zborah. Plejboj naspravd³ nalezhit' do najkrashchih v ³stor³¿ chasopis³v, tomu shcho zhodne ³nshe vidannya ne zrobilo togo, shcho zrobiv Plejboj. Tut drukuvalisya tvori b³l'shost³ z najvidatn³shih avtor³v opov³dan' nashogo chasu, razom z deyakimi najvidatn³shimi roman³stami ta ese¿stami, ³ buli predstavlen³ majzhe vs³ viznachn³ amerikans'k³ mitc³. V rubric³ ³ntervyu pobuvali vs³, hto t³l'ki m³g rozpov³sti shchos' c³kavogo. De vi shche znajdete st³l'ki r³znoman³tnih mater³al³v, v³d majzhe vul'garnih do pishnomovnih. [Sm³ºt'sya] YA zahishchav Plejboj v³d jogo pershogo chisla. Jogo vidavcyam stalo sm³livost³ skazati: "Nam bajduzhe, shcho tam sob³ podumaº Makkart³", ³ nadrukuvati urivki z 451° za Farengejtom. Vs³ ³nsh³ zlyakalisya ³ drukuvati v³dmovilis'. Mushu dodati shche odin vazhlivij moment - ya peven, shcho z³ mnoyu pogodyat'sya vs³ hlopc³, hto zrostav za tih sumnih chas³v, koli Plejboya shche ne bulo - ¿m zhilosya b nabagato legshe, yakbi v t³ chasi buv u nih Plejboj. Hot³v bi ya mati cej chasopis v chotirnadcyat' rok³v. K.K.: SHCHob v³dtochiti vashe vm³nnya pisati? R.B.: Perestan'te! Kartinki u vas d³jsno chudov³. Moº pokol³nnya n³chogo takogo ne znalo. Podobaºt'sya ce vam chi n³, ale ya zak³nchuyu sv³j vistup na vash zahist, lishe dodam, shcho Gyu Gefner - velikij seksual'nij revolyuc³oner. K.K.: CHomu vi unikaºte erotiki v svo¿j tvorchost³? R.B.: Nemaº sensu pisati pornograf³yu, koli vlasne stateve zhittya v norm³. Nav³shcho gayati chas na pisannya pro ce? K.K.: Nas zavzhdi vrazhalo ³ zdavalosya divnim, shcho naukova fantastika - zdeb³l'shogo frig³dna. R.B.: Naukovu fantastiku pishut' lyudi pevnogo tipu. Gadayu, shcho bagato hto z nas zap³zno odruzhivsya. Bagato z nas º matusinimi sinkami. YA meshkav razom z bat'kami do dvadcyati semi rok³v. Ale b³l'sh³st' v³domih men³ pis'mennik³v bud' yakogo zhanru, osoblivo t³, hto pishe naukovu fantastiku, podorosl³shali p³zno. Voni nast³l'ki zagliblen³ v te, shcho roblyat', ³ v svoyu fantastiku, shcho ne zvazhayut' na ³nsh³ rech³. K.K.: YAkij l³teraturnij zhanr z tih, u yakih vi pracyuvali, buv dlya vas najskladn³shim? R.B.: YA probuyu pisati operi. YA vse shche vchusya. YA pishu myuzikl za motivami Kul'babovogo vina - pracyuyu nad nim z r³znimi kompozitorami tridcyat' rok³v. Zaraz pracyuyu z Dzh³mm³ Vebbom nad novim var³antom. Mi morochimosya vzhe v³s³m rok³v. Perestavlyaºmo chastini, namagayuchis' virahuvati, de sl³d pripiniti balachki ³ pochati sp³vati. K.K.: YAka bula golovna prichina togo, shcho vi opinilisya v Goll³vud³? R.B.: YA pri¿hav syudi z Voke´anu, shtat ²ll³nojs, p³d chas Veliko¿ depres³¿. B³l'sh³st' lyudej v nashih krayah ne mali roboti. V 1934 roc³, koli tato pov³domiv mo¿j mam³, men³ ³ bratov³, shcho pora bratisya na zah³d, v³n uzhe rok³v dva yak buv bezrob³tnij. Men³ yakraz vipovnilosya chotirnadcyat', koli mi