---------------------------------------------------------------
© Copyright Oleg Mihajlovich Blockij
Date: 21 Mar 2004
Ostavit' kommentarij
Rasskaz
---------------------------------------------------------------
Razvarennaya presnaya grechnevaya kasha ne lezla v gorlo, ot balandy pod
kodovym nazvaniem "sup na m/b" - toshnilo, nu, a na perlovku Grishin voobshche
smotret' ne mog. Takaya havka za poltora goda sluzhby ostochertela, drugoj na
ostavshiesya polgoda - ne predvidelos'.
Ryadovoj Grishin zahodilsya v zlobe i toske. V polukilometre ot polka, za
kolyuchej provolokoj i minnymi polyami, raskinulas' afganskaya bahcha.
Soldat smotrel na ogromnoe pole s chetyrehugol'nym shalashikom v centre, i
vse gadal: kak zhe emu dotyanut'sya do bahchi? Blizok lokot', da ne ukusish'.
Grishin eto prekrasno ponimal. Kak vyjdesh', kogda vse vokrug ohranyaetsya? Da i
strashno bylo. Ne afgancev boyalsya soldat, a svoih - oficerov. Zametyat,
pojmayut, nakazhut. Nachhim tochno svincovymi kulakami grudnuyu kletku vob'et v
pozvonochnik. Koroche govorya - sploshnaya beznadega.
Grishin smotrel na bahchu, zatem vzdyhal i plelsya na post, gde na "zushke"
- dvustvol'noj sparennoj zenitnoj ustanovke - dezhuril ego drug.
Pod maskirovochnoj set'yu sideli Grishin s zemlyakom Ivanteevym, kurili i
razgovarivali o nabolevshem.
- |to zapadlo kakoe-to, Serega, - zhalovalsya Grishin tovarishchu. - Leto v
razgare. U duhov arbuzy, vinograd, yabloki, dyni, grushi - vse, chto dushe
ugodno, a my etimi konservami davimsya.
- Esli by konservami, - shchurilsya ot dyma Ivanteev. - Kogda ty sgushchenku
videl? A v kashe tushenka est'? To-to! YA sam chuvstvuyu - eshche nemnogo i list'ya s
derev'ev zhrat' nachnu. Slysh', ya chital gde-to, chto v odnoj sem'e bylo maloe
ditya. I, znachit, podhodit ono k stenke i nachinaet lizat' izvestku. Roditeli
bili rebenka, a on vse ravno yazykom po stenkam vodit. Koroche, predki stali
sledit' za nim, vsyacheski otgonyali ot stenki, i malyj umer.
- ???
- Ne ponyal?
- Izbili do smerti?
- Bestoloch' ty! V organizme u nego etogo, kak ego, t'fu ty chert, -
Ivanteev vz®eroshil volosy, zadumalsya, a potom hlopnul sebya ladon'yu po lbu. -
Vo, vspomnil, kaliya ne bylo. Organizm treboval, poetomu ditya po stenam i
polzalo. A kak roditeli zapretili, tak on i umer.
- A u menya vitaminov ne hvataet, - zagrustil Grishin. - YA tozhe,
navernoe, skoro podohnu. Slushaj, kogda ty poslednij raz arbuz tochil?
Ivanteev buhnul s razmahu, ne zadumyvayas':
- Nedelyu nazad.
Grishin vypuchil glaza i posmotrel na druga tak, slovno emu uzhe zavtra na
dembel'.
- Vresh'!!!
Ivanteev nogtem bol'shogo pal'ca zacepil za perednij zub, poddel ego,
slovno pytalsya vylomat', a potom etim zhe nogtem rezko chirknul po gorlu.
- Na kozla, - korotko skazal on.
- Vot eto da!
- Dimka-voditel' s komandirskogo beteera ugostil. Oni tol'ko-tol'ko iz
goroda priehali. Arbuz v beteere zhrali i mne kusok otrezali. YA Dimke
kogda-to klassnuyu dembel'skuyu zaponku na galstuk vytochil. Vot on i vspomnil.
- Vezuchie oni. Ezdyat krugom. CHto hotyat - prodayut, chto hotyat - pokupayut.
A tut sidish' den'-den'skoj za kolyuchej provolokoj i nikuda ne vyjti.
Ugorazdilo menya v himiki popast'. Ni boevyh, ni vyezdov, ni cherta net. Pajsu
tozhe ne sdelaesh'. Okochuryus' ya s takoj zhituhi!
- Skoree ty na vojne okochurish'sya, ot puli, - spravedlivo zametil
Ivanteev. - Radujsya, chto zhiv-zdorov. Skol'ko polk na poslednej operacii
poteryal lyudej? A nash prizyv voz'mi. ZHorka bez nogi, YUrik Bahtin - slepoj,
Kol'ka-Mersedes podorvalsya na fugase. Voobshche nichego ot nego ne sobrali.
Dryani vsyakoj napihali v cinkovyj grob, zapayali i domoj otpravili. A chto
delat' bylo? YA podschital kak-to: iz nas, nashego prizyva, iz sta shestidesyati
treh chelovek devyat' ubito, chetyrnadcat' kaleki, sorok dva raneny byli. YA uzhe
kontuzhennyh i vseh teh, kto zheltuhami, tifami, amebiazami i prochej gadost'yu
pereboleli, ne schitayu. Dumaesh', invalidom zhit' horosho? Komu YUrik sejchas
nuzhen? On pis'mo prislal. Fig razberesh'. Bukvy perekorezhennye - pisal cherez
kakuyu-to kartonku. Hrenovo, govorit, muzhiki. Bluzhdayu po domu, na ugly
natykayus', nikuda ne vyjti. S otchimom neskol'ko raz dralsya. Tot p'yanyj
prihodit - i na mat' s kulakami. YUrik - zashchishchat'. Osobo ne pomahaesh'sya,
kogda nichego ne vidish'! - Ivanteev splyunul. - YUrik prosil Baklana k nemu
posle dembelya zaehat' - pomoch' s otchimom razobrat'sya. No, govorit, ya ego,
navernoe, eshche ran'she prib'yu. Izdevaetsya on nad YUrikom, padla. Verevki v dome
ispodtishka vyazhet, a YUrec cherez nih padaet. A ty govorish'! YA vot tozhe na
soprovozhdenie kolonn rvalsya. Luchshe, dumal, ezdit', chem na odnom meste
sidet'. Vremya tak bystree letit. A kak pod Kabulom nashu kolonnu sozhgli i mne
nogu prostrelili - nikuda ne hochu. Iz gospitalya vyshel - syuda posadili. YA
sizhu i ne rypayus'. I ranenie vrode ne tyazheloe, a ved' bolit, sobaka. Inogda
kak shvatit, tak slezy iz glaz. Ne hochu, a oni l'yutsya i l'yutsya, - Ivanteev
skrivilsya i zakonchil. - Tak chto, bratan, sidi i ne dergajsya. Doma
nahavaesh'sya.
- Dekabr' budet. Kakie frukty? Sdat' by chto-nibud' i nazhrat'sya vsego
dosyta, - razmechtalsya vsluh Grishin. - Ved' na tret'em postu prohod v minnom
pole est'?
- Est', - podtverdil Ivanteev. - Tuda po nocham afgancy prihodyat, muzhiki
s posta im tovar sdayut. Pajsu delayut horoshuyu. A to! Sgushchenku, tushenku, muku,
ris - vse, chto tashchat im so sklada ili stolovoj, to oni i prodayut. A potom
delyatsya s temi, kto im vse eto prinosil.
- Mne i sdat' nechego. CHto u nas sopresh'? Protivogazy?
- Kto na chto uchilsya, - uhmyl'nulsya Ivanteev.
Grishin vyalo pozhal emu ruku i pobrel v kazarmu. Nastroenie bylo
okonchatel'no isporcheno, i prodolzhat' razgovor ne hotelos'.
V raspolozhenii, lezha na krovati, dumal soldat ob arbuzah. Nu, ne smeshno
li? Vokrug fruktov polnym-polno, prodayutsya oni po deshevke, bachi imi
obzhirayutsya, a oni - ves' polk - tol'ko slyunu glotayut.
Zapreshcheno bylo russkim pokupat' u afgancev frukty. Vezli ih na mashinah
ili perebrasyvali na samoletah iz Soyuza, no vse ravno nichego iz etogo do
bojcov ne dohodilo. A samim chastyam, chtoby chto-to kupit' - ni-ni. Boyalis',
chto podsunut otravlennye frukty. A kak oni podsunut? Esli muzhik s sosednego
polya ih prodaet, a sam zhivet ryadom, i dom ego tut zhe stoit, gde detej orava.
Razve budet on etim zanimat'sya? Ponimaet prekrasno, chto za takie shutki
shuravi-sovetskie v poroshok sotrut vsyu ego sem'yu, a ot doma kamnya na kamne ne
ostavyat. I potom, to li on budet vse eto na bazar taskat' i tam prodavat' po
kilogrammu, to li on srazu - optom - vse sdast. Est' raznica? Konechno, est'.
A chto kasaetsya deneg, to ih v polku polnym-polno. Pod nogami valyayutsya. Kakaya
svalka bityh mashin za avtoparkom! Perevodchik Karimov rasskazyval, chto iz
kishlaka afgancy prihodili k komandiru polka. Razgovarivali o svalke.
Predlagali dva milliona afoshek, chtoby ee k sebe peretashchit'. Bachi - oni
molodcy. Rebyata govoryat, chto nashi sozhzhennye mashiny afgancy do boltika
razbirayut. Vse u nih v delo idet. A zdes' takoe bogatstvo rzhaveet
Dva milliona! U Grishina perehvatyvalo dyhanie, i on sudorozhno nachinal
dumat', chto zhe na eti den'gi mozhno kupit'. Vyhodilo tak mnogo, chto u soldata
sdavlivalo grud', i on otgonyal ot sebya eti mysli. Eshche by! Videomagnitofon
stoit v dukane sto tysyach. Da za dva milliona vsyu dolinu, vse polya, navernoe,
mozhno kupit'.
No kto kupit? Grishin prekrasno ponimal, chto nikto ne otvazhitsya prodat'
etot metallolom: ni komandir, ni ego zamestitel', ni nachal'nik shtaba. Dorogo
im eta sdelka obojdetsya, esli kto-nibud' ih zastuchit. A to, chto sdelaet eto
kto-nibud', Grishin ne somnevalsya. Zavist' da zhadnost' - podruzhki podlosti,
vse vtroem hodyat, pod ruchku. Von u nih dva prapora prodali mashinu benzina,
da den'gi ne podelili. Rassorilis' i v shtab drug na druga stukanuli. V itoge
- razbiratel'stvo, shum i sueta.
Gory vinograda i sochnye, prodolgovatye arbuzy vkupe s aromatnymi
yantarnymi dynyami postepenno ischezali v voobrazhenii Grishina i ot etogo
kazalis' emu eshche zhelannej. Nastol'ko, chto esli by dobryj volshebnik na
sosednie krovati s odnoj storony ot Grishina polozhil devushku, a s drugoj -
sochnyj, appetitnyj arbuz, to soldat by nadolgo zadumalsya, chto by vybrat'.
Predstavlyaete, do chego doshel Grishin? Ot devushki otkazyvaetsya! Net, vy
ne predstavlyaete - dlya togo, chtoby eto predstavit', nado vam bylo by
prosluzhit' v Afgane nu hotya by tri mesyaca.
Po nocham snilas' Grishinu bahcha.
A za kolyuchej provolokoj nayavu, a ne vo sne sozrevali ogromnye arbuzy,
utknuvshis' ogromnymi mordami v suhuyu zemlyu.
Odnazhdy posle obeda prishel Grishin k Ivanteevu. Nastroen on byl
reshitel'no.
- Nu ego k d'yavolu, Serega! Pojdem na bahchu.
- Kakim obrazom?
- Da cherez tretij post, po prohodu.
- Pryamo sejchas?
- Konechno.
- A ty ne togo? - Ivanteev pokrutil pal'cem u viska. - Oficery scapayut
- umresh', begaya v polnoj boevoj vykladke po placu.
- Sam ty togo, - obidelsya Grishin. - CHto ya, pridurok, prosto tak delo
predlagat'? YA zhe vse produmal. Segodnya v pyat' chasov v klube sobranie
oficerov i praporshchikov polka. Vse do odnogo tuda spolzutsya - eto tochno.
Dumayu, chto ne men'she chasa budut zasedat'. Da my za dvadcat' minut vse
sbacaem. Veshchmeshki s soboj voz'mem, granaty na vsyakij sluchaj - i vseh delov.
Ivanteev zadumalsya.
- A etot storozh-pacan?
Grishin zahohotal.
- Da on zhe odnonogij. Prygaet na svoej derevyashke ele-ele. CHto on nam
sdelaet? A esli podojdet, rugat'sya nachnet, to dadim emu v tykvu, i vse.
- Voobshche-to mozhno, - neopredelenno skazal Ivanteev.
- Ne mozhno, a nuzhno, - napiral Grishin. - Veshchmeshki i granaty ya uzhe
prigotovil.
I v konce koncov Ivanteev soglasilsya.
V nachale shestogo, proinstruktirovav rebyat na tret'em postu i poobeshchav
im parochku naispelyh arbuzov, druz'ya podalis' na bahchu.
Solnce skatyvalos' za gory. Ego luchi uzhe ne ispepelyali zemlyu, a lish'
skol'zili po nej.
Zadyhayas', soldaty podbezhali k bahche i nachali toroplivo vorochat'
arbuzy, vybiraya samye spelye.
Veshchmeshki postepenno razduvalis'. Iz shalashika vyglyanul smuglolicyj
parnishka, vsmotrelsya v soldat, a potom privetlivo zamahal rukoj. Druz'ya
pereglyanulis'.
- Podojdem, chto li? - sprosil Grishin.
- Davaj.
Afganec toroplivo skakal navstrechu. On radostno ulybalsya, pokazyvaya
melkie chastye krysinye zubki. Protyanul nemytuyu ruku, zacepilsya eyu za krepkie
mozolistye soldatskie ladoni. Priglashaya, tknul pal'cem v storonu shalashika.
- Bijo. Undzha bijo. Na tars. Dushman nist.
Slova "dushman" i "nist" byli druz'yam znakomy. Grishin kivnul golovoj.
- Nist tak nist. Pojdem, muzhik.
"Muzhik", kak ptica s perebitoj lapoj, zaprygal k shalashu. Soldaty
posmotreli na post, ubedilis', chto znaka trevogi net, i zashagali za pacanom.
V shalashe uselis' oni na zemlyu treugol'nikom.
- Angur buho?
Ivanteev s Grishinym neponimayushche pereglyanulis'.
Parnishka potyanulsya k uzelku, razvyazal ego. Tam okazalis' spelye bol'shie
grozdi vinograda.
- In angur ast! - skazal afganec i vlozhil vinograd v ruki soldat.
Grishin ugostil pacana "Ohotoj".
Ne uspel parnishka sdelat' neskol'ko zatyazhek, kak druz'ya vybrosili
pustye kisti.
- Horoshij vinogradik, - vzdohnul Ivanteev. - Vot takogo by nabrat'.
Mal'chishka, kazalos', ponyal, o chem skazal soldat. On vytashchil sigaretu
izo rta i bystro zagovoril, vysovyvayas' iz shalasha i ukazyvaya na dva odinokih
duvala, kotorye stoyali pochti u samogo podnozhiya gor. Rasstoyanie do nih - s
kilometr.
- Dar undzha angur besijor ziyad ast!
Parnishka shiroko razvodil v storony ruki, naduval shcheki i kachal golovoj.
Druz'ya zadumalis'.
- Shodim, chto li, - predlozhil Grishin. - Gulyat' tak gulyat'! YA uzhe i
vinograda hochu.
Ivanteev posmotrel v storonu polka.
- A esli zametyat?
- Tozhe verno, - soglasilsya Grishin i povernulsya k afgancu, - Ponimaesh',
bacha, my by shodili, no nam nel'zya. Komandor, ponimaesh', - Grishin tknul
pal'cem v storonu vyshek, a zatem svel pal'cy v kulak i udaril im neskol'ko
raz sebya po chelyusti, - golovu otorvet. Shodi luchshe ty. A my tebya podozhdem
zdes'.
Grishin pokazal na pacana i zadvigal dvumya pal'cami, budto shagaet tot v
storonu duvalov. Parnishka ponyal, vzdohnul i tak zhe vyrazitel'no pokazal na
derevyashku.
- Na nej mnogo ne nabegaesh', - soglasilsya Grishin.
On posmotrel na Ivanteeva.
- Shodim, chto li?
Afganec potyanul Grishina za rukav, vypolz iz shalasha, pokazal na aryk,
kotoryj prohodil ryadom, i bystro zagovoril.
- Po aryku predlagaet proskochit'. SHarit, bacha. Tochno, on sejchas suhoj.
Grishin vskochil s zemli, zahlopal po shtaninam ladonyami, otryahivaya pyl'.
- Davaj shodim. Veshchmeshki zdes' ostavim. Vinograd v majki sobirat'
budem, uzlom ih s odnoj storony svyazhem.
Soldaty brosili vzglyad na post - po-prezhnemu vse spokojno. I oni,
prigibayas', pobezhali k aryku.
Grishin s Ivanteevym zashli za duval i ostolbeneli: dva borodatyh afganca
celilis' v nih iz avtomatov. Pacan chto-to radostno zakrichal za spinami
soldat.
- Bezhim! - vshripnul Grishin i opromet'yu brosilsya za ugol. Ten'yu
metnulsya za nim Ivanteev.
Odnonogij, kotoryj stal kalekoj iz-za sovetskoj protivopehotnoj miny,
pisknul i kinulsya v nogi Grishinu. Tot pokatilsya po zemle, sudorozhno vyryvaya
iz karmana granatu, zatem dernul za kol'co i shvyrnul "efku" za duval. Vzryv.
Grishin vskochil, s siloj vbil nosok polusapoga v rebra pacanu i pomchalsya
k polku. Daleko vperedi mayachil Ivanteev, bystro perebiraya nogami.
Uslyshav vzryv, na postu zavolnovalis'. Soldaty uvideli, kak po polyu,
spotykayas', bezhali dve figurki. Oni razmahivali rukami i ne oglyadyvalis'.
Zastuchali pricel'nye avtomatnye ocheredi. Pervym spotknulsya i vrezalsya v
zemlyu Ivanteev. Petlyaya, kak zayac, mokryj i zadyhayushchijsya, k nemu podbezhal
Grishin. Rvanul za plecho, perevernul, zaglyanul v ugasayushchie glaza druga.
- Serega, bacha, kak zhe eto tak? Sere...
Dogovorit' on ne smog. Puli probili emu grud' i gorlo, sorvav
naposledok kusok cherepa na zatylke. Mozg cveta gorchicy kaplyami useyal spinu
soldata. Krov' hlynula na Ivanteeva, i Grishin upal ryadom s zemlyakom, s siloj
udaryaya nogami po zemle. Vskore i on zatih.
Ostervenelo zarabotali "zushki" na postah, razbivaya serye steny. Potom
po duvalam bila artilleriya. Tank, vypolzshij iz kaponira na pryamuyu navodku,
buhal monotonno i odnoobrazno. Steny stroenij vzduvalis' puzyryami pyli.
Na sleduyushchee utro na tribune stoyal komandir polka. Pod nej - na staryh
plashch-palatkah - tela Ivanteeva i Grishina.
Na placu - obshchee postroenie polka.
Snachala govoril komandir, potom zampolit. Oni rychali, materilis' i
grozili vsemi karami tem, kto eshche hot' raz popytaetsya vybrat'sya za predely
polka.
Zatem oni, kazalos', zabyli ob ubityh, i komandir, kak vsegda, ryavknul
v mikrofon:
- K torzhestvennomu marshu! Po-rot-no! Distanciya - dvadcat' metrov!
Upravlenie pryamo, ostal'nye na-pra-vo! SHagom marsh!!!
Iz dinamikov grohnula bravurnaya, radostnaya muzyka. Polk zasharkal
nogami, zashagal po perimetru. A vdol' tribuny uzhe rubili stroevym shagom
pervye roty, povernuv golovy napravo i vzdernuv podborodki. Komandir stoyal
kak chugunnyj i gavkal na teh, kto, po ego mneniyu, nedostatochno vysoko
podnimal nogu.
Last-modified: Sun, 21 Mar 2004 12:58:04 GMT