Grigir Tyutyunnik. Tri zozuli z poklonom
------------------------------------------------------------------------
Original etogo teksta raspolozhen v "Setevoj biblioteke ukrainskoj literatury"
OCR: Evgenij Vasil'ev
Dlya ukrainskih liter ispol'zovany oboznacheniya:
ª, º - "e oborotnoe" bol'shoe i malen'koe (kody AAh,BAh)
¯, ¿ - "i s dvumya tochkami" bol'shoe i malen'koe (kody AFh,BFh)
I,i (ukr) = I,i (lat)
------------------------------------------------------------------------
Lyubovi vsevishnij prisvyachuºt'sya
YA vihodzhu z-za kluba, v noven'komu deshevomu kostyumi (tri vagoni cegli
rozvantazhiv z hlopcyami-odnokursnikami, to j kupiv) i z chemodanchikom u
ruci. I pershe, shcho bachu-hatu Karpa YArkovogo. A pered neyumoloden'ka sosna
rivnimi ryadochkami na zhovtomu pisku. Na ganku Karpovo¿ hati sto¿t' Marfa
YArkova i vede mene ochima. Vona sto¿t' bez hustki, siva, pishnovolosa -
kolis' ¿¿ volossya syayalo proti soncya zolotim, teper ne syaº. Vidno, dumayu
sobi, volossya umiraº ranishe, nizh lyudina...
Pidijshovshi blizhche, ya vklonyayusya Marfi j kazhu cherez moloden'ku sosnu;
- Zdrastujte, titko.
Marfa vorushit' gubami I provodzhaº mene dali, azh doki ya ne uvijdu v
sosnu "veliku" (u nas ¿¿ nazivayut' shche: "ta, shcho tvij tato sadiv").
Doma mene strichaº mama, radiº, plache i pidstavlyaº meni dlya pocilunku
sini gubi.
- Mamo, - pitayu pislya togo, yak kuci students'ki novini rozkazano (sesiyu
zdav, kostyum os' kupiv), - a chogo titka Marfa YArkova na mene tak divit'sya?
Mama dovgo movchit', potim zithaº i kazhe:
- Vona lyubila tvogo tata. A ti na n'ogo shozhij...
Marfa - todi ¿¿ v seli za malen'kij zrist zvali "malen'koyu Marfoyu" -
znala, shcho list vid tata prihodit' raz na misyac'. Vona chula jogo, mabut',
shche zdaleku, toj list, mabut', shche z pivdorogi. I zhdala. Prijde do poshti,
syade na porizhku - tonesen'ka, tenditna, v blagen'kij vishivanij sorochini j
ryasnij spidnichini nad bosimi nogami - i sidit', syaº zhovtimi kucheryami z-pid
chorno¿ hustki: vtekla vid molotarki abo vid kosarya, za yakim v'yazala, abo z
luk, de sino skirtuyut'.
Sidit' na porizhku i obrivaº pelyustki na romashci, shepochuchi: "ª - nema, º
- nema, º..."
Koli z poshti vihodiv nash poshtar dyad'ko Levko - visochennij, hudyushchij, yak
sama hudorba, _z_ brezentovoyu poshtars'koyu sumkoyu cherez gostro pidnyate
vgoru pleche, Marfa pidhoplyuvalasya jomu nazustrich i pitalasya tiho,
zazirayuchi znizu v jogo ochi:
- Dyadechku Levku, a od Mishka º pis'omce?
- Nema,- odkazuvav Levko, blukayuchi ochima poverh zolotogo Marfinogo
volossya, shcho vibilosya z-pid chorno¿ hustki.
- Ne breshit', dyadechku. ª...
- Nu - º! ª..."tak ne tobi, a Sofi¿.
- Dyadechku Levku! Dajte ya jogo hoch u rukah poderzhu...
- Nel'zya. CHuzhi pis'ma nikomu davati ne mozhna. Zaboroneno.
- YA til'ki v rukah poderzhu, dyadechku, i oddam. Sini Marfini ochi
zaplivayut' sliz'mi i syayut' ugoru na dyad'ka Levka - shche sinishi.
Levko oziraºt'sya dovkola, zithaº nemichno hudimi grud'mi i manit' Marfu
pal'cem za poshtu. Tam vin distaº iz sumi konvert i prostyagaº Marfi:
- Na. Til'ki nikomu ne kazhi, shcho davav, bo za ce... vizhenut' mene.
- Ni-ni-ni, dyadechku! - azh pohlinaºt'sya vid shchirosti Marfa. - Os' vam
hrest svyatij!
Vona hapaº z Levkovih puchok lista - sl'ozi ryasno kotyat'sya ¯j po shchokah -
prigortaº jogo do grudej, ciluº v zvorotnu adresu...
-CHornila sliz'mi ne rozmazh,-kazhe Levko i odvertaºt'sya: zhde.
Marfa, yakshcho poblizu ne vidko lyudej, neskoro viddaº jomu lista, mliyuchi z
nim na grudyah, i shepoche, shepoche...
- Nu, ot bachte, nichogo ya jomu i ne zrobila... Teper nesit' Sofi¿. YA zh
nichogo jomu ne zrobila... Spasibi, dyadechku, ridnen'kij... Nate vam os'o,
vip'ºte za jogo zdorov'ya.
Vona distaº z-za pazuhi pozhmakanogo karbovancya i vkladaº Levkovi v
dolonyu.
- Hiba shcho za jogo zdorov'ya,- burmotit' Levko,- a tak zrodu ne vzyav
bi...
I chimchikuº v selo, nastavivshi vgoru gostre pleche z Porozhn'oyu majzhe
sumoyu (todi ne duzhe-to lyudi pisali odin odnomu).
A Marfa bizhit' na robotu, ptahoyu letit', shchob dov'yazati do vechora svo¿
shist' kip - i viter sushit' - ne visushit' sl'ozi v ¿¿ ochah.
- A hto vam pro ce rozkazuvav, mamo? Dyad'ko Levko?
- Ni. Vin movchav. Sama bachila j chula. YA tezh-bo za neyu slidkoma z roboti
tikala. Otudi yarkom, yarkom - i do poshti. Divlyus', a vona vzhe na porizhku
sidit', zhde... Vona shchoraz persha vgaduvala, koli tato obizvet'sya.
- I vi na ne¿ ne serdilisya?
- U gori, sinu, ni na kogo sercya nemaº. Same gore.
- A yak zhe to - vona vgaduvala, a vi - ni?
- Htozna, sinu. Serce v usih lyudej neodnakove. V ne¿ take, bach, a v
mene take... Vona za tata nabagato, molodsha bula. Jomu tridcyat' tri, a ¿j
dev'yatnadcyat'. Dva godochki prozhila z Karpom svo¿m i nazhilasya na sto. Tato
zh... vin yakos' i ne stariv, odnakovij zostavavsya i v dvadcyat', i v
tridcyat' godochkiv... sokil buv" stavnij takij, smuglij, ochi tak i pechut'
chornyushchi! Glyane bulo-prosto glyane i vse, a v grudyah tak i poterpne. Mozhe,
tomu, shcho vin ridko pidnimav ochi. Bil'she doloneyu ¿h prikriº i dumaº pro
shchos'. A vostannº yak bachila jogo (hodila z peredacheyu azh u Romni, ¿h tudi
povezli), to vzhe ne pekli, a til'ki golubili- taki sumni. Divit'sya nimi -
yak z tumanu.
Voni do nas na posiden'ki hodili, Karpo i Marfa. SHCHovechora. I gomonimo
buvalo vtr'oh abo spivaºmo potihen'ku. Tato baritonom, a ya drugim jomu
pomagayu, a Marfa pershu vede. Golosok u nej todi takij buv, yak i sama vona,
os'-os' nache perelomit'sya, nu, lovkij. A Karpa hoch vikin'. Sidit' u stelyu
divit'sya. Abo u vusa dme, to v odin, to v drugij - rozpushuº. To ya jomu
galushok misku garyachih (vin ¿sti strah lyubiv), lozhku v ruki - ¿zh, Karpe! I
t'opaº, yak na sebe kidaº. Mi spivaºmo, a vin vusami paru z miski lovit' ta
sope tak, shcho kaganec' na stoli yak ne pogasne. "YA,- kazhe,- kartoplyu v
galushkah lyublyu. Kartopli treba bil'she kidat' u galushki". Tovstopikij buv,
tovstonogij. I rudij - matinko ti moya... YAk stara soloma. Marfa proti
n'ogo-perepilochka. Oto glyane bulo, yak vin nad galushkami katuºt'sya, zithne
posered pisni j odvernet'sya, a sl'ozi v ochah, nache dvi svichechki golubi. Do
tata... YA zh bachu. A vin zatulit' nadbriv'ya ' doloneyu i spivaº. Abo do tebe
v kolisku vsmihaºt'sya ta prikolisuº legen'ko.
- Ti, Mihajle, kazhu, hoch bi razochok na ne¿ glyanuv. Bachish, yak vona do
tebe svitit'sya. A vin:
- Navishcho zh lyudinu muchiti, yak vona j tak muchit'sya?
Ochi mamini suhi, golos ani zdrignet'sya, i ya chuyu za nim: spogadi ¿¿ ne
shchemlyat' ¿j i ne bolyat' - voni zakam'yanili.
Last-modified: Tue, 08 Nov 2005 22:03:58 GMT