Ocenite etot tekst:


---------------------------------------------------------------
                          Perevod M. L. Lozinskogo
     PSS v vos'mi tomah. M.-L.: Izdatel'stvo "ACADEMIA", 1937, t. 1.
     OCR Bychkov M.N.
---------------------------------------------------------------



     Orsino, gercog Illirijskij.
     Sebast'yan, brat Violy.
     Antonio, kapitan korablya, drug Sebast'yana.
     Kapitan korablya, drug Violy.

     Valentin |
              } priblizhennye gercoga.
     Kurio    |


     Ser Tobi Belch, dyadya Olivii.
     Ser |ndryu |g'yuchijk.
     Mal'vol'o, dvoreckij Olivii.

     Fabian     |
                } slugi Olivii.
     Feste, shut |

     Oliviya.
     Viola.
     Mariya, kameristka Olivii.

                  Vel'mozhi, svyashchenniki, moryaki, pristava,
                      muzykanty i drugie priblizhennye.

        Mesto dejstviya: gorod v Illirii i morskoj bereg poblizosti.






                        Komnata v gercogskom dvorce.
             Vhodyat Gercog, Kurio i drugie vel'mozhi; muzykanty.

                                   Gercog

                       Lyubov' pitayut muzykoj; igrajte
                       SHCHedrej, sverh mery, chtoby, v presyshchen'e,
                       ZHelanie, ustav, iznemoglo.
                       Eshche raz tot napev! Tot, zamiravshij.
                       Ah, on laskal mne sluh, kak sladkij zvuk,
                       Kotoryj, vsya nad gryadoj fialok,
                       Kradet i darit volny aromata.
                       Dovol'no. Net, - on byl nezhnej kogda-to.
                       O duh lyubvi, kak svezh i legok ty!
                       Hot' ty vmeshchaesh' vse, podobno moryu,
                       Nichto v tvoyu ne shodit glubinu,
                       Kak ni bylo b ono vysokocenno,
                       Ne obescenyas' v tot zhe samyj mig!
                       Mechtan'e tak bogato volshebstvami,
                       CHto podlinno volshebno lish' ono.

                                   Kurio

                       Vy budete ohotit'sya, moj gercog?

                                   Gercog

                       A na kogo, moj Kurio?

                                   Kurio

                                             Na lan'.

                                   Gercog

                       Ne ya li sam teper', kak zver' na travle?
                       Kogda ya vstretil v pervyj raz Oliviyu,
                       Ves' vozduh slovno chistym stal ot skverny!
                       YA v tot zhe mig byl obrashchen v olenya,
                       I s toj pory menya, kak zlye psy,
                       Tesnyat zhelan'ya.

                              Vhodit Valentin.

                                        CHto ona skazala?

                                  Valentin

                       Moj gosudar', menya ne dopustili;
                       No s devushkoj byl dan takoj otvet:
                       Eshche sem' znojnyh let i samyj vozduh
                       Ee lica otkrytym ne uvidit;
                       Pod pologom chernicy, den' za dnem,
                       Ona kropit' svoyu obitel' budet
                       Goryuchej vlagoj slez; da ne istleet
                       Rodnogo brata mertvaya lyubov',
                       No sohranitsya svezhej v skorbnoj dume.

                                   Gercog

                       O, esli eto serdce dazhe bratu
                       Tak nezhno platit dolg lyubvi, to kak
                       Ona polyubit, esli zolotaya
                       Srazit strela vsyu stayu chuvstv inyh,
                       ZHivushchih v nej; i pechen', mozg i serdce,
                       Verhovnye prestoly sovershenstva,
                       Edinym budut zanyaty carem!
                       Idemte - vy vpered - na lug cvetushchij;
                       Lyubovnym snam milej pod temnoj kushchej.

                                  Uhodyat.




                               Morskoj bereg.
                      Vhodyat Viola, Kapitan i moryaki.

                                   Viola

                     Druz'ya moi, chto eto za strana?

                                  Kapitan

                     Illiriya, sin'ora.

                                   Viola

                     CHto delat' mne v Illirii? Moj brat
                     V |lizii.* A mozhet byt' i spassya
                     {* |lizii (|lizium, Elisejskie polya)
                     v antichnoj mifologii - obitel' blazhennyh.}
                     On sluchaem; kak dumaete vy?

                                  Kapitan

                     I sami-to vy sluchaem spaslis'.

                                   Viola

                     O bednyj brat! On tozhe, mozhet byt'.

                                  Kapitan

                     Da, gospozha; i, chtoby vas uteshit',
                     YA vam skazhu: kogda korabl' razbilsya
                     I vy i eta kuchka ucelevshih
                     Nosilis' v lodke, brat vash, - ya vidal, -
                     V bede nahodchiv, privyazal sebya,
                     Otvagoj i nadezhdoj nauchennyj,
                     K tolstennoj machte, plyvshej vroven' morya;
                     Na nej, kak na del'fine Arion, -
                     {Del'fin na svoej spine vynes k
                     beregu utopavshego Ariona.}
                     YA videl sam, - on druzhbu vel s volnami,
                     Poka ya mog sledit'.

                                   Viola

                     Vot zoloto za eto.
                     Moe spasen'e mne sulit nadezhdu,
                     A tvoj rasskaz ej sluzhit podtverzhden'em,
                     CHto zhiv i on. Ty znaesh' etoj kraj?

                                  Kapitan

                     Da, gospozha; ya vyros i rodilsya
                     Otsyuda net i treh chasov puti.

                                   Viola

                     Kto pravit zdes'?

                                  Kapitan

                     Dushoj i krov'yu blagorodnyj gercog.

                                   Viola

                     A kak ego zovut?

                                  Kapitan

                     Orsino.

                                   Viola

                     Orsino! YA slyhala ot otca.
                     On holost byl togda.

                                  Kapitan

                     Da i teper', il' byl eshche nedavno;
                     YA tol'ko mesyac kak otplyl otsyuda,
                     I shla molva, - izvestno, melkij lyud
                     Lyubitel' obsuzhdat' dela velikih, -
                     CHto on vlyublen v krasavicu Oliviyu.

                                   Viola

                     Kto eto?

                                  Kapitan

                     Dostojnejshaya devushka, doch' grafa,
                     Kotoryj umer god nazad, ostaviv
                     Oliviyu na popechen'e brata.
                     Tot vskore tozhe umer; i ona,
                     Skorbya po nem, ya slyshal, otreklas'
                     Ot obshchestva lyudej.

                                   Viola

                                         Ah, esli b ya
                     Nanyat'sya k nej mogla i skryt' ot sveta,
                     Poka udobnyj sluchaj ne sozreet,
                     Kto ya takaya!

                                  Kapitan

                                   |to vryad li vyjdet:
                     Ona nich'ih uslug ne dopuskaet,
                     Ni dazhe gercogskih.

                                   Viola

                     Mne nravitsya tvoj oblik, kapitan;
                     Hotya priroda pod naruzhnym bleskom
                     Podchas skryvaet gnil', no pro tebya
                     Mne dumat' hochetsya, chto nrav tvoj shoden
                     S tvoim otkrytym, slavnym vneshnim vidom,
                     Proshu tebya, - ya shchedro zaplachu, -
                     Ne razglashaj, kto ya, i pomogi mne
                     Pereodet'sya tak, chtob bylo kstati.
                     YA k gercogu hochu nanyat'sya v slugi;
                     Predstav' menya kak evnuha emu;
                     Ty mozhesh' smelo: ya umeyu pet',
                     Lyubogo roda muzykoyu teshit'
                     I usluzhat' emu vpolne dostojna.
                     Dal'nejshee uviditsya potom,
                     No ty molchi, kak ya proshu o tom,

                                  Kapitan

                     CHto zh, tam, gde evnuh, nuzhno i nemogo;
                     Pust' budu slep, kogda sboltnu hot' slovo.

                                   Viola

                     Spasibo. Tak pojdem.

                                  Uhodyat.




                                Dom Olivii.
                       Vhodyat ser Tobi Belch i Mariya.

                                  Ser Tobi

     I  kakogo  chorta  moya  plemyannica  tak nositsya so smert'yu svoego brata?
Uveryayu vas, gore - vrag zhizni.

                                   Mariya

     CHestnoe slovo, ser Tobi, vy dolzhny ran'she vozvrashchat'sya po vecheram; vasha
plemyannica, moya gospozha, ochen' zhaluetsya, chto vy ne znaete vremeni.

                                  Ser Tobi

     Nu i pust' sebe zhaluetsya, esli ej ne zhalko.

                                   Mariya

     Vam by vse-taki ne meshalo obnovit' vashe povedenie.

                                  Ser Tobi

     Obnovit'!  Nichego  ya  obnovlyat'  ne budu: eto plat'e dostatochno horosho,
chtoby  v  nem  pit',  i  eti  sapogi  tochno tak zhe; a esli net, tak chtoby im
povesit'sya na sobstvennyh ushkah!

                                   Mariya

     |ti  kutezhi  i popojki vas pogubyat. YA slyshala, kak eshche vchera gospozha ob
etom  govorila;  i  o  nekoem  nelepom  kavalere, kotorogo vy kak-to vecherom
privodili syuda svatat'sya.

                                  Ser Tobi

     |to kto, ser |ndryu |g'yuchijk?

                                   Mariya

     On samyj.

                                  Ser Tobi

     Takih bravyh lyudej, kak on, malo najdetsya v Illirii.

                                   Mariya

     Nu tak chto?

                                  Ser Tobi

     On poluchaet v god tri tysyachi dukatov.

                                   Mariya

     Emu tol'ko na god i hvatit vseh ego dukatov: eto sovershennejshij durachok
i rastochitel'.

                                  Ser Tobi

     Stydno  vam  tak  govorit'!  On  igraet  na  viol'-de-gambe,  {Strunnyj
instrument, prototip nashej violoncheli.} i govorit na treh idi chetyreh yazykah
naizust' bez knigi, i obladaet vsemi darami prirody.

                                   Mariya

     Da,  kotorymi obladayut urody. Potomu chto on ne tol'ko durachok, po eshche i
velikij  zadira.  I  ne  obladaj on darom trusosti, umeryayushchim ego vlechenie k
ssoram, to, po mneniyu umnyh lyudej, on skoro byl by odaren mogiloj.

                                  Ser Tobi

     Klyanus'  etoj  rukoj, merzavcy i klevetniki - kto tak govorit pro nego!
Kto eto takie?

                                   Mariya

     Te  samye,  kotorye  dobavlyayut,  chto on kazhdyj vecher napivaetsya v vashem
obshchestve.

                                  Ser Tobi

     |to  on  p'et  za zdorov'e moej plemyannicy. YA budu pit' za ee zdorov'e,
poka  est'  prohod v moej glotke i pit'e v Illirii. Tot trus i dryan', kto ne
stal  by  pit' za zdorov'e moej plemyannicy, poka u nego mozgi ne zavertyatsya,
kak  prihodskoj  volchok  {Vo  mnogih  derevnyah  v  zimnyuyu  poru bylo prinyato
sogrevat'sya,   v  ozhidanii  cerkovnoj  sluzhby,  puskaniem  i  podstegivaniem
bol'shogo  volchka.}. CHto, devica? Castiliano vulgo {Neyasnoe vyrazhenie; skoree
vsego  ono  oznachaet:  "na  razgovornom  ispanskom  yazyke".};  syuda idet ser
|ndryu |g'yufejs.

                         Vhodit ser |ndryu |g'yuchijk.

                                 Ser |ndryu

     Ser Tobi Belch! Kak pozhivaete, ser Tobi Belch?

                                  Ser Tobi

                             Dorogoj ser |ndryu!

                                 Ser |ndryu

     Blagoslovi vas bog, prekrasnaya zlyuka.

                                   Mariya

     I vas takzhe, sudar'.

                                  Ser Tobi

     Naddaj, ser |ndryu, naddaj.

                                 Ser |ndryu

     CHto eto takoe?

                                  Ser Tobi

     Moej plemyannicy kameristka.

                                 Ser |ndryu

     Dobrejshaya mistris Naddaj, mne by hotelos' bolee blizkogo znakomstva.

                                   Mariya

     Menya zovut Meri, sudar'.

                                 Ser |ndryu

     Dobrejshaya mistris Meri Naddaj...

                                  Ser Tobi

     Vy  oshibaetes', rycar': "naddaj" - znachit pod®ezzhaj, pristupaj, atakuj,
shturmuj.

                                 Ser |ndryu

     Klyanus'  chest'yu, ya by ne reshilsya imet' s neyu delo v takom obshchestve. Tak
vot chto znachit "naddaj"?

                                   Mariya

     Bud'te zdorovy, gospoda.

                                  Ser Tobi

     Esli  ty  ee  tak  otpustish', ser |ndryu, to chtob tebe vovek ne obnazhat'
mecha!

                                 Ser |ndryu

     Esli  ya  vas tak otpushchu, sudarynya, to chtoby mne vovek ne obnazhat' mecha!
Ili vy dumaete, krasavica, chto vam popalis' v ruki duraki?

                                   Mariya

     Vy mne, sudar', v ruki ne popadalis'.

                                 Ser |ndryu

     A vot popadus'; vot vam moya ruka.

                                   Mariya

     Vsyakij  dumaet,  chto  hochet.  Vam  by  nado snesti vashu ruku v pogreb i
smochit' ee.

                                 Ser |ndryu

     Zachem, moe serdce? CHto znachit vasha metafora?

                                   Mariya

     Ona u vas, sudar', cherstvaya.

                                 Ser |ndryu

     Eshche by, ya dumayu! YA ne takoj osel, chtoby hodit' s mokrymi rukami. No chto
znachit vasha shutka?

                                   Mariya

     |to, sudar', cherstvaya shutka.

                                 Ser |ndryu

     Vy imi polny?

                                   Mariya

     U  menya, sudar', na kazhdom pal'ce po shutke. A teper', kogda ya otpustila
vashu ruku, ya pusta.

                                  Uhodit.

                                  Ser Tobi

     O  rycar',  tebe  neobhodim stakan kanarskogo. Videl li ya kogda-nibud',
chtoby ty tak nizko padal?

                                 Ser |ndryu

     YA  dumayu,  nikogda  v  zhizni;  razve  chto, kogda ya padal ot kanarskogo.
Inogda  mne  kazhetsya, chto u menya ne bol'she uma, chem u lyubogo hristianina ili
obyknovennogo cheloveka. No ya velikij edok govyadiny i polagayu, chto eto vredit
moemu umu.

                                  Ser Tobi

     Nesomnenno.

                                 Ser |ndryu

     Esli by ya tak dumal, ya by dal zarok ne est' ee. Zavtra ya edu domoj, ser
Tobi.

                                  Ser Tobi

     Pourquoi {'Pochemu' (Franc.).}, moj dorogoj rycar'?

                                 Ser |ndryu

     CHto  znachit "pourquoi"? Ehat' ili ne ehat'? Mne by nado bylo upotrebit'
na  yazyki  to  vremya,  kotoroe  ya  potratil  na fehtovanie, tancy i medvezh'yu
travlyu. Ah, otchego ya ne zanyalsya vitijstvom!

                                  Ser Tobi

     Togda u tebya na golove byli by prevoshodnye volosy.

                                 Ser |ndryu

     A chto, razve moi volosy stali by ot etogo luchshe?

                                  Ser Tobi

     Bezuslovno; ty zhe vidish', bez vitijstva oni ne zhelayut vit'sya.

                                 Ser |ndryu

     No oni mne vse-taki idut, ne pravda li?

                                  Ser Tobi

     Prevoshodno;  visyat,  kak  len  na  pryalke;  i  ya  nadeyus' uvidet', kak
kakaya-nibud' hozyajka zazhmet tebya mezhdu kolen i nachnet ih pryast'.

                                 Ser |ndryu

     CHestnoe  slovo,  zavtra  ya  edu domoj, ser Tobi. Vashu plemyannicu videt'
nel'zya;  a  esli  by  i mozhno bylo, to chetyre protiv odnogo, chto menya ona ne
zhelaet znat'; sam graf, tut ryadom, svataetsya k nej.

                                  Ser Tobi

     Ona  ne  zhelaet  znat'  grafa;  ona  ne  voz'met  muzha,  kotoryj  by ee
prevoshodil,  bud'  to  bogatstvom,  letami  ili umom; ona v etom klyalas', ya
slyshal sam. Pustyaki, lyubeznyj, eshche ne vse propalo!

                                 Ser |ndryu

     YA  ostanus' eshche na mesyac. YA chelovek samogo strannogo sklada na svete; ya
obozhayu maskarady i prazdniki inogda uzhasno.

                                  Ser Tobi

     Ty silen v etih bezdelicah, rycar'?

                                 Ser |ndryu

     Kak  malo  kto  v  Illirii,  kto by on ni byl, krome teh, kto vyshe menya
rangom; i vse-taki ya ne stal by sebya sravnivat' so starikom.

                                  Ser Tobi

     A v chem ty, rycar', osobenno bleshchesh'? V gal'yarde?

                                 Ser |ndryu

     Da chto, kozlom podskochit' umeyu.

                                  Ser Tobi

     YA predpochitayu kozlom zakusit'.

                                 Ser |ndryu

     YA  dumayu,  chto  v pryzhke nazad ya vo vsyakom sluchae silen, kak malo kto v
Illirii.

                                  Ser Tobi

     Pochemu  vse eto taitsya? Pochemu eti darovaniya zanavesheny? Ili oni boyatsya
pyli,  kak  portret  kakoj-nibud'  krasavicy?  Otchego ty ne hodish' v cerkov'
gal'yardoj  i  ne  vozvrashchaesh'sya  domoj  korantoj?  YA by inache ne stupal, kak
dzhigoj;  ya  by  i  mochilsya  tol'ko  kontrdansom  {Gal'yarda,  koranta, dzhiga,
kontrdans  -  bol'sheyu chast'yu ozhivlennye tancy.}. CHto, po-tvoemu? Razve mozhno
na  etom  svete skryvat' talanty? Glyadya na prekrasnoe stroenie tvoej nogi, ya
by skazal, chto ona sozdana pod zvezdoj gal'yardy.

                                 Ser |ndryu

     Da,  ona  sil'naya  i  ochen' nedurna v ognennogo cveta chulke. Ustroim my
kakoj-nibud' prazdnik?

                                  Ser Tobi

     A chto zhe drugogo nam delat'? Razve my rozhdeny ne pod Tel'com?

                                 Ser |ndryu

     Telec! |to - grud' i serdce.

                                  Ser Tobi

     Net,  sudar'.  |to  -  nogi i bedra. Pokazhi-ka mne, kak ty skachesh'. Ha,
vyshe! Ha-ha, velikolepno!

                                  Uhodyat.




                             Gercogskij dvorec.
                 Vhodyat Valentin i Viola, v muzhskom plat'e.

                                  Valentin

     Esli gercog budet i vpred' okazyvat' vam takoe blagovolenie Cezario, to
vy dostignete mnogogo: on znaet vas vsego lish' tri dnya - i vy uzhe ne chuzhoj.

                                   Viola

     Vy  boites'  libo  ego izmenchivosti, libo moego neradeniya, esli stavite
pod vopros dlitel'nost' ego lyubvi. CHto, on nepostoyanen v svoem blagovolenii?

                                  Valentin

     Net, pover'te.

                                   Viola

     Blagodaryu vas. Vot idet graf.

                    Vhodyat Gercog, Kurio i priblizhennye.

                                   Gercog

                     Vidal li kto Cezario?

                                   Viola

                     Zdes', gosudar', k uslugam vashim.

                                   Gercog

                     Vy podozhdite v storone. - Cezario,
                     Ty znaesh' vse kak est': pered toboj
                     Raskryl ya knigu tajn moih dushevnyh.
                     Naprav' zhe, milyj, k nej svoi shagi;
                     Ne prinimaj otkaza, stan' u dveri,
                     Skazhi, chto budesh' zdes' vrastat' stupnyami,
                     Poka tebya ne vpustyat.

                                   Viola

                                           Gosudar',
                     Ved' esli skorb' nad neyu tak vsevlastna,
                     Kak govoryat, ona menya ne primet.

                                   Gercog

                     SHumi, rastorgni uzy vseh prilichij -
                     Skoree, chem vernut'sya bez uspeha.

                                   Viola

                     A esli vstrecha vyjdet, chto togda?

                                   Gercog

                     Togda raskroj vsyu strast' moej lyubvi,
                     Pleni rasskazom, kak ya nezhno veren;
                     Tebe legko moyu pechal' pristavit',
                     I yunosti tvoej skoree vnemlyut,
                     CHem bolee stepennomu poslu.

                                   Viola

                     Ne dumayu, moj gercog.

                                   Gercog

                                            Ver' mne, milyj;
                     Tot okleveshchet tvoj schastlivyj vozrast,
                     Kto skazhet - ty muzhchina. Rot Diany
                     Ne tak rumyan i nezhen; golos tvoj,
                     Kak golos devushki, vysok i zvonok;
                     Ty slovno sozdan zhenshchinu igrat'.
                     Tvoe sozvezd'e tut kak raz goditsya. -
                     Pust' chetvero il' pyatero iz vas
                     Emu soputstvuyut; a to i vse.
                     Mne luchshe bez lyudej. - Vernis' s udachej,
                     I budesh' zhit' svobodno, kak tvoj gercog,
                     Vse s nim delya.

                                   Viola

                                     Ee sosvatat'.
                     YA postarayus' vam.
                                (V storonu)
                                       Kak zhe byt' so mnoj?
                     Svat sam hotel by stat' ego zhenoj.

                                  Uhodyat.



                                Dom Olivii.
                            Vhodyat Mariya i SHut.

                                   Mariya

     Ili  skazhi  mne,  gde  ty  byl,  ili  ya na volos gub ne razomknu, chtoby
prosit' dlya tebya proshcheniya. Gospozha povesit tebya za otluchku.

                                    SHut

     Pust'  veshaet.  Kto  na etom svete horosho poveshen, tot nich'ih znamen ne
boitsya.

                                   Mariya

     Pochemu eto?

                                    SHut

     Da potomu, chto on ih ne vidit.

                                   Mariya

     Otvet dovol'no postnyj. YA mogu tebe skazat', gde eto vyrazhenie rodilos'
- "ya ne boyus' nich'ih znamen".

                                    SHut

     Gde, dobraya mistris Meri?

                                   Mariya

     Na vojne; i ego vy smelo mozhete upotreblyat' v vashih durachestvah.

                                    SHut

     CHto  zh,  podaj  bog  mudrost'  tem,  u  kogo  ona  est'; a durakam nado
primenyat' svoi talanty.

                                   Mariya

     I  vse-taki vas povesyat za takuyu dolguyu otluchku; ili esli vas progonyat,
razve eto ne to zhe samoe dlya vas, chto byt' poveshennym?

                                    SHut

     Inoj  raz  horoshaya  viselica  predotvrashchaet  plohuyu  zhenit'bu;  a  esli
progonyat, leto vyruchit.

                                   Mariya

     Tak vy nekolebimy?

                                    SHut

     |togo ya ne skazhu; no u menya est' prochnye svyazi s dvuh storon.

                                   Mariya

     Tak chto esli lopnet s odnoj storony, vyderzhit s drugoj; a esli lopnet s
obeih storon, upadut shtany.

                                    SHut

     Udachno,  chestnoe  slovo,  ochen'  udachno. SHagaj dal'she. Esli by ser Tobi
brosil pit', ty byla by ostroumnejshim kusochkom Evina myasa vo vsej Illirii.

                                   Mariya

     Tishe, moshennik, na slova ob etom. Vot idet gospozha. Prinesite izvineniya
umnen'ko, vam zhe luchshe budet.

                                  Uhodit.

                                    SHut

     Ostroumie,  esli budet na to tvoya volya, poshli mne dobroe durachestvo! Te
ostroumcy,  kotorye  dumayut, chto obladayut toboj, splosh' da ryadom okazyvayutsya
durakami;  a ya, kotoryj uveren, chto mne tebya nedostaet, mogu sojti za umnogo
cheloveka;   ibo  chto  govorit  Kvinapal?  "Luchshe  umnyj  durak,  chem  glupyj
mudrec".

