tot  byl sladok i
dolog.
     Zatem on povernulsya  k zastyvshim ajdenitam. Poun kak raz podnimal mech -
ego pustye ruki byli zadrany vverh,  slovno on sobiralsya kolot' drova. Glaza
bar Kejna, vypuchennye ot yarosti, ustavilis' na to mesto, gde Blejd nahodilsya
desyat'yu  minutami ran'she,  veroyatno,  on hotel sdelat' vypad,  poslav  mech v
bedro pochtennogo Asrinda, no teper' ego klinok valyalsya na polu. CHto kasaetsya
Hora,  to  strannik s  sodroganiem zametil,  chto  tot nachal vytyagivat' iz-za
pazuhi metatel'nyj nozh.
     -  Kak  ty  eto  sdelala?  -  sprosil  on  Sarinomu,  kivnuv  na  svoih
protivnikov. Vmesto otveta  ona podnyala  ruku, na  kotoroj  blesnul  shirokij
braslet-taron  s yarkim  golubovatym  kamnem. - Harr? Harr! - povtoril Blejd,
kogda  ona utverditel'no  kivnula. - YA vizhu, ty neploho snaryadilas' na  etot
raz! Kuda luchshe, chem v Talzane!
     Harr  yavlyalsya  mental'nym  usilitelem,  i  s  ego  pomoshch'yu  mozhno  bylo
natravit' kuricu na stayu volkov. Sarinoma ulybnulas'.
     -  Baret! A kak zhe! V  Talzane my otdyhali,  a tut ya sobirayus' zanyat'sya
delom. Kstati, - ona kivnula na tri zamershih  v nelepyh  pozah  figury, - ya,
kazhetsya, vovremya pospela... a, Dik?
     Blejd gordo vypryamilsya.
     - Dumaesh', spasla menya?
     Zvonkij smeh byl emu otvetom.
     - Dumayu, chto spasla ih ot tebya! Kogda ty  nakonec pojmesh', chto ne stoit
ubivat' bez krajnej neobhodimosti?
     - Neobhodimost'  u menya est',  a  harra  net,  - otvetil  Blejd.  - CHto
prikazhesh' delat'?
     - Nu, raz uzh ya tut, ya tebe pomogu... - Sarinoma vytyanula vpered ruku, i
ee glaza sosredotochilis' na sverkayushchem kamne. - Nuzhno, chtoby oni vse zabyli?
I pro tebya, i pro vashu ssoru?
     - Anemo! Net, - strannik pokachal  golovoj. - Luchshe izmenit' ih zadanie.
Pust' pomnyat,  chto im poruchili  provodit' nobilya Asrinda bar Rigona  do etoj
gavani  na  vostoke...  chto nobil'  otbyl  v  Sajlor  -  odin,  kak  i  bylo
dogovoreno... chto  teper' nado sidet' na  etom  postoyalom dvore  i zhdat' ego
vozvrashcheniya...  nu, skazhem,  polgoda. Nadeyus', za takoj srok  kogo-nibud' iz
nih prikonchat strazhniki Handa! Hotya vot etogo, - Blejd kivnul na Hora, - ya s
bol'shej  ohotoj prirezal  by  sam. On  ubil moego  slugu,  semnadcatiletnego
mal'chishku...
     Guby Sari skorbno szhalis'; kristall harra na ee zapyast'e vdrug vspyhnul
vsemi cvetami radugi, i tri tela myagko oseli na pol.
     -  Zavtra  oni prosnutsya  u  perevernutogo  stola i  reshat, chto  horosho
poveselilis' vecherom, - skazala Sarinoma. - Nu, a my chem zajmemsya?
     Blejd pokazal glazami v storonu svoej komnaty.
     - Tam u menya otlichnaya myagkaya postel', dorogaya.
     SHCHeki Sari porozoveli, no ona pokachala golovoj.
     - Znaesh', ya predpochla by perebrat'sya v drugoe mesto... podal'she ot etih
lyudej i ot etogo goroda... Tebya ved' zdes' navernyaka znayut?
     -  Nu, esli ne znayut, to hotya by zametili. YA priplyl  syuda na  ogromnom
plotu s drugogo konca sveta... Redkoe sobytie dlya etogo gorodishki!
     - Nu, vot vidish'! Luchshe nam uehat' tiho i nezametno... Razumeetsya, esli
eto ne narushit tvoih planov, lajo.
     Strannik pokachal golovoj.
     - S toj minuty, kak ya vstretil tebya, moi plany peremenilis'.  Pat Barra
Sarinoma, moya milaya, ya gotov idti za toboj hot' na kraj vselennoj!
     On  ne  sobiralsya govorit'  ej o vtorom Richarde  Blejde, ob  Arrahe bar
Rigone, i o svoih namereniyah razdelat'sya s etim stareyushchim telom,  k kotoromu
ona  tak nezhno  prizhimalas'. Zachem? Sud'be ugodno bylo poslat' emu Sari  - s
kakoj-to  novoj tajnoj; ved' ne prosto zhe  tak ona zayavilas'  v mir  Ajdena!
ZHenshchina   plyus   zagadka;  chto  moglo  byt'  interesnee  dlya  nego  v   etom
zaklyuchitel'nom  pohode?   Ostavalos'  pridumat'  dostojnyj  final,  chtoby  s
poslednim torzhestvennym akkordom sbrosit' s plech dryahleyushchuyu plot'... no etim
mozhno zanyat'sya, kogda  Sarinoma ujdet. Otbudet v  svoe zvezdnoe korolevstvo,
rasproshchavshis' s nim...
     Ona laskovo kosnulas' shcheki Blejda.
     - Ty dazhe ne sprashivaesh', kuda ya hochu idti?
     - Kuda ugodno!
     - A chto ty sobiralsya delat' sam?
     - Prikonchit' treh merzavcev i otpravit'sya na sever, lajya.
     - Tam est' chto-to interesnoe?
     - Est'.
     Ih  glaza  vstretilis',   i  Sarinoma  dovol'no  sklonila  temnovolosuyu
golovku.
     - Kam! Horosho.  Kazhetsya, ya vse-taki  ne narushu tvoih planov, milyj: nam
po puti.
     * * *
     Oni  mchalis'  po  temnoj  doroge  na  voronom  tarote;  dva prizraka na
shestinogom neutomimom skakune, pozhiravshem milyu za milej.  Polya i hutora byli
pogruzheny v polumrak, nigde  ne gorelo ni ogon'ka, i lish' slabyj serebristyj
svet  narozhdavshegosya  Basta pozvolyal  razglyadet'  neyasnye  ochertaniya  domov,
kontury derev'ev da pletnej, chto ogorazhivali vozdelannye zemli. Tut, na krayu
sveta, lyudi lozhilis'  rano i  spali krepko; vprochem,  to zhe samoe mozhno bylo
skazat' o krest'yanah v lyuboj chasti sveta i v lyubom mire.
     Arbalet, fran i kolchany  so strelami  Blejd  pritorochil k sedlu sprava;
sleva visel meshok s ego pozhitkami i zapasom pishchi, sobrannym na skoruyu  ruku.
On vzyal to, chto ostavalos' na stole, ne zhelaya  bespokoit' hozyaina gostinicy,
i  udalilsya  po-anglijski, ne  proshchayas'. Oni s Sarinomoj vyskol'znuli  cherez
chernyj  hod u kamina  i  proshli v konyushnyu, gde hrustel zernom Tarn i dremali
tri zherebca ajdenitov; zatem Blejd osedlal tarota, zakrepil bagazh i tihon'ko
vyvel skakuna naruzhu. Vecher  konchilsya, nastupila  noch',  i  temnevshaya v dvuh
sotnyah yardov doroga kazalas' sovershenno  bezlyudnoj. Dva putnika dobralis' do
nee peshkom, chtoby ne vstrevozhit' kogo-nibud' nenarokom grohotom kopyt. Vyjdya
na  pyl'nyj shlyah, strannik podsadil Sarinomu, sam  vskochil v  sedlo i pognal
tarota  na sever. Do opushki lesa, zelenoj stenoj ogorodivshej zemli Handa, im
predstoyalo odolet' dvadcat'  pyat'  ili tridcat' mil' - tri  chasa  skachki dlya
chudovishchnogo zverya,  bolee bystrogo i neutomimogo, chem luchshie argamaki Zemli.
Po raschetam  Blejda, oni, uglubivshis' v lesnuyu  chashchu, eshche uspeyut pospat'  do
utrennej  zari,  a  esli  tak,  to  on  ne propustit seans  svyazi so  vtoroj
polovinkoj  svoego "ya".  |to  bylo  by  obidno!  Segodnya noch'yu Arraha,  syna
Asrinda, ozhidali potryasayushchie novosti!
     Protyanuv  ruku  nazad,  on nezhno  pogladil  koleno  prizhavshejsya  k nemu
Sarinomy. Ona dyshala gluboko i vzvolnovano, vidno, eta beshenaya nochnaya skachka
dostavlyala ej ogromnoe  udovol'stvie.  Blejd  hotel  ukryt'  ee svoim teplym
plashchom, no ona  otkazalas', zametiv, chto  ryadom  s nim ne zamerznet dazhe  vo
l'dah.  |to poteshilo samolyubie strannika, hotya on  ponimal, chto ego  podruga
skoree vsego yavilas'  v  mir Ajdena  v  podobayushchem  snaryazhenii,  ee  kurtka,
zamshevye  bryuchki i vysokie sapogi nichem osobym ne otlichalis' ot  privychnyh v
etih krayah odezhd putnikov,  no on  uspel  zametit'  i shirokij poyas-palustar,
ohvatyvavshij ee taliyu,  i massivnoe  kol'co  na  pal'ce.  Da,  Sarinoma byla
otlichno zashchishchena! Mental'nyj usilitel', silovoj  shchit  i lazer ringo... Krome
odezhdy,  u  nee  byla  s  soboj  nebol'shaya  sumka,  podveshennaya k  poyasu,  i
ostavalos' tol'ko gadat', kakie neveroyatnye ustrojstva zapryatany v nej.
     Kogda  mezhdu  okrainoj Handa i  putnikami proleglo mil'  desyat',  Blejd
povernul golovu k svoej sputnice.
     - Nu, milaya, mozhet byt', ty otvetish' na parochku voprosov?
     Sam togo ne soznavaya, on opyat' pereshel  na orivej, yasnyj i zvuchnyj yazyk
pallatov.
     - Podozhdi...  - Obhvativ ego rukami za poyas, Sarinoma kosnulas' teplymi
gubami ego shcheki. - |to... eto neveroyatno!
     - CHto, moya krasavica?
     - |tot zver'! |to shestinogoe chudo! Skazhi, on dolgo mozhet tak nestis'?
     - Nash tarot? Ot rassveta do zakata...  vernee, ot  zakata  do rassveta.
Potom ego nado napoit', i on pomchitsya dal'she. Pishcha trebuetsya raz v tri dnya.
     - Otkuda  on  zdes'  vzyalsya?  V  etom mire zhivye sushchestva imeyut  tol'ko
chetyre konechnosti... Ili ya ne prava?
     - Prava kak vsegda, moya mudraya ledi. Mir sej zovetsya Ajdenom, i  taroty
poyavilis' v nem tysyachu let nazad... mozhet byt', dve tysyachi.
     - Selgi?
     - Anola! Da.
     Blejd dazhe  ne udivilsya, chto ej izvestno o zvezdnyh strannikah, nekogda
posetivshih etot mir, za poslednij chas on o mnogom peredumal i koe-chto ponyal.
     - Znachit, - zadumchivo proiznes  on,  - kasseta s moim  otchetom popala k
vam...
     -  Razumeetsya! - Sari  rassmeyalas' za ego  spinoj. - Mne rasskazyvali o
tvoem priyatele... o takom  smeshnom malen'kom chelovechke, u  kotorogo... - ona
snova zahihikala, ne v silah sderzhat'sya. Blejd soobrazil,  chto ona govorit o
Hejdzhe.
     -  |tot  chelovechek  nevelik  rostom,  no  moguch  razumom, - vnushitel'no
zametil on - Ne gozhe bylo obmanyvat' ego!
     - Mozhet byt', i moguch, - legkomyslenno zametila Sarinoma, - no, kak vse
muzhchiny, padok na horoshen'koe lichiko i strojnuyu figurku.
     S minutu oni molchali, potom Blejd ostorozhno pointeresovalsya.
     - A eta krasotka... s horoshen'kim lichikom i strojnoj figurkoj... kak ee
zovut? Ne Kassida sluchajno?
     -  Kassida? Kto takaya  Kassida? -  v  golose Sari  slyshalos'  iskrennee
nedoumenie.
     -  Razve ty  ne  pomnish'? Kak-to  ty peredavala mne  s  nej privet... i
niker-unn s zapis'yu.
     - A!..  Net, ne Kassida. Gm-m... - ona zamyalas'.  - Mozhesh' schitat',  ee
podruzhka... ili kollega...
     - YAsno, - skazal Blejd. S etim delom dejstvitel'no vse bylo yasno.
     Spustya nekotoroe vremya on sprosil.
     - Znachit, moya istoriya... tam, na kassete... ne pokazalas' skazkoj?
     - Kakie skazki,  lajo? Osobenno kogda rech'  zahodit  o tebe. Bylo mnogo
ohotnikov rassledovat' etu problemu, no ya reshila zanyat'sya eyu sama.
     -  Kakuyu problemu?  CHto  vas zainteresovalo v Ajdene?  Klimat? ZHivotnyj
mir? - on hlopnul  po moguchej shee Tarna. - Severnye varvary? Ili ratoncy? Vy
hotite vstupit' s nimi v kontakt?
     - Vozmozhno, -  zametila Sarinoma. - No eto delo ne moe.  Mne  interesny
selgi.
     - Vot kak? No ih davno net v mire Ajdena.
     - Saj! YA znayu. I vse zhe  ya hotela  by otyskat' kakoj-nibud' sled...  Ne
sled dazhe, a prosto pobol'she uznat' o nih...
     - Togda tebe nado otpravit'sya v Raton.
     -  Anemo,  lajo,  -  ona  pokachala  golovoj. - Net,  milyj...  Menya  ne
interesuyut  istorii iz vtoryh  ruk. Mne nado izuchit'  podlinnye artefakty...
posmotret' na nih... YA dogadalas', chto ty hochesh' najti ih korabl', - i vot ya
zdes', ryadom s toboj.
     - A  pochemu  ne  ryadom  s korablem? -  Blejd  zhdal  otveta s  nekotorym
volneniem.
     - Nu, vo-pervyh,  ya hotela tebya uvidet'... A vo-vtoryh, ty stal mayakom,
pozvolivshim mne  proniknut' v etot mir. Kak by inache  ya nashla ego? Tol'ko po
izlucheniyu tvoego mozga... I to byli problemy!
     Blejd kivnul, soobraziv, chto Sarinoma nedarom poyavilas' ryadom  s nim, a
ne  gde-nibud'   v  inoj  tochke  neob®yatnogo  Ajdena.  Pervonachal'nyj  vybor
real'nostej, v kotorye  mogli popast'  pallaty  s pomoshch'yu svoih  mashin,  byl
takim  zhe sluchajnym,  kak  i  pri  ispol'zovanii  komp'yutera  Lejtona.  Esli
novootkrytyj mir predstavlyal interes, v nem ostavlyali  stanciyu-mayak, i togda
glastor, mezhvremennoj transmitter, mog popast' tochno  po adresu. Sushchestvoval
i drugoj  sposob,  otkrytyj Lejtonom,  - navedenie  po  mental'nomu  spektru
razumnogo  sushchestva, po  svoego roda  telepaticheskoj  emissii, kotoruyu mozhno
bylo vyyavit' i opoznat'.  Veroyatno, eta  metodika ne ostavalas' tajnoj i dlya
pallatov.
     No  interesno, podumal Blejd, kakie zhe problemy u  nih voznikli? CHto-to
svyazannoe s razdvoeniem ego lichnosti? Vpolne veroyatno!
     On myslenno perevel duh, predstaviv, chto sluchilos' by, esli b vtorzhenie
Sarinomy v real'nost' Ajdena proizoshlo v spal'ne Lidor. Sari,  bez somneniya,
byla  by na vysote:  libo izvinilas' i vyshla, libo s interesom dosmotrela by
vse do konca... No Lidor!.. Trudno  skazat', chto  sdelala by ego zlatovlasaya
supruga...  vernee,   supruga  ego  syna...  net,  vse-taki,  ego!  Strannik
razdrazhenno dernul shchekoj. Net  nikakogo syna,  otca i svyatogo duha! Est' on,
Richard Blejd, odna dusha v dvuh telah - i hvatit ob etom!
     On snova pohlopal Sarinomu po krugloj kolenke.
     - Rasskazhi o nashih druz'yah, o Dzhejdrame i Kalle. CHto s nimi? YA ne videl
ih... ah, luchshe i ne vspominat', skol'ko let!
     - Odin mig, lajo, lish' odin mig! -  Dlya Sarinomy tak ono i bylo. - I ty
znaesh', chto s nimi  ne moglo sluchit'sya nichego plohogo... Malyshka Kalla stala
eshche krasivee i chut'-chut' umnee... Dzhejd... on  skachet iz mira  v  mir... eti
dzury,  i nashi, i vashi,  s  Vajlisa,  prosto nenormal'nye! Hotyat  znat'  vse
bol'she i bol'she!
     - Zachem?
     - Vot  imenno  -  zachem? Razve znaniya  dobavlyayut schast'ya?  No rano  ili
pozdno detskie uvlecheniya prohodyat, i zrelyj um ishchet inogo...
     - Kak ty? No ty zhe ishchesh' znanij selgov?
     Sari tiho rassmeyalas'.
     -  Ne  znanij,  milyj,  net! Zachem nam ih mashiny,  ih nauka? U nas est'
svoe... YA ishchu mudrost'! Ibo eti sushchestva sovsem ne pohozhi na nas, lyudej... i
mne hotelos' by ih ponyat'.
     Polya  otstupili;  nezametno  dlya  uvlechennyh razgovorom  vsadnikov  oni
v®ehali v les. Doroga, vnachale shirokaya, stanovilas' vse uzhe i uzhe, i nakonec
Tarn smenil beshenyj galop na bystruyu inohod', a potom dvinulsya  vpered pochti
v polnoj temnote lenivoj truscoj.
     - Vyberem polyanku i zanochuem, - predlozhil strannik.
     - Vryad li tut est' polyanki, - s somneniem zametila Sarinoma, i vdrug ot
ee  ruki  bryznul  potok  yarkogo sveta.  Ona  okazalas'  prava:  na  polyanki
rasschityvat'  ne prihodilos'. Oni zabralis' v  samuyu dremuchuyu chashchobu, gde ot
dereva  do  dereva bylo rovno  stol'ko mesta,  chtoby mog protisnut'sya tarot.
Pravda,  kusty  i gustoj podlesok  ne predstavlyali dlya  nego pomehi,  i dazhe
zdes' Tarn mog dvigat'sya dovol'no bystro.
     - Mnogo li mesta nam nado, - Blejd oglyadelsya po storonam. - Skazhem, pod
tem derevom...
     - U menya s soboj palatka, -  Sari nachala kopat'sya v svoej sumke. - Nado
by rasstavit'... -  ona pogladila strannika po plechu. -  Znaesh', segodnya mne
ne hotelos' by spat' na zemle...
     Blejd rassmeyalsya,  sprygnul v myagkij moh, protyanul ruki, chtoby snyat' ee
s sedla.
     - Kuda my  dvinemsya zavtra, milyj? - sprosila Sari minut  cherez desyat',
popravlyaya rastrepavshiesya volosy.
     - Na sever, moya krasavica, na sever! K Ganle ili zhe v Iri... Sobstvenno
govorya, my mozhem ne zaezzhat' im v odin iz etih gorodov. YA sobiralsya otyskat'
chto-to vrode rybach'ej derevushki...
     - Zachem?
     - Najmem tam sudno... Nebol'shoj  korablik s  opytnym shkiperom...  Potom
otpravimsya v Hajru.
     - V Hajru? Ah, da... - Sarinoma kivnula. - |to severnyj materik, verno?
     -  Verno.  I  gde-to tam prizemlilsya korabl' selgov... - Blejd  poskreb
kolyuchuyu shcheku. - Vidish' li, tam, - on vytyanul ruku na sever, - lezhit zaliv...
