pereponu (tkaninu pizhami j polu halata) mizh
vagoyu dvoh zasmaglih nig, yaki nalyagli vpoperek nizhn'o¿ chastini mogo tila, ta
prihovanoyu puhlinoyu nepozirno¿ pristrasti. Sered mogo bel'kotannya ya
vipadkovo nadibav shchos' mehanichno prijnyatne dlya povtorennya: ya stav
deklamuvati, zlegka ¿h krivlyachi, slova z glupo¿ pisen'ki, shcho bula modnoyu
togo roku - o Karmen, Karmensiton'ko, lish zgadaj tam... i gitari, i bari, i
fari, tratam - avtomatichna durnya, vidnovlennyam i spotvorennyam yako¿ - tobto
osoblivimi vabami krivomovi - ya pricharuvav moyu Karmen i ves' chas smertel'no
trusivsya, shcho bud'-yake stihijne liho zavadit' meni, raptom zabere z mene
zolotij tyagar, na vidchuvanni yakogo zoseredilos' use moº ºstvo, i cej ostrah
zmushuvav mene kruzhlyati spochatku nadto pospishno, shcho ne spriyalo postupovi
svidomo¿ nasolodi. Fanfari i bari, tarabari i bari postupovo perejmalisya
neyu: ¿¿ golosok pidhoplyuvav i vipravlyav pokruchenij mnoyu motiv. Vona bula
muzikal'noyu, vona bula spovnena yabluchno¿ solodnechi. ¯¿ nogi, prostyagnuti
cherez moº zhive lono, zlegka kovzali; ya gladiv ¿h. Tak napivlezhala vona,
rozvalivshis' u pravomu vid mene kuti divana, shkolyarka v korotkih bilih
shkarpetkah, poglinayucha svij vikopomnij plid, spivayucha kriz' jogo sik,
puskayucha tuflyu, potirayucha p'yatku v spovzayuchij z shchikolotku shkarpetci ob kupu
starih zhurnaliv, nagromadzhenih livobich od mene na kanapi - i kozhnij ¿¿ ruh,
kozhne kovzannya i kolivannya dopomagali meni hovati j udoskonalyuvati taºmnu
dotichnu vzaºmodiyu - mizh chudom i chudovis'kom, mizh mo¿m buremnim zvirom i
krasoyu c'ogo krihkogo tila v cij divochij sitcevij sukenci.
Pid pobizhnimi kinchikami pal'civ ya vidchuvav voloski legen'ko
nastovburcheni vzdovzh ¿¿ golinok. YA vtrachav sebe v ¿dkomu ale zdorovomu
spekotti, kotre yak litnº marevo spovivalo Dollin'ku Gejz. Ah, haj zalishit'sya
vona tak, haj naviki zalishit'sya... Ta ot, vona potyagnulas', shchob zhburnuti
sercevinu vinishchenogo yabluka v kamin, prichomu ¿¿ moloda vaga, ¿¿ bezstidni
bezvinni stegna ta puhkij zadok, zlegka zmistilis' v napryamku mogo
napruzhenogo, povnogo muki, pracyuyuchogo nishkom lona, j raptovo mo¿ chuttya
zaznali zmini. YA perejshov u pevnu ploshchinu buttya, de nishcho ne malo znachennya,
krim vidvaru shchastya, skipayuchogo vseredini mogo tila. Te, shcho pochalosya z
nasolodnogo roztyagu mo¿h potaºmnih koreniv, stalo garyachim sverbinnyam, yake
teper dijshlo stanu doskonalo¿ nadijnosti j bezpeki - stanu, ne isnuyuchogo v
bud'-yakih inshih galuzyah zhittya. Vstanovlena gliboka, pekucha nasoloda vzhe bula
na puti do ostann'o¿ sudomi, otzhe mozhna bulo spovil'niti hodu, shchob
utrivaliti blazhenstvo. Real'nist' Loliti bulo blagopoluchno skasovano.
Zumovlene sonce pul'suvalo v pidstavnih topolyah. Mi z neyu buli sami, mov u
chudovnomu vimisli. YA zoriv ¿¿ rozhevu, v zolotavij imli, ¿¿, isnuyuchu til'ki
za dimkoyu pidvladnogo meni shchastya, vidchuvayuchu jogo j chuzhu jomu, j sonce
minilos' v ne¿ na vustah, i vusta ¿¿ vse shche, vochevid', skladali slova pro
"gamancevu Karmen", yaki vzhe ne syagali moº¿ svidomosti. Teper use bulo
gotovo. Nervi nasolodi buli ogoleni. Korpuskuli Krauza vstupali v fazu
shalenstva. Najmenshogo natisku dosit' bulo b, shchob zirvalas' rajs'ka burya. YA
vzhe ne buv Gumbert Gustopsovij, sumnookij dog, kotrij ohopiv chobit, yakij
zaraz vidshtovhne jogo. YA buv vishche kumednih nevdach, ya buv nedosyazhnij dlya
kari. V samorobnomu svoºmu serali ya buv duzhim, syayuchim turkom, umisno,
povil'no, z yasnim rozuminnyam svobodi, yakij vidkladaº tu mit', koli vin
zvolit' ovoloditi najmolodshoyu, najkrihkishoyu zi svo¿h rabin'. Visnuchi nad
kraºm ciº¿ slastolyubno¿ hlani (vel'mi majsternij stan fiziologichno¿
rivnovagi, yakij mozhna porivnyati z deyakimi tehnichnimi kunshtami v literaturi j
muzici), ya vse povtoryuvav za Lolitoyu bezladni, beztyamni slova - Karmen,
karbon, karmin, kamin, amin', - yak toj, hto promovlyaº j smiºt'sya vvi sni, a
vtim moya shchasliva ruka kralas' ugoru po ¿¿ sonyachnij nozi do mezhi dozvoleno¿
tinnyu chemnosti. Peredden' vona z rozmahu vletila v veliku nezgrabnu skrinyu,
shcho bula v peredpoko¿ j teper ya kazav zadihano: "Poglyan', poglyan', shcho ti
narobila, ah poglyan'!" - adzhe, yasna rich, buv zhovtavij sinec' na ¿¿ zvabnij
nimfetovij lyazhci, shcho ¿¿ moya volohata lapa masuvala j povoli ohoplyuvala -
pozayak pantalonchiki v ne¿ buli vzircya vkraj zachatkovogo, nishcho, zdavalos', ne
moglo pereshkoditi moºmu m'yazistomu velikomu pal'cyu distatis' garyachogo viyarka
¿¿ pahvini - yak-ot buva loskochesh i pestish regotlive pisklya - os' tak i
til'ki tak, i u vidpovid' iz naglo veresklivoyu notkoyu v golosi vona
viguknula: "Ah, puste!", j stala kandzyubitis' i zvivatisya, j zakinula
golovu, j prikusila vologo lisniyuchu nizhnyu gubu, napivodgornuvshis' vid mene,
j mo¿ stognuchi vusta, panove prisyazhni, majzhe torknulis' ¿¿ golo¿ shi¿, v toj
chas yak ya rozchavlyuvav ob ¿¿ livu sidnicyu ostannij podrog najtrivalishogo
ekstazu, shcho jogo koli-nebud' zaznavala istota lyuds'ka abo bisivs'ka.
