mIHAJLO kOCYUBINSXKIJ. hARITYA
---------------------------------------------------------------
OCR: oLEG vOLKOV
Source: pOVNO sOBRANiº tVORiV, nAUKOVA dUMKA, 1974
Origin: http://lib.ru/SU/UKRAINA/KOCUBINSKI/
---------------------------------------------------------------
v PECH³ PALAV VOGONX ³ CHERVONIM YAZIKOM LIZAV CHELYUST³. v MALENXK³J HAT³
BULO PONOCH³, PO KUTKAH STOYALI D³DI. nA POSTEL³ LEZHALA SLABA ZH³NKA J
STOGNALA. sE hARITINA MATI. sh³STX TIZHN³V POMINULO, YAK POMER ¿¿ CHOLOV³K,
BATXKO hARITIN, ³ V³DTOD³ B³DNA UDOVA TUZHITX TA SLABUº, A OCE VZHE DRUGIJ
DENX, YAK ZOVS³M ZLYAGLA. zLYAGLA SAME V ZHNIVA, V GARYACHIJ CHAS, KOLI VS³, HTO
VM³º ZHATI, PODALISX NA NIVU ZBIRATI NA ZIMU HL³B. I VDOVINE ZHITO POSP³LO, TA
NEMA KOMU JOGO ZHATI; SIPLETXSYA STIGLE ZERNO NA ZEMLYU, A VDOVA LEZHITX NEDUZHA:
TYAZHKA SLAB³STX SPUTALA RUKI J NOGI, PRIKUVALA DO POSTEL³... lEZHITX B³DNA
MATI hARITINA TA B'ºTXSYA Z DUMAMI...
rIPNULI DVER³.
- tO TI, hARITYU? - POCHUVSYA MLYAVIJ GOLOS SLABO¿.
- ya, MAMO!
3 DVEREJ VITKNULOSX SPERSHU V³DRO, DO POLOVINI VIPOVNENE VODOYU, DAL³
RUSYAVA GOLOVKA D³VCHININA, NAHILENA NAB³K DO V³DRA, A DAL³ PRAVA RUKA,
P³DNYATA TROHI DOGORI. v HATU UV³JSHLA hARITYA ³ POSTAVILA KOLO PECH³ V³DRO. ¯J
BULO V³S³M ROK³V. dESX DUZHE VAZHKIM VIDALOSX hARIT³ TE V³DRO Z VODOYU, BO,
POSTAVIVSHI JOGO NA ZEMLYU, HVILINKU STOYALA NERUHOMO, SPERSHISX NA PRIP³CHOK ³
VAZHKO DIHAYUCHI. l³VA RUKA V³D NEZVICHAJNO¿ VAGI ZOML³LA, ³ hARITYA NE MOGLA ¿¿
Z³GNUTI. aLE SE BULO ODNU HVILINU. v DRUG³J METNULASX hARITYA DO MISNIKA,
LEGESENXKO, MOV K³ZKA, STRIBNULA NA LAVU, ZNYALA Z POLIC³ GORSHCHIK ³ POSTAVILA
JOGO KOLO V³DRA.
- shchO TI ROBISH, DONYU? - POSPITALA MATI.
-- vECHORYU VARITIMU, MAMO.
sLABA T³LXKI Z³THNULA.
a hARITYA J SPRAVD³ ZAHODILASYA KOLO VECHER³. zMILA V MISCHIN³ ZHMENXKU
PSHONA, VKINULA SHCH³PKU SOL³ TA ZO DV³ CHI ZO TRI KARTOPLINI, NALILA V GORSHCHIK
VODI ³ PRISTAVILA JOGO DO VOGNYU. lYUBA BULO GLYANUTI NA ¿¿ DR³BNENXK³,
ZAPECHEN³ NA SONC³ RUCHENYATA, SHCHO ZHVAVA B³GALI V³D ODNO¿ ROBOTI DO DRUGO¿.
