beregu uspeli uvidet' tol'ko ee bolee svetlye, chem telo, podoshvy. ZHenshchiny snova pri- nyalis' raschesyvat' volosy medlennymi i plavnymi dvizheniyami, kotorymi tak chasto lyubovalsya Parsel. On sel. CHernaya ten' ot skaly vse nadvigalas'. Ona byla vsego v neskol'kih metrah ot vaine, voda tozhe pribyvala, i kazalos', budto ih malen'kaya gruppka raspolozhilas' na kroshechnom peschanom ostrovke, kotoryj s minuty na minutu budet zahvachen volnami i mrakom. "YA prosto oderzhimyj, - podumal Parsel, - mne vsyudu mereshchatsya strahi". On poglyadel na zhenshchin. Net, im chuzhda besplodnaya igra voobrazheniya. Kak oni uvereny v sebe, kak tverdo znayut svoe prednaznachenie! On poiskal glazami Vaa. CHtoby ona ne utomlyalas', podnimaya ruki, Oroa vzyalas' ee prichesat'. I Vaa, otkinuv golovu, predostavila ej etu zabotu. Vidimo, Vaa bylo horosho, ona sidela v krugu zhenshchin, krepkaya, cvetushchaya, blestyashchaya ot zhira i zdorov'ya, kak idol materinstva. Utrom umer ee tane. Lico ee eshche hranilo legkij nalet grusti, no tyazhelye, utomlennye cherty razgladilis', na gubah igrala poluulybka i, polozhiv obe ruki na svoj vzduvshijsya zhivot, ona smotrela vdal' so schastlivym vidom. Parsel otvernulsya. Itia vyshla na bereg, voda strujkami obegala po ee strojnomu telu. Ona priblizilas' s mnogoznachitel'nym vidom, kak akter, vyhodyashchij na scenu, i kogda vse vzglyady obratilis' k nej, skazala, chetko proiznosya kazhdoe slovo: - Tetaiti vyshel iz "pa". Vse promolchali, i ona prodolzhala: - YA ego videla!.. YA shla na plyazh, kogda dver' "pa" otkrylas'. Aue! YA ispugalas' i spryatalas' v kusty. YA videla, kak vyshla Taiata, za nej Raha, potom Faina i, nakonec, Tetaiti s ruzh'em v ruke. Ona zamolchala s vazhnym vidom, kak budto ozhidaya voprosov, no nikto ne zagovoril, i ona dobavila: - On zaper kalitku, skazal chto-to Taiate, i ona ostalas' pered vhodom. Aue, ona byla takaya krotkaya, ya uverena, chto on uzhe zadal ej trepku! Potom Tetaiti poshel vdol' "pa" v storonu morya i skoro vernulsya nazad s drugoj storony. Proshlo dve-tri sekundy, i Omaata zametila vpolgolosa: - Znachit, on konchil stroit' "pa" ? ZHenshchiny bystro pereglyanulis' - i eto vse. - Esli b ya byla na tvoem meste, - skazala Oroa, vstryahivaya grivoj, - ya by ne stala pryatat'sya. YA vyshla by i skazala: "CHelovek, govoryu tebe eshche raz - snimi golovu moego tane!.." Itia potupilas' i prikryla glaza loktem. - Golova moego tane ne torchit na kop'e, - prosheptala ona. Iz vseh sobravshihsya zhenshchin lish' ona odna mogla eto skazat'. Da i skazala ona eto, tol'ko chtoby zashchitit' svoyu chest'. No ej bylo ochen' stydno: a vdrug zhenshchiny podumayut, budto ona hvastaetsya? - Pora vozvrashchat'sya domoj, - skazal Parsel, vstavaya. On podoshel k Itii, polozhil ruku ej na plecho i prikosnulsya gubami k ee shcheke. Vecherom uzhin emu snova prinesla Itia. Kogda on konchil est', uzhe spustilas' noch'; ona zazhgla odin doe-doe pered oknom, chtoby otognat' tupapau, eshche tri - na stole, chtoby Adamo mog chitat', i zaperla razdvizhnye dveri. - Zachem ty ih zapiraesh'? - sprosil Parsel, povorachivayas' k nej. - Na dvore teplo. Svetit luna. - Omaata velela, - strogo progovorila Itia. Parsel posmotrel na nee. - Kto zdes' rasporyazhaetsya, Omaata ili ya? No Itia stoyala pered nim, pryamaya i tverdaya, kak malen'kij soldatik. - Omaata mne skazala: kogda ty zazhzhesh' svet, ty zakroesh' dver'. - Pochemu? - Tetaiti mozhet vystrelit' v tebya iz sada. Oni predusmotreli vse. Kak znat', byt' mozhet, doe-doe po stavlen pered oknom tozhe dlya togo, chtoby pomeshat' vragu raz glyadet', chto delaetsya v hizhine. Parsel vnov' prinyalsya za chtenie. Itia sidela na krovati, podzhav nogi, slozhiv ruki na kolenyah, ne shevelyas' i ne govorya ni slova. Dazhe dyhaniya ee ne bylo slyshno. Vsyakij raz, kak Parsel podnimal golovu ot knigi, on vstrechalsya s ee chernymi glazami, smotrevshimi na nego bez obychnogo neterpeniya. Glaza byli pechal'ny, i v Slabom svete doe -doe ee lichiko kazalos' eshche kruglee i nezhnej. - Why don't you go to bed? * - sprosil on. - I do - otvetila ona. *[- Pochemu ty ne lozhish'sya spat'? (angl.) - YA lozhus' (angl.).] I totchas uleglas' na krovat'. Parsel posmotrel na nee. - YA hotel skazat', u Omaaty. - Segodnya vecherom net, - otvetila ona po-prezhnemu tverdo. Slozhiv ruki na grudi, ona zastyla, nepodvizhnaya, besstrastnaya, kak pokojnik. Parsel proshelsya po komnate. Ochevidno, eto bylo odno iz teh reshenij, kotorye prinimalis' teper' na ostrove bez ego uchastiya. Glaza Itii po-prezhnemu smotreli na nego. On sel, povernulsya k nej spinoj i snova prinyalsya za chtenie. Nemnogo spustya on zametil, chto ni razu ne perevernul stranicy. On vstal, rezko zahlopnul knigu, sdelal neskol'ko shagov po komnate i leg ryadom s Itiej. Ona totchas vskochila, zadula tri doe-doe na stole, no ostavila tot, chto stoyal na okne, i snova legla. Pomolchav, on sprosil: - Itia, ty grustish'? - O chem? - Ty sama znaesh', o chem. Ona povernulas' k