vernee,  more. Polunochnoe more...  Esli  my najdem hrabrogo kapitana, to  on
smozhet dovezti nas pochti do semidesyatoj paralleli. Esli moi karty ne vrut...
     -  Prekrasnyj plan, lajo, - Sarinoma protyanula emu cilindrik razmerom s
palec. - Nu, vot palatka! Vyberi mesto i nazhmi zdes'... A ya rassedlayu tvoego
zverya, - ona podavila zevok. - Spat' hochetsya...
     Blejd  kosnulsya ee volos, propustiv mezhdu  pal'cami gustye  shelkovistye
pryadi.
     - |, net, moya krasavica, spat' tebe ne pridetsya, - zametil on. -  Razve
chto pered samym rassvetom...
     * * *
     V tu noch' ego uslazhdala ne tol'ko prekrasnaya Sarinoma; vest', prishedshaya
pod utro iz dalekoj Tagry, byla ne menee  priyatnoj. Itak, Blejd-mladshij, ego
vtoraya  ipostas',  ne  podvel  -  Amrit   bar  Savalt  otpravilsya  v  vechnoe
puteshestvie na YUg!  CHto  zh, on  tak  zhazhdal dobrat'sya  do  carstva  svetlogo
Ajdena!  Takoe sil'noe  zhelanie  ne  ostaetsya  nezamechennym - ni bogami,  ni
lyud'mi.
     Emu pokazalos', chto Arrah byl dovolen  ne  tol'ko uspeshno zavershivshejsya
operaciej,  no  i  nezhdannoj  vstrechej s  Sarinomoj.  Prezhde  on  slovno  by
chuvstvoval sebya vinovatym v svoem roskoshnom zamke s krasavicej zhenoj - togda
kak  drugaya polovina  ego "ya"  skitalas'  neprikayannoj po  svetu, podyskivaya
sluchaj dlya unichtozheniya svoej stareyushchej ploti. Stol'ko trudov,  opasnostej, a
takzhe - otsutstvie zhenskoj  laski! Teper' zhe Blejd-mladshij znal,  chto laskoj
ego partner ne obdelen. Sobstvenno govorya, kak  i  on sam: v  moment sliyaniya
kazhdomu iz  nih kazalos',  chto predydushchaya  noch' proshla v ob®yatiyah srazu dvuh
zhenshchin - zlatokudroj Lidor i temnovolosoj Sarinomy.
     Sledushchie dva dnya  proshli v skitaniyah  v  lesnoj  chashchobe; putniki uporno
probivalis'  na  severo-zapad, stremyas' vyjti k  morskomu poberezh'yu gde-to v
rajone  Ganly. Tam Blejd hotel  vydat'  sebya za naemnika-hajrita,  zhelayushchego
vernut'sya   domoj,  na   severnyj  bereg   Ksidumena,  togda   kak  Sarinome
prednaznachalas' rol' ego podrugi, urozhenki Hattara ili Rukbata. V samu Ganlu
on  ne  hotel  zaezzhat', poskol'ku v  etom centre mestnoj  civilizacii stoyal
garnizon iz vostochnyh hajritov i mogli  vozniknut' vsyakie  podozreniya na ego
schet - on byl slishkom smuglym  i temnovolosym dlya severyanina. V kakom-nibud'
rybackom poselke vse bylo  by proshche: tam o  hajritah  znali lish' to, chto oni
ezdyat verhom  na zhutkih shestinogih  tvaryah i rubyat vseh  podryad  klinkami  s
rukoyatyami v tri loktya.
     Dlya  ocherednogo  nochlega  putniki  vybrali  melkuyu  lozhbinku,  zarosshuyu
raskidistymi derev'yami,  v kotoryh Blejd opoznal  dikie yabloni -  vernee, ih
ajdenskij analog. Oni stoyali v cvetu, i oduryayushchij sladkij zapah stelilsya nad
lesnymi travami i mhami, perebivaya  aromaty hvoi  i smoly ot okruzhavshih etot
oazis sosen.  Blejd s Sarinomoj  tol'ko  chto  pouzhinali, i teper'  sideli  u
kostra, privalivshis' k uprugoj stenke palatki; ruka strannika obnimala plechi
zhenshchiny,  ee  golovka  primostilas' u nego  na pleche, pryadi  v'yushchihsya  volos
shchekotali  sheyu.  Oni  molchali,  naslazhdayas'  tihoj  vesennej   noch'yu,  svezhim
aromatnyj vozduhom  i blizost'yu drug druga; dva cheloveka iz dvuh  beskonechno
dalekih mirov, soedinivshiesya v tret'em, stol' zhe beskonechno dalekom.
     Vnezapno  Tarn,  hrupavshij  nepodaleku  vetochkami  so  svezhej  listvoj,
vstrepenulsya i  fyrknul.  Strannik  po  privychke posharil  radom,  razyskivaya
arbalet, no Sarinoma perehvatila ego ruku.
     - Tiho, - shepnula ona, - Ne dvigajsya, i on spustitsya k nam...
     - Kto? - Blejd tozhe ponizil golos.
     -   On...   anemo  saj...  ne   znayu...  takoe   malen'koe  sushchestvo...
udivitel'noe... ochen' udivitel'noe...
     Strannik  zametil,  chto  glaza  ego  podrugi  ne  otryvayutsya  ot  vdrug
razgorevshegosya kristalla  harra;  on  siyal slabo,  no  vpolne zametno.  Sari
ulybnulas'.
     - Kakoj  vezhlivyj zverek! Net, ne zverek... on pochti razumen...  kak  i
my, ozinra, -  ona  podnyala vzglyad na Blejda.  -  Interesuetsya, mozhno li emu
podojti.
     - Nu, esli on ne kusaetsya... - strannik tozhe usmehnulsya.
     - Sejchas sproshu, - Sarinoma  na mig sosredotochilas'. - S etim delom  ne
sovsem  yasno... pohozhe,  on  ne proch'  otvedat' nashej krovi, no  v  tom  net
opasnosti... CHto-to vrode obryada ustanovleniya druzhby.
     -  Vampir?  -   Blejd,  neozhidanno  pripomniv  rasskazy   bar  Kejna  o
tainstvennyh  ata,  polozhil  ruku  na  arbalet. - Vampir,  kotoryj  usyplyaet
putnikov i p'et ih krov'? Znaesh', Sari, ya derzhalsya by s nim poostorozhnej...
     - Gluposti! Nikogo  on ne usyplyaet,  - zayavila Sarinoma, vsmatrivayas' v
vetvi, temnevshie nad palatkoj. - Ochen' vezhlivoe, delikatnoe sozdanie... i ty
ego napugal. Vot... - ona pomolchala. -  On sprashivaet, mozhno li pogovorit' s
toboj.
     - Pogovorit'?
     -  Anola. On ne sobiraetsya bez razresheniya lezt' tebe v golovu... tak on
skazal...
     - A tebe?
     - Nu, skoree ya k nemu vlezla. Vse-taki u menya harr...
     Blejd podumal i otodvinul arbalet.
     - Ladno, ya razreshayu. Lyubopytno, chto skazhet etot malen'kij Drakula.
     S vetvi,  prostiravshejsya nad palatkoj,  upalo chto-to temnoe. Ne upalo -
myagko  soskochilo,   szhavshis'  na  zemle  v  nebol'shoj  komok  neopredelennyh
ochertanij.  Potom etot  sgustok  t'my  slovno  by potek  vverh, raspryamilsya,
priblizilsya k  kostru,  i  Blejd razlichil pobleskivayushchie  malen'kie  glazki,
mohnatuyu shkurku, kazavshuyusya  absolyutno chernoj, dlinnyj gibkij  hvost, ostrye
belye zuby v poluotkrytoj pasti. Ili vo rtu?  |to sushchestvo stoyalo  na zadnih
konechnostyah, a perednie - lapy ili ruki - zakanchivalis' kistyami s krohotnymi
pal'chikami. Zverek byl rostom futa poltora i  bol'she vsego napominal zemnogo
lenivca. Dvizheniya ego, odnako, kazalis' tochnymi i bystrymi.
     Vnezapno  strannik oshchutil kakoe-to davlenie  v viskah  - ih  slovno  by
pokalyvali  malen'kie  ostorozhnye  kogotki,  pronikaya vse  glubzhe  i glubzhe,
pytayas'  probit'sya  k  ego  soznaniyu.  Emu  slovno  by  zadavali  vopros; on
chuvstvoval etu voprositel'nuyu intonaciyu, no ne ponimal slov. Ili slova? Net,
to,  chto bilos' u nego v mozgu, nikak  nel'zya  bylo oformit' slovami! Ni  na
yazyke  imperii, ni  na  hajritskom ili ksamitskom, ni  na anglijskom,  ni na
orivee...  Mysl'  bez  slov, chistoe  mental'noe ponyatie...  I  nakonec Blejd
soobrazil, chto interesovalo prishel'ca. On sprashival: "Ty - horoshij?"
     |to byla ne svyaznaya fraza, a, skoree, nekij obobshchennyj obraz: sushchestvo,
bol'shoe i sil'noe, kotorogo ne nado boyat'sya. V  mental'nom prizyve strannogo
prishel'ca  Blejd vnezapno  oshchutil  tosku i  kakuyu-to  beznadezhnost',  kak  u
malysha, chto tyanetsya k  vzroslym, kotorye raz za razom ottalkivayut  ego. Bylo
tut i chto-to  inoe - lyubopytstvo, dobrozhelatel'nost' i legkaya nasmeshka. On s
udivleniem osoznal, chto eta mohnataya obez'yanka ne lishena chuvstva yumora - ili
chego-to takogo, chto nazyvaetsya yumorom u lyudej.
     -  On  sprashivaet,  ne   nado  li  menya  boyat'sya,   -  proiznes  Blejd,
povernuvshis' k svoej podruge. - Peredaj, chto ya ne prichinyu emu vreda.
     - Skazhi eto  sam, -  na  gubah  Sarinomy mel'knula ulybka. - Skazhi! Mne
kazhetsya, on pojmet.
     Strannik  eshche  raz  osmotrel mohnatogo prishel'ca.  Tot derzhalsya shagah v
treh  ot  kostra, no ogon',  pohozhe, ne vnushal emu  straha; esli on  chego  i
opasalsya, tak okrika, grubogo zhesta ili bleska ostroj stali. Blejd ponyal eto
kakim-to shestym chuvstvom - ili, vozmozhno, zverek  peredal emu svoi oshchushcheniya.
Ne podlezhalo  somneniyu, chto ego mental'nye sposobnosti byli razvity sil'nee,
chem u cheloveka.
     -  Podojdi i sadis', - medlenno proiznes  Blejd.  - YA tebya  ne tronu. YA
hochu pogovorit' s toboj, malysh.
     On ulovil volnu glubokogo udovletvoreniya, na hlynuvshuyu ot gostya. CHernaya
figurka  shevel'nulas',  zverek  opustilsya  na  vse chetyre  lapki,  szhalsya  v
pushistyj shar  i prygnul, mgnovenno  ochutivshis' na rasstoyanii protyanutoj ruki
ot zamershih lyudej. Teper'  on ne vyglyadel pohozhim  na  lenivca; ego dvizheniya
byli  stremitel'ny  i  graciozny, kak u  bol'shogo chernogo kota. Koster  yarko
osveshchal ego zabavnuyu mordashku,  ne chelovecheskuyu, ne obez'yan'yu  i ne koshach'yu,
no, kak  priznal  strannik,  ves'ma  simpatichnuyu i  druzhelyubnuyu. Vpechatlenie
neskol'ko  portili krohotnye  belye zubki, pobleskivavshie v pasti, koe-kakie
iz nih i v samom dele napominali miniatyurnye klyki vampira.
     - CHem tebya ugostit'? - sprosil Blejd.
     Sushchestvo neskol'ko mgnovenij kolebalos', vidno, lakomstvo, kotoroe bylo
by  emu  po  vkusu,  otsutstvovalo u  putnikov, libo zverek  ne  reshalsya ego
poprosit'. Nakonec v soznanii strannika vozniklo chto-to pohozhee na plod.
     - On est frukty, - zametil Blejd - Milaya, vzglyani, ne ostalos' li u nas
chego.
     Sarinoma  potyanulas'  k  meshku s proviziej.  Tam,  zavernutye v  klochok
chistoj tkani, byli zasaharennye  frukty,  prihvachennye  vo  vremya begstva  s
postoyalogo dvora. Blejd  s kompaniej zakusyvali  imi vino. V Tagre syskalis'
by i svezhie  -  dazhe sejchas, vesnoj,  no v  Hande,  lezhavshem  mnogo severnee
blagodatnyh imperskih zemel', do novogo urozhaya ostavalos' eshche tri mesyaca.
     Blejd pochuvstvoval, kak Sari vlozhila emu v ladon' lipkij komok.
     - Vot! No daj emu sam. Naskol'ko ya mogu opredelit', - ona pokosilas' na
slabo opalesciruyushchij harr,  -  eto m-m-m sozdanie - muzhskogo pola,  dovol'no
molodoe i ochen' lyubopytnoe. I ono ispytyvaet k tebe gorazdo bol'shij interes,
chem ko mne.
     - Stranno, - zametil Blejd, protyagivaya zver'ku ugoshchenie. - Iz nas dvoih
ty gorazdo dobree i bezobidnee... o vneshnosti ya uzh ne govoryu.
     - Spasibo, milyj. No on vse-taki interesuetsya toboj.
     Prishelec ostorozhno vzyal frukty - ne podcepil kogotkami, a  imenno vzyal,
zazhav v krohotnyh, kak  u godovalogo mladenca, pal'chikah. On  nachal est' bez
vsyakoj opaski  i ne pytayas'  sperva rasprobovat' lakomstvo, vidno, zapah emu
ponravilsya, i on znal, chto pishchu predlozhili ot chistogo serdca.
     - Smotri, smotri! - Sarinoma v polnom vostorge dernula Blejda za lokot'
Zverek s®el frukty i teper' umyvalsya, vylizyvaya dlinnym rozovym  yazychkom meh
vokrug rta - toch'-v-toch', kak eto delaet koshka. Vyglyadel on preumoritel'no.
     Blejd, usmehnuvshis', pohlopal po zemle ryadom so svoim kolenom.
     - Naelsya? Nu, idi  syuda, pogovorim.  Kilata siya! - zachem-to povtoril on
na orivee.
     Bystryj  skachok, i  sushchestvo ochutilos'  ryadom,  svernulos'  klubkom, iz
kotorogo pobleskivali temnye glaza i zubki.
     - Ty - ata?
     Prishelec, k udivleniyu strannika, ponyal.  Otvet byl yavno utverditel'nym,
i v nem  prisutstvovalo eshche koe-chto, nekoe sovershenno opredelennoe ukazanie.
Blejd perevel ego tak "Ata. Ata zvat' lyudi"
     - A kak ty sam zovesh' svoj narod?
     "Ata".
     Pohozhe,  eti  zabavnye  tvari byli soglasny  s imenem,  prisvoennym  ih
plemeni chelovekom.
     - CHego ty hochesh' ot nas?
     Net otveta. Veroyatno, slishkom  obshchij vopros,  reshil Blejd  i  pereshel k
veshcham bolee konkretnym
     - Hochesh' pishchi?
     "Net".
     - Nuzhna zashchita?
     "Net"
     - Pomoshch'?
     "Net"
     Na  sej  raz  otvet  prozvuchal  kak-to  nereshitel'no,  slovno  mohnatyj
prishelec kolebalsya
     - Ne nado pishchi,  Ne nado zashchity, ne nado pomoshchi, - podvel itog Blejd. -
Togda chto zhe?
     Na nego lavinoj hlynuli obrazy. On videl les, temnye krony derev'ev,  v
kotoryh  skitalis' eti pushistye sushchestva, nemnogochislennye i,  tem ne menee,
zanimavshie  ogromnuyu   territoriyu;  on  oshchutil  ih  otorvannost'   ot  mira,
beznadezhnye popytki ustanovit'  kontakt s lyud'mi - dikimi, strashnymi, zlymi,
no   neotvratimo  prityagatel'nymi;  on  pochuvstvoval  gorech'  razocharovaniya,
vnezapno  smenivshuyusya nadezhdoj. |to sozdanie  bezuslovno  obladalo razumom i
moglo myslit'  otvlechenno,  vdrug ponyal  Blejd,  -  ibo kakoj  zhe  zver' mog
ispytyvat' nadezhdu i gore?
     -  On  hochet chto-to ob®yasnit'.  Sari, no ya ne ponimayu...  Sprosi  cherez
harr...
     Sarinoma peredernula plechikami.
     -  Ah, kakie  vy,  muzhchiny...  Ved' vse tak  prosto, milyj! Zachem harr,
zachem rassprosy? Razve ty eshche ne ponyal, chto emu nuzhno?
     Naklonivshis' vpered,  ona besceremonno  sgrebla  pushistogo prishel'ca  v
ohapku i  posadila na koleni Blejdu. Lyuboj zver' ispugalsya by takogo rezkogo
bystrogo dvizheniya, no  tol'ko  ne etot!  On slovno zhdal, chto ego  voz'mut  v
ruki, i,  ochutivshis'  u  moshchnogo  boka Blejda, bugrivshegosya plastinami myshc,
pril'nul k nemu, slovno ditya.  Strannik  ostorozhno kosnulsya  myagkogo teplogo
tel'ca, provel ladon'yu po  zatylku i mohnatoj spinke, i ata zamurlykal. Net,
konechno, on izdaval sovsem drugie zvuki,  negromkie i protyazhnye,  no  vse zhe
eto bylo murlykan'e. Blejd ne mog podobrat' inogo slova,
     -  Nu, ponyal,  lajo? -  Sarinoma potrepala ego  po spine.  - Emu  nuzhna
laska,  zabota... nuzhen drug!  On  vybral tebya  i hochet idti s nami.  A  ty,
tolstokozhij dikar'...
     Vnezapno ona zamerla, s poluotkrytym rtom  i okruglivshimisya  glazami. V
soznanii Blejda zazvuchali slova:
     "Ne  dikar'.  Dikar'  -  chernoe.  Dikar'...  - pered  myslennym  vzorom
strannika vyros gigant s arbaletom v rukah. - Vy - drugie. Belye! Ne boyat'sya
ata, ne pugat' ata. Govorit'. Ponimat'. Horosho! Beloe, beloe, beloe..."
     |to  byli  nastoyashchie slova, hotya  Blejd  i ne  mog soobrazit', k kakomu
yazyku  oni  otnosilis'; kazhetsya,  ko  vsem  srazu,  kakie  on  tol'ko  znal.
Nastoyashchie slova, nesomnenno! Ata uchilsya s porazitel'noj skorost'yu.
     - On  chitaet v pamyati,  - zadumchivo proiznesla Sarinoma. -  CHitaet  bez
vsyakogo  harra...  Porazitel'nye mental'nye  sposobnosti!  Dazhe  my  tak  ne
mozhem...
     Blejd  kivnul.  Hotya  mnogie pribory  i ustrojstva pallatov upravlyalis'
myslenno,  sami  zvezdnye stranniki  ne  byli  telepatami -  ni  orivei,  ni
zelenokozhie  karliki kerendra,  ni,  tem  bolee,  kiborgi-Zashchitniki. Sudya po
reakcii  Sarinomy,  i drugie  rasy etogo  gigantskogo  mezhzvezdnogo soyuza ne
umeli chitat' mysli  bez tehnicheskih  prisposoblenij. Zato malen'koe pushistoe
sushchestvo, sidevshee sejchas u nego na kolenyah, prevoshodno  spravlyalos' s etoj
zadachej. Ne huzhe bozhestvennyh obitatelej Urenira!
     On  nezhno  obhvatil  zver'ka ladonyami,  chuvstvuya  tonkie  kostochki  pod
barhatistym mehom, v kotorom tonuli  pal'cy. Ata doverchivo  prizhalsya k nemu,
liznul zapyast'e shershavym  yazychkom, i na mig Blejd oshchutil ego ostrye zubki na
svoej kozhe.
     -  Znachit, ty hochesh' pojti  s  nami,  malysh? - on  snova  pogladil  ego
spinku. -  Nu, horosho... Menya zovut Dik, hozyain Dik... Ryadom so mnoj - Sari,
ona ochen'  vazhnaya persona v  svoej strane... koroleva, ya dumayu... - Sarinoma
hihiknula.  - Von tam,  pod derev'yami, Tarn.  On bol'shoj  i sil'nyj, no  vy,
uveren, podruzhites'... Tarn ne obizhaet malyshej. Nu, a kak zovut tebya?
     "Ata ne zvat'. Net imeni. Ne nado. Ata chuvstvovat' odin drugogo".