                         Vhodyat Oliviya i Mal'vol'o.

     Blagoslovi vas bog, gospozha moya!

                                   Oliviya

     Uberite glupoe sozdanie.

                                    SHut

     Ili vy ne slyshite, druz'ya? Uberite gospozhu.

                                   Oliviya

     Ujdite  vy, pustoj durak; ne hochu vas bol'she; k tomu zhe, vy stanovites'
neprilichny.

                                    SHut

     Dva  nedostatka, madonna, ispravimye pri pomoshchi pit'ya i dobrogo soveta.
Dajte  pustomu duraku pobol'she vypit', i durak ne budet pust; a neprilichnomu
cheloveku   velite  ispravit'sya;  esli  on  ispravitsya,  on  perestanet  byt'
neprilichnym;  esli  on  ne  mozhet,  otdajte  ego v pochinku kropachu. Vse, chto
ispravleno,   tol'ko   zaplatano:  dobrodetel',  kotoraya  sogreshaet,  tol'ko
zaplatana  grehom, a greh, kotoryj ispravilsya, tol'ko zaplatan dobrodetel'yu.
Goditsya  etot  prostoj sillogizm, - horosho; ne goditsya, - chto zhe delat'! Kak
net  istinnogo  rogonosca,  krome  neschast'ya,  tak krasota - cvetok. Gospozha
velela ubrat' glupoe sozdanie; poetomu, ya povtoryayu, uberite ee.

                                   Oliviya

     Sudar', ya im velela ubrat' vas.

                                    SHut

     Velichajshee   nedorazumenie!   Gospozha,  cucullus  non  facit  monachum;
{Latinskaya poslovica - 'plat'e (klobuk) ne delaet monahom'.} drugimi slovami
-  v  mozgu  u  menya  ne  pestrye  tryapki.  Dobrejshaya madonna, razreshite mne
dokazat', chto vy glupoe sozdanie.

                                   Oliviya

     A vy eto mozhete?

                                    SHut

     Preiskusno, dobrejshaya madonna.

                                   Oliviya

     Dokazhite.

                                    SHut

     Dlya etogo ya dolzhen budu vas poispovedyvat', madonna. Dobrodetel'naya moya
myshka, otvechajte mne.

                                   Oliviya

     Horosho, sudar', raz net drugih razvlechenij, ya gotova.

                                    SHut

     Dobrejshaya madonna, o chem ty grustish'?

                                   Oliviya

     Dobrejshij shut, o smerti moego brata.

                                    SHut

     YA dumayu, chto ego dusha v adu, madonna.

                                   Oliviya

     YA znayu, chto ego dusha v rayu, shut.

                                    SHut

     Tem  bolee glupo, madonna, grustit' o tom, chto dusha vashego braga v rayu.
- Uberite glupoe sozdanie, gospoda.

                                   Oliviya

     CHto vy skazhete ob etom durake, Mal'vol'o? Ispravlyaetsya on?

                                 Mal'vol'o

     Da,  i  budet  ispravlyat'sya do teh por, poka ego ne svedut predsmertnye
korchi. Dryahlost', vredonosnaya dlya umnyh, vsegda na pol'zu durakam.

                                    SHut

     Poshli  vam  bog,  sudar'  moj, skoropostizhnuyu dryahlost', na preuspeyanie
vashej  durosti!  Ser  Tobi  gotov poklyast'sya, chto ya ne lisica; no on i dvumya
pensami ne poruchitsya, chto vy ne durak.

                                   Oliviya

     CHto vy na eto skazhete, Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

     YA  udivlyayus', kak eto vasha milost' mozhete nahodit' udovol'stvie v takom
bezmozglom  merzavce. YA videl, kak on davecha sploshal pered prostym figlyarom,
u  kotorogo  mozgov  ne  bol'she, chem u kamnya. Posmotrite, vot on uzhe i sdal;
esli  vy  sami  ne  smeetes'  i  ne  dostavlyaete emu sluchaya, to u nego i rot
zaklepan.  Uveryayu  vas,  po-moemu,  umnye  lyudi, kotorye gogochut pered etimi
naemnymi shutami, ne luchshe, chem podruchnye etih samyh shutov.

                                   Oliviya

     O,  vy  bol'ny samolyubiem, Mal'vol'o, i ni v chem ne nahodite vkusa. Kto
velikodushen,  bezvinen i vol'nogo sklada uma, tot primet, kak ptich'i strely,
to,  chto vy schitaete pushechnymi yadrami. Priznannyj shut ne oskorblyaet, hot' on
tol'ko  i  delaet,  chto  izdevaetsya.  -  kak  ne izdevaetsya i zavedomo umnyj
chelovek, hotya by on tol'ko i delal, chto porical.

                                    SHut

     Da   nadelit  tebya  Merkurij  darom  priviraniya  {Merkurij  v  antichnoj
mifologii - bog torgovli, schitajsya pokrovitelem obmerivatelej, obveshivatelej
i vsyakogo roda lgunov.} - za to, chto ty govorish' horoshee pro shutov!

                            Vozvrashchaetsya Mariya.

                                   Mariya

     Sudarynya,  tam  u  vorot kakoj-to molodoj gospodin, kotoryj ochen' hochet
govorit' s vami.

                                   Oliviya

     Ot grafa Orsino, dolzhno byt'?

                                   Mariya

     Ne znayu, sudarynya. |to krasivyj molodoj chelovek i s pristojnoj svitoj.

                                   Oliviya

     Kto iz moih lyudej ego zaderzhivaet?

                                   Mariya

     Ser Tobi, sudarynya, vash rodstvennik.

                                   Oliviya

     Uberite  ego,  pozhalujsta, on ne umeet govorit' inache, kak sumasshedshij.
Stydno za nego.

                               Uhodit Mariya.

     Shodite  vy, Mal'vol'o. Esli eto - posol'stvo ot grafa, to ya bol'na ili
menya net doma; vse, chto hotite, lish' by otdelat'sya.

                             Uhodit Mal'vol'o.

     Vot  vy  sami  vidite,  sudar', chto vashi durachestva stareyut i perestayut
nravit'sya lyudyam.

                                    SHut

     Ty  govorila  za  nas,  madonna,  tak, kak esli by tvoj starshij syn byl
durakom,  cherep  kakovomu  da  nab'et YUpiter mozgami! Ibo - da vot i on! - u
odnogo iz vashih rodichej ves'ma slabaya pia mater.

                              Vhodit ser Tobi.

                                   Oliviya

     CHestnoe slovo, polup'yan. - Kto tam u vorot, dyadya?

                                  Ser Tobi

     Gospodin.

                                   Oliviya

     Gospodin? Kakoj gospodin?

                                  Ser Tobi

     Tam  gospodin  odin...  chort  by  pobral  eti marinovannye seledki! Kak
zhivesh', durachok?

                                    SHut

     Dobrejshij ser Tobi!

                                   Oliviya

     Dyadya, dyadya, kak zhe eto vy spozaranku doshli do takoj letargii?

                                  Ser Tobi

     Liturgii! A nu ee, liturgiyu! Tam kto-to u vorot.

                                   Oliviya

     Da kto zhe eto takoj?

                                  Ser Tobi

     Puskaj  hot'  sam  d'yavol,  esli  emu  ugodno,  mne-to  chto?  Uzh vy mne
pover'te. A vprochem, vse ravno.

                                  Uhodit.

                                   Oliviya

     SHut, na kogo pohozh p'yanyj chelovek?

                                    SHut

     Na  utoplennika,  na  duraka  i na sumasshedshego: odin glotok sverh mery
delaet ego durakom; vtoroj - svodit s uma; a tretij - topit.

                                   Oliviya

     Ty  shodi i privedi sledovatelya, chtoby tot osmotrel moego dyadyushku: on v
tret'ej stepeni op'yaneniya, on utonul. Pojdi, posmotri za nim.

                                    SHut

     Pokamest  on  tol'ko  eshche  s  uma soshel, madonna; i durak prismotrit za
sumasshedshim.

                                  Uhodit.
                          Vozvrashchaetsya Mal'vol'o.

                                 Mal'vol'o

     Sudarynya,  etot  molodoj  chelovek  klyanetsya,  chto emu nado pogovorit' s
vami.  YA  emu  skazal,  chto  vy bol'ny; on utverzhdaet, chto izveshchen ob etom i
potomu-to  i  prishel pogovorit' s vami. YA emu skazal, chto vy spite; on budto
by preduvedomlen i ob etom takzhe i potomu-to i prishel pogovorit' s vami. CHto
emu skazat', gospozha? On vooruzhen protiv lyubogo otvoda.

                                   Oliviya

     Skazhite emu, chto on ne budet so mnoj govorit'.

                                 Mal'vol'o

     |to  emu  skazano;  a on zayavlyaet, chto ostanetsya torchat' u vashih vorot,
kak  sherifskij stolb, {U vhoda v oficial'noe obitalishche sherifa - sud'i okruga
-  obychno  pomeshchali dva stolba, so skam'ej mezhdu nimi, na kotoroj dozhidalis'
prositeli  i  arestovannye.}  i  budet  v  vide podporki dlya skam'i, poka ne
pogovorit s vami.

                                   Oliviya

     Kakogo eto roda chelovek?

                                 Mal'vol'o

     Da muzheskogo roda.

                                   Oliviya

     Na chto on pohozh?

                                 Mal'vol'o

     Povedenie  ego  ni  na chto ne pohozhe; on zhelaet govorit' s vami, ugodno
vam eto ili net.

                                   Oliviya

     Kakov on soboj i kakih let?

                                 Mal'vol'o

     Dlya  muzhchiny  nedostatochno star, dlya mal'chika nedostatochno molod; vrode
nedozrelogo  struchka  ili nenalivshegosya yabloka; tak, seredinka na polovinku,
mezhdu  mal'chikom  i muzhchinoj. On ochen' miloviden i govorit ochen' zadorno; ot
nego, mozhno skazat', eshche otdaet materinskim molokom.

                                   Oliviya

     Pust' yavitsya syuda. Pozovite moyu kameristku.

                                 Mal'vol'o

     Kameristka, gospozha zovet.

                                  Uhodit.
                            Vozvrashchaetsya Mariya.

                                   Oliviya

     Dajte mne pokryvalo; nakin'te mne na lico. Vyslushaem eshche raz posol'stvo
Orsino.

                        Vhodyat Viola i priblizhennye.

                                   Viola

     Kto iz vas dostochtimaya hozyajka etogo doma?

                                   Oliviya

     Govorite so mnoj; ya budu otvechat' za nee. CHto vam ugodno?

                                   Viola

     Luchezarnejshaya,  izyskannejshaya  i  nesravnennejshaya krasota, ya proshu vas,
skazhite mne, ne vy li hozyajka doma, potomu chto ya nikogda ee ne vidal; mne by
ne  hotelos'  potratit'  naprasno moyu rech', potomu chto, ne govorya uzhe o tom,
chto  ona  zamechatel'no horosho napisana, mne stoilo bol'shogo truda zatverdit'
ee.  - Dobrye krasavicy, ne podvergajte menya nasmeshkam; ya ochen' chuvstvitelen
dazhe k malejshemu durnomu obhozhdeniyu.

                                   Oliviya

     Otkuda vy prishli, sudar'?

                                   Viola

     YA  mogu skazat' tol'ko nemnogim bol'she togo, chto ya zauchil a etot vopros
-  uzhe  vne moej roli. Milaya sudarynya, dajte mne skromnuyu uverennost' v tom,
chto vy hozyajka etogo doma, daby ya mog pristupit' k moej rechi.

                                   Oliviya

     Vy komediant?

                                   Viola

     Net, moe glubokoe serdce. I vse zhe, klyanus' klykami kovarstva. ya ne to,
chto ya razygryvayu. Vy - hozyajka doma?

                                   Oliviya

     Esli ya ne prisvaivayu nich'ih prav, to eto ya.

                                   Viola

     Razumeetsya, esli eto vy, to vy ih prisvaivaete; ibo to, chem vy. vlastny
postupit'sya,  vy  ne  vlastny  hranit'.  No eto ne vhodit v moe poruchenie. YA
nachnu moyu hvalebnuyu vam rech', a zatem pokazhu vam serdce moego posol'stva.

                                   Oliviya

     Perejdite k tomu, chto v nem sushchestvenno; ya izbavlyayu vas ot voshvalenij.

                                   Viola

     Uvy, mne stoilo bol'shogo truda zauchit' ih, i oni poetichny.

                                   Oliviya

     Tem bolee dolzhny oni byt' pritvorny. YA vas proshu, ostav'te ih pro sebya.
YA  slyshala, vy byli derzki u moih vorot, i pozvolila vam vojti, bol'she chtoby
posmotret'  na  vas,  chem chtoby vas slushat'. Esli vy ne sumasshedshij, ujdite;
esli  u vas est' rassudok, bud'te kratki; ya sejchas ne pod takoj lunoj, chtoby
uchastvovat' v pustyh dialogah.

                                   Mariya

     Ne postavite li vy, sudar', parusa? Doroga - vot.

                                   Viola

     Net,  dobryj matrosik, podozhdi so svoej shvabroj; ya eshche pokachayus' tut. -
Smyagchite nemnogo vashego velikana, prelestnaya gospozha. CHto vy skazhete? Ved' ya
posol.

                                   Oliviya

     Vy  navernoe  dolzhny  soobshchit'  chto-nibud'  otvratitel'noe,  raz vy tak
uzhasno uchtivy. Izlozhite, chto vam porucheno.

                                   Viola

     |to  naznacheno tol'ko dlya vashih ushej. YA prinoshu ne ob®yavlenie vojny, ne
trebovanie  pokornosti.  V moej ruke maslichnaya vetv'; moi slova polny mira i
blagorazumiya.

                                   Oliviya

     Odnakozhe vy nachali neuchtivo. Kto vy takoj? CHego vy hotite?

                                   Viola

     Neuchtivosti, kotoruyu ya proyavil, menya nauchila okazannaya mne vstrecha. Kto
ya  takoj  i  chego ya hochu - tak zhe tainstvenno, kak devstvo; dlya vashih ushej -
svyatynya, dlya vseh prochih - profanaciya.

                                   Oliviya

     Ostav'te nas odnih; my hotim uslyshat' etu svyatynyu.

                        Uhodyat Mariya i priblizhennye.

     Itak, sudar', kakova zhe vasha tema?

                                   Viola

     Prelestnejshaya gospozha...

                                   Oliviya

     Uteshitel'noe  uchenie, i ob etom mnogoe mozhno skazat'. Gde zhe samaya vasha
tema?

                                   Viola

     V grudi Orsino.

                                   Oliviya

     V ego grudi! V kakoj glave ego grudi?

                                   Viola

     Esli otvechat' metodicheski, v pervoj glave ego serdca.

                                   Oliviya

     O, eto ya chitala; eto - eres'. Bol'she vam nechego skazat'?

                                   Viola

     Dobraya gospozha, pozvol'te mne vzglyanut' na vashe lico.

                                   Oliviya

     Razve  vash gospodin poruchil vam vesti peregovory s moim licom? Vot vy i
otstupili  ot  vashej  temy.  No  my  otkinem  zavesu  i pokazhem vam kartinu.
Smotrite, sudar': vot takoj ya byla sejchas. Razve ne horosho sdelano?
                          (Otkidyvaet pokryvalo.)

                                   Viola

     Prevoshodno sdelano, esli tol'ko vse eto sdelal bog.

                                   Oliviya

     Kraska, sudar', prochnaya; vyderzhit i veter i nenast'e.

                                   Viola

                    Krasa bez lzhi, gde alyj cvet i belyj
                    Sama priroda nezhno navela.
                    Vy byli by vseh zhenshchin besserdechnej,
                    Pohoroniv v mogile etu prelest'
                    I ne ostaviv miru otpechatka.

                                   Oliviya

     O  sudar',  ya ne budu nastol'ko zhestokoserda; ya izdam vsyacheskie perechni
moej  krasoty;  ej budet sostavlena opis', i kazhdaya chastica i prinadlezhnost'
budut prilozheny k moemu zaveshchaniyu. Tak, naprimer: zasim dve guby, dostatochno
krasnye;  zasim  dva  golubyh  glaza,  s  vekami k nim; zasim odna sheya, odin
podborodok i tak dalee. Vy prislany syuda, chtoby menya ocenit'?

                                   Viola

                    YA vizhu, kto vy: vy gordy sverh mery.
                    No bud' vy dazhe d'yavol, vy prekrasny.
                    Moj gercog lyubit vas. Takoj lyubvi
                    Nel'zya ne nagradit', hotya b vy byli
                    Prekrasnej vseh!

                                   Oliviya

                                     A kak menya on lyubit?

                                   Viola

                    S potokom slez, so stonami, v kotoryh
                    Gremit lyubov', so vzdohami ognya.

                                   Oliviya

                    YA ne mogu ego lyubit'; on znaet.
                    YA veryu, chto on doblesten; ne sporyu,
                    On znaten, i bogat, i v cvete sil;
                    Hvalim v narode, shchedr, uchen, otvazhen;
                    I vneshnost'yu priyatnyj chelovek;
                    I vse zh ya ne mogu ego lyubit';
                    On mog by sam davno sebe otvetit'.

                                   Viola

                    Kogda b ya vas lyubil, kak on, sgoraya
                    V takoj muchitel'noj, smertel'noj zhizni,
                    V otkaze vashem ya b ne videl smysla,
                    Ne ponyal by ego.

                                   Oliviya

                                     I chto togda?

                                   Viola

                    U vashej dveri splel by ya shalash,
                    K moej dushe vzyval by, k toj, chto v dome;
                    Pisal by pesni o lyubvi neschastnoj
                    I gromko pel by ih v bezmolv'e nochi;
                    Krichal by vashe imya gulkim holmam,
                    CHtob vtorila vozdushnaya boltun'ya:
                    "Oliviya!" Mezh nebom i zemlej
                    Vy ne mogli b najti sebe pokoya,
                    Poka by ne smyagchilis'.

                                   Oliviya

                                            Vy mogli by
                    Dostignut' mnogogo. Kto rodom vy?

                                   Viola

                    Hot' zhrebij moj ne ploh, no rod moj vyshe:
                    YA dvoryanin.

                                   Oliviya

                                 Vernites' zhe k Orsino.
                    YA ne mogu ego lyubit'. I bol'she
                    Posol'stv ne nuzhno; razve chto, byt' mozhet,
                    Zajdete vy skazat', kak on otnessya.
                    Proshchajte. Vot; spasibo vam za trud.

                                   Viola

                    YA ne posyl'nyj, spryach'te koshelek;
                    Nagrady zhdet moj gercog, a ne ya.
                    Pust' v kamennoe vlyubites' vy serdce,
                    Pust' tochno tak zhe prezryat vashu strast'!
                    Proshchajte zhe, prekrasnaya zhestokost'.

                                  Uhodit.

                                   Oliviya

                    "Kto rodom vy?" -
                    "Hot' zhrebij moj ne ploh, no rod moj vyshe:
                    YA dvoryanin". - Klyanus', chto eto tak.
                    Tvoe lico, tvoj stan, rech', um, postupki-
                    Tvoj pyatikratnyj gerb. No tishe, tishe!
                    Ved' vse zhe on ne gercog. Kak zhe tak?
                    Uzheli tak legko shvatit' zarazu?
                    YA chuvstvuyu, kak etot yunyj obraz
                    Neulovimym i nezrimym shagom
                    Pronik v moi glaza. Nu chto zhe, pust'. -
                    Syuda, Mal'vol'o!

                          Vozvrashchaetsya Mal'vol'o.

                                 Mal'vol'o

                                      Zdes', k uslugam vashim.

                                   Oliviya

                    Begi za etim derzostnym poslancem,
                    Za grafskim chelovekom. On ostavil
                    Zdes' etot persten'. Mne ego ne nado.
                    YA ne hochu, chtoby on l'stil Orsino
                    Pustoj nadezhdoj: ya - ne dlya nego.
                    I esli yunosha zashel by zavtra,
                    YA ob®yasnila by emu prichiny.
                    Potoropis', Mal'vol'o.

                                 Mal'vol'o

                                            YA speshu.

                                  Uhodit.

                                   Oliviya

                    CHto delayu, ne vedayu sama.
                    Rech' l'stivyh glaz, boyus', sil'nej uma.
                    Sud'ba, reshaj; nam voli ne dano;
                    Pust' sovershitsya to, chto suzhdeno.

                                  Uhodit.






                               Morskoj bereg.
                        Vhodyat Antonio i Sebast'yan.

                                  Antonio

     Ostat'sya dol'she vy ne hotite? I ne hotite, chtoby ya shel s vami?

                                 Sebast'yan

     Ne   vzyshchite,  no  ya  ne  hochu.  Moi  zvezdy  svetyat  na  menya  mrachno;
zlovrednost'  moej sud'by mozhet vozmutit' i vatu; poetomu ya dolzhen prosit' u
vas  razresheniya  nesti  moi nevzgody odnomu; bylo by plohoj nagradoj za vashu
lyubov' - vozlagat' ih hot' skol'ko-nibud' na vas.

                                  Antonio

     Pozvol'te mne vse-taki uznat', kuda vy napravlyaetes'.

                                 Sebast'yan

     Net,   sudar',   pravo   zhe;  namechennoe  mnoyu  puteshestvie  -  prostoe
skital'chestvo.  No  ya vizhu v vas takoe zamechatel'noe chuvstvo skromnosti, chto
vy  ne  stanete  vypytyvat'  u  menya  to,  chto ya hotel by ostavit' pro sebya;
poetomu  pristojnost'  tem  bolee  velit  mne  otkryt'sya samomu. Tak vot, vy
dolzhny  znat' obo mne, Antonio, chto moe imya - Sebast'yan, kotoroe ya smenil na
Rodrigo.   Moj   otec  byl  tot  samyj  messalinskij  Sebast'yan  {Messalin -
vymyshlennaya  mestnost'.}, o kotorom, ya znayu, vy slyshali. Posle nego ostalis'
ya i sestra, s kotoroj my rodilis' v odin i tot zhe chas. Otchego ne ugodno bylo
nebesam,  chtoby  tak  zhe my i konchilis'! No vy, sudar', sudili inache, potomu
chto  za  kakoj-nibud'  chas do togo, kak vy izvlekli menya iz morskogo priboya,
moya sestra utonula.

                                  Antonio

     Kakoe gore!

                                 Sebast'yan

     ZHenshchina,  sudar', kotoruyu - hot' nas i schitali ochen' pohozhimi - mnogie,
odnakozhe,  priznavali  krasavicej.  No  hot'  ya i ne mog soglasit'sya s takoj
slishkom  uzh vostorzhennoj ocenkoj, ya vse zh taki mogu smelo zayavit' o nej: ona
obladala dushoj, kotoruyu sama zavist' ne mogla ne nazvat' prekrasnoj. Ona uzhe
utonula,  sudar',  v  solenyh struyah, hotya, kazhetsya, ya opyat' gotov utopit' v
nih ee vospominanie.

                                  Antonio

     Vy menya izvinite, sudar', chto ya ploho za vami uhazhival.

                                 Sebast'yan

     O dobryj Antonio, prostite menya, chto ya dostavil vam hlopoty.

                                  Antonio

     Esli  vy  ne  hotite  umertvit'  menya za moyu lyubov', pozvol'te mne byt'
vashim slugoj.

                                 Sebast'yan

     Esli  vy  ne  hotite unichtozhit' to, chto vy sdelali, to est' ubit' togo,
kogo vy spasli, ne zhelajte etogo. Prostimsya srazu: moya grud' polna nezhnosti,
i  ya  vse eshche tak blizok po skladu k moej materi, chto malejshij povod - i moi
glaza porasskazhut obo mne. YA napravlyayus' ko dvoru grafa Orsino. Proshchajte.

                                  Uhodit.

                                  Antonio

                    Da budet milost' vseh bogov s toboyu!
                    Ko mne vrazhdebny pri dvore Orsino,
                    Ne to by skoro ya tebya nastig.
                    No vse ravno, opasnost' ne beda;
                    Ty dorog mne, i ya pojdu tuda.