nemu. Pri slabom svete doe-doe on razlichal lish' ochertaniya ee shchek. Glaza ostavalis' v teni. No po zvuku golosa on ponyal, chto eti slova pokorobili ee. - Zachem ty sprashivaesh'? Na Taiti o takih veshchah ne govoryat. Ona tozhe zamknulas' v sebe. Stala nepronicaemoj. "O takih veshchah ne govoryat..." Umer ZHono. Omaata vyla celuyu noch'. I vse. Teper' ona dazhe ne proiznosit ego imeni. Vedet sebya tak, slovno zabyla ego. Oni vse vedut sebya tak, slovno zabyli svoih tane. I odnako, eto ne ravnodushie. Net, konechno, net. Skoree uzh stoicizm. Kak stranno primenyat' takoe surovoe slovo k taityankam! Posredi nochi Parsela razbudil kakoj-to priglushennyj zvuk. On otkryl glaza i prislushalsya. No dazhe zaderzhav dyhanie, ne mog ponyat', chto eto takoe. Itia poshevelilas', i zvuki stali gromche. On naklonilsya k nej. Ona plakala. Proshla dolgaya minuta, on lezhal ne shevelyas'. Boyalsya snova oskorbit' ee, pokazav, chto zametil ee slezy. Medlenno, budto vo sne, on prosunul ruku ej pod golovu i prizhal k sebe. Bol'she nichego on ne slyshal, no chuvstvoval, kak pod ego ladon'yu vzdra- givaet ee plecho. Proshlo neskol'ko minut, i Itia skazala drozhashchim golosom: "O Adamo!" Plecho ee perestalo vzdragivat', teper' ona lezhala nepodvizhno, i Parsel podumal, chto ona zasypaet. No Itia podnyala golovu, naklonilas' k ego uhu i prosheptala chut' slyshno, s ottenkom udivleniya i otchayaniya v golose: - O Adamo! Vse umerli... Vse umerli!.. Ona vshlipnula raz, drugoj, kak malen'kaya devochka, i, prizhimayas' k nemu, skazala tiho, zhalobno: - YA hochu obratno na Taiti. Vskore ruka ego pochuvstvovala, kak telo Itii stalo myagche, otyazhelelo. On prislushalsya k ee dyhaniyu. Ona dyshala rovno i gluboko. No sam on nikak ne mog usnut'. Emu bylo ne po sebe, on ne privyk spat' v dushnoj komnate. On vstal, besshumno probralsya k dveri, otkryl ee i vyshel na kryl'co, ves' oblityj lunnym svetom. I totchas ego shvatili ch'i-to moguchie ruki i, oprokinuv na zemlyu, vtashchili v gustoj kustarnik. To byla Omaata. No on ne ushibsya. Ona prinyala ego v svoi ob®yatiya. - Maamaa, - skazala ona serdito, - chto ty zdes' delaesh'? - Dyshu svezhim vozduhom. - Ty poluchish' pulyu vmesto vozduha! On pochuvstvoval pod rukoj chto-to tverdoe. Poshariv, on nashchupal nozh. Ona stoyala na strazhe u ego doma, spryatavshis' v kustah, vooruzhennaya! Po tonkoj rukoyatke on uznal nozh Timi. - Omaata... - Tishe! - Ty dumaesh', chto on napadet? - Byt' mozhet, i net. No vse ravno. Tebya nado ohranyat'. - Pochemu? - Esli tebya ne budut ohranyat', on uznaet. Ne nado ego iskushat'. Posledovalo molchanie. - Omaata... Ona posmotrela na nego. Ogromnye ee glaza luchilis' teplym svetom. No emu nechego bylo skazat'. "Spasibo" prozvuchalo by prosto nelepo. - Teper' idi domoj, - skazala Omaata. Ona podnyalas' i, poka on otkryval i zakryval dver', stoyala mezhdu nim i gustym kustarnikom. GLAVA SHESTNADCATAYA Prosnuvshis' poutru, Parsel vspomnil, kak nado vychislyat' izgib bimsov. On raskryl razdvizhnye dveri, zadvinul v ugol krovat' i stol, vynes kreslo i taburetki v sad i prinyalsya vycherchivat' krivuyu melom na polu svoej hizhiny. CHerez chas posle voshoda solnca poyavilis' zhenshchiny. Parsel poprosil ih ne vhodit'. Oni oboshli hizhinu sadom i uselis' protiv dverej. Nikto ne zadaval emu voprosov, no po zamechaniyam, kotorymi zhenshchiny obmenivalis' vpolgolosa, Parsel ponyal, chto naznachenie ego chertezhej ne vyzyvalo u nih ni malejshego somneniya. YAsno, chto risunki dolzhny prizvat' pokrovitel'stvo |atua na ego pirogu. Pozzhe prishla Itiota i rasskazala, kakoj priem okazal ej Tetaiti, kogda ona prinesla emu rybu na zavtrak. Po svoemu obyknoveniyu, ona byla ves'ma nemnogoslovna. Prinyal on ee v pristrojke, soglasilsya vzyat' rybu i byl ochen' vezhliv. Vaine zakidali ee voprosami. Bylo u nego ruzh'e? Da, bylo. A nozh? Tozhe. Kakoj u Tetaiti byl vid? Surovyj. No ona zhe skazala, on byl "vezhlivyj"? Da, vezhlivyj, ochen' vezhlivyj. On vzyal ee za plechi, potersya shchekoj o ee shcheku, govoril negromko, dvizheniya u nego byli plavnye. Odnako ona ved' skazala "surovyj". Da, surovyj. Po storonam rta dve glubokie skladki (Itiota provela vozle gub ukazatel'nymi pal'cami, pokazyvaya, kakie skladki), morshchiny na lbu (snova zhest, nahmurennye brovi, mimika) i vysoko podnyataya golova. A kakoj surovyj? Surovyj, kak vozhd'? Surovyj, kak vrag? Itiota zakolebalas'. Ne znaya, kak opredelit' povedenie Tetaiti, ona vstala i izobrazila ego dvizheniya. Molchanie. Obmen vzglyadami. I on nichego ne govoril? Govoril. Kak? On s nej razgovarival? Aue! A ona nichego ne rasskazala! Glupaya zhenshchina! ZHenshchina, iz kotoroj nado vytyagivat' slova! ZHenshchina, nemaya, kak tunec! CHto zhe on skazal? On poproboval rybu (izyashchnoe dvizhenie ruki) i skazal: "ZHenshchiny moego plemeni ochen' iskusny. Oni znayut vse, chemu ih uchili. Znayut i to, chemu ih ne uchili". Tut posypalis' vosklicaniya. Oshibit'sya bylo nel'zya: on hotel prilaskat' ih slovami. On hochet