oãäa  ê
Ëeííèêy: ÿ íè÷eão yæe íe áoÿëcÿ... Eäeì! Äoìa ÿ íè÷eão íe  cêa-çaë ìaìeíüêe,
÷òoáû ee íe áecïoêoèòü.
     Cêopo ìû  âoøëè â  êoìíaòy, ãäe áûëè ãocòè, âûïèâêa, çaêyñêa.  Ba-ëÿëcÿ
÷exoë  oò  cêpèïêè,  cìû÷oê,   ío  ïpeæäe   âceão  ápocaëcÿ  â  ãëaça  còoë,
áecïopÿäo÷ío ycòaâëeííûé ïèòüÿìè è ÿcòâaìè. Hèêyëèí ïoëoæèë  cêpèïêy è cpaçy
oáäaë íac câoeé  apòècòè÷ecêoé âëacòüþ.  Oí áûë  cèëeí, êpacèâ  -- ápþíeò  c
áoëüøèìè cepûìè ãëaçaìè è ãycòûìè ìaëopoccèécêèìè ycaìè.  Boëocaòaÿ pyêa eão
áûëa òâepäa, ãëaça c ïoâoëoêoé âûäaâaëè eão ëþáoâü ê æèçíè,  a â ãoëoce  yæe
÷yâcòâoâaëcÿ áeççaáoòíûé, ëacêoâûé äecïoò íaä apòeëÿìè ìacòepoâûx.
     Êoãäa  eão ïeây÷aÿ  cêpèïêa  cëèëacü  c  eão  áapèòoíoì, íaøè cepäe÷íûe
còpyíû   çaòpeïeòaëè,  ïoãëoùeííûe  eão  ìyçûêaëüíûì  ÷yâcòâoì;  ìû   áûcòpo
pacòpoãaëècü äo cëeç è ãoòoâû áûëè exaòü c íèì xoòü ía êpaé câeòa.
     Çaxâa÷eííûe  âpacïëox  è  âûïèâøèe   òyò   æe   c  äoápûìè  ïoæeëaíèÿìè
o÷apoâaòeëüíoìy xoçÿèíy, ìû  coâceì ïoòepÿëè ãoëoâû è  òoëüêo  â äâeía-äöaòü
÷acoâ ío÷è còaëè äyìaòü o cáopax â äaëüíþþ äopoãy.
     Êoãäa  ìû  âûøëè,  Äeìüÿí  äo  òeaòpaëüíocòè   ïepeèãpûâaë,  âocxèùaÿñü
Hèêyëèíûì; eìy xoòeëocü êaçaòücÿ òoíêèì çíaòoêoì, apòècòoì, áëaãopoä-íûì  ïo
ÿçûêy è ÷yâcòâaì.
     * Eâxapècòèÿ -- â xpècòèaícêoé peëèãèè "òaèícòâo ïpè÷aùeíèÿ".

     --  Ïoéäeìòe, -- âçÿâ  ìeíÿ ïoä pyêè, yïpaøèâaë oí,-- êo  ìeíÿ! (âìecòo
"êo ìíe").
     ß   oòêaçaëcÿ   ça  ïoçäíèì   ÷acoì   è   coâeòoâaë  è  eìy  òopoïèòücÿ
yêëaäû-âaòücÿ.
     -- Äa ìeíÿ ÷òo? ß âecü òyò, xoòÿ ãyäè!
     Bìecòo  "xo÷ü  êyäû"--  êaê ïoâòopÿëè  âce ìacòepoâûe  ìoäíoe cëoâöo --
Äeìüÿí    ãoâopèë    "xoòÿ    ãyäè!".    Kaæäoe   cëoâo    oí   ïepeèía÷èâaë
"ïo-áëaão-poäíoìy".
     --  Äa, Èëüÿ Eôèìoâè÷! Xoòÿ ãyäè! Eäeì! Kaòèì! Âoò äyøa-÷eëoâeê Äìèòpèé
Bacèëüeâè÷! C íèì è â oãoíü è â âoäy!  -- ïèùaë oí çâoíêo yæe ía yëèöe, ïoêa
ìû øëè âìecòe.
     Êaê cêy÷ío  c íèì!  È ìeíÿ oäoëeâaeò òocêa ïo poäíoìy  äoìy. Òpyäío ìíe
paccòaâaòücÿ c  äoìoì è c ápaòoì.  Ío  ÿ  ocòaëcÿ òâepä  è íeïpeêëoíeí, xoòÿ
o÷eíü ëþáèë câoþ ìaìeíüêy. È ìíe ìepeùèëècü òeïepü cëeçû,  áëe-còeâøèe ía ee
ùeêax. Ïocëe cìepòè cecòpû Ócòè oía áûëa eäèícòâeííûì  ìoèì äpyãoì. Êoãäa ìû
æèëè  eùe â Ocèíoâêe,  ÷acòo â  áoëüøèe  ïpaçä-íèêè  ìû xoäèëè c ìaìeíüêoé â
Ko÷eòoê, âepcò ça ceìü oò Ocèíoâêè. ×òoáû ïocïeòü ê oáeäíe,  íaäo áûëo âûéòè
èç äoìa c âocxoäoì coëíöa. Êoãäa ìû, ïoäíÿâøècü, ïpoxoäèëè  ÷epeç âecü ãopoä
è  coëíöe  ía÷èíaëo  yæe ïpèïe-êaòü,  Ìû c  yäoâoëücòâèeì âxoäèëè â êëeíoâûé
ãycòoé ëec ïoä Ko÷eòêoì è ïocïeâaëè äo ía÷aëa áëaãoâecòa.
     Äopoãoþ ìaìeíüêa  ìíoão  paccêaçûâaëa  ïpeâocxoäíûx  ècòopèé  èç æè-òèÿ
câÿòûx. Oía  çíaëa ìíoão xopoøèx  ïoy÷eíèé câÿòûx  oòöoâ.  Äo-poãa  ýòa áûëa
o÷eíü  èíòepecía.  A  äoøeäøè, â ìíoãoëþäíoì  cáopèùe  ÿ  áoÿëcÿ,  ÷òoáû  íe
ïoòepÿòücÿ oò ìaìeíüêè â áoëüøoé òoëïe  äepeâeícêèx ìyæèêoâ  è áaá.  Êaê oíè
òoëêaþòcÿ!  È íe áoÿòcÿ  íèêaêoé ãyùè. Íaïpèìep, öepêoâü  íaáèòa, è ía caìoé
ïaïepòè, è  ía còyïeíüêax, ía âcex  ïëoùaäêax cáèòo  âce ïëoòío. Ío âoò èäeò
äepeâeícêaÿ  áaáa c âocêoâoé æeëòoé câe÷-êoé äoìaøíeé  oòëèâêè,  çacyíyòoé â
ãoëoâíoé  ïëaòoê;  ceé÷ac æe, c ïepâûx øaãoâ oía oápaùaeòcÿ â íeêoe  ïoäoáèe
òapaía: còaíoâèòcÿ  ïpaâûì  ëoêòeì ê  òoëïe, ïpèceäaeò  íecêoëüêo è,  ïoääeâ
cíèçy âïepeä ëoêòeì, c íeèìoâep-íoé  cèëoé âpeçaeòcÿ  â òoëïy. Ïocëe ïepâoão
ee  òoë÷êa oãëÿíyâøèecÿ  íeäo-âoëüío ïpyò, ïoíeâoëe âaëÿcü ía coceäåé; ío íe
ycïeëè oíè oïpaâèòücÿ, êaê  òapaí-áaáa cíèçy yæe oïÿòü caäaíyëa ãpyáoé cèëoé
ãyùy, ïpoäâèèy-ëacü,  oïÿòü ïpèceëa  è, íe  òepÿÿ  èíepöèè,  ïpoáèâaeò  ceáe
paccòyïaþùyþcÿ oò ee íaïopa òoëïy ìoëÿùèxcÿ, ïpoâoæaþùèx ee çëûìè âçãëÿäaìè.
     A áaáa yæe  ïpoáèëacü âïepeä  è y  èêoíocòaca còaâèò caìa  câoþ  câe÷êy
áoæèeé ìaòepè, è áëaæeícòâo cèÿeò ía ee êpacíoì ëèöe.
     ß æe  äepæycü ça  ïoëyøeëêoâûé øyøyí *  ìaìeíüêè  è áoþcü ïoòepÿòü-cÿ â
ýòoé äyøíoé è æecòêoé òoëïe.
     * Ø y ø y í -- âepxíèé æeícêèé íapÿä, òeëoãpeéêa.
         84
     ß o÷eíü ëþáèë  câoþ ìaìeíüêy; ìû  cïaëè  âìecòe ía ee áoëüøoé ïocòe-ëè,
ïoä  oãpoìíûì  ïoëoãoì. Ýòoò ïoëoã ìíe o÷eíü  ípaâèëcÿ; ïo íeìy øeë êpacêaìè
cíèçy äoâepxy  çeëeíûé ïëþù, êaê æèâoé âèëcÿ,  äo caìoão  ïoòoë-êa. Ïpeæäe ÿ
cïaë ía äèâaí÷èêe. Paç ìíe ïpeäcòaâèëocü: a âäpyã ìoÿ  ìa-ìeíüêa yìpeò?! È ÿ
òoãäa còaë còoíaòü cêâoçü coí è íe ìoã ycíyòü ía äè-âaí÷èêe. Ó ìeíÿ cäeëaëcÿ
äaæe ëèxopaäo÷íûé ápeä... Oía âçÿëa ìeíÿ ê  ceáe, è ÿ yæe íe xoòeë áoëüøå ía
äèâaí -- c íeé áûëo òaê cïoêoéío.
     Ïocëe  äëèííoé  cëyæáû  â öepêâè ÿâëeííyþ íêoíy íecëè  ía  êoëoäeö.  Ïo
òeíècòoìy ëecy òoëïa paccûïaëacü è òaê êpacèâo, ïÿòíaìè, ocâeùaëacü â ãycòoì
opeøíèêe.  Maëü÷èøêè  çâoíêo  xëoïaëè ëaäoíÿìè ïo êëeíoâûì ëècòüÿì. Maìeíüêa
òoæe ía÷aëa  xëoïaòü èìè;  ía  oápaòíoì  ïyòè  ÿ âce  y÷èëcÿ, ío  y ìeíÿ  íe
âûxoäèëo.
     Áûëo yæe o÷eíü  æapêo, êoãäa ìû âoçâpaùaëècü  äoìoé. Êoãäa ìû äo-xoäèëè
äo  Kpeíèöû,  caäèëècü  oòäûxaòü.  Maìeíüêa  paçâepòûâaëa  ÷ècòûé  ïëaòo÷eê,
äocòaâaëa câeæyþ ïpocâèpy "ça çäpaâèe", oòëaìûâaëa oò íee  ïo êyco÷êy,  è ìû
eëè, çaïèâaÿ êëþ÷eâoé âoäoé. Kaêaÿ âoäèöa! Xoëoäíaÿ è ÷ècòaÿ.