                                  Uhodit.




                                   Ulica.
                      Vhodit Viola, za neyu Mal'vol'o.

                                 Mal'vol'o

     Ne vy tol'ko chto byli u grafini Olivii?

                                   Viola

     Tol'ko  chto, sudar' moj; umerennym shagom ya s teh por uspel dojti tol'ko
dosyuda.

                                 Mal'vol'o

     Ona  vozvrashchaet  vam  etot  persten',  sudar';  vy  izbavili by menya ot
trudov, esli by sami zahvatili ego s soboj. Krome togo, ona dobavlyaet, chtoby
vy  vnushili  vashemu gospodinu beznadezhnuyu uverennost', chto on ej ne nuzhen; i
eshche  odno  -  chtoby vpred' vy nikogda ne osmelivalis' yavlyat'sya po ego delam,
razve  tol'ko  chtoby  dolozhit',  kak  vash  gospodin k etomu otnessya. S tem i
primite.

                                   Viola

                    YA persten' ej vruchil; on mne ne nuzhen.

                                 Mal'vol'o

     Pozvol'te,  sudar'! Vy ego derzostno brosili ej, i ona zhelaet, chtoby on
takim  zhe obrazom byl vozvrashchen; esli on stoit togo, chtoby nagnut'sya, vot on
zdes' lezhit na vidu; esli net, to pust' on prinadlezhit nashedshemu.

                                  Uhodit.

                                   Viola

                    YA perstnya ne vruchala ej. V chem delo?
                    Neuzhto zhe ee prel'stil moj vid?
                    Da, vzglyad ee byl nezhen, i, kazalos',
                    Ee glaza zabyli pro yazyk,
                    Zatem chto rech' byla poroj bessvyazna.
                    Ona v menya vlyubilas'; hitrost' chuvstva
                    Za mnoj poslala hmurogo gonca.
                    Vernula persten', ej nikem ne dannyj!
                    Vsemu vinovnik ya. A esli tak,
                    Bednyazhke luchshe by vlyubit'sya v grezu.
                    Naryad, ya vizhu, ty odna iz pagub,
                    Kotorymi moguch lukavyj vrag!
                    Krasivyj lzhec legko zapechatleet
                    Svoi cherty v netverdom zhenskom serdce.
                    My slaby, da, no v etom net viny:
                    My takovy, kak my sotvoreny.
                    Kak byt' teper'? V nee vlyublen moj gercog;
                    YA, bednoe chudovishche, - v nego;
                    Ona plenilas', po oshibke, mnoyu.
                    CHto budet dal'she? Esli ya muzhchina,
                    YA beznadezhna dlya ego lyubvi,
                    A esli zhenshchina, - uvy! - kak tshchetny
                    Olivii neschastnoj budut vzdohi!
                    O vremya, zdes' nuzhna tvoya ruka:
                    Mne ne rasputat' etogo klubka!

                                  Uhodit.




                                Dom Olivii.
                        Vhodyat ser Tobi i ser |ndryu.

                                  Ser Tobi

     Proshu,  ser  |ndryu.  Ne  byt' v posteli posle polunochi - znachit byt' na
nogah  v  rannij  chas;  a  "diluculo surgere", {Nachalo latinskogo izrecheniya:
diluculo surgere saluberrinium est - 'samoe poleznoe dlya zdorov'ya - eto rano
vstavat'".} ty znaesh' sam...

                                 Ser |ndryu

     Ej-bogu,  net,  ne  znayu.  No ya znayu, chto byt' na nogah v pozdnij chas -
znachit byt' na nogah v pozdnij chas.

                                  Ser Tobi

     Lozhnyj  vyvod; a eto ya nenavizhu, kak pustoj stakan. Byt' na nogah posle
polunochi  i  potom  lozhit'sya  -  eto rano, tak chto lozhit'sya posle polunochi -
znachit lozhit'sya rano. Razve nasha zhizn' ne sostoit iz chetyreh stihij?

                                 Ser |ndryu

     Da, govoryat; no po-moemu, ona skoree sostoit iz edy i pit'ya.

                                  Ser Tobi

     Ty premudr. Davaj poetomu est' i pit'. Mariana! |j! Kuvshin vina!

                                Vhodit SHut.

                                 Ser |ndryu

     A vot i durak, ej-bogu.

                                    SHut

     Kak zhivete, serdca moi? Videli vy kogda-nibud' vyvesku: "Nas troe"? {Na
vyveskah  nekotoryh kabakov togo vremeni shutki radi izobrazhalis' dve oslinye
golovy s ukazannoj nadpis'yu ("Tretij" - smotryashchij).}

                                  Ser Tobi

     Dobro pozhalovat', osel. Davajte zatyanem krugovuyu.

                                 Ser |ndryu

     CHestnoe  slovo,  u shuta prevoshodnyj golos. YA by sorok shillingov otdal,
chtoby imet' takuyu nogu i takoj sladkij zvuk dlya peniya, kak u shuta. Pravo zhe,
ty  prelestno  durachilsya  vchera  vecherom, kogda govoril o Pigrogromituse i o
vapiancah,  peresekayushchih  kveubusskij ekvator; {Vymyshlennye imena.} eto bylo
ochen'  horosho,  ej-bogu.  YA  poslal tebe shest' pensov dlya tvoej podruzhen'ki.
Poluchil ty ih?

                                    SHut

     YA  prikaravanil  tvoj  brezentik.  Ved' u Mal'vol'o nos ne knutovishche; u
moej sudarushki ruchka belaya, a mirmidoncy ne pivnye zavedeniya.

                                 Ser |ndryu

     Prevoshodno!  Luchshej shutki i ne pridumat', v konce koncov. Nu, a teper'
pesnyu.

                                  Ser Tobi

     Valyajte! Vot vam shest' pensov, spojte nam pesnyu.

                                 Ser |ndryu

     Vot i ot menya shesterka tozhe: esli odin rycar' daet...

                                    SHut

     Vy kakuyu hotite pesnyu: lyubovnuyu ili nazidatel'nuyu?

                                  Ser Tobi

     Lyubovnuyu, lyubovnuyu!

                                 Ser |ndryu

     Da, da, mne nazidanij ne nuzhno.

                                    SHut
                                   (poet)

                         Gde ty, milaya, bluzhdaesh'?
                         Stoj, poslushaj, ty uznaesh',
                           Kak poet tvoj vernyj drug.
                         Begat' nezachem daleche,
                         Vse puti privodyat k vstreche;
                           |to skazhut ded i vnuk.

                                 Ser |ndryu

     Zamechatel'no horosho, ej-bogu.

                                  Ser Tobi

     Horosho, horosho.

                                    SHut
                                   (poet)

                       CHto - lyubov'? Lyubvi ne zhdetsya;
                       Tot, kto vesel, pust' smeetsya;
                         Zavtra - nenadezhnyj dar.
                       Polno medlit'. Schast'e hrupko.
                       Poceluj menya, golubka;
                         YUnost' - rvushchijsya tovar.

                                 Ser |ndryu

     Medotochivyj golos, ili ya ne rycar'!

                                  Ser Tobi

     Nevynosimyj zvuk.

                                 Ser |ndryu

     Nevynosimo sladostnyj, ej-bogu.

                                  Ser Tobi

     Esli  slushat'  nosom, to hot' i sladkij, a nevynosimyj. Odnako, chto zhe,
pustim  my  nebo  v plyas, v samom dele? Vspugnem sycha takoj krugovoj pesnej,
chtoby ona u odnogo tkacha tri dushi vymotala? Davajte ili net?

                                 Ser |ndryu

     Esli vy menya lyubite, tak davajte. YA na krugovyh pesnyah sobaku s®el.

                                    SHut

     A ved' inaya sobaka, sudar', i sama kogo ugodno s®est.

                                 Ser |ndryu

     Eshche by! Spoemte "Ty plut".

                                    SHut

     "Pomolchi  ty,  plut",  rycar'?  YA  budu  vynuzhden nazyvat' tebya v pesne
plutom, rycar'.

                                 Ser |ndryu

     YA  uzhe  ne  v pervyj raz vynuzhdayu drugih nazyvat' menya plutom. Nachinaj,
shut. Nachinaetsya tak: "Pomolchi".

                                    SHut

     YA nikogda ne nachnu, esli budu molchat'.

                                 Ser |ndryu

     Horosho, ej-bogu. Nu, nachinaj.

                           Poetsya krugovaya pesnya.
                               Vhodit Mariya.

                                   Mariya

     CHto  za  koshach'yu  muzyku  vy  tut  razveli? Esli gospozha ne pozvala uzhe
svoego  dvoreckogo  Mal'vol'o  i  ne  velela emu vystavit' vas za vorota, to
mozhete mne ni v chem ne verit'.

                                  Ser Tobi

     Vasha  gospozha  kitayanka,  my  politiki,  Mal'vol'o  chuchelo,  a "nas tri
vesel'chaka".  Ili  ya  ne edinokrovnyj? Ili ya ne odnogo s nej roda? Fu ty, nu
ty! Gospozha!
                                   (Poet)
             "ZHil v Vavilone chelovek, s nim gospozha ego zhena".
                  {Vsya rech' sera Tobi peresypana strokami,
                    vydernutymi iz ballad togo vremeni.}

                                    SHut

     Razrazi menya, rycar' voshititel'no durachitsya.

                                 Ser |ndryu

     Da,  eto  u nego nedurno vyhodit, kogda on raspolozhen, i u menya tozhe; u
nego eto vyhodit izyashchnee, no zato u menya estestvennee.

                                  Ser Tobi
                                   (poet)

                         "Dvenadcatogo dekabrya..."

                                   Mariya

     Radi boga, tishe!

                             Vhodit Mal'vol'o.

                                 Mal'vol'o

     Gosudari  moi,  vy s uma soshli? Ili chto s vami? Neuzheli u vas pohvataet
uma,  pristojnosti  i vezhestva, chtoby ne gromyhat', kak medniki, v takoj chas
nochi?  Ili  vy  prinimaete  dom  moej  gospozhi  da  pivnuyu, chto vizzhite vashi
portnovskie  pesni bez vsyakogo smyagcheniya ili ugryzeniya golosa? Ili u vas net
ni uvazheniya k mestu i licam ni malejshego takta?

                                  Ser Tobi

     Takt, sudar' moi, my v nashih pesnyah soblyudali. Nu tebya - v petlyu!

                                 Mal'vol'o

     Ser  Tobi,  ya  dolzhen  pogovorit'  s vami nachistotu. Moya gospozha velela
skazat'  vam,  chto,  hot'  ona i daet vam priyut kak svoemu rodstvenniku, ona
ne  imeet  nichego obshchego s vashimi bezobraziyami. Esli vy mozhete otdelit' sebya
ot vashih neprilichij, vy - zhelannyj gost' v etom dome; esli net, to, bude vam
ugodno prostit'sya s nej, ona ves'ma ohotno pozhelaet vam schastlivogo puti.

                                  Ser Toki

                   "Schastlivyj put', nastal razluki chas".

                                   Mariya

     Perestan'te, dorogoj ser Tobi.

                                    SHut

                   "V ego ochah ogon' pochti ugas".

                                 Mal'vol'o

     Tak vot vy kak?

                                  Ser Tobi

                   "Net, ne umru vovek".

                                    SHut

     Spotknulsya chelovek.

                                 Mal'vol'o

     |to delaet vam velikuyu chest'.

                                  Ser Tobi

                  "Proch' ego prognat'?"

                                    SHut

                  "|to kak skazat'".

                                  Ser Tobi

                  "Proch' ego prognat' sejchas zhe".

                                    SHut

                  "Ah, net, net, progonyat vas zhe".

                                  Ser Tobi

     Sbilis',  sudar',  vrete.  -  Kto  ty  takoj,  kak ne dvoreckij? Ili ty
dumaesh',  chto  esli  ty  dobrodetelen, tak uzhe ne dolzhno byt' ni pirozhkov ni
piva?

                                    SHut

     Da, klyanus' svyatoj Annoj, i rot dolzhno obzhigat' inbirem.

                                  Ser Tobi

     Ty  prav.  -  Stupajte,  sudar',  natrite  vashu cep' hlebnym myakishem. -
Kuvshin vina, Mariya!

                                 Mal'vol'o

     Mistris  Meri,  esli  by  vy  schitali,  chto milost' nashej gospozhi stoit
bol'shego,   chem   prezrenie,   vy   by   ne   stali   sposobstvovat'   etomu
predosuditel'nomu obrazu zhizni. Ona obo vsem uznaet, klyanus' etoj rukoj.

                                  Uhodit.

                                   Mariya

     Idi, protryasi sebe ushi.

                                 Ser |ndryu

     Bylo  by  takim  zhe horoshim delom, kak vypit', kogda chelovek goloden, -
vyzvat' ego na poedinok, a zatem narushit' slovo i ostavit' ego v durakah.

                                  Ser Tobi

     Sdelaj eto, rycar'. YA napishu tebe vyzov ili peredam emu tvoe vozmushchenie
izustno.

                                   Mariya

     Dorogoj  ser  Tobi,  poterpite etu noch'. S teh por kak grafskij molodoj
chelovek  pobyval  segodnya u gospozhi, ona ochen' nespokojna. A chto do monsieur
Mal'vol'o, to ostav'te nas vdvoem. Esli ya ego ne okolpachu tak, chto on stanet
pritchej  u  lyudej,  i  ne  sdelayu  ego vseobshchim posmeshishchem, to schitajte menya
duroj, kotoraya ne umeet pryamo lezhat' v krovati. YA znayu, eto u menya vyjdet.

                                  Ser Tobi

     Prosveti nas, prosveti nas; rasskazhi nam chto-nibud' pro nego.

                                   Mariya

     Da chto, sudar', inoj raz on vrode kak puritanin.

                                 Ser |ndryu

     O, esli by ya tak dumal, ya by izbil ego, kak sobaku!

                                  Ser Tobi

     Kak?  Za  to,  chto  on  puritanin? Kakie u tebya ubeditel'nye osnovaniya,
dorogoj rycar'?

                                 Ser |ndryu

     Ubeditel'nyh   osnovanij   u   menya  net,  no  osnovaniya  u  menya  est'
dostatochnye.

                                   Mariya

     Nikakogo  on  cherta  ne  puritanin  i  voobshche  nichego  opredelennogo, a
poprostu   ugozhdatel';   zhemannyj  osel,  kotoryj  dolbit  naizust'  pravila
stepennosti  i podnosit ih vam celymi ohapkami; sam o sebe nailuchshego mneniya
i  do togo napichkan, kak emu kazhetsya, sovershenstvami, chto neprelozhno uveren,
budto vse, kto na nego ni vzglyanet, vlyubleny v nego; i vot etot-to ego porok
moya mest' i najdet otlichnyj sluchaj ispol'zovat'.

                                  Ser Tobi

     Ty chto hochesh' sdelat'?

                                   Mariya

     YA  hochu  podkinut'  na  ego puti nekie temnye lyubovnye poslaniya, gde po
cvetu borody, po forme nogi, po manere hodit', po opisaniyu glaz, lba i cveta
lica  on  uvidit  ves'ma bezoshibochno izobrazhennym samogo sebya. YA umeyu pisat'
ochen'  shozhe s gospozhoj vashej plemyannicej; tam, gde zabylos', v chem delo, my
edva mozhem razlichit' nashi pocherki.

                                  Ser Tobi

     Prevoshodno! YA uzhe chuyu, v chem tut zateya.

                                 Ser |ndryu

     I u menya ona v nosu.

                                  Ser Tobi

     On  podumaet,  chto  eti  pis'ma,  kotorye ty emu podkinesh', pisany moej
plemyannicej i chto ona v nego vlyublena.

                                   Mariya

     Moya mysl' dejstvitel'no takoj masti loshad'.

                                 Ser |ndryu

     I vasha loshad' sdelaet ego oslom.

                                   Mariya

     Oslom, nesomnenno.

                                 Ser |ndryu

     O, eto budet chudesno!

                                   Mariya

     Korolevskaya  poteha,  bud'te  uvereny.  YA  znayu,  moe lekarstvo na nego
podejstvuet.  YA  pomeshchu vas oboih - a shut puskaj budet tret'im - tam, gde on
najdet  pis'mo; ponablyudajte, kak on budet ego tolkovat', A poka - lozhites',
i pust' vam snitsya eto sobytie. Bud'te zdorovy.

                                  Uhodit.

                                  Ser Tobi

     Pokojnoj   nochi,  Pentezileya.  {Pentezileya  -  legendarnaya  voitel'nica
drevnosti, carica amazonok.}

                                 Ser |ndryu

     Ej zhe ej, slavnaya devica.

                                  Ser Tobi

     Gonchaya, chistokrovnaya i obozhaet menya. Nu, tak chto?

                                 Ser |ndryu

     Menya odnazhdy tozhe obozhali.

                                  Ser Tobi

     Idem spat', rycar'. Nado, chtob ty velel prislat' eshche deneg.

                                 Ser |ndryu

     Esli ya ne zapoluchu vashej plemyannicy, ya zdorovo sel.

                                  Ser Tobi

     Veli prislat' deneg, rycar'; esli, v konechnom schete, ty ee ne poluchish',
zovi menya kurguzoj loshad'yu.

                                 Ser |ndryu

     Esli ne poluchu, mozhete mne ni v chem ne verit'; kak vam ugodno.

                                  Ser Tobi

     Idem,  idem,  ya  pojdu zapalyu zhzhenku; sejchas uzhe pozdno lozhit'sya spat'.
Idem, rycar', idem, rycar'.

                                  Uhodyat.




                             Gercogskij dvorec.
                   Vhodyat Gercog, Viola, Kurio i drugie.

                                   Gercog

                Pust' mne spoyut. - A, dobryj den', druz'ya! -
                Cezario, tu pesnyu, chto vchera,
                Starinnuyu, beshitrostnuyu pesnyu;
                Ona moyu tosku smyagchila bol'she,
                CHem legkij zvon i delanye rechi
                Provornyh i vertlyavyh nashih dnej.
                Odnu strofu.

                                   Kurio

     Togo net, prostite, vasha svetlost', kto mog by ee spet'.

                                   Gercog

     A kto eto byl?

                                   Kurio

     Feste,  skomoroh,  gosudar';  shut,  kotoryj ochen' nravilsya otcu gospozhi
Olivii. On gde-nibud' tut poblizosti.

                                   Gercog

     Razyshchite ego, a poka sygrajte melodiyu.

                        Kurio uhodit, muzyka igraet.

                   Pridi, moj mal'chik; esli sam polyubish',
                   To v sladkoj muke vspomni obo mne.
                   Vse, kto vlyublen, takie zhe, kak ya:
                   Nestojki, vetreny vo vseh poryvah,
                   I tol'ko milyj obraz neizmenen
                   U nih v dushe. Kak ty napev nahodish'?

                                   Viola

                   YA by skazal, on eho shlet k prestolu,
                   Gde vlastvuet lyubov'.

                                   Gercog

                   Ty masterski skazal. Ruchayus' zhizn'yu,
                   Hot' ty i molod, no tvoim glazam
                   Uzhe byla zhelanna ch'ya-to milost'.
                   CHto, mal'chik, razve net?

                                   Viola

                                             Da, vasha milost'.

                                   Gercog

                   Kto eta zhenshchina?

                                   Viola

                                    Na vas pohozha.

                                   Gercog

                   Togda ona tebya ne stoit. Vozrast
                   Ee kakoj?

                                   Viola

                              Kak vash, moj gosudar'.

                                   Gercog

                   Stara, ej-bogu. Muzh byt' dolzhen starshe
                   Svoej zheny, i ej on budet vporu,
                   Ona prochnej ego zahvatit serdce;
                   Hot' my sebya i voshvalyaem, mal'chik,
                   My hrupche, my obmanchivej v lyubvi,
                   Izmenchivej, slabej, nedolgovechnej,
                   CHem zhenshchiny.

                                   Viola

                                 Vy pravy, gosudar'.

                                   Gercog

                   Pust' ta, kogo ty lyubish', budet mladshe,
                   Ne to priyazn' ne vyderzhit tvoya.
                   Ved' zhenshchiny - kak rozy: pyshnyj cvet
                   Edva rascvel - ego uzhe i net.

                                   Viola

                   Da, eto tak; i kak pechal'no eto:
                   Uvy, pogibnut' v samyj chas rascveta!

                         Vozvrashchayutsya Kurio i SHut.

                                   Gercog

                   A, bratec, spoj vcherashnyuyu nam pesnyu! -
                   Poslushaj, mal'chik, staraya, prostaya.
                   Vyazal'shchicy, rabotaya na solnce,
                   I devushki, pletya kostyami niti,
                   Poyut ee; ona vo vsem pravdiva
                   I teshitsya nevinnost'yu lyubvi,
                   Kak starina.

                                    SHut

     Vy gotovy, gosudar'?

                                   Gercog

                   Da, spoj, proshu.

                                  Muzyka.



                                    SHut

                        "Priletaj, prilegaj, smert',
                            Pust' menya obov'yut pelenoj;
                        Ugasaj, ugasaj, tverd',
                            YA ubit besserdechnoj krasoj.
                        Moj savan tisovoj listvoj
                            Izukras'te.
                        YA vstrechu smertnyj zhrebij svoj,
                            Kak schast'e.
                        Bez cvetov, bez cvetov, tak,
                            Tol'ko v chernom grobu shoronya,
                        Bez druzej, bez druzej, v mrak,
                            Ne prostyas', opustite menya.
                        V mogile dajte mne lezhat'
                            Uedinennoj,
                        CHtob ne prishel nad nej rydat'
                            Vlyublennyj".

                                   Gercog

                   Voz'mi za trud.

                                    SHut

     Kakoj zhe eto trud, gosudar'? Dlya menya, gosudar', pet' - udovol'stvie.

                                   Gercog

                   Nu, ya za udovol'stvie plachu.

                                    SHut

     Pravil'no,  gosudar',  za  udovol'stviya prihoditsya rasplachivat'sya, rano
ili pozdno.

                                   Gercog

                   Teper' prosti, no ya s toboj proshchus'.

                                    SHut

     Da ohranit tebya melanholicheskij bog; a portnoj da sosh'et tebe kamzol iz
perelivchatoj  tafty, ibo tvoya dusha - istinnyj opal. Lyudej takogo postoyanstva
nado  by  otpravlyat' v more, chtoby ih zanyatiem moglo okazat'sya chto ugodno, a
cel'  mogla  byt'  gde  ugodno;  takim  sposobom  iz nichego vsegda poluchitsya
otlichnoe puteshestvie. Bud'te zdorovy.

                                  Uhodit.

                                   Gercog

                      Ostav'te nas.

                        Uhodyat Kurio i priblizhennye.

                                     Moj mal'chik, poseti
                     Eshche raz etu gorduyu zhestokost'.
                     Moya lyubov' - skazhi ej - vyshe mira,
                     Mne gryaz' zemnyh ugodij ne nuzhna,
                     I vse dary, ej poslannye schast'em,
                     Mne tak zhe, kak i schast'e, bezrazlichny;
                     Lish' carstvennoe chudo sovershenstva,
                     V nej voploshchennoe, vlechet moj duh.

                                   Viola

                     No esli vas ona lyubit' ne mozhet?

                                   Gercog

                     YA ne primu otkaza.

                                   Viola

                                        Vy dolzhny.
                     Dopustim, zhenshchina - byt' mozhet dazhe
                     Takaya est' - vas lyubit s mukoj serdca,
                     Kak vy Oliviyu; vy - net; i eto
                     Vy ej skazali; ved' ona dolzhna
                     Prinyat' otkaz?