mira! Net, on ne hochet mira, on prosto vezhliv. Esli by on hotel mira, on snyal by golovy s kopij. Spor razgoralsya, kogda slovo vzyala Itia. |to laskovye slova ne dlya vseh. On ho- tel prilaskat' odnu lish' Oroa. To, chemu zhenshchiny nauchilis' i chto oni umeyut, - eto rybnaya lovlya. On otlichno znaet, chto rybu lovit Oroa. Aue! Ved' malyshka prava! Malyshka dogadliva! Malyshka ochen' hitra! On hotel prilaskat' Oroa... Tut Oroa topnula nogoj, gnevno zarzhala, vzmahnula grivoj. Mozhet, vse oni i hotyat mira s Tetaiti. No tol'ko ne ona! Ona ego nenavidit! On ej vrag! I ostanetsya vragom, dazhe esli snimet golovy. Bud' ona na meste Itioty, aue, ona uzh ne pozvolila by sebya obnyat'! Tut Itiota predlozhila ej vpred' nosit' samoj pishchu "tem" iz "pa". No Omaata, kotoraya sledila za vyhodkami Oroa holodnym vzglyadom, tak mnogoznachitel'no promolchala, chto nikto ne reshilsya prodolzhat' razgovor. Ves' den' zhenshchiny tolklis' vokrug doma Parsela i to li sluchajno, to li namerenno, no dazhe vo vremya trapez ni razu ne ostavlyali ego odnogo. Edu emu prinosila Avapui. Po-vidimomu, ona poluchila samye strogie instrukcii, ibo, kak tol'ko stemnelo, ona zazhgla doe-doe i zakryla razdvizhnye dveri. Devyatnadcatogo maya Parsel perenes svoi chertezhi na doski, iz kotoryh sobiralsya sdelat' bimsy, i nachal ih vypilivat'. Posle obeda emu zahotelos' utochnit' odin iz razmerov i on spustilsya k zalivu Blossom v soprovozhdenii zhenshchin. Kak i nakanune, Itia prishla na bereg znachitel'no pozzhe drugih. Glaza ee blesteli, a shcheki nadulis', kak budto ih raspirala novost', kotoruyu ona prinesla: Raha vyshla iz "pa"! Ona poshla k hizhine Adamo! Ona vnimatel'no rassmotrela vse, chto Adamo nachertil na polu, dazhe kuski dereva, kotorye on raspilil!.. Parsel vyslushal Itiyu, sklonivshis' nad shlyupkoj, i nichego ne otvetil. Iz etogo rasskaza yavstvovalo, chto razvedka u obeih storon postavlena obrazcovo. Ibo esli Raha vospol'zovalas' ego otsutstviem, chtoby uznat', kak idet rabota, to, nado dumat', Itia ne sluchajno okazyvalas' ryadom vsyakij raz, kak otkryvalas' kalitka "pa". "Neuzheli ona ispolnyaet obyazannosti razvedchika po dvadcat' chetyre chasa v sutki, - podumal Parsel, - ili, mozhet byt', noch'yu odna iz vaine prihodit ej na smenu?" Vo vsyakom sluchae, emu bylo yasno, chto posle semnadcatogo zhenshchiny sobralis' eshche raz - teper' uzh bez ego uchastiya - i, kak vidno, prinyali nemalo reshenij, o kotoryh emu ne potrudilis' soobshchit'. V etot den' zavtrak emu prinesla Itiota. Parsel udivilsya. Nikogda u nego ne bylo s nej druzheskih otnoshenij. Pri ee molchalivosti s nej voobshche bylo trudno obshchat'sya. Eshche na Taiti ona otlichalas' nerazgovorchivost'yu, a posle obshcheniya s Uajtom eto svojstvo eshche usililos'. Kogda Parsel sprosil, zamenil li ee kto-nibud', chtoby otnesti pishchu "tem" iz "pa", ona kratko otvetila: "Uzhe sdelano". V techenie dvuh chasov, kotorye Itiota provela s nim, ona bol'she ne skazala ni slova. Vecherom ona vernulas', vse tak zhe molcha zazhgla doe-doe i zaperla razdvizhnye dveri; ona molchala, poka Parsel chital, vstala, kogda on vstal, i legla, kak tol'ko on leg. Nautro, pozavtrakav, Parsel vyshel iz doma. Ne proshel on i desyati metrov, kak iz podleska vyskochili Itia i Avapui. - Kuda ty idesh'? - kriknula Itia. - K Omaate. - Pobegu preduprezhu ee. I brosilas' proch' so vseh nog. |ta pospeshnost' zastavila Parsela prizadumat'sya. On uskoril shag. Avapui pochti bezhala za nim. Omaata sidela na poroge svoego doma, prislonivshis' spinoj k dveri. Tut ne bylo nikakih sledov Itii. - YA hochu pogovorit' s toboj. Naedine. Omaata posmotrela na Parsela. On stoyal pered nej, takoj malen'kij i takoj reshitel'nyj. Aue, ona lyubit, kogda Adamo serditsya. Po telu u nee probezhali murashki ot udovol'stviya. - Ty zdes' odin, moj malysh. On obernulsya. Avapui ischezla. - U tebya v dome. Omaata vzdohnula. Medlenno podnyavshis', ona otkryla dver' i dala emu vojti. Komnata byla pusta, no dver', vedushchaya v sad, stoyala shiroko otkrytaya. Srazu za sadom nachinalas' chashcha gigantskih paporotnikov. Omaata prosledila za vzglyadom Parsela i s umileniem ulybnulas'. Aue, kakoj zhe on soobrazitel'nyj! Uzhe dogadalsya. - Omaata, - skazal Parsel, glyadya v sad, - ya ochen' nedovolen. ZHenshchiny na ostrove reshayut vsyakie voprosy i dazhe ne sovetuyutsya so mnoj. Omaata prisela na krovat'. Ej ne hotelos' podavlyat' ego svoim rostom vo vremya predstoyashchej besedy. Ona vzglyanula na nego i voprositel'no pripodnyala brovi. - Vot, naprimer, moj dom ohranyayut. YA ne mogu i shagu stupit', chtoby kto-nibud' ne uvyazalsya za mnoj. YA ne govoryu, chto eto ploho, no kto dal takoe rasporyazhenie? Ona nichego ne otvetila. Tol'ko snova udivlenno vzglyanula na nego. - Itia karaulit vhod v "pa". Kto eto reshil? Ona naklonila golovu i, tak kak on zamolchal, skazala: - Govori, chelovek. Prodolzhaj. Ty ochen' mnogo dumaesh' golovoj. Oblegchi ee. On prodolzhal: - V pervyj den' edu mne prinesla