     -  No ya zhe ne  ata. YA dolzhen kak-to k  tebe obrashchat'sya... - Strannik na
minutu prizadumalsya. - Budesh' Drakuloj, - reshil on.
     "Imya?"
     - Da. Drakula - ty! Ponyal?
     "Imya - horoshee?" - delovito spravilsya ata.
     - Ochen'  horoshee.  Drakula,  on vot  takoj... -  Blejd  voobrazil nechto
okrugloe,  teploe  i  myagkoe, kakoj-to  sobiratel'nyj  obraz iz  disneevskih
mul'tfil'mov, bystroe i yurkoe sushchestvo na fone zarosshej cvetami luzhajki.
     "Horosho!"  -  pushistyj  komok  u  nego  na  kolenyah opyat'  murlyknul ot
udovol'stviya; veroyatno, ego poradovala fantaziya novopriobretennogo hozyaina.
     -  Lgunishka, -  tiho prosheptala  Sarinoma,  i  strannik  ponyal, chto ona
ulybaetsya.
     On  podnyalsya, odnoj  rukoj prizhimaya k  sebe  zver'ka, vytashchil iz  meshka
slozhennyj plashch i pristroil u stenki palatki. Potom opustil na nego Drakulu.
     - Budesh' spat' zdes'. Dogovorilis'?
     "Ty - spat', Sari - spat'. Drakula - storozhit'".
     - Nas ohranyaet Tarn. Ty mozhesh' spokojno dremat' do utra, malysh.
     "Drakula  storozhit'  luchshe. Spat' i storozhit'. Spat', i vse videt', vse
slyshat'. Slyshat', videt' daleko!"
     - Nu, kak znaesh', - proiznes Blejd i protyanul ruki k Sarinome.
     * * *
     CHerez neskol'ko dnej oni vybralis' k  poberezh'yu i pyl'noj  doroge,  chto
petlyala sredi pribrezhnyh holmov, to golyh i kamenistyh, to zarosshih travoj i
kolyuchim   kustarnikom   s  grozd'yami  melkih   fioletovyh   socvetij.  Tarn,
priobodrivshis' pri vide tornogo  puti, pustilsya po nemu  galopom, vybrasyvaya
srednyuyu paru  nog  chut' li  ne na yard za perednie i motaya golovoj s ogromnym
rogom.  Vskore oni obognali  odnu povozku, zatem  -  druguyu, tret'yu;  loshadi
sharahalis'  v storonu,  kogda voronoj tarot vihrem pronosilsya mimo. Nakonec,
zavidev  vperedi  ocherednuyu  telegu,  gruzhenuyu proshlogodnimi ovoshchami,  Blejd
natyanul  povod'ya  i,  zastaviv svoego  skakuna perejti na shag,  perebrosilsya
paroj slov s voznicej.
     Tot  byl  razgovorchiv  i  glyadel  na  groznogo vsadnika  bez straha.  V
sel'skoj  mestnosti redko videli  hajritov,  no vsem bylo izvestno,  chto  ih
druzhina  stoit v gorode,  chto poluchayut oni horoshie  den'gi, a potomu  blyudut
poryadok,  ne  promyshlyaya  ni  grabezhom,  ni  nasiliem.  Po  vzglyadam, kotorye
krest'yanin brosal  na  tarota, Blejd  ponyal, chto  zver'  etot  emu  vnove, i
rasskazov o shestinogom  rogatom chude  voznice hvatit na  ves' sleduyushchij god.
Strannik  terpelivo otvetil  na vse  ego voprosy  -  i  chem  pitaetsya etakaya
ogromnaya tvar', i mozhno li zapryach'  ee v  telegu ili,  skazhem, pristroit'  k
pahote. Zatem on bystro vyyasnil, chto do Ganly eshche dva dnya puti - razumeetsya,
esli katit' netoroplivo  v telege,  a ne mchat'sya slomya golovu na  shestinoge;
chto do blizhajshego gorodka gorazdo blizhe - tuda mozhno dobrat'sya k vecheru; chto
promyshlyayut tam  rybolovstvom  i  melkim  pribrezhnym kabotazhem, a  koe-kto iz
mestnyh  shkiperov riskuet  plavat' i  v Hajru,  perepravlyaya  na drugoj bereg
tkani i vina s Pereshejka, do kotoryh hajrity, vidat', bol'shie ohotniki.
     Tut voznica podmignul  Blejdu, a Blejd podmignul  voznice i  vytashchil iz
meshka napolovinu  opustevshij burdyuchok.  Im kak raz hvatilo, chtoby  promochit'
glotki;  a  Sarinoma, kak polozheno zhenshchine, molchala  da smotrela.  Lico ee i
shchegol'skoj  dorozhnyj  kostyumchik gustym sloem pokryvala pyl',  chto  okazalos'
ves'ma kstati. Bud'  ona  pochishche,  takuyu  krasotku ne udalos'  by vydat'  za
nalozhnicu naemnogo soldata - skoree uzh za znatnuyu damu s ohrannikom.
     Poka  shel razgovor i bul'kalo vino, Tarn tozhe zanimalsya delom, pod®edaya
ovoshchi  iz vozka. Pohodili  oni na  buruyu repu razmerom  s futbol'nyj  myach, v
tochnosti pomeshchavshijsya  v pasti tarota. El  on s  neveroyatnoj skorost'yu,  ibo
repa, hot' i  proshlogodnyaya,  byla  pitatel'nej  travy i vetok, kotorymi  emu
prishlos' probavlyat'sya  v lesnoj chashche. Vskore  telezhka  opustela  na tret', i
Blejd,  otblagodariv ee  hozyaina melkoj serebryanoj  monetoj,  pognal skakuna
dal'she po doroge.
     Noch' putniki uzhe proveli na postoyalom dvore  pri mestnoj gavani, ves'ma
ozhivlennoj v sravnenii  s malen'kim i sonnym poselkom. Tut  oni otdyhali dva
dnya, prismatrivayas' k sudam pokrupnee,  stoyavshim  u brevenchatyh pirsov, k ih
ekipazham   i  shkiperam.  Lyudi  zdes',   kak  i  v  Hande,  vyglyadeli  krajne
dobroporyadochnymi;  nikakih razbojnyh  rozh, vse - chestnye morehody, rybaki da
torgovcy. S odnoj storony,  eto bylo priyatno,  s drugoj -  mestnyj narod  ne
ispytyval nikakoj sklonnosti k avantyuram vrode dolgogo i opasnogo plavaniya v
Polunochnoe more.  Ob etom dazhe i  govorit' ne stoilo, chtoby  ne privlekat' k
sebe vnimaniya!
     CHto  zhe  kasaetsya protivopolozhnogo poberezh'ya Ksidumena, to  hot' dyuzhina
kapitanov bralas'  perepravit' tuda naemnogo soldata vmeste s ego podrugoj i
boevym skakunom.  Po pryamoj na severo-zapad do beregov  Vostochnoj Hajry bylo
pyat'sot mil',  i chtoby  dobrat'sya tuda, sovsem  ne trebovalos' peresekat' iz
konca v konec Polunochnoe more.
     Posovetovavshis'  s  Sarinomoj, strannik reshil otpravit'sya privychnym dlya
mestnyh  shkiperov  marshrutom.  Oni  nanyali  korablik  pobol'she  i  pokrepche,
dvuhmachtovuyu shhunu s nadezhnym shkiperom, nerazgovorchivym verziloj let soroka,
i desyatkom takih  zhe  roslyh molchalivyh  matrosov. Sudno otchalilo ot berega,
veter nadul parusa, i vskore zemlya  lesistoj Ganly  skrylas' s  glaz.  Togda
kapitan vdrug  soobrazil, chto plyt' emu nado ne na severo-zapad, a strogo na
sever,  k prolivu,  chto  vel na prostory Poludennogo morya. Esli  eto  i bylo
zabluzhdeniem, to ego razdelyali i vse ostal'nye morehody, proyavlyaya dazhe nekij
entuziazm, ibo nanyavshij sudno hajrit obeshchal kazhdomu po zolotomu - v kachestve
premial'nyh.
     |to  strannoe  i neob®yasnimoe  izmenenie  kursa vyzvalo u Blejda tol'ko
veseluyu uhmylku. Sarinoma - vernee,  ee mental'nyj usilitel'  -  vnesla svoj
vklad v ih  puteshestvie, i eto bylo vpolne spravedlivo. On dovez ee ot Handa
pochti do Ganly i nanyal korabl', zaplativ  chistym  zolotom; ona  zhe napravila
shhunu  tuda, kuda nado.  Dlya etogo ponadobilos' ne tak  mnogo vremeni,  pyat'
minut  koldovstva  v  ih krohotnoj kayutke nad  iskrivshimsya raduzhnym  siyaniem
harrom.
     Mesyac Morehodov byl v  samom  razgare,  i dazhe  nad  serymi  pustynnymi
vodami  Poludennogo  morya  solnce  svetilo  sovsem  po-letnemu.  Putnikam ne
vstrechalos'  nichego:  ni  drugih  korablej,  ni  plotov, ni rybach'ih  lodok;
zapadnyj bereg, vdol' kotorogo shla ih shhuna, kazalsya bezlyudnym. Den' za dnem
sleva tyanulsya  bazal'tovyj kryazh,  koe-gde  ispeshchrennyj  ushchel'yami  shher,  nad
kotorymi  podnimalas'  ispolinskaya zelenaya  stena hvojnogo  lesa.  Kak  i  v
okrestnostyah  Handa i  Ganly, eti  derev'ya pohodili  na privychnye sosny,  no
vyglyadeli raza  v tri povyshe - pri sootvetstvuyushchem  obhvate.  Poglyadyvaya  na
bereg, Blejd nevol'no zadumyvalsya o tom, kak Tarn budet prodirat'sya v  takih
debryah. Mozhet byt',  u mestnyh sosen, kak u zemnyh analogov, ne rastut vetvi
v nizhnej  chasti  stvola?  |to  bylo  by ochen'  kstati...  No  na  rasstoyanii
dvuh-treh mil' on ne mog razlichit' nikakih podrobnostej.
     Monotonnost'  puteshestviya  skrashivali  ob®yatiya Sarinomy.  Ryadom  s  nej
voobshche ne  prihodilos' pomyshlyat'  o  skuke;  noch'yu,  v minuty  otdyha, Blejd
nasheptyval ej v ushko  svoi istorii - pro  Tarn i  Berglion,  Katraz i Urkhu,
Azaltu i  Tallah. On  rasskazal ej  o zelenom Iglstaze, zaselennom potomkami
oriveev  i zateryannom  v  prostranstve  i vremeni;  o  svoem  polete na Lunu
dvenadcat' let nazad i o vpechatlenii, kotoroe proizvelo ee  imya na pallatov,
obosnovavshihsya  na  sputnike Zemli.  Sari  slushala  i  zagadochno  ulybalas',
prizhimaya ego golovu k nagoj grudi, prelestnoj i krepkoj, kak para zolotistyh
yablok.  On  nichego  ne  hotel  vypytyvat'  u  svoej  podrugi,  ego  dazhe  ne
interesovalo teper', kem yavlyalas'  ona  v zvezdnoj  imperii pallatov, kakimi
zaslugami  sniskala stol' yavnye uvazhenie i pochet. Zachem  emu znat'  ob etom?
Glavnoe on predstavlyal i tak: arisajya Sarinomy byla na nedosyagaemoj  vysote,
i eto ponyatie, opredelyavshee  cennost' lichnosti v mire pallatov,  stanovilos'
dlya nego vse bolee i bolee yasnym.
     Sari i polnoj  mere  vladela iskusstvom "rasstavlyat'  vse, kak nado", o
chem  nekogda govoril  Blejdu  Dzhejdram.  Ili  Kalla?  On uzhe  ne  pomnil teh
dvadcatiletnej davnosti  sobytij i  besed v Talzane... Zato sejchas on ocenil
to redkoe iskusstvo, s kotorym ego podruga gasila konflikty i dazhe nameki na
konflikty. Na sudne, v  skuchnom tomitel'nom plavanii, vse shlo svoim cheredom,
i  kazhdyj  byl dovolen: matrosy - netyazheloj rabotoj i obeshchannymi nagradnymi,
shkiper  -  kruglen'koj  summoj, kotoruyu on zarabatyval  v etom rejse, a  sam
Blejd... O, on byl schastlivee vseh! Osobenno po nocham.
     Stoilo  eshche   pripomnit'   i   to,  chto   Sarinoma,  edva   poyavivshis',
predotvratila  ubijstvo,  o chem  Blejd  inogda sozhalel,  oshchushchaya pod pal'cami
zhilistuyu sheyu Hora. Tem  ne menee ona reshila etu problemu inymi sredstvami  -
pozhaluj, bolee effektivnymi,  chem klinok frana. Ona uvela ego iz  Handa, ona
napolnila radost'yu ego dni i nochi, ona dala emu cel' - ili, vernee, ukrepila
v  zhelanii razyskat' drevnosti  selgov.  Nakonec, on priruchil Drakulu - tozhe
blagodarya ej!
     Na postoyalom dvore  u  rybach'ego  poselka, a takzhe vo  vremya  plavaniya,
Drakula  po  bol'shej  chasti  sidel  v  hozyajskom  meshke,  naslazhdayas' svezhim
vozduhom  tol'ko  po  nocham. Ata vyzyvali  u  zhitelej  Handa,  Iri  i  Ganly
panicheskij  uzhas;  im  pripisyvali  zhutkie zverstva  - v  tom  samom duhe, o
kotorom povestvoval bar Kejnu kupec v handskom portu. Vskore Blejd  vyyasnil,
chto  daleko ne vse v etih istoriyah  yavlyaetsya  fantaziej;  koe-chto  okazalos'
istinnoj pravdoj.
     Ata i v  samom dele byli vampirami. Pravda, oni ne umeli usyplyat'  svoi
zhertvy i pri vsem zhelanii  ne mogli vysosat' bol'she stakana krovi na brata -
gabarity ne pozvolyali. Da i sam etot ritual predlagalsya daleko ne kazhdomu, a
lish' cheloveku, vyzyvavshemu samuyu goryachuyu simpatiyu, cheloveku-drugu, hozyainu i
partneru.  Hotya  eti  mohnatye sushchestva iz  lesov  Severnogo  Kintana pitali
neoborimuyu  strast'   k   kontaktam   s   lyud'mi,   oni   proyavlyali  bol'shuyu
razborchivost'. Im dolzhen byl ponravit'sya i vid, i zapah budushchego priyatelya, i
vkus ego krovi, a  glavnoe - mental'nyj  oblik, k  kotoromu  oni pred®yavlyali
samye strogie  trebovaniya. Razumeetsya, v stranah Kintana,  pogryazshih v takom
zhe varvarskom srednevekov'e,  kak  imperiya, edorat,  knyazhestva  Pereshejka  i
prochie krupnye  i  melkie  derzhavy severa,  najti dostojnogo kandidata  bylo
nelegko.  Odnako  ata ne prekrashchali  svoih popytok, davavshih pishchu vse  novym
ustrashayushchim sluham.
     Oni yavlyalis' prirozhdennymi telepatami, prichem etot dar byl k ih uslugam
i  dnem, i noch'yu, v  period sna; oni chuyali vsyakuyu zhivuyu tvar' i ee namereniya
za  pyat'-desyat' mil'.  Oni obladali sposobnostyami k  obucheniyu,  v chem  Blejd
ubedilsya ochen' bystro - bukval'no za nedelyu Drakula  nachal gorazdo uverennej
oformlyat'  svoi  mysli v slovah,  hotya reshitel'no  prenebregal  skloneniyami,
padezhami  i  prochimi  grammaticheskimi  tonkostyami.  Oni  vladeli  iskusstvom
zvukopodrazhaniya  i, bezuslovno, mogli  by nauchit'sya govorit', esli  by takoj
sposob obmena  myslyami  ne predstavlyalsya im  donel'zya  nelepym i  dolgim. I,
nakonec, oni byli ochen'  privyazchivy  i chuvstvitel'ny  k laske. Blejd poluchal
massu udovol'stviya, obshchayas' so svoim mohnatym priyatelem.
     Odnazhdy  utrom,  probudivshis' posle seansa sliyaniya so vtoroj polovinkoj
svoego "ya", on ponyal, chto dolzhen sdelat'. Posle uhoda Sarinomy  i pered tem,
kak on stryahnet  s sebya stareyushchuyu plot', nado pokonchit' s  poslednim dolgom.
Ved' u nego,  krome temnokudroj podrugi, byli eshche dva sputnika, besslovesnyj
Tarn i  pushistyj malen'kij  vampirchik, kotoryh on dolzhen -  prosto obyazan! -
kak-to perepravit' k samomu sebe v Tagru.
     Tarot byl moguch i bystr, a Drakula - pamyatliv, ostorozhen i umen; vmeste
oni  sostavlyali prevoshodnuyu komandu. Esli Tarn  budet bezhat', a  Drakula  -
napravlyat',  i esli oni ne sob'yutsya s yugo-zapadnogo napravleniya, to rano ili
pozdno  doberutsya  do  gor  Selgov,  do  Dvenadcati  Domov  Hajry, do  druga
Il'tara... Il'tar najdet sposob, kak otoslat' ih domoj!
     Obdumav  etot variant,  Blejd  nachal  vesti  dolgie  myslennye besedy s
Drakuloj,  ob®yasnyaya emu  put' k Batre, Il'tarovu gorodishchu, tolkuya  o  smysle
poslaniya, pergamentnogo svitochka, kotoryj budet lezhat' v  sumke. On  snova i
snova vnushal  ata, chto tot dolzhen  rasplastat'sya, slit'sya  s  chernoj  grivoj
tarota,  poka  lyudi  ne  okazhutsya  sovsem ryadom; zatem vstat' i protyanut' im
poslanie s imenem Il'tara. Po krajnej mere, eto ih udivit, i oni ne pustyat v
hod svoi arbalety! Za Tarna on ne boyalsya; ni odin hajrit ne pustil by strelu
v takogo izumitel'nogo skakuna.
     Bednyj  Drakula  dolgo ne mog  vzyat' v  tolk, pochemu on dolzhen pokidat'
hozyaina. Blejd  pytalsya rastolkovat' emu, chto  sobiraetsya magicheskim obrazom
omolodit'sya,  i  etot  process  privedet k  peremeshcheniyu v  prostranstve:  iz
severnyh lesov  on perenesetsya  v  roskoshnyj  zamok na  yuge. Drakula  ves'ma
privetstvoval  ideyu  perebrat'sya  na yug, ibo, krome hozyajskoj  krovi, obozhal
frukty. Emu ponravilis' i vidy rodovogo gnezda bar Rigonov, s ocharovatel'nym
parkom i bassejnom,  i molodoj  Arrah, i zlatovlasaya Lidor, i vse ostal'noe,
chto  on sumel raskopat' v  pamyati hozyaina;  no ponyatie magii  (ili  nauchnogo
progressa, chto, v sushchnosti, odno i tozhe) okazalos' emu ne po zubam.
     Nakonec Blejd prekratil  ob®yasnyat' i reshil prikazat'. CHto takoe prikaz,
Drakula  uzhe  ponimal  i horosho usvoil,  chto  kogda  hozyain  ischeznet,  nado
zabrat'sya na  tarota  i  privesti ego k  cheloveku po  imeni Il'tar. Ata  byl
uveren,  chto  spravitsya  s etoj  zadachej, ibo s  Tarnom  u nego  ustanovilsya
prevoshodnyj mental'nyj kontakt.
     Prohodili dni, leteli  nochi; shhuna shla na sever vdol' lesistogo berega,
vse takogo  zhe bezlyudnogo  i  tihogo, slovno v etom  mire ne sushchestvovalo ni
pyshushchego zharom  stremitel'nogo ekvatorial'nogo potoka,  s grohotom bivshego o
SHCHit Ujda, ni Velikogo  Bolota, ni beskrajnih stepej yuga,  ni shumnyh gorodov,
ni bujnyh varvarskih imperij i korolevstv, ni  blagoslovennogo Ratona, zemli
pokoya  i  schast'ya,  nichego,  krome sero-stal'nogo  morya, temnyh  bazal'tovyh
utesov i zelenoj steny sosen nad nimi.
     Odnazhdy  utrom oni uvideli, kak bereg rezko izognulsya,  i vysokie skaly
pregradili  dorogu  na  sever.  Poludennoe  more  konchilos',  zavershilos'  i
plavanie, teper' ih zhdali skitaniya v lesah i gorah.
     Rasporyadivshis'  otdat' yakor',  Blejd vyvel  Tarna  na  palubu  i  nachal
v'yuchit' na nego oruzhie i meshki s pripasami.