vELIK³ SIV³ OCH³ Z-P³D DOVGIH CHORNIH V³J DIVILISYA PILXNO J ROZUMNO. sMUGLYAVE
LICHENXKO ROZCHERVON³LOSYA, POVN³ VUSTA ROZTULILISYA - VSYA UVAGA ¿¿ BULA
ZVERNENA NA ROBOTU. vONA ZABULA NAV³TX ³ ZA NOV³ CHERVON³ K³SNIKI, SHCHO DV³CH³
OBMOTUVALI ¿¿ RUSYAVU, AZH B³LU, GOLOVKU. k³SNIKI T³ BULI ¿¿ RAD³STX, ¿¿
GORDOSHCH³. oCE TRET³J DENX, YAK HRESHCHENA MATI PODARUVALA ¿J T³ K³SNIKI, A hARITYA
J DOS³ NE NAT³SHITXSYA NIMI.
mATI STIHA ZASTOGNALA.
hARITYA STREPENULASX ³ P³DB³GLA DO L³ZHKA.
- chOGO VI, MAT³NKO? mOZHE, VODIC³ HOLODNO¿? shchO U VAS BOLITX? - LAST³VKOYU
PRIPADALA VONA KOLO NEDUZHO¿.
- oH, DITINO MOYA LYUBA! vSE V MENE BOLITX: RUKI BOLYATX, NOGI BOLYATX,
GOLOVI NE ZVEDU. oT, MOZHE, VMRU, NA KOGO ZH YA TEBE LISHU, SIROTINU NESHCHASNU?..
hTO TEBE DOGLYANE, VIGODUº?
hARITYA POCHULA, SHCHO ¿¿ MALENXKE SERCE ZABOL³LO, NACHE HTO ZDAVIV JOGO V
ZHMEN³; SLXOZI ZATREMT³LI NA ¿¿ DOVGIH V³YAH. vONA PRIPALA MATER³ DO RUK ³
POCHALA ¿H C³LUVATI.
- shchO MI ROBITIMEMO, DONYU? oT DOVELOSX MEN³ ZLYAGTI SAME V ZHNIVA... hL³B
STO¿TX U POL³ NEVIZHATIJ, OSIPAºTXSYA... 1 VZHE NE ZNAYU, YAK MEN³, B³DN³J,
NEDUZH³J, ZAPOB³GTI LIHOV³... yaK NE ZBEREMO HL³BA - ZAGINEMO Z GOLODU
ZIMOYU!.. oH, BOZHE M³J, BOZHE!
- nE ZHUR³TXSYA, MAMO! nE PLACHTE! aDZHE ZH BOG DOBRIJ, MAMO! bOG POMOZHE VAM
ODUZHATI, POMOZHE VAM HL³B Z³BRATI... pRAVDA, MAMO? .. pRAVDA?..
pOKI hARITYA GOVORILA T³ SLOVA, V B³LENXK³J GOLOVC³ ¿¿ PROMAJNULA DUMKA:
YAK-TO NEMA KOMU ZHATI? a VONA SHCHO ZH ROBITIME? shchE TOR³K HODILA VONA Z MAMOYU NA
NIVU, BACHILA, YAK MATI ZHNE, BA, SAMA BRALA SERP ³ ZHALA! aDZHE ZH VONA BAGATO B
NAZHALA, YAKBI MATI NE SVARILA ZA SKAL³CHENIJ PALECX! aLE TOR³K VONA BULA SHCHE
MALENXKA, MALENXKIMI RUCHENYATAMI NE MOGLA VDERZHATI SIRPA, A TEPER VONA VZHº.
VIROSLA, NABRALASYA SILI, ³ RUKI POB³LXSHALI. hARITYA GLYANULA NA SVO¿ RUKI.