Itia. Tret'ego dnya Avapui. Vchera - Itiota... - CHelovek, - progovorila Omaata s dostoinstvom, - oni zhe vdovy... - YA ne o tom govoryu, - vozrazil Parsel, otvodya glaza i neterpelivo shagaya po komnate. - YA hochu znat' tol'ko odno: kto dal takoe rasporyazhenie? Kto zdes' prikazyvaet? Pochemu so mnoj ne sovetuyutsya? Naprimer, kto segodnya prineset mne edu? Aue, ya uveren, ob etom znayut vse vaine na ostrove! Dazhe vaine Tetaiti! Dazhe sam Tetaiti! Odin Adamo ne znaet. - Segodnya eto budu ya, - skazala Omaata. - Ty prinesesh' mne edu? On zamolchal, kazalos', gnev ego mgnovenno ugas, on povernulsya k nej i, sdelav shirokij zhest pravoj rukoj, ser'ezno skazal: - Ochen' priyatno, chto eto budesh' ty. Ona odobritel'no poglyadela na nego. ZHest, ton, ser'eznoe lico. I kogda on naklonilsya, ser'ga velikogo vozhdya Otu skol'z- nula u nego po shcheke. O, on byl ee dostoin! On byl ee dostoin! Omaata ele uderzhalas', chtoby ne brosit'sya k nemu, ne szhat' ego v ob®yatiyah. - A zavtra? - sprosil Parsel. - Itia. - A poslezavtra? - Avapui. A za nej Itiota. A za Itiotoj ya. On s minutu molchal. - Tak vot, - snova zagovoril on tverdo, - ya hochu znat', kto eto reshil? Kto ih vybiral? On pristal'no posmotrel Omaate v glaza, i ona otvetila neohotno: - Ostal'nye tri tozhe hoteli, no ya skazala "net". Parsel molchal, i ona prodolzhala: - |to unizilo by Tetaiti. Parsel zadumalsya nad ee otvetom. I chem bol'she on razmyshlyal, tem bol'she voshishchalsya ee blagorazumiem. - No pochemu Itiota? - zagovoril on vpolgolosa, kak by pro sebya. - Ved' ya ee pochti ne znayu. - Ona tebya ochen' lyubit. Parsel pozhal plechami. - Otkuda ty znaesh'? Ona nikogda dazhe rta ne raskroet. - Znayu. - Itak, - prodolzhal on minutu spustya, - eto ty vse reshaesh'? Ty odna? Reshaesh' odna za vseh? - Net. Inogda ya reshayu vmeste so vsemi. Inogda vmeste s Ivoa. Inogda s Itiej. - S Itiej? - udivilsya on. - Itia ochen' soobrazitel'na, - skazala Omaata, pokachivaya golovoj. On proshelsya po komnate, povernulsya i, tverdo vstav pered nej, skazal, ne povyshaya golosa: - Vpred', prezhde chem ty chto - nibud' reshish', ya trebuyu, chtoby ty sovetovalas' so mnoj. Opustiv glaza, ona skazala pokorno: - YA budu delat', kak ty hochesh'. On byl udivlen stol' bystroj pobedoj. No pobeda li eto? Mgnovenie on kolebalsya, pristal'no glyadya na shirokoe lico Omaaty. No net, ona dala emu obeshchanie, on ne dolzhen pokazyvat' ej, chto somnevaetsya. On napravilsya k nastezh' otkrytoj dveri v sad i stal na poroge, slovno v ramke, ustremiv glaza v chashchu. On byl by prekrasnoj mishen'yu dlya spryatavshegosya tam strelka, a Omaata nichego emu ne skazala! On pozhal plechami, teper' u nego ne ostalos' ni malejshego somneniya. Povernuvshis' k Omaate, on skazal rezko: - YA hochu videt' Ivoa. Slyshish'? YA hochu ee videt'. Peredaj ej. Zatem, dobaviv bolee myagko: "Do svidan'ya", totchas vyshel iz doma. No esli on nadeyalsya obmanut' bditel'nost' svoego eskorta, to oshibsya. Tol'ko sostav ego izmenilsya: Itiyu smenila Itiota. Dolzhno byt', Itia snova zanyala storozhevoj post vozle vhoda v "pa". On bystrym shagom vernulsya domoj i totchas zhe prinyalsya za delo. Vypilivanie bimsov bylo tonkoj i dovol'no nudnoj rabotoj. Kazhdyj bims sledovalo vypilivat' po neskol'ku raz, chtoby soblyudat' vycherchennyj izgib, i potom, s pomoshch'yu rashpilya, sglazhivat' grani mezhdu srezami. Trudnost' uvelichivalas' eshche tem, chto u pily, s kotoroj ekipazh, vysadivshis' na bereg, obra- shchalsya dovol'no nebrezhno, ne hvatalo neskol'kih zub'ev, i ona chasto zastrevala v dereve. Potrudivshis' okolo chasa, Parsel vspomnil, chto Makleod predlagal emu kak-to svoi lichnye instru- menty, i reshil pojti poprosit' ih u ego vdovy. On ostavil Avapui i Itiotu u vhoda v sad, okruzhavshij dom Oroa, i voshel odin. Prohodya po dvoriku pered hizhinoj, on zametil, chto okna plotno zakryty. Iznutri do nego doleteli zvuki gromkih, perebivavshih drug druga golosov. On vzoshel na dve stupen'ki i podnyal bylo ruku, chtoby postuchat', no vdrug uslyshal rezkij golos Vaa: "My dolzhny otomstit' za nashih tane! Aue! Sovsem netrudno probrat'sya v "pa"! Zatem nastupila tishina, i Parsel zamer s sil'no b'yushchimsya serdcem, tak i ne opustiv ruku. On prinyal reshenie srazu, slovno po naitiyu, ibo u nego bylo strannoe chuvstvo, budto, ne uspev dodumat', on uzhe nachal dejstvovat'. Postuchav v dver', on raspahnul ee, ne dozhidayas' otveta, i korotko brosil: - Vaa, idem so mnoj. Oroa, Vaa i Tumata sideli na polu. Oni posmotreli na nego shiroko raskrytymi glazami. Vaa tyazhelo podnyalas' i podoshla k nemu. Parsel uvlek ee v malen'kij sadik pozadi doma. - Slushaj, - proiznes on vpolgolosa. - YA slyshal, chto ty skazala. Tebe dolzhno byt' stydno! SHirokoe, prostovatoe lico Vaa bylo nepodvizhno, kak kamen'. - Mne ne stydno, - vozrazila ona spokojno, ustavivshis' svoimi malen'kimi nevyrazitel'nymi glazkami na Parsela. Vozhd' bol'shoj pirogi byl horoshim tane. Moj dolg - otomstit' za nego. Parsel posmotrel