     Ajd-en-Tagra i poberezh'e Polunochnogo morya,
     konec mesyaca Morehodov
     (nachalo iyunya po zemnomu vremeni)

     V ego  ob®yatiyah lezhala zhenshchina.  Prizhavshis' shchekoj k  plechu Blejda,  ona
dyshala preryvisto  i zharko, slovno nedavnij lyubovnyj ekstaz vnov' posetil ee
v sonnom zabyt'i,  podariv naslazhdenie, k kotoromu  nel'zya  bylo privyknut'.
Dlya  nee, yunoj i sovsem neopytnoj, strast' eshche taila element novizny, kazhdyj
poceluj i kazhdoe ob®yatie kazalis' bozhestvennym  darom, kazhdoe nezhnoe slovo -
otkroveniem.
     Pryadi zolotyh volos laskali grud' Blejda. |ti lokony byli nevesomymi  i
myagkimi, kak  shelk,  on ne chuvstvoval  ih  prikosnoveniya, ne  zamechal  ruki,
obnimavshej ego sheyu. On spal, i lico strannika, edva ozarennoe plamenem svech,
dogorayushchih  v  serebryanyh vityh kandelyabrah, vyglyadelo  takim  zhe molodym  i
bezmyatezhnym,  kak u  ego zlatovlasoj  podrugi. Temnye zavitki spuskalis'  na
lob, na smugloj i gladkoj kozhe - ni morshchinki, tverdo ocherchennye guby hranili
svezhest'  yunosti,  v  ugolkah  rta  pryatalsya  nekij namek  na  ulybku  -  to
besprichinnoe i shchedroe vesel'e, chto  prihodit inogda k sil'nym i uverennym  v
sebe  muzhchinam  v  pore  vozmuzhaniya. Ibo Richardu Blejdu, peru  Ajdena, mirno
pochivavshemu  sejchas  v svoej  spal'ne,  v svoem  nasledstvennom  zamke  bliz
imperskoj stolicy Ajd-en-Tagry, shel vsego lish' dvadcat' sed'moj god.
     Pryamougol'nik  massivnyh  kamennyh  sten i  zorkaya  strazha beregli  ego
pokoj. S uglovyh bashen  chasovye,  vooruzhennye mechami i  tyazhelymi arbaletami,
mogli videt' lezhavshij na severe Imperskij Put',  rovnuyu, kak strela, dorogu,
uhodivshuyu napravo,  k kanalu i k gorodu, k ego ulicam, ploshchadyam i dvorcam, i
nalevo, k polose lesa, temnevshej na gorizonte.  Za etoj magistral'yu, kotoroj
dozvolyalos' pol'zovat'sya tol'ko mogushchestvennym  i znatnym,  vdavalsya  v sushu
pryamougol'nik  gavani,  zapolnennyj korablyami i ogromnymi  plotami, ih vesla
byli  podnyaty, parusa - svernuty,  budto  kryl'ya ptic, dobravshihsya do svoego
gnezda i prilegshih vzdremnut' do rassveta. Nad nimi voznosilas' bashnya Malogo
Mayaka,   i  ogon',   siyavshij  na  ee  vershine,  pohodil  na  glaz  velikana,
nadziravshego za staej usnuvshih ptic.
     Na yuge, za fruktovoj roshchej, parallel'no Imperskomu Puti tyanulsya Bol'shoj
Torgovyj  Trakt. Sejchas on byl bezlyuden i pust, tak zhe kak i doroga znatnyh.
Konchalsya  mesyac Morehodov, kogda  posle vesennih shtormov v Ksidumen, Dlinnoe
more, vyhodili ogromnye ploty-sadry s tovarom; dvadcat' ili tridcat'  dnej v
skladah torgovoj  gavani nakaplivalis' sukna i  steklyannye izdeliya iz Stamo,
oruzhie,  dospehi  i bronzovaya posuda iz Dzhejda, vino, parcha, barhat, kovry i
dragocennye kamni iz edorata Ksam i Stran Pereshejka. Eshche nemnogo, i nachnetsya
mesyac Karavanov, togda Torgovyj Trakt zatopyat furgony i  telegi, i grohot ih
dazhe noch'yu budet donosit'sya do uedinennyh pokoev dvorca bar Rigonov.
     No  sejchas  vse  bylo tiho.  Drevnij zamok, i  raskinuvshayasya  na zapade
stolica,  i ves' imperskij domen Ajdena mirno dremali pod  svetom  dvuh lun,
bol'shogo serebristogo Basta i malen'kogo bystrogo Kroma, pohozhego na zolotoj
apel'sin. Spali povara i konyuhi, klyuchniki i muzykanty, sluzhanki i sadovniki;
dremali koni, muly i shestinogie taroty,  cvety v  sadu zakryli svoi chashechki,
voda bassejna zastyla, pohozhaya na temnoe zerkalo iz obsidiana.
     Spal  i  Richard Blejd, obrativ k zatyanutomu  shelkom  potolku  lico,  na
kotorom  bluzhdala  slabaya ulybka Potom  guby strannika drognuli, cherty stali
strozhe,  zadumchivej  i  slovno by  starshe;  on  gluboko  vzdohnul  i  chto-to
prosheptal.
     Richardu Blejdu snilis' udivitel'nye sny.
     * * *
     V  ego ob®yatiyah  lezhala zhenshchina. Polozhiv chernovolosuyu golovku na  plecho
Blejda,  ona  dyshala  spokojno  i  rovno,  budto by nedavnij  lyubovnyj  zhar,
otpylav, pokinul ee, izlivshis' negromkimi stonami, tihimi vskrikami, nezhnym,
edva  slyshnym shepotom. Dlya nee, zreloj krasavicy s  zolotisto-smuglym telom,
naslazhdenie bylo privychnoj  radost'yu, schast'em,  bez kotorogo zhizn' kazalas'
bessmyslennoj i presnoj. No darila ona ego nemnogim.
     Ee temnye  blestyashchie  pryadi meshalis'  s volosami Blejda, chut' tronutymi
sedinoj. |ti lokony byli nevesomymi i myagkimi, kak shelk; on ne chuvstvoval ih
prikosnoveniya,  ne  zamechal  ruki,  obnimavshej  ego sheyu.  On  spal,  i  lico
strannika, ozarennoe ogon'kom ra-staa, tonkoj nesgoraemoj luchinki,  kazalos'
mnogo starshe,  chem u ego chernovolosoj  podrugi. Ona byla zhenshchinoj v rascvete
let,  i  samyj  pridirchivyj  cenitel' zhenskoj krasoty  ne  dal by  ej bol'she
tridcati; Blejd zhe vyglyadel na vse sorok pyat'. Vozmozhno, dazhe na  pyat'desyat,
hotya  i takaya ocenka  ego vozrasta yavlyalas' by komplimentom: vsego neskol'ko
dnej nazad emu stuknulo pyat'desyat sem'.  On byl eshche krepok i silen,  no  lob
uzhe peresekli morshchiny,  i smuglovataya kozha obvetrilas';  tverdo ocherchennye i
krepko  szhatye  guby  pridavali licu surovoe  i groznoe  vyrazhenie,  upryamyj
podborodok kazalsya vysechennym iz kamnya. To byl muzhchina v osennej pore, v teh
godah,  kogda uverennost' v svoej  sile, v  svoem  opyte i vlasti  dostigaet
apogeya, za  kotorym nachinaetsya neizbezhnyj upadok; on  pohodil  na vershinu, s
kotoroj vse dorogi vedut vniz.
     Pod  nim chut'  zametno  kolyhalos'  dnishche  naduvnoj palatki,  steny  ee
shodilis'  vverhu  shatrom,  poluprozrachnaya  zelenovataya   tkan'   napominala
zastyvshuyu morskuyu volnu. Severnaya noch' byla  temnoj, i potomu nikto  ne smog
by razlichit' eshche odin kupol, nakryvavshij i palatku, i vsyu nebol'shuyu polyanu v
dremuchem hvojnom lesu; tol'ko gromadnyj  voronoj  tarot,  brodivshij  po etoj
malen'koj progaline v poiskah travy, inogda tykalsya shirokoj rogatoj mordoj v
nevidimuyu pregradu.
     V samoe gluhoe i temnoe vremya iz lesa vyskol'znuli dve teni, podkralis'
k bar'eru, ustavilis'  na tarota golodnymi alchnymi glazami. Potom  kogtistaya
volch'ya lapa carapnula vozduh, vsled  za nej podnyalas' ruka vtorogo sushchestva,
ne to obez'yany, ne  to cheloveka - pochti takaya zhe,  kak u zverya, mohnataya, so
skryuchennymi pal'cami. |ta tvar' videla tarota i palatku,  chuyala dva teplyh i
bezzashchitnyh tela, pogruzhennyh v son, no nekoe strannoe  koldovstvo,  gorazdo
bolee sil'noe, chem u Povelitelej Volkov, ne pozvolyalo priblizit'sya k zhertvam
ni na shag.
     Prishelec, razdrazhennyj, tiho  zavorchal, i volk,  ego pokornyj  sputnik,
oskalil klyki.  Pochemu  oni  ne  mogut vstupit'  na  polyanu?  Vozduh, slovno
uprugaya plenka, ottalkival ih.
     SHestinogij tarot s prezreniem fyrknul, ugrozhayushche pokachivaya rogom. On ne
boyalsya  etih  nochnyh bestij;  on byl slishkom ogromen, bystr i moguch, chtoby s
nim  mogla spravit'sya dazhe staya volkov, a chary volosatogo lesnogo  prishel'ca
na  nego ne dejstvovali. Vdobavok on znal, chto u hozyaina,  spavshego sejchas v
shatre,  est'  dlinnye  i  ostrye  stal'nye klyki  i letayushchie shipy, sposobnye
pokonchit' s lyuboj nechist'yu. No budit' ego bylo sejchas  ni k chemu, ibo lesnye
tvari ne mogli podobrat'sya k palatke.
     Tarot snova fyrknul,  chut'  gromche, i  tut na  ego  neob®yatnom mohnatom
krupe   zashevelilas'  kakaya-to  ten'.  Nebol'shoe  sushchestvo,  nerazlichimoe  v
temnote, pripodnyalo golovu,  zatem seriya  zvukov  razorvala  tishinu, skrezhet
vzvodimogo arbaleta,  rezkij shchelchok tetivy, zhuzhzhanie smertonosnogo stal'nogo
bolta. Volk i  ego  sputnik ispuganno  otpryanuli,  s krupa tarota  doneslos'
hihikan'e.
     |tot malen'kij  koncert, odnako,  ne razbudil Richarda Blejda. On  spal,
obrativ k poluprozrachnomu potolku lico, surovoe i spokojnoe, na kotorom dazhe
sejchas, vo sne, chitalas' nesokrushimaya uverennost' v sobstvennyh silah. Potom
guby strannika drognuli, cherty stali myagche, zadumchivej;  kazalos', nevidimaya
ruka fei  ogladila ego  shcheki  i  lob,  ubrav  edinym  dvizheniem  desyat'  ili
pyatnadcat' let. On gluboko vzdohnul i chto-to prosheptal.
     Richardu Blejdu snilis' udivitel'nye sny.
     * * *
     "Sledyat", - soobshchil Drakula. Kak vsegda, on raspolozhilsya na levom pleche
Blejda, obhvativ  ego  za  sheyu  gibkim  podvizhnym hvostom.  Strannik  inogda
morshchilsya - meh shchekotal kozhu, - no uzhe ne pytalsya peresadit' zver'ka  na gorb
Tarna. Malen'kij ata zhelal ehat' na pleche hozyaina i umel nastoyat' na svoem.
     "Sledyat, - nastojchivo povtoril on. - Hotyat est'. Mogut brosit'sya. Zlye!
CHernye!"
     CHernye  oznachalo  vysshuyu  stepen'  neodobreniya,  i  Blejd  potyanulsya  k
arbaletu. Ogromnye severnye  volki, kotoryh veli  obez'yanopodobnye sushchestva,
zarosshie ryzhimi volosami,  presledovali putnikov  edva li ne so dnya vysadki.
Neskol'ko  raz oni  pytalis'  atakovat', no Blejd s Sarinomoj  byli  slishkom
horosho zashchishcheny:  krome  frana  i  arbaleta,  u  nih imelis' ringo  i moshchnyj
palustar, sposobnyj nakryt' zashchitnym silovym  kokonom i palatku, i ogromnogo
tarota.
     -  Prigotov'sya, -  ne  oborachivayas',  Blejd pohlopal  svoyu  podrugu  po
kolenu. - Drakula govorit, chto oni gotovyatsya k napadeniyu. Budem  otbivat'sya,
kak vsegda, ya derzhu levyj flang, ty - pravyj.
     Sarinoma zavozilas' szadi, poudobnee ustraivayas' v  sedle  Ona  ubivala
tol'ko volkov; na volosatyh tuzemcev, stol' pohozhih na lyudej, ruka  u nee ne
podymalas'. CHto kasaetsya strannika, to on otstrelival i teh, i drugih.
     "Idut,  -  soobshchil Drakula.  - Ryadom! Idut svetlaya storona, idut temnaya
storona".
     Svetlaya storona oznachala zapad,  temnaya - vostok. Byli  eshche holodnaya  i
teplaya storony, sootvetstvenno sever  i  yug. Ata myslil ochen' konkretno i ne
priznaval  sinonimov; k primeru,  lyubaya postel'  byla dlya  nego  ne divanom,
lozhem,  kojkoj  ili krovat'yu, a "mestom, chtoby spat'". Obychno on vyrazhalsya s
eshche  bol'shej  kratkost'yu - "mesto spat'", - ignoriruya vse chasti  rechi, krome
sushchestvitel'nyh i glagolov.
     - Vizhu, - skazala vdrug Sarinoma.
     - CHto - seroe ili ryzhee?
     Serymi byli volki, ryzhimi - ih Poveliteli.
     - Ryzhee.
     - Nu, strelyaj! - Blejd motnul golovoj, napryazhenno vsmatrivayas' v lesnuyu
chashchu.
     - Ne budem toropit'sya. Luch ringo - ne luchshij metod ubezhdeniya.
     - Anola. Dva lucha ili desyat' ustrashili by ih bol'she.
     -  Ah,  lajo!  -  Sarinoma grustno  vzdohnula,  - Tebe  eshche ne  nadoelo
ubivat'? Oni ved' tozhe imeyut pravo na zhizn'!
     - No ne za moj schet.
     Strannik podnyal svoe oruzhie. SHCHelknul spuskovoj rychag, korotko progudela
tetiva, razdalsya  predsmertnyj  vizg,  i  ogromnyj volk  s  sedovatym  mehom
perekuvyrknulsya cherez golovu i zastyl v trave. Pochti srazu zhe dvazhdy blesnul
sinij luch ringo, zveri, popavshie pod nego, ne uspeli dazhe ryknut'.
     - Kam, - skazal Blejd,  - horosho! ZHal', chto ty ne mozhesh' vzyat' s  soboj
shkury, vyshla by otlichnaya shuba. Ili v tvoem mire zhenshchiny ne nosyat shub?
     - Nu pochemu zhe? Esli zhenshchinu ne interesuyut naryady i ukrasheniya,  eto uzhe
ne zhenshchina... No schast'e, milyj, ne v etom.
     -  A  v  chem?  - s  lyubopytstvom sprosil Blejd. Ego  ochen' interesovala
koncepciya  schast'ya  u pallatov; hotelos'  sravnit' ee  s toj, o kotoroj  emu
tolkovali   v   Urenire.  Obe  eti   civilizacii  namnogo  obognali   zemnoe
chelovechestvo, i  esli  chto  i stoilo  u  nih zaimstvovat', tak eto ponyatie o
schast'e.
     No Sari  v otvet tol'ko vzdohnula i  igrivo  ukusila  ego za mochku uha.
Veroyatno,  ej  hotelos'  tem  samym  nameknut',  chto rech'  idet ne o schast'e
voobshche, a o ego zhenskom variante.
     "Uhodyat, - skazal Drakula. - Zlye! Uhodyat. Boyatsya".
     - Otboj,  moya krasavica,  -  proiznes Blejd i pogladil ata po mohnatomu
boku. - A skol'ko ih bylo, paren'?
     Drakula  vser'ez  zadumalsya.  On vyuchil chislitel'nye tol'ko do desyati i
sejchas, vidimo, soobrazhal, kak by potochnee oboznachit' chislo vragov.
     "Ty sprashivat' seryj, ryzhij?" - pointeresovalsya on.
     - Davaj po poryadku, - predlozhil strannik. - Skol'ko bylo seryh s zubami
i hvostami?
     "Desyat' i dva. Tri teper' umeret'".
     - A ryzhih bez hvostov?
     "Dva. ZHivoj! Ostalis' zhivoj".
     Aga konstatiroval eto s  yavnym sozhaleniem;  ni  volki, ni ih Poveliteli
simpatij emu  ne vnushali. V pervye  dni on pytalsya  pogovorit'  s  nimi,  no
nichego ne vyshlo. Vprochem,  dazhe  harr ne pozvolil svyazat'sya  s etim strannym
volosatym  narodcem;  kak  s  udivleniem vyyasnila  Sari, u  Povelitelej byla
ideal'naya telepaticheskaya zashchita. Veroyatno, oni obshchalis'  lish' s temi,  s kem
zhelali - s volkami, naprimer. |ti serye bestii byli ih glavnoj boevoj siloj.
     Navernoe,  nepriyatno rasstat'sya  s  zhizn'yu v ih  zubah,  podumal Blejd.
Poslednee vremya on vse chashche razmyshlyal nad tem,  kakoj iz sposobov otdelat'sya
ot staroj ploti  byl  by  naimenee  boleznennym.  On  ne  boyalsya  boli; bol'
yavlyalas'  postoyannoj  sputnicej ego  stranstvij.  Bol' ot  ran,  smertel'naya
ustalost',   zhutkie   stradaniya,  svyazannye  s  processom  perehoda  v  inuyu
real'nost'... Net, bol'  ne strashila ego, no emu ne hotelos' vyskol'znut' iz
svoej telesnoj obolochki kakim-nibud' osobo muchitel'nym sposobom. Luchshe vsego
bylo by  zasnut'  i ne prosnut'sya... No takoe otnosilos'  k  razryadu  pustyh
mechtanij.
     Uzhe  dve nedeli oni bluzhdali v lesah, zabirayas'  vse dal'she i dal'she  k
severu. Stranstviya eti kazalis' Blejdu neskol'ko haotichnymi, no Sari uveryala
ego, chto vzyala sled. U nee imelos' nekoe ustrojstvo, chto-to vrode detektora,
sposobnogo na ogromnom rasstoyanii opredelit'  bol'shuyu massu  metalla, i etot
priborchik uverenno pokazyval na  severo-severo-zapad. Esli  ratonskie  karty
byli tochny, tam nachinalis' gory, porosshie vse tem zhe hvojnym lesom, dovol'no
nevysokie i ne slishkom krutye; veroyatno, Tarn mog  preodolet' ih sklony.  No
dejstvitel'no li  tam nahodilsya  korabl' selgov? Vozmozhno, detektor Sarinomy
vel ih k rudnoj zhile?
     Ona utverzhdala,  chto  etogo  ne  mozhet byt';  ee  ustrojstvo  pozvolyalo
razlichit'  rudnoe mestorozhdenie i  iskusstvenno obrabotannyj metall.  Skoree
vsego,   ona   byla   prava;   pribory   pallatov   otlichalis'   d'yavol'skim
sovershenstvom. Esli tak,  dumal Blejd, to ih  marshrut  veren  do  poslednego
shaga. V etih dikih mestah, na  krayu sveta, nikto - ni severyane, ni ratoncy -
ne stali by stroit' krupnoe metallicheskoe sooruzhenie. Krome togo, obitatelyam
Hajry ili Ksajdena eto  bylo ne pod silu, a ratoncam prosto ne nuzhno... Tak,
metodom ot protivnogo, on ubezhdal sebya, chto ih malen'kaya ekspediciya dvizhetsya
vernym kursom.
     S kazhdym dnem  emu stanovilos' vse  yasnej, chto bez  Sarinomy on  mog by
bluzhdat' v etih dremuchih lesah do skonchaniya vekov. Tut  ne bylo aborigenov -
esli ne  schitat'  volosatyh ryzhih monstrov,  ne zhelavshih  idti  na  kontakt;
sledovatel'no, ne u kogo spravit'sya o doroge, vybiv nuzhnuyu informaciyu  siloj
ili hitrost'yu. Bezbrezhnuyu tajgu, chto prostiralas' na severe Hajry, ne sumeli
by  podrobno  izuchit' i  tysyachi peshih ili  vsadnikov;  eta  zadacha trebovala
sovsem inoj tehniki. Skoree vsego, Blejdu-mladshemu prishlos' by prislat' syuda
flaer... esli tol'ko k tomu vremeni plot'  ego starshego sobrata ne ochutilas'
by v volch'ih zheludkah.
     Net, poyavlenie  Sarinomy poistine  stalo Bozh'im  darom! Darom  svetlogo
Ajdena, esli uchityvat' mestnuyu  specifiku. Ona ne tol'ko lyubila ego i vela k
celi, no i  sdelala oba  eti  processa  ves'ma komfortabel'nymi. CHego stoila
odna lish' palatka s uprugim teplym  polom! I silovoj bar'er,  pozvolyavshij im
spokojno spat' noch'yu posle sladostnyh vechernih hlopot!
     Polozha ruku  na  serdce  Blejd mog skazat', chto procedura izbavleniya ot
ploti trevozhit, no ne pechalit  ego. Pechalilo sovsem drugoe  -  rasstavanie s
Sari, nadvigavsheesya s kazhdym shagom, sdelannym k severu. Vprochem, on ved'  ne
sobiralsya   umirat';   on   hotel    lish'    utverdit'sya    okonchatel'no   v
odnom-edinstvennom  tele, kak i polozheno vsem sozdaniyam Bozh'im. I, poskol'ku
telo  eto  bylo molodym i polnym zhiznennyh sil, novye  vstrechi  s  Sarinomoj
otnyud' ne isklyuchalis'.
     Vospryanuv duhom pri  etoj  mysli,  strannik pricepil arbalet  k sedlu i
povernulsya k svoej podruge.
     - CHto ty sobiraesh'sya delat', kogda my najdem korabl' ttna?
     Ona nedoumenno vskinula tonkie brovi.
     - CHto ya sobirayus' delat'? Smotret', razumeetsya!
     -  Smotret', i tol'ko?  Ty  ne budesh'  ego  issledovat', ne popytaesh'sya
razobrat'sya s dvigatelyami, s ih priborami, s energeticheskimi ustanovkami?
     Sarinoma nezhno ulybnulas' emu.
     - Ah  ty, moj dikar'...  Vo-pervyh, dvigateli  i pribory  -  ne po moej
chasti...  eto moglo  by zainteresovat'  kerendra,  da  i  to  vryad  li...  A
vo-vtoryh,  razve  tehnicheskie  ustrojstva,  -  ona  skorchila  prezritel'nuyu
grimasku, - mogut rasskazat' o glavnom?
     - Smotrya chto schitat' glavnym.
     - Tvoi sootechestvenniki slishkom uvlecheny material'nymi blagami...
     - Konechno. U nas ih tak malo, - vvernul Blejd.
     - Tol'ko vasha glupost', neustupchivost' i zhadnost' meshayut  imet' bol'she!
Prosti, lajo, no eto tak!
     - Ne izvinyajsya, dorogaya, eto ya znayu i sam.
     - Istinno razumnye  sushchestva ishchut drugie cennosti... Lyubov', plotskuyu i
duhovnuyu...  pokoj i smenu vpechatlenij,  ukrashayushchih  zhizn', slovno vyshivka -
tkan'... radosti bytiya... mudrost', nakonec...
     - A chto ishchesh'  ty? V dannom sluchae? CHto nadeesh'sya obnaruzhit'  v korable
etih selgov, mertvom uzhe tysyachu let?
     Na gubah Sarinomy po-prezhnemu igrala ulybka,  kak budto ej  prihodilos'
rastolkovyvat'  obshcheizvestnye istiny malomu rebenku. V  sushchnosti, tak ono  i
bylo, i Blejd ne obizhalsya na nee.
     - YA hochu  ponyat' ih vzglyady  na zhizn', lajo. Razve eto ne samoe vazhnoe?
Ty rasskazal mne o selgah vse, chto tebe izvestno... vse, chto slyshal v  Hajre
i Ratone...  Podumaj sam, kak  oni  otlichny  ot  nas! Negumanoidy,  pokrytye
sherst'yu...  sushchestva,  lishennye  instinkta   ubijstva...  sozdavshie  vysokuyu
kul'turu... Kazalos' by, oni  mogli dostich' schast'ya v tvorchestve, v lyubvi, v
razmyshleniyah - v tom, chto kazhetsya stol' estestvennym dlya nas,  lyudej. ZHit' v
radosti na svoej planete i, kak  eto delaem  my, otpravlyat'sya v stranstviya k
zvezdam... radi lyubopytstva  i  v poiskah novyh vpechatlenij... - Ona sdelala
pauzu. - A chto my vidim na samom dele, lajo?
     - Da, chto my vidim? - povtoril Blejd; etot razgovor interesoval ego vse
bol'she i bol'she.
     - Oni  postroili  korabli i  ustremilis' v  kosmos, chtoby pomoch' drugim
razumnym sushchestvam. |to stalo cel'yu i smyslom ih zhizni! V etom  oni nahodili
schast'e!
     - Hm-m... - strannik nahmurilsya,  zadumchivo pogladil nachavshuyu otrastat'
borodku. - Razve nam, lyudyam, ne svojstvenny takie zhe blagorodnye poryvy?
     - Otdel'nym lyudyam, kotoryh vy nazyvaete svyatymi, no ne rase v celom. Ty
zhe znaesh' nashu tochku zreniya na etot schet.
     Razumeetsya, podumal  Blejd. Pallaty schitali, chto pomogat' dikaryam - chem
by te  ni  razmahivali,  dubinkoj  ili atomnoj bomboj  - bessmyslenno. Bolee
togo, beznravstvenno! Po ih  mneniyu, znaniya  ne mogli zamenit' mudrosti, i v
kachestve  partnerov po kontaktu  pallatov interesovali lish' zrelye kul'tury,
sposobnye  otlichit'  dobro  ot  zla.  |to  pryamo  vytekalo  i  iz  Zakona  o
Nevmeshatel'stve, i iz prinyatoj u nih klassifikacii ozinra, myslyashchih sushchestv.
     No sejchas Blejda interesovalo  ne stol'ko otvlechennoe filosofstvovanie,
skol'ko  bolee konkretnye voprosy. Naprimer, kak dolgo Sari budet "smotret'"
na zvezdolet selgov? Skol'ko vremeni ona eshche ostanetsya s nim? On  ne reshalsya
sprosit' ob etom napryamuyu.
     - Itak, ty sobiraesh'sya ponyat' ih vzglyady na zhizn'... Nelegkaya zadacha! -
zametil on. -  Vozmozhno, v korable najdutsya  zapisi  i chto-to vrode  knig...
Togda mozhno izuchit' ih yazyk... prochitat', uslyshat'...
     Ne oborachivayas', on ponyal, chto Sarinoma otricatel'no kachaet golovoj.
     -  Anemo,   lajo!  Net!  |to  slishkom  dolgo,  i  eto  ne  daet  nuzhnyh
rezul'tatov. Mozhet byt', so vremenem nashi  specialisty i sdelayut eto, no bez
menya. Mne dostupno inoe...
     - CHto? - sprosil Blejd,  zatrepetav. Vdrug on ponyal, chto vot-vot uznaet
o zagadochnom talante svoej vozlyublennoj.
     Sari  smolkla, i emu strannym obrazom stalo yasno, chto razmyshlyaet ona ne
o tom,  dostoin li  doveriya nekij  Richard Blejd,  dikar' s  planety Zemlya, a
vsego lish' o forme  izlozheniya svoej mysli. Kak sdelat' ee ponyatnoj cheloveku,
chej razum  byl  ne  stol' gibok i sovershenen,  mozg  -  ne tak razvit, zhizn'
korotka, a opyt takim ogranichennym...
     Vnezapno ona proiznesla:
     - YA popytayus' vojti  v dushu ttna... Ponimaesh', milyj?  Poprobuyu vojti v
nee, oshchutit' sebya prichastnoj k ih rase, k ih kul'ture...
     - Kak takoe vozmozhno? - Povernuvshis', Blejd udivlenno ustavilsya na nee.
-  YA znayu, chto mozhno proniknut' v soznanie  drugogo sushchestva... podavit' ego
ili, vozmozhno, slit'sya s  nim,  na vremya  ili navsegda... No tvoj mental'nyj
partner dolzhen byt' zhivym! Po krajnej mere - zhivym! Togda kak selgi...
     Sarinoma prervala ego, legon'ko kosnuvshis' plecha.
     - Ne obyazatel'no, milyj. Vidish' li,  kogda ya okazhus'  na korable, sredi
sten, gde  oni proveli polovinu zhizni, sredi predmetov, okruzhavshih ih, ryadom
s veshchami,  kotorymi  oni pol'zovalis',  v toj privychnoj dlya nih atmosfere...
ya... ya...  smogu kak by sovershit' puteshestvie  vo  vremeni... ne bez  pomoshchi
harra, konechno... Ne nado dumat', chto ya v samom  dele  vernus' v proshloe - ya
vsego lish'  sumeyu  ego kak by  ozhivit'... tol'ko dlya  sebya samoj.  |to ochen'
nelegko, lajo,  i otnimaet massu  energii, no ya  umeyu  delat'  takie veshchi...
Pravda, nechasto.
     - |to opasno?
     -  Da,  esli ne znat'  mery svoih  sil. No  ya  znayu... Saj! YA znayu. Moe
stranstvie k nim budet nedolgim.
     - Nedolgim - eto skol'ko?
     -  Ot rassveta do poludnya, ili ot poludnya do zakata. Bol'she ne  smog by
vyderzhat' nikto.
     Nad  nimi  somknulas'  tishina.  Tarn  neslyshno  stupal  po myagkomu mhu,
zolotistye stvoly  gigantskih sosen zastyli, slovno kolonny,  podderzhivayushchie
goluboj svod nebes, ne shelestela trava  na solnechnyh  progalinah, vozduh byl
teplym, nedvizhnym, napoennym  aromatom smoly.  Drakula,  prizhavshis' pushistym
bokom  k  shcheke  hozyaina,  kak  budto by  zadremal,  prikryv  temnye  glazki,
veroyatno, skaniroval lesnuyu chashchu na mnogie mili v poiskah opasnosti.
     -  Znachit,  ty budesh' nahodit'sya v ih korable lish' neskol'ko  chasov?  -