Odrazu zh po c'omu (nibito mi do c'ogo boryukalis', a teper mij zatisk
poslabivsya), vona skotilasya z tahti ta skochila na nogi - tochnishe, na odnu
nogu - dlya togo, shchob uhopiti sluhavku oglushlivo guchnogo telefonu, yakij,
mozhlivo, vzhe vik dzvoniv, poki meni bulo vimknuto sluh. Vona stoyala j
klipala viyami, z palayuchimi shchokami, z rozpatlanimi kucheryami, j ochi ¿¿ kovzali
po meni, tak samo yak voni kovzali po meblyah, i poki vona sluhala j govorila
(z matir'yu, kotra nakazuvala ¿j z'yavitis' do CHatfil'div, yaki zaprosili oboh
na snidanok - prichomu ni Lo, ni Gum ne znali, shcho nesterpna klopotuha mala na
dumci); vona sobi postukuvala po krayu telefonnogo stolika tufleyu, yaku
trimala v ruci. Slava tobi Bozhe, divchis'ko nichogo ne pomitilo.
Vityagshi barvistu shovkovu hustku, na yakij ¿¿ blukayuchij poglyad za mit'
zupinivsya, ya viter pit z chola j, kupayuchis' u blazhenstvi vizvolennya z muk,
vporyadkuvav svo¿ vel'mozhni rizi. Vona vse shche govorila po telefonu,
torguyuchis' iz matir'yu (Karmensiton'ka hotila, shchob ta za neyu za¿hala), ya
zmajnuv po shodah i stav napovnyuvati vannu burhlivim potokom paruyucho¿ vodi.
Tut dozvolyu sobi do kupi navesti slova vishchezgadano¿ modno¿ pisen'ki,
abo, prinajmni, te z ne¿, shcho meni zapam'yatalos' - ya zdaºt'sya nikoli ne znav
¿¿ po-spravzhn'omu. Tak ot:
O Karmen, Karmensiton'ko, zgadaj-no tam
Taratam - taratunne strumlinnya fontana,
I gitari, i bari, i fari, tratam,
I tvo¿ usi zradi, gitano!
I tam misto v ognyah, de z toboyu hodiv,
I ostannyu tu chvaru taram - tarataya,
I tu kulyu, kotroyu tebe ya ubiv,
Kol't, yakij - taratori - trimayu...
(Vihopiv pevno, nevelikij kol't i vsadiv kulyu krali v lob.)
5
14.
YA posnidav u misti - davno ne buv takim golodnim. Koli vernuvsya, dim
buv shche bezlolitnim. YA proviv den' u mriyah, u zadumah, u blazhennomu
zasvoyuvanni mogo rankovogo perezhivannya.
YA pishavsya soboyu: ya vikrav med orgazmu, ne rozbestivshi nedolitn'o¿.
ZHodno¿ shkodi po vs'omu. Fokusnik naliv moloka, patoki, pinistogo shampanu v
novu bilu torbinku molodo¿ pannochki - raz, dva, tri j torbinka zostalas'
neushkodzhenoyu. Tak, z velikoyu majsternistyu ya uznis svoyu gidku, zhaguchu mriyu; j
vse zh Lolita zbereglas' - i ya zberigsya. Tamta istota, yakoyu ya tak shaleno
vsolodivsya, bula ne neyu, a mo¿m stvorinnyam, inshoyu, v'yavlenoyu Lolitoyu -
mozhlivo, real'nishoyu, nizh spravzhnya; perekrivayuchoyu j vbirayuchoyu ¿¿; plivuchoyu
mizh mnoyu i neyu; pozbavlenij voli j svidomosti - j navit' vsyakogo vlasnogo
zhittya.
Divchis'ko nichogo ne vchuyalo. YA nichogo ne vdiyav ¿j. I nishcho ne moglo
zashkoditi meni povtoriti diyu, kotra zachepila ¿¿ tak samo malo, yak nachebto
vona bula fotografichnim zobrazhennyam, yake merehtit' na ekrani, a ya - sumirnim
gorbakom, masturbuyuchim u pit'mah. Den' povoli splivav, movchaznij i
dostiglij, ta visoki, nabryakli sokom dereva, zdavalos', buli vtaºmnicheni v
ce.
Bazhannya znovu pritertis' do ne¿ pochinalo shche sil'nishe, nizh ranish krayati
mene. "Nehaj vona skoro verne" - molivsya ya pro sebe, zvertayuchis' do zemnogo
boga - "i nehaj, poki mamcya na kuhni, povtorit'sya scena tahti - bud' laska!
- ya tak merzenno ¿¿ zhadayu!"
Ni, "merzenno" ne te slovo. Radist', yaku zbudzhuvalo v meni peredchuttya
povtornih utih, bula ne merzennoyu, a zhalyugidnoyu. ZHalyugidnoyu - adzhe popri
nevgamovnij zhar chuttºvogo pokliku, ya mav namir, z najvidvertishim shalom i
peredbachlivistyu, vidgoroditi chistotu ciº¿ dvanadcyatirichno¿ ditini.
A teper pomilujtesya nagorodoyu, yaku ya otrimav za strazhdannya. Lolita ne
vernulas' z matir'yu - pishla z CHatfil'dami v kino. Stil do obidu buv
nastelenim na dvoh, z osoblivoyu vishukanistyu: gorili nastil'ni svichki
(skazhit' bud' laska). V ocij manirnij auri, Gejziha legen'ko torkala sriblo
z oboh bokiv tarilki, nibi torkayuchis' klavish, i vsmihalas' do porozhn'o¿
svoº¿ tarilki (dotrimuvala diºtu), j zapituvala, chi podobaºt'sya meni salat
(zroblenij za receptom, vichitanim z dams'kogo zhurnalu). Hotila takozh znati,
chi do smaku meni holodna yalovichina. Movlyala takozh, shcho den' provela
nepriºmno. Prekrasna lyudina - cya mistris CHatfil'd. Filida (dochka) ¿de zavtra
v litnij tabir dlya divchat. Na tri malen'kih tizhni. Virisheno Lolitu
vidpraviti tudi zh u najblizhchij chetver. Zamist' togo, shchob chekati do lipnya, yak
bulo namicheno spochatku. Perebuvatime tam dovshe Filidi. Do samogo pochatku
shkil'nih zanyat'. Garnen'ka perspektiva, bidne moº serce!
Ah, yak ce mene prigolomshilo! Adzhe ce znachilo, shcho moyu lasochku vidnimayut'
u mene same todi, koli ya potaj zrobiv ¿¿ svoºyu. SHCHob poyasniti pohmurij
nastrij, yakim ya pojnyavsya, meni dovelos' poslatis' na toj samij zubnij bil',
yakij ya simulyuvav uranci. Zub, pevno, buv korinnij, velicheznij, z narivom
zavbil'shki kompotno¿ vishni.