        II
        ÏPÈCTEH
     Â Ïpècòeíe, êaê æepòây ía  öepêoâü, íac âçÿë ãocòÿìè ê ceáe  öepêoâ-íûé
còapocòa, ïaí-oòeö. êaê eão íaçûâaëè è â ceìüe è ía ceëe.
     Âûcoêoão pocòa, ceìèäecÿòèëeòíèé ïaí-oòeö cëyæèë oápaçöoì caìo-yâaæeíèÿ
è ïopÿäo÷íocòè. Xyäoùaâûé, cïoêoéíûé  còapèê  äepæaë â  còpo-ãoì ïoâèíoâeíèè
âcþ câoþ oãpoìíyþ  ceìüþ; ècòèííaÿ äoápoòa ïaòpèapxa yêpaøaëa eão è âëeêëa ê
íeìy.
     Oáeäaë oí ocoáo, â  ÷ècòoé  câeòëèöe,  â  câÿòoì  êyòy*,  ïoä  áoëüøèìè
æèâoïècíûìè oápaçaìè  ía xoëcòax,  ça  ÷ècòûì còoëoì,  ïoêpûòûì  äoìo-òêaíûì
pÿäíoì.
     Toëüêo  íac òpoèx, êaê ãocòeé èëè çaíÿòûx áoæüèì  äeëoì,  oí ïpèãëa-cèë
oáeäaòü c  coáoþ,  a  âcÿ  ìíoão÷ècëeííaÿ ceìüÿ  c  paáoòíèêaìè  oáeäaëa  ía
êyxoííoé  ïoëoâèíe c áoëüøoþ  ïe÷üþ, ïoëaòÿìè, áoêoâûìè  êëeòÿìè  è  âcÿêèìè
ïoäïe÷êaìè äëÿ êyp è ÿãíÿò. Cûíoâüÿ ïaí-oòöa, äâa äþæèx ÷y-ìaêa, òoëüêo  ÷òo
âepíyëècü èç Kpûìa, êyäa  oíè  xoäèëè "ïo ciëü" (ça coëüþ). Boçû èx,  eùe íe
pacêyïopeííûe, còoÿëè ía äâope. Çaïaêoâaííûe íaêpeïêo ïpoìacëeííoé ïapycèíoé
è yâÿçaííûe poãoæàìè, oíè íe áoÿëècü äoæäeé. Æeíû cûíoâeé ïaí-oòöa, âûcoêèe,
còpoéíûe æeíùèíû, áûëè èçy-ìèòeëüío, ïo-þæíoìy êpacèâû.
     Ê ó ò -- yãoë
         85
     Çaìe÷aòeëüío,  ÷òo  â  òaêoì  oòäaëeííoì  çaxoëycòüe  íapoä áûë  êaê ía
ïîäáop:  pocëûé  è  êpacèâûé.  Ïpè  ýòoì  âce äepæaëècü  yìío  è  c  áoëüøèì
äocòoèícòâoì -- íe oäèí ïaí-oòeö, êaê ìíe âía÷aëe ïoêaçaëocü. È c cû-íoâüÿìè
ìoæío áûëo c áoëüøèì èíòepecoì o ìíoãoì áeceäoâaòú: íapoä áûâaëûé.
     Oãëÿäeâ  íac  çopêèì  oêoì  ïaòpèapxa,  ïaí-oòeö  cïpocèë,  êòo èç  íac
æèâoïèceö. È áûë oçaäa÷eí, êoãäa òoâapèùè yêaçaëè ía ìeíÿ.
     -- Oöeé xëoïeöü?  A xèáa æ âií øo  yòíe *? A ÿê ïo-íaøeìy, òaê ùe  ìaëa
äèòèía... ßêe äoâãe  âoëoccÿ, ÿê äiâ÷èíêa. A íy ciäaé, ciäaé  âæè áiëÿ ìeíe!
Tè âæe  ìeíi Cïaca çìaëþeøü. A ça öe âè xoäiòü ía ìié áaøòaí  i áe-piòü coái
ùo  xo÷eòe; òaì iöe áaãaòo i êaâyíoâ, i  äèíü, i  ãapáyçè  äocïiâaþò, öe âæe
íaciííÿ (ía ceìe÷êè).
     "Còpaây" (êyøaíüÿ) câoþ áaáû  ãoòoâèëè ïpeâocxoäío,  è ìû oáúeäa-ëècü è
ïaìïyøêaìè, è âapeíèêaìè c äèâíoé cìeòaíoé; êoíe÷ío,  âce áûëo câoe. A êaêèe
áopùè, êíûøè!
     Â câeòëèöe ïaí-oòöa ìíoão pacêpaøeííûx ëèòoãpaôèé âèceëo ïoä còeê-ëaìè,
a  ëyáo÷íûe, âeceëûx cþæeòoâ ëècòû  áûëè  ïpèëeïëeíû ê áeëûì  còe-íaì ïpocòo
ìÿêèøeì  xëeáa.  Oãpoìíaÿ  ïe÷ü ïo  áeëoìy  ìeëy áûëa c êpacè-âoé  cìeëocòüþ
pacïècaía  ñâoèìè áaáüèìè è  "äiâo÷èìè" pyêaìè. Ëûêoâûe  ùeòêè paçíûx ôopì è
âeëè÷èí, íaïèòaííûe paçíûìè êpacêaìè, äeëaëè ÷yäeca caìoáûòíoão òâop÷ecòâa.
     Ça áoëüøèìè  oápaçaìè  còoÿëè yæe  çacoxøèe áoëüøèe áyêeòû öâeòoâ, âecü
ïoòoëoê è còeíû äo ïoëoâèíû áûëè ëoâêo yíèçaíû äyøècòûìè cyxè-ìè òpaâaìè.
     Áoëüøèe æeëòûe êâèòêè, ÷eápeö, ëþáècòoê  íaïoëíÿëè âcþ êoìíaòy êaêèì-òo
ocoáo áëaão÷ecòèâûì apoìaòoì.
     Âcÿ pocïècü âoçoáíoâëÿëacü ê ïacxe, a öâeòû -- ê òpoèöe.
     Oäíaêo,  íaäo   ïpaâäy   cêaçaòü,   â  þíoì  âoçpacòe  ýòíoãpaôè÷ecêèìè
èí-òepecaìè  äoëão  íe ïpoæèâeøü,  è ÷epeç íeäeëþ ÿ yæe cêy÷aë íecòepïèìo  â
ýòoé ãëyøè.
     Ocoáeíío  ïo âocêpeceíüÿì ìeíÿ eëa òocêa. êoãäa ÿ âcïoìèíaë o ×yãyeâe è
ïepeíocèëcÿ  â  íaø  ocèíoâcêèé êpyæoê.  Òaì  y ìeíÿ ocòaëocü coâceì  äpyãoe
oáùecòâo. Ýòoé  apòeëè, âooáùe ìacòepoâûx,  ÿ  íe òoëüêo  ÷yæäaëcÿ. ío  äaæe
áeæaë  oò  íèx.  Tpeçâûe, oíè  áûëè  ìoë÷aëèâû  è  äaæe  ycëyæëèâû, ío, ÷yòü
ïoäâûïüþò, ceé÷ac æe ía÷èíaþò äpyã äpyãa "øêèëeâaòü", òo ecòü ïpèäèpaòücÿ  è
ÿçâèòü. Âoò, íaïpèìep, äoxëeíüêèé, æeëòeíüêèé, êaê êè-òaeö,  Ä. È. Kyçoâêèí,
âeäü oí  ìaëü÷èêa Ïeòpyøêy --  y÷eíèêa  ïo ïoçoëoò-íoìy äeëy  çaeäaë  ñâoèìè
öèíè÷ecêèìè äo oòâpaùeíèÿ íacìeøêaìè.  Ïaâëa oí  áoÿëcÿ, ïoòoìy  ÷òo òoò áûë
cèëeí  è  ãëyï:  äoëão ìoë÷aë,  a  ïoòoì, oçâe-peâ,  ïoäíocèë  câoè  ãpÿçíûé
êyëa÷èùe òaê áëèçêo ê íocy Äåìêè, ÷òo
     * Ó ò í y ò ü -- cìûcëèòü, yìeòü (yêp.).
         86
     Äeìüÿí   còapaëcÿ    ïocêopee   çaìÿòü   câoþ   âûxoäêy   è   èc÷eçíyòü
ïoäoápy-ïo-çäopoây.  Maëeíüêèé, æeë÷íûé,  oí xoäèë  ía  öûïo÷êax  è  ãoâopèë
òèxoíüêo o câoeì áëaãopoäíoì ïpoècxoæäeíèè:
     --  Moÿ  ìaòyøêa  áûëa  "òypêeíÿ"...  ÿ íe  æaäeí  ía  êyøaíüÿ,  ìíe áû
íeìíoæêo, äa xopoøeíüêoão.
     ß  o÷eíü  xpaápèëcÿ,  ío  ÷epeç íeäeëþ yæe  cêy÷aë íecòepïèìo;  cêy÷aë,
yäaëeííûé  oò  câoeé  cpeäû,  êoòopaÿ, êoãäa  ÿ âoccòaíaâëèâaþ ee  â  ïaìÿòè
òeïepü, áûëa äoâoëüío âûcoêa è o÷eíü èíòepecía.
     Ocoáeíío â âocêpecåíüe,  -- êyäa çäecü, â Ïpècòeíe, ïoéäeøü? C êeì äyøy
oòâecòè?  Maëeíüêoão  pocòa,  æeë÷íûé  è  æeëòûé,  êaê  êèòaeö,  Äeìüÿí  áûë
ceíòèìeíòaëeí, ío coâepøeíío íeoápaçoâaí è íeèíòepeceí; a Ïaâeë, ïoçoëoò÷èê,
coâceì áeçãpaìoòeí è ãëyï.
     ß  âçáèpaëcÿ ía âûcøèe òo÷êè ãop Ïpècòeía è oòòyäa  ëþáoâaëcÿ  ía  peêy
Ocêoë  è  ía âce  çaëèâíûe ëyãa,  yxoäèâøèe  äaëeêo-äaëeêo...  È òyò-òo ìeíÿ
paçáèpaëè  oïÿòü  è oïÿòü  ìe÷òû o  Ïeòepáypãe... Xoòeëocü  äaæe ïëa-êaòü oò
òocêè... "Äa ïoëío, ecòü ëè oí ía câeòe, ýòoò Ïeòepáypã? Ìoæeò áûòü, ýòo âce
oäíè poccêaçíè", -- êoí÷aë ÿ câoè ãopüêèe äyìû è ïepeío-cèëcÿ äoìoé.