d³stalisya Kal³forn³¿, mayuchi lishe 40 dolar³v, yak³ tratili na zhitlo ³ harch³, dopoki v³n naresht³ znajshov robotu v telefonn³j kompan³¿ za chotirnadcyat' dolar³v na tizhden'. Ce oznachalo, shcho ya m³g zalishitisya v Los-Andzheles³, ³ ce bulo chudovo. YA buv u zahvat³. K.K.: V³d chogo same? R.B.: YA buv bez tyami v³d Goll³vudu. Mi meshkali za chotiri kvartali v³d k³noteatru, v yakomu demonstruvalisya f³l'mi k³nostud³j MGM ³ Fox. YA navchivsya hoditi tudi zajcem. Majzhe shchotizhnya tam v³dbuvalisya poperedn³ pereglyadi. YA gasav po vs'omu m³stu na rolikah, yak oderzhimij, shchob vzyati avtografi u char³vnih z³rok. To buli chudov³ chasi. YA bachiv velikih z³rok k³nokompan³¿ MGM - Normu SH³rer, Lorel ³ Gard³, Ronalda Koulmena. SHCHob pobachiti, yak vihodyat' abo prihodyat' z³rki, ya provodiv den' pered pav³l'jonom kompan³¿ "Paramaunt" chi "Kolumb³ya", pot³m mchav na drugij k³nec' Goll³vudu. YA bachiv Ker³ ¥ranta, Marlen D³tr³h, Freda Allena, v³domu paru B'ornsa ³ Allena - us³h, hto buvav v Kal³forn³¿. SHCHopyatnic³, v suprovod³ ohoroncya, zyavlyalasya Maj Vest. K.K.: Kazhut', shcho vi tak dokuchali Dzhordzhu B'ornsu, shcho v³n dav vam vashu pershu robotu u shou-b³znes³. CHi ce pravda? R.B.: Tak. Dzhordzh buv dobroyu lyudinoyu. V³n chitav us³ scenar³¿, shcho ya pisav shchotizhnya. Voni buli zhahliv³, ale ya tak sl³po ³ shaleno kohav goll³vuds'ke k³no ³ rad³o, shcho ne rozum³v, nask³l'ki buv nastirnim. Bez sumn³vu, Dzhordzh gadav, shcho ya v³dcheplyusya, yakshcho v³n raz vikoristaº m³j tekst v odn³j ³z v³n'ºtok - koroten'kih opov³dok ³z vos'mi ryadk³v, yakimi v³n zavershuvav svo¿ peredach³. YA zh hot³v, shchob tak bulo zavzhdi. Koli te l³to sk³nchilosya, ya zupiniv sv³j vnutr³shn³j godinnik na chotirnadcyati rokah. SHCHe odna prichina, chomu ya stav pis'mennikom, - ce bazhannya vtekti v³d beznad³¿ ³ v³dchayu real'nogo sv³tu, vv³jshovshi u sv³t nad³¿, tvorenij vlasnoyu uyavoyu. K.K.: Vash³ bat'ki shvalili cej vib³r? R.B.: Dyakuvati Bogu, voni buli duzhe poblazhliv³. Divno, ale bat'ki n³koli men³ ne perechili. Voni prosto zrozum³li, shcho ya bozhev³l'nij ³ shcho Gospod' zahistit' mene. Zvichajno, tod³, davno, mozhna bulo veshtatisya po m³stu vechorami bez bud' yakogo riziku stati zhertvoyu napadu abo nasillya. K.K.: YAka vasha dumka shchodo suchasnogo Los-Andzhelesa - zemletrus³v, bunt³v, pozhezh? R.B.: Naspravd³ cej potuzhnij zemletrus v³drodiv u Los-Andzheles³ optim³zm - v³n, yak bud'-yaka b³da, zgurtuvav nas. Vi p³dn³maºte pershu ceglinu, pot³m drugu ³ tak dal³. YA n³koli ne bachiv, shchob st³l'ki lyudej tak aktivno dopomagali odne odnomu. Do mene dodomu prijshov malen'kij hlopchik ³ skazav, shcho os'-os' zavalit'sya nash dimar, - a ya c'ogo j ne pom³tiv. Nastupnogo dnya, prosto z vulic³, zajshov neznajomij cholov³k ³ porekomenduvav duzhe dobrih bud³vel'nik³v ³ remontnik³v. Ce