aDZHE SIMI RUCHENYATAMI VONA PRINESLA Z R³CHKI P³VV³DRA VODI, HOCH YAKE VONO
VAZHKE, TE V³DRO! zAVTRA, KOLI ROZVIDNITXSYA, VSTANE hARITYA, NAGODUº MAMU
(KOLI B SHCHE SHOT³LI ¿STI, A TO V³DKOLI SLAB³ - SAMU VODU P'YUTX), V³ZXME SERP
³ P³DE V POLE. a VZHE YAK BUDE ZHATI! I NE ROZ³GNETXSYA! I UYAVILASX hARIT³
VIZHATA NIVA, A NA ¿J STOYATX POLUK³PKI ³ BLISHCHATX PROTI SONCYA, YAK ZOLOT³. I
SAMA hARITYA STO¿TX NA POL³, DIVITXSYA NA SVOYU PRACYU ³ DUMAº, YAK BI ZVEZTI
HL³B U STODOLU. oT SHCHO VONA ZROBITX. P³DE DO HRESHCHENOGO BATXKA, OB³JME JOGO
RUCHENXKAMI ZA SHIYU ³ SKAZHE: "tATU M³J LYUBIJ TA MILIJ! ya VZHE VAM BAVITIMU
MALENXKOGO aNDR³JKA, BUDU JOMU ZA NYANXKU, T³LXKI ZVEZ³TX NASH HL³B TA
SKLAD³TX U STODOLU!" v³N DOBRIJ, BATXKO HRESHCHENIJ, V³N ¿¿ POSLUHAº, ZVEZE
HL³B. a YAK ZHE ZRAD³º MATI, KOLI hARITYA PRIJDE DO NE¿ J SKAZHE "a BACHTE,
MATUSYU KOHANA, A YA ZH VAM NE KAZALA, SHCHO BOG POMOZHE NAM Z³BRATI HL³B? uVESX
HL³B U STODOL³!" mATI Z RADOSHCH³V VICHUNYAº, PRIGORNE DONYU DO SERCYA, POC³LUº, ³
ZNOV ZHITIMUTX VONI VESEL³ TA SHCHASLIV³ ³ NE ZGINUTX ZIMOYU Z GOLODU...
v PECH³ SHCHOSX BUHNULO, ZASHIP³LO, ZASICHALO,
tO ZB³GAV KUL³SH.
mERSHCH³J KINULASX hARITYA DO PECH³, ODSTAVILA GORSHCHIK, DOGLYANULA STRAVU J
NASIPALA V POLIV'YANU MISKU GARYACHOGO KUL³SHU. mATI VI¿LA LOZHOK ZO DV³ TA J
POKLALA LOZHKU. sTRAVA ZDALASX ¿J NESMACHNOYU, PROTIVNOYU. hARITYA ¿LA CHI NE ¿LA,
SHVIDENXKO POMILA POSUD, POSKLADALA JOGO NA MISNIK, ZASUNULA S³NESHN³ DVER³ ³
STALA NAVKOL³SHKI PERED OBRAZAMI MOLITISYA BOGU. vONA SKLADALA RUCHKI,
HRESTILASX, Z³THALA TA ZD³JMALA OCH³ DOGORI ³ DIVILASX PILXNO NA OBRAZ, DE
BUV NAMALXOVANIJ BOG-OTECX. vONA V³RILA, SHCHO GOSPODX LYUBITX D³TEJ ³ NE DASTX
¿H NA POTALU. aDZHE NE DURNO TRIMAº V³N U RUC³ ZOLOTE YABLUCHKO Z HRESTIKOM:
PEVNE, V³N DASTX TE YABLUCHKO DOBR³J, SLUHNYAN³J DITIN³. I hARITYA SVO¿M DITYACHIM
LEPETOM PROHALA U BOGA ZDOROV'YA SLAB³J MATUS³, A SOB³ SILI VIZHATI NIVU. sYA
DUMKA NE DAVALA ¿J SPOKOYU. ¯J HOT³LOSYA SHVIDCHE D³ZHDATISYA RANKU. "lYAZHU ZARAZ
SPATI, SHCHOB ZAVTRA RAN³SHE PROKINUTISYA", - PODUMALA hARITYA J, POSTAVIVSHI KOLO
MAMI VODU NA N³CH, LYAGLA NA LAVU. aLE SON NE ZL³PLYUVAV ¿J OCHEJ, V³N DESX UT³K
Z C³º¿ HATI, BO J NEDUZHA MATI NE SPALA J STOGNALA. pOVNIJ M³SYACX DIVIVSYA U
V³KNO ³ NA KOMIN³ NAMALYUVAV TAKOZH V³KNO Z YASNIMI SHIBKAMI TA CHORNIMI RAMAMI.