     Â ×yãyeâe,  òo  ecòü â  íaøeé  Ocèíoâêe, ÿ òeïepü ïoøeë áû íaä Äoíöoì c
òpocòüþ  ía pyêe ê Áo÷apoâûì.  Òaì òeïepü òaê  âeceëo. Â oãpoìíoì ôpyê-òoâoì
caäy, ïoêa æapêo, â òeíècòoé áeceäêe, ïoä êaëèíaìè, coápaëècü yæe äâoþpoäíûe
cecòpû,  èx ïoäpyãè, äâoþpoäíûé ápaò ìoé Èâaíÿ  Áo÷apoâ; oí  íe  òoëüêo  áûë
ëy÷øèé è  íeyòoìèìeéøèé òaíöop, oí  co÷èíÿë  còèxè,  âceãäa ÷òo-íèáyäü íoâoe
äocòaâaë äëÿ ïpo÷òeíèÿ,  è  êaêoé oí áûë  âeceëûé,  îcòpoyìíûé! Â  íeão  âce
áapûøíè  áûëè âëþáëeíû. ×epíûe êyäpè âèëècü è  êpacèâo oápaìëÿëè eão  ëoá; y
íeão  yæe  ía÷èíaëè ïpoáèâaòücÿ ycèêè -- oí ía òpè ãoäa áûë còapøe ìeíÿ. Âce
áoëüøå  ïpèáûâaëo  áapûøeíü,  çíaêo-ìûx  íaøèx,  è  êaâaëepoâ.  Ka÷aëècü  ía
êa÷eëÿx; ío êaê òoëüêo cïaäaëa æapa, ìû  còaíoâèëècü â  ïapû è òaíöeâaëè áeç
êoíöa.  Ïëoùaäêa äëÿ òaí-öeâ còaëa  poâíoé, êaê  ïapêeò;  ïoäoøâû áoòèíoê oò
òpaâû  áûëè çeëeíû  è áëecòeëè,  êaê  ïoêpûòûe  ëaêoì; còaíoâèëocü æapêo, ìû
cápacûâaëè  cþp-òy÷êè  è  áeç  yäepæy  âûäeëûâaëè  paçíûe ïa â ïÿòoé  ôèãype
êaäpèëè.
     -- Tpoôèì èäeò! Tpoôèì! Tpoôèì!--êpè÷aëè cecòpû.
     Tpoôèìa o÷eíü ëþáèëè; oí áûë còapøe Èâaíè  ía  äâa ãoäa è  ïpeâoc-xoäío
paccêaçûâaë  áecêoíe÷íûe  cêaçêè.  Ó íeão  áûë  oãpoìíûé  ëoá  è ía-cìeøëèâo
yëûáaâøèecÿ ãëaça;  äoápeéøèé  ìaëûé  ýòoò  oòëè÷aëcÿ  ôeíoìe-íaëüíoé cèëoé.
Tpoôèì ×aïëûãèí áûë ïopòíoé â ìacòepcêoé ìoeão êpecò-íoão Kacüÿíoâa. Ê íèì â
ìacòepcêyþ äëÿ  âoeííûx  ïo  íeoáxoäèìocòè  çaxo-äèëè äeíùèêè  è coëäaòû  ça
âeùaìè äëÿ oôèöepoâ. Âoò oòêyäa íaø Tpo-ôèì íaápaëcÿ  âceâoçìoæíûx paccêaçoâ
--  ëèxèe áûëè cêaço÷íèêè!
     Teïëaÿ òeìíaÿ ío÷ü ïpeêpaùaëa íaøè òaíöû; ycòaëûe, ìû ëoæèëècü ía òpaâe
ïoáëèæe  ê  Tpoôèìy è  ïo÷òè  âcþ  ío÷ü íaïpoëeò cëyøaëè áecêo-íe÷íûe poìaíû
coëäaòcêoé ìyêè.
         87
     -- Íe ìoãy áoëüøå, cïaòü xo÷eòcÿ, -- çaÿâëÿeò íaêoíeö Tpoôèì.
     -- Ax,  äa  òû  ÷eão-íèáyäü cúeøü, -- ãoâopÿò cecòpû, -- èëè âûïeé ÷aþ,
xoòÿ è xoëoäíoão.
     Èäyò  â  äoì,  íaéäyò  êycoê  ïèpoãa,  èëè  ÿéöo  âapeíoe,  èëè  ãpyøè,
êoì-ïoò... Tpoôèì  ïoêopío  çaêycûâaeò è,  íecêoëüêo  oòäoxíyâ,  ïpoäoëæaeò.
ècòopèþ.
     -- Còoé, còoé, òû ïepecêo÷èë, -- ïoïpaâëÿþò cecòpû.
     Oíè  xopoøo  çíaëè eão cêaçêè  è ocoáeíío ëþáèëè âce  eão paccêaçû "Ïpo
öapÿ Caìocyäa*.
     Íaêoíeö  Tpoôèì  çaìaëûâaeòcÿ, ïëeòeò yæe êaêyþ-òo  áeccâÿçíocòü è  òaê
êoâepêaeò cëoâa, íe äoãoâapèâaeò,  ÷òo  íeò íèêaêoé âoçìoæíocòè ïo-íÿòü eão.
Heêoòopûe yæe cïÿò, è ìû pacxoäèìcÿ; ìû èäeì â áoëüøoé ca-paé  c ceíoì è òaì
ïpeâocxoäío  ycòpaèâaeìcÿ  ía  çapaíee   ïpèïaceííûx  ïo-äyøêax  è  oäeÿëax;
ocoáeíío còapaÿ âoë÷üÿ øyáa, êpûòaÿ cepûì cyêíoì, íac ìaòepèícêè oáoãpeâaëa;
ïoä ee oáúÿòèÿìè cïaëo âceãäa äâoe èëè òpoe.
     Ío ê  âeceëoìy oáùecòây Áo÷apoâûx ÿ  áûë ïpèâÿçaí íe  âceì cepäöeì: oío
eæeìèíyòío yíocèëocü â yçêèé ïepeyëoê ïoä ãopoé.
     Òaì còoÿë cèìïaòè÷íûé äoì c caäoì. Caä ýòoò áoëüøå âceão ìíe ïa-ìÿòeí â
ïopy   öâeòeíèÿ  cèpeíè;  co÷íûe   oãpoìíûe   áyêeòû   ee  áûëè  pacöâe-÷eíû
ÿpêo-çeëeíûìè  æyêaìè. Ýòè æy÷êè íaïoëíÿëè êycòû ocoáûì câoèì çaïaxoì... Ax,
c ýòèì çaïaxoì  íepaçpûâío câÿçaëocü ïpeäcòaâëeíèe oáâo-poæèòeëüíoão ïpoôèëÿ
ìoeão  ïpeäìeòa. Èx áûëo ÷eòûpe cecòpû è -- êaê äocaäío! -- íè oäíoão ápaòa,
a  ïoòoìy ìíe  íeëoâêo  áûëo èäòè ê  äeâo÷êaì  Ïoëeæaeâûì. ß  çíaë  èx eùe c
paííeão  äeòcòâa.  Êoãäa ceìüÿ ýòa ïepeexaëa  ía  æèòeëücòâo  èç Xapüêoâa  â
×yãyeâ, oía ïoceëèëacü â  íaøeì äoìe äo ïoêyïêè câoeão. Eùe áûë æèâ èx oòeö.
È âoò áoëee òpex ëeò ÿ íe ìoã paâ-íoäyøío âèäeòü Haäè, òpeòüeé cecòpû. Kpoâü
ápocaëacü ìíe â ãoëoây, ÿ êpacíeë, çaäûxaëcÿ è áoëee âceão áoÿëcÿ òoão,  ÷òo
êòo-íèáyäü  çaìeòèò  ìoþ còpacòü ê ýòoé äeâo÷êå. Ó  íèx  òaêæe  áûâaëè áaëû.
Ó÷èòeëÿ íaøè, òoïo-ãpaôû èç øòaáa, ëþáèëè ycòpaèâaòü âcêëaä÷èíy òaíöeâaëüíûe
âe÷epa.  Ãëaâíoe òyò --opêecòp  áaëüíoé ìyçûêè ×yãyeâcêoão yëaícêoão  ïoëêa;
eìy ïëaòèëè ça  ío÷ü ïÿòü pyáëeé; êoíe÷ío, âûïèâêa è çaêycêa ìyçûêaíòaì áûëa
íeoáxoäèìa. Áaë äëèëcÿ äo paccâeòa,
     È  âoò çäecü  ÿ  áûë  íecêaçaíío c÷acòëèâ, êoãäa è ìaëeíüêèe ycòpaèâaëè
câoþ êaäpèëü, ecëè áûëa  íe ïoëía çaëa. ß  íe cìeë ïpocèòü òaíöeâaòü co ìíoé
Haäþ,  a  còapaëcÿ áûòü  âèçaâè ee  ïape. È  âoò  áëaæeícòâo,  êoãäa  ÿ  ìoã
êocíyòücÿ ee pyêè èëè  ïpè ïepeäa÷e äaì â ïÿòoé ôèãype ìoã â oáú-ÿòèÿx c íeé
ïepeêpyæèòücÿ... A  cêoëüêo áûëo  còpaäaíèÿ âèäeòü ee  ãoâo-pÿùeé c  äpyãèì!
Peâíocòü  ìeíÿ  cúeäaëa. Ío,  êoãäa ìíe yäaâaëocü  ocòaòücÿ c Haäeé íaeäèíe,
ÿçûê ìoé íeìeë  è ÿ íe ìoã ïpoèçíecòè íè oäíoão  cëo-âa. Míe  êaçaëocü,  âce
cìoòpÿò  c  yëûáo÷êoé, yêaçûâaÿ  ía íac,  è ÿ cïeøèë  yéòè.  è  òoãäa òoëüêo
ïoíèìaë, ÷òo ýòo íaïpacío, ÷òo íèêoìy äo  ìeíÿ íèêa-êoão äeëa íe áûëo. Oïÿòü
ìy÷eíüe: Haäÿ âeceëo áoëòaëa ñâîèì çâoíêèì
     ãoëocoì c äpyãèìè êaâaëepaìè,  äaæe c áoëüøèìè òoïoãpaôaìè, èíoãäa  è c
oôèöepaìè... Êaêoé o÷apoâaòeëüíûé çâyê ee ãpoìêoão, âeçäe cëûøíoão ãoëoca! A
ïpoôèëü  ee ëè÷èêa, íocèê  c ãopáî÷êoì, è ïpè÷ecêa,  êaê  y êaêoé-òo còaòyè,
coâepøeíío  ocoáeííaÿ...  ß   oòâopa÷èâaëcÿ  èëè  yxoäèë,  ïoòoìy  ÷òo  ìeíÿ
oáypeâaëa còpacòü ápocèòücÿ ê ee íoãaì... Âoò áûë áû cìex! Oá-ùèé, çëoé...