                                   Gercog

                                     Grud' zhenshchiny ne mozhet
                     Snesti bien'ya stol' moguchej strasti,
                     Kak v etom serdce; zhenskie serdca
                     Tak mnogo ne vmestyat i ne uderzhat.
                     Net, ih lyubov' ne bole, chem pozyv, -
                     Volnenie ne pecheni, a neba, -
                     Vedushchij k sytosti i k otvrashchen'yu;
                     Moya lyubov', kak more, golodna
                     I stol'ko zhe poglotit; net sravnen'ya
                     Mezh tem, kak byl by zhenshchinoj lyubim ya,
                     I tem, kak ya Oliviyu lyublyu.

                                   Viola

                     I vse-taki ya znayu...

                                   Gercog

                                           CHto ty znaesh'?

                                   Viola

                     Kak lyubyat zhenshchiny. V nih serdce verno,
                     Kak v nas. U moego otca byla
                     Doch', i ona lyubila cheloveka,
                     Kak, bud' ya zhenshchinoj, i ya, byt' mozhet,
                     Lyubil by vas.

                                   Gercog

                                    Skazhi mne etu povest'.

                                   Viola

                     V nej belye stranicy. Strast' ee
                     Tailas' molcha i, kak cherv' v cvetke,
                     Snedala zhar ee lanit; v zelenoj
                     I zheltoj melanholii ona
                     Zastyla, kak nadgrobnaya Pokornost',
                     I ulybalas'. |to l' ne lyubov'?
                     My bol'she govorim, klyanemsya bol'she;
                     No eto - pokaznaya storona:
                     Obety shchedry, a lyubov' bedna.

                                   Gercog

                     I chto zh, lyubov' tvoyu sestru ubila?

                                   Viola

                     Odin lish' ya - vse docheri otca,
                     Vse synov'ya ego... hotya ne znayu.
                     Tak mne pojti k grafine?

                                   Gercog

                                               Da, skoree!
                     Snesi ej eto; povtori ej vnov',
                     CHto ne otstupit i ne zhdet lyubov'.

                                  Uhodyat.




                                Sad Olivii.
                    Vhodyat ser Tobi, ser |ndryu i Fabian.

                                  Ser Tobi

     Pozhaluj syuda, sin'or Fabian.

                                   Fabian

     Da,  ya  idu;  esli  ya  upushchu hot' krupicu etoj potehi, pust' ya nasmert'
svaryus' v melanholii.

                                  Ser Tobi

     Razve  ty  ne  byl  by  rad, esli by etot neschastnyj dryannoj pes prinyal
gromoglasnoe posramlenie?

                                   Fabian

     YA  by likoval, dorogoj moj; vy znaete, on vvel menya v nemilost' gospozhi
iz-za odnoj tut medvezh'ej travli.

                                  Ser Tobi

     CHtoby ego podraznit', my emu tut pokazhem medvedya i razygraem ego na vse
korki; razve ne tak, ser |ndryu?

                                 Ser |ndryu

     Esli ne razygraem, to nashej zhizni grosh cena.

                                  Ser Tobi

     A vot i malen'kaya moshennica.

                               Vhodit Mariya.

     Privet, sokrovishche moe indijskoe!

                                   Mariya

     Vy vse troe spryach'tes' za etot samshit. Mal'vol'o idet syuda po allee. On
tam  na solnce celyh polchasa obuchal maneram sobstvenuyu ten'. Ponablyudajte za
nim,  esli  lyubite  poteshnoe;  ya  uverena,  chto  eto  pis'mo prevratit ego v
mechtatel'nogo  idiota.  Ne  shevelites',  radi  vsego smeshnogo! A ty lezhi tut
(ronyaet pis'mo), potomu chto priblizhaetsya forel', kotoruyu lovyat shchekotkoj.

                                  Uhodit.
                             Vhodit Mal'vol'o.

                                 Mal'vol'o

     |to  delo  sluchaya;  vse delo sluchaya. Ot Marii ya slyshal odnazhdy, chto ona
menya lyubit, da i sama ona kak-to v razgovore kosnulas' togo, chto esli by ona
vlyubilas', to tol'ko v cheloveka vrode menya. Krome togo, ona ko mne otnositsya
s  takim  vozvyshennym  uvazheniem, kak ni k komu iz svoih priblizhennyh. CHto ya
dolzhen ob etom dumat'?

                                  Ser Tobi

     Vot samonadeyannyj negodyaj!

                                   Fabian

     O,  tishe!  Mechtanie  prevrashchaet  ego  v  redkostnogo  indyuka:  ish'  kak
vystupaet, raspustiv per'ya!

                                 Ser |ndryu

     Ej zhe ej, ya by tak otkolotil negodyaya!

                                  Ser Tobi

     Tishe, govoryu.

                                 Mal'vol'o

     Stat' grafom Mal'vol'o!

                                  Ser Tobi

     Ah, negodyaj!

                                 Ser |ndryu

     Zastrelite ego, zastrelite ego iz pistoleta.

                                  Ser Tobi

     Tishe, tishe!

                                 Mal'vol'o

     Tomu est' primery: grafinya Strachchi vyshla zamuzh za svoego garderobshchika.

                                 Ser |ndryu

     CHtob   tebya,   Iezavel'!   {Upominaemaya   v  Biblii  iudejskaya  carica,
otlichavshayasya gordost'yu i porochnost'yu.}

                                   Fabian

     O, tishe! On sovsem pogloshchen. Smotrite, kak razdulsya ot voobrazheniya.

                                 Mal'vol'o

     ZHenatyj na nej uzhe tri mesyaca, sidya v kresle pod baldahinom...

                                  Ser Tobi

     O, esli by u menya byl samostrel, chtoby zapustit' emu kamnem v glaz!

                                 Mal'vol'o

     ...  okruzhennyj  svoimi  slugami,  odetyj v rasshityj barhat, tol'ko chto
vstav s sofy, gde ya pokinul Oliviyu spyashchej...

                                  Ser Tobi

     Ogon' i zhupel!

                                   Fabian

     O, tishe, tishe!

                                 Mal'vol'o

     ...I  tut  vesti  sebya  velichavo;  a zatem, posle sderzhannogo bluzhdaniya
vzglyadom,  zayaviv  im,  chto  ya znayu svoe mesto i zhelal by, chtoby i oni znali
svoe, velet' pozvat' moego rodstvennika, sera Tobi.

                                  Ser Tobi

     Kandaly i cepi!

                                   Fabian

     O, tishe, tishe, tishe, da nu vas!

                                 Mal'vol'o

     Semero  iz  moih  lyudej  poslushnym  dvizheniem  otpravlyayutsya za nim; tem
vremenem  ya  hmuryu  brovi  i,  mozhet byt', zavozhu moi chasy ili igrayu moej...
kakoj-nibud'   dragocennoj   bezdelushkoj.   Tobi  podhodit,  otveshivaet  mne
poklon...

                                  Ser Tobi

     I etot chelovek ostanetsya zhiv?

                                   Fabian

     Dazhe esli by nashe molchanie tyanuli iz nas telegami, vse-taki tishe!

                                 Mal'vol'o

     ...ya  prostirayu  k nemu ruku vot tak, umeryaya privetlivuyu ulybku strogim
vzglyadom vlasti...

                                  Ser Tobi

     I Tobi ne hleshchet tebya po gubam?

                                 Mal'vol'o

     ...govorya:  "Dyadyushka Tobi, moya sud'ba, podariv mne vashu plemyannicu dala
mne pravo govorit' s vami tak..."

                                  Ser Tobi

     CHto, chto?

                                 Mal'vol'o

     "...Vy dolzhny otuchit'sya ot p'yanstva..."

                                  Ser Tobi

     Von, parshivec!

                                   Fabian

     Ah, poterpite, ili my rasstroim vsyu nashu zateyu.

                                 Mal'vol'o

     "...Krome   togo,  vy  tratite  sokrovishcha  vashego  vremeni  s  kakim-to
glupen'kim rycarem..."

                                 Ser |ndryu

     |to ya, uveryayu vas.

                                 Mal'vol'o

     "... s kakim-to serom |ndryu"...

                                 Ser |ndryu

     YA tak i znal, chto eto ya, potomu chto mnogie zovut menya glupen'kim.

                                 Mal'vol'o

     CHto eto u nas za delo tut? (Podbiraet pis'mo.)

                                   Fabian

     Vot kulik podoshel k silku.

                                  Ser Tobi

     O, tishe! I duh vesel'ya da vnushit emu chitat' vsluh!

                                 Mal'vol'o

     Klyanus'  zhizn'yu,  eto ruka gospozhi: eto ee ery, ee eli; a tak ona pishet
bol'shoe P. Tut ne mozhet byt' i voprosa, eto ee ruka.

                                 Ser |ndryu

     Ee ery, ee eli. CHto eto znachit?

                                 Mal'vol'o
                                  (chitaet)

     "Nevedomomu  vozlyublennomu  vmeste s moimi dobrymi pozhelaniyami". Sovsem
ee  oboroty!  S  vashego  razresheniya, vosk. Tihon'ko! I pechat' - ee Lukreciya,
kotoroj ona vsegda zapechatyvaet. |to gospozha. K komu by eto moglo byt'?

                                   Fabian

     A ego zadelo za pechen' i prochee.

                                 Mal'vol'o
                                  (chitaet)

                           "Vidit nebo, ya lyublyu.
                                No kogo?
                           Guby, vam zamknut' velyu
                           Tajnu serdca moego".

"Tajnu  serdca  moego".  CHto  dal'she? Razmer menyaetsya. "Tajnu serdca moego":
chto, esli eto ty, Mal'vol'o?

                                  Ser Tobi

     |h, povesit' tebya, barsuk!

                                 Mal'vol'o
                                  (chitaet)

                        "Mogu velet' tomu, chto milo;
                        No, kak Lukreciyu - kinzhal,
                        Moj duh bezmolvie pronzilo.
                        M, O, A, L - menya skoval".

                                   Fabian

     Golovolomnaya chepuha!

                                  Ser Tobi

     YA zhe govoryu: prevoshodnaya zhenshchina.

                                 Mal'vol'o

     "M,  O,  A,  L  -  menya  skoval". Net, pozvol'te, dajte podumat', dajte
podumat', dajte podumat'.

                                   Fabian

     Vot yadovitoe blyudo ona emu podnesla!

                                  Ser Tobi

     I kak zhadno etot sokol na nego kinulsya!

                                 Mal'vol'o

     "Mogu velet' tomu, chto milo". Da, ona mozhet mne velet', ya ej sluzhu, ona
-  moya  gospozha.  Da,  eto  yasno  vsyakomu  zdravomu  ponimaniyu;  tut nikakih
zatrudnenij  net.  Nu,  a konej, - chto mozhet oznachat' eto raspolozhenie bukv?
Esli by ya mog v etom najti chto-nibud' pohozhee na menya... Tihonechko! M, O, A,
L...

                                  Ser Tobi

     O, a nu-ka, razgadaj. On sbilsya so sleda.

                                   Fabian

     Nichego, sobaka ego otyshchet, ved' ot nego razit, kak ot lisicy.

                                 Mal'vol'o

     M - Mal'vol'o; M - da, tak nachinaetsya moe imya.

                                   Fabian

     Razve ya ne govoril, chto on spravitsya? |tot pes vsegda na sled vernetsya.

                                 Mal'vol'o

     M...   -   no  v  dal'nejshem  soglasovannosti  net;  ispytaniya  eto  ne
vyderzhivaet: dolzhno bylo by sledovat' A, a sleduet O.

                                   Fabian

     I O vse eto zakonchit, nadeyus'.

                                  Ser Tobi

     Da, ili ya palkoj vykolochu iz nego O!

                                 Mal'vol'o

     I nakonec ya vizhu soglasnuyu.

                                   Fabian

     Net, brat, soglasnoj ty nikogda v zhizni ne uvidish'!

                                 Mal'vol'o

     M,  O, A, L: eta simulyaciya ne takaya, kak predydushchaya; i vse zh taki, esli
podnazhat'  nemnogo,  to mozhet sklonit'sya i ko mne, potomu chto kazhdaya iz etih
bukv imeetsya v moem imeni. Tihon'ko! Tut sleduet proza.
                                  (CHitaet)

     "Esli  eto  popadet  v  tvoi  ruki, porazmysli. Po moim zvezdam, ya vyshe
tebya;  no  ty  ne  strashis'  velichiya:  inye rodyatsya velikimi, inye dostigayut
velichiya,  a inym velichie zhaluetsya. Tvoi Sud'by prostirayut k tebe ruku; pust'
tvoya  krov'  i  duh  obnimut  ih;  i, chtoby priuchit'sya k tomu, chem ty mozhesh'
stat',  sbros'  svoyu  smirennuyu  kozhu  i  yavis'  svezhim.  Bud'  nepriyaznen s
rodstvennikom,  rezok  so  slugami;  pust'  tvoj yazyk veshchaet velichavye rechi;
napusti  na sebya neobychnost'; etot sovet daet tebe ta, kto vzdyhaet po tebe.
Vspomni, kto hvalil tvoi zheltye chulki i zhelal videt' tebya vsegda v podvyazkah
nakrest;  vspomni,  govoryu  ya.  Smelej,  ty  vsego  dostignesh',  esli tol'ko
pozhelaesh';  esli  net,  pust' ya poprezhnemu vizhu tebya dvoreckim, chelyadincem i
nedostojnym  kosnut'sya  perstov  Fortuny.  Proshchaj.  Ta,  kotoraya  hotela  by
pomenyat'sya s toboj polozheniem,
                                                       Blazhenno-Neschastnaya".

     Dnevnoj  svet  i  otkrytoe  pole ne obnaruzhat bol'shego: vse ochevidno. YA
budu  gord,  ya  budu chitat' politicheskih avtorov, ya budu glumit'sya nad serom
Tobi,  ya  smoyu  s  sebya  vse  nizkie znakomstva, ya stanu tochka v tochku takim
chelovekom.  YA  sejchas ne obmanyvayus', ne dayu voobrazheniyu shutit' so mnoj, ibo
kazhdyj  dovod  privodit  k  tomu,  chto  moya  gospozha menya lyubit. Ona nedavno
hvalila  moi zheltye chulki, ona odobryala, chto moya noga podvyazana nakrest; i v
etom  ona  obnaruzhivaet sebya moej lyubvi i, kak by prikazyvaya, ponuzhdaet menya
odevat'sya  tak,  kak ej nravitsya. YA blagodaryu moi zvezdy, ya schastliv. YA budu
nepristupen,  nadmenen,  v  zheltyh  chulkah i v podvyazkah nakrest, kak tol'ko
uspeyu  ih  nadet'.  Hvala  YUpiteru  i  moim  zvezdam! Tut imeetsya, odnakozhe,
pripiska.
                                  (CHitaet)

     "Ty  ne  mozhesh'  ne znat', kto ya. Esli ty prinimaesh' moyu lyubov', pokazhi
eto  tvoej  ulybkoj;  tvoi  ulybki  tebe idut; poetomu v moem prisutstvii ty
vsegda  ulybajsya,  dorogoj  moj,  lyubimyj,  ya proshu tebya". YUpiter, blagodaryu
tebya: ya budu ulybat'sya; ya budu delat' vse, chto ty hochesh'.

                                  Uhodit.

                                   Fabian

     YA ne ustupil by moyu dolyu v etom razvlechenii za pensiyu v neskol'ko tysyach
iz sredstv persidskogo shaha.

                                  Ser Tobi

     YA za etu vydumku gotov zhenit'sya na etoj zhenshchine.

                                 Ser |ndryu

     I ya tozhe gotov.

                                  Ser Tobi

     I  ne  trebovat'  za  nej  nikakogo pridanogo, krome eshche odnoj takoj zhe
shutki.

                                 Ser |ndryu

     I ya nikakogo.

                                   Fabian

     A vot i nasha znamenitaya prokaznica.

                            Vozvrashchaetsya Mariya.

                                  Ser Tobi

     Hochesh', nastupi mne nogoj na sheyu?

                                 Ser |ndryu

     Ili mne.

                                  Ser Tobi

     Ugodno, ya moyu svobodu razygrayu v kosti i stanu tvoim rabom?

                                 Ser |ndryu

     Ili ya, ej-bogu!

                                  Ser Tobi

     Znaesh', ty pogruzila ego v takie mechty, chto kogda ih obraz ego pokinet,
on dolzhen sojti s uma.

                                   Mariya

     Net, skazhite pravdu: eto na nego podejstvovalo?

                                  Ser Tobi

     Kak vodka na povival'nuyu babku.

                                   Mariya

     Tak  vot,  esli  vy hotite videt' plody zatei, posmotrite na ego pervyj
vyhod  k  gospozhe:  on  yavitsya  k  nej  v  zheltyh  chulkah, - a etot cvet ona
nenavidit,  -  i  v  podvyazkah  nakrest - moda, kotoroj ona ne vynosit; i on
budet  ej  ulybat'sya,  - a eto sejchas do togo ne podhodit k ee raspolozheniyu,
kogda  ona tak podverzhena melanholii, chto ne mozhet ne navlech' na nego yavnogo
prezreniya. Esli vy hotite eto videt', sledujte za mnoj.

                                  Ser Tobi

     V  vorota  Tartara,  {Tartar  v  antichnoj mifologii - preispodnyaya, ad.}
nesravnennejshij d'yavol ostroumiya!

                                 Ser |ndryu

     I ya s vami.

                                  Uhodyat.






                                Sad Olivii.
                      Vhodyat Viola i SHut s barabanom.

                                   Viola

     Pomogaj   tebe  bog,  priyatel',  i  tvoej  muzyke;  ty  tak  i  zhivesh',
priplyasyvaya?

                                    SHut

     Net, sudar', ya zhivu prihramyvaya.

                                   Viola

     A chto, u tebya bol'naya noga?

                                    SHut

     Net,  sudar',  noga  u  menya zdorovaya; a tol'ko domishko moj primykaet k
cerkvi, poetomu ya i zhivu prihramyvaya.

                                   Viola

     V takom sluchae, ty mog by skazat' pro korolya, chto on s pridur'yu, ottogo
chto  pri  nem  sostoit  durak;  ili  chto cerkov' stala zabubennoj, esli ty s
bubnom stanesh' pered cerkov'yu.

                                    SHut

     Vot imenno, sudar'. Posmotret', chto nynche za vek! Lyuboe izrechenie - chto
saf'yanovaya perchatka dlya ostroumca: kak bystro ego mozhno vyvernut' naiznanku!

                                   Viola

     Da,  eto  verno;  esli  legkomyslenno igrat' slovami, to oni stanovyatsya
chereschur podatlivy.

                                    SHut

     YA by, sudar', poetomu predpochel, chtoby u moej sestry ne bylo imeni.

                                   Viola

     Pochemu, milejshij?

                                    SHut

     Da  kak zhe, sudar': ved' imya - eto slovo; i esli igrat' etim slovom, to
kak  by  moya sestra ne stala chereschur podatliva. A tol'ko slova stali sushchimi
kanal'yami, s teh por kak ih opozorili kandalami.

                                   Viola

     Kakie u tebya dokazatel'stva, milejshij?

                                    SHut

     Pravo  zhe,  sudar',  ya  vam  ne  mogu  ih predstavit' bez slov; a slova
sdelalis' do togo lzhivymi, chto mne neohota dokazyvat' imi svoyu pravotu.

                                   Viola

     Ty, ya vizhu, veselyj malyj, dlya kotorogo vse - nichto.

                                    SHut

     Net, sudar', dlya menya ne vse - nichto; no, po sovesti govorya, sudar', vy
dlya  menya  -  nichto;  i ya, sudar', byl by rad, esli by eto moglo sdelat' vas
nevidimym.

                                   Viola

     Ty ne durak gospozhi Olivii?

                                    SHut

     Net,  kak  mozhno,  sudar';  u gospozhi Olivii durosti ne voditsya duraka,
sudar',  u  nee  ne  budet,  poka  ona ne vyjdet zamuzh; a muzha tak zhe trudno
otlichit'  ot  duraka,  kak  seledku  ot  sardinki;  tol'ko muzh - krupnee. YA,
sobstvenno, u nee ne durak, a izvratitel' slov

                                   Viola

     YA tebya nedavno videl u grafa Orsino.

                                    SHut

     Durost',  sudar',  gulyaet  po miru, kak solnce; ona svetit vsyudu. - Mne
bylo  by grustno, esli by ona rezhe poseshchala vashego hozyaina, chem moyu hozyajku.
Mne kazhetsya, ya tam videl vashu mudrost'.

                                   Viola

     Nu net, esli ty primesh'sya za menya, ya ujdu. Na, vot tebe na rashody.

                                    SHut

     Pust' YUpiter, iz blizhajshej partii volos, nagradit tebya borodoj.

                                   Viola

     Skazat'  tebe  pravdu, ya sam tomlyus' do borode; (v storonu) hotya mne by
ne hotelos', chtoby ona u menya vyrosla na podborodke. Doma tvoya gospozha?

                                    SHut

     A  vy  ne  dumaete,  sudar',  chto  esli  by  ih  byla  para,  to oni by
rasplodilis'?

                                   Viola

     Da, esli slozhit' ih vmeste i pustit' v oborot.

                                    SHut

     YA  by  ne  proch'  sygrat'  Pandara Frigijskogo, sudar', chtoby razdobyt'
Kressidu etomu Troilu.

                                   Viola

     YA vas ponimayu, sudar'; vy nedurno vyprashivaete.

                                    SHut

     Nadeyus',  sudar', ne tak uzh trudno budet vyprosit' poproshajku: Kressida
byla  poproshajka.  Gospozha moya doma, sudar'. YA im ob®yasnyu, otkuda vy; no kto
vy takoj i chto vam ugodno - eto vne moih nebes, ya by skazal - moej "stihii",
da slovo eto zataskano.

                                  Uhodit.

                                   Viola

                   V nem est' mozgi, chtob korchit' duraka;
                   A eto delo trebuet smekalki:
                   On dolzhen tochno znat', nad kem on shutit,
                   Umet' rascenivat' lyudej i vremya
                   I, slovno dikij sokol, bit' s naleta
                   Po vsyakoj vstrechnoj ptice. Remeslo
                   Ne legche, chem zanyat'ya zdravoumnyh.
                   Est' mudryj smysl v durachestve takom;
                   A umnyj chasto hodit durakom.

                        Vhodyat ser Tobi i ser |ndryu.

                                  Ser Tobi

     Blagoslovi vas bog, sudar' moj.

                                   Viola

     I vas, milostivyj gosudar'.

                                 Ser |ndryu

     Dieu vous garde, monsieur.

                                   Viola

     Et  vous  aussi; votre serviteur. {Dve eti francuzskih stroki pochti bez
izmeneniya povtoryayut slova dvuh predydushchih strok.}

                                 Ser |ndryu

     Nadeyus', sudar', chto eto tak; a ya vash.

                                  Ser Tobi

     Vam  ugodno  vstupit' v etot dom? Moya plemyannica imeet zhelanie chtoby vy
voshli, esli takovo vashe napravlenie.

                                   Viola

     YA  derzhu kurs na vashu plemyannicu, sudar' moj; ya hochu skazat', chto ona i
est' cel' moego puteshestviya.

                                  Ser Tobi

     Isprobujte vashi nogi, sudar' moj; privedite ih v dvizhenie.

                                   Viola

     V   moih  nogah  ya  chuvstvuyu  bol'she  uverennosti,  sudar'  moj,  chem v
pravil'nom  ponimanii  vashih slov, kogda vy priglashaete menya isprobovat' moi
nogi.

                                  Ser Tobi

     YA hochu skazat': stupajte, sudar' moj, vhodite.

                                   Viola

     YA vam otvechu postup'yu i vhozhdeniem. No nas predupredili.

                           Vhodyat Oliviya i Mariya.

Prelestno-sovershennejshaya gospozha, da prol'yut na vas nebesa dozhd' blagovonij!

                                 Ser |ndryu

     |tot yunosha redkostnyj pridvornyj. "Dozhd' blagovonij"... horosho!

                                   Viola

     Moe   posol'stvo,  gospozha,  mozhet  obresti  golos  tol'ko  dlya  vashego
vospriimchivogo i blagopriyaznennogo sluha.

                                 Ser |ndryu

     "Blagovonij",  "vospriimchivogo"  i  "blagopriyaznennogo". Priberegu sebe
vse tri.