sprosil Blejd posle dolgogo molchaniya.
     - Anola, - skazala Sari. - Da.
     - I potom my rasstanemsya?
     - Anola...
     - Uzut! Ploho...
     -  Ne ogorchajsya, lajo. YA vernus',  i  eshche ne  raz... CHuzhuyu  dushu nel'zya
ponyat'  srazu,  tem  bolee,  esli  rech'  idet  o  takih  strannyh  i  chuzhdyh
sushchestvah... YA ustanovlyu tam mayak, chtoby mozhno bylo vernut'sya... a uzh tebya ya
sumeyu otyskat'! Ty - tozhe mayak! - Ona vz®eroshila emu volosy.
     Blejd perevel duh.
     - Mne vsegda priyatno tebya videt',  lajya. No mozhet sluchit'sya tak, chto so
mnoj budet drugaya zhenshchina...
     -  Ah,  milyj! - legkomyslenno zametila  Sarinoma.  -  YA  nadeyus',  ona
odolzhit tebya mne na paru nochej?
     "Sledyat, - vdrug napomnil o sebe Drakula. - Hotyat est'. Zlye! CHernye!"
     Blejd vzdohnul i potyanulsya k arbaletu.
     * * *
     CHerez  paru dnej  les poredel,  mestnost' nachala  povyshat'sya,  i vskore
putniki ochutilis'  v predgor'yah. Vozduh tut byl prohladen i svezh, zhivopisnye
granitnye  skaly tyanulis' k nebu  izrezannymi  vershinami,  napominavshimi  to
ostroverhij  voinskij shlem,  to paru bych'ih rogov, to nerovnyj trezubec. Mezh
utesov izvivalis' ushchel'ya s vodopadami i  ruchejkami, na ih beregah, v skudnoj
kamenistoj pochve, rosli sosny, no ne takie strojnye neohvatnye velikany, kak
v lesu,  a  iskrivlennye, perekorezhennye,  s  prichudlivymi  kronami.  Blejdu
kazalos', chto oni pohodyat  na podsvechniki, kuda  vstavleny  chetyre, pyat' ili
shest' svechej - smotrya po tomu, kak vetvilsya osnovnoj stvol. Sosny eti, kak i
skaly,  byli  chrezvychajno   zhivopisny,  ih   korichnevaya   kora   velikolepno
garmonirovala s krasnym i tusklo-bagrovym granitom.
     Volki  i  strannye  volosatye  sushchestva,  povelevavshie  serymi  stayami,
ischezli. Veroyatno, gory ne  otnosilis' k ih  ohotnich'ej territorii, tut bylo
holodnee, chem v  tajge, i  sovershenno  ne popadalis' oleni i losi s  dvojnym
ryadom shirokih razlapistyh rogov, kotoryh Blejd videl yuzhnee. Zato na skalah i
v  ushchel'yah  on zaprimetil gornyh  baranov - ne sovsem  takih,  kak na Zemle,
bolee melkih, toshchih i podzharyh, no na pervyj vzglyad sovershenno s®edobnyh. On
podbil  iz arbaleta  yagnenka, i  vecherom oni  s  Sarinomoj  zharili  myaso  na
vertele.
     |to bylo razvlecheniem, no nikak ne nasushchnoj neobhodimost'yu. V nebol'shoj
sumke Sari,  krome  dyuzhiny  ves'ma  lyubopytnyh ustrojstv, hranilsya kontejner
razmerom   s   uchenicheskij   penal,   zapolnennyj   krohotnymi   tabletkami.
Sverhsublimirovannyj pitatel'nyj koncentrat, po  vkusu napominavshij  to myaso
ili hleb, to gribnoj puding, ovoshchnoe ili fruktovoe zhele, adsorbiroval  vlagu
pryamo iz vozduha, ros, nabuhal, za pyat' minut uvelichivayas' v ob®eme v tysyachi
raz.   Blejdu   pripomnilos',  chto  takoj  zhe  sposob  konservirovaniya  pishchi
ispol'zovali  v Bol'shoj  Sfere  Urenira;  veroyatno,  podobnyj  metod yavlyalsya
dostatochno universal'nym.
     Drakula,  prinyavshij  samoe  aktivnoe uchastie  v  ohote  na  yagnenka  (v
kachestve  glavnogo sledopyta, razumeetsya),  myasa ne  el. V severnoj tajge ne
bylo  privychnyh  dlya  nego  fruktov,  no  on  i  tut  ne  ostalsya  golodnym,
probavlyayas' ne tol'ko shchedrotami Sarinomy. On umel  nahodit' ogromnye shishki s
orehami, griby i pervye, samye rannie yagody; paru raz emu popadalis' dupla s
zapasami mestnyh belok, kotorye on bezzhalostno razgrabil. Blejd, nablyudaya za
nim, uspokoilsya; teper' on byl uveren, chto ego zveryushka ne umret s golodu na
dolgom puti k Batre, Il'tarovu gorodishchu.
     Za  yagnenka  on premiroval  ata  pyat'yu  unciyami  svoej  krovi.  Drakula
lakomilsya ochen' delikatno: prokusil  venu na  predplech'e  u  samogo  loktya i
otpil nuzhnuyu porciyu. Veroyatno, ego slyuna  obladala celebnymi svojstvami, tak
kak ranka tut zhe zakrylas' i ne krovotochila. Glyadya na pril'nuvshuyu k ego ruke
mordochku,  Blejd  nevol'no pozhalel,  chto Drakule  tak  daleko  do nastoyashchego
vampira: bud'  tot razmerom s telenka, on pozvolil by emu vysosat' vsyu krov'
i pochil by s mirom.
     Eshche cherez den', minovav labirint izvilistyh kan'onov, putniki vybralis'
na pologij sklon konusovidnoj gory, uhodivshej k nebesam tysyachi na tri futov.
Vershina ee  byla rovno srezana i okol'covana shirokim  karnizom, dobrat'sya do
kotorogo  okazalos'  sovsem  ne  trudno; Tarn, uverenno  stupaya  mezh  kamnej
ogromnymi kopytami,  podnyal  treh svoih  sedokov  naverh  za  polovinu  dnya.
Kol'cevaya terrasa imela yavno iskusstvennoe proishozhdenie - kamen' pod nogami
kazalsya rasplavlennym  i, nesmotrya  na bezdnu istekshih let, eshche hranil sledy
shlifovki.
     Smerkalos', i Blejd s Sarinomoj,  nesmotrya na ohvativshee ih neterpenie,
reshili  obozhdat' do  utra.  Oni  lish'  ob®ehali verhom  vokrug titanicheskogo
kamennogo cilindra s rovnymi stenami, podnimavshimisya  nad kol'cevym karnizom
na sotnyu futov.  Stranniku  pokazalos', chto put' ih sostavil okolo  mili,  i
znachit, diametr etogo stolba ravnyalsya pyatistam ili shestistam yardam. Vprochem,
on byl uveren, chto pered nim ne stolb, a gigantskaya truba, v stenah  kotoroj
bylo probito  s desyatok shirokih  prohodov kvadratnogo secheniya. Spravivshis' s
zhelaniem nemedlenno rinut'sya v odin iz nih, putniki razbili lager' i uselis'
uzhinat'.
     - Zavtra... - proiznes Blejd.
     - Zavtra... - ehom otkliknulas' Sarinoma.
     Golosa ih zvuchali pechal'no; oba znali, chto "zavtra" oznachalo ne stol'ko
postizhenie tajn selgov, skol'ko gryadushchuyu razluku. I v etu poslednyuyu noch' oni
lyubili drug druga s neistovstvom yunyh lyubovnikov, vpervye razdelivshih lozhe.
     * * *
     Oni  podnyalis' s pervymi luchami solnca. S kol'cevoj terrasy bylo  vidno
daleko:  k  yugu  tyanulis'  pologie  uvaly  s  torchashchimi  nad  nimi  utesami,
prichudlivaya pautina ushchelij i kan'onov, zelenye kandelyabry sosen, za kotorymi
gde-to u  samogo gorizonta  vstavala temnaya polosa tajgi. Na  severe mayachili
gory, dovol'no  vysokij  hrebet,  ch'i kamenistye  vershiny,  ozarennye luchami
svetila, otlivali korichnevym i rozovym.
     -  Prekrasnyj  mir,  -  skazala  Sarinoma,  gluboko  vdohnuv  svezhij  i
prohladnyj utrennij vozduh.
     - Prekrasnoe mesto v etom mire, -  utochnil Blejd, vspomniv vonyuchie topi
Velikogo  Bolota i  okutannuyu  zharkimi  tumanami skalu Aj-Rit,  chto  torchala
posredi  ekvatorial'nogo techeniya. Interesno, podumal on,  chto tam podelyvaet
bar  Savalt? Skoree  vsego,  Bur,  predvoditel'  mestnyh  trogloditov, davno
raskroil emu cherep dubinkoj i obglodal kosti v kompanii svoih zhen...
     Sarinoma  otkazalas'  ot  zavtraka;  predstoyashchaya  ej  rabota  trebovala
sosredotocheniya vseh  sil,  i, po ee  slovam,  ne  stoilo nagruzhat'  organizm
zabotami o pishchevarenii. Blejd tozhe ne stal est'.  Posadiv Drakulu na plecho i
ostaviv  Tarna  ohranyat'  palatku, on  dvinulsya  vsled  za  Sari k  ziyayushchemu
kvadratnomu otverstiyu - zherlu tonnelya, vedushchego v glub' gory. Prohod kazalsya
temnym, no  edva oni vstupili v nego,  kak potolok vspyhnul i zasiyal myagkim,
ne rezhushchim  glaz svetom - tochno takim zhe,  kak v  podzemnyh magistralyah, chto
tyanulis' pod gorami Selgov.
     Drakula zainteresovanno ustavilsya vverh.
     "Solnce?" - s nekotoroj neuverennost'yu proiznes on.
     - Net, - strannik pogladil ata po mohnatomu boku. - Ty zhe videl koster?
Ot ognya tozhe idet svet.
     "Ogon' - svet, teplo, - vozrazil Drakula. - Sejchas tol'ko svet Pochemu?"
     - Ogon'  vverhu ne greet,  tol'ko delaet tak, chto  stanovitsya svetlo, -
poyasnil Blejd.  Bol'shego  on i  sam ne znal. - Teper'  ne boltaj, malysh,  my
meshaem Sari.
     Ona  shla  vperedi,  molchalivaya, sosredotochennaya.  Tonkij stan ohvatyval
zashchitnyj  poyas  palustara, na levom  zapyast'e sverkal  taron,  universal'nyj
braslet svyazi, s kristallom mental'nogo usilitelya - kak raz v tom meste, gde
Blejd privyk videt' naruchnye chasy. SHagala Sarinoma myagko i bezzvuchno; chernye
ee volosy byli sobrany na zatylke v plotnyj valik.
     Koridor  okazalsya  nedlinen -  vsego  kakih-to sto pyat'desyat ili dvesti
futov.  Minovav  ego,  Blejd  i  Sari   ochutilis'   na   balkone,  obegavshem
vnutrennost' gigantskogo pologo cilindra.  Balkon byl metallicheskim - ili iz
kakogo-to  serebristogo  materiala,  otdalenno   napominavshego   alyuminievuyu
fol'gu, -  no alyuminiem tut yavno ne  pahlo; pol pod  nogami otzyvalsya chistym
zvonom bulatnoj  stali. Vytashchiv iz sumki arbaletnyj bolt, strannik prisel na
koleni i  postuchal,  protyazhnyj  dolgij zvuk rodilsya  v nepodvizhnom  vozduhe,
nabral silu, poplyl vverh, usilivayas',  slovno v trube titanicheskogo organa.
Drakula, ne to ispugannyj, ne to zacharovannyj etim moshchnym akkordom, pokrepche
prizhalsya k hozyainu.
     Sarinoma  uzhe  byla  u  ograzhdeniya,   sverkayushchej   serebristoj  polosy,
dohodivshej  ej  pochti  do  podborodka. Blejd vstal  i,  ne  podhodya  k  nej,
oglyadelsya.
     Oni nahodilis' vnutri  ogromnoj kamennoj truby, otkrytoj sverhu; ottuda
struilis'  yarkie  solnechnye luchi,  osveshchaya gladko  otpolirovannye  granitnye
steny i  prilepivsheesya k nim kol'co  balkona. Naprotiv, na drugoj storone, a
takzhe po vsej ego okruzhnosti,  vidnelis'  temnye kvadraty hodov,  vedushchih  k
vneshnej terrase, oglyanuvshis', strannik  zametil, chto v  tonnele, kotorym oni
prishli syuda, svet tozhe pogas.
     Bol'she vsego eto napominaet zherlo mortiry, nacelennoj v  zenit, podumal
on. CHudovishchnoj mortiry:  vnutrennij diametr etoj  truby sostavlyal  ne  menee
chetyrehsot yardov.
     - Kilata siya, - ne oborachivayas', proiznesla Sarinoma. - Idi syuda!
     On  podoshel k  vysochennym  perilam, sklonil  golovu  i  vzglyanul  vniz.
Sravnitel'no  s  shirinoj, kamennyj  kolodec  kazalsya neglubokim, okanchivayas'
gde-to  v  sta  - sta dvadcati  fugah ot  balkona,  dno ego  sverkalo chistym
serebrom. Blejd ne srazu ponyal, chto vidit ne ploskij disk, a torec ogromnogo
cilindra;  potom  emu brosilas'  v  glaza temnaya kanavka,  obegavshaya ego  po
okruzhnosti, u samoj  steny, i izobrazhenie  srazu  kak  by  obrelo  glubinu i
ob®em.
     Itak, pered  nim  byl  korabl' prishel'cev,  ta samaya  sverkayushchaya bashnya,
podobnaya stvolu frannogo dereva, nekogda  spustivshayasya v plameni  i grome na
zemlyu  drevnej  Hajry,  kak  povestvovali  legendy severyan. Veroyatno,  pered
ishodom  na  yug poslednie  iz  ostavshihsya  v  zhivyh  selgov  zapryatali  svoj
zvezdolet v etot ogromnyj  kamennyj kolodec,  libo ego  proplavili pryamo pri
posadke...  Interesno,  mel'knulo v golove u Blejda,  kakoj zhe on dliny? Pri
diametre  v  chetyresta  yardov  eto mogla  byt'  i  milya,  i  dve,  i  tri...
Grandioznoe, neveroyatnoe sooruzhenie!
     No Sarinomu razmery korablya yavno ne interesovali.
     - Posmotri, -  skazala ona, vytyagivaya ruku gibkim  izyashchnym dvizheniem, -
vhod otkryt!
     Dejstvitel'no, v torce cilindra  ziyalo krugloe otverstie, kuda spokojno
proshla by neftenalivnaya zheleznodorozhnaya  cisterna.  Blejd udivlenno  pokachal
golovoj.
     - I ni sleda ohrany ili  zashchity! Lyuboj, kto zaberetsya v eti gory, mozhet
popast' syuda i slezt' vniz po verevke! Strannaya nepredusmotritel'nost'!
     Sari pokachala golovoj.
     - Tam est' i ohrana, i zashchita, milyj... Priglyadis'! Vidish', poverhnost'
slovno okutana rozovatym marevom...
     Teper'  strannik  tozhe zametil  ego  - edva  zametnoe svechenie, rozovyj
tuman,  dymku,  chto klubilas' nad serebristym diskom.  Kazhetsya, ona tekla po
krugu, vrashchayas' medlenno i plavno, kak vodovorot; ne to gaz, ne to - silovoe
pole, prikryvavshee ogromnyj korabl'.
     Drakula vdrug zabespokoilsya.
     "Seroe, - predupredil on. - Seroe vnizu! Opasno!"
     Seroe v  ego terminologii  oznachalo  nechto indifferentnoe, ne  pitayushchee
zlobnyh  namerenij,   odnako  preduprezhdeniem  naschet  opasnosti  ne  stoilo
prenebregat': ata byl ochen' chuvstvitelen k podobnym veshcham.
     - Drakule ne  nravitsya eta  rozovaya shtuka, -  skazal  Blejd, kosnuvshis'
plecha svoej vozlyublennoj. Ta ulybnulas'.
     - Mne nichego ne grozit. Dik. YA spushchus' tuda v silovom kokone.
     - Ty ne... - on hotel skazat', chto ne otpustit  ee bez ohrany,  no Sari
bystro prikryla ego guby ladoshkoj.
     - Mne  dejstvitel'no nichego ne  grozit,  lajo,  no  u  nas  tol'ko odin
palustar. Kogda ya vernus', nastupit tvoya ochered' progulyat'sya. Kam?
     - Kam.  Horosho! No  ya  ne  privyk  propuskat' zhenshchin  vpered  v opasnyh
mestah...
     Vmesto  otveta  ona  vnov'  ulybnulas'  i  provela  rukoj vdol'  poyasa.
Vspyhnul i  pomerk  svet;  strannik  pochuvstvoval,  kak  kozhu  ego  kol'nuli
krohotnye igolochki, i kazhdyj volosok na tele slovno by vstal dybom. Otstupiv
na paru  shagov, on trevozhno oglyadel Sarinomu, okutannuyu golubovatym siyaniem:
na  rozovyh  ee  gubah po-prezhnemu  igrala  ulybka, a glaza  govorili  -  ne
bespokojsya.
     Po-vidimomu,  ee zashchitnyj ekran byl  ochen' moshchnym i prednaznachennym  ne
tol'ko dlya otrazheniya vneshnih  ob®ektov,  ibo Sari vdrug medlenno podnyalas' v
vozduh.  Na mig ee gibkaya figurka  v serom kostyumchike zavisla nad parapetom,
potom s netoroplivoj uverennost'yu  nachala opuskat'sya. Blejd zametil, chto ona
bol'she ne  kasaetsya  poyasa;  vidno, etot ee  palustar, kak i  mnogie  drugie
prisposobleniya pallatov, upravlyalsya mental'nym usiliem.
     Ona  byla uzhe nad razverstoj  dyroj lyuka i, zaprokinuv golovu,  poslala
emu poslednyuyu ulybku. Rozovaya dymka pri soprikosnovenii  s ee kokonom na mig
zasiyala chut' yarche, zatem pogasla, ne to opoznav gostya kak svoego, ne to ne v
silah  spravit'sya s ego zashchitnym polem. Telo  Sarinomy nachalo pogruzhat'sya  v
lyuk. Stupni, koleni,  bedra, zhivot,  grud'...  Nichego ne proishodilo; nichego
trevozhnogo, vo  vsyakom sluchae.  Ni  groma, ni  razryada  molnii,  ni  grohota
vzryva... Veroyatno, ona byla prava, polagayas' na svoyu zashchitu.
     Kogda chernovolosaya golovka  ischezla v temnom otverstii, Blejd  otoshel k
stene i, vzdohnuv, prisel. Emu ne  hotelos' ni  est', ni pit'; on  sobiralsya
dozhdat'sya zdes' vozvrashcheniya Sari, hotya pomnil, chto ona otpravitsya nazad lish'
cherez tri-chetyre chasa. CHto zh, ne takoj bol'shoj srok. Luchshe posidet' zdes'.
     "Sari  vniz?"  -  sprosil  Drakula,  oglazhivaya  shcheki  hozyaina  pushistym
hvostom.
     - Da, malysh.
     "My zhdat'?"
     - Anola. My zhdat'.
     On prikryl glaza....
     Veroyatno,  on zadremal,  potomu chto, ochnuvshis', obnaruzhil, chto Sarinoma
tryaset ego za plecho. Vid u nee byl donel'zya utomlennyj;  chernye teni zalegli
pod glazami, v ugolkah  gub poyavilis' morshchinki. Vskochiv,  Blejd podhvatil ee
na ruki.
     - Net, milyj... ne nado... ya sama...
     Ne obrashchaya vnimaniya na eti slova,  on vynes ee na vozduh,  na kol'cevuyu
terrasu, i polozhil na uprugij  pol palatki.  Solnce  stoyalo vysoko; pozhaluj,
uzhe perevalilo za polden'. Kogda strannik vypryamilsya,  Tarn, skloniv golovu,
obnyuhal  ego  i  dovol'no  fyrknul  - vidno,  radovalsya, chto hozyain celym  i
nevredimym vybralsya iz temnoj dyry.
     - Dat' tebe vody? -  On vstal na koleni ryadom s Sarinomoj. - Ili u tebya
est' kakoe-nibud' lekarstvo? Ty ploho vyglyadish', lajya.
     Ona chut' zametno pokachala golovoj.
     -  Net, milyj...  nichego ne nado... eto  ne  pomozhet... YA  prosto ochen'
ustala... sejchas... ya...
     Minut pyat' Sari  prolezhala  s zakrytymi glazami; Blejd ne spuskal s nee
trevozhnogo vzglyada. Potom guby ee zashevelilis'.
     - Boyus', mne nado uhodit', lajo. Hat-hor bystro vosstanovit moi sily...
inache ya...
     Ona mogla ne prodolzhat';  delo ser'ezno, esli  ej  ponadobilsya hat-hor,
chudodejstvennyj medicinskij pribor pallatov.
     - Ne volnujsya, lajo... - ee pal'cy laskovo skol'znuli  po  shcheke Blejda,
potom ona potrepala ushki Drakuly, vse eshche vossedavshego na  pleche hozyaina.  -
Ne  volnujsya, vse budet horosho... Snimi s menya poyas... i ringo  tozhe... tebe
prigoditsya na obratnom puti... da, eshche kontejner s koncentratami, fonar'...
     Strannik povinovalsya.
     - Za toboj pridut? Prishlyut  glastor? - sprosil  on, zastegivaya na talii
palustar.
     -  Menya  zaberut pryamo  otsyuda.  Teper' eto vozmozhno,  ya ostavila vnizu
stanciyu-mayak... - Sarinoma pripodnyala veki. - Ty ni o chem ne hochesh' sprosit'
menya, lajo?
     - Lish' ob odnom: kogda my uvidimsya?
     Ee shcheki porozoveli.
     - Kogda-nibud'... obyazatel'no, milyj... No ya hochu  skazat'  o drugom...
esli  spustish'sya  vniz,  ni na mgnovenie ne vyklyuchaj zashchitu... i ne nahodis'
tam dolgo... dazhe v kokone palustara...
     - CHto? - sprosil Blejd. - Tak opasno?
     - |ta  rozovaya  dymka  u  vhoda...  i  vezde... v  kazhdom  pomeshchenii...
kakoe-to pole... ne silovoe, mental'noe... v nem... v nem zasylaesh'... i uzhe
ne prosnesh'sya... Bud' ostorozhen, lajo!
     - YA postarayus'. No tvoi issledovaniya?.. Tvoe puteshestvie v ih dushi? Vse
konchilos' uspeshno?
     - Da. |to... eto bylo interesno. Dik! YA chuvstvuyu, chto pridu syuda eshche ne
raz...  kogda nakopyatsya sily... - ona slabo ulybnulas'. - A teper'... teper'
pomogi mne sest'.
     Blejd  pripodnyal ee, prizhimaya k grudi.  Pal'cy Sari legli na  blestyashchij
obruch tarona, probezhalis' po nemu, slovno naigryvaya neslyshnuyu melodiyu; potom
ona podnyala ruku, obhvativ Blejda za sheyu.
     - Nu, vot... ya poslala signal...  Poceluj menya, Dik, na proshchan'e... moj
asam, katori, tassana...
     On sklonilsya nad nej, no guby ego vstretili pustotu. Mgnovenie on sidel
tak, obnimaya ischeznuvshuyu zhenshchinu; ee aromat eshche vital v vozduhe, no sama ona
byla uzhe tak daleko, chto dazhe mysl' ne pospevala v te bezbrezhnye dali. Blejd
podnyalsya.
     Asam,  katori, tassana...  Sil'nyj, vysokij,  krasivyj...  On  neveselo
usmehnulsya, provel  ladon'yu po lbu, gde prolegla  glubokaya morshchina. Da, poka
chto sil'nyj i vysokij, no uzhe ne  ochen' krasivyj... i  no slishkom molodoj...
Nu, nichego; eto delo popravimoe!
     "Sari ujti?" - sprosil Drakula.
     - Da, malysh.
     "Sovsem? Ujti kuda?"
     -  Sovsem.  Ona  otpravilas' domoj, priyatel',  i my  skoro posleduem ee
primeru. Ty budesh' dolgo puteshestvovat' po goram  i lesam s Tarnom, a ya... ya
mgnovenno okazhus' doma, i budu tam podzhidat' vas.
     "Ne mozhesh' vzyat' nas s soboj? Srazu?"
     - Ne mogu. Ponimaesh', Tarn takoj gromadnyj i tyazhelyj... A otpravit' ego
odnogo,  bez  tebya, ya boyus'. Slishkom eto opasno... Ty  ved'  gorazdo umnee i
dovedesh' Tarna kuda nado, da, malysh?
     "Konechno,  - podtverdil Drakula,  izdav dovol'nyj shchebechushchij zvuk. - Ata
umnyj. Ata privesti. Privesti, kuda nado".
     * * *
     Na sleduyushchee  utro Richard Blejd  stoyal na kol'cevoj  terrase,  provozhaya
glazami  udalyavshegosya  na yugo-zapad Tarna. Tarot netoroplivo  rysil vniz  po
sklonu, nadezhno  privyazannye  sumki  viseli u  perednego sedla,  Drakulu zhe,
vcepivshegosya v grivu ogromnogo voronogo skakuna,  uzhe  ne bylo vidno: tol'ko
chernyj komochek na chernoj moshchnoj shee.
     Oni dojdut,  podumal Blejd,  ata peredast pis'mo Il'taru, a tot sdelaet
vse,  chto nado... Vozmozhno, budet udivlen, no  sdelaet. Brat Il'tar - iz teh
lyudej, na kotoryh mozhno polozhit'sya...
     Noch'yu,  pod samoe utro,  on  v  poslednij raz  obmenyalsya  informaciej s
Arrahom,  nahodivshimsya v  svoem dvorce,  v dalekoj Tagre,  za tysyachi mil' ot
etih severnyh lesov i gor. Tot odobril ego namereniya. Inache i byt' ne moglo!
V  konce  koncov,  oni  yavlyalis' odnim  i  tem zhe chelovekom,  i  sejchas,  na
rassvete, Blejd-starshij oshchushchal eto osobenno yasno.
     On vytyanul  pravuyu  ruku,  na pal'ce kotoroj sverkal  persten'-ringo, i
privychnym mental'nym  usiliem vklyuchil  ego  na  polnuyu  moshchnost'.  |tot  dar
Sarinomy  emu ne ponadobitsya, a ostavlyat' bez  prismotra  stol' opasnuyu veshch'
emu ne hotelos'. Ringo, boevoj  lazer, - ne perchatki s  molniyami  Ajdena, na
kotorye kupilsya bar Savalt!
     Minut pyat' on nablyudal, kak stolb smertonosnogo sinego plameni besshumno
buravit   vozduh,  potom  izluchenie   izmenilo  cvet,   stalo   golubovatym,
prozrachnym,  chut' zametnym i, nakonec, ischezlo. Vzdohnuv, Blejd snyal kol'co,
podbrosil  na  ladoni  i  vnov'  nadel  na  palec.  Pust'  ostaetsya  s  nim,
pogrebennoe  naveki  v  korable  selgov...  Vse  prochee  imushchestvo,  vklyuchaya
slozhennuyu palatku i kontejner s koncentratami, nahodilos' v sedel'nyh sumkah
Tarna.
     Brosiv poslednij vzglyad na prekrasnuyu gornuyu panoramu, on  otvernulsya i
bystrym  shagom  napravilsya ko  vhodu v  tonnel'. Edva  on stupil  tuda,  kak
poslushno vspyhnul svet,  sotnya netoroplivyh shagov,  tri  minuty - i on vnov'
pogas. Blejd stoyal na serebristom balkone, polozhiv ruku na palustar.
     Pod  nim, v soroka yardah  vnizu, klubilsya  edva zametnyj rozovyj tuman.
Pochti  zrimo  stranniku  predstavilos',  kak on  opustitsya  tuda,  okutannyj
kokonom silovogo ekrana, proskol'znet v lyuk, vyklyuchit zashchitu... Net, snachala
on  vse-taki progulyaetsya  po etomu  korablyu,  polyubopytstvuet,  posmotrit  i
vyberet  mesto,  gde mozhno bylo  by  ostavit' svoe  telo, slovno  iznoshennuyu
odezhdu...  ZHal', chto Blejd-mladshij, ego vtoroe "ya",  ne uvidit etogo! Nu chto
zh, eti poslednie vospominaniya budut prinadlezhat' tol'ko emu odnomu...
     On  vnov'  zadumchivo  posmotrel  vniz, na  serebristyj disk  i  rozovyj
prozrachnyj  Mal'strem,  svivavshij  nad  nim svoi  kol'ca.  Kak  tam  skazala
Sarinoma? Mental'noe pole?  Sreda, v kotoroj zasypaesh', chtoby ne prosnut'sya?
Vot velikolepnoe reshenie problemy! Ego telo, rozhdennoe na Zemle, upokoitsya v
Ajdene, v  drugom mire,  v  gigantskom sarkofage,  preodolevshem  mezhzvezdnuyu
bezdnu... CHto mozhet byt' luchshe -  esli vspomnit'  k tomu zhe, chto dusha ego ne
otpravitsya v vechnoe stranstvie, a budet zhit', oblechennaya yunoj plot'yu...
     Kogda on vnov' posetit London,  Dzheku Hejdzhu pridetsya  kak-to ob®yasnit'
svoemu personalu i prochim  zainteresovannym licam, pochemu Richard Blejd,  shef
otdela MI6A i glava proekta "Izmerenie Iks", vdrug 186 pomolodel na tridcat'
let... Mogut  vozniknut' slozhnosti...  Vprochem,  staryj Dzh.,  kak  i  Dzhordzh
O'Fleshnagan,  kotoromu  tozhe  prishlos' obzavestis'  novym telom,  v kurse; v
sluchae chego, oni udostoveryat ego lichnost'... Slozhnee s Asti... Sumeet  li on
ubedit' doch', chto molodoj  chelovek, starshe  ee  edva  li na  desyat'  let,  -
prezhnij daddi  Dik? Nu,  nichego,  podumal on, Asti - umnaya devochka i  smozhet
razglyadet' pod novoj plot'yu prezhnyuyu dushu.
     S  etoj  mysl'yu  Richard  Blejd  vklyuchil palustar  i, okutannyj  golubym
siyaniem, vzmyl nad serebristym parapetom. Potom on nachal medlenno opuskat'sya
vniz, k temnomu proemu lyuka. On ulybalsya.