"V nas tut u misti", skazala Gejziha, "º prechudovij dantist. Vin vlasne
nash susid, doktor Ku¿l'ti, krevnij vidomogo dramaturga. Vi gadaºte,
minet'sya? Ta yak sobi zichite. Voseni ¿j bude posadzheno na peredni zubi
"chipku", yak movlyala moya mati. Mozhlivo, ce priborkaº nashu Loliton'ku. Boyus',
vona vam strashenno zavazhala vsi ci dni. Ta ya peredbachuyu dva-tri dovoli
burnih den'ki, do togo yak vona po¿de. Vona spershu rishuche vidmovilas' ¿hati,
ta, pravdu kazati, ya zalishila ¿¿ v CHatfil'div, cherez te, shcho ne navazhuyus' z
neyu buti vich-na-vich, poki vona v takomu nastro¿. Kino, mozhlivo, ¿¿
zaspoko¿t'. Filida - chudne divcha, j nemaº zhodno¿ prichini Loliti
nedolyublyuvati ¿¿. Pravda, mos'º, ya na vsyu dushu spivchuvayu vashomu zubnomu
bolyu. Ta, pevna rich, bulo b rozumnishe dozvoliti meni zavitati do Ajvora
Ku¿l'ti zavtra vranci, yakshcho bude shche boliti. Ta vi znaºte, ya vvazhayu, shcho
litnij tabir nastil'ki korisnishij dlya divchis'ka - nastil'ki svidomishij, yak ya
zavzhdi kazhu, anizh bajdikuvati na primis'komu gazoni, j cupiti v materi
gubnij olivec', ta zavazhati sorom'yaznomu dzhentlmenu pracyuvati, ta shche j
zakochuvati scenu z usyakogo mizernogo privodu".
"Ta vi cilkom upevneni", prokazav ya nareshti (vigadav kvole, nevtishno
kvole zaperechennya), shcho vona tam ne bude neshchasna?"
"Nehaj til'ki sprobuº buti neshchasnoyu. Vtim, zhittya tam zovsim ne
skladaºt'sya z samih rozvag. Keruº taborom SHerli Hol'ms - chuli napevno -
napisala knizhku, nazivaºt'sya "SHkolyarki bilya bagattya". Tabirne zhittya dopomozhe
Dolores Gejz rozvivatis' v bagat'oh sensah - u sensi zdorov'ya, osviti, j
osoblivo v sensi usvidomlennya vidpovidal'nosti pered inshimi. Hochete,
viz'memo svichki j perejdemo na verandu? CHi mozhe vasha laska lyagti v lizhechko
ta vzhiti shcho-nebud' dlya polegshennya bolyu?"
Vzhiti shcho-nebud' dlya polegshennya bolyu...
15.
Nastupnogo dnya vona vidpravilas' u misto kupuvati potribni dlya
tabirnogo zhittya rechi. Vsilyaka obnovka diyala na Lolitu charivno. Za obidom
vona, zdavalos', vernula do svoº¿ zvichajno¿ nasmishlivo¿ normi. Odrazu zh po
obidi vona pishla do sebe, shchob zanuritis' u knizhku-komiks, pridbanu dlya
doshchovih dniv u "Kul'babi" - chi "Ku", yak skorocheno nazivali tabir; vona tak
´runtovno pereglyanula ¿h do vid'¿zdu, shcho potim ne vzyala ¿h z soboyu.
YA vidpravivsya takozh v svoº ligvishche j siv pisati listi. Mij plan teper
buv po¿hati na more, a dali, na pochatok navchal'nogo roku, vidnoviti svoº
perebuvannya v Gejzivs'komu domi, bo ya vzhe znav, shcho ne mozhu zhiti bez ciº¿
divchinki.
U vivtorok voni znovu hodili za pokupkami, j meni bulo dorucheno pidijti
do telefonu, yakshcho nachal'nicya taboru podzvonila b za ¿h vidsutnist'. Dijsno,
vona podzvonila, j kil'ka tizhniv po tomu v nas z neyu bula nagoda prigadati
nashu priºmnu besidu. V cej vivtorok Lo obidala v sebe v kimnati. Pogarikavshi
znovu z matir'yu, vona z godinu proridala j teper, yak buvalo j ranishe, ne
hotila z'yavitis' pered mene z zaplakanimi ochima; pri nadzvichajno nizhnomu
kol'ori oblichchya, risi ¿¿ pislya burnih sliz rozplivalis', pripuhali - j
stavali hvoroblivo spokuslivimi. ¯¿ pomilkove uyavlennya pro mo¿ estetichni
vpodobannya nadzvichajno zasmuchuvalo mene, adzhe ya prosto obozhnyuyu cej vidtinok
botichellºvo¿ rozhevosti, cej yaskravij obvid uzdovzh zapalenih vust, ci vologi,
skujovdzheni vi¿, a krim togo, ¿¿ soromliva primha mene, zvisna rich,
pozbavlyala bagat'oh spromog pid fal'shivim vidom potishannya...
Prote, sprava stoyala ne tak prosto, yak ya vvazhav. Koli vvecheri madam
Gejz ta ya sidili v temryavi na verandi (nahaba-viter zagasiv ¿¿ polum'yani
svichki), vona z neveselim smishkom skazala: "Pravdu skazati, ya ob'yavila
Loliti, shcho ¿¿ najlyubshij Gumbert upovni shvalyuº taborovij proekt, i os' vona
virishila vchiniti spravzhnij skandal z privodu, shcho mi nibito z vami bazhaºmo
pozbutis' ¿¿. Ta dijsna prichina v inshomu: ya ¿j skazala, shcho zavtra mi z neyu
obminyaºmo na shchos' prostishe deyaki zanadto fasonchasti nichni rechi, yaki vona
primusila mene ¿j kupiti. Moya primhlivicya bachit' sebe zirochkoyu ekranu; ya zh
bachu v nij zdorovogo, duzhogo, ta na podiv nekrasivogo pidlitka. Vse ce,
gadayu, lezhit' u koreni nashih poterpan'".
V seredu meni vdalos' na dekil'ka sekund zaluchiti Lolitu: ce trapilos'
na ploshchadci shodiv, de zodyagnena v natil'nu kufajku j bili, zabrudneni zzadu
zelenim, shtanci, vona rilasya v skrini. YA prokazav shchos' navmisno druzhnº j
kumedne, ta vona lish na ce prezirlivo pirhnula, ne divlyachis' na mene.
Zlovtishnij, vmirayuchij Gumbert nezgrabno pogladiv ¿¿ po kupriku, j divchis'ko
vdarilo jogo, yaknajbolyuchishe, odniºyu z chobitnih kolodok pokijnogo pana Gejza.
"Zradlivij merzotniku", skazala vona, mizh tim yak ya pochalapav uniz
shodinkami, potirayuchi pleche z viglyadom veliko¿ obrazi na oblichchi. Vona ne
zlaskavilas' obidati z Gumchikom i matinkoyu: vimila volossya j uklalas' v
lizhko razom zi svo¿mi keps'kimi knizhis'kami; a v chetver nechula mati povezla
¿¿ v tabir "Ku".