      ýòèx  áecêoíe÷íûx  ìe÷òax  ìeíÿ çacòaâaëè  òeìíûe  cyìepêè  ía  ãopax
Ïpècòeía. Íaäo áûëo èäòè cïaòü ía íaøy êâapòèpy. Â ïoòeìêax ÿ eäâa íaùyïûâaþ
äopoãy ïoä  ãopy.  Òpè ãoäa íaçaä ía ýòoé ïpeêpacíoé  äopoãe (ïo  paccêaçaì)
ïpoøeë  còpaøíûé  ypaãaí  c ëèâíeì; ee âcþ  ïepepeçaëo  oâ-paãaìè;  ïoâûìûëo
ãpoìaäíûe  êaìíè,  ïoíecëo  èx  ía  ocòaòêè  äopoãè,  è  òeïepü áûëo  òpyäío
ïpoáèpaòücÿ âïoòüìax...  Ío êaêaÿ cêyêa â oáùecòâe ïoëyãpaìoòíûx  ìacòepoâûx
æäeò ìeíÿ ía êâapòèpe ïaí-oòöa! Be÷íûe èçäe-âaòeëücòâa Äeìüÿía íaä ìaëü÷èêoì
Ïeòpyøêoé. Êaêoé öèíèçì! }
     Còpaííûe  ëþäè  ýòè  ìacòepoâûe;  oíè  áoëûïeé  ÷acòüþ  äoápûe  peáÿòa,
cïocoáíûe ê  áoëüøoé ïpeäaííocòè, cêpoìíûe è  òèxèe, ío còoèò èì âû-ïèòü  (a
êaê íe ïèòü  â òaêoé cêyêe?), êaê oíè çâepeþò, ëèöa  èx áûcòpo ìeíÿþòcÿ, oíè
äeëaþòcÿ çëû, ÿäoâèòû è äepçêè. Heyäepæèìo paçâÿçû-âaeòcÿ èx  oòâpaòèòeëüíûé
ÿçûê yêoëoâ è âèpòyoçíoé pyãaíè.
     Íe  yçíaòü  ìaëeíüêoão  Äeìêè,  êoãäa   oí   ïoäâûïüeò.  Oí  ïpècòaëüío
âoí-çaeòcÿ  ñâoèìè  ìaëeíüêèìè  ÷epíocëèâèíêaìè  â  äþæeão ãëyïoão  Ïaâëa  è
ía÷èíaeò exèäío êoëoòü  eão ocòpoòaìè ãpÿçíoé ìacòepoâùèíû. È íe ocòa-íoâèòü
eão.   Ïaâeë   cía÷aëa   oòøy÷èâaëcÿ,   ío   âäpyã  ãapêíeò   oòâpaòèòeëüíoe
pyãaòeëücòâo, ïoäíèìeòcÿ, ãpoxíeò êyëa÷èùeì ïo còoëy. Xopoøo eùe, ÷òo  y íac
cìaçaííaÿ ãëèíÿíaÿ çaëèâêa (ïoë): çâyê ïoãëoùaeòcÿ, -- a òo âeäü êaêoé  øyì,
äeáoø... ,
     Oòêpoâeíío  ïpèçíaþcü,  ÿ  æecòoêo  còpaäaë  â  ýòoé  cpeäe.  Ýòo  áûëo
âïep-âûe, ÷òo ÿ æèë â ýòoé ìaëeíüêoé apòeëè, áëèçêo c íèìè.

        III
        HÈKÓËÈH
     Còaëè ïoãoâapèâaòü. ÷òo íaø xoçÿèí Hèêyëèí âecü â äoëãax  è  ÷òo eìy íe
pacïëaòèòücÿ c íaìè. Ìû âce  áoëee è áoëee  ïoäyìûâaëè  oòoéòè  oò íeão, êaê
òoëüêo ïoëy÷èì pac÷eò.
     Ïoäæèäaëè ìû, ÷òo  oí cêopo ïpèeäeò, òaê êaê äeëo íaøe øëo yæe ê êoíöy,
a öepêoâíûé còapocòa cêaçaë Äeìüÿíy Kyçoâêèíy, ÷òo äeíüãè  âce Hèêyëèíûì yæe
çaápaíû. Ìeæäy íaìè yæe âûpacòaeò ïoòèxoíüêy ça-ãoâop. Äeìüÿí Kyçoâêèí cìeëo
ãoòoâèò íac:
     -- Cìoòpèòe, ÷yp,  íe  oòcòaâaòü, ça  ìíoão! Ceé÷ac æe,  êaê òoëüêo oí,
Hèêyëèí, ÷epeç ïopoã, ÿ cêaæy: ïoäaâaé íaì pac÷eò, cyêèí cûí!!!
         89
     Hoò  âoò ïpèexaë  Hèêyëèí,  è  ÷òo æe?  Äeìêa, êaê caìûé ïoäëeéøèé paá,
ápocèëcÿ ê íeìy íaâcòpe÷y è äaæe ïoöeëoâaë eìy pyêy. Maëeíüêèé, ãaäeíüêèé, c
òop÷aâøèìè  ÷epíûìè âèxpaìè, æeëòûé, êaê  oxpa, oí áûë ïo-xoæ ía äüÿâoëeíêa,
òaê  áeçæaëocòío  ocìeÿííoão  âo âcex  cêaçêax è  ëeãeí-äax. Hèêyëèí  æe áûë
êpacèâ,  caíoâèò è äaæe  èyäèí  ïoöeëyé  Äeìêè  ïpè-íÿë,  êaê  çaêoííoe.  Ía
çaïopoæcêoì  çíaìeíè èç poçoâoão øeëêa  (Apòèëëe-pèécêèé  ìyçeé)  èçoápaæeía
ãaëepa. Âce ìopÿêè  Çaïopoæüÿ òaì áoëüøeé  ÷acòüþ  ïpeäcòaâëÿþò o÷eíü cxoæèé
ïopòpeò Ä. Â. Hèêyëèía: ãëaçacòûe yca÷è.
     Oáeä íaø ïpoøeë âeceëo. Hèêyëèí çíaë ípaâû ìacòepoâûx è yìeë èx  xopoøo
íacòpaèâaòü. Áûëa è  âoäo÷êa ça  còoëoì; â  íaøeé cêyêe ìû æäaëè  è  cêpèïêy
ïocëe oáeäa.  Xoòÿ  ïocëe íecêoëüêèx  pþìoê  ÿ  çaìeòèë,  ÷òo  ãëaça Äeìüÿía
Èâaíoâè÷a  çëoâeùe  áëecíyëè  ía  Hèêyëèía,  ío ïoêa  oí  ïoä-ïåâaë òeíopêoì
çíaêoìûe yêpaèícêèe ïecíè, è  âce øëo ìèpío. Î  äeíü-ãax -- íè cëoâa. Äeìüÿí
--  è  êaê  ýòo ìacòepoâûe yìeþò äeëaòü! -- äeëaë yæe íaìeêè  Hèêyëèíy, eäêèe
íaìeêè, ápocaë Hèêyëèíy cëoâe÷êè íe â ápoâü, a â ãëaç. Hèêyëèí íe oápaùaë ía
íèx  íè ìaëeéøeão  âíèìaíèÿ...  Oïÿòü cêpèïêa,  ïeíèe äo ïoëyío÷è, è ìû  yæe
ïoäyìûâaëè o  cïaíüe.  Hè-êyëèí ìocòèëcÿ  c  íaìè ía oäíoì ïpèìocòe,  ãäe ìû
cïaëè òpoe.
     È âoò, êoãäa ìû yæe ëoæèëècü, Kyçoâêuí, êaê-òo òeaòpaëüío, ãopäo ïoäíÿâ
câoþ  ãoëoâeíêy,  ïoäcòyïèë  ê  Hèêyëèíy è cêaçaë  eìy ÷òo-òo  íe-ïpèëè÷íoe,
eäêoe.
     -- Äeìüÿí Èâaíoâè÷, âû... çaáûâaeòecü! --  âoçâûcèâ câoé áac è çacy-÷èâ
câoþ âoëocaòyþ ïoëíyþ pyêy, ïpèâcòaë Hèêyëèí, ëeæaâøèé pÿäoì co ìíoé. Oí áûë
íacòopoæe, âce ÷yâcòâoâaë è íe oáìaíûâaëcÿ â íaøeì íacòpoeíèè.
     --  Äa ÷òo c òoáoé, ïpèxâocòoì, òyò âpeìÿ íèâèçaòü *, --  âäpyã  äepçêo
ïpoïèùaë Kyçoâêèí. -- Äeíüãè! Ïoäaâaé pac÷eò, âoò è êoíeö!
     È eùe ïpèáaâèë caìoe íeöeíçypíoe pyãaòeëücòâo.
     Hèêyëèí paçìaxíyëcÿ  çacy÷eííoé  pyêoé;  çâoíêo  xëÿcíyëa  ïoùe÷èía.  è
Äeìüÿí Kyçoâêèí, òaê áëèçêo íaëeçaâøèé ía Hèêyëèía,  ìãíoâeíío ïpeâpaòèëcÿ â
ìaëeíüêèé òpyïèê.  Ãoëoâa  eão yïaëa ê ãpyáe (íeáoëüøoé ïe÷êe c ëåæaíêoé). Ó
ýòoé ïe÷êè âceãäa paçâoäèëcÿ  oãoíeê â òeïëe, òaê êaê  cïè÷eê â äepeâíe eùe,
êaæeòcÿ, íe  çíaëè.  Äeìüÿí ïoêpûëcÿ âçìeòíyâ-øeécÿ oò eão  ïaäeíèÿ çoëoé, è
ãoëoâa eão áûëa  cepa, êaê  y ìepòâeöa, a âoëocû oò çoëû  áûëè ceäû.  ×epíaÿ
êpoâü  ïoòeêëa y íeão èço pòa è íoca: ëyæa áûcòpo âïèòûâaëacü â çoëy, è  ìíe
ïoêaçaëocü, ÷òo oí yáèò íacìepòü.
     -- Äìèòpèé Bacèëüeâè÷, ÷òo âû äeëaeòe? Âû ÷eëoâeêa yáèëè! -- êpèê-íyë ÿ
íe câoèì ãoëocoì.
     Hèêyëèí íeæío ía÷aë ìeíÿ ócïoêaèâaòü:
     Hèâèçaòü, -- òepÿòü (yêp.).
         90
     --  Ax,  âû  íe  çíaeòe  ýòèx  íè÷òoæecòâ!  Ïoâepüòe,   íè÷eão  eìy  íe
cäe-ëaeòcÿ...  Ïaâeë.  ïpèíecè  âoäû,  íaäo eìy cïpûcíyòü  ãoëoây  è  ãpyäü.
Xa-xa-xa! Âoò ãepoé!
     Oí  cëeç  c  íap   è  íoãoé   äoòpoíyëcÿ  äo  æeëòoé  ãpyäè  Kyçoâêèía,
êaçaâ-øeãocÿ êyêëoé èç æeëòoão êapòoía.
     Míe ïpeäcòaâèëocü, ÷òo Kyçoâêèí yæe íe äûøèò è oòäaeò áoãy äyøy...
     Âäpyã oí,  ïoïèpaeìûé còoïoé  xoçÿèía,  íe  oòêpûâaÿ  ãëaç,  ïpoèçíocèò
òåaòpaëüío, íapacïeâ câoèì òeíopêoì â íoc:
     --  Ecëè  áû y  ìeíÿ  áûë  êèíæaë,  ÿ áû ïpoíçèë  òeáÿ...  Moÿ  ìaòyøêa
òypêeíÿ... Ìû, ápaò. íeïpocòûe.
     Hèêyëèí íeyäepæèìo pacxoxoòaëcÿ.
     È ÿ oápaäoâaëcÿ, ÷òo Kyçoâêèí  áûë æèâ, è ãoòoâ áûë cìeÿòücÿ. Ïpè-íecëè
âoäû; eão oêaòûâaëè äo ëèxopaäo÷íoé  äpoæè. Tpaãeäèÿ êoí÷èëacü. Ïoíeìíoãy ìû
oïÿòü  yëeãëècü.  Hèêyëèí  âce  èçâèíÿëcÿ  ïepeäo  ìíoþ  è   còa-paëcÿ  ìeíÿ
ycïoêoèòü. Ío ÿ eão còaë o÷eíü áoÿòücÿ. È ça êoìïaíèþ.c äeìüÿíoâûìè ìoè çyáû
còy÷aëè  ëèxopaäo÷ío. Äoëão ÿ íe ìoã çacíyòü: ìíe êaçaëocü, ÷òo Äeìüÿí ío÷üþ
c  íoæoì  íaïaäeò ía  coííoão  Hèêyëèía è  íaøa  òpaãeäèÿ  ocëoæíèòcÿ  íoâûì
êpoâaâûì  çâepcòâoì. ß  âce  ïpècëy-øèâaëcÿ ïocëe  òoão,  êaê Äeìêa, çaëèòûé
âoäoþ, â  cepoé  çoëe, òaê è ocòaëcÿ â äâyx øaãax oò íac, y ïe÷êè-ãpyáêè, ía
âcþ ío÷ü. Ío oí òèxo coïeë íocoì, yòêíyâøècü â ëyæèöy ía cepoé çoëe.
     Ïpocíyëcÿ ÿ ïoçæe oáûêíoâeííoão. Ãëÿíyë ïpeæäe  âceão ía còpaøíyþ çoëy.
Ó  ãpyáêè íe áûëo cepo-æeëòoão òpyïa. È ÷òo æe! Íe coí ëè? Äeìüÿí  Èâaíû÷  â
cëeäyþùeé êoìíaòe,  íaøeé ìacòepcêoé, yæe paáoòaë òèxo è ycepäío:  ïoëèpoâaë
"çyáêoì"  áoëüøyþ çoëo÷eíyþ paìy. Ïaâeë c äpyãoé  còopoíû òaê æe còapaòeëüío
ïocïeøaë íe oòcòaòü oò òoâapèùa.
     Ýòa  paìa  áûëa  eäèícòâeííaÿ  âeùü, íe  çaêoí÷eííaÿ  íaøeé  apòeëüþ  â
Ïpècòeíe.  ß  íe  ìoã  ïoíÿòü:  âepío, áûëo  oáúÿcíeíèe, oíè  ïoìèpèëècü,  è
Kyçoâêèí paáoòaeò òaê, yòeøeííûé ìèëocòÿìè  câoeão  xoçÿèía. Ío Hèêy-ëèí eùe
cïaë;  cëeäoâaòeëüío,  íè÷eão íe áûëo. ß  ïpèøeë  â ïaíè÷ecêèé  yæac,  êoãäa
ïoäoøeë ê  Kyçoâêèíy. Ïoëoâèíy ëèöa è ÷eëþcòü  oí  ïepeâÿ-çaë  ïëaòêoì, è oò
ýòoé áeëoé ïepeâÿçè oío áûëo eùe ÷epíee; ío ãëaâíûé yæac: oío áûëo ïo÷òè âce
çaëèòo  oãpoìíûì cèíÿêoì,  a ëeâaÿ  ùeêa  âçäy-ëacü è çaêpûëa ãëaç. Bçãëÿíyâ
yêpaäêoé  câoèì ìaëeíüêèì ãëaçêoì èç-ïoä  ïîâÿçêè è  çaìeòèâ  ìoé  yæac,  oí
cêaçaë:
     -- Ío÷üþ  y  ìeíÿ  òaê  paçáoëeëcÿ  çyá,  äaæe  ãoëoâa  áoëèò,  è  ùeêa
pac-ïyxëa, äaæe âèäeòü òpyäío...
     Hèêyëèí òoëüêo  ÷òo ïpocíyëcÿ, âeceëo oòôûpêaëcÿ, yìûâaÿcü, è êaê íè  â
÷eì íe áûâaëo çaâapèë ÷aé è ïpèãëacèë íac.
     --  ×òo,  êy÷ep  ãoòoâèò  ëoøaäeé?  -- cïpocèë  oí  Ïaâëa. --  Âû, Èëüÿ
Eôèìoâè÷,  eäeòe ceé÷ac  co ìíoé â Kaìeíêy,  a ça íèìè ÿ ïpèøëþ  ëoøaäeé äíÿ
÷epeç äâa.  Haäeþcü, paìa ýòa  áyäeò êoí÷eía? -- ïoâeë  oí  âëeâo, ãäe cèäeë
Kyçoâêèí. êoòopûé áûë ëy÷øèé ïoçoëoò÷èê.
         91
     -- Kxe-ì,  êxe-ì, òaê, òaê-òo ýòo, áyäeò ãoòoâa, Äìèòpèé Bacèëüeâè÷, --
eäâa  cëûøío,  ío âeceëo,  c òèxoé  ïoêopíocòüþ ëeïeòaë Äeìüÿí. Íè  cëoâa  o
pac÷eòe, o äeíüãax, êaê áyäòo íè÷eão íe áûëo...
     -- Òeïepü  ÿ ocòaâëþ  âaì ïo  äecÿòü  pyáëeé, òaê  êaê eùe  íe  ïoëy÷eí
oêoí÷aòeëüíûé  pac÷eò çäecü oò còapocòû. Ïoäâoäa çaáepeò  âìecòe c âaìè âecü
èícòpyìeíò è êoe-÷òo eùe íaòypoé oò ìyæèêoâ, ÷òo oíè íeäoäaëè.
     Oòâeòoì áûëo ìoë÷aëèâoe coãëacèe.
     Êaê   âce,  è  ìû  ÷yâcòâoâaëè  íeïpeoáopèìyþ  âëacòü  íaä  íaìè  ýòoão
÷e-ëoâeêa. Êo ìíe oí áûë ocoáeíío âíèìaòeëeí è ëacêoâ.
     Ïo  ìeëoâoìy  êpÿæy   íaä  Ocêoëoì  ìû  exaëè   âecü  äeíü,  è  ëyãa  c
áec-êoíe÷íûìè  äaëÿìè  áëecòeëè  paçíûìè  èçãèáaìè  peêè,   òpeïeòaâøeé  ïoä
coëíöeì.  Ía êaæäoé  ãopêe  ÿ  c yäoâoëücòâèeì cocêaêèâaë c  íaøeé  ápè÷êè ñ
êèáèòêoé. Míe áûëo òaê ïpèâoëüío äûøaòü.
     Hèêyëèí  âce  âpeìÿ  íaâoäèë  paçãoâop  ía  cepüeçíûe  ïpeäìeòû,  è   ÿ
yäèâ-ëÿëcÿ,  äaæe  âepèòü  íe xoòeë,  ÷òo  â÷epa  oí òaê  áeccoâecòío  èçáèë
òùeäyø-íoão ïoçoëoò÷èêa.
     Còpaøío  â  ýòoé cpeäe; ÿ  ía÷èíaþ paçäyìaâaòü  êaê-íèáyäü oòoéòè, yéòè
äoìoé... A êaê ýòo oí ìeíÿ âceãäa oòëè÷aeò oò äpyãèx!
     Booáùe  âce â  ýòoì  êpaþ  ìeíÿ êaê-òo ocoáeíío yâaæaþò  è  oòäeëÿþò oò
ïepâûx  ìacòepoâûx. Âoò ïocëe ocìoòpa íaøèx paáoò,  êoãäa â  öepêâè âce áûëo
êoí÷eío ê xpaìoâoìy ïpaçäíèêy, oòeö Aëeêceé ïoçâaë íac ê oáeäy. Ía òopæecòâo
ïpèexaë eão cûí -- còyäeíò èç xapüêoâcêoé  ceìèíapèè.  Còy-äeíò oòâeë ìeíÿ â
còopoíy è còaë âòèxoìoëêy paccïpaøèâaòü, oòêyäa ÿ,  êòo ìoè poäèòeëè. Íè  ça
÷òo âepèòü íe xoòeë, ÷òo ÿ -- âoeííûé ïoceëÿíèí. Ýòo ìeíÿ äaæe yäèâèëo.
     -- ×òo æe âû íaxoäèòe âo ìíe? Kaêyþ paçíèöy oò òoâapèùeé?
     --- Ïoëíoòe, oíè âaì íe òoâapèùè, y âac  ocaíêa,  ìaíepû. Ceé÷ac âèäío,
÷òo âû äpyãoão êpyãa.
     È ìû còaëè ãoâopèòü o ëèòepaòype. ×èòaë ÿ ìíoão  è yæe äaâío. Êoãäa eùe
cecòpa  Ócòÿ  y÷èëacü  â ïaícèoíe Ëèìaícêèx, y íèx áûëa  áèáëèoòeêa,  ãäe ìû
ápaëè êíèãè. Ócòÿ ÷èòaëa âcëyx, è ìû ça÷èòûâaëècü  poìaíaìè  Baëüòep Cêoòòa,
ïepeïècêoþ Èâaía Ãpoçíoão c Kypácêèì è ìíoãèìè äpy-ãèìè êíèãaìè. Ó Áo÷apoâûx
òaêæe ïpoöâeòaëo ÷òeíèe, xoòÿ Èâaí Áo÷a-poâ ëþáèë áoëee âceão cêaçêè.
     Êoãäa Ócòÿ  yìepëa, òo oôèöepû ×yãyeâcêoão ïoëêa  äaâaëè  ìíe êíèãè  èç
ïoëêoâoé áèáëèoòeêè, ocoáeíío Æyêoâcêoão, Ïyøêèía, Ëepìoíòoâa è äpyãèx,
     ß òaê oápaäoâaëcÿ còyäeíòy, òaê äpyæecêè co ìíoþ ïoãoâopèâøeìy. ß ãopeë
oò âocxèùeíèÿ... Ýòo ïoéìeò òoëüêo ÷eëoâeê, òaê ïpoãoëoäaâøèécÿ áeç äyxoâíoé
ïèùè!
     Kaêaÿ   áeçíaäeæíaÿ   cêyêa  ía÷èíaeò   oäoëeâaòü   ÷eëoâeêa,   íaäoëão
ïo-ãpÿçøeão â "ìèëyþ ïpocòoòy", â  ãpyáyþ íeêyëüòypíocòü! Hè oäíoé ìûcëè, íè
oäíoão èíòepecíoão cëoâa: oáûäeíùèía æèâoòíoé æèçíè. ß oïÿòü
     còaë âcïoìèíaòü  ìaìeíüêy.  Kaê ÿ ãpyáo  paccòaëcÿ c íeþ!..  Ïoëoæèì, ÿ
íè-êoãäa  íe ëþáèë ëacê, ýòo ïpaâäa, âcÿêèe íeæíocòè ìeíÿ  ïoäìûâaëè äaæe ía
ãpyáocòü, ío âce æe òaê íapo÷èòo, áûcòpo oãop÷èòü ee ÿ íe ïpeäïoëaãaë. ×acòo
è ïoäoëãy  ÿ ìûcëeíío æèë  ïpeæíeé æèçíüþ, âoçâpaùaÿcü äoìoé. Â yeäèíeíèè  ÿ
ïeë poìaíc:
     Ía áyëaò oïepøècü ápaííûé,
     Pûöapü â ãopecòè còoÿë...
     È â äpyãoé còpaíe áeçâecòíoé
     Míèë ïpocëaâèòü ÿ ceáÿ.
     A ìeæäy òeì ìû âce eùe  eäeì c Hèêyëèíûì, yæe âòopûe cyòêè, ïo ìeëoâoìy
êpÿæy   âoçâûøeííocòeé   íaä  Ocêoëoì-peêoé.   Ïoäoëãy   è  o÷eíü   yìío  oí
ocòaíaâëèâaeòcÿ  ía  paccêaçax  èç câoeé  æèçíè,  ãoâopèò  o  æèçíè è ípaâax
ìacòepoâûx. Ýòo  áûëo  o÷eíü èíòepecío,  è ÿ  çaáûâaë òoãäa äaæe o  ×yãyeâe.
Oäíaêo oí òaê ëþáèë çaeçæaòü ïo äopoãe ê câoèì ìíoão÷ècëeí-íûì çíaêoìûì, ÷òo
òpyäío áûëo çacòaâèòü eão exaòü äaëüøe. Oáûêíoâeí-ío  y  âcex --  è y äoápûx
xyòopÿí, è y çaæèòo÷íûx ïapoìùèêoâ, è y ìyêo-ìoëoâ, âeäyùèx áoëüøyþ òopãoâëþ
ìyêoþ è  çepíoì,  --  âûcòaâëÿëacü  ía  còoë ãopèëêa,  âûòacêèâaëècü  êíûøè,
æapèëacü  ÿè÷íèöa  c  caëoì  è poæäe-còâeícêèìè  êoëáacaìè;  ïpèíocèëècü  èç
ïoãpeáêoâ coëeíûe  apáyçû, æapè-ëècü  oceòpû â cìeòaíe, â còaâax  cêpûâaëocü
áoëüøoe  áoãaòcòâo  è  íaëèìoâ  è  caçaíoâ,  è  ïèp  co  cêpèïêoé  è  ïeíèeì
çaòÿãèâaëcÿ  äo ïoçäíeé  ío÷è. C âe-÷epa peøaëè  âûexaòü ía  çape, ío èíoãäa
êaêoe-íèáyäü  äeëüöe,  ïpèxoä êaêoão-íèáyäü íyæíoão ÷eëoâeêa -- è íaø oòúeçä
oïÿòü  oòêëaäûâaëcÿ è  oòêëaäûâaëcÿ.  ß  yæe xopoøo  èçy÷èë  âecü  peïepòyap
íèêyëèícêèx ìyçû-êaëüíûx ïüec è o÷eíü cêy÷aë áeç äeäa.
     Oäíaêo íeâoçìoæío áûëo íe yâëe÷ücÿ eão èãpoé ía cêpèïêe è ocoáeí-ío eão
ãëyáoêèì ÷yâcòâoì â ïecíÿx, ýòoé íeçaìeíèìoé ïpeëecòüþ eão ão-ëoca2...

        IV
        KAMEHKA
     Ëyííoé ío÷üþ ìû âúexaëè â Kaìeíêy, è òex êapòèí ìeëoâûx  ìaçaíoê, âopoò
è äâopoâ, òaê cêaço÷ío  è âíeçaïío  oáäaâøèx ìeíÿ  ïoýçèeé Óêpaèíû, íayòpo ÿ
yæe íe íaøeë; äíeì âce ïoêaçaëocü ïpocòo è ïpoçaè÷ío.
     Ìoæeò  áûòü,  ýòo  ïoêaçaëocü ïocëe  òoão, êaê íac  âcòpeòèëa  ècòèííaÿ
ïoýçèÿ â ëèöe æeíû Hèêyëèía, ìoëoäoé, âûcoêoé, êpacèâoé æeíùèíû -- Eêaòepèíû
Bacèëüeâíû...  Ápocèëocü  â ãëaça èccòpaäaâøeecÿ,  âûpaçèòeëü-íoe ëèöo  ýòoé
íeäþæèííoé è âûcoêoèíòeëëèãeíòíoé íaòypû. Âèäío áûëo, ÷òo oíà oáoæaëa câoeão
ìyæa-apòècòa è ÷acòo ïoäoëãy òoìèëacü â oäèío-÷ecòâe.
         93
     Óòpoì ìíe ïpeäëoæèëè çaíÿòü äëÿ ìacòepcêoé âecü  ïycòoé äoì,  còoÿâ-øèé
íeäaëeêo oò oáùeão  æèëüÿ.  Äoì ýòoò  ápocèëè c  òex ïop,  êaê  ía  ïoëa-òÿx
ïoÿâèëcÿ  ãpoá äëÿ  còapoé áaáyøêè.  Còapaÿ-ïpecòapaÿ  còapyøêa, co-âepøeíío
âûcoxøaÿ òeìío-êopè÷íeâaÿ ìyìèÿ,  áûëa yæe  ïoçaáûòa âceé  poäíoé. Íèêòo  íe
çíaë, cêoëüêo eé ëeò; c÷èòaëè,  äaëeêo ça còo. Oía ïepe-æèëa âce. Ïocëe òoão
cëy÷aÿ, ëeò ïÿòíaäöaòü òoìy íaçaä, êoãäa oía äeé-còâèòeëüíî yìèpaëa è ee yæe
ïocoáopoâaëè, ïpèãoòoâèëè è äaæe ïoëoæèëè  â ãpoá, òaê êaê âceì  ïoêaçaëocü,
÷òo oía êoí÷aëacü  â ïocëeäíeé  aãoíèè,  -- còapyøêa oïpaâèëacü, âûëeçëa  èç
ãpoáa è ïoøëa ía câoþ ëþáèìyþ ïe÷-êy, ãäe ïpeáûâaeò è ceé÷ac,  ïoêèäaÿ ïe÷êy
òoëüêo äëÿ coëíe÷íûx äíeé, êoãäa oía âëeçaeò ía ãpyäy xâopocòa ïpoòèâ coëíöa
è cèäèò, âocòopæeíío ãëÿäÿ â ïpocòpaícòâo è ÷òo-òo âeceëo áopìo÷a. Oía äaâío
yæe áûëa cëeïa.
     ß òoëüêo oäíaæäû ycëûxaë ee òoíêèé, ïo÷òè äeòcêèé ãoëocoê:
     --  Äiâ÷aòo÷êè,  äiâ÷aòo÷êè. iäiòü äo  ìiíe: y  ìeíÿ  ïoäyøoê áaãaöüêo,
áaãaöüêo!.. -- è pacxoxoòaëacü.
     Eêaòepèía Bacèëüeâía cêaçaëa ìíe, ÷òo áaáyøêèí ãpoá ìoæío  èëè âû-íecòè
êyäa-íèáyäü ía ãopèùe (÷epäaê), èëè çaãopoäèòü, ÷òoáû eão íe âèäío áûëo, òaê
êaê èç-ça  íeão  äoì ápocèëè  è íeò íè oäíoão  cìeëü÷aêa  coãëaøaþùeãocÿ òaì
æèòü...
     Paçyìeeòcÿ, òoëüêo äíeì ÿ áyäy òaì paáoòaòü, ïoêa eùe òeïëo,  a cïaòü ÿ
ìoãy â êoìíaòe ee câeêpa, æèâyùeão ía ïoêoe è íe âìeøèâaþùeãocÿ yæe äaâío íè
â êaêèe äeëa ìacòepcêèx: òoëüêo ïo äoìy oí cëeäèë ça ïo-pÿäêaìè.
     Ocìoòpeâ  è äoì âíyòpè, è ãpoá, è öeëûé  pÿä êoìíaò, ÿ  âûápaë ceáe äëÿ
ìacòepcêoé caìyþ  áoëüøyþ êoìíaòy  â òpè oêía  (â  íeé  æe  è ãpoá còoÿë  ía
êaêoì-òo âoçâûøeíèè) è pÿäoì äëÿ câoeé cïaëüíè êoìíaòêy, â êoòopoé ïpeêpacío
ycòpoèë ceáe êpoâaòü èç êaêoão-òo ïoìocòa.
     Eêaòepèía Bacïëüeâía  íe áeç  yäèâëeíèÿ âçãëÿíyëa  ía ìoþ  xpaápocòü  è
ïpèêaçaëa áaáaì âûìecòè  è âûòepeòü ïûëü, êoòopaÿ òoëcòûì cëoeì ëeæaëa âcþäy
â çaápoøeííoì æèëèùe.
     Áaáû c áoëüøèì íeäoâepèeì  ïocìaòpèâaëè ía ìeíÿ ècêoca,  è òoëüêo  ãpoá
cäepæèâaë èx oò íacìeøeê íaä xpaápeöoì.
     Paçyìeeòcÿ, ÿ ãepoécòâoâaë, a  êoãäa òeìíûì âe÷epoì ÿ âoçâpaùaëcÿ ïocëe
yæèía  â  äoápoé ceìüe Hèêyëèíûx, ãäe  áûëo  è câeòëo, è  òeïëo, è âeceëo, è
oùyïüþ äoáèpaëcÿ  äo  câoeé ïocòeëè, ìíe âcþäy ïo  òeìíûì  yãëaì  ìepeùèëacü
oæèâaþùaÿ oò cìepòè  còapyxa; è  êaçaëocü, oía âcòaíeò ïpeäo ìíoé è  âoò-âoò
ïpeãpaäèò ìíe äopoãy.
     Eäâa-eäâa  paçëè÷aeøü,  áûâaëo,   âo  ìpaêe  ÷epíûé   ãpoá   c  ÷epíûìè
êo-ëeíêopoâûìè oòopo÷êaìè è câecèâøèìcÿ ïocpeäèíe áeëûì caâaíoì, ocòaâ-øèìcÿ
íeòpoíyòûì c òex ïop, êaê èç íeão  âûëeçëa oæèâøaÿ ïoêoéíèöa. Äa  oía è caìa
ïoòepÿëa  ïocëeäíèé  paçyì â  òoò ìoìeíò, êoãäa âûëeçaëa èç ãpoáa. è âïaëa c
òex ïop â áeccìûcëeííoe äeòcòâo.
         94
     Koíe÷ío. ÿ áûë xpaáp ëèøü íapyæío è, ïpoxoäÿ ÷epeç  êyxíþ,  íaìop-ùèâaë
cepüeçío ápoâè  ïepeä  êyxoííûìè áaáaìè è  áûë äoâoëeí. ÷òo  oíè cìoòpeëè ía
ìeíÿ c òaéíûì còpaxoì.
     Oäíaæäû ÿ äaæe ycëûøaë òaêoé èx paçãoâop ía ìoé c÷eò:
     --  A xèáa  æ  íe  áa÷èø: y éoão  â íoci íe  ïycòo; y éoão i âoëoccÿ íe
òa-êe; âií ùocü çía...
     Boëocû y ìeíÿ áûëè còpèæeíû cïëoøü ïoä  ãpeáeíêy, è ÿ ùeòêoé ça÷e-cûâaë
èx eæoì íaçaä è áûë yâepeí, ÷òo èìeþ âíyøèòeëüíûé âèä.
     -- Òa âæe æ, -- oòâe÷aëa äpyãaÿ. -- Xòo æ áè oöe cïaâ  â ïycòié xaòèíi,
òa ùe ç äoìoâèíoé * âiä ïoêiéíèöi? Çâicòío, íe çïpocòa.
     A  y ìeíÿ  â  ìacòepcêoé  còoÿëè ía ìoëüáepòax-òpeíoæíèêax  äâa ìecòíûx
oápaça:  Cïacèòeëÿ è áoæüeé ìaòepè, è ÿ c yâëe÷eíèeì äoáèâaëcÿ câeòa oò ýòèx
ôèãyp, â ëèöax ècêaë áoæecòâeííocòè. Hacòpoeíèe ìoe áûëo peëèãèoçíûì.
     Íaêoíeö ÿpêo áëecòeâøèìè ìaçêaìè íecìeøaííûx è ëèëoâûx ïoëoc c ïaëeâûìè
ÿ äocòèã íeoáûêíoâeííoão câeòa âoêpyã ãoëoâ ía oápaçax.
     Eêaòepèía Bacèëüeâía, ïpèäÿ íaâecòè peâèçèþ áaáüèì paáoòaì ïo  o÷ècòêe,
o÷eíü yäèâèëacü  ìoèì oápaçaì, äoëão  èx paccìaòpèâaëa è  cïpo-cèëa, c êaêèx
opèãèíaëoâ ÿ  ïècaë  è ãäe ÿ âèäeë  òaêèe oápaçöû.  Oía  áûëa yìía, oáëaäaëa
áoëüøèì òaêòoì. Êaê xoçÿéêa oía âoçäepæaëacü oò ïoxâaë, ío ÿ ÷yâcòâoâaë, ÷òo
eé áûëo è íoâo è íeoæèäaíío ìoe ècêyccòâo.
     Bïepâûe  çäecü,  y  Hèêyëèíûx,  ÿ ía÷aë  ÷èòaòü êíèãy  Äèêêeíca  "Äaâèä
Koïïepôèëüä ìëaäøèé*.
     Ïpèïoìèíaþ òeïepü, ÷òo ïpè câeòe oäíoé câe÷è ìoè êoìíaòû c ãpoáoì áoëee
âceão ïoxoæè áûëè ía êaòaêoìáû, è â íèx  ÿ íe ìoã paccòaòücÿ c êíè-ãoé, ïoêa
oäíaæäû íe  ïoëy÷èë  âûãoâopa oò áaáyøêè --- ìaòepè Eêaòepèíû Bacèëüeâíû  ça
äoëãèe  çacèäêè  â ïycòoì äoìe.  Â  âocêpecåíüe  ïo÷òè  c  yòpa  ycòpoèâøècü
ïoyäoáíee, ïpocèæèâaë  ïo÷òè  âecü  äeíü, öeëèêoì  yxoäÿ  â æèçíü è èíòepecû
ãepoeâ Äèêêeíca.
     Íe ïoìíþ, ïo êaêoìy cëy÷aþ, coâepøeíío íeoæèäaíío ìíe ïpèøëocü ycëûøaòü
èç  äpyãoé  êoìíaòû  cepüeçíûé  paçãoâop  Eêaòepèíû  Bacèëüeâíû  c  Äìèòpèeì
Bacèëüeâè÷eì Hèêyëèíûì.
     ß  ïoäèâèëcÿ òoãäa  íeæíoé äyøe ýòoé æeíùèíû.  C êaêoé yáeäèòeëü-íocòüþ
paçúÿcíÿëa oía eìy ïoëoæeíèe âcex eão äeë è c oãpoìíûì oïûòoì è çíaíèeì âcex
oácòoÿòeëücòâ    yáeæäaëa   cepüeçío   çaíÿòücÿ,   ïoêa   eùe   íe   ïoçäío,
âoccòaíoâëeíèeì, âèäèìo, ïoøaòíyâøèxcÿ äeë. Ío oí, o÷eâèäío,  äaâío  yæe  ía
âce ìaxíyë pyêoé è òoëüêo ïo íeoáxoäèìocòè ìeäëeíío ïoä-âèãaëcÿ ê ïpoâaëy.
     Ïpèexaëè íaøè ïoçoëoò÷èêè, peç÷èêè. Hacòyïaëè xoëoäa; ìû ycò-poèëècü ía
òeïëoé êâapòèpe â íeêoeì áoëüøoì äoìe, ãäe äëÿ ìa-
     Ä o ì o è è í a -- ãpoá (yêp,).
         95
     còepcêoé  çaíÿëè áoëüøoé çaë.  "Ïècaëè -- íe  ãyëÿëè". Äaæe âe÷epaìè  è
paííèì yòpoì ïpè câe÷ax, ïpèäeëaííûx ê ïaëèòpe, âce ïècaëè è ïècaëè oápaça.
     Moeé paáoòoé  xoçÿèí áûë äoâoëeí, òoëüêo  íe ípaâèëocü eìy, ÷òo ÿ ìíoão
ïepeäeëûâaþ  è o÷eíü ÷acòo  âcêaêèâaþ co  còyëa, ÷òoáû âçãëÿíyòü èç-äaëè  ía
câoþ  paáoòy. Caìoìy eìy yæe íeëoâêo còaíoâèëocü äeëaòü ìíe ýòè çaìe÷aíèÿ, è
oí ïpocèë òoâapèùeé, ìoèx çeìëÿêoâ,  ïocoâeòoâaòü  ìíe íe òpaòèòü ïoíaïpacíy
âpeìeíè ía ïocòoÿííûe ïepeäeëêè.
     -- Êaê áû oí íè cäeëaë,--  ãoâopèë oí, -- âce  áyäeò xopoøo è coéäeò; è
íe còoèò òpyäèòücÿ òaê äëÿ áeccìûcëeííûx ïpèxoæaí è ïoïoâ, êoòopûe âce paâío
íè÷eão íe ïoíèìaþò.
     Eêaòepèía Bacèëüeâía íacòaèâaëa, ÷òoáû ÿ íeïpeìeíío ïpèxoäèë oáe-äaòü c
íèìè. Áoëüøeþ ÷acòüþ ÿ oòêaçûâaëcÿ ïoä paçíûìè ïpeäëoãaìè, òaê  êaê òoâapèùè
êocèëècü  ía  ìeíÿ  è,  êoíe÷ío,  ïpeäïoëaãaëè,  ÷òo  ÿ  òaì äeëaþ  xoçÿeâaì
ceêpeòíûe äoêëaäû oá èx ëeíocòè.
     Cêy÷íoâaòo  ìíe æèëocü, ío íeïpèÿòíee âceão áûëè ïocòoÿííûe  cëyxè, ÷òo
Hèêyëèí ïpoãopaeò è ÷òo ïëaòèòü eìy íaì cêopo áyäeò íe÷eì.
     ß  íaêoíeö  peøèëcÿ   ïocëaòü   äoìoé   ïècüìo,  ÷òoáû  ìeíÿ  ýêcòpeíío
âû-òpeáoâaëè ïo íeoáxoäèìoìy äeëy è  ïpècëaëè  áû ça ìíoþ  ïoäâoäy,  òaê êaê
áoÿëcÿ íè÷eão çäecü íe çapaáoòaòü äëÿ câoèx äaëüíèx ïëaíoâ -- Ïe-òepáypãa.
     Oäíaêo Hèêyëèí ìíe âce çaïëaòèë.
     Øecòoão  äeêaápÿ  ÿ  âûexaë  èç  Kaìeíêè ía ïpècëaííoé  ìíe  èç ×yãyeâa
ïoäâoäe, è öeëyþ  ío÷ü,  ìopoçíyþ è ìeòeëüíyþ, ìû cáèâaëècü ïo  cyãpo-áaì âo
òüìe  è  pyêaìè  íaùyïûâaëè  äopoãy. Óæe  ïepeä  paccâeòoì ìû  ïpè-áèëècü  ê
êaêoìy-òo ceëy, ãäe äoápûe ëþäè ïycòèëè íac oòoãpeòücÿ è ïo-êopìèòü ëoøaäeé.
     Äo cèx ïop ìíe oòpaäío âcïoìèíaeòcÿ è oáøèpíaÿ èçáa, è áoëüøoé ceìeéíûé
còoë,  è  æapêo òoïèâøaÿcÿ ïe÷ü,  è âeceëo ãopeâøèé êaãaíeö *, è âcÿ  ceìüÿ,
ïoäíèìaâøaÿcÿ çèìoé â  ÷eòûpe ÷aca yòpa. Ócaäèëè  è íac  âìecòe c  coáoþ "ça
paííié cíiäaíoê" **. Oò ãoëoäy è xoëoäy è oò  äoëãoão  ío÷íoão  áëyæäaíèÿ ìû
eëè  c íacëaæäeíèeì. Áûëa pûáa  ïoä áypa÷íûì  êâacoì,  áûëè ìaíäpûêè ***  èç
òâopoãa, ãopÿ÷èe  ëeïeøêè  c äèâíoé  ãycòoé cìeòaíoé, Oé, êaê ìû  íaeëècü! ß
peøèëcÿ çaïëaòèòü áeç òopãy, ÷òo áû íè cïpocèëè.
     -- Oöe æ! Òa xèáa æ ìû xëiáoì òa cíiäüþ òopãyeì? -- yêopèçíeíío oòâeòèë
xoçÿèí ía  ìoé âoïpoc o ïëaòe. -- Hi, íi, áoãoâi câi÷êy  âiääacòe, ÿê ïiäeòe
äo öepêâè.
     * Kaãaíeö -- ïëoøêa, ío÷íèê (yêp.).
     **Paííié cíiäaíoê -- paííèé çaâòpaê (yêp). * *** Maíäpûêè -- ëeïeøêè èç
òâopoãa, ìyêè è ÿèö (ynp.).
         96
     Taê è  íe  âçÿëè íè÷eão, äaæe ça êopì  ëoøaäÿì, êoòopûì äaëè è  ceía  è
oâceöa. Mèëûe, äoápûe ëþäè! Êaêèe òèxèe, âeceëûe è paäyøíûe...
     Äoìa  ía  câoáoäe  ÿ  còaë  êoìïoíoâaòü  êapòèíy  "Boeâoäa" (ïo  còèxaì
Mèöêeâè÷a, â ïepåâoäe Ïyøêèía) è ïècaòü ïopòpeòû  poäcòâeííèêoâ  è áëèç-êèx,
êòo ìoã ìíe ïoçèpoâaòü: äÿäeé,  òeòoê è äâoþpoäíûx ápaòüeâ è  cecòep. Toíêèì
êapaíäaøèêoì, áyäy÷è â ãocòÿx, ÿ íe paç pècoâaë êoão-íèáyäü.
     -- A ìoæío c ceáÿ caìoão? -- cïpocèëa oäíaæäû ìaìeíüêa.
     ß  âçÿë  íeáoëûíoé  êapòoí÷èê  äëÿ  ïècaíèÿ câoeão ïopòpeòa  è yâëeêcÿ;
íaòypùèê  ÿ  áûë áeçoòâeòíûé,  ïopòpeò âûøeë o÷eíü ïoxoæ è o÷eíü  ïoípaâèëñÿ
ìoeé ìaòepè.
     --  ýòoì ëèöe ìaëü÷èêa--yì âçpocëoão,--cêaçaëa ìaìeíüêa.
     Âce  poäíûe  è çíaêoìûe  oäoápÿëè ìoé  aâòoïopòpeò è  ïoäoëãy ïo÷eìy-òo
îcòaíaâëèâaëècü ïepeä íèì.
     Â  ýòo  âpeìÿ   â   ×yãyeâ  ïepeexaëa  ía   æèòeëücòâo  oãpoìíaÿ  ceìüÿ
ïepâo-ãèëüäeécêoão  êyïöa Oâ÷èííèêoâa.  Ó íeão áûëo øecòü äo÷epeé  è  ÷eòûpe
cûía. Ïpoøëè cëyxè, ÷òo Oâ÷èííèêoâ paçopèëcÿ â Xapüêoâe ía áoëüøoé òopãoâëe.
Oäíaêo  oí çaíèìaë  oãpoìíûé  äoì  ía  Äâopÿícêoé  yëèöe è ÷acòo y  íèx áûëè
âeceëûe âe÷epa c  òaíöaìè. Míoãèe èç ÷ëeíoâ ceìüè  áûëè íe-äypíûe ãèòapècòû,
äeâèöû  ìèëo ïeëè, è  ïocòoÿíío,  ocoáeíío êoãäa  ïpè-eçæaëè  êaâaëepû èx èç
Xapüêoâa  èëè coceäíèe  ïoìeùèêè,  âe÷epa  yäaâa-ëècü  èíòepecíûe,  âeceëûe,
oæèâëeííûe è äëèëècü äo ïoçäíèx ÷acoâ  ío÷è, ía÷aâøècü  èíoãäa c  äâyx ÷acoâ
äíÿ.
     Íaäo  ïpèçíaòücÿ,  cepäöe  ìoe  áûëo  o÷eíü  çaäeòo oäíoþ  èç  äo÷epeé,
âû-coêoþ  áëoíäèíêoé  Mapèaííoé,  è èç-ça  íee  ÿ  òepïeë  caìyþ  íaçoéëèâyþ
ïpèâÿçaííocòü  ê ceáe  ee ìeíüøoãî  ápaòa. Oãpoìíûé,  äoápoäyøíûé, âece-ëûé,
êpacíoùeêèé, oí  íe  pacòaâaëcÿ c ãèòapoé è  âìecòe  c  íeé è êo  ìíe  ïèòaë
ïëaòoíè÷ecêyþ   è   íeâûpaçèìyþ  ïpèâÿçaííocòü.   Oí  coâepøeíío  íe   æeëaë
paccòaâaòücÿ co ìíoþ, è, ïpèäÿ c caìoão yòpa, oí âecü äeíü èãpaë ía ãèòape è
ïeë, íe áyäy÷è ïpè ýòoì ìíe â òÿãocòü.
     Ïpaâäa, oí áûë oãpoìeí, ïpocò, oòêpoâeíeí äo câÿòocòè, èíoãäa ía-çoéëèâ
â  ïpocüáax, ío eão íeæíaÿ ëþáoâü êo  ìíe ìèpèëa  ìeíÿ c íèì, è ýòo  ÷yâcòâo
çaìeíÿëo eìy äeëèêaòíocòü. Íè  oäèí èíòepecíûé âe÷ep èëè  yòpo â èx ceìüe oí
íe ìoã ïpoâecòè áeç  ìeíÿ è èíoãäa cèëoé, a cèëèùa y íeão áûëa aòëeòè÷ecêaÿ,
yâoëaêèâaë ìeíÿ ê ceáe. Oäíaêo, çaìeòèâ  ìoþ  òaéíyþ còpacòü ê  câoeé cecòpe
Mapèaííe,  oí  ceé÷ac æe âûäaë ee  cecòpaì, è ýòo  ìeíÿ còpaøío  yãíeòaëo  è
êoíôyçèëo.
     È  âoò íaäo  áûëo âèäeòü  è cëûøaòü  âocòopã  ýòoão Aëêèäa *, êoãäa  oí
yâèäaë ìoé aâòoïopòpeò! Haãoãoòaâøècü, íaêpè÷aâøècü, íaèçyìëÿâøècü áeç êoíöa
ïepeä  ìoèì ìaëeíüêèì êapòoí÷èêoì,  oí ápocèëcÿ  êo ìíe,  ïoä-xâaòèë ìeíÿ ía
pyêè è êaê ïoëoyìíûé còaë áeãaòü co ìíoþ ïo êoìíaòaì.
     A ë ê è ä -- ïepâoía÷aëüíoe èìÿ Ãepêyëeca.
         97
     Oí òaê cæuìaë ìeíÿ â oáúÿòèÿx, ÷òo  y ìeíÿ òpeùaëè peápa, è ÿ yæe íe  â
øyòêy ìoëèë oá èçáaâëeíèè.  Â çaêëþ÷eíèe oí ocûïaë íe òoëüêo ìeíÿ, ío äaæe è
ìoè pyêè co÷íûìè è ÿpêèìè ïoöeëyÿìè câoèx äoápûx, êpacè-
     âûx ãyá.
     Eäâa-eäâa ycïoêoèâøècü,  oí  âçÿë ãèòapy è, yxapcêè ïoêa÷èâaÿ êpacè-âoé
ãoëoâoé, çâoíêo çaïeë câoþ ëþáèìyþ xoxëaöêyþ ïeceíêy:
     ßê  áè ìeíi íe  òèíè  Òa  íe ïepeòèíêè, Ío  xoäèâ áè  äo äiâ÷aò  Poáèòè
äèòèíêè.
     Ïocëe òaêoão cèëüíoão âocòopãa ÿ ïoëy÷èë è cooòâeòcòâyþùee oãop÷eíèe.
     Paçyìeeòcÿ,  ìoé  âëþáëeííûé äpyã,  ïpèäÿ äoìoé, íe  ìoã íe  ïoäeëèòücÿ
câoèì âocòopãoì c ceìeécòâoì è òaê çaxëeáûâaëcÿ ïoxâaëaìè ïopòpeòy,  ÷òo ïpè
ïepâoé  íaøeé  âcòpe÷e è  cecòpû ía÷aëè ïpocèòü  ìeíÿ,  ÷òoáû  ÿ ïpè-íec  èì
ïoêaçaòü câoè ïopòpeò, ío ÿ peøèòeëüíî oòêaçaëcÿ.
     Oäíaæäû,  âoçâpaòèâøècü oòêyäa-òo  äoìoé,  ÿ yçíaë, ÷òo  Oâ÷èííèêoâ áeç
ìeíÿ âçÿë co còeíû ïopòpeò ìoé è yíec.
     -- Êaê  æe âû oòäaëè? --  yêopÿþ ÿ ìaìeíüêy. -- Âeäü âû  çíaeòe, ÷òo  ÿ
ýòoão eìy íèêoãäa íe ïoçâoëèë áû.
     -- Äa ÷òo æe c íèì, âepçèëoé. ïoäeëaeøü? Cxâaòèë, ïoäíÿë  íaä ão-ëoâoé,
py÷èùè y íeão, êaê æeëeço, êyäa òeáe c íèì òÿãaòücÿ! È âeäü äoá-pÿê ãoão÷eò,
êaê  cyìacøeäøèé öeëyeò pyêè.  "He  áecïoêoéòecü,  íe  áecïo-êoéòecü, ceé÷ac
íaçaä ïpèíecy.  Èëþøa è íe yçíaeò..." Óæ  ÿ eìy òaê ïpè-ãpoçèëa, ÿ äyìaþ, oí
ceé÷ac ïpèíeceò ïopòpeòèê.
     ß âcêèïeë còpaøíûì íeãoäoâaíèeì è ceé÷ac æe ïoøeë ê Oâ÷èííèêo-
     âûì.
     Bèæy:  ïocpeäè  çaëû  áoëüøaÿ ãpyïïa  è  câoèx è  ãocòeé, paçèíyâ  pòû,
oácòyïèëa ìoeão  äpyãa, a  oí,  òopæecòâeíío  ïoäíÿâ ìoé ïopòpeò  âûøe âcex,
ïoâopa÷èâaeò  eão âo âce  còopoíû è c òopæecòâoì oáâoäèò âcex  ãëaçaìè, âèäÿ
íecoìíeííûé, äaæe ïpeâçoøeäøèé eão oæèäaíèÿ ycïex.
     ß,  êëoêo÷yùèé íeãoäoâaíèeì, íe oòâe÷aÿ ía ïpèâeòcòâèÿ ìèëûx áapû-øeíü,
áûcòpo, peøèòeëüío  âûpûâaþ ïopòpeò y Aëêèäa  è òpÿcyùèìècÿ pyêaìè  paçpûâaþ
eão ía ìeëêèe ÷acòè.
     Ýòo âûøëo òaê oòâpaòèòeëüío, ÷òo ÿ caì íe â cocòoÿíèè áûë äaëüøe íè÷eão
íè âèäeòü, íè cëûøaòü.
     -- Êaê âû cìeeòe! -- ïo÷òè çaïëaêaë Aëêèä. -- Âû íe èìeeòe ïpaâa!
     Ýòo còûäío!
     Ïocëe  ìãíoâeíèÿ  êaêoão-òo  oáùeão còoía  ÿ  êpyòo ïoâepíyëcÿ è áûcòpo
ïoøeë ê äâepè. .  .  Ìoé äpyã co cëeçaìè è â ãoëoce è â ãëaçax âoøeë â òaêoé
paæ, ÷òo, êaçaëocü, eùe ìèíyòa -- è oí yáèë áû ìeíÿ ía  ìecòe; ío ÿ áû-ñòpo,
íe oãëÿäûâaÿcü, ïo÷òè áeæaë äoìoé.
         98
        ÓKPAÈÍCKOE BOEÍÍÎE ÏOCEËEHÈE
     Caìaÿ áëaãoòâopíaÿ è ïoëeçíaÿ äëÿ ÷eëoâe÷ecòâa èäeÿ, ecëè oía ââo-äèòcÿ
ïpaâèòeëücòâoì  â ïoäâëacòíoé còpaíe ïo  ïpèíyæäeíèþ, áûcòpo äeëaeòcÿ áoæüèì
íaêaçaíèeì íapoäy.
     Taê áûëo è c âoeííûìè ïoceëeíèÿìè y íac â Poccèè. Èäeaëüío ía-còpoeííûé
Ëaãapïoì  *, Aëeêcaíäp  I  äyìaë  oc÷acòëèâèòü  câoé  íapoä,  äaâ eìy  íoâûe
ïoëeçíeéøèe ôopìû  æèçíè.  Oí ïopy÷èë  ycòpoécòâo  ýòèx  íoâûx ôopì  oïûòíûì
èícòpyêòopaì. Kaçaëocü,  ocyùecòâèòcÿ ecëè  íe paé ía çeì-ëe, òo yæe íaâepío