hARITYA POGLYADALA V TOJ KUTOK, DE LEZHAV SERP, ³ DUMALA SVOYU DUMU. a NADVOR³
TAK M³SYACHNO, YASNO, HOCH GOLKI ZBIRAJ. hARITYA S³LA NA LAV³ ³ GLYANULA U V³KNO,
v ³MLIST³J DALIN³, OKUTAN³ SR³BNIM PROM³NNYAM M³SYACHNIM, SYAYALI SHIROK³ LANI
ZOLOTOGO ZHITA TA PSHENIC³. vISOKi CHORNi TOPOLi, YAK ViJSXKO, STOYALI RYADAMI
KRAJ DOROGI. sINº NEBO VSIPANE BULO ZORYAMI. zOR³ TIHO TREMT³LI. "a SHCHO, YAKBI
TEPER VIJTI NA NIVU! e, N³, STRASHNO, VOVK VIB³ZHITX Z L³SU, RUSALKI
ZALOSKOCHUTX, STRAHI POVILAZYATX Z PSHENIC³..." I hARIT³ SPRAVD³ STALO STRASHNO,
VONA ZNOV POKLALASYA NA LAV³ ³ ODVERNULASX OD V³KNA.
- chOMU TI NE SPISH, DONYU? - PITAV MATI.
- tAK... YA ZARAZ SPATIMU, MAMO!
mATI STOGNE, A hARITYU ZHIVIJ ZHALX BERE ZA SERCE. b³DN³ MAMA! vSE BOLITX
U NIH. kOLI B TOJ DOBRIV³ BOG POSLAV ¿M POLEGK³STX! aZH OSX TROHI ZGODOM ³
SLABA MATI, ³ KOPI NA POL³, ³ RUSALKI ³ VOVK, ³ YASNE V³KNO NA KOMIN³
ZM³SHUYUTXSYA V YAK³JSX KUMEDN³J PLUTANIN³. sON, VLET³VSHI DO HATI, BERE hARITYU
P³D SVOº KRILO. sR³BNIJ PROM³NX M³SYACHNIJ TIHO SYAº NA B³L³J GOLOVC³ D³VCHINKI,
VSM³HAºTXSYA DO NOVIH CHERVONIH K³SNIK³V, GULYAº PO SMUGLYAVOMU VIDOCHKU TA PO
B³LIH DR³BNENXKIH ZUBKAH, SHCHO VIGLYADAYUTX Z-ZA ROZTULENIH POVNIH UST.
hARITYA SPITX SOLODKIM SNOM.
rANO VSTALO ZOLOTE SONECHKO. rANO, RAZOM Z SONCEM, PROKINULASX ³ hARITYA.
hUTENXKO ZVARILA KUL³SH, NAGODUVALA MAMU, SXORBNULA J SAMA K³LXKA LOZHOK.
uPORAVSHISX, ZNYALA SERP Z POLIC³, POKLALA V TORBINKU HL³BA TA CIBUL³ ³
ZAV'YAZALASX RYABENXKOYU HUSTOCHKOYU. dAL³ POC³LUVALA MAMU J KAZHE:
- p³DU YA, MAMO, NA VULICYU DO D³VCHAT, POBAVLYUSYA TROHI.
- IDI, DONYU, TA NE BARISX...
IDE hARITYA SELOM, ³ YAKOSX ¿J CHUDNO. n³KOLI NE HODILA VONA SAMA TAK
DALEKO V³D HATI. oT VZHE J KRAJNYU HATU MINULA, VIJSHLA NA POLE J STALA,
ZADIVIVSHISX V DALECH³NX NA CHUDOVIJ KRAºVID. I SPRAVD³ BULO GARNO NA NIV³,
NESKAZANNO GARNO! pOG³DNE BLAKITNE NEBO DIHALO NA ZEMLYU TEPLOM. pOLOV³LI
ZHITA J VILISKUVALISX NA SONC³. chERVON³LO C³LE MORE KOLOSK³V PSHENIC³.
dOVZHINOYU POVILASX R³CHECHKA, NACHE HTO KINUV NOVU SINYU STR³CHKU NA ZELENU TRAVU.
l ZA R³CHKOYU, POP³D KUCHERYAVIM ZELENIM L³SOM, VSYA GORA VKRITA ROZK³SHNIMI
KILIMAMI YARINI. gARYACHOYU ZELENOYU BARVOYU GORITX NA SONC³ YACHM³NX, SHIROKO
STELITXSYA KILIM YASNO-ZELENOGO V³VSA. DAL³, NACHE RIZA RUTI, TEMN³º PROSO.