     Ajd-en-Tagra, konec mesyaca ZHatvy
     (nachalo avgusta po zemnomu vremeni)

     "...i eshche soobshchayu tebe, brat moj  |l's, chto vse my zdorovy, bodry duhom
i telom i prebyvaem v polnom blagopoluchii -  krome docheri Al'sa. Kogda doshli
do  nas sluhi,  chto ty,  prevrativshis' neob®yasnimym obrazom iz Arraha,  syna
Asruda, v Arraha,  syna Asrinda,  sochetalsya  brakom s dostojnoj  Lidor, doch'
Al'sa sil'no opechalilas', tri dnya plakala i molilas' Semi Vetram. No devich'i
slezy - chto voda, potom serdce u nee ostylo, i ona ponyala, chto ne sud'ba vam
byt' vmeste.
     Nado skazat', my  byli sil'no  porazheny, kogda  voiny  iz  Doma  Patar,
povstrechavshie v severnyh lesah tvoego shestinoga, priveli ego k nam, vmeste s
tvoim oruzhiem, sumkami, nabitymi vsyakimi neponyatnymi veshchami, i  udivitel'nym
chernym  zver'kom,  kotoryj umeet govorit' vnutri golovy. Vnachale  ya  ne  mog
poverit' ih rosskaznyam, chto etot malen'kij hvostatyj chernysh  pod®ehal  k nim
na  tarote, protyagivaya svitok, na kotorom stoyalo  moe imya. YA dumal, chto  eto
shutka - parni  klana Patar mastaki v takih delah, - i uzhe velel podat' hlyst
potyazhelee,  chtoby nauchit'  etih molodcov pochteniyu k starshim. No tut  zverek,
sidevshij u Tarna  na shee, pereskochil mne pryamo na plecho  i nachal  teret'sya o
shcheku... A potom  on zagovoril, i hotya  nikto ne uslyshal ni zvuka, ponyali ego
vse - i moj pochtennyj roditel', i zhena, i deti, i domochadcy. Tut ya zabyl pro
hlyst i prikazal vynesti gostyam piva...
     Teper' zhe ya, vo vtoroj den' Mesyaca ZHatvy, posylayu na pribyvshem iz Tagry
plotu tvoego zver'ka, tvoego tarota i vse tvoe  imushchestvo  - fran,  arbalet,
vyazanku strel, dva mecha, kinzhal  i sumki s neponyatnymi  veshchami, a takzhe nashi
podarki. Otvezut ih  dva vernyh cheloveka, pozhelavshih sluzhit' v tvoem otryade,
no ty vse prover' po opisi.  Hajrity nashi chestny i pryamy, kak stvol frannogo
dereva,  no vdrug za chem  ne doglyadyat - a  uzh ryzhie vashi  impercy  izvestnye
vory,  tut  zhe  priberut,  chto  ploho lezhit  Tak  chto  ty  vse-taki prover',
bratec..."
     Usmehnuvshis',  Richard  Blejd akkuratno slozhil pergament, brosiv ego  na
stopku ispisannyh listkov. Obyazatel'no  nado vklyuchit' polnyj  tekst poslaniya
Il'tara  v dnevnik, reshil on, takoj  cennyj dokument ne dolzhen propast' zrya.
Okinuv stol dovol'nym vzglyadom, on kivnul golovoj. Da, tak i tol'ko tak nado
pisat'  memuary!  Ne  na  komp'yutere,  ne na  pishushchej  mashinke,  i  dazhe  ne
avtoruchkoj,  no  gusinym  perom  na  pergamente!   V  etom  oshchushchalas'  nekaya
osnovatel'nost',  priobshchennost'  k  vechnosti;  v  konce  koncov,  komp'yutery
poyavilis' na Zemle lish' sorok  let nazad, a gusinym perom pol'zovalis' mnogo
stoletij. Ne govorya uzh o pergamente!
     Pokoj...  Teplyj aromatnyj  vozduh,  struyashchijsya  iz raspahnutogo  v sad
okna...  Ptich'i treli, strekot i gudenie nasekomyh, plesk vody v bassejne  -
vidno, milaya  Lidor  reshila osvezhit'sya...  Pero  i  serebryanaya  chernil'nica,
kuvshin prohladnogo vina, udobnoe  myagkoe kreslo, uyutnyj kabinet... Steny ego
byli   zatyanuty  korichnevym  shelkom  -   spokojnyj  cvet,   raspolagavshij  k
razmyshleniyam.
     Podnyav ruku,  Blejd potrepal pushistyj bochok  Drakuly,  ustroivshegosya  u
nego na pleche.
     - Nu kak, malysh? Tebe tut ponravilos'?
     "Nravitsya. Beloe! Teplo. Sladkie frukty"
     - Vyhodit, ty soglasen ostat'sya zdes' navsegda?
     "Navsegda? Kak dolgo?"
     - |to znachit, chto my  bol'she  ne ujdem otsyuda. Ni v London, ni v Raton,
ni v Ksam. Dazhe v Al'bu  ili Tallah!  Budem  zhit' v  etom zamke  s  Lidor, s
Astoj, so  starym Dzh., s celitelem Artokom i ryzhim CHosom... Nu, byt'  mozhet,
priglasim  gostej... Il'tara iz  Hajry...  ili  Hejdzha, esli on vyberetsya iz
svoego podzemel'ya.
     Drakula nereshitel'no zashevelilsya.
     "Ty - pisat'? Ty govorit' mne, o chem pisat'?  Ty  rasskazyvat'?  Kak na
samom dele?"
     - Razumeetsya.  Snachala ya vse rasskazyvayu  tebe, potom  - pishu. Vse  eto
pravda, malysh! Pro London i Al'bu, i pro drugie mesta.
     Ata vozbuzhdenno zasopel.
     "Hochu, - zayavil on - Gulyat'!"
     - Gulyat'? - Blejd udivlenno podnyal brovi. - Nu, pogulyaj v sadu, poigraj
s Lidor i ee devushkami... Oni lyubyat vozit'sya s toboj.
     "Net! Gulyat' blizko - neinteresno".
     - A gde interesno?
     "Daleko. London, Raton, Ksam, Al'ba, Tallah... Hochu!"
     - Hochesh' tuda?
     "Tuda. Videt'! Slyshat'! Nyuhat'! Govorit'!"
     Blejd  poter  podborodok  i   s  toskoj  pokosilsya  na  plotnuyu  stopku
pergamentnyh listkov. Pohozhe, slishkom rano on sel za memuary.