YAk pisali avtori duzhchi za mene: "CHitach legko mozhe uyaviti..." j tak
dali. Vtim, ya, mabut' pidshtovhnu kopnyakom u zad cyu hvalenu uyavu. YA znav, shcho
zakohavsya v Lolitu naviki, znav i te, shcho vona naviki zostanet'sya Lolitoyu:
1-go sichnya ¿j stukne trinadcyat' rokiv. Za dva des' roki vona vzhe ne bude
nimfetkoyu j obernet'sya na "molodu divchinu", a tam "koledzh-gerl" - tobto
"studentku" - gidkishe za shcho vazhko shcho-nebud' vimisliti. Slovo "naviki"
stosuvalosya til'ki moº¿ pristrasti, til'ki tiº¿ Loliti, kotra neshitno
vidbivalas' u mo¿j krovi. Lolitu zh, pidvzdoshni kistochki yako¿ shche ne
vipnulis', Lolitu dotichnu s'ogodni dlya mogo obijmannya j vdihannya, dlya mogo
sluhu j zoru, Lolitu rizko-golosu j bliskuche-rusyavu, z virivnyanim speredu j
hvilyastim z bokiv, a zzadu lokonami zvisayuchim, volossyam, Lolitu, v yako¿
shijka bula taka garyacha j lipka, a leksikonec' takij vul'garnij - "ogidno",
"presmachno", "pershij sort", "tipchik", "dripchik" - cyu Lolitu bidnij Katull
musiv buv stratiti naviki.
YAk zhe v takomu razi meni prozhiti bez ne¿ dva misyaci - litnih,
bezsonnih? Cilih dva misyaci, vityagnutih z dvoh pozostalih rochkiv nimfetstva!
Libon' - ya rozvazhav - perebratis' meni v pohmuru, staromodnu pannu,
vajluvatu madmuazel' Gumbert, ta postaviti svij namet bilya taboru "Ku" v
nadi¿, shcho jogo chervoni vid soncya nimfetki zazhebonyat': "Ah, zvolijmo prijnyati
do svogo gurtu cyu vtikachku z glibokim golosom!" ta j potyagnut' do svogo
bagattya sumovitu, vsmihnenu nesmilivicyu Berthe au Grand Pied. Berta
rozdilit' kojku z Dolores Gejz!
Dozvil'ni, suhi sni. Dvom misyacyam krasi, dvom misyacyam nizhnosti,
sudilos' buti naviki roztrin'kanimi, i ya ne mig vdiyati z cim nichogo, mais
rien.
Odnu kraplyu ridkisnogo medu cej chetver vse zh taki zberigav dlya mene v
svo¿j zholudevij chashi. Pani Gejz povinna bula vidvezti dochku v tabir
rano-vranci, j koli rizni zvuki, pov'yazani z vid'¿zdom, dolinuli mene, ya
skotivsya z lizhka j visunuvs' u vikno. Vnizu pid topolyami avto vzhe
torohkotilo. Na trotuari stoyala Lu¿za, pritulivshi do ochej ruku, nache
malen'ka mandrivnicya vzhe viddalyalas' u niz'kij blisk rankovogo soncya. Cej
zhest viyavivsya peredchasnim. "Pokvapsya!" kriknula Gejziha, shcho sidila za
kermom. Moya Lolita, kotra vzhe vpolovinu vlizla v avtomobil' i vzyalas' bula
zahlopnuti dverku, opustiti za dopomogoyu gvintovo¿ ruchki vikonne sklo,
pomahati Lu¿zi j topolyam (ani ¿¿, ani ¿h Loliti ne sudzheno bulo znov
pobachiti), perervala techiyu doli: vona glyanula vgoru - j kinulas' nazad u dim
(prichomu mati shaleno gorlala ¿j navzdogin). Mit' po tomu ya pochuv hodu moº¿
kohano¿, yaka bigla shodami vgoru. Serce meni zbil'shilos' v ob'ºmi tak
sil'no, shcho azh trohi ne zatulilo ves' svit. YA pidtyagnuv pizhamni shtani j
rozipnuv dveri; vodnochas dobigla do mene moya Lolita, tupayuchi, pihkayuchi,
vbrana v svoyu najtonkishu suknyu, j os' vona vzhe bula v mo¿h obijmah, ta ¿¿
bezvinni vusta tanuli pid hizhim tiskom temnih cholovichih shchelep - o, moya
tripotliva privaba! Nastupno¿ miti ya pochuv ¿¿ - zhivu, nez´valtovanu - z
gryukotom zbigayuchu vniz. Techiya doli vidnovilas'. Vtyagnulas' zolotava golinka,
avtova dverka zahlopnulas' - prividkrilas' i zahlopnulas' micnishe - i
vodijnicya mashini, rizko pravlyachi kermom, suprovodzhuyuchi gnuttyam
gumovo-chervonih gub svoyu gnivnu nechutnu promovu, umchala moyu privabu; mizh tim
yak ne pomichena nikim, okrim mene, mis Vizavi, hvora staricya, yaka meshkala
navproti, spokvolu, ale rimichno mahala zi svoº¿ vinogradom opovito¿
verandi.
16.
Zapadina moº¿ doloni shche spovnena bula gladkogo, yak slonova kistka,
vidchuttya vvignuto¿ po-dityachomu spini Loliti, klavishno¿ sliz'kosti ¿¿ shkiri
pid legkoyu sukneyu, yaku moya mnucha ruka zmushuvala ¿zditi vgoru j uniz, poki ya
trimav divchinku. YA kinuvsya v ¿¿ nepribranu kimnatu, vidkriv dveri shafi j
zarinuvsya v kupu ¿¿ nosheno¿ bilizni. Osoblivo zakarbuvalas' odna rozheva
tkanina, poterta, podrana, zlegka thnucha chimos' ¿dkim uzdovzh shva. Same neyu ya
opoviv velike, napruzhene serce Gumberta. Vognyanij haos uzhe pidstupav u meni
do krayu - odnak meni dovelosya vse kinuti j pospishno ogovtatis', tomu shcho v cyu
mit' dijshov do moº¿ svidomosti barhatistij golos sluzhnici, yaka tiho klikala
mene zi shodiv. Vona mala, za ¿¿ slovami, doruchennya do mene, j uvinchavshi moº
avtomatichne "dyakuyu" zichlivim "nema za shcho", dobra Lu¿za zalishila
divno-chistij, bez marki j pomarki, list v mo¿j tremtyachij ruci.
"Ce - viznannya: ya vas kohayu" - tak pochinavsya list, i vprodovzh odno¿
pokrivleno¿ sekundi ya prijnyav cej isterichnij nacherk za krivuli shkolyarki:
"Dnyami, v nedilyu, pid chas sluzhinnya (do rechi hochu zdoganiti vam,
negarnomu, za vidmovu prijti podivitis' na chudovni novi rozpisani vikna
nasho¿ cerkvi), tak, u cyu nedilyu, tak nedavno, koli ya zapitala v Gospoda
Boga, shcho meni robiti, meni bulo skazano vchiniti otak, yak diyu teper. Inshogo
vihodu nemaº. YA vas kohayu z persho¿ hvilini, yak pobachila vas. YA palka ta
samotnya zhinka, j vi º lyubov mogo zhittya.
A teper, lyubij mij, meni yaknajdorozhchij, mon cher, cher Monsieur, vi ce
prochitali; vi teper znaºte. A tomu, prositimu vas, bud' laska negajno
poskladati rechi j vid'¿hati. Ce vam nakazuº kvartirovlasnicya. Vid'¿zhdzhajte!
Get'! Departez! YA povernusya nadvechir, yakshcho robitimu visimdesyat mil' tudi j
nazad - bez avari¿ (vtim, komu yake dilo?) j ne hochu vas zastati. Bud' laska,
proshu pana, vid'¿zhdzhajte vmit', odrazu zh, navit' ne chitajte ciº¿ kumedno¿
zapiski do kincya. Vid'¿zhdzhajte. SHCHasti vam.
Stanovishche, mon cheri, º nadzvichajno prostim. YA absolyutno pevna, shcho ya
dlya vas ne znachu nichogo, rivno nichogo. O tak, vi zalyubki bazikaºte zi mnoyu
(j kepkuºte z mene, bidno¿); vi polyubili nashu gostinnu oselyu, mnoyu vpodobani
knizhki, mij chudovnij sad i navit' vitivki moº¿ shumno¿ dochki; ta ya dlya vas -
nishcho. Tak? Tak. Cilkovite nishcho. Ta, yakshcho, po prochitanni mogo "viznannya", vi
dijshli b dumki, yak ºvropeºc' ta smerkovij romantik, shcho ya dostatn'o
privabliva dlya togo, shchob vam skoristatisya z mogo lista j zakrutiti zi mnoyu
"intrizhku", todi, znajte, ce bude zlochinno -bil'sh zlochinno, nizh bulo bi
nasil'stvo nad vikradenoyu ditinoyu. Bachte-no, kohanij, yakshcho b vi namislili
zostatis', yakbi ya vas zastala tut (chogo, zvichajno, ne stanet'sya, j tomu mozhu
tak fantazuvati), samij fakt vashogo zostavannya mig bi buti vitlumachenij
til'ki v odin sposib: shcho vi dlya mene hochete stati tim zhe, chim ya hochu stati
dlya vas - suputnikom zhittya - i shcho vi gotovi poºdnati nazavzhdi svoº zhittya z
mo¿m i buti bat'kom moº¿ divchinki.
Dozvol'te meni, shche trishechki pomariti j pomandriti dumkoyu, mij
najkoshtovnishij; adzhe ya znayu, shcho vi vzhe rozirvali cej list, i jogo skravki
(nerozbirlivo) v vodovert' klozetu. Mij najkoshtovnishij, mon tres, tres cher
yaku goru lyubovi ya zvela dlya tebe protyagom c'ogo magichnogo chervnya misyacya!
Znayu, yak vi strimani, yaka bagato v vas "britans'kogo". Mozhlivo, cyu vashu
starosvits'ku zamknenist', vashe pochuttya pristojnosti poshkorobit' pryamota
bidno¿ amerikanochki! Vi, kotrij prihovuº svo¿ najsil'nishi porivi, maºte
vzyati mene za bezsoromnu durku za te, shcho rozkrivayu tak shiroko svoº neshchasne
zranene serce. V minuli roki ya zaznala bagato rozcharuvan'. Mister Gejz buv
prekrasna lyudina, nadijna ta cil'na, ba, nazhal', vin buv na dvadcyat' rokiv
starshij za mene, otzhe - ta ne bud'mo bazikati pro minule. Mij lyubij, tvoya
cikavist' povinna buti vpovni zadovolena, yakshcho ti znehtuvav mo¿m prohannyam i
dochitav list do girkogo kincya. Vtim, ce nevazhlivo. Znishch jogo ta vid'¿zhdzhaj.
Ne zabud' lishiti klyuchi v sebe na stoli. Ta hocha b yakus' adresu, shchob ya mogla
povernuti dvadcyat' dolariv, yaki ti zaplativ za reshtu misyacya. Proshchaj, lyubij
mij. Molisya za mene - yakshcho ti koli-nebud' molishsya".
SH. G.
Vishchenavedene - ce te, shcho ya pam'yatayu z lista, i zgaduyu ya ce doslivno
(vklyuchayuchi pokrucheni francuz'ki termini). List buv prinajmni vdvichi dovshim.
YA vipustiv lirichne misce - kotre ya todi bil'sh chi mensh proskochiv - stosovno
brata Loliti, vmerlogo dvoh rokiv vid rodu, koli ¿j bulo chotiri roki:
vislovlyuvalos' pripushchennya, shcho ya duzhe b jogo polyubiv. SHCHo zh ishche tam bulo,
zachekajte. Tak, pripuskayu, shcho slova "v vodovert' klozetu" (kudi list
naspravdi pishov) - mij vlasnij proza¿chnij vnesok. Vona, jmovirno, blagala
mene rozdmuhati yakijs'-tam special'nij vogon' dlya spalennya ¿¿ poslannya.
Vidraza - take bulo pershe moº pochuttya u vidpovid', i do n'ogo
priºdnalos' bazhannya vtekti. Za cim posliduvalo shchos' na kshtalt vidchuttya
spokijno¿ druzhn'o¿ ruki, yaka opustilas' meni na pleche j zaprosila mene ne
kvapitis'. YA posluhavs'. YA vijshov z odubinnya j pobachiv, shcho j dosi perebuvayu
v kimnati Loliti. Reklama na vsyu storinku, vidrana neyu z glyansovogo zhurnalu,
bula prishpilena do stini nad postillyam, mizh pikoyu vikonavcya milozvuchnih
pisen'ok i dovgimi viyami kinoaktorki. Na c'omu kol'orovomu znimku zobrazhenij
buv temnovolosatij molodik. U poglyadi jogo irlands'kih ochej bulo shchos'
zmarnile. Vin "modelyuvav" halat (takogos' domu) j trimav pered soboyu za
obidva kinci mostopodibnu tacyu (insho¿ firmi) z rankovim snidankom na dvi
personi. Nadpis vibranij buv z cerkovnogo gimnu, vitvoru svyashchenika omasa
Morelya: "Os' ide vin, geroj u zvityazi". Slid bulo, vochevid', domisliti, shcho
´runtovno zvityazhena moloda druzhina (ne pokazana na znimku) sidila mizh perin
dvospal'no¿ posteli, gotova vzyati svij kinec' taci, ta yakim chinom ¿¿
postil'nij partner pidlize sam do ne¿ pid cej mistok bez katastrofi, bulo
neyasno. Ruka Loliti provela zhartivnu strilku v napryamku spustoshenogo
molodika j pripisala velikimi literami: "G.G."; dijsno, popri neveliku
riznicyu v vici, podibnist' bula vrazhayuchoyu. Pid ciºyu kartinoyu bula insha -
taka zh kol'orova fotografiya. Na nij vidomij dramaturg robiv samozabutnij
zatyag papiroskoyu "Dromader". Vin, movlyav, zavzhdi kuriv "dromci". Vin lishe
zlegka pohodiv oblichchyam na G.G. Nizhche bulo Lolitchine divoche lizhko, vsiyane
lubkovimi zhurnal'cyami. Emal' zijshla de-ne-de z zaliznih shtang uzgoliv'ya,
zostavivshi kulyasti proplishini na bilomu foni. Upevnivshis' v tomu, shcho Lu¿za
sobi pishla, ya zabravsya v lizhko Loliti j perechitav list.
17.
Panove prisyazhni! Ne mozhu prisyagnuti, shcho deyaki di¿, stosovno tak moviti
- darujte za visliv - sinici v doloni, ne v'yavlyalis' i ranishe moºmu
rozumovi. Rozum ne vtrimav ¿h v yakij-nebud' logichnij formi. Ne mozhu
prisyagnuti, povtoryuyu, shcho ya cih uyavlen' ne plekav chasom (yakshcho dozvolite vzhiti
j takij visliv) v imli zamriyannya, v temryavi naslannya. Traplyalos', ne moglo
ne trapitis' (ya-bo dobre znayu Gumberta!), koli ya nemov bi storonn'o
rozglyadav vinikayuchu ideyu pobratisya z perezriloyu vdivon'koyu - (skazhimo, z
SHarlottoyu Gejz), a same z takoyu, kotra b ne zalishila zhodno¿ ridni na ves'
svit, shirokij, sirij - z ºdinoyu metoyu zabrati ¿¿ malen'ku don'ku (Lo, Lolu,
Lolitu). YA navit' gotovij skazati mo¿m muchitelyam, shcho mozhlivo raz yakos' ya j
kinuv poglyad ocinyuvacha na koralovi zubi SHarlotti, na ¿¿ bronzove volossya j
perebil'shene dekol'te, nevirazno probuyuchi vmistiti ¿¿ v ramu pravdopodibno¿
mri¿. Roblyu ce viznannya pid torturami, mozhlivo torturami uyavnimi - ta vid
c'ogo zhahlivishimi. Hotilosya b zrobiti tut vidstup i rozpovisti vam
detal'nishe pro pavor nocturnus yakij mene ganebno terzav i terzaº po nochah,
koli zastryagaº v mozku vipadkovij termin vid bezladnogo chitannya mogo
otroctva - napriklad, peine forte et dure (yakij genij kativni vigadav ce!)
abo strashni, taºmnichi, vkradlivi slova "travma", "travmatichnij fakt" ta
"framuga". Vtim moya povist' dostatn'o koryava j bez vidstupiv.
Znishchivshi list i vernuvshis' do sebe v kimnatu, ya deyakij chas
rozmirkovuvav, kujovdiv sobi volossya, defilyuvav u svoºmu fialkovomu halati,
stognav kriz' zatisnuti zubi - j raptom... Raptom, panove prisyazhni, ya
vidchuv, shcho kriz' samu cyu grimasu, yaka krivila meni rota, usmishka z
Dostoºvs'kogo zoriº yak daleke j zhahlive svitannya. V novih umovah pokrashcheno¿
vidnoti ya stav uyavlyati sobi vsi ti pestoshchi, yakimi mimohid' mig bi obsipati
Lolitu cholovik ¿¿ materi. Meni b vdalos' do znemogi pritisnutis' do ne¿ des'
trichi na den' - kozhnogo dnya. Rozviyalisya b usi mo¿ turboti. YA stav bi
zdorovoyu lyudinoyu.
"Legko j oberezhno na kolinah
Tebe trimati j bat'kiv pocilunok
Na nizhnij shchichci karbuvat'" -
Tak kolis' skazav anglijs'kij poet. O nachitanij Gumbert!
Za tim, z usemozhlivimi perestorogami, prosuvayuchis' podumki nibi
navshpin'ki, ya uyaviv SHarlottu yak podrugu zhittya. Ta nevzhe ya ne zmig bi zmusiti
sebe podati ¿j v lizhko cej ogidlivo rozrizanij na dvi porci¿ pomplimus, cej
bezcukrovij brekfast?
Gumbert Gumbert, uprivayuchi v promeni bilogo svitla j znosyachi pokriki j
shturhani pitniyuchih policiyantiv, gotovij teper shche deshcho "pokazati" (quel mot!)
v miru togo yak vin rozgortaº navivorit sumlinnya j vidiraº z n'ogo
najpotaºmnishu pidbijku. YA ne dlya togo mav namir zhenitis' na bidnij SHarlotti,
shchob znishchiti ¿¿ v yakij-nebud' keps'kij, merzennij i rizikovanij sposib, yak
primirom ubivstvo za dopomogoyu p'yati sulemovih pigulok, rozchinenih v ryumci
peredobidn'ogo heresu abo chogos' podibnogo; ta v mij lunkij i neyasnij mozok
taki cyukala dumka, yaka bula tonko sporidnena z farmacevtikoyu. Navishcho
obmezhuvati sebe tiºyu skromno prikritoyu nasolodoyu, yaku ya raz buv uzhe
skushtuvav?
Peredi mnoyu inshi perelyubni obrazi vihodili na scenu, pogojduyuchis' i
vsmihayuchis'. YA bachiv sebe davayuchim sil'nij snodijnij zasib i materi j don'ci
vodnochas, dlya togo shchob pestiti drugu vsyu nich pozaboronno. Dim povnivsya
hrapom SHarlotti, Lolita led' dihala vvi sni, neruhoma, nibi namal'ovanij
olijno portret otrokovici. "Mamo, klyanusya, shcho Kenni mene nikoli ne
torkavs'!" "Ti abo breshesh, Dolores, abo ce buv nichnij pereverten'". Utim, ya
postaravsya b ne obvagitniti malyatko.
Tak Gumbert Pereverten' mariv i chakluvav - i polum'yane sonce bazhannya j
rishuchosti (iz cih dvoh i stvoryuºt'sya zhivij svit) pidnimalos' vishche, mizh tim
yak na pochergovanih balkonah pochergovani sibariti pidnimali kelih za minuli j
majbutni nochi. Za tim, kazhuchi metaforichno, ya rozbiv bokal u drizki j smilivo
v'yavlyav sebe (adzhe na toj chas ya buv p'yanij vid vidin' ta vzhe ne doocinyuvav
prirodno¿ svoº¿ sumirnosti), yak postupovo ya perejdu na shantazh - o, zovsim
legkij, dimchastij shantazhik - i zmushu veliku Gejzihu dozvoliti meni
spilkuvatisya z malen'koyu, prigrozivshi bidnij obozhnyuyuchij mene dami, shcho kinu
¿¿ yakshcho vona zaboronit' meni baviti z moºyu zakonnoyu paserbiceyu. Slovom,
pered takoyu sensacijnoyu ofertoyu (yak kazhut' komersanti), pered otak shirokimi
j rozma¿timi perspektivami, ya buv postuplivij yak Adam na poperedn'omu
proglyadanni maloazijs'ko¿ istori¿, zasnyato¿ yak mirazh u vidomomu plodovomu
sadu.
A teper zanotujte nastupne vazhlive zauvazhennya: hudozhnij storoni svoº¿
naturi ya dav zatuliti moyu korinnu poryadnist'. Tim bil'shogo zusillya voli meni
bulo potribno, shchob v cih zapiskah nastro¿ti ¿h na hams'kij lad togo
shchodennika, kotrij ya viv shche za dniv, koli pani Gejz bula dlya mene lishen'
zavadoyu. C'ogo shchodennika vzhe ne isnuº; ta ya vzyav za obov'yazok pered
mistectvom zberegti jogo intonaci¿, yakimi b fal'shivimi j brutal'nimi voni ne
zdavalis' meni teper. Na shchastya, moya rozpovid' dosyagla togo punktu, de ya mozhu
pripiniti guditi bidnu SHarlottu zadlya retrospektivno¿ pravdi.