na nee. Uzkij, upryamyj lob, shirokie ploskie shcheki, tolstyj nos, massivnyj podborodok. Vneshnost' ot- nyud' ne obnadezhivayushchaya! Kak zastavit' etot kremen' vnyat' razumnym dovodam? - Mstit' za voina ne zhenskoe delo, - zayavil on nakonec. - Nepravda, - vozrazila Vaa, kachaya golovoj. - ZHenskoe, kogda net muzhchiny. On vglyadyvalsya v nee. Net, eto dazhe ne derzost'. Ona nesposobna na derzost'. Mysli ee slozheny v golove, kak orehi v belich'em duple. I po mere nadobnosti ona vynimaet ih odnu za drugoj, ni s kem ne schitayas'. - U Tetaiti est' ruzh'e i nozh, a u tebya? - Nozh. - I dobavila: - YA ub'yu ego, kogda on budet spat'. Parsel pozhal plechami. - Ty ne sdelaesh' i dvuh shagov v "pa". - YA ego ub'yu, - povtorila Vaa. - Slushaj, - skazal on, prihodya v otchayanie, - ty nikogda etogo ne sdelaesh'. YA zapreshchayu tebe, i ty menya poslushaesh'sya. Ona smotrela na nego chut' li ne celuyu minutu. Mysl', chto Adamo mozhet ej prikazyvat', byla dlya nee nova, i ona ne znala, kak postupit': prinyat' ee ili otvergnut'? Vaa prishchurila glaza. Kazalos', razmyshleniya utomili ee. - Ty ne moj tane, - skazala ona nakonec. - Vse ravno, ya zapreshchayu tebe! - kriknul Parsel, i v golose ego prozvuchala ugroza. On nashchupal slaboe mesto i sosredotochil na nem svoyu ataku. - Ty ne moj tane, - povtorila Vaa, kak budto cherpaya sily v etom povtorenii. I vdrug ona ulybnulas'. Ee unyloe, nepodvizhnoe lico srazu preobrazilos'. U nee byla chudesnaya ulybka, dobraya, siyayushchaya. I takaya neozhidannaya na etom kamennom lice. Ona srazu osvetila grubye cherty, kazalos' ne sozdannye dlya radosti. Teper', ozarennoe yarkim svetom, ee lico stalo pochti krasivym. V samoj ee gluposti bylo chto-to miloe. - Dazhe svoego tane ya slushalas' ne vsegda, - skazala ona, i oslepitel'naya ulybka, igravshaya u nee na gubah, ponemnogu stanovilas' vse pechal'nee. - CHto zhe on togda govoril? - sprosil Parsel, udivlennyj. Ona podnyala golovu, vypryamilas', raspravila plechi i skazala po-anglijski, peredraznivaya golos i dazhe intonaciyu Mesona: - You are a stupid girl, Vaa! Shodstvo bylo porazitel'noe. Na sekundu Parselu pokazalos', chto on vidit pered soboj Mesona. - A ty chto emu govorila? - I am! I am!. * * [- Ty glupaya devchonka, Vaa! (angl.)] - Pravda, pravda! (angl.)] Parsel rassmeyalsya. - Tak on nauchil menya otvechat', - ob®yasnila Vaa prostodushno. Udivitel'noe delo! Kto by mog podumat', chto Mesonu byl v kakoj-libo forme dostupen yumor?! - A posle etogo, dolzhno byt', ty ego slushalas'? - Net. - Kak net? - Net, - skazala Vaa. - Net, ne slushalas'. - Pochemu? - YA upryamaya. Po-vidimomu, ona snimala s sebya vsyakuyu otvetstvennost' za svoe upryamstvo. Ona byla upryama tochno tak zhe, kak kamen' mozhet byt' kruglym ili kvadratnym. Takova uzh ee natura. S etim nichego ne podelaesh'. - Znachit, ty ne slushalas'? - Net. - A chto zhe delal vozhd'? - Bil menya po shchekam, - otvetila Vaa. Parsel nasmeshlivo podnyal brovi. |to brosalo neozhidannyj svet na intimnuyu zhizn' supruzheskoj pary. Velikolepnaya missis Meson, kotoroj muzh tak gordilsya, byla, po-vidimomu, mificheskim sushchestvom, vydumannym dlya podderzhaniya prestizha Doma eta ledi byla lish' glupoj devchonkoj, kotoroj prihodilos' davat' poshchechiny, chtoby ee obrazumit'. - Nu a potom? - Potom ya slushalas', - otvetila Vaa, i ee gruboe lico snova osvetila ocharovatel'naya ulybka. - Nu chto zhe, menya ty tozhe poslushaesh'sya, - skazal Parsel tverdo. Ulybka Vaa pogasla, i lico ee bol'she, chem kogda-libo napominalo sejchas glybu bazal'ta, otkolovshuyusya ot beregovoj skaly. - YA ub'yu Tetaiti, - spokojno progovorila ona. - No kak? - voskliknul Parsel neterpelivo. - Mozhesh' ty ob®yasnit' kak? On nikogda ne vyhodit iz "pa". - Ne znayu, - otvetila ona. - YA vojdu. - No kak? Otvechaj! Kak ty vojdesh'? CHerez ogradu? Aue, zhenshchina, s tvoim-to zhivotom! - Net. - Mozhet, prolezesh' snizu? No ego ironiya ne doshla do Vaa. - Net, - otvetila ona ser'ezno. - Poslushaj, ved' noch'yu on zazhigaet v "pa" ogni. On tebya uvidit. - YA ego ub'yu. - Noch'yu on karaulit. On i ego zhenshchiny. - YA ego ub'yu. Tut vsyakij poteryal by terpenie! Vaa nesposobna ohvatit' odnovremenno zamysel i sposob ego osushchestvleniya. Ona mozhet derzhat' v golove tol'ko odnu mysl', vernee lish' polmysli. - Slushaj, Vaa. U nego est' ruzh'e. |to voin. A ty zhenshchina i zhdesh' rebenka. Kak zhe ty postupish'? - YA ego ub'yu. - Kak? - Ne znayu. - Kak ty ne znaesh'? - Ne znayu. YA ego ub'yu. CHto tolku govorit' so stenoj! Parsel vypryamilsya, raspravil plechi i zakrichal strogim golosom: - You are a stupid girl, Vaa! - I am! I am! - totchas otozvalas' Vaa. - A teper' ty menya poslushaesh'sya? - Net. - Ty menya poslushaesh'sya, Vaa! - Net. On otstupil na polshaga, razmahnulsya i otvesil ej splecha krepkuyu poshchechinu. Neskol'ko sekund oni stoyali drug protiv druga, potom lico Vaa drognulo. Kamen' ponemnogu prevratilsya v plot', zastyvshij vzglyad utratil svoyu nepodvizhnost', i lico