                                   Oliviya

     Pust' zakroyut sadovye vorota, i ne meshajte mne slushat'.

                    Uhodyat ser Tobi, ser |ndryu i Mariya.

Dajte mne vashu ruku.

                                   Viola

                      Primite dolg moj i moe sluzhen'e.

                                   Oliviya

                      Kak vashe imya?

                                   Viola

                                     Vash sluga zovetsya
                      Cezario, prekrasnaya princessa.

                                   Oliviya

                      Vy - moj sluga? Mir skuchnym stal s teh por,
                      Kak nizkomu pritvorstvu dali imya
                      Lyubeznosti. Ved' vy sluga Orsino.

                                   Viola

                      On vash sluga, a ya sluga emu;
                      Kto sluzhit vashim slugam, sluzhit vam.

                                   Oliviya

                      On mnoj zabyt; i luchshe b mysl' ego
                      Byla pustym listom, chem mnoyu polnoj!

                                   Viola

                      YA k vam prishel, chtob vashu blagosklonnost'
                      Privlech' k nemu.

                                   Oliviya

                                        O net, ya vas prosila
                      Mne bol'she pro nego ne govorit'.
                      No esli est' u vas drugaya pros'ba,
                      Moj sluh ohotnee plenitsya eyu,
                      CHem muzykoyu sfer.

                                   Viola

                                        O gospozha...

                                   Oliviya

                      Pozvol'te mne. Kogda poslednij raz
                      Vy zdes' tvorili chary, ya poslala
                      Vam persten' vsled; ya etim obmanula
                      Sebya, slugu, byt' mozhet takzhe vas.
                      YA zasluzhila vash surovyj sud,
                      Vam navyazav, s postydnym hitroum'em,
                      CHuzhuyu veshch'. CHto vy mogli podumat'?
                      Na rasterzan'e vsem svirepym myslyam
                      Bezzhalostnoj dushi? Dlya vas dovol'no,
                      CHtob videt' yasno: dymkoj, a ne grud'yu
                      Moe prikryto serdce. Vot, otvet'te.

                                   Viola

                      YA vas zhaleyu.

                                   Oliviya

                                   |to shag k lyubvi.

                                   Viola

                      O net, ni pyadi; ved' izvestno vsem,
                      CHto i vragov neredko my zhaleem.

                                   Oliviya

                      CHto zh, vidno, vremya ulybat'sya snova.
                      O, kak legko gorditsya nishcheta!
                      Uzh esli gibnut' ch'ej-libo dobychej,
                      Pust' luchshe eto budet lev, chem volk!

                                 B'yut chasy.

                      CHasy mne govoryat: ya trachu vremya.
                      Ne bojtes', yunosha, mne vas ne nado.
                      A vse zh, kogda sozreyut um i yunost',
                      Koj u kogo krasivyj budet muzh.
                      Vash put' lezhit tuda, na zapad.

                                   Viola

                                                      CHto zh,
                      "Komu na zapad?" Mir vam i otrada!
                      Dlya gercoga ne budet nichego?

                                   Oliviya

                      Ne uhodi! Proshu tebya, skazhi mne,
                      CHto obo mne ty dumaesh'.

                                   Viola

                                               CHto vy
                      Sebya schitaete ne tem, chto est'.

                                   Oliviya

                      I eto zhe ya dumayu pro vas.

                                   Viola

                      Vy dumaete verno: ya - ne ya.

                                   Oliviya

                      Kogda b vy byli tem, chto ya hochu!

                                   Viola

                      A eto luchshe bylo by, chem tak?
                      Hotelos' by! Teper' dlya vas ya shut.

                                   Oliviya

                      O, skol'ko krasoty v ego usmeshke
                      Na gnevnyh i prezritel'nyh gubah!
                      Vina ubijcy mozhet skryt'sya v ten',
                      Lyubov' ne mozhet; noch' ee - kak den'.
                      Cezario, klyanus' cveten'em roz,
                      Devich'ej chest'yu, pravdoj chistyh grez,
                      YA tak tebya lyublyu, chto strast' moyu,
                      Kak ty ni gord, ya bol'she ne tayu.
                      Ty pro sebya rassudish', mozhet byt':
                      Raz ya lyubim, mne nezachem lyubit'.
                      Togda obratnyj dovod prigotov':
                      Vdvojne mila nezvanaya lyubov'.

                                   Viola

                      Net, yunost'yu klyanus' i chistotoj,
                      YA serdce, grud' i vernost' ni odnoj
                      Ne otdal zhenshchine, i ni odna
                      Ih gospozhoj ne budet nazvana.
                      Itak, proshchajte; bol'she nikogda
                      YA grafskih slez ne prinesu syuda.

                                   Oliviya

                      Pridi eshche; ved' mog by tol'ko ty
                      K nemilomu sklonit' moi mechty.

                                  Uhodit.




                                Dom Olivii.
                    Vhodyat ser Tobi, ser |ndryu i Fabian.

                                 Ser |ndryu

     Net, chestnoe slovo, ya ni minuty dol'she ne ostanus'.

                                  Ser Tobi

     Osnovaniya, dorogoj zlyuka! Kakie u tebya osnovaniya?

                                   Fabian

     Vy dolzhny izlozhit' vashi osnovaniya, ser |ndryu.

                                 Ser |ndryu

     Da kak zhe, ya videl, kak vasha plemyannica okazyvala grafskomu usluzhayushchemu
takie lyubeznosti, kakimi nikogda ne zhalovala menya; ya videl eto v sadu.

                                  Ser Tobi

     A ona tebya pri etom videla, starina? Skazhi-ka mne.

                                 Ser |ndryu

     Tak zhe yasno, kak ya vizhu vas sejchas.

                                   Fabian

     |to bylo yavnym svidetel'stvom ee lyubvi k vam.

                                 Ser |ndryu

     CHto eto, vy hotite predstavit' menya oslom?

                                   Fabian

     YA vam eto dokazhu logicheski, sudar', privedya k prisyage razum i suzhdenie.

                                  Ser Tobi

     A  oni  uzhe byli prisyazhnymi obvinitelyami, kogda eshche Noj ne byl moryakom.
{To  est'  do  "vsemirnogo potopa", o kotorom rasskazyvaetsya v Biblii, kogda
Noj postroil svoj kovcheg.}

                                   Fabian

     Ona pokazyvala sebya lyubeznoj s etim yunoshej u vas na glazah tol'ko chtoby
rasshevelit'  vas,  chtoby probudit' vashu hrabrost' sonyu etakuyu, chtoby vlozhit'
ogon'  v  vashe  serdce i zhupel v vashu pechen'. Vam sledovalo podojti k nej; i
neskol'kimi  otmennymi  shutochkami,  ognenno-noven'kimi  iz-pod  chekana,  vam
sledovalo  zabit'  etogo yunoshu tak, chtoby on onemel. Vot chego ot vas zhdali i
vot  chto  prozevano:  dvojnuyu pozolotu etogo sluchaya vy dali vremeni smyt', i
teper'  vo  mnenii moej gospozhi vy plyvete k severu, gde vy i povisnete, kak
ledyanaya  sosul'ka  na  borode  u  gollandca,  esli  tol'ko ne iskupite etogo
kakim-nibud' pohval'nym derzaniem hrabrosti ili politiki.

                                 Ser |ndryu

     Kogda  na  to poshlo, tak hrabrosti, potomu chto politiku ya nenavizhu; dlya
menya  byt'  politikom ne luchshe, chem byt' braunistom. {Okolo 1580 goda Robert
Braun osnoval sektu puritan.}

                                  Ser Tobi

     Nu  chto  zh,  togda  postroj  svoe  schast'e  na osnove hrabrosti. Vyzovi
grafskogo  yunoshu  na  boj,  ran' ego v odinnadcati mestah; moya plemyannica ob
etom  uznaet;  i  pover',  ni  odin  svodnik  v mire ne izobrazit tak lestno
muzhchinu zhenshchine, kak slava hrabrosti.

                                   Fabian

     Drugogo puti net, ser |ndryu.

                                 Ser |ndryu

     Soglasen kto-nibud' iz vas otnesti emu moj vyzov?

                                  Ser Tobi

     Idi,  napishi ego voinstvennoj rukoj; bud' rezok i kratok; ostroumno ili
net,  eto  vse  ravno, bylo by krasnorechivo i polno idej; izglumis' nad nim,
naskol'ko  pozvolyat  chernila;  esli  ty  ego  "tyknesh'"  raza tri, eto budet
nelishnim,  a  nebylic  - skol'ko ih ulozhitsya na liste bumagi, hotya by list u
tebya byl razmerami s Uerskuyu krovat' {Odin traktirshchik v gorode Uere, v celyah
privlecheniya  lyubopytnyh,  postavil  v  svoej gostinice gigantskuyu krovat', v
kotoroj  odnovremenno mogli pomestit'sya dvadcat' chetyre cheloveka.} v Anglii,
stol'ko i navoroti. Idi, za delo. Da smotri, chtoby v chernilah u tebya hvatilo
bych'ej zhelchi, a tam pishi hot' gusinym perom, eto ne vazhno. Za delo!

                                 Ser |ndryu

     Gde ya s vami vstrechus'?

                                  Ser Tobi

     My pridem k tebe v cubiculo. {'Spal'nya' (lat).} Idi.

                             Uhodit ser |ndryu.

                                   Fabian

     Vam dorog etot chelovechek, ser Tobi?

                                  Ser Tobi

     |to ya emu vyshel dorog, milyj moj: tysyachi v dve ili okolo togo.

                                   Fabian

     Redkostnoe poluchitsya u nego pis'mo. No ved' vy ego ne peredadite?

                                  Ser Tobi

     Vo chto by to ni stado. A ty lyubymi sposobami podstrekni yunoshu k otvetu.
Mne dumaetsya, ih bykami i telezhnymi verevkami ne prityanut' drug k drugu. CHto
kasaetsya  |ndryu,  to  esli  vy ego vskroete i v pecheni u nego okazhetsya rovno
stol'ko  krovi,  chtoby  uvyaznut'  bloshinoj lapke, ya berus' s®est' vsyu prochuyu
anatomiyu.

                                   Fabian

     Da i protivnik ego, etot yunosha, na lice svoem ne nosit osobyh priznakov
zhestokosti.

                               Vhodit Mariya.

                                  Ser Tobi

     A vot i moj kroshechnyj korolek priletel.

                                   Mariya

     Esli  vy  zhelaete  vesel'ya  i hotite nahohotat'sya do kolot'ya, idemte so
mnoj.  |tot  prostofilya Mal'vol'o prevratilsya v yazychnika, v sushchego renegata,
potomu  chto  ni  odin  hristianin, ishchushchij spaseniya v pravoj vere, nikogda ne
uveruet v takie nevozmozhnye nelepicy. On v zheltyh chulkah.

                                  Ser Tobi

     I v podvyazkah nakrest?

                                   Mariya

     Samyh  gnusnyh; tochno uchitel' iz cerkovnoj shkoly. YA kralas' za nim, kak
ubijca.  On  vypolnyaet  vse  punkty  pis'ma,  kotoroe ya podkinula, chtoby ego
obmanut':  ot  ulybok  na  lice  u  nego  bol'she linij, chem na novoj karte s
dobavleniem  Indij;  vy  nichego  podobnogo  ne  videli. Menya tak i podmyvaet
chem-nibud' shvyrnut' v nego. YA uverena, chto gospozha ego otkolotit; a on budet
ulybat'sya i schitat' eto velikoj milost'yu.

                                  Ser Tobi

     Idem, vedi nas, vedi nas tuda, gde on.

                                  Uhodyat.




                                   Ulica.
                        Vhodyat Sebast'yan i Antonio.

                                 Sebast'yan

                    YA sam by vas ne vzdumal bespokoit';
                    No, raz uzh vam priyaten etot trud,
                    Ne stanu vas zhurit'.

                                  Antonio

                    YA brosit' vas ne mog: moe zhelan'e,
                    Ostrej, chem stal', menya tolkalo k vam;
                    Ne tol'ko strast' vas videt' (hot' ona
                    Mogla b odna na bol'shij put' podvignut'),
                    No i zabota o skitan'yah vashih
                    Sred' etih mest, kotorye prishel'ca,
                    Bez opyta i bez druzej, vstrechayut
                    Podchas nelaskovo; moya lyubov',
                    K tomu zhe podkreplennaya boyazn'yu,
                    Poshla za vami.

                                 Sebast'yan

                                    Milyj moj Antonio,
                    V otvet mogu ya lish' skazat' spasibo
                    I vnov' spasibo; chasto za uslugi
                    My platim etoj zhalkoyu den'goj;
                    No bud' koshel' moj tak zhe poly, kak serdce,
                    Vy ne byli b v obide. CHto zh teper'?
                    Pojdem, posmotrim gorod?

                                  Antonio

                                              |to - zavtra;
                    Sperva podumat' nado o priyute.

                                 Sebast'yan

                    YA ne ustal, do nochi daleko;
                    YA vas proshu, pojdem, uteshim vzglyad
                    Proslavlennoyu drevnost'yu, kotoroj
                    Gorditsya etot gorod.

                                  Antonio

                                         Vy prostite,
                    Mne zdes' po ulicam gulyat' opasno.
                    Odnazhdy, v stolknoven'e s grafskim Flotom,
                    YA sluzhbu sosluzhil takogo roda,
                    CHto, popadis' ya, mne ne otchitat'sya.

                                 Sebast'yan

                    Vy mnogih perebili u nego?

                                  Antonio

                    Obida ne takoj byla krovavoj,
                    Hotya i vremya i priroda ssory
                    Mogli pozvolit' nam krovoprolit'e.
                    S teh por byla vozmozhnost' vozmestit'
                    To, chto my vzyali; tak, torgovli radi,
                    Ves' gorod nash i sdelal, no ne ya.
                    Za eto, esli zdes' menya pojmayut,
                    YA poplachus'.

                                 Sebast'yan

                                  Gulyajte ostorozhnej.

                                  Antonio

                    Prihoditsya. Vot, sudar', koshelek.
                    Ostanovit'sya nam vsego udobnej
                    V predmest'e, u "Slona". Pojdu, uslovlyus',
                    A vy ubejte vremya, nasyshchaya
                    Um sozercan'em. YA vas budu zhdat'.

                                 Sebast'yan

                    Na chto mne koshelek?

                                  Antonio

                    Kakoj-nibud' bezdelicej, byt' mozhet,
                    Prel'stites' vy, a vashih, sudar', sredstv
                    Edva li hvatit dlya pustyh zakupok.

                                 Sebast'yan

                    YA s vami rasproshchus' na chas i budu
                    Vash kaznachej.

                                  Antonio

                                   Tak u "Slona".

                                 Sebast'yan

                                                   YA pomnyu.

                                  Uhodyat.




                                Sad Olivii.
                           Vhodyat Oliviya i Mariya.

                                   Oliviya

                     YA zhdu ego; dopustim, on pridet;
                     CHem vstrechu ya ego? Kakim podarkom?
                     Ved' molodost' kupit' byvaet legche,
                     CHem vyprosit'. - YA gromko govoryu. -
                     No gde Mal'vol'o? On ugryum i vazhen
                     I podhodyashchij dlya menya sluga.
                     Mal'vol'o gde?

                                   Mariya

     On  idet, sudarynya, no ochen' strannym obrazom. On navernoe s uma soshel,
sudarynya.

                                   Oliviya

                   Kak tak? CHto s nim sluchilos'? On bushuet?

                                   Mariya

     Net,  sudarynya,  on  vsego-navsego  ulybaetsya;  luchshe,  chtoby pri vashej
milosti byl kto-nibud', esli on pridet; potomu chto, ej-ej, chelovek rehnulsya.

                                   Oliviya

                   Shodi za nim.

                               Uhodit Mariya.

                                  Mezh nas razlichiya net,
                   Kogda s veselym shoden grustnyj bred.

                      Vozvrashchaetsya Mariya s Mal'vol'o.

                   Nu chto, Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

     Prelestnaya sudarynya, ho-ho!

                                   Oliviya

                   Ty ulybaesh'sya? A u menya
                   K tebe ves'ma ser'eznye dela.

                                 Mal'vol'o

     Ser'eznye,  sudarynya?  Mne  ne trudno byt' ser'eznym: ot nih poluchaetsya
nekotoryj  zastoj v krovi, ot etih podvyazok nakrest. Nu, tak chto zh? Esli eto
priyatno  glazam odnoj, to so mnoj budet, kak v ves'ma pravdivom sonete: "Mil
odnoj, vsyakoj mil".

                                   Oliviya

     Kak ty sebya chuvstvuesh', lyubeznyj? CHto eto s toboj?

                                 Mal'vol'o

     Mysli  moi  ne  cherny, hot' nogi moi zhelty. Ono popalo k nemu v ruki, i
poveleniya  budut  ispolneny. YA nadeyus', nam znakoma eta nezhnaya rimskaya ruka?
{Rimskaya ruka - pocherk Olivii, pisavshej rimskimi bukvami.}

                                   Oliviya

     Ne hochesh' li ty lech' v postel', Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

     V postel'! Da, dorogaya, i ya pridu k tebe.

                                   Oliviya

     Pomogi  tebe  gospod'! Pochemu ty tak ulybaesh'sya i celuesh' sebe ruku tak
chasto?

                                   Mariya

     Kak vashe zdorov'e, Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

     Na vash vopros... da, solov'i otvechayut galkam!

                                   Mariya

     Pochemu eto vy yavlyaetes' pered gospozhoj s takoj smehotvornoj naglost'yu?

                                 Mal'vol'o

     "Ne strashis' velichiya", - imenno tak bylo napisano.

                                   Oliviya

     CHto ty hochesh' etim skazat', Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

     "Inye rodyatsya velikimi..."

                                   Oliviya

     Ax!

                                 Mal'vol'o

     "... inye dostigayut velichiya..."

                                   Oliviya

     CHto takoe ty govorish'?

                                 Mal'vol'o

     "...a inym velichie zhaluetsya..."

                                   Oliviya

     Ispeli tebya nebo!

                                 Mal'vol'o

     "...Vspomni, kto hvalil tvoi zheltye chulki..."

                                   Oliviya

     Tvoi zheltye chulki!

                                 Mal'vol'o

     "...i zhelal videt' tebya v podvyazkah nakrest..."

                                   Oliviya

     V podvyazkah nakrest!

                                 Mal'vol'o

     "...smelej, ty vsego dostignesh', esli tol'ko pozhelaesh'... "

                                   Oliviya

     |to ya vsego dostignu?

                                 Mal'vol'o

     "...Esli net, pust' ya poprezhnemu vizhu tebya slugoj..."

                                   Oliviya

     Net, eto samoe nastoyashchee sumasshestvie.

                               Vhodit Sluga.

                                   Sluga

     Sudarynya,  molodoj  chelovek ot grafa Orsino prishel; ya edva ugovoril ego
vernut'sya; on dozhidaetsya rasporyazhenij vashej milosti.

                                   Oliviya

     YA k nemu vyjdu.

                               Uhodit Sluga.

     Milaya  Mariya,  pust' za etim priyatelem posmotryat. Gde moj dyadyushka Tobi?
Pust'  kto-nibud'  iz  moih  lyudej voz'met ego pod osoboe popechenie; ya by ne
pozhalela poloviny moego sostoyaniya, lish' by s nim ne sluchilos' bedy.

                           Uhodyat Oliviya i Mariya.

                                 Mal'vol'o

     Ogo!  Teper' vam izvestno, kto ya takoj? CHeloveka ne nizhe, chem ser Tobi,
chtoby  smotret'  za mnoj! |to pryamo soglasuetsya s pis'mom: ona podsylaet ego
narochno,  chtoby  ya  mog  vykazat' sebya nadmennym s nim; ved' ona podstrekaet
menya  na  eto  v  pis'me. "Sbros' svoyu smirennuyu kozhu, - govorit ona, - bud'
nepriyaznen  s  rodstvennikom,  rezok  so  slugami;  pust'  tvoj  yazyk veshchaet
velichavye  rechi;  napusti  na  sebya neobychnost'"; i sootvetstvenno ukazyvaet
neobhodimye  priemy, kak to: ugryumoe lico, stepennaya osanka, medlennaya rech',
napodobie kakogo-nibud' vazhnogo gospodina, i tak dalee. Ona u menya popalas';
no  eto  sdelal  YUpiter,  i YUpiter da nauchit menya blagodarnosti! A kogda ona
sejchas uhodila: "Pust' za etim priyatelem posmotryat". Priyatel'! Ne Mal'vol'o,
ne  po  moej dolzhnosti, a priyatel'. Da, vse sovpadaet odno s drugim, tak chto
ni  drahmy  somnenij,  ni  skrupula  somnenij,  nikakih prepyatstvij, nikakih
neveroyatnyh  idi  neblagopoluchnyh obstoyatel'stv... Da chto tut govorit'!.. Ne
mozhet  byt' nichego takogo, chto moglo by stat' mezhdu mnoj i polnym krugozorom
moih  nadezhd. Da, YUpiter, ne ya, - svershitel' vsego etogo, i blagodarit' nado
ego.

                Vozvrashchaetsya Mariya s serom Tobi i Fabianom.

                                  Ser Tobi

     Gde  on  tut, vo imya vsego svyatogo? Hotya by vse d'yavoly ada sobralis' v
umen'shennom  vide  i  sam  Legion  v  nego  vselilsya, {Namek na evangel'skij
rasskaz  o bese, kotoryj, buduchi izgonyaem, voskliknul "imya mne Legion".} ya s
nim zagovoryu.

                                   Fabian

     Vot on, vot on! Kak vy sebya chuvstvuete, sudar'? Kak vy sebya chuvstvuete,
lyubeznyj?

                                 Mal'vol'o

     Podite  proch'!  YA vas uvol'nyayu; ne meshajte mne naslazhdat'sya uedineniem;
podite proch'!

                                   Mariya

     Slyshite,  kak gulko bes v nem govorit! Razve ya ne prava byla? Ser Tobi,
gospozha prosit vas pozabotit'sya o nem.

                                 Mal'vol'o

     Xa-xa! V samom dele?

                                  Ser Tobi

     Nu,  nu,  tishe, tishe! S nim nado obhodit'sya myagko; dajte, ya odin. - Kak
vy  pozhivaete,  Mal'vol'o?  Kak  vy  sebya  chuvstvuete? Znaete chto, lyubeznyj:
otrekites' vy ot d'yavola; podumajte, ved' on vrag roda chelovecheskogo.

                                 Mal'vol'o

     Vy ponimaete, chto vy govorite?

                                   Mariya

     Vidite,  kak  ego  zadevaet,  kogda  vy ploho otzyvaetes' o d'yavole? Ne
privedi bog, esli on okoldovan!

                                   Fabian

     Snesite ego mochu k vorozhee.

                                   Mariya

     Zavtra  zhe  utrom, esli tol'ko budu zhiva. Moej gospozhe ne mogu skazat',
do chego ne hotelos' by ego lishit'sya.

                                 Mal'vol'o

     CHto eto vy, sudarynya?

                                   Mariya

     O gospodi!

                                  Ser Tobi

     Proshu  tebya,  pomolchi;  tak  zhe nel'zya? Razve vy ne vidite, chto eto ego
razdrazhaet? Ostav'te nas odnih.

                                   Fabian

     Ne  inache,  kak  myagkost'yu;  pomyagche,  pomyagche;  bes  krut, no ne lyubit
krutogo obrashcheniya.

                                  Ser Tobi

     Nu, kak, petushok? Kak dela, cyplenochek?

                                 Mal'vol'o

     Milostivyj gosudar'!

                                  Ser Tobi

     "Idem so mnoj, Brigitta". Net, lyubeznyj! Velichavosti ne k licu igrat' v
biryul'ki s satanoj. Nu ego v petlyu, ugol'shchika poganogo!

                                   Mariya

     Zastav'te  ego  prochest'  molitvu,  dorogoj  ser  Tobi,  zastav'te  ego
pomolit'sya.

                                 Mal'vol'o

     Molitvu, martyshka?