Bazhayuchi zvil'niti bidnu SHarlottu vid dvoh-tr'oh godin sercevogo
zavmirannya na zvivistij dorozi (j vidvernuti, mozhlivo, avtove zitknennya, yake
b rozbilo nashu neodnakovu mriyu), ya duzhe zavbachlivo, ta bezuspishno sprobuvav
z neyu zv'yazatis' telefonom: podzvoniv u tabir "Ku", ta viyavilos', shcho vona
os' uzhe godinu yak vid'¿hala. Vpavshi zamist' ne¿ na Lolitu, ya skazav z
podrogom i p'yanlivistyu vid vladi nad rokom - shcho odruzhusya z ¿¿ matir'yu. Meni
dovelos' skazati ce shche raz, bo shchos' zavazhalo ¿j postavitis' z povnoyu uvagoyu
do mo¿h sliv. "Oce tak chudovo", progovorila vona zi smihom. "Koli vesillya?
Postrivajte-no mit' - tut u mene cucenya - cucenya zajnyalosya moºyu shkarpetkoyu.
Allo - ". Vona dodala, shcho vochevid' rozvag u ne¿ bude bagato... I ya zrozumiv,
poklavshi sluhavku, shcho dvoh godin u dityachomu tabori bulo dosit', shchob novi
vrazhennya cilkom vitisnili z golovi malen'ko¿ Loliti obraz charivnogo pana
Gumberta. Vtim, teper ce ne malo znachennya. Distanu ¿¿ znovu po vikinchennyu
chemnogo terminu pislya vinchannya. "Buket vinchal'nij na mogili ziv'yanut' ledve
bi ustig", yak vislovivsya b poet. Ta ya ne poet. YA lishen' sumlinnij
istoriograf.
Zamislivshis', ya oglyanuv vmist kuhonnogo holodil'nika j, znajshovshi jogo
nadmiru asketichnim, vidryadivsya do mista j nabrav najbil'sh zapahushchih i masnih
produktiv yaki buli. Kupiv okrim togo spirtnih napo¿v visoko¿ yakosti, ta shche j
kil'ka sortiv vitaminiv. YA majzhe ne sumnivavsya, shcho z dopomogoyu cih
zbudzhuval'nih zasobiv, ta vlasnih svo¿h resursiv ya budu v zmozi vidvernuti
deyakij, tak bi moviti, konfuz, yakij mig bi trapitis' vid nestachi pochuttiv,
koli prijde chas yaviti mogutnº j neterplyache polum'ya. Znovu j znovu
vinahidlivij Gumbert viklikav podobiznu SHarlotti yakim vona vbachalas' u
shparini muzhes'ko¿ uyavi. Tilo ¿¿ bulo plekanim i strunkim, nihto c'ogo ne
zaperechuvav, i ya mig bi, napevno, pidpertis' dumkoyu, shcho vona yak bi starsha
sestra Loliti - yakshcho til'ki meni ne v'yavlyalis' nadmiru real'no ¿¿ vazhki
stegna, okrugli kolina, rozkishni grudi, led' zagrubla rozheva shkira shi¿
("led' zagrubla" v porivnyanni z shovkom i medom) ta vsi inshi risi togo
plachevnogo j nidkogo, jmenovanogo: "vrodliva zhinka".
Sonce zavershilo svij zvichajnij obhid domu. Den' dozriv i stav shilyatis'
do vechora. YA sporozhniv povnu sklyanku spirtnogo. J shche odnu. J shche. Ulyublenij
mij napij, dzhinanas - sumish dzhina j ananasovogo soku - zavzhdi podvoyuº moyu
energiyu. Virishiv pidstrigti zanedbanu galyavku v nashomu sadu. Une petit
attention. Vona bula zasmichena kul'baboyu, i chijs' klyatij sobaka - ne znoshu
sobak - spaplyuzhiv kam'yani pliti, na yakih kolis' stoyav kam'yanij godinnik.
Majzhe vsi kul'babi vzhe peretvorilis' iz sonc' u misyaci. Dzhin i Lolita grali
meni v zhilah, i ya led' ne vpav cherez skladeni stil'ci, yaki hotiv pribrati.
CHervonosmuzhni zebri! Buvaº taka vidrizhka, yaka zvuchit' ovaciºyu - prinajmni
moya tak zvuchala. Starij parkan pozadu sadu vidilyav jogo vid susids'kih
vikidiv i buzkovinnya; ta zhodnogo peretinu ne bulo mizh perednim kraºm nasho¿
galyavki (tam de vona polozhisto bigla vzdovzh odniº¿ storoni starogo budinku)
j vuliceyu. Tomu ya mig vizirati (z posmishkoyu lyudini dobrozichlivih pragnen')
povernennya SHarlotti: cej zub slid bulo virvati odrazu. Vpadno nalyagayuchi na
ruchnu gazono-kosarku, shcho tyagla mene vpered - pri chomu posicheni travinki,
pidstribuyuchi, j nibi cvirin'kayuchi, vibliskuvali pri niz'komu sonci, - ya ne
zvodiv ochej z vidnogo meni vidrizka primis'ko¿ vulici. Vona zaginalas' do
nas z-pid sklepinnya nadvelikih tinyastih derev, a potim shvidko zbigala dedali
strimkishe vzdovzh ceglyanogo, vinogradom spovitogo budinku starushki Vizavi ta
¿¿ rozlozhisto¿ galyavini (znachno ohajnisho¿ nizh nasha), shchob nareshti shovatis'
za nashim ´ankom, ne vidnim meni z togo miscya, de ya rigav sobi j trudivsya.
Kul'babi vpali. Sokovitij trav'yanij duh zmishuvavsya z ananasovim. Dvi
divchinki, Marion i Mabel', za chi¿mi pohoden'kami tudi-syudi ya, chasom, stezhiv
mashinal'no (ta hto mig zaminiti moyu Lolitu?), projshli v napryamku prospektu
(zvidki spuskalas' nasha Loun-Strit): odna jshla shtovhayuchi rover, insha jduchi
zhivilas' z paperovogo mishochka, j obidvi rozmovlyali v povnij golos, z
sonyachnoyu dzvinkistyu. Simpatichnij omson, aletichnij mavrin, shcho sluzhiv u
starushki nasuproti sadivnikom ta shoferom, shiroko vsmihnuvshis' meni zdalya,
kriknuv, i znovu kriknuv, komentuyuchi krik zhestom, shcho ya, movlyav, nezvichno
energijnij u cej den'. Bovdur-pes, yakij nalezhav nashomu susidovi, zbagatilomu
lahmitniku, kinuvsya navzdogin sin'omu vozu - ne SHarlottinomu. Ta z dvoh
divchatok, shcho bula vrodlivishoyu (Mabel', zdaºt'sya), v korotkih shtancyah, v
byustotrimal'niku z bretel'kami, yakomu nema chogo bulo vtrimuvati, j taka
yarkovolosa (nimfetka, klyanus' Panom!) probigla nazad zminayuchi v dolonyah
nikchemnij paperovij mishochok, i znikla z polya zoru nikchemnogo c'ogo capa,
zajshovshi za fronton villi p-na j p-ni Gumbert. Avtomobil' simejnogo tipu
viskochiv z listvyanogo zatinku prospektu, j nadali tyagnuchi deyaku jogo chastinu
na sobi, poki cej uzor ne rozbigsya po jogo dahu, za kraj yakogo trimavsya
livoyu rukoyu, visunutoyu z vikna, napivgolij vodij mashini; vona promajnula
idiots'kim alyurom, a poryad mchav sobaka vidstavnogo lahmitnika. Dali bula
nizhna pauza, iz deyakim podrogom u grudyah ya uzriv povernennya Sin'ogo Sedana.
Vin sliznuv pid goru j znik za rogom budinku. YA virizniv migcem ¿¿
spokijnij, blidij profil'. Meni spalo na dumku, shcho dopoki vona ne
pidnimet'sya na drugij poverh, vona ne znatime po¿hav ya chi ni. Hvilinu po
tomu, z virazom velikogo strazhdannya na oblichchi, vona viglyanula na mene z
vikoncya Lolitchino¿ kimnatki. YA tak hutko vzbig shodami, shcho vstig dosyagti
kimnatki, do togo yak vona vijshla z ne¿.
18.
Koli narechena - vdovicya, a zhenih - vdivec'; koli vona prozhila v "nashomu
slavnomu mistechku" menshe dvoh rokiv, vin - ne bil'she misyacya; koli mos'º ne v
zmozi chekati, shchob skinchilas' durna tyaganina, a madam vidstupaº jomu z
poblazhlivim usmihom; todi vesillya buvaº za zvichaj dovoli "nepishnim". Moloda
mozhe obijtis' i bez tiari pomaranchevogo kvittya, trimayuchi na misci korotku
fatu, j bez bilo¿ orhide¿, zakladeno¿ v molitovnik. Dochka molodo¿, mabut',
vnesla b do shlyubno¿ ceremoni¿ G. i G. zhivogo malinovogo blisku; ta ya
vidchuvav, yak rizikovano bulo b z mogo boku vikazati pripertij do stinki
Loliti nadto bagato laski, a tomu ya pogodivsya, shcho ne slid vidrivati divchinku
vid ¿¿ lyubogo "Ku".
Moya tak zvana "palka j samotnya" SHarlotta bula v shchodennomu zhitti
praktichnoyu j gominlivoyu. Do c'ogo zh, ya vstanoviv, shcho hocha vona ne mogla
strimati ni poriviv sercya v povsyakdennomu zhitti, ani krikiv na lozhi kohannya,
vona bula zhinkoyu z principami.
YAk til'ki vona stala bil'sh abo mensh moºyu kohankoyu (ne divlyachis' na
zbudzhuval'ni zasobi, ¿¿ "nervovij, neterplyachij cheri" - gero¿chnij cheri,
pravdu skazati - ne uniknuv deyakih pochatkovih obtyazhen', za yaki vin, utim
upovni ¿¿ nagorodiv najprimhlivishim asortimentom starosvits'kih lyuboshchiv),
lyuba SHarlotta vchinila meni dopitannyachko stosovno mo¿h vzaºmin z gospodom
bogom. YA mig bi vidpovisti, shcho v c'omu sensi ya buv vil'nij vid bud'-yakih
uperedzhen'; zamist' c'ogo ya skazav - vshanovuyuchi blagistne spil'ne misce - shcho
viryu v oduhovlenist' kosmosu. Rozglyadayuchi nigti, vona zapitala shche, chi nema v
moºmu rodi storonn'ogo domishku. YA vidpoviv strichnim pitannyam - chi shotila b
vona-taki vijti za mene, yakbi did materi mogo bat'ka viyavivsya, skazhimo,
arabom. Vona skazala, shcho ce ne malo b zhodnogo znachennya, ta shcho yakbi vona
koli-nebud' dovidalas', shcho ya ne viryu v nashogo hristiyans'kogo boga, vona b
pokinchila z soboyu. Vona ob'yavila ce tak urochisto, shcho ya azh poholov uves'.
Todi-to ya zbagnuv, shcho vona zhinka z principami.
O, vona bula vkraj dobroporyadnoyu mishchankoyu! Promovlyala "vibachte", yakshcho
vipadalo najmenshij vidrizhci perebiti ¿¿ plavnu movu, vimovlyala v
anglijs'komu envelope (konvert) pershij sklad u nis na francuz'kij lad, i v
rozmovi zi znajomoyu damoyu nazivala mene "mister Gumbert". YA podumav, shcho vona
vidchuº zadovolennya, yakshcho, vhodyachi v misceve suspil'stvo, ya prityagnu za soboyu
romantichnu tin'. U den' nashogo vesillya z'yavilos' malen'ke interv'yu zi mnoyu v
svits'kij rubrici ramzdel's'ko¿ gazeti, zi svitlinoyu SHarlotti: odna briv
pidnyata, a prizvishche z pohibkoyu: Gejzer. Popri ce liho, reklama zigrila
porcelyanovi stvirki j viklikala gluzlivij deren'kit mo¿h zmi¿nih bryazkitok.
Tim, shcho vona brala uchast' u roboti cerkovno-blagodijnih gurtkiv, i tim shche,
shcho vona vstigla pereznajomitis' iz najpihatishimi matusyami Lolitchinih
kolezhanok, SHarlotti za pivtora roku poshchastilo vpasti, yakshcho ne v pershoryadne,
to v usyakomu razi v prijnyatne misceve tovaristvo, ale nikoli shche ne vipadalo
¿j potrapiti v cyu divovizhnu gazetnu rubriku, j potrapila vona tudi zavdyaki
meni, p-vi Edgaru G. Gumbertu (c'ogo "Edgara" ya dokinuv vid samogo lishe
zuhval'stva), "pis'menniku j doslidniku". Reporter, brat mogo Mak-Ku,
notuyuchi ce, spitav, shcho same ya napisav. Vidpovidi moº¿ ne pam'yatayu, ta vijshlo
v n'ogo tak: "dekil'ka prac' pro Verlena, Rembodlera j inshih poetiv. V
interv'yu bulo takozh vidznacheno, shcho mi z SHarlottoyu buli znajomi vzhe kil'ka
rokiv ta shcho ya dovodivsya dal'nim rodichem ¿¿ pershomu cholovikovi. YA natyaknuv,
shcho mav z neyu roman trinadcyat' rokiv tomu, ta v gazeti c'ogo ne z'yavilos'.
SHarlotti ya skazav, shcho svits'ku rubriku syajvinki pohibok til'ki krasyat'.
Bud'mo zh prodovzhuvati syu nezvichajnu povist'. Koli ya musiv buv zibrati
plodi mogo pidvishchennya z pozhil'civ do spozhil'cya, chi ya zaznav lishe girkotu j
nehit'? Ni. Gumbert ne mig ne viznati legkogo sverbinnya marnoslavi, ledve
vlovimogo zamiluvannya, navit' pevnogo merezhiva krasivo¿ kayat'bi, yaka jshla po
krici jogo zmovnic'kogo kindzhala. YA b nikoli ne podumav, shcho taka nedoladna,
hocha j dovoli povazhna, pani Gejz, z ¿¿ slipoyu viroyu v mudrist' svoº¿ religi¿
ta svogo knizhkovogo klubu, krivlyannyami dikci¿, zhorstkim, holodnim,
prezirlivim stavlennyam do povabno¿, goloruko¿, puhnasten'ko¿
dvanadcyatirichno¿ divchinki