spravd³ buli chudov³ lyudi - vesel³, rozumn³, vinah³dliv³ ³ nachitan³! Voni meshkali u nas b³l'she m³syacya ³ stali chastinoyu s³m¿ - mi skuchali za nimi, koli voni po¿hali. Vs³ nash³ sus³di ³ meshkanc³ dolini San-Fernando, de spravi buli raz³v u dvadcyat' g³rshe, rozpov³dali pro pod³bn³ rech³. K.K.: Vas zdivuvalo, shcho p³slya zemletrusu avtostradi buli v³dbudovan³ za k³l'ka m³syac³v? R.B.: SHCHe j v pershu chergu? N³. U nas lyudina bez avtomob³lya - yak samuraj bez mecha. Tam, de ce mozhlivo, ya b zam³niv mashini avtobusami, odnorejkovoyu p³dv³snoyu zal³zniceyu, shvidk³snimi potyagami - bud' chim, shcho b znovu zrobilo p³shohod³v centrom nasho¿ civ³l³zac³¿, a m³sta pridatnimi dlya zhittya p³shohod³v. Mene ne c³kavit', kudi lyudi pod³nut' svo¿ avtomob³l³, osk³l'ki voni v³ddayut' ¿m tri chvert³ svogo zhittya - priblizno st³l'ki chasu lyudi vitrachayut' shchotizhnya, zajvij raz ¿duchi tudi, kudi sam³ ne hochut', shchob pobachitisya z lyud'mi, yak³ ne hochut' z nimi bachitisya. K.K.: Vam legko tak kazati - vi n³koli ne vodili avtomob³lya. R.B.: N³ razu v zhitt³. K.K.: CHomu? R.B.: V sh³stnadcyat' rok³v ya stav sv³dkom zhahlivo¿ dorozhn'o¿ prigodi, v yak³j zaginulo shestero lyudej. Dodomu jshov, trimayuchis' za st³ni budink³v ³ stovburi derev, a otyamivsya cherez dek³l'ka m³syac³v. Tak shcho ya ne vod³j. Ale sprava ne v c'omu. Avtomob³l' - ce najnebezpechn³sha zbroya nashogo susp³l'stva, - mashini vbivayut' b³l'she lyudej, n³zh gine na v³jn³. C'ogo roku b³l'she 50000 lyudej zagine cherez nih, ³ n³hto c'ogo nav³t' ne pom³tit'. K.K.: Donedavna vi buli futuristom, yakij n³koli ne l³tav na l³takah, ne kazhuchi vzhe pro kosm³chn³ korabl³. SHCHo zh vil³kuvalo vas v³d c³º¿ fob³¿? R.B.: Vs'ogo lishen' legkovik, yakij lamavsya chi ne u vs³h m³stechkah na nashomu shlyahu, ³ jogo vod³j, yakij tri zhahlivih dn³ v³z mene cherez Floridu. P³slya togo, yak spustilo druge koleso, na mene z³jshlo odkrovennya. Z nebes nad³ mnoyu ya pochuv guchnij viraznij golos: "L³taj, durnyu, l³taj!" [Sm³ºt'sya] Sorok rok³v ya boyavsya, shcho b³gatimu po l³taku, volayuchi: "Zupin³t'! Vipust³t' mene!" Ale teper ya zavzhdi l³tayu. Zruchn³she vs³dayusya v kr³sl³ ³, chas v³d chasu zirkayuchi v ³lyum³nator, retel'no pereglyadayu chasopisi. K.K.: CHi pohitnuli Stejs³ Kun Serzhant Stejs³ Kun razom z of³cerom Lorensom Pavelom buli vikrit³ v pobitt³ chornoshk³rogo vod³ya Rodn³ K³n´a. ¯h sudove vipravdannya viklikalo rasov³ zavorushennya v 1992 roc³ v Los-Andzheles³. ³ Mark Furman Sl³dchij Los-Andzheles'ko¿ pol³c³¿ v sprav³ O.Dzh.S³mpsona, v³domij svo¿mi rasists'kimi poglyadami. vashu v³ru v predstavnik³v zakonu? R.B.: Spoluchen³ SHtati peretvorilasya na susp³l'stvo, yak ya ce nazivayu, paperovih hustochok "Kl³neks" - reakc³ya gromads'kost³, na m³j poglyad, ce simvol³chna nagoda vs³m razom visyakatisya na pol³c³yu kra¿ni, poklavshi v³dpov³dal'n³st' za pod³¿ v Los-Andzheles³ na vs³h pol³cejs'kih. Zvichajno, ya sv³domij togo, shcho v pol³cejs'komu upravl³nn³ Los-Andzhelesa ne vse garazd. Z ³nshogo boku, tr'oh mo¿h dochok z´valtuvali ³ pograbuvali chornoshk³r³, tak shcho ya takozh uperedzhenij, chi ne tak? ² yakbi ya zm³g znajti tih virodk³v, ya b ¿h povbivav. YA bachiv nasil'stvo z boku pol³cejs'kih, ale ya takozh bachiv nasil'stvo proti b³lo¿ lyudini. K.K.: CHi oburili vas zavorushennya, povyazan³ z³ spravoyu Rodn³ K³n´a? R.B.: Ce bulo shchos' b³l'she, n³zh oburennya - ya buv strashenno rozstroºnij ³ strashenno serditij na mera Los-Andzhelesa Bredl³. Mi z nim priyatelyuvali desyat' rok³v, a cherez p³vgodini p³slya zak³nchennya sudovogo zas³dannya same v³n p³shov na telebachennya ³, vzhivayuchi zhahliv³ slova, ogolosiv, shcho v³n oburenij. Ba-bah! - shcho stalosya pot³m, vi znaºte: natovp vijshov na vulicyu. ² dos³ v mene ne vistachaº duhu skazati Tomu Bredl³ v oblichchya: "Ce ti v us'omu vinnij!" K.K.: Vi hoch trohi uyavlyali sob³, shcho v chornoshk³r³j gromad³ Los-Andzhelesa º st³l'ki nenavist³? R.B.: Ne dumayu, shcho htos' znav pro ce. K.K.: CHi sp³vchuvaºte vi zakolotnikam? R.B.: An³sk³l'ki. CHomu b ya mav ¿m sp³vchuvati? YA ne p³dtrimuvav zhodnogo natovpu, n³de ³ n³koli. YAkbi mi ne uporalisya z cim v Los-Andzheles³, to spalahnuli b us³ velik³ m³sta kra¿ni. K.K.: YAkshcho Los-Andzheles - ce priklad dlya Spoluchenih SHtat³v, yake majbutnº chekaº ³nsh³ velik³ m³sta? R.B.: Razom ³z v³dnovlennyam ³nteresu lyudstva do M³syacya, mo¿m najb³l'shim spod³vannyam º te, shcho Los-Andzheles pokazhe shlyah do v³dbudovi vs³m nashim m³stam. Voni stali nekerovanimi, ³ r³ven' zlochinnost³ str³mko zlet³v vverh. Koli mi zmozhemo povernuti lyudej u m³sto, r³ven' zlochinnost³ shvidko vpade. K.K.: YAk c'ogo dosyagnuti? R.B.: Ce zroblyat' peredov³ civ³l³zovan³ korporac³¿ - na take spromozhn³ t³l'ki voni. Vs³ velik³ torg³vel'n³ kompleksi buli zveden³ akc³onernimi kompan³yami. Mi povinn³ perebuduvati m³sta z t³ºyu zh konceptual'noyu elegantn³styu, z yakoyu pobudovan³ velik³ torg³vel'n³ kompleksi. Mi zmozhemo peretvoriti bud'-yaku neblagopoluchnu chastinu m³sta v novu, spovnenu zhittya gromadu. K.K.: YAk vi perekonaºte ker³vnik³v akc³onernih tovaristv ³ derzhavnih sluzhbovc³v, shcho same vi znaºte, shcho robiti? R.B.: Voni sluhatimut', bo znayut' pro mo¿ poperedn³ dosyagnennya. V San-D³ºgo central'no¿ chastini m³sta ne ³snuvalo, dopoki ne bula real³zovana moya koncepc³ya, v³dpov³dno do yako¿, v samomu serc³ pohmurogo rajonu n³chl³zhok buv pobudovanij torg³vel'nij kompleks "Gorton Placa". ²z zavershennyam bud³vnictva zhittya v San-D³ºgo v³dnovilos'. Kompleks stav oseredkom rozkv³tayucho¿ gromadi. A zal dlya aukc³on³v v ¥lendejl³, pobudovanij za moºyu ³deºyu 25 rok³v tomu, zm³niv central'nu chastinu c'ogo m³sta. Otzhe, yakshcho ya prozhivu shche desyat' rok³v, - proshu tebe, Gospodi! - ya shche budu des' tut, shchob na vlasn³ och³ pobachiti chislenn³ zm³ni v Los-Andzheles³ j p³dtrimati pod³bn³ proekti u velikih m³stah po vs³j kra¿n³. K.K.: Vi kazali, shcho hochete vplivati na d³tej. Ce same do nih vi persh za vse zvertaºtes'? R.B.: Men³ zdaºt'sya, shcho vs³ d³ti v sv³t³ - mo¿ d³ti, a osk³l'ki ya sam tak n³koli ³ ne podorosl³shav, to vs³ mo¿ knizhki avtomatichno priznachen³ dlya d³tej. K.K.: YAkim chinom vi v³dchuvaºte sv³j na nih vpliv? R.B.: Dokazom c'ogo º obop³l'ne zahoplennya ³ lyubov. Pochati z togo, shcho d³ti lyublyat' mene tomu, shcho ya pishu opov³dannya, v yakih govorit'sya pro ¿hnyu zdatn³st' chiniti zlo. YA - odin z nebagat'oh pis'mennik³v, hto daº mozhliv³st' ochistitisya u takij spos³b. K.K.: Vi b mogli skazati, shcho sumuºte za ditinstvom? R.B.: Tak. T³l'ki dozvolish sob³ pochati dorosl³shati, potraplyaºsh u sv³t povnij problem, yak³ god³ rozvyazati. Pol³tiki, fah³vc³ - vs³ voni dorosl³, ³ napruzheno namagayut'sya zrozum³ti, chomu zh v³ddati perevagu. Tak ne povinno buti. Najviznachn³sh³ r³shennya viroblyayut'sya kolektivnoyu dumkoyu, a neyu keruº bazhannya abo otrimati pributok, abo vijti ³z spravi. Ce chudovij stimul, shchob strem³ti do doskonalost³. Z ³nshogo boku, bagat'oh byurokrat³v z tih, shcho keruyut' m³stami, ne sl³d zobovyazuvati mati pributki - koli ¿m potr³bno b³l'she groshej, voni prosto p³dvishchuyut' m³scev³ podatki. YAkshcho hochete shchos' zrobiti, potr³bno zvertatisya do akc³onernih tovaristv. D³snej º najkrashchim prikladom. K.K.: Ale zh h³ba v³s³mdesyat³ roki - desyatil³ttya skandal³v z obl³gac³yami na Vol-Str³t ³ bankrutstvami bank³v - ne utverdili dumku, shcho ker³vniki akc³onernih tovaristv mozhut' nav³t' perevershiti zlod³¿v? R.B.: YA govoryu pro pershoklasn³ akc³onern³ tovaristva, tak³ yak IBM, Apple, AT&T. YAkshcho akc³onern³ tovaristva nevdovz³ ne pereberut' na sebe sistemu osv³ti, to vse sk³nchit'sya tim, shcho velik³, zaselen³ kol'orovimi meshkancyami m³sta, otochat' malen'k³, zaselen³ b³limi vt³kachami m³stechka, yak³ buduyut'sya vzhe zaraz, p³d chas nasho¿ rozmovi. Nemozhlivo zasudzhuvati b³lih za te, shcho voni t³kayut'. Ker³vniki m³st zanedbali najgolovn³shij chinnik nashogo krim³nal'nogo seredovishcha - osv³tu. Dityachij sadok. Pershij klas. YAkshcho mi zaraz zhe ne vprovadimo zm³n, mi vihovaºmo chergove pokol³nnya pustogolovih bovdur³v. YAkshcho dozvoliti hlopcyam dorosl³shati tak, yak ce v³dbuvaºt'sya zaraz, to, dosyagnuvshi desyatir³chnogo v³ku, voni nud'guvatimut', kidatimut' navchannya, vzhivatimut' narkotiki, grabuvatimut' kramnic³, ´valtuvatimut' - robitimut' ³nsh³ "dobr³" spravi. Nash³ vyaznic³ perepovnen³ negramotnimi, yakih kolis' znevazhila m³s'ka vlada. Vyaznic³ mayut' pracyuvati yak pochatkov³ shkoli, de d³tej vchat' elementarnim recham, zam³st' togo, shchob vitrachati m³l'yard dolar³v v den' lishe na utrimannya vyazn³v za ´ratami. Uryadu sl³d pripiniti f³nansuvati shkoli, dopoki t³ ne dovedut', shcho vchat' pisati ³ chitati. Sl³d negajno zv³l'niti polovinu vchitel³v. V kra¿n³ nadzvichajnij stan - ne navchayuchi d³tej pisati ³ chitati, mi vihovuºmo krim³nal'nu kul'turu sered vs³h ras ³ proshark³v susp³l'stva. Ce trivozhit' mene najb³l'she, bo ya ne chuv, shchob shche htos', kr³m mene, govoriv pro pochatkovu shkolu - shkolu, v³d yako¿ zalezhit' nashe majbutnº. Akc³onern³ tovaristva, pro yak³ ya zgaduvav, vse b³l'she ³ b³l'she perejmayut'sya zvyazkami m³zh spec³al³zovanimi ³ m³scevimi shkolami. Poyasniti ce dosit' legko - naspravd³, ce proyav ego¿zmu, osk³l'ki voni musyat' dati osv³tu d³tyam, kotr³ pracyuvatimut' v ¿hn³h kompan³yah p³slya zak³nchennya shkoli. K.K.: Majbutnº, v yakomu nashih d³tej vchat', shchob voni stali korisnimi rob³tnikami velikih kompan³j? Shozhe na robotizovanu rasu z yakogos' naukovo-fantastichnogo opov³dannya. R.B.: Vi pro te, yak zmal'ovuyut' pod³bne susp³l'stvo kritikani yapons'kogo stilyu zhittya? Sluhajte, nemozhlivo obernuti po-spravzhn'omu rozumnih lyudej na robot³v. Mozhna zrobiti robot³v z bovdur³v, ale ce spravedlivo shchodo bud' yakogo susp³l'stva ³ sistemi. YA ne znayu shcho robiti z bovdurami, ale mi musimo sprobuvati dati ¿h osv³tu razom z rozumnimi d³t'mi. YAkshcho do drugogo klasu vi navchite d³tej chitati ³ pisati, to dal³ vse p³de same soboyu. Dlya togo, shchob vir³shiti problemu vzhivannya narkotik³v, potr³bno pochinati z samogo pochatku - z pershogo klasu. YAkshcho u hlopchika v golov³ º t³ cyac'ki, shcho jomu mozhut' dati knizhki, ³ vi zac³kavite jogo naukovoyu fantastikoyu - vvazhajte, shcho majbutnº vryatovane. K.K.: YAk vi sebe pochuvaºte u vashomu v³c³? R.B.: Koli men³ vipovnilosya s³mdesyat ³ ya usv³domiv, yak bagato mo¿h druz³v pomerli abo pomirayut', ya raptom zrozum³v, shcho same teper men³ potr³bno pracyuvati yaknajb³l'she. Z togo chasu ya energ³jno p³dvishchiv svoyu produktivn³st'. YA vse shche na plavu, ale ostann³ dek³l'ka rok³v buli spustoshlivimi cherez hvorobi ³ smert' bagat'oh mo¿h dobrih druz³v. Mene gliboko zasmutila vtrata Dzh³na Rodenber³ [avtor Zoryanih podorozhej]. K.K.: Nask³l'ki bliz'kimi vi buli? R.B.: Dzh³n buv shchirim drugom. Mi priyatelyuvali bagato rok³v, v³dtod³, yak b³l'sh n³zh 20 rok³v tomu v³n zaprosiv mene pisati dlya Zoryanih podorozhej. Ale ya n³koli ne vm³v nadavati dumkam ³nshih lyudej yako¿s' rozumno¿ formi. K.K.: YAka vasha dumka shchodo zaklyuchnogo efektnogo vchinku Rodenber³, koli NASA vshanuvalo jogo zapov³t ³ v odnomu z pol'ot³v rozv³yalo jogo prah u kosmos³? Viglyadaº spokuslivo? R.B.: Ce bulo c³kavo. Kolis' ya planuvav, shchob m³j prah poklali v kempbel³vs'ku blyashanku z-p³d tomatnogo supu-pyure 1962 roku amerikans'kij hudozhnik End³ Vorhol (Warhol) sered ³nshih rob³t vistaviv zobrazhennya blyashanok tomatnogo supu-pyure kompan³¿ Kempbel. Cya kartina stala odnim ³z simvol³v amerikans'kogo pop-artu., a pot³m zakopali na Mars³. [Sm³ºt'sya] Ale ostann³m chasom ya zrozum³v, shcho mayu dosit' prihil'nik³v tut. Otzhe, ya planuyu pobuduvati velikij, dovgij, plaskij nadgrobok, na yakomu budut' vir³z'blen³ nazvi mo¿h knizhok ³ bagato kul'bab, yak danina Kul'babovomu vinu, - knizhc³, yaku lyubit' tak bagato lyudej. A v uzn³zhzh³ pliti bude napis: "Dlya kul'bab" - spod³vayus', shcho lyudi prinositimut' ¿h, tak shcho navesn³ ³ vl³tku bude kv³tuvati zhive zhovte pole. K.K.: CHi v³rite vi v Boga? R.B.: YA v³ryu razom ³ v Darv³na, ³ v Boga. Ce odnakovo. Ce vse ta¿nstvo. Podiv³t'sya na vsesv³t. V³n buv tut zavzhdi. Ce absolyutno nejmov³rno. Ale zh rozm³ri vsesv³tu neosyazhn³. V³n ³snuº zavzhdi, jomu nemaº k³ncya. Ce nejmov³rno. Mi nejmov³rn³. ² toj fakt, shcho sonce porodilo planeti, shcho planeti ostigli ³ p³shov doshch, ³ lyudi vijshli z okeanu v tvarinn³j podob³. YAk mertva mater³ya vir³shila ozhiti? Prosto tak stalosya. Ne ³snuº n³yakogo poyasnennya. Ne ³snuº n³yako¿ teor³¿. K.K.: Ce duzhe shozhe na propov³d' fundamental³sta. Vi kazhete, shcho v³rite v teor³yu Darv³na, ale ³nod³ vislovlyuºtes', yak kreac³on³st Rel³g³jne vchennya pro bozhestvenne stvorennya sv³tu. . R.B.: Abo, yak poºdnannya oboh. Tomu shcho n³hto ne znaº. Nauka ³ rel³g³ya povinn³ jti poruch z ta¿nstvom, tomu shcho ³snuº pevna mezha, za yakoyu vi kazhete: "V³dpov³dej ne ³snuº." CHomu sonce gorit'? Nev³domo. Vono prosto gorit' - os' ³ vsya v³dpov³d'. CHomu buli stvoren³ planeti? Nev³domo. Tak stalosya. YAk na Zeml³ viniklo zhittya? Nev³domo. Prosto tak stalosya. Vi viznaºte ce, yak vchenij ³ yak rel³g³jnij propov³dnik. Vchenij mozhe navchiti yak vizhiti, vivchayuchi pobudovu ³ robotu t³la, prirodu hvorobi, yak l³kuvatisya ³ yak podovzhiti zhittya. Propov³dnik pri c'omu skazhe: "Ne zabuvaj pro te, shcho ti zhivij". Prosto pro sam fakt, pro krasu togo, yak ti shchoranku vstaºsh, spoglyadaºsh vran³shnyu zoryu, abo ryasnij doshch, chi shche shchos', ³ kazhesh: "CHudovo". Prosto chudovo. Teor³ya Darv³na ne mozhe buti dovedena - ce teor³ya. Nam zdaºt'sya, shcho vona ³stinna. K.K.: YAk po-vashomu, vona d³jsno ³stinna? R.B.: Ce n³komu nev³domo. YA ne v stan³ oc³niti ¿¿. Rozum³ºte, ce lishe teor³ya. K.K.: CHi hodite vi v cerkvu? R.B.: N³. YA ne v³ryu v lyudinopod³bnogo Boga. K.K.: YAk vi vvazhaºte, nash³ dush³ zhivut' dal³, chi mi perestaºmo ³snuvati p³slya smert³? R.B.: YA mayu chotir'oh dochok ³ v³s³m onuk³v. Moya dusha zhitime v nih. Ce ³ º bezsmertya. Ce ºdine bezsmertya, yake mene turbuº. © Bradbury, Ray. 1996, Playboy, No 5. © Sn³gur, Serg³j. 2001, pereklad (z neznachnimi skorochennyami). hopeodessa@farlep.net