     i ko vsej tetralogii ob ajdenskih stranstviyah"

     Richarda Blejda

     1. Osnovnye dejstvuyushchie lica i nekotorye terminy

     ZEMLYA 

     Richard  Blejd,  55-57  let  -  shef  otdela  MI6A, rukovoditel'  proekta
"Izmerenie Iks"
     Dzh. - ego byvshij nachal'nik
     Dzhek Hejdzh - preemnik lorda Lejtona, rukovoditel' nauchnoj chasti proekta
     Lord  Lejton  - izobretatel'  komp'yutera peremeshchenij,  prezhnij  nauchnyj
glava proekta (upominaetsya)
     Meri-|nn - sekretarsha Blejda
     Asta   Lartam  -  Anna  Mariya  Blejd,  priemnaya  doch'  Richarda  Blejda,
privezennaya im iz real'nosti Kirtana
     tetushka  S'yuzi i  dyadyushka  Pit  -  bezdetnye  suprugi, vospitateli Asty
(upominayutsya)
     Dzhon  i Dart  Rensomy, Kars Koulson, |dna  Silverberg  - dublery Blejda
(upominayutsya)
     Dzhordzh O'Fleshnagan - dubler i zamestitel' Blejda
     Zoe Korivall - byvshaya vozlyublennaya Blejda (upominaetsya)
     CHarmian Dzhons - vozlyublennaya Dzheka Hejdzha (upominaetsya)
     Kassida  -   zhenshchina  iz   rasy   orivej-dantra,  poslannica   Sarinomy
(upominaetsya)
     Kristofer Smiti - nejrohirurg, pomoshchnik Hejdzha (upominaetsya)

     MIR AJDENA

     Imperiya Ajden, personazhi i terminy
     Richard  Blejd,  24-26  let  -  on  zhe  Arrah  |l's  bar  Rigon  (Rahi),
Pererubivshij Rukoyat' Frana
     Asrud bar Rigon - pokojnyj otec Rahi (upominaetsya)
     Arlit bar Rigon - predok roda bar Rigonov (upominaetsya)
     Lidor - sestra Rahi, vposledstvii - vozlyublennaya Blejda
     Alaret Dvenadcatyj - carstvuyushchij imperator Ajdena (upominaetsya)
     Ardat Sed'moj - drevnij imperator Ajdena, carstvovavshij  dva veka nazad
(upominaetsya)
     Artok bar Zankor - celitel', chlen organizacii Vedayushchih Istinu
     Ajsor bar Nurat - verhovnyj strateg yuzhnogo pohoda
     Ajnor i Ajpad bar Nuraty - ego kuzeny, voenachal'niki i pery Ajdena
     Amrit  bar  Savalt  -  kaznachej,  verhovnyj  sud'ya  i Strazh Spokojstviya
imperii Ajden, shchedrejshij, dostopochtennejshij, miloserdnyj
     Rajla bar Orkot, Neza bar Sedir - lyubovnicy bar Savalta
     Angol bar Stam - per Ajdena
     Bar Sirt - glava Vedayushchih Istinu (upominaetsya)
     CHos - ratnik  desyatoj aly pyatoj ordy Beregovoj Ohrany; zatem  - sluga i
oruzhenosec Blejda
     Rat - alarh desyatoj aly
     Ziya - devushka-rabynya
     Bar Vort - staryj sardar-veteran, zamestitel' Ajsora bar Nurata v yuzhnom
pohode
     Bar Trog - staryj sardar-veteran
     Bar Kirot - molodoj sardar
     Bar Sejret - sardar iz Dzhejda
     Irtem bar Korin - molodoj sardar iz Dzhejda
     Klam - serester (upravlyayushchij) zamka bar Rigonov
     Vik Matush - bibliotekar', shpion bar Savalta
     Tug, Ker, Diya, Kalajla, Dorta - slugi i sluzhanki v zamke bar Rigonov
     Ol't, In'yar, Irm, YAtron - hajrity, ohranniki Blejda
     sahu - akula
     sadra - morskoj plot
     okta - soedinenie iz vos'mi ratnikov pod komandoj oktarha
     ala - vosem' okt (64 ratnika), komandir - alarh
     orda - 18 al, 1152 ratnika, delitsya na dve poluordy
     sardar - komandir ordy
     strateg - glavnokomanduyushchij
     klejt - mladshij oficerskij chin v ajdenskoj armii
     serestor - upravlyayushchij, mazhordom
     sherr - stepnoj kojot

     Hajra, personazhi i terminy

     Il'tar Tyazhelaya Ruka - hajrit iz Doma Karot, vozhd' grada Batry
     Ar'er - otec Il'tara, starejshina i pevec
     Hozyajka Il'tara - zhena Il'tara
     Trostinka - ee sestra, doch' Al'sa, vozlyublennaya Blejda
     Ul'm - yunyj naparnik-oruzhenosec Il'tara
     Ol'mer - hajrit iz Doma Oss, sotnik
     |rg - hajrit iz Doma Patar, sotnik
     Al'rit - praroditel' hajritov (upominaetsya)
     tarot - shestinogij skakun hajritov
     fran - oruzhie hajritov
     ttna, ili selgi - inoplanetnye prishel'cy
     kra - rastenie, slabyj vozbuzhdayushchij narkotik

     Aj-Rit i ostrova Velikogo Zelenogo Potoka, personazhi

     Bur - troglodit, vozhd' plemeni Aj-Rit
     Kass - shaman plemeni Aj-Rit
     Kvik-Kvok-Kvak - posyl'nyj Bura
     Grid - troglodig-metis, sputnik Blejda

     Plavanie na "Katreje", personazhi i terminy

     Najla - devushka s ostrova Kapitan, at-kissana (Najla D'kart Kalitan)
     Nilast - ee otec, arhont i kissan (upominaetsya)
     tum  -  prochnoe  derevo,  pohozhee na  dub, iz  kotorogo  nabran  korpus
"Katreji"
     kissan - kupecheskoe zvanie na Kalitane
     at-kissana - zhenshchina iz sem'i kissana
     katrejya - zhenskoe bozhestvo u kalitancev, morskaya nimfa

     Gartor, ostrov Poniteka, personazhi i terminy

     Kanto  Rvanoe  Uho  -  sajyat  s  severnogo  poberezh'ya  ostrova  Gartor,
vladetel' Risty
     Poranso - pravitel'-lajot Gartora i Girtama
     Katra, Borti, Setraga - ego synov'ya, princy-tujsy
     Magidi - zhrec-navigator
     Rigonda - sajyat s zapadnogo poberezh'ya Gartora
     Harloka - sotnik iz Risty
     kajdur -  ogromnoe  derevo s zontikoobraznoj kronoj, proizrastayushchee  na
ostrovah Poniteka
     kareshin - bol'shaya neletayushchaya ptica, pohozhaya na strausa
     asinto - sladkij plod, formoj i razmerami napominayushchij apel'sin

     |dorat Ksam, personazhi i terminy

     Ar'kast - voennyj sovetnik ad'serita
     R'gadi - ego doch'
     K'hid, T'rollon,  M'tar, 3'digi, G'ratam,  K'rolat - ksamity-razvedchiki
iz otryada R'gadi
     H'rast - glavnyj voennyj sovetnik ad'serita (upominaetsya)
     Admiral P'telen, torgovec In'topur - sosedi H'rasta (upominayutsya)
     edor - pravitel' i verhovnyj zhrec Ksama
     ad'serit - sovet knyazej, upravlyayushchij Ksamom ot imeni edora
     harza - domashnyaya tyur'ma pri imeniyah znatnyh ksamitov

     Raton, personazhi i terminy

     Azasta Rajsen (Sasti) - koordinator Horady
     Klevas - istorik, chlen koordinacionnogo soveta Horady
     Send - svyazist, chlen koordinacionnogo soveta Horady
     Zalar - fattah'arrad Sammata
     Prill H'ron Rukbat - pilot
     Omtag Dasan Hajra - pilot
     Falta,  Hassal',  Zurnima  -  vozlyublennye  Blejda,  sotrudnicy  Horady
(upominayutsya)
     Zass - razumnyj del'fin
     far - ratonskaya mera vremeni, primerno dva s polovinoj chasa
     s'slity - rasa razumnyh del'finov
     staun'kojn - pilot - strazh i nablyudatel'
     fattah'arrad - "govoryashchij s lyud'mi", ratonskij starejshina
     Horada - ratonskaya sluzhba razvedki i nablyudeniya
     Stakat - vedomstvo zhizneobespecheniya (organizaciya molodezhi)
     SHa'ir - soyuz uchenyh

     Stranstvie na sever Hajry, personazhi

     Asrind  bar  Rigon - mificheskaya  lichnost', pod imenem kotoroj vystupaet
Blejd-starshij
     Pat  Barra Sarinoma - ona zhe  Sari; orivej,  vozrast  i rod zanyatij  ne
izvestny. Predpolozhitel'no vladeet iskusstvom "uznavat'  i rasstavlyat'  vse,
kak nado"
     Sigen Barra Kalla - ona zhe Kalla; orivej, ratanga Sarinomy, rod zanyatij
ne izvesten (upominaetsya)
     Kej Olso Dzhejdram  - on zhe  Dzhejd; orivej, priyatel'  Sarinomy, pat-dzur
svaltal (upominaetsya)
     bar Kejn - lazutchik Savalta
     Poun i Hor - boeviki iz vedomstva Savalta, podchinennye bar Kejna
     Kajti - sluga Blejda-starshego
     Drakula - ata, razumnoe sushchestvo iz Severnogo Kintana, telepat

     2. Nekotorye geograficheskie nazvaniya

     Hajra - severnyj materik Ajdena
     Ksajden - central'nyj materik Ajdena
     Kintan - ogromnyj poluostrov-submaterik na vostoke Ksajdena
     Raton - yuzhnyj materik Ajdena
     Imperiya Ajden - naibolee moshchnoe gosudarstvo Ksajdena
     Dvenadcat'  Domov Hajry  -  strana  hajritov  na  severnom  kontinente;
upominayutsya Doma (klany) Oss, Kem, Patar, Karot, Sejd
     |dorat  Ksam  - obshirnoe  gosudarstvo  na  vostoke  Ksajdena; titul ego
pravitelya - edor
     Peresheek - polosa sushi, soedinyayushchaya Kintan s sobstvenno Ksajdenom
     Dord - poluostrov yuzhnoj Hajry
     Ksidumen - Dlinnoe more, razdelyaet Hajru i Ksajden
     Polunochnoe more - bol'shoj zaliv v vostochnoj chasti Ksidumena
     Daras Kor - Ognennaya Stena, gornaya cep' v Ksajdene
     Gory Selgov - iskusstvennaya gornaya strana v Hajre
     Ajd-en-Tagra - Obitel' Svetozarnogo Boga, stolica imperii Ajden
     Stamo - pribrezhnyj gorod v Ksajdene
     Dzhejd - gorod na zapade imperii Ajden
     Digrana, Kibrot - goroda na zapade imperii Ajden
     Velikij Zelenyj  Potok  - ekvatorial'noe techenie, kol'com  ohvatyvayushchee
planetu Ajden
     Aj-Rit  -  skalistyj ostrovok  v  Potoke,  mezhdu  central'nym  i  yuzhnym
materikami
     Kalitan - obshirnyj  i bogatyj ostrov v  Kalitanskom  more,  u poberezh'ya
central'nogo materika
     Hattar - knyazhestvo na Pereshejke, vyhodcy iz  kotorogo  nekogda pokorili
Kalitan
     Hotral  -  neobitaemyj  ostrov  k  yugu  ot  Kalitana, u  granicy  poyasa
sargassov
     Rukbat,  Katrama,  Sajlor,  Zoht,  Tarakola  -  korolevstva  Kitajskogo
subkontinenta
     Ila - stolica Sajlora
     Hirtam - ostrovnaya imperiya k vostoku ot Kintana
     Hand, Ganla, Iri - goroda - torgovye respubliki Severnogo Kintana
     Trongar - samoe severnoe iz knyazhestv Pereshejka
     Gartor, Girtam, Brog - ostrova arhipelaga Ponitek, naselennye gartami i
brogami
     Ponitek  i  Sajtek  -  severnaya  i  yuzhnaya  ostrovnye cepi,  razdelyayushchie
Kintanskij i Zapadnyj okeany
     Rista - krupnoe selenie na severnom beregu Gartora
     SHCHit  Ujda  -  vytyanutyj  skalistyj  ostrov  na  samom  ekvatore,  mezhdu
Ponitekom i Sajtekom
     Sammat - odna iz severnyh provincij Ratona
     Talsam - severnyj hrebet v Ratone
     Pribrezhnyj hrebet - hrebet na vostochnom poberezh'e Ratona
     Zajra - reka v Ratone
     Katampa - port i krupnejshij gorod Ksama
     Tillosat - stolica Ksama, mesto prebyvaniya edora

     3. Bozhestva

     Sem'  Svyashchennyh Vetrov - bozhestva hajritov, Grim - veter bitvy i mesti,
SHarast - veter hitroumiya i mudrosti, Vanzor - veter-pokrovitel' oruzhejnikov,
Altor - veter stranstvij, Najdel - veter-pokrovitel' ohotnikov, Krod - veter
blagopoluchiya i bogatstva, Majr zolotogrivyj - samyj laskovyj iz Semi Vetrov,
veter lyubvi
     Ajden  -  bog sveta i  solnca v Ajdene, simvoliziruyushchij  solnechnyj disk
(Jdan, |dn i Ujd - u kalitancev, ksamitov i obitatelej Poniteka)
     SHebret - boginya vojny i nenavisti v Ajdene

     4. Idiomaticheskie vyrazheniya

     Ujti na YUg - umeret'
     Hvala svetozarnomu Ajdenu! - blagoslovenie
     O,  moshchnaya  SHebret!  Prizhgi  emu  zadnicu  svoej  molniej!  Porazi  ego
bessiliem ot pupka do kolena! - proklyatiya
     Alarhu ne stat' sardarom - soldatskaya pogovorka
     Klyanus'  Al'ritom, nashim  praroditelem, i  Sem'yu Svyashchennymi  Vetrami! -
klyatva hajritov
     Klyanus' rukoyat'yu moego frana! - klyatva hajritov
     Tverdyj, kak rukoyat' frana - pogovorka hajritov
     Klyanus' Dvenadcat'yu Domami Hajry! - klyatva hajritov

     5. Astronomicheskie svedeniya, mery dliny

     Il'm, Astor, Birot - Zelenaya, Serebristaya i Mercayushchaya zvezdy, blizhajshie
k Ajdenu planety
     Bast - pervaya luna  Ajdena,  bol'she  i yarche zemnoj, serebristaya,  po ee
fazam otschityvaetsya 35-dnevnyj mesyac Ajdena
     Krom - malen'kaya bystraya  luna, zolotistaya, obrashchaetsya vokrug Ajdena za
17 dnej
     god Ajdena - 10 mesyacev po 35 dnej, vsego - 350 dnej
     sutki Ajdena - 25 zemnyh chasov
     mery  dliny -  fran  - 185  sm (u hajritov), lokot' - 40 sm  (v imperii
Ajden)
     mesyacy Ajdena - 1. Mesyac Seva - aprel' i nachalo maya 2.  Mesyac Morehodov
- maj i nachalo iyunya 3. Mesyac Karavanov - iyun' i polovina iyulya 4. Mesyac ZHatvy
- konec iyulya  i avgust. 5.  Mesyac Vina - konec  avgusta i sentyabr'. 6  Mesyac
Livnej - konec  sentyabrya  i  oktyabr'  7.  Mesyac Prohlady -  noyabr'  i nachalo
dekabrya 8. Mesyac Bur' - dekabr'  i nachalo yanvarya 9.  Mesyac Snov -  yanvar'  i
polovina fevralya 10. Mesyac Probuzhdeniya - konec fevralya i mart

     6. Nekotorye obshcheupotrebitel'nye slova,
     vyrazheniya i nazvaniya ustrojstv na orivee

     anemo - net
     anola - da
     anemo saj - ne znayu
     arisajya - moral'no-eticheskoe ponyatie,  opredelyayushchee cennost'  razumnogo
sushchestva  v  mire  pallatov,  ekvivalent  bogatstva.  Primerno   mozhet  byt'
perevedeno kak "chest'", "avtoritet"
     asam - sil'nyj, moguchij
     baret - obyazatel'no
     Vajlis - nazvanie Zemli na orivee
     glastor - mezhvremennoj transmitter
     dzur  -  uchenyj,  specialist,  hranitel' znanij; pat-dzur - obuchayushchijsya
specialist
     Zakon  o Nevmeshatel'stve  -  zakon, reguliruyushchij  otnosheniya pallatov  s
rasami urovnya pallanov: zhivi i  davaj zhit' drugim. Na  dikih pallezi (v  tom
chisle - na zemlyan) ne rasprostranyaetsya
     Zashchitniki - kasta voinov u pallatov
     kam - horosho
     katori - vysokij, roslyj
     kilata siya - idi syuda
     lajo,  lajya  - dorogoj,  dorogaya ili  milyj,  mi laya  -  obychnaya  forma
obrashcheniya mezhdu lyubyashchimi lyud'mi u orivej
     ozinra  -  myslyashchie;  obshchee  nazvanie  dlya  vseh  razumnyh  sushchestv  vo
vselennoj
     orivej - bazovaya rasa pallatov; razlichayutsya orivej-lot, temnovolosye, i
orivej-dantra, s zolotistymi volosami
     pallaty - obshchee nazvanie mezhzvezdnoj civilizacii, predstaviteli kotoroj
chasto poseshchayut Zemlyu; doslovno "pallat" oznachaet "svoj"
     pallany  -  chuzhie,  "ne-svoi",  no  imeyushchie stol'  zhe  vysokij  uroven'
razvitiya, kak i pallaty
     pallezi - chuzhie, "ne-svoi", no stoyashchie nizhe pallatov
     palustar  -  poyas,  sposobnyj  generirovat'  vokrug  nositelya  zashchitnyj
silovoj ekran
     ra - svet
     ra-staa   -   nazvanie   prostogo   osvetitel'nogo  pribora;   doslovno
"svet-mrak"
     ratang  ili ratanga -  tip rodstvennyh  otnoshenij mezhdu  chlenami  odnoj
bol'shoj sem'i u orivej (zemnyh analogov ne sushchestvuet)
     ringo - ruchnoj lazer, imeet vid perstnya s pechatkoj
     svaltal - predstavitel' odnoj iz nauk - predpolozhitel'no, sociolog
     staa - t'ma, mrak
     taron -  universal'nyj braslet svyazi; mozhet vypolnyat'  eshche ryad funkcij,
sluzhit' zashchitnym i boevym ustrojstvom
     tassana - krasivyj, prekrasnyj
     uzut - ploho
     hat-hor - medicinskij pribor-izluchatel'
     ess  -  sportivnyj  i  ohotnichij  snaryad  -  drotik  s   telepaticheskim
upravleniem
     harr - kristall, mental'nyj usilitel'

     7. Hronologiya prebyvaniya Richarda Blejda v mire Ajdena

     Pervoe stranstvie

     Plavanie v Hajru - 5 dnej
     Prebyvanie v Hajre - 17 dnej
     Plavanie iz Hajry v Tagru - 8 dnej
     Prebyvanie v Tagre - 35 dnej
     Pohod k Velikomu Bolotu - 72 dnya
     Obratnyj put' v Tagru - 70 dnej
     Vtorichnoe prebyvanie v Tagre - 18 dnej
     Vsego 225 dnej; na Zemle proshlo 220 dnej

     Vtoroe stranstvie

     Prebyvanie na skale Aj-Rit - 48 dnej
     Plavanie (do vstrechi s Najloj) - 24 dnya
     Plavanie (vmeste s Najloj) - 21 den'
     Prebyvanie na Gartore - 21 den'
     Puteshestvie k SHCHitu Ujda - 10 dnej
     Vsego 124 dnya, na Zemle proshlo 122 dnya

     Tret'e stranstvie

     Plavanie - 32 dnya
     Prebyvanie v Ratone - 42 dnya
     Prebyvanie v Ksame - 2 dnya
     Vsego 76 dnej, na Zemle proshlo 75 dnej

     CHetvertoe stranstvie

     Prebyvanie v Londone, v yanvare 1992 g. - 12 dnej
     Prebyvanie v Tagre i ee okrestnostyah - 68 dnej
     Puteshestvie na vostok i sever - 80 dnej
     Vsego 160 dnej, na Zemle proshlo 157 dnej

Last-modified: Tue, 13 Jun 2000 18:33:46 GMT

Ocenite etot tekst: