, çà÷åì ñþäà
                        ‚åðíóëèñü ìû?

                                  ‘åðæàíò

                                       Šòî ìîã òîãäà
                        ðåäóãàäàòü èñõîä âîçìîæíûé?
                        ’åïåðü, êîãäà ïðèìåíåíî
                        ‹å÷åíüå, ñïîðèòü ß íå ñòàíó,
                        —òî æèçíüþ ðèñêîâàòü çà ðàíó
                        àì ïðîñòî áûëî áû ñìåøíî.

                                  Šàïèòàí

                        Ÿ êðîâüþ ìîã èñòå÷ü - òàê øèáêî
                        ˆç ðàíû áèëà êðîâü ìîß.
                        ’åïåðü âïîëíå èçëå÷åí ß,
                        ˆ ïðîìåäëåíèå - îøèáêà.
                        “éäåì, ïîêàìåñò ïî ñåëó
                        Ž íàñ íå ðàçíåñëèñß âåñòè.
                        ƒäå îñòàëüíûå?

                                  ‘åðæàíò

                                        ‡äåñü. ‚ñå âìåñòå.

                                  Šàïèòàí

                        óñêàé ïîìîæåò áåãñòâî çëó.
                        € òî, êàê òîëüêî ðàçíåñåòñß
                        ‚åñòü îáî ìíå, áîþñß ß,
                        àì íå óéòè îò ìóæè÷üß,
                        ‚ õîä êóëàêè ïóñòèòü ïðèäåòñß.

                             ‚õîäèò åâîëüåäî.


        Ÿ‚‹…ˆ… ‚’ŽŽ…
                             ’å æå è åâîëüåäî.

                                 åâîëüåäî

                        ‘þäà ßâèëñß êàðàóë.

                                  Šàïèòàí

                        Œåíß íå òðîãàåò íèñêîëüêî
                        Žáû÷íûé ñóä.

                                 åâîëüåäî

                                      Ÿ ê ñëîâó òîëüêî
                        Ž íåì, ñåíüîð, óïîìßíóë.

                                  Šàïèòàí

                        î äëß ìåíß íå ñûùåøü âåñòè
                        ðèßòíåé òû. “çíàâ, ÷òî ß
                        ‡äåñü, íà ñåëå, ìåíß ñóäüß
                        ˆçáàâèò îò ìóæè÷üåé ìåñòè.
                        ‡àòåì, âî èçáåæàíüå çîë,
                        àññëåäîâàâ èñòîðüþ ýòó,
                        Œåíß âîåííîìó ñîâåòó
                        Ží ïåðåäàñò. óñêàé òßæåë
                        ðîñòóïîê - òàì ß áåç ïîòåðè
                        ‘óìåþ âûéòè. å áåäà!

                                 åâîëüåäî

                        ‘òàðèê íàæàëîâàëñß.

                                  Šàïèòàí

                                            „à,
                        „îëæíî áûòü, òàê.

                          åäðî Šðåñïî (çà ñöåíîé)

                                           ‡àíßòü âñå äâåðè,
                        —òîá íè îäèí íå ìîã ñîëäàò
                        Žòñþäà íåçàìåòíî ñêðûòüñß!
                        € åñëè îí íà òî ðåøèòñß,
                        “áèòü åãî!

                                  Šàïèòàí

                                    Šàê? —òî? àçàä!
                        ‚îéòè ñþäà? (â ñòîðîíó.) ƒëàçàì íå âåðþ!

            ‚õîäèò åäðî Šðåñïî ñ æåçëîì àëüêàëüäà â ðóêå; ñ íèì
                                 êðåñòüßíå.


        Ÿ‚‹…ˆ… ’…’œ…
                      ’å æå, åäðî Šðåñïî è êðåñòüßíå.

                                åäðî Šðåñïî

                        € ÷òî æ òàêîå? “ ñóäà
                        ðàâà îñîáûå âñåãäà.
                        ‘äàåòñß ìíå...

                                  Šàïèòàí

                                        ‚àø ïûë óìåðþ.
                        „îïóñòèì òî, ÷òî âû ñóäüß.
                        •îòü èì â÷åðà è íå ßâëßëèñü.
                        “æåëè æ âû íå äîãàäàëèñü,
                        —òî âàì-òî íåïîäñóäåí ß?

                                åäðî Šðåñïî

                        Œîé áîã! å âèæó äëß âîëíåíüß
                        Ÿ ïîâîäà. ‘þäà çàéòè
                        Ÿ äîëæåí áûë, ÷òîá íàâåñòè
                        î äåëó ñïðàâêè. àçðåøåíüß
                        Ÿ æäó îò âàñ, ÷òîá îäíîìó
                        Žñòàòüñß ñ âàìè. (Šðåñòüßíàì.) ‚û ñ äðóãèìè
                        ‘òóïàéòå ïðî÷ü. (èñàðþ.) ‘ëåäè çà íèìè:
                        ‘îëäàòû...

                                   èñàðü

                                   Ÿñíî ñàìîìó.

               Šðåñòüßíå, ñåðæàíò, åâîëüåäî è ïèñàðü óõîäßò.


        Ÿ‚‹…ˆ… —…’‚…’Ž…
                           åäðî Šðåñïî, êàïèòàí.

                                åäðî Šðåñïî

                        ’åïåðü, êîãäà ß óâàæåíüåì,
                        —òî âûçûâàåò âëàñòü ê ñåáå,
                        ‚îñïîëüçîâàëñß, ÷òîáû âàñ
                        ‡àñòàâèòü âûñëóøàòü ñåáß,
                        Ÿ æåçë êëàäó è ÷åëîâåêîì
                        ðîñòûì (íå áîëüøå) ðàññêàçàòü
                        •î÷ó âàì î ñâîèõ ïå÷àëßõ.
                               (Šëàäåò æåçë.)
                        Œû çäåñü òåïåðü îäíè. ˆòàê,
                        ‘åíüîð äîí €ëüâàðî, âäâîåì
                        Œû ñ âàìè îáúßñíèòüñß ìîæåì.
                        óñòü íàì ïîìåõîþ íå ñëóæàò
                        ’å ÷óâñòâà, ÷òî çàêëþ÷åíû
                        ‚ òåìíèöàõ ñåðäöà, ïóñòü íå ñëîìßò
                        Žíè áåçìîëâíûé ïëåí äóøè.
                        Ÿ ÷åñòíûé ÷åëîâåê, è, â ìèð
                        îäßñü òàêèì, êîãäà áû ìîã
                        ˆçáðàòü ðîæäåíüå (áîã ñâèäåòåëü!),
                        Ÿ á íå îñòàâèë íà çåìëå
                        è îäíîãî ïîðîêà, äàæå
                        Œåëü÷àéøóþ åãî ÷àñòèöó
                        îòùèëñß á ß èñïåïåëèòü
                        ‚ñåì ïûëîì ìîåãî æåëàíüß,
                        ˆ çäåñü, â ñåëå, ñðåäè ìíå ðàâíûõ
                        ‘ äîñòîèíñòâîì äåðæóñß ß -
                        ‚îò ïî÷åìó òàê ïî÷èòàþò
                        Œåíß ñòàðøèíû è ñîâåò.
                        ˆìåíüß ó ìåíß äîâîëüíî:
                        ‡äåñü âàì íå âñòðåòèòü çåìëåäåëüöà
                        îãà÷å â äåðåâíßõ îêðåñòíûõ,
                        ‚î âñåé îêðóãå. „î÷ü ìîþ
                        Ÿ âîñïèòàë, êàê ïîëàãàþ,
                        ‚åñüìà ðàçóìíîé, äîáðîíðàâíîé -
                        ‚ñß â ìàòü-ïîêîéíèöó ïîøëà.
                        ’àê âîò, áîãàò ß, è íèêòî
                        ðîòèâ ìåíß íå ðîïùåò; ñêðîìåí, -
                        èêòî íå øóòèò íàäî ìíîé.
                        € âåäü â òàêîì ñåëå, êàê íàøå,
                        ‚ñå äðóã î äðóãå íàì èçâåñòíî -
                        ‚ñå ïðîìàõè, âñå íåäîñòàòêè,
                        ˆ ëàäíî, åñëè á òîëüêî çíàëè,
                        € íå ÷åñàëè á ßçûêè.
                        Ž òîì, ÷òî äî÷ü ìîß ïðåêðàñíà,
                        Šðàñíîðå÷èâî ãîâîðßò
                        åçóìñòâà âàøè. Œîã áû ß
                        ‚ñå÷àñíî ñëåçû ëèòü, îäíàêî
                        å áóäåì âûëèâàòü â ñîñóä
                        ‚åñü ßä, è ðàíó ðàñòðàâëßòü
                        å ñòàíåì ìû. à äíå äóøè
                        •îòü ÷òî-íèáóäü îò çëîé íåâçãîäû
                        „îëæíû ìû óòàèòü. åñ÷àñòüå
                        Œîå, âû çíàåòå, îãðîìíî.
                        Ÿ ñêðûòü õî÷ó åãî, íî ñêðûòü
                        Ÿ íå ìîãó. ‘âèäåòåëü áîã,
                        Šîãäà áû ìîã åãî ß â òàéíå
                        ‘áåðå÷ü, ïîõîðîíèâ â ñåáå,
                        Ÿ á íå ïðèøåë òåïåðü ê òîìó,
                        Š ÷åìó ß ïðèõîæó, - ñòðàäàíüþ
                        Ÿ âñå á äîâåðèë ñâîåìó.
                        ˆ âîò ñåé÷àñ, ñòåðåòü æåëàß
                        Œîþ ñòîëü ßâíóþ îáèäó,
                        Ÿ íàõîæó, ÷òî ñðåäñòâîì ìåñòü
                        ‘ëóæèòü íå ìîæåò ìíå, õîòß
                        Ÿ îñêîðáëåí. ˆòàê, áëóæäàß
                        Žò ñðåäñòâà ê ñðåäñòâó, ëèøü îäíî
                        Ÿ íàõîæó, ÷òî äëß ìåíß
                        ‚åñüìà ïðèãîäíî è äëß âàñ
                        å ñëèøêîì äóðíî... ‚û íåìåäëß
                        ‚îçüìèòå âñå ìîå äîáðî
                        ˆ âñå èìåíüå. å îñòàâëþ
                        è äëß ñåáß ß, íè äëß ñûíà
                        (îâåðüòå, ÷òî åãî ñóìåþ
                        Ÿ ê âàøèì ïðèâåñòè íîãàì)
                        è îäíîãî ìàðàâåäèñà.
                        ‘êîðåå ìèëîñòûíþ áóäåì
                        ðîñèòü ìû, åñëè íå íàéäåòñß
                        „ðóãîãî ñðåäñòâà èëü ïóòè
                        àì çàðàáîòàòü ïðîïèòàíüå.
                        •îòèòå âû - íà íàñ äâîèõ
                        Šëåéìî âû ìîæåòå ïîñòàâèòü
                        ˆ â ðàáñòâî òóò æå íàñ ïðîäàòü,
                        € ýòî áîëüøóþ âàì ñóììó
                        „àñò, ÷åì ïðèäàíîå, ÷òî âàì
                        Ÿ ïðåäëîæèë. ‚îññòàíîâèòå
                        ‹èøü èìß äîáðîå ìîå!
                        ‚û íå óðîíèòå ñåáß:
                        óñòü âàøè äåòè, î ñåíüîð ìîé,
                        Ÿâëßßñü âíóêàìè ìîèìè,
                        “òðàòßò íå÷òî èç äîñòîèíñòâ,
                        ‡àòî îíè èõ îáðåòóò,
                        Šàê âàøè äåòè, ìîé ñåíüîð, -
                        îñëîâèöà â Šàñòèëüå åñòü,
                        —òî, äåñêàòü, ïî êîíþ ñåäëî.
                          (‘òàíîâèòñß íà êîëåíè.)
                        ‚çãëßíèòå: ß ó âàøèõ íîã,
                        Œîëþ êîëåíîïðåêëîíåííî,
                        Ÿ ïëà÷ó... ‚ ñåäèíå ìîåé
                        ‚îäà è ñíåã êàê áû ñìåøàëèñü,
                        € ñåðäöå ñëîâíî ðàñòîïèëîñü...
                        Ž ÷åì ß âàñ ìîëþ? Ž ÷åñòè
                        Ÿ âàñ ìîëþ, ñåíüîð. ‚åäü âû æå
                        …å ïîõèòèëè! Žíà
                        Œîß! î ß ïðîøó ñìèðåííî
                        “ âàñ î íåé, êàê áóäòî ß
                        ðîøó î âàøåì, íå ìîåì.
                        îäóìàéòå: ß âçßòü ìîãó
                        ’åïåðü åå ðóêîé ìîåþ,
                        î ß õî÷ó, ÷òîáû âû ñàìè
                        …å ìíå îòäàëè, ñåíüîð.

                                  Šàïèòàí

                        ’åðïåíüß íåò! „îâîëüíû áóäüòå,
                        ‘òàðèê äîêó÷íûé è áîëòëèâûé,
                        —òî ß ðóêîé ìîåé ñåé÷àñ
                        ˆ ñûíà âàøåãî è âàñ
                        ‡äåñü íå óáèë. ‚û îáà æèâû.
                        î, ÷òîáû ìèëîñòè òàêîé
                        ðè÷èíó âû óðàçóìåëè,
                        ‘êàæó: ïðåëåñòíîé ˆñàâåëè
                        ‚û òåì îáßçàíû îäíîé.
                        ‘ îðóæüåì ìñòèòü ìíå - ïîäâèã òðóäåí
                        „ëß âàñ, è, ïðàâî æ, âû ñìåøíû,
                        € ïî ñóäó - âû çíàòü äîëæíû,
                        —òî ß âàì âîâñå íå ïîäñóäåí.

                                åäðî Šðåñïî

                        ‚àñ ñêîðáü íå òðîíóëà ìîß?

                                  Šàïèòàí

                        ‘òàðèê ëè, æåíùèíà ëè ïëà÷åò,
                        „èòß ëü, èõ ñëåçû ìàëî çíà÷àò.

                                åäðî Šðåñïî

                        ’àê óòåøåíüß, âèæó ß,
                        “ âàñ ìîè íå ñûùóò ïåíè?

                        Šàïèòàí

                        ‚àì óòåøåíüå: áóäüòå âû
                        „îâîëüíû òåì, ÷òî íå ìåðòâû.

                                åäðî Šðåñïî

                        ‚çãëßíèòå: çäåñü, ñêëîíèâ êîëåíè,
                        Ž ÷åñòè ãðîìêî âàñ ìîëþ...

                                  Šàïèòàí

                        ’îñêà!..

                                åäðî Šðåñïî

                                ...íàïîìíèòü âàì íå ñìåß:
                        €ëüêàëüäîì ñòàë ß â ‘àëàìåå...

                                  Šàïèòàí

                        € ß ïðèïîìíèòü âàì âåëþ:
                        Ÿ íå ïîäñóäåí âàì - âîåííûé
                        ‘îâåò ïðèøëåò ñþäà çà ìíîé.

                                åäðî Šðåñïî

                        ’àê ýòî âñå?..

                                  Šàïèòàí

                                        ó äà, áîã ìîé!
                        ‘òóïàéòå ïðî÷ü, ñòàðèê ïðåçðåííûé!

                                åäðî Šðåñïî

                        î åñòü æå ñðåäñòâà?

                                  Šàïèòàí

                                             „à, õðàíèòü
                        Œîë÷àíüå âàì íàäåæíåé áóäåò.

                                åäðî Šðåñïî

                        „ðóãîãî?..

                                  Šàïèòàí

                                   åò!

                                åäðî Šðåñïî

                                        àñ áîã ðàññóäèò!
                        Ÿ âàñ çàñòàâëþ çàïëàòèòü.
                        ‘þäà!
                  (‚ñòàåò ñ êîëåí è ïîäíèìàåò ñâîé æåçë.)

                        Žäèí èç êðåñòüßí (çà ñöåíîé)

                               ‘åíüîð!

                            Šàïèòàí (â ñòîðîíó)

                                       ó, ÷òî ìóæëàíû
                        …ùå ðåøèëè ó÷èíèòü?

                             ‚õîäßò êðåñòüßíå.


        Ÿ‚‹…ˆ… Ÿ’Ž…
                             ’å æå è êðåñòüßíå.

                              Žäèí èç êðåñòüßí

                        —òî òû âåëèøü?

                                åäðî Šðåñïî

                                       Ÿ âàì ñõâàòèòü
                        ‚åëþ ñåíüîðà êàïèòàíà.

                                  Šàïèòàí

                        åçóìüå âàøå õîòü êóäà!
                        ’àê ïîñòóïàòü, è ñ êåì? ‘î ìíîþ!
                        …ãî âåëè÷åñòâà ñëóãîþ
                        Ÿ ñîñòîþ.

                                åäðî Šðåñïî

                                  ‹èõà áåäà!
                        ‚ öåïßõ èëü ìåðòâûì âû îòñþäà
                        “éäåòå òîëüêî.

                                  Šàïèòàí

                                       å ñïðîñèâ
                        Œåíß?.. Ÿ - êàïèòàí, ß æèâ!

                                åäðî Šðåñïî

                        ˆ ß, àëüêàëüä, íå ìåðòâ ïîêóäà.
                        ‘äàâàéòåñü, âàñ ñâåäóò â òþðüìó.

                                  Šàïèòàí

                        àç ß íå â ñèëàõ çàùèùàòüñß,
                        ’î äîëæåí âàì ïîâèíîâàòüñß.
                        Šîðîëü!.. Ÿ ðàññêàæó åìó
                        Ž áåççàêîíüå...

                                åäðî Šðåñïî

                                        ó, ß òîæå -
                        Ž òîì, äðóãîì... Šîðîëü ñåé÷àñ
                        ‚áëèçè ñåëà - îáîèõ íàñ
                        óñòü îí äîïðîñèò... ‚àì íå òîæå
                        ðè øïàãå áûòü.

                                  Šàïèòàí

                                        ó, ýòî âçäîð!
                        Šàê? „î òîãî äîéòè, ÷òî äàæå...

                                åäðî Šðåñïî

                        å óäèâëßéòåñü âû ïîä ñòðàæåé.

                                  Šàïèòàí

                        î óâàæåíüå...

                                åäðî Šðåñïî

                                        —òî ñåíüîð? (Šðåñòüßíàì.)
                        ‚ çíàê _óâàæåíüß_ â äîì ñîâåòà
                        …ãî ñâåñòè - òàì åñòü óãëû;
                        ‚ çíàê _óâàæåíüß_ - êàíäàëû
                        …ìó íàäåòü; îêîí÷èâ ýòî,
                        ðèáàâèòü öåïü... ó, à ïîòîì
                        ˆç _óâàæåíüß_ âû äîáèòüñß
                        „îëæíû, ÷òîá îí äîãîâîðèòüñß
                        å ìîã ñ ñîëäàòàìè. ‚ òîò äîì
                        ‘âåñòè è îñòàëüíûõ, íî ñïàëüíþ
                        Žòäåëüíî ðàçûñêàòü äëß íèõ.
                        ‡àòåì ñ ïî÷åòîì âñåõ òðîèõ
                        ðåïðîâîäèòü â èñïîâåäàëüíþ,
                        ó, à óæ ß çà ýòîò ñðîê
                        ‚åðåâêó èì ñûùó òóãóþ,
                        ˆ ñ _óâàæåíüåì_ ïîìîãó ß
                        ˆõ âçäåðíóòü - âîò, ñâèäåòåëü áîã!

                                  Šàïèòàí

                        Œóæèê ó âëàñòè! —òî çà ïðûòü!

                         Šðåñòüßíå óâîäßò êàïèòàíà.
                     ‚õîäßò åâîëüåäî, ˆñêðà è ïèñàðü.


        Ÿ‚‹…ˆ… ˜…‘’Ž…
                  åäðî Šðåñïî, åâîëüåäî, ˆñêðà, ïèñàðü.

                                   èñàðü

                        ‘îëäàò è ïàæ - âîò âñß îõîòà.
                        Šàê íè ñòàðàëñß, à â òåíåòà
                        Œíå óäàëîñü ëèøü èõ ñëîâèòü,
                        € òðåòèé ñêðûëñß íåçàìåòíî.

                                åäðî Šðåñïî

                        €õ, ýòîò ïëóò, ÷òî âñå ïîåò?
                        ó, ìû åìó çàâßæåì ðîò, -
                        å áóäåò ïåòü ïåâåö âñåñâåòíûé!

                                 åâîëüåäî

                        ‘åíüîð! ’àê ïåñíþ ïðèçíàåøü
                        ƒðåõîì òû òßæêèì?

                                åäðî Šðåñïî

                                          îæüèì äàðîì.
                        îä íàøó ìóçûêó íåäàðîì
                        …ùå áîé÷åé òû çàïîåøü...
                        ó, ãîâîðèòå!

                                 åâîëüåäî

                                      €õ, ïîâåðüòå,
                        ‘åíüîð...

                                åäðî Šðåñïî

                                   —òî áûëî â ýòó íî÷ü?

                                 åâîëüåäî

                        ’âîß îá ýòîì çíàåò äî÷ü
                        ’î÷íåé ìåíß.

                                åäðî Šðåñïî

                                     ƒîòîâüñß ê ñìåðòè!

                         ˆñêðà (ê åâîëüåäî, òèõî.)

                        ’ññ, åâîëüåäî! Žòðèöàé
                        ‚ñå ïî ñòàòüßì. ’óò åñòü ïðè÷èíà:
                        îñòóïèøü òàê - õàêàðàíäèíó
                        Ÿ ïðî òåáß ñëîæó. ‘êðûâàé,
                        Šàê áûëî âñå.

                                åäðî Šðåñïî

                                      ó, âàñ ìû òîæå
                        ‡àñòàâèì ïåòü.

                                   ˆñêðà

                                       Š ÷åìó ñïåøèòü?
                        Šî ìíå íåëüçß âàì ïðèìåíèòü
                        „îïðîñ ñ "ïðèñòðàñòüåì".

                                åäðî Šðåñïî

                                                  Žò÷åãî æå?
                        Œîãó ëü óçíàòü?

                                   ˆñêðà

                                        ˆçëèøåí ñïîð,
                        ‚ çàêîíå åñòü ñòàòüß òàêàß.

                                åäðî Šðåñïî

                        —òî çà ñòàòüß?

                                   ˆñêðà

                                       ‘òàòüß áîëüøàß!

                                åäðî Šðåñïî

                        ó?

                                   ˆñêðà

                            Ÿ áåðåìåííà.

                                åäðî Šðåñïî

                                         ‚îò âçäîð!
                        Šàêàß äåðçîñòü!.. òî ñëàâíî!..
                        ‚ñß êðîâü êèïèò âî ìíå!.. ’û, ïàæ,
                        ‘åäëàë êîíåé...

                                   ˆñêðà

                                        ó, ìíå êóäà æ!
                        Ÿ ïîä ñåäëîì õîæó èñïðàâíî.

                                åäðî Šðåñïî

                        åøàéòå: ìîæåòå ñåé÷àñ
                        ‚û ïîêàçàíüß äàòü.

                                   ˆñêðà

                                           îêàæåì
                        ˆ òî, ÷òî íå áûëî, ðàññêàæåì -
                        ‚åäü ñìåðòü ñòðàøíåé...

                                åäðî Šðåñïî

                                                Žò ïûòêè âàñ
                        ˆçáàâëþ, áóäó âàì ðàäåòåëü.
                        Ÿ æäó...

                                   ˆñêðà

                                  Žõ, äîëß òû ìîß!
                        åòü ïåñíè ðîäèëàñß ß,
                        ˆ çàïîþ, âîò áîã ñâèäåòåëü! (îåò.)
                        "õ, ìóêà! Œóêó ëü íå ñòåðïåòü!"

                              åâîëüåäî (ïîåò)

                        "Ž ìóêà!"

                                åäðî Šðåñïî

                                   ‘ïßòèëè âû îáà?

                                   ˆñêðà

                        ’î ãîëîñîâ âñåãî ëèøü ïðîáà -
                        ‚åäü âû æå ïðîñèòå íàñ ñïåòü...


                        Šîìíàòà â äîìå åäðî Šðåñïî.
                            ‚õîäèò •óàí Šðåñïî.

        Ÿ‚‹…ˆ… …‚Ž…
                             •óàí Šðåñïî îäèí.

                                •óàí Šðåñïî

                        ‘ òåõ ïîð êàê ðàíèë ß çëîäåß,
                        ‘ òåõ ïîð êàê ìíå â ãîðàõ ïðèøëîñü
                        ‘ïàñàòüñß áåãñòâîì (èõ ñîøëîñü
                        ’àì ñëèøêîì ìíîãî), íå æàëåß
                        è ñèë, íè âîëè, ß áåæàë,
                        îêà â ãîðàõ íå çàáëóäèëñß.
                        ‚ êàêîé ãëóøè ß î÷óòèëñß,
                        € âñå æ ñåñòðó íå ïîâñòðå÷àë!
                        ˆ âîò òåïåðü â ñåëî ðåøàþñü
                        ‘ïóñòèòüñß è âîéòè â íàø äîì.
                        Žòöó ïîâåäàþ î òîì,
                        —òî áûëî, è âî âñåì ïðèçíàþñü.
                        “âåðåí ß: â áåäå ìîåé
                        …ãî ñîâåò ïîìîæåò âìåñòå
                        ˆ æèçíè ìîëîäîé è ÷åñòè.

                           ‚õîäßò ˆíåñ è ˆñàâåëü.


        Ÿ‚‹…ˆ… ‚’ŽŽ…
                        •óàí Šðåñïî, ˆíåñ, ˆñàâåëü.

                                    ˆíåñ

                        ‘åñòðà, òîñêó ñâîþ ðàçâåé!
                        ‡à÷åì ñåáß íåóòîìèìî
                        ’û ãóáèøü? åò, íåëüçß òàê æèòü!

                                  ˆñàâåëü

                        ˆíåñ! „îëæíà ëü ß ïîâòîðèòü,
                        —òî æèçíü ìíå ñòàëà íåñòåðïèìîé?

                          •óàí Šðåñïî (â ñòîðîíó)

                        Žòöó ñêàæó ß... ƒîðå ìíå!
                        Ÿ âèæó ˆñàâåëü! —åãî æå
                        Œíå æäàòü?
                           (‚ûòàñêèâàåò êèíæàë.)

                                    ˆíåñ

                                    •óàí!

                                  ˆñàâåëü

                                          Œîé áðàò!.. Ž áîæå!
                        —òî õî÷åøü ñäåëàòü òû?

                                •óàí Šðåñïî

                                               ‚äâîéíå
                        Žòìåòèòü çà îñêîðáëåíüå çëîå,
                        ‡à æèçíü è ÷åñòü...

                                  ˆñàâåëü

                                             Ž, ïîãîäè!

                                •óàí Šðåñïî

                        åò, ñìåðòü! îùàäû òû íå æäè,
                        ‘âèäåòåëü áîã!..

                      ‚õîäßò åäðî Šðåñïî è êðåñòüßíå.


        Ÿ‚‹…ˆ… ’…’œ…
                      ’å æå, åäðî Šðåñïî è êðåñòüßíå.

                                åäðî Šðåñïî

                                          —òî çäåñü òàêîå?

                                •óàí Šðåñïî

                        Žòåö! Žòìùåíüß ß èùó
                        ‡à ñòûä ìîé, çà îáèäó çëóþ,
                        —òîá ïîêàðàòü âèíó òàêóþ...

                                åäðî Šðåñïî

                        îñòîé, ïîñòîé! Ÿ òðåïåùó...
                        åçóìåö! ’àê èãðàòü ñ ñóäüáîþ...
                        ‡à÷åì òû çäåñü?

                                •óàí Šðåñïî

                                        ƒëàçàì ìîèì
                        å âåðþ...

                                åäðî Šðåñïî

                                    ’àê! ’û íåâðåäèì,
                        ’û çäåñü... î òîëüêî ÷òî òîáîþ
                        ‚ ãîðàõ áûë ðàíåí êàïèòàí?

                                •óàí Šðåñïî

                        Œåíß çà âûçîâ íå ñóäè òû -
                        å îñêîðáëåíüåì, à çàùèòîé
                        ’âîåé îí ÷åñòè áûë...

                                åäðî Šðåñïî

                                              •óàí!
                        ’åáß ïåðåäàþ ß ñòðàæå.
                        ‘þäà!

                                •óàí Šðåñïî

                              ‘ êàêèõ æå ýòî ïîð
                        ’û ê ñûíó òàê ñóðîâ, ñåíüîð?

                                åäðî Šðåñïî

                        óäü òû îòöîì ìîèì, è òà æå
                        ûëà á ê òåáå ïðèìåíåíà
                        ‘óðîâîñòü.
                                (‚ ñòîðîíó.)
                                   Ÿ åãî ñïàñàþ,
                        •îòü ñêàæóò âñå - ß ýòî çíàþ -
                        —òî ìíîþ ëþäßì ßâëåíà
                        ‡àêîííîñòü ðåäêàß...

                                •óàí Šðåñïî

                                              Ÿ, ÷åñòíî
                        ‡ëîäåß ðàíèâ, íå òàþ:
                        •îòåë óáèòü ñåñòðó ñâîþ, -
                        ’àê çíàé çà ÷òî.

                                åäðî Šðåñïî

                                         Œíå âñå èçâåñòíî,
                        î íåäîñòàòî÷íî óçíàòü
                        Œíå êàê îòöó. ‘âîèì ß ñâßçàí
                        €ëüêàëüäñòâîì è òåïåðü îáßçàí
                        î äåëó ñëåäñòâèå íà÷àòü;
                        Ÿ ñóòü åãî óðàçóìåþ;
                        ’âîþ âèíîâíîñòü ñàìîìó
                        ‘åáå ß óßñíþ... ‚ òþðüìó
                        ‘òóïàé... (‚ ñòîðîíó.) ‘ïàñòè åãî ñóìåþ.

                                •óàí Šðåñïî

                        Ž, êòî ïîéìåò òåáß!.. ‹èøåí
                        ’û ÷åñòè - òîò æå, êåì çàãëàæåí
                        ’âîé ñòûä, â òþðüìó òîáîé ïîñàæåí,
                        € òâîé íàñèëüíèê îãðàæäåí.

                       Šðåñòüßíå óâîäßò •óàíà Šðåñïî.


        Ÿ‚‹…ˆ… —…’‚…’Ž…
                        ˆíåñ, ˆñàâåëü, åäðî Šðåñïî.

                                åäðî Šðåñïî

                        ‚îò, ˆñàâåëü, ñêðåïè ïðîøåíüå
                        ðîòèâ çëîäåß ñâîåãî:
                        Š ñóäó òû òðåáóåøü åãî.

                                  ˆñàâåëü

                        î â òàéíå íàøå îñêîðáëåíüå
                        •îòåë õðàíèòü òû (ïóñòü î íåì
                        „óøà ñêîðáèò)... —åì òû ïîìîæåøü,
                        ‚ñå ðàçãëàñèâ? Šîëü ìñòèòü íå ìîæåøü
                        ‡àñòàâü äðóãèõ ìîë÷àòü î òîì.

                                åäðî Šðåñïî

                        åò, ß íå äóìàþ î ìåñòè,
                        „ðóãîé äëß íàñ îòêðûëñß ïóòü;
                        Œû èì ïîéäåì - ñïîêîéíà áóäü,
                        Ÿ î òâîåé çàáî÷óñü ÷åñòè.

                              ˆñàâåëü óõîäèò.

                        ˆíåñ! ’û æåçë ïîëîæèøü ìîé
                        ‚îò çäåñü: ñâåðøåíüå äåë áëàãîå
                        Ží íå õîòåë óçðåòü, - ïóñòü çëîå
                        ’åïåðü óâèäèò...

                                ˆíåñ óõîäèò.

                            „îí ‹îïå (çà ñöåíîé)

                                          ‘òîé æå, ñòîé!

                                åäðî Šðåñïî

                        —åé ýòî êðèê? Šòî òàê áåñïå÷íî
                        ‘åé÷àñ âòîðãàåòñß â ìîé äîì,
                        Šòî õî÷åò ïðèþòèòüñß â íåì?

                         ‚õîäßò äîí ‹îïå è ñîëäàòû.


        Ÿ‚‹…ˆ… Ÿ’Ž…
                      åäðî Šðåñïî, äîí ‹îïå, ñîëäàòû.

                                  „îí ‹îïå

                        Ž åäðî Šðåñïî! Ÿ, êîíå÷íî!
                        ðèøëîñü ìíå ñ ïîëïóòè â ñåëî
                        ‚åðíóòüñß ê âàì. •îòü íåîõîòà
                        ûëà, äà ïðèâåëà çàáîòà
                        (Ž íåé è âñïîìíèòü òßæåëî)
                        ˆñêàòü ïðèñòàíèùà. ðîñòèòå,
                        ‚ äðóãîì äîìó âåäü ß íå ìîã,
                        ‚åäü ìû äðóçüß!..

                                åäðî Šðåñïî

                                          •ðàíè âàñ áîã,
                        —òî âû ïî÷òèòü ìåíß õîòèòå.

                                  „îí ‹îïå

                        € ãäå âàø ñûí? Ÿ íå âèäàë
                        …ãî ñ òåõ ïîð, êàê ñ íèì ïðîñòèëñß.

                                åäðî Šðåñïî

                        ‚ñå ðàññêàæó. ‘ íèì ïðèêëþ÷èëñß
                        ðèñêîðáíûé ñëó÷àé, çàäåðæàë
                        …ãî â ïóòè. î ïðåæäå íàäî,
                        ‘åíüîð, ÷òîá ðàññêàçàëè âû,
                        ‡à÷åì âû çäåñü, ÷óòü íå ìåðòâû
                        Žò óòîìëåíüß.

                                  „îí ‹îïå

                                      Žõ, äîñàäà!
                        Ÿ, ïðèçíàþñü, è ñàì íå ðàä.
                        îçîð, êàêîãî ß äîñåëå
                        …ùå íå âèäåë... Šàê ïîñìåëè
                        åçóìöû? àñ äîãíàë ñîëäàò
                        ‚ äîðîãå... Ÿ íå ïåðåñòàíó
                        „ðîæàòü îò ãíåâà...

                                åäðî Šðåñïî

                                            —òî æå? ó?

                                  „îí ‹îïå

                        Žäèí àëüêàëüäèøêà â ïëåíó,
                        ‚ òþðüìå çäåñü äåðæèò êàïèòàíà.
                        Ÿ ïîâåðíóë òîò÷àñ â ñåëî -
                        ˆ ÷òî çà ïðèò÷à? ‚ñþ äîðîãó
                        å ïîìíèë ïðî áîëüíóþ íîãó,
                        ‡àòî ñåãîäíß, êàê íàçëî,
                        Žíà ìåøàåò ìíå ñ âðàãàìè
                        àñïðàâèòüñß. “æ ß åãî,
                        ‡ëîäåß íàãëîãî òîãî,
                        ‡àáüþ íà ìåñòå áàòîãàìè!

                                åäðî Šðåñïî

                        ˆäòè âû ìîæåòå íàçàä.
                        ‡à òî ëè èëè íå çà òî ëè,
                        ‘äàåòñß ìíå, ïî äîáðîé âîëå
                        å äàñò çàáèòü ñåáß àëüêàä.

                                  „îí ‹îïå

                        å äàñò!.. …ãî î ðàçðåøåíüå
                        ðîñèòü íàì íå ïðèäåòñß.

                                åäðî Šðåñïî

                                                 Žõ!
                        ‘îâåò÷èê âàø áûë, âåðíî, ïëîõ.
                        „åðæóñß ß äðóãîãî ìíåíüß.
                        € òîò çàäåðæàí áûë çà ÷òî?

                                  „îí ‹îïå

                        ‡à ÷òî á åãî íè çàäåðæàëè,
                        Ÿ òðåáóþ, ÷òîá îáîæäàëè, -
                        ‘óäèòü ß áóäó. Šàê íèêòî,
                        óáèòü ß ãîëîâû óìåþ!

                                åäðî Šðåñïî

                        ‘åíüîð! àì òðóäíî â ëàä ïîïàñòü.
                        ˆçâåñòíà ëü âàì àëüêàëüäà âëàñòü
                        ‚ òàêîì ñåëå, êàê ‘àëàìåß?

                                  „îí ‹îïå

                        ó, îí íå áîëüøå, ÷åì õîëîï...

                                åäðî Šðåñïî

                        óñêàé õîëîï (òóò ñïîðü, êòî õî÷åò),
                        î åñëè íåâçíà÷àé çàñêî÷åò
                        Œûñëü î ãàððîòå â ýòîò ëîá,
                        Ž ïåòëå, - êàïèòàí ãàððîòó
                        àäåíåò.

                                  „îí ‹îïå

                                  åò æå, âèäèò áîã!
                        ƒäå æ äîì åãî è ãäå îñòðîã?
                        ˆ åñëè âèäåòü âàì îõîòà,
                        Šàê ñ íèì âñå áóäåò, - ÷òî æ, ß ðàä!
                        ‘êàæèòå, ãäå æèâåò îí?

                                åäðî Šðåñïî

                                               ëèçêî.

                                  „îí ‹îïå

                        ó, êòî æå îí? Šòî ïëóò òîò íèçêèé?
                        Šòî çäåñü àëüêàëüäîì?

                                åäðî Šðåñïî

                                              Ÿ - àëüêàä!

                                  „îí ‹îïå

                        †èâ áîã, òàê ïðèçíàâàòüñß ñìåëî!

                                åäðî Šðåñïî

                        †èâ áîã, ñåíüîð, âîò âàì ìîé ñêàç!

                                  „îí ‹îïå

                        „à, Šðåñïî, íî ìîé ñêàç - ïðèêàç.

                                åäðî Šðåñïî

                        „à, ìîé ñåíüîð, íî äåëî - äåëî!

                                  „îí ‹îïå

                        Ÿ ê âàì çà óçíèêîì ñþäà
                        ˆ íàêàæó àëüêàëüäà ñòðîãî!

                                åäðî Šðåñïî

                        å âûéäåò îí èç ñòåí îñòðîãà,
                        Šîëü çäåñü ñëó÷èëàñß áåäà.

                                  „îí ‹îïå

                        ˆçâåñòíî ëü âàì, ÷òî íå õîëîïüß -
                        —òî âëàñòü íàä íèì ìîß? ˆ ïðî÷ü!

                                åäðî Šðåñïî

                        € âàì èçâåñòíî, ÷òî îí äî÷ü
                        Œîþ óêðàë, ñåíüîð äîí ‹îïå?

                                  „îí ‹îïå

                        ˆçâåñòíî ëü âàì, ÷òî äåëî âçßë
                        Ÿ â ðóêè, ÷òîá âåñòè èñêóñíî?

                                åäðî Šðåñïî

                        ˆçâåñòíî ëü âàì î òîì, êàê ãíóñíî
                        Ží ÷åñòü ìîþ â ãîðàõ óêðàë?

                                  „îí ‹îïå

                        ˆçâåñòíî ëü âàì, ÷òî ìíîãî øèðå
                        ðàâà çäåñü ñàíà ìîåãî?

                                åäðî Šðåñïî

                        ˆçâåñòíî ëü âàì, ÷òî ß åãî
                        åñïëîäíî óìîëßë î ìèðå?

                                  „îí ‹îïå

                        ‚ ïðàâà ÷óæîãî âàì ñóäà
                        ‚û âòîðãëèñü - ß âàì ðàñòîëêóþ...

                                åäðî Šðåñïî

                        ‚ ïðàâà è âëàñòü åìó ÷óæóþ,
                        “âû, íå âòîðãñß ëü îí òîãäà?

                                  „îí ‹îïå

                        ‘àì óïëà÷ó ß çà íåâçãîäó
                        ˆ âñå óëàäèòü ïîìîãó.

                                åäðî Šðåñïî

                        Ž òîì, ÷òî ñäåëàòü ñàì ìîãó,
                        …ùå íå óìîëßë ß ñðîäó.

                                  „îí ‹îïå

                        ƒäå óçíèê? ‚ òîì ìîé èíòåðåñ.
                        ˆ ÷òîá íèêòî íå ïðåêîñëîâèë!

                                åäðî Šðåñïî

                        …ìó, ñåíüîð, ß ïðèãîòîâèë
                        ðîöåññ.

                                  „îí ‹îïå

                                  Šàêîé åùå ïðîöåññ?

                                åäðî Šðåñïî

                        ‘îáðàë ß íóæíûå áóìàãè,
                        —òîá òîò÷àñ ñëåäñòâèå íà÷àòü
                        î äåëó...

                                  „îí ‹îïå

                                   òî âàì ïîä ñòàòü!
                        •âàòàåò ó ëþäåé îòâàãè!
                        ‚ òþðüìó çà íèì!

                                åäðî Šðåñïî

                                         Œíå, ïðàâî, æàëü,
                        î òîëüêî ß âïåðåä çàìå÷ó,
                        —òî ãðßíåò âûñòðåë âàì íàâñòðå÷ó:
                        ’àêîâ ïðèêàç - è åñòü ïèùàëü.

                                  „îí ‹îïå

                        —òî æ, ß íå èçìåíþ ïðèâû÷êå.
                        ’àê, ê ïóëßì ìíå íå ïðèâûêàòü!
                        î ß íå ñòàíó ðèñêîâàòü
                        è÷åì â íåëåïîé ýòîé ñòû÷êå.
                        ‘þäà, ñîëäàò, áåãè, ëåòè,
                        ðèêàç ìîé îòíåñè îòðßäàì,
                        —òî çäåñü â÷åðà ñòîßëè ðßäîì
                        (’û èõ íàãîíèøü íà ïóòè),
                        —òîáû êîëîííû ìàðøåâûå
                        ‘þäà ïîýñêàäðîííî øëè,
                        ðèñòàâß ê ïóøêàì ôèòèëè,
                        åñß êàíàòû øòóðìîâûå!

                               Žäèí èç ñîëäàò

                        ‘åíüîð! àì â ýòîì ïîâåçëî:
                        “çíàâ ïðî çäåøíèå íàïàñòè,
                        ‘þäà âåðíóëèñü íàøè ÷àñòè
                        ˆ ïðî÷íî çàíßëè ñåëî.

                         „îí ‹îïå (ê åäðî Šðåñïî)

                        †èâ áîã! ó ß ñ òîáîé ïîñïîðþ,
                        Œîé ýòî óçíèê èëè íåò!

                                åäðî Šðåñïî

                        †èâ áîã, à ß òåáå â îòâåò:
                        —òî íóæíî ñäåëàòü - òî óñêîðþ!


                                 ‚ òþðüìå.
                          ‡à ñöåíîé áüþò áàðàáàíû.

                            „îí ‹îïå (çà ñöåíîé)

                        ƒëßäèòå: âîò òþðüìà, ñîëäàòû,
                        ƒäå âàø òîìèòñß êàïèòàí.
                        Šîãäà íå âûäàäóò íåìåäëß
                        …ãî - îãîíü âû ðàçëîæèòå,
                        ’þðüìó ñîææåì ìû. € çàõî÷åò
                        ‘åëî ïîäíßòüñß íà çàùèòó,
                        Œû ïóñòèì ïî âåòðó ñåëî.

                             èñàðü (çà ñöåíîé)

                        —òî æ, ïîäæèãàéòå, - âñå ðàâíî
                        …ãî íå âûïóñòßò íà âîëþ.

                            ‘îëäàòû (çà ñöåíîé)

                        „îëîé ìóæëàíîâ! ‘ìåðòü ìóæëàíàì!

                          åäðî Šðåñïî (çà ñöåíîé)

                        Œóæëàíàì ñìåðòü? …ùå, ñêàæèòå,
                        ðèáàâèòü íå÷åãî?

                            „îí ‹îïå (çà ñöåíîé)

                                          Š íèì ïîìîùü
                        îäõîäèò. é, ëîìàòü òþðüìó,
                        àçáåéòå äâåðè!

           ‘ îäíîé ñòîðîíû âõîäßò ñîëäàòû è äîí ‹îïå, ñ äðóãîé -
              êîðîëü, ñâèòà, åäðî Šðåñïî, ïèñàðü è êðåñòüßíå.


        Ÿ‚‹…ˆ… …‚Ž…
              ‘îëäàòû, äîí ‹îïå, êîðîëü, ñâèòà, åäðî Šðåñïî,
                             ïèñàðü, êðåñòüßíå

                                   Šîðîëü

                                          —òî çà øóì?
                        ‘þäà ß ïðèáûë, è ìåíß
                        ‚û òàê âñòðå÷àåòå?

                                  „îí ‹îïå

                                           ‘åíüîð!
                        îäîáíîé äåðçîñòè íèêòî
                        Žò ïîñåëßíèíà íå âèäåë,
                        ˆ áîã ñâèäåòåëü: åñëè á âû
                        ‚ ñåëî íå ïðèáûëè òàê áûñòðî,
                        ‚àì äîâåëîñü áû óâèäàòü
                        ˆëëþìèíàöèþ â ñåëå.

                                   Šîðîëü

                        ’àê ÷òî æ ïðîèçîøëî?

                                  „îí ‹îïå

                                             €ëüêàëüä
                        €ðåñòîâàë çäåñü êàïèòàíà.
                        ‡à íèì ßâèëñß ß ñþäà, -
                        …ãî íå çàõîòåëè âûäàòü.

                                   Šîðîëü

                        € êòî àëüêàëüä âèíîâíûé?

                                åäðî Šðåñïî

        Ÿ.

                                   Šîðîëü

                        —åì îïðàâäàåòå ñåáß âû?

                                åäðî Šðåñïî

                        ‚îò ýòèì äåëîì - ïðåñòóïëåíüå
                        ‚ïîëíå äîêàçàííîå â íåì.
                        Žíî äîñòîéíî ñìåðòè... ‡äåñü
                        ûëà ïîõèùåíà îäíà
                        „åâèöà, à ïîòîì íàä íåþ
                        ‘îâåðøåíî íàñèëüå çëîå
                        ‚ ïóñòûííîì ìåñòå. îõèòèòåëü
                        à íåé æåíèòüñß îòêàçàëñß,
                        •îòß îòåö åãî îá ýòîì
                        Œîëèë, ðó÷àßñü, ÷òî ïîêîí÷èò
                        Ží äåëî ìèðîì.

                                  „îí ‹îïå

                                       Ží àëüêàëüä,
                        Ží è îòåö åå.

                                åäðî Šðåñïî

                                      ’àê ÷òî æå?
                        Šîãäà á ßâèëñß ïîñòîðîííèé
                        ‘ ïîäîáíîé æàëîáîé, óæåëè
                        „ðóãèì áû ñòàëî ïðàâîñóäüå?
                        ’àêèì æå... àçâå ß íå äîëæåí
                        „ëß äî÷åðè ñâîåé òî ñäåëàòü,
                        —òî äåëàë ß è äëß äðóãèõ?
                        Š òîìó æå ß ìîãó ñêàçàòü:
                        Ÿ ñûíà ïîñàäèë â òþðüìó,
                        ’àê äî÷ü ßâëßëàñü äëß ìåíß
                        ˆñòèöåé ïðîñòî - êðîâü îäíà
                        ’å÷åò â èõ æèëàõ... àññìîòðèòå
                        ‚ñå äåëî, îïðîñèòå âñåõ.
                        àéäåòñß êòî-íèáóäü, êòî ñêàæåò,
                        —òî äîïóñòèë ß áåççàêîíüå
                        ðè ñëåäñòâèè, ÷òî ïîäñòðåêíóë
                        ‘âèäåòåëß èëü çàïèñàë
                        å òî, ÷òî ãîâîðèë, - òîãäà
                        Œåíß ïðåäàéòå ñìåðòè...

                                   Šîðîëü

                                                åò,
                        åøåíüå ïðàâèëüíî, íî âû
                        å âïðàâå ðàçáèðàòü äåëà,
                        —òî ïîäëåæàò ñóäó äðóãîìó, -
                        “ âàñ íà òî íåò ïîëíîìî÷èé.
                        ’àì ïðàâîñóäüå òî æå âñòðåòèò
                        ‚èíîâíûé - âîò ìîå ðåøåíüå.
                        Žòäàéòå óçíèêà!

                                åäðî Šðåñïî

                                        åëüçß
                        …ãî, ñåíüîð, óæå ìíå âûäàòü.
                        Ÿ âàì ñêàçàë, ÷òî çäåñü íå áîëüøå
                        Žäíîé èíñòàíöèè ñóäåáíîé.
                        Šàêèì áû íè áûëî ðåøåíüå,
                        …ãî ïðîâîäèò â æèçíü îíà,