                                   Mariya

     Net, polozhitel'no, on i slyshat' ne hochet o bozhestvennom.

                                 Mal'vol'o

     CHtob  vam  vsem  povesit'sya!  Vse  vy - pustoe durach'e. Moya stihiya - ne
vasha. Skoro vy eshche ne to uznaete.

                                  Uhodit.

                                  Ser Tobi

     Mozhet li eto byt'?

                                   Fabian

     Esli by eto sejchas predstavit' na scene, ya by gotov byl eto osudit' kak
nepravdopodobnyj vymysel.

                                  Ser Tobi

     On, brat, sam zarazilsya nashej zateej.

                                   Mariya

     Teper' ne davajte emu spusku, ne to zateya vydohnetsya i propadet.

                                   Fabian

     Da my ego i v samom dele svedem s uma.

                                   Mariya

     Tem spokojnee budet v dome.

                                  Ser Tobi

     Znaete,  my  ego  posadim v chulan i svyazhem. Plemyannica moya uzhe uverena,
chto  on  sumasshedshij;  i  tak  my  mozhem prodolzhat', sebe na zabavu, a emu v
nakazanie,  poka  samaya  poteha  nasha,  utomivshis' do odyshki, ne pobudit nas
szhalit'sya  nad  nim,  i  togda  my  dolozhim  o nashej zatee vo vseuslyshanie i
uvenchaem tebya kak opoznavatel'nicu umalishennyh. No smotrite, smotrite!

                             Vhodit ser |ndryu.

                                   Fabian

     Eshche uveselenie dlya majskogo utra.

                                 Ser |ndryu

     Vot vyzov, prochtite. Mogu poruchit'sya, chto on s uksusom i percem.

                                   Fabian

     Vot on kakoj ostryj?

                                 Ser |ndryu

     Da, on v etom ubeditsya. Vy tol'ko prochtite.

                                  Ser Tobi

     Daj syuda. (CHitaet) "YUnec, kto by ty ni byl, ty vsego-navsego parshivec".

                                   Fabian

     Horosho i smelo.

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "Ne  izumlyajsya  i  ne  divis'  v  dushe,  pochemu ya tebya tak nazyvayu, ibo
nikakih ob®yasnenij etogo ya tebe ne dam".

                                   Fabian

     Del'noe zamechanie: eto ograzhdaet vas ot ruki zakona.

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "Ty  yavlyaesh'sya  k  gospozhe Olivii, i ona, u menya na glazah, obhoditsya s
toboj lyubezno; no ty naglo lzhesh', - ya tebya vyzyvayu ne poetomu".

                                   Fabian

     Ves'ma kratko i pryamo-taki zamechatel'no... bessmyslenno.

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "YA  budu  tebya  podsteregat',  kogda ty pojdesh' domoj, i tut, esli tebe
poschastlivitsya menya ubit'..."

                                   Fabian

     Horosho.

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "...ty menya ub'esh', kak brodyaga i negodyaj".

                                   Fabian

     Vy poprezhnemu derzhites' navetrennoj storony zakona; horosho.

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "Bud' zdorov; i gospod' da pomiluet odnu iz nashih dush! Vozmozhno, chto on
pomiluet  moyu;  no ya nadeyus' na luchshee, i potomu beregis'. Tvoj drug, smotrya
po tvoemu povedeniyu, i tvoj zaklyatyj vrag,
                                                            |ndryu |g'yuchijk".

     Esli   eto  pis'mo  ego  ne  rasshevelit,  tak  on  voobshche  ne  sposoben
shevelit'sya. YA ego vruchu emu.

                                   Mariya

     U  vas  k  etomu  budet  ochen'  udobnyj  sluchaj:  on kak raz beseduet s
gospozhoj i dolzhen skoro ujti.

                                  Ser Tobi

     Idi,  ser  |ndryu,  karaul'  ego  v  uglu  sada,  kak syshchik; chut' tol'ko
zavidish'  ego, obnazhaj shpagu i, obnazhaya shpagu, chudovishchno rugajsya, potomu chto
neredko   byvaet,  chto  uzhasnoe  rugatel'stvo,  esli  ego  rezko  vykriknut'
hvastlivym  golosom,  daet luchshee predstavlenie o muzhestve, chem dazhe na dele
eto mozhno dokazat'. Stupaj!

                                 Ser |ndryu

     Nu, uzh rugat'sya predostav'te mne!

                                  Uhodit.

                                  Ser Tobi

     Ego  pis'ma  ya  peredavat' ne stanu; sudya po vneshnemu vidu, eto molodoj
chelovek  sposobnyj  i  vospitannyj;  ego  snosheniya s ego gospodinom i s moej
plemyannicej  podtverzhdayut to zhe samoe, tak chto eto pis'mo, buduchi sovershenno
nelepym,  ne  porodit v yunoshe nikakogo straha; on uvidit, chto ono ishodit ot
bolvana.  Net,  sudar'  moj,  ya  peredam ego vyzov izustno; nadelyu |g'yuchijka
neobychajnoj  slavoj  hrabrosti  i vnushu molodomu cheloveku - a on, po yunosti,
etomu  legko  poverit  -  samoe  otvratitel'noe  mnenie  ob ego neistovstve,
lovkosti,  pyle  i  goryachnosti.  |to tak napugaet ih oboih, chto oni umertvyat
drug  druga  vzglyadom,  kak vasiliski. {Vasilisk - skazochnyj zver', budto by
ubivayushchij odnim svoim vzglyadom.}

                       Vozvrashchaetsya Oliviya s Violoj.

                                   Fabian

     Vot  on  idet  s  vashej  plemyannicej;  pobud'te  v  storone, poka on ne
otklanyaetsya, i srazu zhe za nim.

                                  Ser Tobi

     YA  tem  vremenem  postarayus' pridumat' kakie-nibud' uzhasayushchie vyrazheniya
dlya vyzova.

                      Uhodyat ser Tobi, Fabian i Mariya.

                                   Oliviya

                      YA vse skazala kamennomu serdcu,
                      Vsyu chest' moyu doverila emu.
                      Svoyu vinu ya vtajne osuzhdayu,
                      No tak upryama vlastnaya vina,
                      CHto ej ne strashen sud.

                                   Viola

                      Vo vsem napominaet vashu strast'
                      Skorb' moego vladyki.

                                   Oliviya

                      Vot vam na pamyat'; eto moj portret.
                      Ne bojtes': govorit' on ne umeet.
                      I ya proshu vas, prihodite zavtra,
                      Vozmozhna l' pros'ba, bez ushcherba chesti,
                      V kotoroj vam mogla b ya otkazat'?

                                   Viola

                      Ved' ya zhe vas proshu lyubit' Orsino.

                                   Oliviya

                      No razve chestno - podarit' emu
                      Podarennoe vam?

                                   Viola

                                      YA razreshayu.

                                   Oliviya

                      Proshchaj, do zavtra. YA v obitel' ada
                      Za demonom, kak ty, spustit'sya rada.

                                  Uhodit.
                      Vozvrashchayutsya ser Tobi i Fabian.

                                  Ser Tobi

     Milostivyj gosudar', blagoslovi tebya bog.

                                   Viola

     I vas, sudar'.

                                  Ser Tobi

     Kakaya  by  zashchita  pri  tebe  ni  byla,  pribegni  k  nej.  Kakogo roda
oskorblenie  ty  emu  nanes,  ya  ne  znayu,  no  tvoj  podsteregatel', polnyj
nenavisti,  krovozhadnyj,  kak  ohotnik,  ozhidaet tebya v konce sada; raspryagi
svoyu rapiru, bud' pospeshen v prigotovleniyah, ibo tvoj vrag provoren, lovok i
smertonosen.

                                   Viola

     Sudar',  vy  oshibaetes';  ya uveren, chto net cheloveka, kotoryj byl by so
mnoyu  v  ssore;  moya  pamyat'  vpolne  chista i svobodna ot kakogo-libo obraza
obidy, prichinennoj komu by to ni bylo.

                                  Ser Tobi

     Vy  uvidite,  chto  eto  ne tak, mogu vas uverit'; poetomu, esli vy hot'
skol'ko-nibud'  dorozhite  zhizn'yu,  gotov'tes'  k  oborone, ibo vash protivnik
obladaet vsem, chem molodost', sila, lovkost' i gnev mogut nadelit' cheloveka.

                                   Viola

     Prostite, sudar', kto on takoj?

                                  Ser Tobi

     Rycar',  posvyashchennyj  v  eto  zvanie nezazubrennoj shpagoj i po kovrovym
soobrazheniyam;  {"Kovrovymi  rycaryami"  nazyvalis'  te, kotorye posvyashchalis' v
rycari  ne za voennye, a za kakie libo drugie zaslugi, a neredko - prosto za
den'gi.}   no   v   poedinke   eto   d'yavol;  dush  i  tel,  im  razluchennyh,
naschityvaetsya  tri, i ego yarost' v etu minutu tak neukrotima, chto utolit' ee
mogut  tol'ko  smertnye korchi i grobnica. CHet ili nechet - vot ego slovo; ili
tot, ili etot.

                                   Viola

     YA  vernus' obratno v dom i poproshu u hozyajki kakogo-nibud' provozhatogo.
YA  ne boec. YA slyshal o takogo roda lyudyah, kotorye narochno zatevayut s drugimi
ssoru,  chtoby  ispytat'  ih  hrabrost';  po-vidimomu,  eto  chelovek s takimi
zamashkami.

                                  Ser Tobi

     Net,  sudar', ego negodovanie proistekaet iz ves'ma sushchestvennoj obidy.
Itak,  prigotov'tes'  i  ispolnite  ego  zhelanie.  Nazad  v  etot  dom vy ne
vernetes',  esli vam ne ugodno predprinyat' so mnoj to samoe, chto vy stol' zhe
bezopasno  mozhete  predostavit'  emu. Itak, vpered, ili shpagu nagolo; potomu
chto drat'sya vy dolzhny - eto resheno, ili zakajtes' nosit' pri sebe zhelezo.

                                   Viola

     |to  stol'  zhe  neuchtivo,  skol'  stranno. YA vas proshu, okazhite mne etu
lyubeznuyu uslugu, uznajte u rycarya, chem ya ego oskorbil; eto moglo byt' tol'ko
nechayanno, no nikak ne umyshlenno.

                                  Ser Tobi

     YA  eto  sdelayu.  - Sin'or Fabian, pobud'te s etim gospodinom, poka ya ne
vernus'.

                                  Uhodit.

                                   Viola

     Prostite, sudar', vy chto-nibud' znaete ob etom dele?

                                   Fabian

     YA znayu, chto rycar' raz®yaren protiv vas vplot' do smertel'noj reshimosti,
no nichego bol'she ne znayu.

                                   Viola

     Skazhite, pozhalujsta, chto eto za chelovek?

                                   Fabian

     Esli  sudit'  o  nem  po  vneshnosti, to on otnyud' ne obeshchaet teh chudes,
kotorye vy v nem obnaruzhite, kogda podvergnete ispytaniyu ego hrabrost'. |to,
sudar',   dejstvitel'no  samyj  lovkij,  krovozhadnyj  i  rokovoj  protivnik,
kotorogo vy mogli by otyskat' gde by to ni bylo v Illirii. Ugodno vam projti
k nemu? YA vas pomiryu s nim, esli udastsya.

                                   Viola

     Vy  menya  etim  premnogo  obyazhete;  ya  iz  teh, kotorye duhovnoe oruzhie
predpochitayut  svetskomu;  ya  ne  gonyus'  za  tem,  chtoby  proslavit'sya  moim
zakalom.

                                  Uhodyat.
                    Vozvrashchaetsya ser Tobi s serom |ndryu.

                                  Ser Tobi

     Net,  bratec,  eto sushchij d'yavol; ya v zhizni ne vidal takogo amazona. YA s
nim  srazilsya  razok  rapiroj,  nozhnami  i  vsem prochim. On vypadaet s takim
smertel'nym  natiskom, chto eto nechto neotvratimoe; a pri otboe on popadaet v
vas  tak  zhe  navernyaka,  kak  vashi  nogi  hlopayut  po zemle, po kotoroj oni
stupayut. Govoryat, on byl fehtoval'shchikom u persidskogo shaha.

                                 Ser |ndryu

     Vot chort! YA ne hochu s nim svyazyvat'sya.

                                  Ser Tobi

     Da, no tol'ko teper' ego ne unyat'. Fabian ego tam edva uderzhivaet.

                                 Ser |ndryu

     Vot  d'yavol! Esli by ya znal, chto on hrabr i tak iskusen v fehtovanii, ya
by skorej dal emu provalit'sya k chertyam, chem vyzvat' ego. Pust' on brosit eto
delo, i ya emu podaryu moyu loshad', serogo Kapileta.

                                  Ser Tobi

     YA  emu  predlozhu.  Stojte tut i derzhites' predstavitel'no; vse konchitsya
bez  dushegubstva.  (V  storonu)  |ge,  ya poezzhu na tvoej loshadi, kak ezzhu na
tebe.

                        Vozvrashchayutsya Fabian i Viola.

                                 (Fabianu)
YA poluchayu ego loshad' za prekrashchenie ssory. YA ego ubedil, chto yunosha - d'yavol.

                                   Fabian

     Takogo  zhe  strashnogo  mneniya i on o nem; drozhit i bleden, tochno za nim
medved' gonitsya.

                                  Ser Tobi
                                  (Viole)

     Nichego,  sudar',  nel'zya  podelat': on hochet drat'sya s vami radi dannoj
klyatvy;  no  tol'ko  on  porazmyslil  bolee  zdravo  ob  etoj ssore i teper'
schitaet,  chto  o  nej  ne  stoit  i  govorit';  poetomu  obnazhite  shpagu dlya
podderzhaniya ego obeta; on zaveryaet, chto on vas ne tronet.

                                   Viola
                                (v storonu)

     Ohrani menya, bozhe! Eshche nemnogo - i ya gotova skazat', do kakoj stepeni ya
ne muzhchina.

                                   Fabian

     Esli vy uvidite, chto on raz®yaren, otstupajte.

                                  Ser Tobi

     Idite,  ser  |ndryu,  nichego nel'zya podelat': etot dvoryanin zhelaet, radi
chesti,  shvatit'sya  s  vami  odin  raz;  on,  po  zakonam  dueli,  ne  mozhet
uklonit'sya;  no  on  mne obeshchal kak dvoryanin i soldat, chto on vas ne tronet.
Vpered, nachinajte.

                                 Ser |ndryu

     Molyu boga, chtoby on sderzhal klyatvu!

                                   Viola

                     Pover'te mne, chto eto protiv voli.

                            Oni obnazhayut shpagi.

                              Vhodit Antonio.

                                  Antonio

                     Vlozhite shpagu. Esli vash protivnik
                     Vas oskorbil, ya za nego otvechu;
                     A esli vy obidchik, ya vstupayus'.

                                  Ser Tobi

     Vy, sudar'? A kto vy takoj?

                                  Antonio

                      YA chelovek, kotoryj za nego
                      Gotov i bol'she sdelat', chem skazal.

                                  Ser Tobi

     Nu chto zh, esli vy posrednik, ya k vashim uslugam.

                            Oni obnazhayut shpagi.
                              Vhodyat pristava.

                                   Fabian

     Ser Tobi, dorogoj, ostanovites'! Syuda idut pristava.

                                  Ser Tobi

     YA vash cherez minutu.

                                   Viola

     Proshu vas, sudar', vlozhite, pozhalujsta, vashu shpagu.

                                 Ser |ndryu

     Ohotno, sudar'. A chto kasaetsya moego obeshchaniya, to slovo ya sderzhu; hodit
ona legko i slushaetsya povod'ev.

                                1-j Pristav

     Vot on. Ispolni svoyu obyazannost'.

                                2-j Pristav

     Antonio, ya tebya arestuyu po prikazaniyu grafa Orsino.

                                  Antonio

                    Vy, sudar', oboznalis'.

                                1-j Pristav

                                            Net, nichut'.
                    Tvoe lico ya znayu horosho
                    I bez matrosskoj shapki. - Vzyat' ego!
                    On znaet sam, chto my drug druga znaem.

                                  Antonio

                    CHto zh, podchinyus'.
                                  (Viole)
                                      CHto znachit - vas iskat'!
                    No delat' nechego, yavlyus' k otvetu.
                    A kak zhe vy? Ved' mne u vas pridetsya
                    Obratno poprosit' moj koshelek.
                    Moya beda menya ne tak pechalit,
                    Kak to, chto vam ya ne mogu pomoch'.
                    Vy smushcheny? Ne nado padat' duhom.

                                2-j Pristav

                    Idemte, sudar'.

                                  Antonio

                    YA poproshu u vas chast' etih deneg.

                                   Viola

                    Kakie den'gi, sudar'?
                    Za vashe dobroe ko mne uchast'e
                    I vidya vas pritom v takoj nevzgode,
                    YA iz moih hudyh i zhalkih sredstv
                    Ssuzhu vas, chem mogu. Zapas moj skromen;
                    YA s vami podelyu moyu nalichnost',
                    Vot polkazny moej.

                                  Antonio

                                        Vy ot menya
                    Hotite otstupit'sya? Vy zabyli
                    Vse, chem ya vam pomog? Ne iskushajte
                    Neschastiya; ya ne hochu byt' nizkim
                    I vam napominat', upreka radi,
                    Moi uslugi.

                                   Viola

                                 YA takih ne znayu;
                    I vas ne znayu, golosa, lica.
                    Neblagodarnost' v lyudyah mne protivnej,
                    CHem lozh', dvulich'e, pustoslov'e, p'yanstvo,
                    Lyuboj porok, ch'ya porcha raz®edaet
                    ZHivuyu nashu krov'.

                                  Antonio

                                       O nebesa!

                                2-j Pristav

                    Idemte, sudar'.

                                  Antonio

                                     Dajte mne skazat'.
                    YA mal'chika, kotoryj zdes' stoit,
                    Iz smertnoj pasti vyrval polumertvym;
                    Bereg ego s takoj svyatoj lyubov'yu;
                    I obrazu ego, v kotorom videl
                    Vse, chto my chtim, molit'sya byl gotov.

                                1-j Pristav

                    A nam-to chto? Nam nekogda. Poshli!

                                  Antonio

                    I etot bog - kakoj nichtozhnyj idol!
                    Ty krasotu unizil, Sebast'yan,
                    Pyatnat' prirodu mozhet lish' dusha.
                    Lish' tot duren, ch'ya zhizn' nehorosha.
                    Dobro prekrasno; a smazlivyj plut -
                    Pustoj, loshchenyj d'yavolom sosud.

                                1-j Pristav

                    On spyatil. Nu ego! Idem, idem.

                                  Antonio

     Vedite menya.

                            Uhodit s pristavami.

                                   Viola

                    On govoril tak strastno, chto vsemu,
                    Konechno, verit. Verit' li emu?
                    O sbud'sya, sbud'sya, moj zhelannyj son,
                    Tak, chtoby nas, moj brat, mog sputat' on!

                                  Ser Tobi

     Podi  syuda,  rycar';  podi syuda, Fabian; pereshushuknemsya parochkoj-drugoj
premudryh izrechenij.

                                   Viola

                     On nazval brata; v zerkale moem
                     Moj brat ponyne zhiv; on byl licom
                     Toch' v toch', kak ya, i byl vsegda odet
                     V takoj zhe vot naryad, v takoj zhe cvet.
                     O, esli eta vstrecha suzhdena, -
                     Sladka lyubov'yu gor'kaya volna!

                                  Uhodit.

                                  Ser Tobi

     Beschestnejshij,  dryannoj  mal'chishka  i truslivee zajca. Ego beschestnost'
yavstvuet iz togo, chto on pokinul vot zdes' svoego druga v nuzhde i otreksya ot
nego; a naschet ego trusosti - sprosi Fabiana.

                                   Fabian

     Trus, ubezhdennyj trus, dobrosovestnyj!

                                 Ser |ndryu

     Ej zhe ej, pojdu za nim eshche raz i pokolochu ego.

                                  Ser Tobi

     Vali! Otdubas' ego horoshen'ko, no tol'ko shpagi ne obnazhaj.

                                 Ser |ndryu

     Esli ya ne obnazhu...

                                  Uhodit.

                                   Fabian

     Pojdem, posmotrim, chem eto konchitsya.

                                  Ser Tobi

     B'yus' ob lyuboj zaklad, chto vse-taki nichego ne vyjdet.

                                  Uhodyat.






                            Pered domom Olivii.
                          Vhodyat Sebast'yan i SHut.

                                    SHut

     Vy hotite menya uverit', chto ya ne za vami poslan?

                                 Sebast'yan

                     Da nu tebya, ty sumasbrod kakoj-to.
                     Otstan' ty ot menya!

                                    SHut

     Otlichno razygrano, chestnoe slovo! Da, ya vas ne znayu, i moya gospozha menya
za  vami  ne  posylala  prosit'  vas pridti pogovorit' s nej; i vas zovut ne
gospodin Cezario; i eto ne moj nos. Vse ne tak, kak ono est'.

                                 Sebast'yan

                     Proshu tebya, veshchaj svoi bezumstva
                     Gde hochesh', no ne zdes'. My neznakomy.

                                    SHut

     Veshchat'  moi  bezumstva!  On  slyshal eto slovo ot kakogo-nibud' velikogo
cheloveka  i teper' primenyaet ego k shutu. Veshchat' moi bezumstva! Boyus', kak by
ves'  mir,  etot velikij uvalen', ne prevratilsya v stolichnuyu shtuchku. - Proshu
tebya  vse-taki,  raspoyasaj  svoyu  zamknutost'  i  skazhi, chto mne veshchat' moej
gospozhe. Veshchat' ej, chto ty idesh'?

                                 Sebast'yan

                   Proshu tebya, nesnosnyj grek, ujdi.
                   Vot den'gi, na; a budesh' tut torchat',
                   YA huzhe otplachu.

                                    SHut

     Skazhu  po  chesti,  u  tebya shchedraya ruka. Umnye lyudi, kotorye dayut den'gi
durakam, priobretayut dobruyu slavu, esli horosho platyat.

                    Vhodyat ser |ndryu, ser Tobi i Fabian.

                                 Ser |ndryu

     Aga, sudar', opyat' ya vas vizhu! Vot vam!

                                 Sebast'yan

                   A vot tebe, i vot, i vot!
                   Il' vse soshli s uma?


                                  Ser Tobi

     Stojte, sudar', ili ya zakinu vashu shpagu za kryshu!

                                    SHut

     Ob  etom  ya  nemedlenno dolozhu gospozhe. Ni s odnim iz vas ya by i za dva
pensa ne pomenyalsya shkuroj.

                                  Uhodit.

                                  Ser Tobi

     Nu-ka, sudar', stojte!

                                 Ser |ndryu

     Net,  ostav'te ego. YA ego drugim putem obrabotayu. YA ego privleku k sudu
za  poboi, esli v Illirii est' zakon; hot' ya i pervyj ego udaril, no eto vse
ravno.

                                 Sebast'yan

     Proch' ruku!

                                  Ser Tobi

     Net, sudar', ya vas ne pushchu. Vy, moj yunyj voitel', spryach'te vashe zhelezo;
uzh bol'no vy osterveneli. Nu!

                                 Sebast'yan

                     Ne damsya ya tebe. Tak; chto teper'?
                     Provalivaj, ili beris' za shpagu.

                                  Ser Tobi

     CHto,  chto?  Nu,  net,  togda ya dolzhen razdobyt' unciyu-druguyu etoj vashej
prytkoj krovi.

                               Vhodit Oliviya.

                                   Oliviya

                     Stoj, Tobi! YA prikazyvayu, stoj!

                                  Ser Tobi

     Sudarynya!

                                   Oliviya

                     Kogda zh konec? Besputnyj chelovek,
                     Rozhdennyj dlya peshcher i dikih gor,
                     Ne znayushchih uchtivosti! Proch' s glaz! -
                     Ne oskorblyajsya, dorogoj Cezario. -
                     Ujdi, buyan!

                    Uhodyat ser Tobi, ser |ndryu i Fabian.