ozarila prelestnaya ulybka. - YA poslushayus', - skazala ona, nezhno glyadya na nego. - Idem. - zatoropilsya Parsel, - ty skazhesh' v prisutstvii Oroa i Tumaty, chto otkazyvaesh'sya ot svoego plana. On shvatil ee za ruku i potashchil v hizhinu. - Govori, Vaa, - prikazal on. Oroa i Tumata vstali, glaza ih perebegali s Parsela na Vaa. - ZHenshchiny, - torzhestvenno progovorila Vaa, - ya nichego ne budu delat' "tem" iz "pa". - I zakonchila: - Adamo ne hochet. YA slushayus' Adamo. Tumata vytarashchila glaza, a Oroa dazhe zabyla fyrknut'. Vaa posmotrela po ocheredi na svoih tovarok, polozhila ruku na plecho Parsela, prizhalas' k nemu i skazala s gordost'yu: - On menya pobil. YAshchik s instrumentami Makleoda byl pochti tak zhe velik i tyazhel, kak grob. Oroa vyzvalas' pomoch' Parselu otnesti ego k nemu domoj. Vaa i Tumata tozhe predlozhili svoyu pomoshch'. Vskore Avapui s Itiotoj brosilis' im na podmogu. Parsel vernulsya domoj s udvoennoj svitoj, i po doroge emu udavalos' lish' chut' podderzhivat' kryshku yashchika. YAshchik ostorozhno opustili na pol. Konechno, on okazalsya zapertym na zamok. Oroa pobezhala za klyuchom, i kogda ona primchalas' obratno, Parsel stal na koleni, otper zamok i zamer v voshishchenii. Kakie chudesnye, kakie izumitel'nye instrumenty! Ni edinogo pyatnyshka rzhavchiny, sverkayushchie, prekrasno ottochennye lezviya, polirovannye, blestya- shchie rukoyatki... No vdrug razgovory u nego za spinoj razom umolkli. On obernulsya, za porogom stoyala Ivoa, a ostal'nye zhenshchiny ischezli. Parsel radostno vskochil s pola i, podhodya k nej, nevol'no vzglyanul na ee ruki. Oni nepodvizhno viseli vdol' tela, ladoni byli razzhaty, pusty. Ivoa poslushalas' ego, no ee poslushanie oznachalo otkaz. Parsel rezko ostanovilsya: ot ogorcheniya i razocharovaniya on ne nahodil slov. Vzglyad ego skol'znul vverh i vstretilsya s glazami Ivoa. Vse te zhe glaza, vse to zhe lico, no v odin mig oni stali dlya nego chuzhimi. - Adamo, - nezhno skazala Ivoa. Parsel proglotil slyunu. CHerty ee zaostrilis', lico pohudelo, blestyashchij zhivot vydavalsya vpered, kazalos', ej bylo trudno stoyat' na nogah. - Sadis', - progovoril on vpolgolosa. On podvel Ivoa k kreslu, a sam prinyalsya hodit' po komnate. Mezhdu nimi leglo molchanie, i ona ne pytalas' ego prervat'. Parsel s grust'yu chuvstvoval svoe bessilie. Opyat' nado govorit', ob®yasnyat', ubezhdat'... CHto tolku? Skol'ko slov proiznes on za te vosem' mesyacev, chto oni proveli na ostrove, starayas' ubedit' Mesona, Makleoda, Bekera, taityan! I vse naprasno. On ob®yasnyal, on ubezhdal... I natykalsya na stenu! Ne glyadya na Ivoa, on skazal bescvetnym golosom: - Ty ne hochesh' otdat' mne ruzh'e? - Net. - I dobavila: - Eshche ne vremya. - Pochemu? - My dumaem, chto eshche ne vremya. - Kto "my"? - Omaata, Itia, ya... - Pochemu? Ona pozhala plechami i sdelala neopredelennyj zhest pravoj rukoj. On otvernulsya. Vechno kakie-to tajny, neyasnye nameki, neob®yasnimye prichiny... - Pochemu? - povtoril on s gnevom. - Vot uzhe chetyre dnya kak vojna konchilas'. A Tetaiti ne vyhodit iz "pa". Nado chto-to sdelat', chtoby vosstanovit' doverie. - Da, - otvetila ona, - eto pravda. No ne sejchas. - Pochemu ne sejchas? Ona vzglyanula na Parsela. On pristal'no smotrel na nee svoimi krasivymi golubymi glazami peritani. Ser'eznye, ozabochennye glaza. Ona pochuvstvovala, chto vot-vot rastaet ot nezhnosti. Aue, bednyj Adamo, kakoj zhe on neschastnyj, u nego takaya zhadnaya golova, ona vechno hochet znat' "pochemu"... - Emu eshche hochetsya tebya ubit', - skazala ona nakonec. - Kak ty mozhesh' znat'? Ona vzdohnula. Net, etomu ne budet konca. Snachala "pochemu", potom "kak", snova "pochemu", snova "kak"... Bednyj Adamo, ego golova nikogda ne znaet pokoya... - A kogda emu rashochetsya menya ubit', ty tozhe znaesh'? Ona ser'ezno posmotrela na nego. Ni odin taityanin ne ponimaet ironii. - Net, - otvetila ona prostodushno. - |togo ya ne znayu. On proshelsya po komnate, ne glyadya na nee. - Nu chto zh, togda dover' svoe ruzh'e Omaate, a sama vozvrashchajsya ko mne. Ona otricatel'no pokachala golovoj. - V tvoem polozhenii? - YA tvoya zhena, - progovorila ona s gordost'yu. - YA dolzhna sama ohranyat' tebya. On brosil na nee bystryj vzglyad i totchas otvel glaza. Slozhiv ruki na kolenyah, Ivoa podumala s radost'yu: "On menya lyu- bit. Ah, kak on menya lyubit! Emu hochetsya vzyat' menya na ruki, pogladit' mne zhivot i rebenka, kotorogo ya noshu. No on serditsya, podumala ona nasmeshlivo. - Dumaet, chto serditsya... |to muzhchina: on sam ne znaet, chto chuvstvuet". - Nu, teper' ya uhozhu, - skazala ona, tyazhelo podnimayas' s mesta i napravlyayas' k dveri. Ona uslyshala, chto on idet sledom za nej. On stoyal za spinoj, i ona podumala: sejchas on kosnetsya menya. Polozhiv ladon' na ruchku dveri, ona otodvinulas', ne spesha raspahnula ee i sdelala shag nazad, dal'she, chem nuzhno. No ne pochuvstvovala ego. - Adamo, - pozvala ona, chut' obernuvshis'. I totchas on okazalsya pozadi nee. Ona