mEZHI ZELENIMI KILIMAMI B³L³º GRECHKA, NACHE HTO ROZ³SLAV VELIK³ SHMATKI POLOTNA
B³LITI NA SONC³. v DOLIN³, KRAJ L³SU, VISITX SINYA ³MLA. I NAD US³M TIM
ROZKINULOSX POG³DNE BLAKITNE NEBO, LUNAº V POV³TR³ VESELA P³SNYA ZHAJVORONKA.
v³YUTX Z POLYA CHUDOV³ PAHOSHCH³ OD NESTIGLOGO ZERNA ³ POLXOVIH KV³TOK. I DOBRE
hARIT³ NA NIV³, ³ STRASHNO. sTALA VONA J NE ZNAV, CHI JTI DAL³, CHI VERTATISYA.
aLE VITKNULASX DESX DALEKO Z ZHITA CHERVONA HUSTKA ZH³NOCHA, ³ hARITYA ZGADALA ³
HVORU MAMU, ³ CHOGO PRIJSHLA. vONA PODALASYA STEZHKOYU MEZHI ZHITA. yaK T³LXKI
hARITYA UV³JSHLA MEZHI ZHITA, GARNIJ KRAºVID ZNIK. bOS³ NOZHENYATA STUPALI PO
VTOPTAN³J STEZHC³, NAD GOLOVOYU, METI KOLOSKAMI, YAK BINDOCHKA, SIN³LO NEBO, A Z
OBOH BOK³V, YAK ST³NI, STOYALO ZHITO J SHELEST³LO VUSATIM KOLOSSYAM, hARITYA
OPINILASX NACHE NA DN³ V, MOR³. v ZHIT³ SIN³LI VOLOSHKI TA SOKIRKI, B³L³V
Z³RKATIJ ROMEN, CHERVON³LA KV³TKA POLXOVOGO MAKU. pOLXOVA POVITICYA POL³ZLA
DOGORI PO STEBLIN³ ZHITA ³ ROZTULILA SVO¿ B³L³ DEL³KATN³ KV³TOCHKI. hARITYA
MIMOH³DX ZRIVALA DOROGOYU KV³TOCHKI TA JSHLA VSE DAL³. aZH OSX ³ ¿H NIVA. vONA
DOBRE ZNAº SVOYU NIVU, OSX ³ R³VCHAK TOJ, SHCHO PROMILA VESNYANA VODA. hARITYA
POKLALA TORBINKU, VZYALA V RUKI SERP ³ POCHALA ZHATI. tIHO NAVKRUGI. t³LXKI
CV³RKUN CV³RKOCHE V ZHIT³, SHELESTITX SUHIJ KOLOS TA ³NKOLI ZAP³DPADXOMKAº
PEREPALICYA. zhNE hARITYA, ALE YAKOSX NEDOBRE JDE ROBOTA. dOVGE STEBLO
PUTAºTXSYA, VELIKIJ SERP NE SLUHAºTXSYA V MALENXK³J RUC³, KOLOSSYA LOSKOCHE
SP³TN³LE LICHENXKO... aZH OSX SHCHOSX NACHE VPEKLO hARITYU V PALECX. vONA VIHOPILA
RUKU J POBACHILA NA PALXC³ KROV. sERP VIPAV hARIT³ Z RUK, LICE SKRIVILOSYA Z
BOLYU, NA OCH³ NAB³GLI SLXOZI, ³ hARITYA OT-OT ZAPLAKALA B G³RKO, KOLI B NE
NAGADALA PRO SVOYU B³DNU MAMU. shVIDENXKO OBTERLA KROV Z PALXCHIKA SP³DNICHKOYU,
ZATERLA VR³ZANE M³SCE ZEMLEYU ³ POCHALA ZHATI. sTERNYA KOLE BOS³ NOGI, AZH NA
PLACH ZBIRAºTXSYA hARIT³, P³T VELIKIMI KRAPLYAMI PADAº NA ZEMLYU, A B³DNA
D³VCHINKA ZHNE TA J ZHNE. yaKOSX OBERNULASX hARITYA NAZAD, SHCHOB POKLASTI NAZHATU
ZHM³NXKU, GLYANULA NAVKRUGI - ³ STRAH OBHOPIV ¿¿. aDZHE VONA ODNA NA NIV³! aNU,
YAKIJ STRAH VISKOCHITX ³Z ZHITA J ZADUSHITX ¿¿! rAPTOM - FURRR!.. pEREPELICYA
PURHNULA PERED SAMOYU hARITEYU ³, TR³POCHUCHI KOROTKIMI KRILAMI, LEDVE PERENESLA
NA K³LXKA STUPN³V SVOº TYAZHKE, SITE T³LO. sERCE ZAKALATALO hARIT³ V GRUDYAH Z
PERELYAKU; DAL³ NACHE SPINILOSX, ³ hARITYA SKAMEN³LA NA M³SC³. oDN³ºYU RUKOYU
STISNULA ZHM³NXKU ZHITA, DRUGOYU - SERP. lICE POPOLOTN³LO. zDOROV³ SIV³ OCH³ Z
ZHAHOM DIVILISYA V ZHITO. zA HVILINKU hARITYA TROHI V³D³JSHLA. sERCE ZNOV
ZASTUKALO V GRUDYAH, hARITYA NAVAZHILASX T³KATI.
sTEZHKOYU NABLIZHALISX DV³ MOLODIC³. hARITYA POSTEREGLA ¿H, ZNOV NAGADALA
NEDUZHU, B³DNU MAMU ³, SHILIVSHI RUSYAVU GOLOVNU, VZYALASX DO ROBOTI. vONA
MUSITX VIZHATI ZHITO! vONA MUSITX POT³SHITI SVOYU DOBRU NESHCHASNU MAMU!
mOLODIC³ NABLIZILISYA DO hARIT³, VP³ZNALI ¿¿ ³ GLYANULI ODNA NA ODNU.
- tI SHCHO TUT ROBISH, hARITYU' - SPITALI RAZOM. hARITYA ZDRIGNULASX, P³DVELA
OCH³ NA MOLODICX ³ ZASOROMILASX.
- zhNU... MATI SLAB³ LEZHATX... NEMA KOMU HL³B VIZHATI... Z GOLODU ZGINEMO
ZIMOYU...
v GOLOS³ ¿¿ TREMT³LI SLXOZI.
mOLODIC³ ZNAV GLYANULI ODNA NA ODNU.
- b³DNA ZH TI, DITINO, B³DNA!..
vRAZ hARITYA POCHULA, SHCHO SLXOZI DUSHATX ¿¿. zRAZU YAKOSX DUZHE ZHALX STALO ¿J
SLABO¿ MATER³, DUZHCHE ZABOL³V TOJ PALXCHIK, SHCHO VTYALA SERPOM, ZABOL³LI NOGI,
NAKOLEN³ STERNEYU, ZGADAVSYA PERELYAK NEDAVN³J - SLXOZI, MOV GRAD, POSIPALISYA
NA ZEMLYU, ³ hARITYA, GOLOSNO HLIPAYUCHI, ZARIDALA.
mOLODIC³ KINULISX DO NE¿.
- shchO Z TOBOYU, DITINO? nE PLACH, PEREP³LOCHKO! mATI TVOYA, DASTX BOG,
ODUZHAº, A ZHITO MI VIZHNEMO, NE DAMO VAM ZGINUTI Z GOLODU. nU, NE PLACH ZHE,
KV³TOCHKO!
mOLODIC³ VZYALI NA RUKI B³DNU hARITYU, C³LUVALI, POT³SHALI.
- hOD³M ZARAZ DO MATER³, HAJ VONA VT³SHITXSYA, SHCHO MAº TAKU DOBRU
DITINU...
mOLODIC³ VZYALI ZA RUKI hARITYU ³ PODALISX STEZHKOYU NAZAD U SELO. hARITYA
JSHLA ³ TIHO HLIPALA.
nEZABAROM hARITINA MATI ODUZHALA. mOLODIC³ VIZHALI UDOVINE ZHITO, HRESHCHENIJ
BATXKO hARITIN ZV³Z HL³B U STODOLU, ³ SIROTI VZHE NE BOYALISYA GOLODNO¿ SMERT³.
mATI C³LUVALA TA PESTILA SVOYU DOBRU DITINU, A hARITYA SHCHEBETALA
- h³BA YA NE KAZALA VAM, MAT³NKO, SHCHO DOBRIJ BOG DASTX VAM ZDOROV'YA ³
POMOZHE Z³BRATI HL³B? h³BA NE NA MOº VIJSHLO?..
Last-modified: Fri, 28 May 1999 11:46:16 GMT