                                  Proshu tebya, drug milyj,
                     Pust' razum tvoj, ne strast', tvorit svoj sud
                     Nad etim grubym i shal'nym vtorzhen'em
                     V tvoe spokojstvie. Pojdem ko mne.
                     Kogda uslyshish', skol'ko etot neuch
                     Nastryapal glupyh vyhodok, ty etoj
                     Sam ulybnesh'sya. YA proshu, pojdem.
                     Ne otkazhi. Protivnyj chelovek!
                     Grozya tebe, on serdce mne rassek.

                                 Sebast'yan

                     CHto eto vse? Kuda bezhit volna?
                     Bezumen ya ili vo vlasti sna?
                     YA chuvstvom slovno v Letu* pogruzhen;
                     {Leta - v antichnoj mifologii - reka zabveniya.}
                     I esli splyu, pust' vechno dlitsya son!

                                   Oliviya

                     Pojdem, proshu, dover'sya mne vo vsem.

                                 Sebast'yan

                     Da, ya gotov.

                                   Oliviya

                                  Pust' budet tak. Idem!

                                  Uhodyat.




                                Dom Olivii.
                            Vhodyat Mariya i SHut.

                                   Mariya

     Vot, pozhalujsta, naden' etu ryasu i etu borodu; pust' on poverit, chto ty
ser Topas, svyashchennik; i potoropis'; a ya tem vremenem shozhu za serom Tobi.

                                  Uhodit.

                                    SHut

     Ladno,  nadenu  i  pritvoryus'.  Horosho,  esli  by  ya  byl  pervym,  kto
pritvoryaetsya  v  takoj  vot  ryase.  YA  nedostatochno vysok rostom, chtoby byt'
predstavitel'nym  v  etom  sape,  i  nedostatochno  hudoshchav,  chtoby  sojti za
userdnogo  knizhnika; vprochem, schitat'sya chestnym chelovekom i horoshim hozyainom
-  niskol'ko  ne  huzhe,  chem  slyt'  chelovekom ozabochennym i velikim uchenym.
Soyuzniki prishli.

                          Vhodyat ser Tobi i Mariya.

                                  Ser Tobi

     Blagoslovi tebya YUpiter, gospodin pop.

                                    SHut

     Bonos  dies,  {iskazhenie  ispanskogo  vyrazheniya  bueuos  dias - 'dobryj
den''.}  ser  Tobi; ibo, kak drevnij prazhskij otshel'nik, nikogda ne vidavshij
ni pera ni chernil, ves'ma ostroumno skazal plemyannice korolya Gorboduka: "To,
chto est', est'", - tak i ya, buduchi gospodinom popom, esm' gospodin pop; ibo,
chto est' "to", kak ne "to", chto znachit "est'", kak ne "est'"?

                                  Ser Tobi

     Pogovori s nim, ser Topas.

                                    SHut

     |j, kak vas tam! Mir sej temnice!

                                  Ser Tobi

     Horosho kanal'ya prikidyvaetsya! Otlichnyj kanal'ya.

                                 Mal'vol'o
                                 (iznutri)

     Kto tam zovet?

                                    SHut

     Ser Topas, svyashchennik, prishedshij posetit' Mal'vol'o, bezumca.

                                 Mal'vol'o

     Ser Topas, ser Topas, dobryj ser Topas, shodite k moej gospozhe.

                                    SHut

     Izydi,  nepomernyj  bes!  Kak  ty  terzaesh' etogo cheloveka! Ty tol'ko i
govorish', chto o gospozhah?

                                  Ser Tobi

     Horosho skazano, gospodin pop.

                                 Mal'vol'o

     Ser  Topas,  ni s kem v mire tak ne obrashchalis'; dobryj ser Topas, vy ne
dumajte,  chto  ya  sumasshedshij;  oni  zaperli  menya  zdes'  v  otvratitel'noj
temnote.

                                    SHut

     T'fu,  beschestnyj Satana! YA tebya nazyvayu kak mozhno bolee skromno, ibo ya
iz  teh  obhoditel'nyh  lyudej, kotorye dazhe s d'yavolom vedut sebya uchtivo. Ty
govorish' - zdes' temno?

                                 Mal'vol'o

     Kak v adu, ser Topas.

                                    SHut

     Pomiluj, da zdes' okna Fonaryami, prozrachnye, kak stavni, a verhnij svet
na severo-yug luchezaren, kak chernoe derevo; i ty zhaluesh'sya na zapiratel'stvo?

                                 Mal'vol'o

     YA ne sumasshedshij, ser Topas; ya vam govoryu - zdes' temno.

                                    SHut

     Bezumec,  ty  zabluzhdaesh'sya;  ya govoryu, net t'my, krome nevezhestva, - v
kakovom ty eshche pushche teryaesh'sya, chem egiptyane v svoem tumane.

                                 Mal'vol'o

     YA  govoryu  -  eta  komnata  temna, kak nevezhestvo, dazhe esli nevezhestvo
temno,  kak  ad;  i  ya  govoryu  -  nikogo v mire tak ne obizhali. YA ne bol'she
sumasshedshij, chem vy; ispytajte eto lyuboj svyaznoj besedoj.

                                    SHut

     Kakovo  mnenie  Pifagora otnositel'no dichi? {Namek na uchenie Pifagora o
pereselenii dush iz chelovecheskih tel v tela zhivotnyh i obratno.}

                                 Mal'vol'o

     CHto dusha nashej babki mozhet obitat' v ptice.

                                    SHut

     CHto ty myslish' ob ego mnenii?

                                 Mal'vol'o

     YA myslyu o dushe blagorodno i nikoim obrazom ne odobryayu ego mneniya.

                                    SHut

     Proshchaj.  Prebyvaj vo t'me. Poka ty ne soglasish'sya s mneniem Pifagora, ya
ne  priznayu  tebya  v ume; i smotri, ne ubej kulika, chtoby ne obezdolit' dushi
tvoej babki. Proshchaj.

                                 Mal'vol'o

     Ser Topas, ser Topas!

                                  Ser Tobi

     Otmennejshij ser Topas!

                                    SHut

     A ved' ya na vse ruki.

                                   Mariya

     Ty mog vse eto prodelat' bez borody i ryasy; on tebya ne vidit.

                                  Ser Tobi

     Pogovori  s  nim  obychnym tvoim golosom i pridi mne skazat', kak ty ego
nashel;  mne  by  hotelos' pokonchit' s etoj zateej. Esli ego mozhno pristojnym
obrazom  osvobodit', to luchshe tak i sdelat'; ya sejchas v takih neladah s moej
plemyannicej,  chto  ne  mog  by bez opasnosti dlya sebya dovesti igru do konca.
Prihodi skorej ko mne v komnatu.

                          Uhodyat ser Tobi i Mariya.

                                    SHut
                                   (poet)

                          "|j, Robin, milyj Robin,
                          Kak milaya tvoya?"

                                 Mal'vol'o

     SHut...

                                    SHut

                          "Ona so mnoj nehorosha".

                                 Mal'vol'o

     SHut...

                                    SHut

                          "Ah, pochemu zhe tak?"

                                 Mal'vol'o

     SHut, poslushaj...

                                    SHut

                          "Ej mil drugoj..."
     Kto zovet, ej?

                                 Mal'vol'o

     Dobryj  shut,  esli ty hochesh' sosluzhit' mne sluzhbu, razdobud' mne svechu,
pero, chernil i bumagi; dayu tebe slovo dvoryanina, ya vek tebe budu blagodaren.

                                    SHut

     Gospodin Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

     Da, dobryj shut.

                                    SHut

     Ah,  sudar', kak eto vy reshilis' vashih pyati razumov? {Pyat' sposobnostej
uma,  kakovymi  schitalis'  zdravyj  smysl, voobrazhenie, suzhdenie. Fantaziya i
pamyat'.}

                                 Mal'vol'o

     SHut,  nikogo  v mire ne obizhali tak zhestoko. YA tak zhe v svoem ume, shut,
kak i ty.

                                    SHut

     Tol'ko tak zhe? Togda vy dejstvitel'no bezumny, esli vy ne bol'she v ume,
chem durak.

                                 Mal'vol'o

     Oni  tut  zavladeli  mnoj,  derzhat  menya  vpot'mah,  podsylayut  ko  mne
svyashchennikov,  oslov  i  delayut  vse, chto mogut, chtoby svoej naglost'yu svesti
menya s uma.

                                    SHut

     Podumajte,  chto  vy  govorite! Svyashchennik zdes'! - Mal'vol'o, Mal'vol'o,
nebesa  da  iscelyat  tvoj  rassudok!  Postarajsya usnut' i ne gorodi prazdnyj
vzdor.

                                 Mal'vol'o

     Ser Topas...

                                    SHut

     Ne  vedi  s nim besedy, dobryj chelovek. - Kto, sudar', ya? YA, sudar', ne
vedu.  Pomogaj  vam  bog,  dobryj  ser  Topas. - Nu chto zh, amin'. - Ispolnyu,
sudar', ispolnyu.


                                 Mal'vol'o

     SHut, shut, shut, poslushaj...

                                    SHut

     Ah,  sudar',  uspokoites'.  CHto vy skazali, sudar'? Mne popadaet za to,
chto ya s vami razgovarivayu.

                                 Mal'vol'o

     Dobryj  shut,  razdobud'  mne  ognya  i bumagi; ya govoryu tebe, ya tak zhe v
svoem ume, kak vsyakij drugoj v Illirii.

                                    SHut

     Ah, kogda by tak, sudar'!

                                 Mal'vol'o

     Klyanus' etoj rukoj, chto da! Dobryj shut, chernil, bumagi i ognya; i otnesi
to,  chto  ya  napishu, gospozhe; ty na etom zarabotaesh', kak ni na odnom drugom
pis'me.

                                    SHut

     YA  vam  razdobudu.  No skazhite mne pravdu: vy dejstvitel'no sumasshedshij
ili tol'ko prikidyvaetes'?

                                 Mal'vol'o

     Pover' mne, ya ne sumasshedshij. YA tebe govoryu pravdu.

                                    SHut

     Net,  ya nikogda ne poveryu sumasshedshemu, poka ne uvizhu ego mozgov. YA vam
prinesu ognya, i bumagi, i chernil.

                                 Mal'vol'o

     SHut, ya eto vozmeshchu v naivysshej mere. Proshu tebya, shodi.

                                    SHut
                                   (poet)

                                 "YA pomchus'
                                 I vernus'
                           Syuda zhe k vam sejchas,
                                 Prytche vseh,
                                 Kak starinnyj Greh*,
                           CHtob ustroit' vas.
                           On s tesovym mechom
                           Raz®yarennym smerchom
                                 Naletaet na besa:
                                 Ahti, ohti,
                                 Rubit kogti.
                                 Bud' zdorov, povesa".
     {*Olicetvorenie Greha ili Poroka - tradicionnyj personazh srednevekovogo
teatra.}

                                  Uhodit.




                                Sad Olivii.
                             Vhodit Sebast'yan.

                                 Sebast'yan

                    Vot vozduh, vot torzhestvennoe solnce
                    I vot ee podarok, etot zhemchug,
                    Zdes', nayavu. Hot' ya okutan chudom,
                    Bezumiya v nem net. No gde Antonio?
                    YA u "Slona" ego ne obnaruzhil;
                    No on tam byl i, govoryat, poshel
                    Menya razyskivat'. Ego sovet
                    Mne sosluzhil by zolotuyu sluzhbu.
                    Hotya moya dusha i sporit s chuvstvom
                    I zdes' oshibka v chem-to, a ne bred,
                    No etot sluchaj, eti volny schast'ya
                    Nastol'ko prevoshodyat vse primery,
                    CHto ya gotov ne verit' ni glazam
                    Ni razumu, kotoryj chto ugodno
                    Dokazhet mne, no ne moe bezum'e.
                    Ili ona bezumna? No togda
                    Ona by ne mogla vesti svoj dom,
                    Reshat' dela, davat' rasporyazhen'ya
                    Tak rovno, rassuditel'no i tverdo,
                    Kak eto ya vidal. Zdes' chto-to est'
                    Nevernoe. No vot idet ona.

                         Vhodyat Oliviya i Svyashchennik.

                                   Oliviya

                    Ne osudi moyu pospeshnost'. Hochesh',
                    Pojdem so mnoj i so svyatym otcom
                    V chasovnyu ryadom; tam, v svyashchennoj seni,
                    Ty, pered nim, daj mne obet velikij
                    Tvoej lyubvi, chtoby moya ne v meru
                    Revnivaya i robkaya dusha
                    Byla spokojna. |to budet tajnoj,
                    Poka ty sam ne ostanovish' vremya,
                    Kogda my sovershim obryad venchan'ya,
                    Kak trebuet moj san. CHto ty mne skazhesh'?

                                 Sebast'yan

                    Pust' nas vedet vash dobryj chelovek;
                    YA klyatvu dam, i dam ee navek.

                                   Oliviya

                    Togda idem, otec; pust' yarkim svetom
                    Siyaet nebo nad moim obetom.

                                  Uhodyat.






                            Pered domom Olivii.
                            Vhodyat SHut i Fabian.

                                   Fabian

     Poslushaj, esli ty menya lyubish', pokazhi mne ego pis'mo.

                                    SHut

     A vy, dobrejshij gospodin Fabian, ispolnite mne druguyu pros'bu.

                                   Fabian

     Vse, chto hochesh'.

                                    SHut

     Ne trebujte, chtoby ya vam pokazyval eto pis'mo.

                                   Fabian

     |to nazyvaetsya podarit' sobaku i v nagradu trebovat' sobaku obratno.

                  Vhodyat Gercog, Viola, Kurio i vel'mozhi.

                                   Gercog

     Vy chto, druz'ya moi, prinadlezhite k domu gospozhi Olivii?

                                    SHut

     Da, sudar'; ee prichindaly.

                                   Gercog

     Tebya ya znayu horosho. Kak pozhivaesh', priyatel'?

                                    SHut

     Da chto, sudar', s vragami horosho, s druz'yami ploho.

                                   Gercog

     Kak raz naoborot: s druz'yami horosho.

                                    SHut

     Net, sudar', s nimi-to i ploho.

                                   Gercog

     Kak zhe eto tak?

                                    SHut

     Pomilujte,  sudar':  oni menya rashvalivayut i delayut iz menya osla, a moi
vragi  -  te  pryamo  mne  govoryat,  chto  ya  osel; tak chto vragi moi, sudar',
pomogayut  mne  v  samopoznanii, a druz'ya menya vvodyat v obman; tak chto, ezheli
vyvody  podobny  poceluyam  i  chetyre otricaniya ravny dvum utverzhdeniyam, to i
polechitsya, chto s druz'yami mne ploho, a s vragami horosho.

                                   Gercog

     A ved' eto otlichno.

                                    SHut

     Net, sudar', skazhu po chesti, hot' vam i ugodno byt' iz moih druzej.

                                   Gercog

     No so mnoj tebe ne dolzhno byt' ploho. Vot zolotoj.

                                    SHut

     Sudar', ne budet dvoedushiem, esli vy udvoite vashe velikodushie.

                                   Gercog

     O, ty podaesh' mne durnoj sovet.

                                    SHut

     Spryach'te  na etot raz vashu sovest' v karman, sudar', i pust' vasha plot'
i krov' posleduyut sovetu.

                                   Gercog

     Tak i byt', voz'mu na sebya greh dvoedushiya; vot tebe drugoj.

                                    SHut

     Primo,  secundo,  tertio  -  horoshaya igra; i est' staraya pogovorka, chto
tretij  platit  za  vseh;  a  muzyka v tri scheta, sudar', - slavnaya plyasovaya
muzyka;  da  i  kolokola  svyatogo Benneta, sudar', mogut vam napomnit': raz,
dva, tri.

                                   Gercog

     Bol'she  deneg  ty u menya, poka chto, ne vyshutish'; esli ty dolozhish' svoej
gospozhe, chto ya prishel pogovorit' s nej, i privedesh' ee s soboj, to eto moglo
by opyat' razbudit' moyu shchedrost'.

                                    SHut

     Izvol'te,  sudar',  pobayukajte vashu shchedrost', poka ya ne vernus'; ya idu,
sudar';  no  tol'ko  vy  ne  podumajte,  chto  moe zhelanie poluchit' est' greh
lyubostyazhaniya.  Itak,  sudar',  pust'  vasha shchedrost', kak vy govorite, sosnet
malenechko; ya ee sejchas razbuzhu.

                                  Uhodit.

                                   Viola

                     Vot chelovek, kotoryj spas menya.

                         Vhodyat Antonio i pristava.

                                   Gercog

                     Ego lico ya pomnyu horosho,
                     Hotya poslednij raz on byl izmazan
                     I cheren, kak Vulkan v dymu vojny;
                     On kapitanom byl na zhalkom sudne,
                     Nichtozhnejshih razmerov i osadki,
                     I s nim on tak otchayanno vcepilsya
                     V prekrasnejshij iz nashih korablej,
                     CHto dazhe zavist' i yazyk poteri
                     Emu vozdali chest' i slavu. CHto s nim?

                                1-j Pristav

                     Orsino, vot Antonio, tot samyj,
                     CHto "Feniksa" otbil s kandijskim gruzom,
                     I on zhe "Tigra" vzyal na abordazh,
                     Kogda plemyannik vash nogi lishilsya;
                     Zdes', v ulice, zabyv i styd i pravo,
                     On dralsya v poedinke i zahvachen.

                                   Viola

                     On za menya vstupilsya, gosudar';
                     No pod konec zagovoril tak stranno,
                     CHto rech' ego mogla byt' tol'ko bredom.

                                   Gercog

                     Proslavlennyj pirat, morskoj razbojnik!
                     Kak ty otvazhilsya yavit'sya k tem,
                     Kogo ty prevratil, cenoyu krovi,
                     V svoih vragov?

                                  Antonio

                                     Orsino, gosudar',
                     Pozvol'te mne otbrosit' eti zvan'ya:
                     YA ne pirat i ne morskoj razbojnik,
                     Hotya, ne sporyu, my vragi s Orsino.
                     A priveden syuda ya koldovstvom:
                     On, etot vot neblagodarnyj mal'chik,
                     Iz pennoj pasti yarostnogo morya
                     Byl mnoj spasen; on pogibal sovsem;
                     YA zhizn' emu vernul i k nej pribavil
                     Moyu lyubov', bez mery i predela,
                     Vsyu posvyativ emu; ego zhe radi,
                     Iz-za lyubvi edinoj, ya vstupil
                     V opasnyj i vrazhdebnyj etot gorod;
                     V ego zashchitu obnazhil oruzh'e;
                     Kogda menya shvatili, on, kovarnyj,
                     Ne zahotev delit' so mnoj opasnost',
                     Stal otricat' v glaza znakomstvo nashe
                     I dlya menya dalekim stal mgnovenno
                     Na dvadcat' let; ne otdal koshel'ka,
                     Kotorym ya za polchasa pred etim
                     Ssudil ego.

                                   Viola

                                 Kak eto mozhet byt'?

                                   Gercog

                     Kogda, skazhi, on pribyl v etot gorod?

                                  Antonio

                     Segodnya, gosudar'; a pered tem
                     Tri mesyaca podryad, bez pereryva,
                     My den' i noch' s nim byli nerazluchny.

                       Vhodyat Oliviya i priblizhennye.

                                   Gercog

                     Idet grafinya; tverd' soshla k zemle. -
                     Poslushaj, drug, tvoi slova bezumny:
                     On u menya tri mesyaca kak sluzhit.
                     No eto - posle. - Otojdite s nim.

                                   Oliviya

                     V chem, gosudar' moj, esli to vozmozhno,
                     Oliviya mogla by ugodit' vam? -
                     Cezario, vy ne sderzhali slova.

                                   Viola

                     Sudarynya!

                                   Gercog

                     Prelestnaya Oliviya...

                                   Oliviya

                                            V chem delo
                     Cezario? - Moj milostivyj gercog...

                                   Viola

                     Moj gercog govorit; moj dolg - umolknut'.

                                   Oliviya

                     No esli, gosudar', napev vse tot zhe, -
                     On sluhu moemu nevynosim,
                     Kak vopli posle muzyki.

                                   Gercog

                                              Vse tak zhe
                     Bezzhalostna?

                                   Oliviya

                                   Vse tak zhe postoyanna.

                                   Gercog

                     V chem? V hladnosti? ZHestokoe sozdan'e,
                     U ch'ih neblagodarnyh altarej
                     Moya dusha pokorno voznosila
                     Svyashchennejshie zhertvy! CHto mne delat'?

                                   Oliviya

                     Vse, gosudar', chto vam ugodno budet.

                                   Gercog

                     CHto esli b ya nashel v sebe reshimost',
                     Kak v smertnyj chas egipetskij razbojnik,
                     Ubit' to, chto lyublyu? I v dikoj strasti
                     Est' blagorodstvo. Slushajte menya:
                     Raz vy moyu ne ocenili vernost',
                     I ya otchasti znayu to orud'e,
                     Kotorym ya iz vashih chuvstv istorgnut,
                     Pust' budet zhiv beschuvstvennyj tiran;
                     No etogo, vam milogo, lyubimca,
                     Kotoryj - vidit bog - mne dorog nezhno,
                     YA otorvu ot etih cherstvyh glaz,
                     Gde on uvenchan, mne naperekor. -
                     Idi so mnoj; moj um sozrel dlya zla:
                     YA zakolyu tebya, moj agnec hrupkij,
                     Mstya serdcu vorona v grudi golubki.

                                   Viola

                     A ya, chtob tol'ko uspokoit' vas,
                     Gotov, rad, schastliv umeret' sto raz.

                                   Oliviya

                     Kuda idet Cezario?

                                   Viola

                                         Za tem,
                     Kto mne dorozhe glaz i zhizni brennoj,
                     Dorozhe, chem vse zhenshchiny vselennoj.
                     Kogda ya lgu, to pust' padet v krovi,
                     O sud'i neba, klevetnik lyubvi!

                                   Oliviya

                     O, kak chudovishchno! Kakoj obman!

                                   Viola

                     Kto obmanul vas? Kto obidel vas?

                                   Oliviya

                     Il' ty zabylsya? Tol'ko chto, sejchas... -
                     Pozvat' svyashchennika.

                            Uhodit odin iz slug.

                                   Gercog

                                          Idi za mnoj.

                                   Oliviya

                     Kuda? Cezario, suprug, postoj!

                                   Gercog

                     Suprug?

                                   Oliviya

                     Suprug. Pust' sam on dast otvet.

                                   Gercog

                     Ee suprug?

                                   Viola

                                 YA, gosudar' moj? Net.

                                   Oliviya

                     Uvy, tvoj nizkij strah tebya ponudil
                     Otrech'sya ot sebya; no net, ne bojsya,
                     Cezario; beri svoyu sud'bu;
                     Bud', kem ty est', - i budesh' raven s tem,
                     CHego boish'sya. -
                            (Vhodit Svyashchennik.)
                                     V dobryj chas, otec.
                     Otec, proshu tebya, vo imya sana,
                     Zdes' ob®yavit', - hot' my reshili bylo
                     Hranit' vo t'me to, chto nezhdannyj sluchaj
                     Otkryl do sroka, - vse, chto sovershilos'
                     Mezh etim yunoshej i mnoj segodnya.

                                 Svyashchennik

                     Soyuz nerastorgaemoj lyubvi,
                     Otmechennyj soedinen'em ruk,
                     Zapechatlennyj poceluem ust
                     I spayannyj obmenom vashih kolec;
                     Prichem obryad svyatogo dogovora
                     Svidetel'stvom moim skreplen kak dolzhno.
                     S teh por, mne govoryat chasy, k mogile
                     YA shel lish' dva chasa.

                                   Gercog

                     Pritvorlivyj shchenok! Kakim ty stanesh',
                     Kogda v shersti prostupit sedina?
                     Ili, byt' mozhet, umnozhaya lozh',
                     Ty sam sebya podnozhkoj skuvyrnesh'?
                     Proshchaj, beri ee; no chtob vovek
                     Ty moego puti ne peresek!