ne oglyanulas'. No vsem telom pochuvstvovala ego prikosnovenie. - Kosnis' menya rukoj... - shepnula ona chut' slyshno. Ona prizhalas' k nemu spinoj, vystaviv vpered ogromnyj vzduvshijsya zhivot. Ona pochuvstvovala, kak ego ladon' legko gla- dit ee, edva prikasayas' k kozhe. O Adamo! O moj tane! Proshlo neskol'ko sekund, i ona skazala sdavlennym golosom: - Teper' ya uhozhu. Dver' zahlopnulas', a Parsel vse stoyal nepodvizhno, s opushchennoj golovoj. On ostalsya odin, nichego on ne dobilsya. Vskore on snova vzyalsya za rabotu. Pila Makleoda shla prevoshodno. On trudilsya ne pokladaya ruk do samogo vechera. No stoilo emu ostanovit'sya, kak gorlo u nego szhimalos' i im ovladevala pechal'. Vse posleobedennoe vremya vaine ne othodili ot nego, no on pochti ne razgovarival s nimi. Pered zahodom solnca Omaata prinesla emu uzhin, on vyshel v pristrojku, pomylsya i posle edy pochuvstvoval sil'nuyu ustalost'. Dolzhno byt', on usnul za knigoj, tak kak ochnulsya uzhe u sebya na krovati. Lunnyj svet prosachivalsya skvoz' razdvizhnye dveri. On snova zakryl glaza, i emu pochudilos', budto on skol'zit nazad, v myagkuyu, i tepluyu ten'. Minutu spustya on okazalsya uzhe v Londone, v kakom-to hrame; on byl v chernoj odezhde i tolkovaya bibliyu veruyushchim: "Iakov vzyal v zheny Lik", a potom Rahil'. Liya rodila emu chetyreh synovej..." S udivleniem slushal Parsel sobstvennyj golos, ne uznavaya ego: govoril on v nos, torzhestvenno i pevuche. I strannoe delo: on stoyal licom k pastve i v to zhe vremya sidel sredi veruyushchih i smotrel na sebya so storony, slovno slushaya rech' kogo-to drugogo. |tot drugoj govoril: "Rahil', vidya, chto ona besplodna, dala Iakovu v zheny svoyu sluzhanku Balu. A Liya, vidya, chto ona bol'she ne rozhaet detej, dala emu svoyu sluzhanku Zel'fu". Parsel smotrel na sebya - togo, drugogo - s chuvstvom nelovkosti: chto za nelepaya tema dlya propovedi, a ego sosed sleva szhimal kulaki; eto byl ochen' dlinnyj i ochen' toshchij chelovek, s chernoj povyazkoj na glazu. "Itak, - prodolzhal pervyj Parsel, - u Iakova bylo chetyre zheny, i oni rodili emu dvenadcat' detej". - "A teper' ya skazhu vam, zachem vy vse eto rasskazyvaete, proklyatyj obmanshchik!" - zakrichal vdrug sosed Parsela, vskakivaya na nogi. On dvinulsya ogromnymi shagami k propovedniku i po doroge snyal povyazku s glaza. Okazalos', eto Makleod. Tam, gde pulya Tetaiti probila emu golovu, na meste pravogo glaza, ziyala chernaya dyra. Vysokij i toshchij, kak skelet, on vstal pered Parselom, povernuvshis' k nemu ucelevshim glazom, vytashchil nozh i skazal tyaguchim golosom: "S teh por kak ya spisalsya na bereg v etom proklyatom gorode, ya potratil nemalo vremeni, chtoby nalozhit' na vas lapu, Parsel. No teper' ya vzyal vas na abordazh i, dayu slovo Makleoda, ne vernus' na bort, poka ne spushchu vas na dno". - "V chem vy menya obvinyaete?" - probormotal Parsel. "Vot v chem! - yarostno zakrichal Makleod, ukazyvaya na ziyayushchuyu dyru na meste glaza. - Kto vinovat v tom, chto vse belye na ostrove byli perebity? Vy natravili nas drug na druga, Parsel, s vashej bibliej i prochimi brednyami, a sami razygryvali angelochka! A teper' vy stali vladel'cem ostrova, vsya zemlya prinadlezhit vam odnomu! I vse moi instrumenty! I vse taityanki tozhe, Iakov vy ili ne Iakov, gnusnyj vy licemer!" Tut Makleod razmahnulsya, chtoby nanesti emu strashnyj udar nozhom. Parsel otskochil i brosilsya bezhat'. Steny raspalis'. On mchalsya chto bylo sil, peresek pyshushchuyu zharom progalinu, pered nim zamel'kali pal'movye zarosli, potom ischezli, a on uzhe nessya po beregu zaliva Blossom; uzhas szhimal emu serdce gromadnaya ten' Makleoda nastigala ego. Vdrug on ochutilsya v grote s lodkami, on begal vokrug shlyupki, a Makleod gnalsya za nim po pyatam; oni ostanavlivalis', starayas' obmanut' drug druga, kruzhilis', kak deti, vokrug dereva. "Adamo!" - razdalo vdrug golos Tetaiti. Grot ischez. Parsel, zastyv ot uzhasa, stoya v "pa" pered kop'yami. On uznal golovy Dzhonsa i Bekera, s shei eshche sochilas' krov'. U Dzhonsa bylo rebyacheskoe vyrazhenie lica, guby Bekera svela privychnaya grimaska; mezhdu etimi dvumya golovami torchalo pustoe kop'e. Beker otkryl glaza, gnevno posmotrel na Parsela i skazal tverdo: "|to dlya vas!" - "Adamo! - zakrichala Ivoa, Adamo!" Parsel obernulsya. V desyati metrah ot nego stoyal Tetaiti, pryamoj i surovyj, napraviv ruzh'e emu pryamo v serdce. "Stoj! - kriknul Parsel. - Tetaiti, brat moj, ostanovis'!" Te- taiti prezritel'no ulybnulsya, razdalsya vystrel, Parsel pochuvstvoval slovno udar kulakom pod rebra. - Aita *, moj malysh, - poslyshalsya ryadom glubokij golos. *[Nichego - po taityanski.] On otkryl glaza. Serdce ego kolotilos'. On oblivalsya potom. - Aita, - povtoril golos Omaaty u nego nad uhom. On perevel dyhanie. Byl li eto son? Ili tol'ko pereryv. malen'kaya peredyshka? Begstvo po beregu, kop'ya, Tetaiti, udar puli v grud'... Net, eto ne son, ne mozhet byt', chtoby on vydumal slova Makleoda, on eshche slyshal ih ritm, gnusavyj golos, sarkasticheskij ton. Parsel snova zakryl glaza, pered nim byla pustota, mysl' ego zavertelas' po krugu, bez konca, bez konca... O uzhasno ustal ot etogo kruzheniya. "|to dlya vas!" - razdalsya yarostnyj golos Bekera i, slovno udar gonga, potryas emu nervy. O povernulsya, holod ledenil emu spinu, ruki drozhali. On uvidel pered soboj ruzh'e, a vyshe - temnye glaza Tetaiti, ego prezritel'nuyu usmeshku: "Ostanovis'! Ostanovis'!" - Aita, moj malysh... On rasslabil muskuly, otkryl glaza i prinyalsya schitat' do desyati, no tut zhe sbilsya so scheta i soskol'znul v temnotu; kazalos', on snova vyaznet v nej, vse opyat' stalo real'nym: vot stoit Tetaiti, on prizhimaet k grudi ruzh'e, serdce u Parsela szhimaetsya - vot - vot vyletit pulya, nado govorit', govorit'.. - Omaata... - Moj malysh... On s usiliem proiznes: - Pod ban'yanom... - CHto pod ban'yanom? - sprosil dalekij, dalekij golos Omaaty. On snova skol'zil, skol'zil vniz. On sdelal nad soboj otchayannoe usilie. - Kogda ya vyshel iz peshchery... - Da, - skazala ona, - da... U tebya byli ochen' krasnye plechi, moj petushok. U nego byli krasnye plechi. |ta podrobnost' vdrug stala ochen' vazhnoj. On ne dvigalsya, no videl sebya, videl, kak on povorachivaet golovu. Krasnye. Krasnye. I lopatki tozhe krasnye. On gromko skazal: "U menya byli krasnye plechi", i emu pokazalos', chto on ponemnogu vybiraetsya iz tiny, v kotoroj zavyaz. - Ty mne skazala... - YA nichego ne govorila, synok. On bessvyazno probormotal: - Ty mne skazala: vojna eshche ne konchilas'... On zhdal. Omaata ne otvechala, i - strannoe delo - molchanie Omaaty okonchatel'no razbudilo ego. On zagovoril: - Ivoa skazala: "Tetaiti eshche hochetsya tebya ubit'". Omaata nedovol'no burknula: - Ona tak skazala? - Segodnya, kogda prihodila ko mne. Omaata promolchala. On prodolzhal: - Ona skazala nepravdu? - Net. Nevozmozhno bylo proiznesti "net" - Ty tozhe eto znala? - Da. - Otkuda ty eto znala? - YA znala. - Otkuda ty eto znala? - povtoril on s siloj. Volna radosti nahlynula na Omaatu: Adamo govorit s nej strogo, kak tane. A kakie u nego glaza! - On ponosit golovy, - pokorno otvetila ona. - Kazhdyj den'? - Da. - Vse golovy? - Da. - Dazhe Ropati? - Da. - I dobavila, nemnogo pomolchav: - Tetaiti ne zloj chelovek. Stranno. Pochemu ona eto skazala? CHto ona staraetsya emu vnushit'? On prodolzhal: - Est' li mezhdu golovami Uilli i Ropati pustoe kop'e, kotoroe zhdet golovy? - Da net zhe! - vzvolnovanno voskliknula ona. - Kto tebe skazal? Nikogda ne bylo! Net, net! Byt' Mozhet, Tetaiti i zadumal tebya ubit', no etogo on nikogda ne sdelaet! Aue, ostavit' kop'e dlya ch'ej-to golovy! Po ee tonu yasno chuvstvovalos', chto eto bylo by predelom bestaktnosti, grubejshim narusheniem etiketa, nizost'yu, nedostojnoj dzhentl'mena. Parsela eto chut'-chut' pozabavilo. I etot problesk veselosti dostavil emu udovol'stvie. On gluboko vzdohnul i podumal: "YA ne trus". I prodolzhal: - CHto sluchitsya, esli Tetaiti menya ub'et? Posledovalo dolgoe molchanie, zatem ona skazala ostorozhno - U nego budut bol'shie nepriyatnosti. Vechno eti nedomolvki, umolchaniya... - Kakie nepriyatnosti? - zhestko sprosil Parsel. Nesmotrya na mrak, on pochuvstvoval, kak ona nastorozhilas'. Na etot raz ona ne poddastsya. Bol'she ona ne stanet podchinyat'sya emu. - Nepriyatnosti, - povtorila ona korotko. Parsel podnyal golovu, slovno mog ee razglyadet' v temnote. - On znaet ob etom? - Da. - V takom sluchae zachem emu menya ubivat'? YA uezzhayu. Ubivat' menya teper' bespolezno. Omaata rassmeyalas' tihim, gorlovym smehom. - O moj malysh, kogda muzhchina stanovitsya voinom... - Ona ne zakonchila frazy i prodolzhala: - S Vaa ty postupil horosho. - Ty uzhe znaesh'? - Vse zhenshchiny znayut. - I dobavila: - A zavtra uznaet i Tetaiti. On vskinul golovu. Stranno, otkuda u nee vse eti svedeniya. - Ot kogo? - Ty znaesh', ot kogo. Pomolchav, on sprosil: - Ona uzhe igraet s nim? - Budet igrat'. Omaata dobavila: - Zavtra vecherom. Tumata skazala: zavtra vecherom. Ne pozzhe. Tumata skazala: bol'she ona ne stanet zhdat'. Zavtra vecherom ona pojdet v "pa". Molchanie zatyanulos', i Parsel uzhe podumal, chto Omaata usnula. Vdrug ee shirokaya grud' zakolyhalas' u nego pod golovoj. - Pochemu ty smeetsya? - Aita, aita, chelovek... - I probormotala: - Zavtra ty uznaesh', pochemu ya smeyus'. Ona polozhila svoyu bol'shuyu ruku emu na golovu i stala nezhno poglazhivat' ego volosy. V utrennie chasy Parsel zakonchil vypilivat' bimsy dlya paluby. Pered poludnem zhenshchiny ushli, a on otpravilsya v pristrojku, chtoby prinyat' dush, poka Itia ne prinesla emu obed. On uslyshal, kak dver' v hizhinu otkrylas' i zahlopnulas', obtersya i, vyjdya iz pristrojki, natyanul bryuki na solncepeke. S minutu on postoyal, kak by kupayas' v goryachem potoke, zhar razlivalsya po ego muskulam, on progolodalsya i chuvstvoval sebya bodrym, osvezhennym. "Itia!" - veselo kriknul on. Nikto ne oto- zvalsya. On oboshel hizhinu po sadu. Razdvizhnye dveri byli shiro