                                   Viola

                     YA vam klyanus'...

                                   Gercog

                                      Zdes' klyatvy neumestny!
                     Dolzhny i trusy byt' hot' kaplyu chestny.

                             Vhodit ser |ndryu.

                                 Ser |ndryu

     Radi boga, lekarya! I k seru Tobi nemedlenno lekarya poshlite.

                                   Oliviya

     CHto sluchilos'?

                                 Ser |ndryu

     On  prolomil  mne  golovu,  da  i seru Tobi bashku razmozzhil. Radi boga,
okazhite pomoshch'! YA by sorok funtov otdal, tol'ko by sejchas byt' doma.

                                   Oliviya

     Kto eto sdelal, ser |ndryu?

                                 Ser |ndryu

     Grafskij  dvoryanin, nekij Cezario. My dumali, on trus, a eto sam d'yavol
vo ploti.

                                   Gercog

                   Moj dvoryanin, Cezario?

                                 Ser |ndryu

     Bozhen'ki  milostivye,  on  tut!  Vy  ni za chto ni pro chto prolomili mne
golovu, a chto ya sdelal, tak eto menya ser Tobi podstreknul.

                                   Viola

                   Prichem tut ya? YA v zhizni vas ne trogal.
                   Vy besprichinno obnazhili shpagu,
                   No ya sklonil vas k miru, vas ne tronuv.

                                 Ser |ndryu

     Esli  razmozzhit' bashku znachit tronut', tak vy menya tronuli; vy, ya vizhu,
ni vo chto ne stavite razmozzhennuyu bashku.

                           Vhodyat ser Tobi i SHut.

     Vot  i  ser  Tobi  kovylyaet;  on  vam  tozhe  rasskazhet;  ne  bud'  on i
podvypit'e, on by vas poshchekotal ne etakim manerom.

                                   Gercog

     Nu chto, kavaler, kak dela?

                                  Ser Tobi

     Da  chto  tam!  Ranili,  i  delu konec. - Durachok, videl ty Dika-lekarya,
durachok?

                                    SHut

     Ax,  ser  Tobi,  on p'yan vot uzhe bol'she chasu; u nego glaza zakatilis' v
vosem' utra.

                                  Ser Tobi

     V takom sluchae on skot i neprilichnaya lichnost'. Nenavizhu p'yanyh skotov.

                                   Oliviya

     Uberite ego! Kto eto ih tak iskromsal?

                                 Ser |ndryu

     YA vam pomogu, ser Tobi, - ved' nas budut vmeste perevyazyvat'.

                                  Ser Tobi

     Vy  pomozhete?  |takaya  oslinaya  golova,  i durachina, i zhulik, suhoparyj
zhulik, fefela!

                                   Oliviya

                  On dolzhen lech', i pust' posmotryat ranu.

                        Uhodyat SHut, Fabian, ser Tobi
                                i ser |ndryu.

                             Vhodit Sebast'yan.

                                 Sebast'yan

                  YA ochen' ogorchen, chto mnoyu ranen
                  Vash rodstvennik; no bud' on dazhe brat moj,
                  YA byl by vynuzhden k takoj zashchite.
                  Vy na menya glyadite strannym vzglyadom;
                  YA ponimayu, vy oskorbleny.
                  Prostite mne, lyubimaya, hotya by
                  Vo imya nashih stol' nedavnih klyatv.

                                   Gercog
                  Odno lico, odna odezhda, golos -
                  I dvoe! Kak v volshebnyh zerkalah!

                                 Sebast'yan

                  Antonio, moj dorogoj Antonio!
                  Kakim terzan'em byl mne kazhdyj chas,
                  S teh por kak my rasstalis'!

                                  Antonio

                  Vy - Sebast'yan?

                                 Sebast'yan

                                  Ty etogo boish'sya?

                                  Antonio

                  No kak zhe tak mogli vy razdelit'sya?
                  Dve polovinki yabloka ne shodnej,
                  CHem eti dvoe. Kto zhe Sebast'yan?

                                   Oliviya

                  Neveroyatno!

                                 Sebast'yan

                  Ne ya zhe eto? U menya net brat'ev;
                  I net vo mne bozhestvennogo svojstva
                  Byt' zdes' i vsyudu. A moyu sestru
                  Slepye volny morya poglotili.
                  Vy mne ne rodstvennik? Kak vashe imya?
                  Otkuda rodom vy?

                                   Viola

                                   YA messalinec;
                  Otec moj nazyvalsya Sebast'yanom,
                  I brat moj byl takoj vot Sebast'yan,
                  V takom vot plat'e leg v svoj vlazhnyj grob;
                  I esli duhi mogut voploshchat'sya,
                  Vy nas prishli pugat'.

                                 Sebast'yan

                                        YA duh i esm',
                  No oblechennyj v etot grubyj oblik,
                  Kotoryj ya nasledoval ot chreva.
                  I bud' vy zhenshchinoj, - razlad lish' v etom, -
                  YA by slezami oblil vashi shcheki,
                  Skazav: "Privet, pogibshaya Viola!"

                                   Viola

                  U moego otca nad brov'yu bylo
                  Rodimoe pyatno.

                                 Sebast'yan

                                 Moj byl s takim zhe.

                                   Viola

                  On umer v den', kogda trinadcat' let
                  Proshlo so dnya rozhdeniya Violy.

                                 Sebast'yan

                  O, etu pamyat' ya hranyu zhivoj!
                  Da, on svershil svoe zemnoe delo,
                  Kogda sestre trinadcat' stalo let.

                                   Viola

                  Hotya nam net drugih pomeh dlya schast'ya,
                  CHem etot moj chuzhoj muzhskoj naryad,
                  Ne obnimaj menya, ne ubedyas'
                  Slichen'em obstoyatel'stv, mest i srokov,
                  CHto ya Viola; chtoby vse proverit',
                  Zdes' k odnomu my shodim kapitanu;
                  Tam i moya odezhda; on pomog
                  Mne postupit' na gercogskoyu sluzhbu.
                  A posle etogo vsya zhizn' moya
                  Proshla mezh gosudarem i grafinej.

                                 Sebast'yan
                                  (Olivii)

                  Tak znachit, vy oshiblis', gospozha;
                  No vas priroda napravlyala verno.
                  Vy s devushkoj hoteli obruchit'sya
                  I v etom ne obmanuty, klyanus':
                  Tot, s kem vy obruchilis', tozhe devstven.

                                   Gercog

                  Vy smushcheny? On blagoroden krov'yu.
                  Raz eto tak i zerkalo pravdivo,
                  To est' i mne v krushen'e etom dolya.
                                  (Viole)
                  Moj mal'chik, ty tverdil mne sotni raz,
                  CHto ya vseh zhenshchin dlya tebya dorozhe.

                                   Viola

                  I eti rechi povtoryu pod klyatvoj,
                  I eti klyatvy sohranyu v dushe,
                  Kak eta tverd' hranit ogon', kotorym
                  Den' otlichen ot nochi.

                                   Gercog

                                         Daj mne ruku;
                  I pokazhis' v svoem devich'em plat'e.

                                   Viola

                  Ego hranit tot kapitan, s kotorym
                  My vyshli na bereg; no on sejchas
                  Sidit v tyur'me, po zhalobe Mal'vol'o,
                  Togo, chto sluzhit v svite u grafini.

                                   Oliviya

                  Osvobodit' ego. - Pozvat' Mal'vol'o. -
                  Ah, da, ya vspomnila: ved' on, bednyaga,
                  YA slyshala, sovsem v ume rasstroen.

                    Vozvrashchayutsya SHut s pis'mom i Fabian.

                  V takom rasstrojstve myslej ya sama,
                  CHto i zabyla pro ego bezum'e.
                  Kak on, skazhi?

                                    SHut

     Po  pravde  skazat',  sudarynya,  on otbivaetsya ot Vel'zevula, naskol'ko
mozhet  chelovek v ego polozhenii; napisal vam tut pis'mo; mne sledovalo otdat'
vam ego segodnya utrom, da ved' poslaniya sumasshedshego - ne Evangelie, tak chto
nevelika vazhnost', kogda oni vrucheny.

                                   Oliviya

     Vskroj ego i prochti.

                                    SHut

     Tak  smotrite zhe, pouchajtes', kogda durak veshchaet ot imeni sumasshedshego.
(CHitaet) "Vidit bog, sudarynya..."

                                   Oliviya

     CHto takoe? Ty s uma soshel?

                                    SHut

     Net,  sudarynya,  ya tol'ko chitayu sumasshedshee; esli vashej milosti ugodno,
chtoby ono poluchilos' v nadlezhashchem vide, vy dolzhny dozvolit' glas velij.

                                   Oliviya

     Proshu, tebya, chitaj kak sleduet.

                                    SHut

     YA tak i delayu, sudarynya; chtoby chitat' ego kak sleduet, nado chitat' tak;
poetomu sklonite sluh, princessa.

                                   Oliviya
                                 (Fabianu)

     CHitaj ty.

                                   Fabian
                                  (chitaet)

     "Vidit  bog,  sudarynya,  vy  menya obizhaete, i mir eto uznaet. Hot' vy i
vvergli menya vo t'mu i dali vashemu p'yanomu dyadyushke nado mnoj gospodstvovat',
ya  vse-taki  vladeyu  moimi chuvstvami ne huzhe, chem vasha milost'. Pri mne vashe
sobstvennoruchnoe  pis'mo,  pobudivshee  menya  prinyat' tu vneshnost', kotoruyu ya
usvoil; kakovoe, ya ne somnevayus', dokazhet polnuyu moyu pravotu, a vam dostavit
polnyj  pozor.  Dumajte  obo  mne,  chto  ugodno.  Vyrazheniyami  predannosti ya
neskol'ko prenebregayu i govoryu kak oskorblennyj.
                                            Bezumno pritesnyaemyj Mal'vol'o."

                                   Oliviya

     |to on pisal?

                                    SHut

     Da, sudarynya.

                                   Gercog

                    Bezum'ya zdes' nemnogo.

                                   Oliviya

                                           Fabian,
                    Osvobodi ego; dostav' syuda.

                               Uhodit Fabian.

                    Moj gercog, esli vy soglasny videt'
                    Vo mne svoyu sestru, a ne suprugu,
                    Pust' tot zhe den' venchaet dva soyuza
                    Zdes', v etom dome, u menya v gostyah.

                                   Gercog

                    YA otvechayu radostnym soglas'em.
                                  (Viole)
                    A vy svobodny; za byluyu sluzhbu,
                    V takom razlade s zhenskoyu prirodoj,
                    V protivorech'e s nezhnym vospitan'em,
                    Za to, chto ya vam dolgo byl hozyain,
                    Vot vam moya ruka, chtob byt' hozyajkoj
                    Hozyainu.

                                   Oliviya

                              A mne - sestroj.

                      Vozvrashchaetsya Fabian s Mal'vol'o.

                                   Gercog

                                               Tak eto -
                    Bezumec?

                                   Oliviya

                              Da, on samyj. CHto, Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

                    Sudarynya, ya vami oskorblen,
                    YA oskorblen zhestoko.

                                   Oliviya

                    Mnoj, Mal'vol'o?

                                 Mal'vol'o

                    Da, vami. Vot, proshu, prochtite eto.
                    Ruka nich'ya, kak vasha. Napishite
                    Ne etim pocherkom, ne etim slogom;
                    Skazhite, chto pechat', chto mysl' - ne vashi.
                    Ne skazhete. Nu chto zh, togda soznajtes'
                    I ob®yasnite mne, po dobroj chesti,
                    Zachem tak yavno vy menya vzmanili,
                    Veleli mne hodit' s ulybkoj, v zheltyh
                    CHulkah, v podvyazkah nakrest, glyadya hmuro
                    Na sera Tobi i men'shuyu chelyad';
                    Kogda ya vse ispolnil v skromnoj vere,
                    Zachem menya vy zaperli vpot'mah,
                    V tyur'mu, gde poseshchal menya svyashchennik,
                    I sdelali poslednim iz posmeshishch,
                    Kakie videl svet? Zachem, skazhite?

                                   Oliviya

                    Uvy, Mal'vol'o, pocherk zdes' ne moj,
                    Hotya, dolzhna soznat'sya, shodstva mnogo.
                    Vne vsyakih sporov, to ruka Marii.
                    YA vspominayu: o tvoem bezum'e
                    Skazala mne ona; i ty yavilsya
                    S ulybkoj i v tom vide, kak v pis'me
                    Zdes' skazano. Proshu tebya, sderzhis'.
                    S toboj sygrali ochen' zluyu shutku;
                    No my najdem vinovnyh, i ty budesh'
                    Istcom i sudiej v tvoem zhe dele.

                                   Fabian

                    Sudarynya, dozvol'te mne skazat',
                    I pust' vrazhda i budushchie raspri
                    Ne omrachat torzhestvennogo chasa,
                    Kotoryj zdes' nastal. V takoj nadezhde,
                    YA smelo soznayus', chto ya i Tobi
                    Podstroili Mal'vol'o etu shtuku,
                    V vidu ego durnyh i neuchtivyh
                    Postupkov protiv nas. Pis'mo pisala
                    Mariya, pod davlen'em sera Tobi,
                    Za chto v nagradu on na nej zhenilsya.
                    No tak kak nasha zlost' byla veseloj,
                    To zdes' skorej umesten smeh, chem mest',
                    K tomu zhe esli spravedlivo vzvesit'
                    Vzaimnye obidy.

                                   Oliviya

                    Ah, bednyj, kak s toboyu oboshlis'!

                                    SHut

     CHto  zh,  "inye rodyatsya velikimi, inye dostigayut velichiya, a inym velichie
shvyryaetsya".  YA  tozhe,  sudar', uchastvoval v etoj interlyudii, v kachestve sera
Topasa, sudar'; no eto vse edino. "Ej-bogu, shut, ya ne sumasshedshij". Pomnite?
"Sudarynya, chto vy nahodite smeshnogo v etom bezmozglom merzavce? Esli vy sami
ne  ulybaetes',  u nego i rot zaklepan". Tak-to kolovrashchenie vremeni neset s
soboj vozmezdie.

                                 Mal'vol'o

                       YA otomshchu eshche vsej vashej shajke.

                                  Uhodit.

                                   Oliviya

                       Emu bol'shuyu nanesli obidu.

                                   Gercog

                       Puskaj za nim pojdut i sklonyat k miru;
                       On dolzhen nam skazat', gde kapitan.
                       A tam nastanet zolotoe vremya
                       I nashih dush torzhestvennyj soyuz.
                       Poka zhe, milaya sestra, my budem
                       U vas v gostyah. Cezario, idem;
                       YA budu zvat' vas tak, poka vy mal'chik.
                       A v novom bleske zhenskogo naryada -
                       Moya carica i moya otrada.

                          Uhodyat vse, krome SHuta.

                                    SHut
                                   (poet)

                       "Kogda ya rostom da byl eshche s vershok,
                           Tut kak raz i veter i dozhd',
                       YA vse duril, kak tol'ko mog,
                           A ved' dozhd', on hleshchet kazhdyj den'.

                       Kogda dostig ya zrelyh let,
                           Tut i t. d.
                       Ot pluta pryatalsya sosed,
                           A ved' i t. d.

                       Kogda - uvy! - ya vzyal zhenu,
                           Tut i t. d.
                       YA s nej bez pol'zy vel vojnu,
                           A ved' i t. d.

                       Kogda ya stal ubog i star,
                           Tut i t. d.
                       Ot piva v golove ugar,
                           A ved' i t. d.

                       Nash mir nachalsya davnym-davno,
                           Tut i t. d.
                       No vse ravno, raz vam smeshno,
                           My hotim smeshit' vas kazhdyj den'".

                                  Uhodit.





     Tekst. Komediya eta vpervye byla opublikovana v F1 1623 g. |to  -  ochen'
horoshij tekst, pochti ne trebuyushchij popravok.

     Datirovka i  pervye  predstavleniya.  Datirovka  p'esy  ne  predstavlyaet
osobyh zatrudnenij. V spiske Miresa 1598 g. komediya ne upominaetsya. S drugoj
storony, po soobshcheniyu sera  Dzhona  Menningema,  chlena  yuridicheskoj  kollegii
Middl'-Templya (London), 2 fevralya 1602 g. v  Middl'-Temple  byla  postavlena
komediya  pod  zaglaviem  "Dvenadcataya  noch',  ili  CHto  ugodno".   Po   vsej
veroyatnosti, p'esa voznikla v 1600 g.
     Krome upomyanutoj postanovki, p'esa shla pri dvore  v  1618  g.  i  zatem
snova, pod zaglaviem "Mal'vol'o", v 1623 g. Populyarnost'  ee  podtverzhdaetsya
pohvalami, rastochaemymi ej eshche v 1640 g. Diggesom, kotoryj osobenno otmechaet
sceny s uchastiem Mal'vol'o.

     Zaglavie. Pervoe zaglavie p'esy otnositsya  ne  k  soderzhaniyu  ee,  a  k
vremeni   postanovki   (na   pervom   predstavlenii).   "Dvenadcataya   noch'"
(dvenadcataya ot Rozhdestva)  prihoditsya  na  vecher  6  yanvarya,  zakanchivavshij
period rozhdestvenskih  igr,  obryadov  i  predstavlenij.  V  etot  vecher  pri
anglijskom dvore izdavna  davali  spektakli.  Vtoroe  zaglavie,  povidimomu,
soderzhit   namek   na   pestrotu   obrazov   i   epizodov   p'esy:   zritel'
preduprezhdaetsya, chto uvidit vsyakuyu vsyachinu - "chto ugodno".

     Istochniki.  Lezhashchaya  v  osnove  p'esy  istoriya  dvuh  bliznecov  i   ih
priklyuchenij,  svyazannyh  s  zabavnejshimi  nedorazumeniyami   i   blagopoluchno
zakanchivayushchihsya  dvumya  schastlivymi  brakami,  beschislennoe  kolichestvo  raz
obrabatyvalas' ital'yanskimi novellistami i  dramaturgami,  ravno  kak  i  ih
perevodchikami ili podrazhatelyami v razlichnyh stranah Evropy. No  edinstvennaya
versiya etogo syuzheta, kotoruyu neposredstvenno ispol'zoval SHekspir,  -  vtoroj
rasskaz,   ozaglavlennyj   "Gercog   Apollonij   i   Silla",   iz   sbornika
tret'esortnogo anglijskogo  pisatelya,  Barnebi  Richa,  "Proshchanie  s  voennym
remeslom" (1581).
     Iz suhogo i bezvkusnogo rasskaza Richa SHekspir sozdal  istinnyj  shedevr,
napolniv svoyu p'esu tonkim lirizmom i ostrym yumorom,  a  takzhe  obogativ  ee
dopolnitel'nymi  obrazami  i  motivami.  Vtoraya  syuzhetnaya  liniya  -  istoriya
Mal'vol'o  -  yavlyaetsya,  povidimomu,  plodom  svobodnogo  vymysla  SHekspira,
kotoromu celikom prinadlezhit sozdanie obrazov ne tol'ko samogo Mal'vol'o, no
i sera Tobi Belcha, |ndryu |g'yuchijka, Marii, Feste i Fabiana.

     Vremya dejstviya. Sobytiya p'esy razvertyvayutsya na protyazhenii treh dnej,

     Den' 1-j: akt I, sceny 1-3.

     Interval v 3 dnya.

     Den' 2-j: akt I, sceny 4-5; akt II, sceny 1-3.
     Den' 3-j: akt II, sceny 4-5; akt III; akt IV; akt V



     Dejstvuyushchie lica:
     Nekotorye personazhi  nosyat  smyslovye  imena:  Belch  znachit  'otryzhka';
|g'yuchijk - 'imeyushchij blednye shcheki'  (ot  lihoradki  -  ague);  imya  Mal'vol'o
obrazovano ot ital. mala voglia, v vol'nom perevode - 'zlonamerennyj'.

                               Akt I, scena 1

     37. I pechen',  mozg  i  serdce.  Veroyatno,  otrazhenie  starinnoj  shemy
Platona, gde eti organy izobrazhayutsya obitalishchami dushi.

                               Akt I, scena 2

     56. Predstav' menya  kak  evnuha  emu...  V  dal'nejshem  stroki  eti  ne
poluchayut nikakogo rezonansa. K Viole-Cezario vse otnosyatsya kak k muzhchine.

                               Akt I, scena 3

     76. Krepkoe kanarskoe vino (s  Kanarskih  ostrovov)  ochen'  cenilos'  v
Anglii.

                               Akt I, scena 5

     116-447. Letargii... liturgii. V podlinnike blizkaya po zvuku, no drugaya
igra slov: lethargy - 'letargiya' i lechery - 'sladostrastie'.

                              Akt II, scena 3

     9. Po ucheniyu drevnih filosofov, mir sostoit iz chetyreh  stihij:  zemli,
vody, vozduha i ognya.

     84-83. Gromyhat', kak medniki. Stranstvuyushchie medniki,  idi  ludil'shchiki,
pol'zovalis' v epohu SHekspira ochen' durnoj  slavoj.  Ih  schitali  brodyagami,
p'yanicami i vorami.

                              Akt II, scena 5

     20. forel', kotoruyu lovyat shchekotkoj.  |tot  svoeobraznyj  sposob  lovit'
forel' opisyvaetsya v knige Kogena "Ubezhishche zdorov'ya" (1395).

                              Akt III, scena 1

     55. Kressida byla poproshajka.  Bogi  pokarali  Kressidu  za  ee  izmenu
Troilu tem, chto obrekli ee na nishchetu.

     106-107.  Moj  sluh  ohotnee  plenitsya  eyu,  chem   muzykoyu   sfer.   Po
predstavleniyu drevnih, mir sostoyal iz ryada  dvizhushchihsya  hrustal'nyh  sfer  s
vpravlennymi v nih zvezdami, kotorye vrashchalis' vnutri ohvatyvayushchej mir sfery
nepodvizhnyh zvezd. Pri vrashchenii sfery eti izdavali yakoby  muzykal'nye  tona,
sochetayushchiesya v garmoniyu, slyshimuyu lish' izbrannikami.

     455. "Komu na zapad?"  Viola  v  shutku  vosproizvodit  krik  londonskih
lodochnikov ("Komu na zapad?" - "Komu na vostok?"), podbiravshih kompaniyu lic,
zhelayushchih proehat' po Temze v tom ili drugom napravlenii.

                              Akt III, scena 2

     72-75. Ot ulybok nalico u nego bol'she  linij,  chem  na  novoj  karte  s
dobavleniem Indij. Geograficheskaya karta s vpervye nanesennymi na nee  obeimi
Indiyami nezadolgo pered tem byla napechatana v Anglii.

                              Akt III, scena 4

     54. Solov'i otvechayut galkam - slegka izmenennaya anglijskaya pogovorka.

     410. "Idem so mnoj, Brigitta" - nachalo populyarnoj v to vremya ballady.

     157. Vy poprezhnemu derzhites' navetrennoj  storony  zakona.  Ta  storona
korablya, kotoraya povernuta k vetru, nazyvaetsya navetrennoj;  storona  sudna,
zashchishchennaya ot vetra, - podvetrennoj.

     264. YA v zhizni ne vidal takogo amazona. V podlinnike: firago, iskazhenie
ital'yanskogo slova virago - 'muzhestvennaya zhenshchina'.

                               Akt V, scena 1

     54-52.  Vsya  eta  tirada  shuta  yavlyaetsya  parodiej   na   srednevekovye
rassuzhdeniya o misticheskom znachenii raznyh chisel; naprimer, "pyat'" znamenuet:
pyat' ran Hristovyh, pyat' chuvstv, pyat' cerkovnyh zapovedej i t. d.

     112. Sushchestvoval rasskaz o nekoem razbojnike iz Egipta, kotoryj, buduchi
okruzhen presledovatelyami,  ubil  svoyu  vozlyublennuyu  i  unichtozhil  vse  svoi
bogatstva.


Last-modified: Sun, 03 Sep 2000 21:24:45 GMT
Ocenite etot tekst: