Ocenite etot tekst:



---------------------------------------------------------------
    Povest'
    Izd. "|ksmo", 2003
    Origin: http://fuego.front.ru/bibliobig2.htm
    Laureat premii "Debyut"-2003
---------------------------------------------------------------


     Se-ergej? --  vkradchivo  zvuchit v telefone.  -- Privet,  eto  Alisa, --
golyj obizhennyj golos.
     --  YA  ne hochu s toboj  razgovarivat', -- otvechayu  ya i  veshayu  nedavnyuyu
podrugu.
     Tugoe ee  telo pokachivaetsya na viselice, vzbaltyvaya mrachnymi grudyami. A
ya kogda-to imel k nej otnoshenie.
     Net, ya  ishchu horoshej pronzitel'noj lyubvi. I u menya, kazhetsya,  nachinaetsya
takaya lyubov' k  odnoj krasivoj krymskoj  devochke. YA byl tam etim letom. Svel
nas ee brat, kotoryj  u menya prikuril na ulice. Prikuril, a zatem my  s  nim
razgovorilis'.
     Ej vsego chetyrnadcat', Lene. "Model'naya vneshnost'", -- kak vse govoryat,
chavkaya etim  opredeleniem. Tochenaya,  s uzhe  pruzhinistoj  grud'yu,  s ogromnoj
usmeshkoj  seryh glaz, i tonkimi skulami,  i krupnym yarkim  puzyrem gub. YA by
sravnil  ee krasotu s  urodstvom. Slishkom krasivaya,  pochti  urodec. Zverskaya
krasota. U nee i familiya zverskaya i sochnaya -- Myasnikova. Ona zhivet s mater'yu
i bratom  v hiloj lachuge v derevne Livadiya, net  ni  radio, ni dazhe  knig  v
dome, da prikin', voobshche ni odnoj knigi,  krome zasalennoj broshyurki  "Sad  i
ogorod"!  Po  ekranu  starogo televizora  idet seraya ryab'...  Zato  u poroga
rastet derevce  alychi  s zheltymi  yagodami,  i na zimu Myasnikovy obstavlyayutsya
bankami  alychovogo  prozrachnogo  kompota.  Otec,  russkij  morskoj  kapitan,
davnym-davno  skrylsya.  Mat' Leny  --  hohlushka  Nadya,  uzhe  s  morshchinami  i
dryablost'yu, ran'she rabotala v YAlte  oficiantkoj, a teper' inogda vyezzhaet  v
Odessu  torgovat'  tryapkami.  Brat  Slavik  starshe  Leny  na  god  i  sovsem
nekazistyj.
     Slavik  ele  konchil vosem'  klassov,  hotya on hvatkij malyj,  i  teper'
tusuetsya na pyatachke v centre Livadii s rovesnikami. Pacany tyaguche splevyvayut
v goryachuyu pyl' (eto stil' tut  takoj -- plevat' tyaguche!) i zhdut mashin, kakie
by  pomyt', k vecheru nazhirayutsya, ukurivayutsya  hesha, Slavik pripolzaet domoj.
Konechno, on  strashno  degradiruet  den' za  dnem, i rech'  ego  v  podrazhanie
koresham bredovo-blatnaya. Slavik chrezvychajno gord sestroj: "Blin,  -- govorit
on,  i  v ulybke -- oblomok zuba. -- YA idu  po  mestnosti i  gorzhus', Sereg,
potomu chto ya  znayu, KAKAYA u  menya  sestra.  Esli b ya ej ne byl bratom, ya  by
ee...  YA  by ee,  Sereg, imel  --  i plakal,  imel -- i plakal..."  Gordost'
raspiraet ego, i on vypyachivaet  vpaluyu grud'.  Slavik tak KRICHIT. Krichat' --
znachit zayavlyat', rasskazyvat'  o chem-to.  I u menya  v  dushe  vse krichit. I ya
tebe, chitatel', podrobnee prokrichu pro Lenu Myasnikovu!
     Celyj den' rabotaet Lena Myasnikova. S voshoda nad morem do zakata. Ee i
drugih  nanyali za bescenok v podval,  chas  za chasom ona obtyagivaet skol'zkie
butylki bumazhnymi naklejkami, butylki poddel'nogo vina. Rabotaet na kriminal
devochka. YA odnazhdy zashel v ee podval na urovne fundamenta starinnogo zdaniya,
nekogda  carskoj konyushni.  Kto-to  grubo branilsya,  a v  otvet  --  shurshashchie
pokornye zvuki truda.  YA soshel  po  lestnice,  dver' v  komnatu  truda  byla
priotkryta,  spertyj   gor'kij  vozduh.  "CHe  tebe?"  --   dernulsya  ko  mne
gor'korotyj, s razdutoj shchekoj muzhik. Tut Lena  menya zametila, ona podbezhala,
otdelivshis' ot molodyh i nemolodyh tenej. Vystavila menya  za porog. Ona byla
bledna, i  nozdri  ee tonko drozhali  gnevom. "Mne vygovor budet.  Mne nel'zya
otluchat'sya. I syuda ne hodi. Vse". I ona ischezla. YA podnimalsya po lestnice na
solnechnyj  vozduh, a  za spinoj zvuchal golos, vymazannyj v gryazi: "Idi, idi,
topaj!" YA topal. YA vyshel na  ulicu i prazdnoj nogoj  poskol'znulsya na yagodke
alychi. Uderzhal ravnovesie,  solnce skaknulo v glazah. Ah, kak kislo i sladko
na poverhnosti!
     Vecherom  Lena,  osunuvshayasya, vybiraetsya  iz  podvala,  za nej ceplyaetsya
nekto YUlya. Tozhe rabotnica s  butylkami, melkaya durnuha,  pomidor rozhicy  pod
kopnoj chernyh volos. Vot devochki  osvobodilis' i, pereodevshis', otpravlyayutsya
v  YAltu. Otorvat'sya,  ottyanut'sya! Nado  lovit'  moment, poka  YAlta  grohochet
letnimi  uveseleniyami.  Lena  znaet  svoyu  krasotu,  ona  boitsya  propast' i
podruzhku tyanet za soboj.
     -- Mne Miss krasoty dali, -- hvastaet Lena, shiroko, akul'i ulybayas'. --
Vse  mne hlopali,  cvety  podarili,  u nas potom dolgo  stoyali eti  cvety...
Oranzhevye.
     -- A gde vse proishodilo?
     --  Da  tam...  --  ona uzhe nedovol'na,  -- v  klube odnom...  "Kaktus"
nazyvaetsya.
     O, ona  oslepitel'no  skrytna, ee prostodushnaya sem'ya nichego ne znaet  o
delah krasotki, a melkaya YUlya -- molchun'ya-soobshchnica.
     --  My  segodnya v "Kaktus" sobiraemsya,  --  prodolzhaet  Lena  i  ledyano
dergaet plechikom: -- Ne hochesh' s nami?
     Konechno, hochu.
     I  sejchas ya  prokrichu  vam,  kak ona, Lena,  provodit  vremya.  Pod grom
hlopushek  i  gomon  gulyayushchih,  u   zelenoj   vyveski   "KAKTUS"  i   moshchnogo
falloobraznogo  risunka ya stoyal  i zhdal. Risunok otbrasyval tolstyj  svet, ya
byl  zalyapan  kaktusovym  sokom...  ZHdal ih  polchasa. "Privet,  izvini",  --
ravnodushno   morgnula  krasotka,  vsya  v  serebristom   i  obtyagivayushchem,  ee
edinstvennyj naryad -- plat'e-cheshuya. Menya ne pustili s nimi. Parubok-ohrannik
progudel:  "V shortah ne  mozhno,  i  v bosonozhkah get'  otsel'!" YA  vyskochil,
raz座arennyj.  Pojmal  taksi, umchal  k  sebe na goru i  tam,  naspeh  natyanuv
civil'noe, brosilsya v mashinu, i vot uzhe menya vpustili.
     YA orientirovalsya legko, zakalennyj moskovskimi klubami. YA proshel skvoz'
golubeyushchij  chad, smuglyj, brityj, skulastyj,  i  srazu zametil moih devochek.
Oni nevinno  vorkovali za stolikom u gruznogo  zheltolicego  starika.  Starik
slashchavo  shchurilsya  na Lenochku, starik sostoyal  iz dryahlyh kulej  der'ma, ves'
raspolzalsya  v  kresle.  Uzhasnaya  scena. Lena  vskinula  beskonechnye glaza i
zashipela.  YA krivo usmehnulsya: "Dobryj vecher", moi glaza ego rasstrelyali. On
eto ponyal i v otmestku pogladil Lene koleno.  "Dura, s kem ona  putaetsya!" YA
sel nepodaleku i, chto podelat', to i delo oborachivalsya na nih.
     Sidel ya u steklyannoj steny, za kotoroj  mrachno penilos' more i  krovavo
migal mayak.  A  zdes'  vse gremelo i rydalo  neuderzhimym vesel'em. Za  odnim
stolom  bratva, krepyshi,  zatyanuli  sbivchivuyu pesnyu. Za  drugim --  suetlivo
rylis' v ede inostrancy, ih-to dopustili i v shortah, i dazhe v panamah. YA zlo
oziral  mir.  Tol'ko  more bylo  so  mnoj zaodno,  i mayak  mne  zagovorshchicki
podmigival: "Otomsti! Otomsti!" YA szhal ruki, smuglye kulaki uleglis' ryadom s
hrupkim bokalom. YA vse szhimal kulaki i razzhimal.
     -- Kulak? -- sprosila, prohodya, baba s vyvorochennymi gubami. -- |to chto
znachit?
     --  |to muzhestvo...  Naverno, znak  muzhestva... -- totchas podtyavknul ee
sputnik-karlik.
     Oni proshli.
     Potom  vse  zhe  podseli  ko mne  livadijskie  devochki,  my pili  vsyakie
martini.  Lena  vertelas'. "|to ochen' vazhnyj  chelovek!"  -- skazala ona  pro
der'movogo  starika.  YA  hotel   razdraznit'  Lenu,  zheltogolovuyu,   i  stal
zaigryvat' s ee podruzhkoj YUlej. No YUlya tupo i temno  byla bezotvetna, a Lena
vse dergala  zheltoj  golovoj, neterpelivaya, kogo-to  vysmatrivaya. Vskore ona
vsporhnula, i neuklyuzhaya YUlya -- za nej.
     I tut nachalos' samoe dikoe. |ti dve devochki poshli ot stolika k stoliku!
YA  otoropel. Ih  uzhe znali! Kakie-to vyazkie ugolovniki, tuporylye  bogachi...
Devochki prisazhivalis'. K nim naklonyalis' zhuyushchie mordy, im zakazyvali slasti.
Oni kormilis' u stolikov! Dura, dura, Lena, idiotka, neuzheli ty dumaesh', chto
eto tvoj parad krasoty? Dura! Rannyaya potaskushka!
     Nado ob座asnit'sya, chitatel'. Delo v tom, chto ona eshche devstvennica, Lena.
|to ona daet ponyat',  i brat s mater'yu eto  znayut. U nee eshche nikogo ne bylo.
CHego ona dobivaetsya, razgulivaya po takomu zavedeniyu? Ee iznasiluyut i  brosyat
v vonyuchij  kyuvet, i  budet lezhat' poluzhivaya i stonat'  v zvezdnoj  nochi. Oni
gryzli chipsy  i oreshki detskimi zubkami,  obhodya  stoliki. No ya ne znal, chto
delat', i ya nichego ne delal, ya  otpival, uhmylyalsya svoim  myslyam,  i mayak za
moej spinoj mnogoopytno podmigival, i more  ironichno shumelo. A potom devochki
ischezli. YA vstal i poshel ih  iskat'  v glub' kluba.  Ottuda vyletali  oblaka
golubogo dyma  i obryvki grohota. YA sidel by na meste i dal'she  pil, esli by
Lena byla blyad'... No ona zhe nichego ne soobrazhaet. CHto tam s nimi? I ya poshel
vglub'.
     Kislotnyj ad. Obdolbannaya tolpa  uvivalas'  vokrug svoej  melodii,  vse
tonulo  v  vonyuchem  dymu. A nad golovami utopayushchih  navis uzkij balkonchik, i
sredi  dymnyh klubov ya primetil  VRAGOV. |to byli tertye moskovskie  didzhei.
Pronarkomanennye naskvoz', oni o chem-to  lipko  soveshchalis', ya razlichil sizye
rty. Sliplis' na balkone... YA ih razdavil svoim bystrym  vzglyadom,  razmazal
ih po potolku.
     Devochek v klube ne bylo. YA obnaruzhil devochek uzhe na ulice. "Vy ne mogli
by nam pomoch'?" -- koketlivo-zainteresovanno brosilas' ko mne Lena, strashnoe
ravnodushie skvozilo. Okazyvaetsya, oni vyrvalis' iz kakoj-to mutnoj situacii,
i teper'  u nih  ne bylo  deneg, chtoby vernut'sya v svoyu  derevnyu.  "Poedemte
vmeste, -- skazala Lena zvonko.  -- Pogulyaem tam u nas, a?" Da, i my pomchali
po seroj doroge,  kustarniki carapali nam stekla. Na zadnem siden'e  byl ya s
Lenoj, ona erzala, to otodvinetsya, to prihlynet. My podskochili na povorote k
ih  Livadii, i tut Lena opyat' prihlynula, ona  mokro  zagovorila mne na uho:
"Izvinite, my uzhasno hotim spat'. Spasibo, chto vy... vy nas dovezli..."
     Zovi menya na "ty", Myasnikova!
     Podrugi  vykatilis' iz mashiny i poplyli k  sebe, a ya sel na livadijskom
pyatachke  i nachal  pit'. Pokupal v palatke pivo, butylka za butylkoj. Napeval
sebe kakie-to  krasnogvardejskie  i belogvardejskie  gimny. Potom svetalo  v
schitannye  mgnoveniya i  narastalo teplo. Poshatyvayas', ya vyshel na kraj ulicy,
vnizu, v  zeleni rva, tusklyj son  dosypali domiki,  nevesomo  burlilo more.
Zakrichali petuhi. Odno "kukareku" rastyanulos' tak  hriplen'ko, tak iskrenne.
Grubye kraski u  morskoj zari: tyap-lyap, oranzhevaya, fioletovaya kraska. Solnce
sal'no vzbuhlo. Volny kolebalis' svetlymi tenyami. |to vse vyshlo  neinteresno
i postylo. Tol'ko petushinye vopli menya i pozabavili.
     A   cherez    chas   ya   vstretil   Slavika   Myasnikova.   "Zdorov!"   My
poprivetstvovalis'  s pacanami, i  ya  otvel  ego  v storonu.  YA  byl  p'yan i
vozmushchen.  "Poslushaj,  -- govoril ya. --  Ona hodila ot  stolika k stoliku...
Pochemu?  Ona eshche celka,  a  uzhe  blyad'! Pochemu?" To est'  ya  stuchal  na  ego
sestrenku. On hmuro kival.
     On mne prinyalsya rasskazyvat' pro ee pohozhdeniya:
     --   Znaesh',  Sereg,  vesnoj  takoj  kipesh  podnyalsya.  Lenka  s  YUl'koj
zaskakivayut v dom: "Bystro shtory napyalivaj", -- tipa  ih bandyuki dovezli  iz
kluba, a potom nashi devki vyrvalis' i iz tachki sbezhali. |ti bandyuki vsyu noch'
po derevne nosilis', farami svetili po oknam...
     YA podumal: ogo! Po lezviyu ty porhaesh', Lena. A on smachno rasskazyval:
     -- K nej ezdil muzhik iz Donecka, mne babla sunul. Bashka u nego zheltaya i
golaya. Bashka -- kak yagodka alychi, Sereg. Muzhik-to ej podarki delal. On ee na
tachke katal. CHernyj dzhip u nego!
     -- Smotri,  --  skazal ya, -- Slavik, vykinut ee na  obochinu  iz chernogo
dzhipa...
     Uvy, ya redko  stal zaezzhat'  k Myasnikovym. YA ves' otdalsya  razgulam,  i
kazhduyu  noch' -- ocherednoe  myatoe telo.  Skalilis' yaltinskie  telki, bul'kali
napitki,  mutilis' processy.  YA  lish'  utrom  ostavalsya odin  i zasypal  pod
slavnye perezvony gorodskoj cerkvi i  revnivye treli ptashek. Spal  nedolgo v
solnechnyh blikah. Vstaval,  marshevo brel  iz  komnaty  vniz  s  gory, solnce
prozhigalo  temnoe  temya.  YA  kupalsya,  delal sil'nye  zaplyvy.  Nakonec menya
oglushil solnechnyj udar.
     Kazhdyj shag otzyvaetsya v viske, i stal'naya  staya igolok skachet s  zyabkim
perezvonom  i  rushitsya o kamennoe dno. ZHarovnya  vnutri  u  menya,  gde-to pod
serdcem, i serdce preryvisto vystukivaet. Alyj zhar pod  kozhej. Poluzhivoj,  ya
vybralsya vecherom na naberezhnuyu. Attrakciony, klouny, nebo kachaetsya v avos'ke
prozhektorov... A zimoj vse  opusteet, i  Lenochka Myasnikova  budet  sidet'  v
svoej  pal'movoj derevne  za neskol'ko  kilometrov otsyuda,  gde esli  proshel
neznakomyj  chelovek -- uzhe sobytie.  S etoj  mysl'yu ya natknulsya na Lenu. Ona
podskochila.  "Ty  vse  rasskazal   Slave!   --  protaratorila  slezlivo.  --
Predatel'!" -- otvernulas' i propala. Mel'knula, kak znamya. Takaya krasivaya.
     YA opustilsya v  otkrytoe  kafe u  morya.  Nad barom chernoe nutro dinamika
ritmichno sotryasalos'. "Kak u negrityanki", -- predstavil  ya. YA dumal o  Lene.
Mayak podmigival  moemu  serdcu, kakoj-to  namek na  vlyublennost'.  Ona takaya
zhenstvennaya, naverno, neispravimo zhenstvennaya -- Lena. Po vsemu poberezh'yu na
melkoj gal'ke sideli serye lyudi. Sumrak skradyval ih dvizheniya.  A vokrug  za
krasnymi stolikami rzhali, pod stolami drygali nogami v takt muzyke.
     Nazavtra  ya  priehal  v Livadiyu. Zashel  k bednym  Myasnikovym,  gostincy
prines, edy. Devochki ne bylo. I ya uzhe poshel k ostanovke, sest' v marshrutku i
ubrat'sya vosvoyasi, kak ona okliknula: "Serezha!" YA podoshel. Ona i YUlya  stoyali
u blednoj vitriny magazinchika.
     -- Uezzhaete?
     -- Zavtra, Lena, uezzhayu v Moskvu.
     Ona priblizilas':
     -- Priezzhaj, -- i pocelovala menya dlinno u etoj blekloj vitriny.
     Mozhet, ya opisyvayu rasplyvchato. Naprimer, ya o ee mamashe pochti  nichego ne
pishu.  Nu,  pro mat'  ee  ya  znayu, chto Nadezhda  Koval'chuk  priehala  v  Kiev
postupat'  v  institut. Ne  postupila,  dolgo  zhila v  obshchezhitii,  gde  bylo
blyadstvo  i pristrastili k alkogolyu. I vsya zhizn' u Nadi  tak poshla: paru raz
za god ona zapivaet. A chto v nashe vremya mozhet zhdat' ee tonen'kuyu dochku? Kto?
No Lena  koketnichaet  so vsemi  bez razbora, s  pozhirayushchej ee zhizn'yu. Ej  by
prostogo  parnya, ne krasavchika,  a obychnogo, kotoryj byl by ot nee bez uma i
krepko derzhal sem'yu.  Odnako ona  uzhe uchuyala sebe  cenu i  rvetsya  vpered, v
bary, k prishchuram bogatyh lyudej...
     |j!  U  menya plany  ser'eznye.  YA  hochu zashchitit' chuvstva ot  shin chernyh
dzhipov.  Ne  hochu  otdavat'  vam livadijskuyu  devochku,  ryhlye  vy  skoty  s
holodnymi chlenami. Hochu vlyubit'sya, chtoby i  Lena  v menya vlyubilas'. Ran'she u
menya  byla muchitel'naya lyubov' k zadastoj Alise. Potom ya  nadolgo razuverilsya
vo vsem  i teper' zhdu reabilitacii chuvstv. Lyubov'  nado  mnoj nadrugalas', a
nuzhny mne byli chuvstva goryachie i sil'nye. YA byl kinut v gryaz' licom i dolgo,
gde-to dva  goda, ne  mog opravit'sya, upolzal po  gryazi. Klonilsya  k  luzhe i
uznaval svoj nabryakshij  lik. Pomnyu, v aprel'skij denek ya  sharkayu  po Manezhu,
pravuyu ruku priderzhivaya levoj. Levaya paralizovana, chugunnaya, posle neudachnoj
vcherashnej kolki.  Esli zasuchit' rukav, pod kurtkoj i pod sviterom -- na vene
krasnen'kie sledy ukolov.
     Posle vse etih nadrugatel'stv zhizni ya hochu zaorat': dajte mne lyubov'! I
teper', okazavshis' v kurortnom  Krymu, ya volochilsya  za uskol'zayushchej Lenochkoj
Myasnikovoj,  14, zastavlyal sebya ee presledovat'...  YA alchnyj, ochen'  alchnyj,
zhazhdu lyubvi. I vopl' moj -- o lyubvi.
     U nas  budut  krasivye deti.  Obrazcovaya  sem'ya.  I  sginet  navazhdenie
alkogolya,  narkotikov, raspad  ostanovitsya.  YA ved' nastupatel'naya  zheleznaya
lichnost',  budu  kachat'  myshcy. Kurit'  ya uzhe brosil. YA  smogu rabotat', kak
veselo  i  ispravno rabotal  let  v  semnadcat'. Tak i vizhu  nas:  SHargunov,
Myasnikova. Lenu privezu v Moskvu.
     Ulybchivye,  my  s  nej  glubokoj noch'yu projdem po vetrenoj i sirotlivoj
Krasnoj ploshchadi. Prodolzhim nash dlinnyj poceluj na etoj seroj  ploshchadi, kogda
net tam nikakih lyudej i begayut sobach'i stai...


     Proishozhdenie "ura!" -- tyurkskoe. Perevoditsya: "Bej!" |to "ura!" menya s
detstva zanimalo.  YArostnoe, kak  fontan krovi. V etom slove -- vnezapnost'.
Korotkoe, trehbukvennoe.  Vse zhe zahvatchiki prinesli nam  prostor  i poeziyu.
Mistika prostoty. Zaryad energii. Est' slova,  kotorye vypleskivayutsya za svoi
predely. Bol'she i shire, chem slova!  Vyazko shevelyashchijsya "h..." zastavlyaet sebya
pisat'  na stene i v tetradi. Nikuda  ne ubiraetsya.  Ne  vymarat' i  "ura!".
Zvuki-instinkty. V nih magiya zhizni. "H..." -- rozovato-sizyj, hriplovatyj. A
"ura!" -- atakuyushche-aloe.  "Ura-a-a!"  -- i  v ushah  srazu  glohnet,  hohochut
krovyanye tel'ca,  serdca --  skachok! "Ura!" ne stormozit, ono letit, b'et na
letu! Hrustyashchaya serdcevina arbuza, blik solnca na vodnoj ryabi i udar v myaso,
v kosti, otryvanie zhizni!
     Strashno, kogda na tebya  orut: "Ura!", temneet v glazah, i ulepetyvaesh',
lish' by ne navalilis' temnoj massoj, ne pridushili.
     Prepodavatel'nica  muzykal'noj  shkoly  Valya,   vsyu  zhizn'  perezhivayushchaya
kratkij roman  s Brodskim, utonchennoe nervnoe sozdanie... Na nee  v pod容zde
nabrosilsya  nasil'nik, pridavil k  stene, rasstegivaya shirinku.  Potryasennaya,
ona vdrug vykriknula: "Ura-a-a!" I... samca kak vetrom  sdulo, tol'ko  dver'
pod容zda hlopnula.
     Salyuty  omyvayut nebo,  i  rvetsya  iz  glotok  vopl'.  Odnazhdy pod  grom
prazdnika yunaya kompaniya okruzhila melkogo yaponca.
     -- Ne, a kakie tvoi pacanskie ponyatiya? -- nastaivali oni.
     Podrostki  byli vozbuzhdeny,  to i delo oni otvlekalis' ot yaponca, chtoby
vbrosit'  v vozduh ocherednuyu dozu: "Ura!" YAponec obmorochno ulybalsya, po licu
ego skol'zili raznocvetnye otbleski. K koncu salyuta on poteryal soznanie.
     Dlya skol'kih etot zvuk byl  poslednim v zhizni,  skol'ko dush vpital on v
sebya.  Bezhali  slepo, ceplyayas' za  svoj zhe  krik, i poluchali  pulyu,  krovavo
davyas' krikom. Na vojne  vse krichat: "Ura!" Iz otchayannogo komandirskogo zova
vyrastaet obshchij hor, vetvistoe  moguchee derevo. YA  predlagayu  vam novyj Mif.
Mif o Dreve Ura. Zolotistaya krona gudit i shepchetsya nad polyami vojn.
     Korni kostistye, plody krasnye i kora... Tolstennaya kora!


     "Ne  hotite   porazvlech'sya?"  --   vkradchivo  prozvuchalo   v  telefone.
Porazvlech'sya!  Na stancii "Krasnye vorota"  s  kupyuroj  v  karmane dzhinsov ya
stoyal, pridavlennyj k mramornoj stene unylym  ozhidaniem. No vot narisovalas'
rezvaya  figura,  Makar, razmashistyj  shag, na  pleche raskachivalas' sumka.  On
naletel, mokrye krolich'i zuby:
     -- Davno zhdesh'? Net? -- YA na letu sunul emu  ruku. -- Pojdem, pojdem!--
Glaza  seren'ko smeyalis' i,  kazalos',  shli  puzyrikami,  on  tyanul menya  na
eskalator.
     -- A Alisa?
     -- Ona naverhu, naverhu...
     Makar   ves'   izvivalsya,   s   zheltym   petuhom   volos,   v   zelenyh
shtanah-sharovarah, useyannyh karmanami. On vskidyval  kadyk:  "A my s  Aliskoj
uzhe s utra gonca poslali. Klevyj, govoryat, tovarec".
     Nad eskalatorom plyli shchity reklam.
     -- Glyan'!  --  On tknul menya pal'cem v  grud'. -- Udachnoe  reshenie,  a?
Otli-ichno! -- i prichmoknul, kak chiriknul.
     |to on pro kakoj-to shchit.
     -- Kotoryj? -- sprosil ya.
     --  |h ty, razinya! Proglyadel... --  On  hlopnul  po plechu:  --  A ty-to
skol'ko beresh'?
     Pauza. CHto ya ponimayu v vashem geroine... YA pozhal plechami.
     My byli uzhe na ulice.
     --  Alisa gde?  -- SHCHuryas' ot vetra,  ya  sledoval  za provodnikom. Sochno
vgryzayas' v nogot', on peresekal ulicu.
     Vstali  u pamyatnika Lermontovu.  Pod nogami  poeta byl barel'ef.  Seryj
izvivalsya demon v kamenno-uzorchatom plameni.
     -- Tak Alisa gde?
     -- O!  --  vmesto  otveta syrym  nogtem pokazal  Makar. -- Super  vashche!
Pamyatnik demonu! Prikin'?
     YA otvernul lico.
     -- Merznesh'? -- sverlil za spinoj golos. -- Merznesh'.  A chego ty odelsya
po-lohovski? Teplej nado bylo.
     -- Kak zahotel, -- burknul ya.
     -- |h  ty, hot' by vorotnik  podnyal... -- I tut zhe grubye ruki shvatili
menya za shivorot: -- Daj hot' popravlyu!
     -- Pusti.  -- YA otpihnul ego i s odnoj vorotninoj, podnyatoj, prisel  na
kamen'.
     -- Vstan',  vstan'.  Mashinku sebe zastudish'.  Rabotat' mashinka tvoya  ne
budet!
     Sidel  ya molcha, okamenev,  prinimaya nabegi  vetra.  A on, naklonivshis',
stal zhguche podmigivat', kak pri tike.
     "Vy!" -- donessya zhirnyj koketlivyj golos. U trotuara ostanovilos' avto,
i Alisa, vysunuvshis',  grebla k sebe rukoj. My pospeshili zabrat'sya na zadnee
siden'e. Tam svernulas' eshche odna devka.
     Ehali  my po rodnomu  gorodu. Proplyvali --  zdanie  detsadika,  pochta,
perekrestok,  palatka  cvetov,  svetlaya   zelen'  derev'ev...  I   vse   eto
oskverneno, nad vsem nadrugalis'. Kto? Sidyashchie  v  avto. Oni eshche  ne sdohli.
Perebrasyvayas'  slovechkami, oni  skol'zyat glazami po moemu  gorodu. Kak  oni
smeyut  smotret'! CHto  oni ponimayut?  Von staruha prolila paket moloka, stoit
nad beloj luzhej  v  nedoumenii. Von rebyatishki s pronzitel'nym "ura-a!" begut
cherez dorogu... A oni, geroinshchiki, -- iz drugoj real'nosti, ne iz etih mest.
Ne smeyut oni smotret'!
     Alisa ozhivlenno bazarila, shofer napryagalsya,  i, rasplyushch'sya  my sejchas v
katastrofe, ya  byl by schastliv.  YA by sam sdoh, no  puskaj  i  oni  sdohnut,
puskaj ih  iskorezhit. Alisa  rasskazyvala,  povernuv  temnuyu  golovu:  "A  u
pod容zda  tolpa  podrostkov oshivaetsya. Nas  okruzhili: „Vy  k  kislomu?
Pust'  kislyj vyhodit", -- a u nih lica sovsem nevmenyaemye". I ona  zalilas'
hohotom.  Nevmenyaemye,  podumal  ya,  smeesh'sya   nad   neschastnymi...   Makar
zadergalsya:  "Prikol, prikol!"  "Ty den'gi shchas dash'?" --  proshepelyavila  mne
vtoraya baryshnya, Iren, vyalo vzdragivaya gusenicej rta.
     A  po pribytii  v kvartiru  vse  nachalos'. YA sidel na plyushevom  divane,
zadumchivyj, vlyublennyj  v Rodinu.  A  Rustam  bojko dejstvoval.  On  vylozhil
shpricy. "Lozhka i voda-a", -- zvyaknula prinesennymi s kuhni predmetami Alisa.
Iren sidela  na polu i perebirala gubami. Za oknom shumela  avtostrada, i pod
pyl'yu stekol  razlichima byla truba zavoda.  Moshchnaya truba, kogda ee vozdvigli
usiliyami narodnymi,  v kakom godu? Rustam byl vozbuzhden, gotovya  prichindaly,
on  veselo  kidalsya  pribautochkami,  kakie-to  neponyatnye  mne  frazy.  Iren
smeyalas' nutryano i kolyhalas' grudyami. V uglu stolika skaplivalis'  otbrosy,
upakovka shpricov, obertka...
     O! Dolgozhdannyj komok! Vse ustremili vzglyady. Makar vylozhil belyj komok
na lozhku, a fantik zhestko svernul i  metnul v  kuchu otbrosov. "Dlya barsuka",
--  rassmeyalsya skorogovorkoj. Barsuk?  CHto-to  slengovoe... Nu  a ya vspomnil
mal'chika po klichke Barsuk, shestnadcatiletnego, ya ego videl paru raz, umer on
nedavno  ot peredozy. Mne vchera ob etom  soobshchili. Takoj  yunyj -- i ischez iz
zhizni. "Barsuk umer  nedavno", -- vydavil ya, i razdalsya obshchij gogot. "Nu  ty
smorozil!" --  podmignul mne  Makar, ogon'kom  zazhigalki  podogrevaya  lozhku.
Smeyalis' i  obe damy, u Iren lichiko bylo smugloe, izmyatoe,  tochno podgnivshee
kivi... I rot-gusenica.
     "Tak tebe skol'ko? --  prinyalis' menya travit'. -- Tebe otlozhit' ili vse
srazu?" A ya v etom ne ponimal... "Pobol'she, pobol'she", -- obrechenno bormotal
ya.  Pervoj  kololi  Alisu.  Ona  zakatala  rukav  chernoj  kofty. "Tol'ko  ne
bo-ol'no",  --  nyla.  Glaza  ona plotno  zazhmurila, tak chto morshchiny  poshli.
Puhlaya,  ochen' belaya ruchonka. Kogda-to ya lyubil tebya, Alisa. Ruka kak oblako,
i skvoz'  eto  oblako edva  skvozit golubizna.  CHut'-chut' goluben'kogo, a  v
osnovnom  vse beloe  i puhloe.  Ven net.  Neudachnyj  ukol. Hvostik krovi  ne
vil'nul v shprice.  Net popadaniya. Makar ozabochenno  tykal v venu, a  Iren na
ruku navalilas'. "Bo-ol'no! -- vizzhala  Alisa. -- Soseda... Pozovite soseda,
on umeet". Svinyachij vizg na vsyu kvartiru, veny zapryatalis' vglub' sala. A za
oknom prizrachnaya truba zavoda...
     I vse zhe popali. Zataila  dyhanie Alisa, prinimaya v sebya dozu. "Lozhis',
lozhis'!" -- nastavlyal Makar, ona rastyanulas'  na divane, on kinul ej na lico
chernyj byustgal'ter. Ona lezhala postanyvaya, i tut zhe vzyalis' za menya. Uvy,  s
pervogo raza ne poluchilos'.
     Po pravde, chitatel', u menya uzhe byl krasnyj  biser ukolov,  ya  do etogo
vintom  obkololsya. Pomnyu  rassvet na lestnichnoj ploshchadke. Priyatel'  Stas mne
ruku zatyagivaet  remnem.  Prihod!  I srazu ya stremitel'no  uletayu  vniz, i v
sumerechnom soznanii otrazhaetsya  poslednyaya kartina:  gustye kapli krovi.  Pod
nogami kapli moej krovi. I ya padayu v etu krov'.
     -- Ish'! -- likoval Makar. -- Da u tebya tut puzyr' krovavyj.
     Iren podhihiknula  i  snova poprobovala mne vvesti, ya sgibal i razgibal
ruku.
     --  Horoshie, horoshie veny, --  sheptal Makar, -- vypuklye. -- I  belizna
zahodila v venu, rastvoryayas' v SHargunove Sergee.
     Vse.  Vytashchili  shpric.  Vatka.  YA  otkinulsya.  CHernye  Alisiny  trusiki
poleteli mne na lico. YA lezhal i gudel iznutri.
     Potom bylo  bluzhdanie po kvartire, zhadnoe othlebyvanie  vody iz butylki
"Svyatogo istochnika". V obshchem, vse eto uzhasno, chitatel', i glupo.
     --  SHarguno-ov, --  zavela menya  Alisa v  koridor.  --  Nu  kak? Pravda
uspokaivaet?
     -- Da uzh.
     -- A davajte vse vremya  preparat  prinimat'. Budem kolot'sya, nu, raz  v
chetyre dnya...
     "Podsela  uzhe  i  menya  podsazhivaet",  --  podumal  ya  i  izdevatel'ski
soglasilsya:
     -- A kak zhe!
     Uspokaivaet... V etom samaya strashnaya infernal'naya  storona  geroina.  U
geroina net kachestv. Tysyachi po vsej nashej ogromnoj strane kolyutsya ne potomu,
chto  priyatno.  Net,  nikak.  No  bez  etogo  nel'zya.  Geroin --  material'no
voploshchennoe  Nichto,  Nebytie...  Skuka   smertnaya.   Snezhnaya  pozemka  nashih
prostorov.
     My  vyvalilis' iz doma. Menya toshnilo,  a  oni boltali. Pravil'no, im zhe
men'she  dostalos',  eto u menya pochti peredoz. Poehali my v kakoj-to klub.  YA
vysunulsya v otkrytoe  okno, i tugoj  veter  zatykal mne  rot, i  hot' tak  ya
spravlyalsya s rvotnymi pozyvami. A  u kluba ya ih  ostavil. YA poshel zamedlenno
proch',   i   vokrug  vyrosla   strojka.   Vecher.  Rabota  zatihla,   zamerli
betonomeshalki. Vse  seroe, cementnoe, zheleznye  konstrukcii. Vdali  malinovo
okruglyalsya zakat.  I  tut sredi  etogo cementa menya  trogatel'no i  vyrvalo,
prozrachnym neskonchaemym potokom... Zakat malinovyj.
     Tyanulis'  dni, i nazvanivala Iren, ta, kotoraya shepelyavit. "Porazvlech'sya
ne  dumaesh'?  Est'  horoshego  kachestva..."  YA ne  vyderzhal: "Tebya zhdet pulya.
YAsno?" Ona proshepelyavila: "YAfno".
     YA proklinayu fal'sh'.  CHto  za razgovor: tyazhelye narkotiki, legkie  li...
Nenavizhu etu chush'!  Vy  govorite:  otryvajsya  kak  mozhesh', my  --  svobodnoe
obshchestvo,  no  skiny --  eto uzhasno.  A  molodye breyut sebe cherepa, uhodyat v
skiny! Vy pouchaete: beri ot zhizni vse! Kuri hesh, no tol'ko shprica ne nado! A
pacan nachinaet kolot'sya i  SPID  poluchaet, vy prezervativy navyazyvaete, a my
nazlo vam sovokuplyaemsya bezzashchitno.
     Obshchestvo nepovorotlivo,  ne otvetit  na prostejshij  moj krik. Vot gashish
razve luchshe geroina? Nu da, bezopasnej. A v smysle povedeniya? YA  pomnyu, kak,
ukurivshis', smeyalsya nad izbitym soldatom...
     YA shel sebe mimo. Maloj sidel na pne i zelenel butylkoj. Malen'kij skin.
V  chernom kapyushone. Za spinoj  u nego byla stena v dikih  nadpisyah  i  yarkih
razvodah. On naklonil butylku i polil pesok. Pesok iskrivilsya.
     -- Ty chego? -- sprosil ya. -- Gor'ko?
     On kivnul s nepoddel'noj grimasoj:
     -- Protivnoe, ne privyk poka.
     -- U  menya to  zhe samoe,  -- podbodril  ya. --  Let do  shestnadcati pivo
gorchilo.
     On rezko vskochil, vzbaltyvaya butylku. Vyrugalsya i, obernuvshis', shvyrnul
o stenu.
     Pena so steklom otekli vniz.
     -- Luchshe gash mutit'. -- On potiral nozdryu vzdernutogo nosa.
     YA kivnul.
     -- Tverdogo? --  udivilsya  maloj i zorko okinul dvorik: -- A  che? Mesto
nepalevnoe... Tebya kak vashche?
     -- Serega.
     -- Artem. -- Svetlye glaza v vorohe resnic. -- Lovander-to e?
     -- Sotka.
     -- Pokazh'!
     YA vzmahnul v vozduhe kupyuroj.
     --   CHur  vmeste  raskurivaem.   --  On  scapal   kupyuru  i  spustil  v
shtany-kamuflyazh.  --  Prosto  s  tabakom  smeshaem,  --  i   vstryahnul  chernym
kapyushonom, i vyskol'znul na volyu ego golyj cherep.
     Rozovymi pal'chikami maloj razvernul serebristuyu fol'gu. Komochki gashisha.
Raspotroshil papirosu  i stal ee pichkat' gashishevoj pyl'yu.  My duli.  YA vduval
napryazhenno,  do  temeni v glazah,  i pojmal na  sebe ego pristal'nyj vzglyad.
|tot skin menya buravil svoimi yasnymi glyadelkami.
     -- Ty! -- sprosil ya, teryaya potoki dyma. -- Kak zhizn' molodaya?
     --  Davaj! --  on  vydernul  papirosu.  Obhvatil  rashlyabannym  rtom  i
dososal.  -- Tut  nemnogo ostalos',  -- vydal  mne fol'gu. --  Zahochesh', eshche
nab'esh'.  Cigarki   voz'mi.  Nu,   pochapayu,  --  i  bystro   pochapal  proch',
otplevyvayas'.
     Tosklivo dymil v peske okurok.
     "A che? Mozhet, eshche?" -- dumal ya.
     I stal myat' papirosu. Tabak, vysypayas', poletel. YA zabival. Ne glyadya po
storonam. YA szhal  guby i povolok v  sebya tuchu. Gor'ko  poperhnulsya,  slezami
oblilsya...
     YA  dvigal  po Maloj Nikitskoj, kogda smeh nagnal menya. YA videl, kak  ot
gashisha gogochut podrostki, no nikogda ne dumal, chto  takoe vozmozhno so  mnoj.
Golubela  vdal' mokraya  ulica.  Bylo  sovsem  ne  veselo,  ya  proboval  guby
uderzhat'. No moshchnyj hohot menya unosil. Tak, smeyas',  ya skol'zil po ulice.  I
tut  ya natknulsya. Lezhit soldat. Zelenaya forma. Krov' plyla po licu, po shee i
stekala za pazuhu. Ryadom na kortochkah sidel drugoj soldat i terebil:
     -- Sane-ek, vstava-aj! Podymis'!
     A  Sanek  ohal   skvoz'  krasnyj  ruchej.  YA  poproboval  rukami   szhat'
raspolzavshijsya rot. Zavopil kavkazec-umora... "Bespredel! Bespredel eto!" --
siyal on licom obvinitelya. Glaza ego okruglyalis', kak u barana. Vtoroj hach, s
toporinym profilem, rvalsya k  lezhashchemu.  Ochevidno, soldat zhutko emu nagrubil
-- i vot  teper'  rasplatitsya!.. I  poluchil  s razmahu, i eshche  poluchit. Hacha
uderzhivali muzhichki, na hacha  nasedala gromkaya tetka, ona  slepila emu v lico
kakim-to udostovereniem, raspahnutoj korkoj...  A  v storone  lohmatyj  bomzh
opersya o kostyl' i ravnodushnejshe migal.
     YA  davilsya smehovoj  ikotoj! Rot rasstegivalsya! YA  melko drozhal gubami,
uderzhivaya guby, no naprasno... Hohot! Soldat vse ohal, ohal, a drugoj soldat
podnimal ego, bormocha... A ya unosilsya s hohotom vdal'.
     Vot do chego dovodit hesh.
     Tak chto nikakoj legalizacii nikakih narkotikov!
     V etom meste, chitatel', nado  sdelat' priznanie. Odin raz  ya na narkote
zarabotal. Ne vazhno, chto tam bylo. Poluchil vyruchku. Merzkaya mahinaciya.
     |to byl moj zhelto-bagrovyj, v vonyuchih dymah goroda  mesyac noyabr'. YA zlo
vstupal v  devyatnadcatuyu  v  moej  zhizni  zimu.  U  trollejbusnoj  ostanovki
naprotiv "Inturista" lezhal  muzhchina. Nepodvizhno. Mne pokazalos', na  grudi u
nego slozheny ruki. No ne v grobu, na serom asfal'te on zastyl -- tulovishche na
trotuare, nogi na krayu dorogi.  Na  ostanovke byl  narod,  vse  szhalis'  pod
steklo, kak budto idet dozhd', hotya byl moroz i sadilos' oranzhevoe  solnce. YA
priblizilsya. Okazalos', eto ne ruki, oni-to raskinuty v storony, a sobachonka
sidela u nego na  grudi.  Sidela  na grudi, svetlo-korichnevaya, vbiraya v sebya
proshchal'noe ego teplo. Vot eto da!
     Pod vpechatleniem trupa ya voshel v kafe. S. SHargunov -- chernaya s kruglymi
pugovicami  kurtka,  iz  nee  vyglyadyvalo  sinee  gorlyshko   svitera,  modno
spletennyj,  ne sviter, a  sinyaya  kol'chuga. YA zametil ih za stolikom, troih.
Mafiozi  menya tozhe  zametil. Maslyanistye  glaza ego uzhasnulis'  (mozhet, trup
nalozhil  na menya ottisk)... Mafiozi stal suetlivo ryt'sya v kozhanom koshel'ke.
Ostal'nye dvoe...  Odin --  eto byl  ego i shofer, i ohrana -- sportivnyj,  s
uzkim  licom. Drugoj -- lico,  sostoyashchee iz loskutkov. Vse lico iz loskutkov
myasa,  nekogda vzorvannogo, polagayu.  Sam Mafiozi, tolstyak v chernom pidzhake,
vse eshche rylsya.  Aga,  vot  uzhe  vytashchil  v polumglu  kafe  neskol'ko  kupyur.
Protyanul  ih mne, i tut  s shelestom na  stol u nego vypala  russkaya bumazhka.
"Na,  voz'mi  i eto!" --  puglivo skazal on.  YA ne otverg.  "Nu,  davaj!" --
kivnul on.  Vlazhnaya myakot'  ruki nakryla  moyu ruku.  YA  vyshel  v temno-sinij
vetrenyj gorod.
     "Ah, Mafiozi, vas eshche  povesyat!" -- napeval  ya  v takt  vetru.  Hotite,
tovarishchi, poves'te i menya, lish' by ne  bylo etih Mafiozi. Budu raskachivat'sya
na vetru. Lish' by ryadom Mafiozi, gruznyj, poskripyval. Ah, esli by vmeste so
mnoj ushla i eta epoha drags!
     Narkotik -- vrag. CHasto hochesh' nyrnut' vglub' za neizvedannym, nadeyas',
chto otkroetsya  tebe  chto-to  samoe  vazhnoe  i  vse ob座asnit  srazu.  A kogda
razzhimaesh' ruku, ne zhemchug  obnaruzhivaesh',  a zhabu ili skorpiona... Problema
ne v tom, podsel ty ili soskol'znul.  Narkotiki vybrasyvayut v sferu raspada.
Kazhdyj priem kak klinicheskaya smert'. Smert' na idejnom urovne. Mnogie, i moi
druz'ya tozhe, prevrashchayutsya v zhivyh mertvecov. A ya otkazyvayus'!
     Esli pojti po Nikol'skoj ulice, vyvodyashchej pryamikom na Krasnuyu  ploshchad',
to  okliknut: "Vy  nichego ne  iskali?"  Uvazhitel'no, na  "vy"  zagovorili...
Nichego ne  iskal!  Tadzhichka, rumyanaya, s uzkimi  medovymi  glazami, kosnulas'
kraem balahona:  "Vy nichego..."  Stoyat  na trotuare  pacany  zla. Peresohshie
rzhavye  rty.  V bol'shinstve  sami  storchalis',  na  dozu  sebe zarabatyvayut.
Mrachnye kostistye rozhi, i tol'ko vopros ceditsya skvoz' zuby. Devica v chernyh
ochkah,  chernyj ryukzak za spinoj. Na  bombistku pohozha, dlinnyj  nos  slashchavo
losnitsya. "Vy nichego...?" -- i solnce v ochkah sverknulo.
     A vseh  oslepitel'nej  dva bomzha, starik i staruha, v tryap'e. Lish' utro
svoj podnimaet  zhar,  oni uzhe na trope.  "Vy  nichego..." -- chumazaya,  shepchet
staruha adova, bystro  krestoobrazno  chernye pal'cy skladyvaya. Nizko  platok
nadvinut, glazik soshchuren tonko.  I bezobraznyj vint hmuro hranit  kotomka. A
ded sidit na granitnom kamne, bosoj, da-da, bosoj, i za pazuhoj pod holshchovoj
tkan'yu geroin, prostoj, kak sol'.  I v gushchu opyat'  ikaet sedoj borody volos:
"N-nichego ne iskali?"
     YA vdumalsya v vopros.
     NICHEGO!
     Ty, narkoman, dlya  zhizni osipshij i ohripshij, s temperaturnym ogon'kom v
glazah, produtyj potustoronnim skvoznyachkom. Otvergayu tvoj stil'.
     Kakie-to vy  vse -- i narkomany, i narkotorgovcy -- tvari podpol'nye...
Hishchnye, derganye tarakany. Samodovol'nye slizni. Vashi narkotiki mne protivny
ne prosto kak veshchestva, a kak ideologiya. Otvergayu.

     s bol'shim privetom k vam sem'ya Sudejko!
     Vo pervyh strokah nashego pis'ma napishem paru slov  o tom,  chto poluchili
ot  vas pis'mo,  za  kotoroe  vam  bol'shoe  spasibo. Iz  pis'ma uznali,  chto
mama-babushka  narushila  nogi, a  my  ee zhdali k nam.  Teper' kogda oni u nee
zazhivut...  Nogi-to starye,  ploho  delo. Mozhet, k vesne  zazhivut.  A mozhet,
Serezha priedet, posmotrit, kak my zhivem.
     Poka my zhivem troem: Petya, Andrej i ya. Mozhet, oni ujdut v svoyu kvartiru
vesnoj.  Andrej uchitsya v  desyatom klasse, uchitsya srednen'ko.  On GERAINTSIK.
Kolet  sebya. Vezde  lechili,  nichego ne  pomogaet.  Petya rabotaet. Tozhe chasto
boleet,  prostyvaet. A  pro  menya nechego govorit'.  Vsya  bol'naya,  tak, hozhu
potihon'ku. Nu vot i vse. Pisat' bol'she nechego.  Ostavajtes' zhivy-zdorovy. I
my ostaemsya v takom duhe.
     Tamara.

     Nu  a menty... Vechnoe sorevnovanie u  mentov s ugolovnikami: povadki te
zhe, pesni te  zhe i ryla te zhe.  Ryadovoj normal'nyj chelovek  dlya menta -- eto
ob容kt nadrugatel'stva, fraer, loshok...
     Na prohodnoj televideniya stoit ment.
     -- Izvinite, u vas zdes' odna prohodnaya? -- sprashivayu.
     -- Ne-a... -- Lupoglazoe ryaboe lico.
     -- A eshche gde?
     --  Tebe  che,  v rifmu  otvetit'  ili  kak?  --  tyanet ryaboj  i povodit
yarko-chernym avtomatom.
     Ah ty  suka,  dumayu  ya,  musorskaya...  Pochemu  oni  smeyut  hamit'?  Oni
energichno seyut sornyaki zla. CHto za struktura takaya -- seraya ryba,  protuhshaya
s golovy do hvosta!
     Dazhe zhal' ih inogda: kazhdyj den' nadevat' svoj seryj armyak i hodit' pod
nepriyaznennymi vzglyadami  celoj  strany.  Kak budto  vragi  naroda. No  sami
vinovaty. Sami sebya tak postavili.
     Menya postavili licom k  stene. Trezvyj i veselyj, ya shel skvoz'  noch' po
gorodu. Pryanaya  vesna, shar luny. Menya postavili licom  k belesoj stene Muzeya
SHalyapina, i ya vdyhal  izvestku.  "Nogi shire! -- Sapog bil po nogam. -- SHire,
blya, skazal!"
     Menty, vy dostali narod!
     Eshche  odna  iz  istorij.  Zimnij  put'. Belen'kie sugroby,  vydolbiny  v
ledyanoj koroste...  CHudovishchnymi zevkami ya vytravlyal iz sebya alkogol'.  Moroz
prinimal moj p'yanyj par. K ognennoj vitrine zakrytogo magazina primerz ment,
on smotrel  zakusiv gubu. Vz容hav na trotuar, indevel milicejskij "voronok".
Mentovskaya  rozha  byla  kak apel'sinovaya shkura. Sploshnye  oranzhevye pory pod
seroj zasnezhennoj shapkoj.
     On mahnul rukoj:
     -- Dokumenty vashi.
     YA protyanul pasport, i on pridirchivo udostoverilsya. Raciya treshchala u nego
na poyase.
     -- Nu che, epty, poehali...
     -- A chto takoe?
     On  zverski iskazilsya,  podal  znak.  Materyas', vyskochil  vtoroj  ment,
dolgovyazyj mal'chishka, -- razmahnuvshis', hlestnul menya dubinkoj.  Glavnoe, ne
padat', znal ya. Togda budut bit' i volochit'. YA shatnulsya, krivyas' ot boli.
     -- Davajte dogovorimsya, -- skazal ya bystro.
     -- Nu? -- Ment vyzhidatel'no slozhil guby trubochkoj.
     YA dal emu trista  rublej. On skomkal den'gi i sunul v karman tulupa.  YA
zabral pasport.  Pasport krasnoj  ledyshkoj prilip k  ruke.  YA shel  i udarami
botov razbival  na  hodu  melkie  sugroby. Bil ya  sneg, i sneg razletalsya  s
bezzabotnoj legkost'yu...


     V  shestnadcat'  let  ya  lishilsya   nevinnosti   v   ob座atiyah   piterskoj
prostitutki, a v  Piter iz Moskvy  i  nazad domoj  ya  ehal  s ostanovkami, s
polustankami i  progulkami.  Tver', noch',  pobleskivaet  vitrina  "Svadebnoj
odezhdy", a  chut' dal'she -- most i  pod  mostom chernaya voda. I derevo  rastet
tolstoe, koryavoe, ya po  nemu vzobralsya,  i suho otpadali  bolyachki kory. Byla
rannyaya  elektrichka,  alaya  zor'ka za oknom i mokrye kosogory,  sidyat muzhiki,
edut  kosit' i p'yut  iz  gorla vodku. Derevnya Okulovo, staryj  seryj vokzal,
pyl'  nositsya, prosvechennaya solncem,  ya pobrel za vokzal. Asfal'tovaya doroga
vzlipla  na solnce  i  kleilas'  k  podoshvam  moih bosonozhek, do  sih por na
podoshvah u  menya asfal't.  YA kupalsya v  serebristom  ozere i  soh na solnce,
otbivayas' ot slepnej. "Kak ozero nazyvaetsya?" Nikto iz mestnyh ne znal, kak.
A v  Piter ya pribyl s pyl'nymi nogami, shla lyubov' s prostitutkoj,  nogi  moi
skol'zili po prostynyam, ostavlyaya serye sledy.
     I  vot,  nasyshchennyj  vospominaniyami,  ya soshel  v Moskve na vokzale, a v
metro popal na poslednij poezd. Bezlyudno  bylo,  tol'ko naprotiv dvoe  seli.
Mal'chik  i muzhchina. Mal'chik sosredotochenno ustavilsya v pustotu,  lopouhij. A
muzhchina otkinulsya i glaza sonno zakatil. Potom on na menya glyanul, ya na nego.
YA  byl  obgorevshij,  s  krasnymi  gubami.  On zasmeyalsya i peresel.  "Pojdem,
Serezha", -- peretyanul  on  i mal'chika.  U muzhchiny  siyali  glaza,  on  nervno
ulybalsya, kazhdaya ulybka rezkaya, kak poryv vetra. Zuby v zheltom nalete. "Tebe
trinadcat'?" -- sprosil on, erzaya. YA podtverdil, zabavno schitat'sya molozhe.
     -- A ya uchitel' byvshij. Vot  podcepil. -- On pokazal zubami na mal'chika.
-- Besprizornik, na vokzale zhil. Pravda, Seren'?
     Mal'chik ugryumo otmalchivalsya.
     --  U  nego  dokumenty ukrali, on ehal k  tetke, v derevnyu v Tatarstan,
teper' na vokzale oshivaetsya. Seren'? -- I on shchipnul mal'chikovu shcheku.
     -- Nu, -- motnul golovoj Serenya.
     I snova vspyhnula ulybka missionera:
     -- Otospitsya u menya, vannu primet, v karty porezhemsya. Slushaj, a davaj i
ty s nami?
     YA  vyhodil na  Kievskoj, i oni  so mnoj, my byli pochti  sosedi,  seli v
poslednij nochnoj avtobus.
     -- V karty poigraem. Nu zhe, nu! -- goryacho uveshcheval  muzhchina. -- Vse! Ty
uzhe  soglasilsya.  --  On   dernulsya  k  besprizorniku:  --  Ugovarivaj  ego,
ugovarivaj! On tvoj tezka. A? -- Ugroza metnulas' v golose.
     -- Nu poezzhaj s nami, -- zabito vygovoril mal'chik.
     --  Aktivnee prosi! My tebya prosim. -- Missioner capnul menya za lokot',
a ya uzhe vyhodil. -- Kuda? My zhe vmeste!
     YA  vyshel, avtobus  tronulsya  dal'she,  i  tut  scena iz  kino:  medlenno
uplyvaet  avtobus, a  za  steklom muzhchina vdrug  oprokinulsya  na mal'chika  i
istovo celuet ego vzasos, golovu  emu obhvativ rukami. Ischez avtobus, i lish'
noch'yu noch'...
     A nedavno v zimnih sugrobah u gostinicy  "Moskva" ya uvidel tolpu detej,
prostodushnolicye, puhlorotye.  Ih  rastlili,  v  pidorov  prevratili. Melkie
nesmyshlenyshi. "Dyadya, dyadya. -- Oni hvatali menya za bryuki.  -- Provedem noch'?"
Drug  druga za  chleny lapayut  pod kurtochkami. Nyuhayut klej,  nosy  okunayut  v
paket. A  ryadom delovityj hmyr' v chernoj kozhanke pokurivaet, prismatrivaya za
galdyashchim tovarom. I ment tut zhe, ravnodushno-sytyj.
     YA prosnulsya ot sil'nyh ryvkov. Dver' mashiny byla raspahnuta, i moj drug
Stas  vytyanul  menya za soboj. "Serzh!" -- bormotal Stas, uvlekaya  k  fonaryam.
Fonari  krasneli  nad  vorotami.   Golubymi  volnami  perelivalas'  neonovaya
vyveska. Veter zakrutil i pones nam navstrechu sneg. "Serzh!" -- smeyalsya Stas,
a  vokrug  byl  gustoj  moroz, pod  takoj moroz vytyagivayutsya  sosny  i  volk
perebegaet zasnezhennoe pole.
     Ot  stolikov povernulis' brutal'nye  vlazhnye  mordy, hryashchevidnye  nosy,
gluboko zasazhennye glaza.
     -- Ne  hotite  mine-eta?  -- potyanulsya  vstrechnyj muzhik v  obtyagivayushchih
losinah. Na golove parik v blestkah.
     YA pokachal golovoj, a Stas hihiknul.
     -- A pochemu ne-et? -- Muzhik govoril, budto poloskal gorlo.
     Tipy v  pestryh tryapochkah, s vodyanoj razmytost'yu lic. Vsyudu zuby, guby,
slyuni...
     -- Vse smeesh'sya! -- zlo skazal ya Stasu.
     --  Narevus' eshche  v  adu,  --  probormotal Stas  s  kakim-to  nezdeshnim
akcentom.
     Preispodnyaya... Starichok,  vylityj  Kalinin, v kostyume-trojke, akkuratno
sedoborodyj, v pensne,  rashazhival. Vysmatrival  sebe parochku. Ruchki zalozhil
za  spinu. A na podiume izvivalsya  negr,  losnyashchijsya, v zolotyh trusah. To i
delo  priblizhalsya  k  obryvu,  emu  sovali  v  trusy  kupyury,  ottyagivali  i
zahlopyvali rezinku trusov. I on ottancovyval v centr podiuma.
     My seli so Stasom  za stolik,  pili. YA  obvodil glazami  eto pomeshchenie.
Iz-za  stolikov  menya pronzali vzglyady. A cherez nekotoroe vremya navis chej-to
golyj  lob. Dyad'ka  let pyatidesyati, a za  nim  plavno, s  chutkim samolyubiem,
opustilsya paren',  bobrikom  strizhennyj,  v  businkah pota. Grafin  vodki  i
ryumochki...
     -- Studenty?  -- sprosil starshij, pohozhij na rybij skelet. -- A slyhali
vyrazhenie: privychka -- vtoraya natura?
     -- I? -- skazal ya.
     -- SHo ty dumaesh', ya pidorom ot bol'shogo zhelaniya stal?
     -- Pochem ya znayu.
     -- Konchaj  bazarit', Mamanya! --  podtolknul nogoj  mladshij starshego,  i
podprygnul i zazvenel stol.
     --  Tiho,  tiho, Nikolya. --  Mamanya otmahnulsya rukoj,  edva  ne sadanuv
druzhka  po licu. -- Da esli b  mne ran'she skazali, sho ya s muzhikami budu... YA
by  na  meste poreshil, ne  risuyas',  kto mne eto skazal.  |ta  molodezh',  --
pokazal  glazami  zal, --  mne, esli hosh', sovsem  postoronnyaya! Oni tut radi
zabavy drug druga tiskayut...
     -- A vy kak? -- osvedomilsya ya s prohladcej.
     -- Da my... Vse ne ot horoshej zhizni!  Mozhet, vyshli my,  kak  govoryat, s
vrednymi  privychkami,  a  sebya  ne  teryali.  Nikolya  podtverdit,  byvalo,  ya
nekotoryh... ya ih... prosto po-chernomu... --  Pri etih slovah mladshij  krivo
usmehnulsya. -- No shoby samogo menya... Ne nas opuskali, a my opuskali! Ponbyal
raznicu? Ponya-al? -- On tonen'ko podvyl.
     -- Ponyatno,  -- otozvalsya Stas. On sidel golovoj k kondicioneru,  i ego
legkie svetlye volosy shevelilis', kak bol'shie pauki.
     -- Ponyatno... SHo tebe ponyatno?..
     Rezko nastupila  tishina.  Mladshij osushil  ryumku vodki i  vmesto  zakusi
vyskazalsya:
     -- Mamanya, ni oni tebya ne znayut, ni ty ih... Konchaj ty, epty.
     A lico starshego uzhe iskazila zabava. On szhal tupo siyavshij stolovyj nozh,
pokrutil im i povel na druzhka.
     -- Aga-ga-ga, -- razeval on rot.
     -- YA  tebe, ga-ga,  etim grafinom po golove shcha! -- predupredil Nikolya i
vypil eshche.
     Mamanya, gogocha, vel nozh. Hudaya  ruka, vybivayas' iz  rukava, polzla  nad
stolom.
     -- Zare-ezhu, zare-ezhu ved', -- privstal so stula. -- Ty ved' znaesh'. --
V golose zateplilas' pugayushchaya laskovost'. -- Da, Nikolen'ka?
     YA vstal,  i Stas  za mnoj.  Stas  povlek menya v  temnotu. Temnaya uzost'
koridora,   vozduh   dushnyj    i   lipkij,   neslo   odekolonami.    Publika
pereglyadyvalas', blestya belkami. Iz kabinok shurshala i stonala voznya. U steny
vyzhidali  svoj chered. Kakoj-to yunosha privalilsya k  stene i, vzdernuv  majku,
obnazhil  tosklivuyu grud'.  Ad v pryamyh,  srednevekovyh  ego izobrazheniyah.  I
postoyanno zhalobno hlopali dveri v kabinkah, vyvalivalis' odni i ustremlyalis'
drugie. I chego-to  ryshchushchaya verenica brela po uzosti koridora. Vse tolkalis',
kak zhe inache v takoj tesnote, zadevali drug  druga, prevrashchaya eto v shchipki, v
poglazhivaniya... T'ma. Szadi ch'ya-to ruka szhala mne yagodicu.
     YA vyrvalsya. "Vse, Stas, poka". I ya poshel proch'.
     Proch', proch'!
     YA pomnyu,  volosatyj  doktor. Obychnyj profilakticheskij osmotr. On lez ko
mne podlymi  korotkimi rukami.  Volosatye  ruki vysovyvalis'  iz-pod  belogo
halata, na smuglom zapyast'e goreli zolotye  chasiki. On  blizil ko mne rot, ya
skazal: "Otstan'te".
     A on so mnoj delilsya zabotoj:
     -- Ko mne mal'ca privela mamasha, ya ej govoryu: "Vy podozhdite  za dver'yu,
chto on,  rebenok,  chto li, pyatnadcat' let". YA  p'yanyj  byl,  ploho  pomnyu...
Koroche, ya  emu govoryu: "Sosi davaj". I  vyhodit, chto potom on  mamashe  svoej
nazhalovalsya. Ona v isterike, k  glavvrachu pobezhala... CHego oni dokazhut? Malo
li chego mal'chishka breshet? Pravil'no ya  suzhu? -- I on oter lob, i pod myshkami
halat u  nego otsyrel ot pota. -- Podumaesh',  otsosal... I ya  emu otsosal...
Emu priyatno -- mne priyatno... -- bormotal doktor, poteya pryanoj kozhej, nervno
smargivaya  pod  ochkami. --  Tvoe  zdorov'e, milyj moj. Ne  budesh',  a ya  eshche
malen'ko... -- On proglotil kon'yachok, sgrimasnichal, vzyal svoyu borodu v kulak
i krepko szhal. -- Uh, obozhgla! -- I podmignul mne: -- Vse ravno v mogilu...
     |tot  chelovek  --  syroj,  gruznyj,  s  zapahom  bolota,  vzdragivayushchij
tryasinami  svoego tela.  On uzhe sdoh kak  chelovek. I vse zhe on smakoval svoi
slova, on  sladko vygovarival ih, podsyusyukivaya,  i tolstym  yazykom vypihival
naruzhu.  YA podumal: ego  yazyk...  Naverno,  pri pocelue  u etogo yazyka  vkus
chernosliva. Mne bylo pronzitel'no toshno.
     YA dunul iz kabineta.
     -- Kuda zhe ty, milen'kij? -- zakudahtal doktor.
     A nedavno ya byl na soveshchanii molodyh pisatelej. Podmoskovnyj pansionat,
sidel ya v  nomere u  odnogo  iz  parnej.  I tut vvalilsya  gej-poet.  Emu let
tridcat', migayut glazki, ves' on svalen iz sharov rozovo-ulybchivyh.
     --  Skazhi, a  ty goluboj? --  sprosil hozyain nomera, Vas'ka,  dramaturg
ural'skij.
     -- YA? Nu i chto! -- I, podojdya k ural'cu, poet metnul emu ruku v shtany.
     Dramaturg otstranilsya.
     -- Nu, kogda ya tak tebe delayu, razve tebe ne priyatno? -- zaiskival gej.
-- Razve net? A dlya tebya? -- On sunulsya ko mne.
     -- Net, dlya menya omerzitel'no. -- YA pokazal emu kulak. -- Pederastiya...
Znaesh', chto eto? |to volch'ya yagoda v zayach'ej gube! Skromnee nado derzhat'sya.
     Poka  ya  emu tak  vygovarival, on prevrashchalsya v nezhit'.  Ego  lico  vse
bol'she  prosvechivalo vodoj  i  nakonec  sdelalos' vodyanistym puzyrem. Stoilo
carapnut' igolochkoj,  kak  on by sdulsya, vypustil iz  sebya durnuyu vodicu. On
razduvalsya, otvorachivalsya, ego vyneslo von iz nomera.
     To  li  delo  devochki...   I   legkost',  i  nezhnaya  igra,  i  oboyudnoe
proniknovenie rechej. Moe prednaznachenie --  v  lyubvi k  zhenshchine. Ohvatit' ee
odnim  poryvistym vzglyadom, chut'  zaderzhavshis'  na  grudyah.  Lyublyu  zadornyh
devic,  kurnosyh.  Lyublyu  blondinochek  tonkih.  Vlastno  lyublyu.  ZHenshchina  --
chernozem,  ryhlaya zemlya v ozhidanii,  vsya parom ukutannaya. Sechet ee  stal'noj
dozhd'! Muzhskaya osob' da zhenskaya -- vse horosho i yasno.
     A chto takoe pediki?
     YA znayu, chto sil'no riskuyu, vvyazyvayas' v etu temu. Nu a oni? Oni zhe prut
so vseh storon. Ochen' nahal'no vedut sebya. YA zayavlyayu: "Ne lyublyu vas". Pidosy
imeyut delo s  muzhskim otverstiem. Oni rasprostranyayut emanaciyu kala. Kal  pod
manikyurom nogtej.
     Narod ih vytalkivaet  von, instinktivno. Leto, davka avtomobilej, shofer
vysunulsya, signalit  i vopit:  "Pidaras! Ehaj  davaj, pidaras!" Vo, dumayu ya,
shagaya po trotuaru, PIDARAS -- zharkoe narodnoe rugatel'stvo...

     Ne kuryu  ya uzhe mesyacev  sem' i  podveshen  na nezhnoj  dymchatoj  nitochke.
Odnako stoit  zakurit'  -- i, znayu, vse nachnetsya zanovo, opyat' ya zadohnus' v
tabachnoj udavke.
     Dvenadcati  let  ot rodu  ya na  dache  podobralsya  k  palatke.  Mne bylo
neudobno pokupat' sigarety.  Takoe zhe chuvstvo dolzhen ispytyvat' lyuboj v etom
vozraste.  YA  stoyal  vrode  kak  v  zadumchivosti  i smotrel.  Pochemu-to  mne
kazalos', chto prodavshchica na menya naoret, potashchit za  ruku k roditelyam  cherez
ves' poselok, sceny  konfuza risovalis'  mne.  Tut  k palatke podoshla  baba.
"Mi-il!"  -- pozvala ona. Vyshla  prodavshchica, i  dve  podrugi stali  boltat',
podbochenyas', o tom o sem. A  ya kak durak zhdal i vse laskal  glazami zavetnuyu
pachku. Nakonec oni rasprostilis'. "CHego tebe?" -- uronila prodavshchica. "Dajte
sigaret,   pozhalujsta",  --   vygovoril  ya  poryvisto.   "Kakih?"  I  sdelka
sostoyalas'.
     No ta  pachka  menya  ne  vtyanula  v kurenie.  Kurit'  ya  nachal pozzhe,  v
vosemnadcat', kogda Alisa menya ostavila. Kuril bespreryvno, zazhigaya sigaretu
ot sigarety. Nasil'no okunul ya sebya v dym. I Alisa ischezala, i bezhalo peredo
mnoj gustoe stado loshadej, pokazyvaya lish' dymchatye krupy. Dym govoril mne  o
tshchetnosti vsego. Lyubila-razlyubila, vse erunda...
     Schitaetsya poshlym oblichat' kurenie. No ne znachit zhe eto, chto nado na etu
temu zatknut'sya. Kurenie -- vazhnejshaya tema v sud'be naroda.
     CHitatel',  pozovi svoyu volyu! Prikin',  my s toboj budem drat'sya. U menya
legkie,  u  menya  dyhanie gromadnoe,  prostor. A  ty bystro skisnesh', vozduh
stanesh' lovit' zhalobno. Potomu chto ty -- kuril'shchik!
     Milliony nashih lyudej mogut pri  zhelanii pokazat'  sebya. Voobshche-to  byt'
kuril'shchikom -- horoshij  povod ispytat' svoyu volyu. Napryagaj  myshcy,  sam sebya
zavoevyvaj.  Ogryzayas',   milligramm  za  milligrammom  otstupaet  iz  krovi
nikotin, vyzyvaet bezumnye  sostoyaniya, a ty  vydavlivaj vraga. Derzhis'  -- i
uzhe  dyhanie shire i  chishche, i serdce chetche,  i rasseivaetsya  svinec.  I  zuby
ulybki belee!
     YA  zametil:  vdyhaesh'  sigaretnyj  dym,  a  vydyhaesh'  zhiznennye  sily.
Kazalos' by, zhalkij shtrishok -- uzor dymka. No vot zakuril chelovek -- i srazu
vidno: NE  BOEC. "Ne  boec", -- vizhu  ya. Raspiska v svoej slabosti.  I  dazhe
podpis' bleklo  rasseivaetsya...  Kak hodyat  kuril'shchiki, kak ya hodil?  Unylo,
sogbenno.  Ironichno krivitsya tabachnyj rot.  Nogi podtachivaet  dymok  -- net,
luchshe eshche posidet'... Luchshe eshche pokurit'... Skorej, skorej,  sejchas sigareta
budet! Pokuril -- osunulos' lico.
     Kazhdyj  kuril'shchik  zavisim ot hozyaina. Pokorno hvataetsya za  sigaretku,
tashchit v sebya  dym. CHto eto za  bred: idet chelovek, zachem-to ostanavlivaetsya,
zachem-to zakurivaet. Hozyain dovolen. I pacany schitayut zapadlo ne kurit': kak
eto tak,  pacanu --  i  ne kurit'... I osypayutsya iskrami nashi serdca, peplom
letyat golovy. Besprosvetnoe budushchee u nas, u kuril'shchikov. Vsya pravda o nas u
nas  vnutri.  Esli  legkie zakopchennye  i dyhanie smradnoe, vse  s chelovekom
yasno.
     Vklyuchiv komp'yuter,  ya,  poka on zazhigalsya,  poshel  pokurit'  na balkon.
Kuril  v  odnih  trusah,  ezhas'. Mne oprotivelo, i  ya stal tushit' cigarku  o
mokryj  karniz. No vdrug stalo zhal' cigarku, ya  sudorozhno ee razduval. Vnizu
byla mokraya gryaz'. Vziraya  vniz, ya  pochti brosilsya.  YA uzhe  pochuvstvoval etu
gryaz' u  sebya pod golovoj, gryaz' kasalas'  moih shchek,  i ya ispuskal poslednij
vzdoh. Nado  issledovat' svyaz' sigarety i  samoubijstva. Sigareta vvergaet v
tosku smertnuyu. Nepreryvnyj suicid v dushe.
     YA podumal o znakomyh, kto chto skazhet.
     --  SHargunov  vybrosilsya iz  okna,  -- skazhut oni, odin  spesha  udivit'
drugogo, ne "s soboj pokonchil", a imenno tak: "vybrosilsya".
     Dokuril -- i kinul cigarku.
     Vernuvshis'  nazad  v komnatu, ya  sel k uzhe  zazhdavshemusya komp'yuteru.  YA
nabival  stroki.  Peredo  mnoj  siyal  ekran  komp'yutera,  svetlo-seryj,  kak
pasmurnoe  nebo, i chernye  pticy  slov  letali  i shchelkali vse nizhe  i  nizhe,
predveshchaya dozhd'... YA otorvalsya ot ekrana, vysunulsya v okno i opyat' zadymil.
     A noch'yu kuril'shchik Sergej zabylsya  snom. Menya  donimal zatyazhnoj nesvezhij
son. Kuskami vse bylo ochen'  pravdopodobno. Snilas' zhizn', s ee rasporyadkom,
so smenoj dnya na noch'. Troe  druzej prisnilis' -- dva mal'chika, odna devochka
--  i ulamyvali menya na sovmestnyj  suicid.  Zachem eto? Da vot zahoteli byt'
posledovatel'ny v  svoem tragizme. "Ne v igrushki igrat'", -- vlastno molvila
devochka. YA ne otkazalsya, ya im obeshchal podumat', energichno kival, sam reshiv ot
nih  smyt'sya.  Pomnyu  iz  sna  shchemyashchie, shchenyach'i svoi oshchushcheniya. Potom igra  v
pryatki...  I  tuman rasseyalsya.  Za oknom  sinel vecher, zvonit  telefon,  mne
soobshchili:  vse troe  chas  nazad  povesilis'.  Kak  zavorozhennyj  vyslushal  ya
izvestie.  YA ved' pochti razdelil s nimi ih uchast'. No net, oni povesilis' --
da, vse troe. Uzhe prostyl ih sled, ostyvali ih tela...
     Nautro  (prisnilos'  mne  i  utro)  prishli  drugie znakomye,  zhivye,  i
nachalos' obsuzhdenie.  Dlilas'  zhizn' vo vsej  ee  krase, a gde-to  na vtorom
plane  bezmolvno  valyalis'  trupy.  Vo  sne  ya  uvidel  ih  tajnym  zreniem:
plastmassovye  manekeny. I, zvonko obsuzhdaya  sluchivsheesya, ya  dumal:  nelepaya
oshibka!  Vy vyshli, rebyata,  durakami. Vy by ulovili  eto, esli by voskresli.
Takoj son. Udushlivyj son. Dym sigaretnyj plelsya nad etim snom...
     CHitatel', razorvi pachku,  razom perelomi sigarety. I nastupaj smelo. Ni
shagu nazad,  ne oborachivajsya. Goni von iz  sebya  dymnye  polchishcha!  Kurit' nu
nikak bol'she ne hochetsya. Lenu Myasnikovu poceluyu chistejshim rtom!
     Kak ya brosil?
     A  prosto,  shagaya  po dlinnoj ulice,  ponyal:  pora brosat'.  I,  pomnyu,
zaderzhal  glaza na  shchitke s krayu  trotuara. Iz serii: "Zdes' mogla byt' vasha
reklama". Izobrazhenie -- ne reklamnoe, a razvlekatel'no-gorodskoe. Belolicyj
mal'chik.  Kroha, uchitsya  hodit', privetlivaya  ruchonka  tyanetsya, v glazah  --
pustota pobedy. I yarko-alaya nadpis' trassiruet: "A znaesh', vse eshche budet!" YA
zverski  usmehnulsya. Serdce svirepstvovalo.  "Ura-a!"  --  raspiralo  grud'.
Presnaya sigareta torchala izo  rta. Szhav  zuby, ya  stoyal, a naprotiv na shchitke
byl geroj. Vspyhnula  zazhigalka.  Reklamnyj  rebenok podmignul. I ya otbrosil
sigaretu! I vse. Dazhe bashmakom ee podavil.
     Vse, bol'she ne kuryu.  Sigareta  podkradyvaetsya ko mne  vo  sne. Vo sne,
byvaet, zakuryu -- i sgorayu so styda ves'.
     No est' eshche odno  bedstvie.  O vodke-ubijce slishkom  mnogo  govorili, a
segodnya  ya  vizhu  eshche odno  bedstvie  --  pivo,  pivko... CHelovek opivaetsya,
vzbuhaet  kak na  drozhzhah,  kak  beremennyj.  A  ekran  migaet raznoobraznoj
reklamoj. Vot  ya gulyayu po  gorodu,  i vsyudu  l'et pivo.  Lyudi  v  podrazhanie
reklame opivayutsya  publichno, oni speshat skopirovat' reklamnyh personazhej i v
svoem  vostorge  pereigryvayut. Lyudi  na  ulicah  --  sverhreklamny!  Tolstaya
devochka s mohnatym shmelem  rodinki na shcheke tugo vpilas' v butyl'. Klerk, ele
peredvigaya nogi (korichnevyj galstuk  s容hal nabok), ispuganno vzglatyvaet na
hodu.
     -- Kakoe? -- bledno obernulas' ot palatki molodaya.
     -- Prodvinutoe, kakoe! --  grubo  oborval  pryshchavyj muzh,  on  pokachival
kolyasku, a v nej sidel i puzyril rot ogromnyj rozan-malysh.
     Vo  dvorikah vystraivayutsya otyagoshchennye tela, iz smorshchennyh  hobotkov --
penistye potoki. Blestyat mochevye steny, temnye strui ubegayut po  zapylennomu
asfal'tu.
     V  etom pit'e  est'  obrechennost'.  P'et  prostudnyj  tip v  zelenushnoj
kurtke, okonchatel'no obrekaya sebya na bolotnuyu mut' i hlyupan'e nozdrej. Narod
podavlyaet sebya, zabavlyayas' hlop'yami peny.
     No ved' idet bitva.
     --  Nu,  po  pivku?  --   prositel'no  zaglyadyvaet  v  glaza  sputnikam
odutlovatyj paren'.
     -- Da che-to neohota, -- otvechaet vtoroj, nizkoroslyj.
     -- A che tak? -- vzorvalsya odutlovatyj.
     -- Da nadoelo pit', kurit', -- vnyatno govorit tretij s detskim otkrytym
licom. -- Sam pej.
     Vot,  vot  ona,  bitva,  kotoraya idet  ezhednevno! YA  protiv  chudovishchnoj
zavisimosti... Vypit' inogda pivka i neploho, ya protiv epidemii pivnoj.
     Uzh slishkom mnogo ego  p'yut. Mal'chishki  bahvalyatsya: "Blin,  tak  klassno
vchera  nabuhalis'".  --   "CHe  brali-to?"  --   "Da  „Klassicheskogo"".
Nabuhalis'.  Nabuhli,  kak  butony.  I ya  idu pozadi ih navesele. Uzhe vtoraya
butyl'. Hlebayu, smotryu na mir  i plavno zasypayu. Propadayu  po kusochku. Glaza
zakryvayutsya  sami  soboj. Tumannaya  zelen', myakot' mira...  Slyakot'  hlyupaet
vnutri.  Vodka  hotya by bodrit. A pivo mozhno  pit' sutkami, kak budto  ono i
vypivkoj  ne  schitaetsya. Razmyaklo  nutro,  burchit zheludok, na  glazah  pena.
Proshchajte,  bodrost'  i  zhizn'. Gubastyj miroporyadok menya pogloshchaet.  No  eta
myagkaya  udovletvorennost'  --  illyuziya, a  za nej nezhnejshij trepet... Trepet
prevrashcheniya v chervya!
     Vot o  chem ya dumal, sidya  v  klube-podvale  na CHistyh  prudah.  SHurshali
den'gi. SHip sigarety. ZHeltyj glotok. Ryadom tyanulsya vyrez v stene. |tot vyrez
mog sluzhit' stokom, no okanchivalsya steklom. Okonce velo na asfal't, pod nogi
prohozhim,  -- shagi, dozhd'...  Bezzvuchno proplyvala obuv'. A chto, esli steklo
razob'etsya? YA predstavil. Gryaznye potoki  grohochut po  stolam. Mashina obdala
sidyashchih,  podrostok,  probegaya,   uronil   botinok.  Panika,  potop,  modnyj
"Martins", kak chernyj zhuk, na stole.
     Ot  etih fantazij  menya  otvlek  nishchij.  On pronik v klub, borodatyj  i
istrepannyj.  "Syno-ok, -- nachal  on. --  Mne  ne vyzhrat', chayu  mne". YA  emu
zakazal chayu. Prinesli poshluyu prozrachnuyu chashku, uvituyu steklyannym bredom. "O,
ty mne chashu prepodnes",  -- zayavil nishchij. On gusto otpival: "Goryacho-o!", a ya
pivo pil. My sideli vmeste. Za sosednim stolikom veselilis' molodye. Odin iz
nih, povorachivayas', -- blednye kudryashki, rozovyj smeh  -- vdrug... natknulsya
na moego nishchego. Rozovoe lico iskazilos'. Smeh zamer v zubah ogryzkom, glaza
pereskochili  na  menya --  zaiskivaya. Svojskij vzglyad.  Priglashenie  vysmeyat'
nishchego.  "Otkuda?  Dlya chego?"  -- voproshali  golubye glaza. YA otvernulsya  ot
yunoshi.
     ZHirno blesteli steny, duhota obvolakivala. Bylo vidno, kak puzyri dozhdya
teplen'ko hlyupayut tam, v vyshine, i eto hlyupan'e pridavalo okruzhayushchemu osobuyu
zavershennost'.  YA vse chashche zadiral golovu i kazhdyj  raz, kogda noga peshehoda
zaslonyala steklo,  oshchushchal ostanovku  dyhaniya,  noch' dyhaniya. YA perevodil duh
lish' s  prosvetom v okonce. Pil ya kruzhku za kruzhkoj i vse polnee oshchushchal sebya
svin'ej u koryta. Nishchij udalilsya. A u menya dazhe shchetina svinaya, shchekocha, lezla
iz por. Stolby v zale okleeny alymi afishnymi listami. CHernye arshinnye bukvy.
"Ubej, ubej..."  -- vychityval ya. Neuzheli?  A...  "Ubej  zverya  v  sebe",  --
razobral nakonec. Vzdohnul. A za sosednim stolikom, upivshis', hryukali.


     Moj sputnik Stas...  On kak vybroshennyj  perespelyj  kusok  mango. Mat'
rodila ego  i  srazu  umerla  ot  raka krovi,  vospityval  otec,  polkovnik.
Pozdnesovetskij kagebeshnik, sidel  sebe v YUgoslavii, ne rypalsya,  vsyu  zhizn'
provel v babah i zapoyah. Razzhirevshaya gromada, nazhretsya i brodit po  kvartire
s  bab'imi  sis'kami  i  bab'im stenayushchim  golosom.  ZHili na  Kotel'nicheskoj
naberezhnoj,  sdayut apartamenty inostrancu. Nu i kakov Stasik,  etot zolotnik
molodoj? Nesetsya v ognennom kutezhe. Za noch'yu noch', iz mgly v mglu, iz kabaka
v bordel', sdabrivaya alkogol' poroshkami... ZHgi-gulyaj!
     My s nim i zhgli, i gulyali! Kak-to raz v klube glyazhu: ego lupyat po licu,
on   upal.   YA  podbezhal  spasat'.  No  Stas  uzhe  podnyalsya,  krovavye  guby
rasplyvayutsya i obhvatyvayut butyl'. "Mu-u!" -- vyryvaetsya izo rta. Pri mne on
ssal v  metro.  "YA  zhe  ne  vinovat.  Pisit' hotelos'".  Pristroilsya v tolpe
passazhirov,  vyprostal  chlen  i po  kapel'ke vydavil.  A krotkie grazhdane ne
shevel'nulis'.
     Otsypaetsya on do vechera -- i snova v boj! Modno odet, koftochki, maechki,
puhovichok, a golos -- vyazkij,  s zavyvaniyami. Ne golos, a kakoe-to vyazan'e s
varen'em.  I vot  s etim Stasom ya podruzhilsya. YA byl v  tyazhelom  sostoyanii, i
takoe obshchenie mne podhodilo.
     Noch' shla  k koncu. V nashem smehe bul'kal  vypityj za noch'  alkogol'. My
shli  po naberezhnoj Moskvy-reki. Stas gnul  svoyu blondinistuyu golovu i  mokro
krivil  rot.   Merzlyj  rassvetnyj   chas,  rybij   chas,   kogda   nachinaetsya
obezlichivanie. Kruzhilo golovu, i podkatyvala toshnota. Seraya ryabaya reka. Ryab'
kak cheshuya...
     --  Ty zhe poet,  --  zayavlyal mne Stas. -- Ty  pisal stihotvorenie: "Moj
papochka SHarl' Bodler..." Ty dolzhen polyubovat'sya na NEE.
     Nam otkryla  staruha.  My  popali  v  kvartiru,  i  nastupil  mrak.  No
skripnula  kakaya-to  dver',  blesnulo  elektrichestvo,  i  voznikla  tenistaya
devushka.
     -- Razuvajtes' i idite, -- shepnula ona, otstupaya v komnatu.
     My  v nosochkah voshli. Kovry na polu i  na  stenah.  Golaya lezhala poverh
odeyala.  Vid u nee  byl  mechtatel'nyj.  Ostrye blednye  cherty  lica,  slovno
prisypannye mukoj.
     -- Privet, Stellochka. Vot ya tebe gostya privel.
     -- Serega, -- predstavilsya ya.
     Ona  soorudila tyazheluyu, zavlekayushchuyu  ulybku. Vypuklye guby, mutnyj vzor
iz-pod  ochkov. Temnye razmetavshiesya lokony. Nad divanom visel  plastmassovyj
venok, pogrebal'nyj. Stas  smorgnul i perevel  na menya zagovorshchickie glazki.
"Nado skazat'  chto-to lyubeznoe", -- podumal  ya. Ee  invalidnost' byla  vidna
srazu. Rusaloch'i nedorazvitye nogi...
     --  Ty  vot okolo  Belogo doma,  Stella,  --  skazal  ya  rasteryanno. --
Naverno, strashno bylo, kogda strelyali?
     -- Tut! Belyj dom! Stena na Belyj dom smotrit... -- Ostryj kogot' tknul
v malinovyj oblezlyj kover, prikryvayushchij stenu. -- Belyj dom!
     Vse umeshchalos' za kovrom.  Za kovrom byl igrushechnyj dom, dymyashchij v nebo,
i  tank,  i figurki atakuyushchih bezhali,  i muzhichok  upal  na barrikade, boroda
torchkom. I vdrug ya  oshchutil v ruke klyuchik s nesmyvaemym pyatnyshkom krovi, klyuch
ot zapretnoj komnaty iz skazki o Sinej Borode...
     -- Na  samom dele ya strel'by ne boyus'! A  chto  dumaete, ya tozhe  krutaya!
Menya babka remnem porola! Remnem!
     -- Nado  zhe!  -- tomno  proiznes  Stas. -- Razve mozhno  porot'  morskuyu
carevnu?
     -- YA ot zhizni naterpelas'. YA shla iz polikliniki, kakoj-to urod na  menya
brosilsya i iznasiloval.
     -- Da chto ty govorish'! My s Seregoj pojdem ego prirezhem,  ty skazhi, gde
zhivet.
     --  Teper' ishchi vetra v pole! Kostyli moi v storonu, povalil menya v kust
i tam iznasiloval. YA ob etom stih napisala...
     -- Nu i nu, -- skazal Stas i smezhil veki.
     Ona sela na  divane,  podognuv  pod sebya nogi.  Ryadom,  licom k  kovru,
svernulsya Stas,  krasneya  majkoj. Migom on otklyuchilsya,  zashelestel  dyhaniem
sna.
     -- Sergej, a ty ochen'  krasivyj, -- soobshchila ona i razom spustila nogi.
-- Ty krasivej Stasika. Ty mne nravish'sya ochen'.
     -- YA znayu, chto krasivyj.
     Totchas ya pozhalel o svoih slovah. Ona momental'no brosilas', levoj rukoj
vcepivshis' v kraj divana, pravoj  zahvatyvaya shkaf, lovya vozduh svoim bol'shim
rtom.  Vethozavetnaya  plastika  yarosti  i   nagoty   byla  zdes'.  Poka  ona
priblizhalas', ya gromko pozval: "|j,  prosypajsya, drug!",  no  on byl daleko,
drug, on tol'ko posapyval. A ona byla -- tut, ryadom...
     Vot ona uzhe vzobralas' mne na koleni,  golaya, s izurodovannymi bolezn'yu
nogami, trepeshchushchaya. YA  pochuvstvoval sebya derevyashkoj, dlinnye lokony zalivali
mne lico. Mnogo dlinnyh volos, pahnushchih syrost'yu...
     -- Zachem tebe venok? -- sprosil ya, pytayas' ee otvlech'. -- Pogrebal'nyj.
     -- Nu,  cvety vse zhe... -- zasheptala Stella, yarko celuya  menya v sheyu. --
Znaesh', zimoj glaz raduet.
     I ona  nachala melodichno  zaglatyvat' rtom po odnomu moemu  pal'cu.  Ona
pereshla dal'she, celuya vsego menya, spolzaya  rtom  i  zadiraya  na mne majku. V
kakoj-to  moment  narushilos' ravnovesie,  Stella  nelovko  kachnulas', ya bylo
priderzhal ee, no ona uzhe letela v chernotu...
     S gluhim stukom  devushka  zavalilas'  na kover.  Melodiya byla prervana.
Odin bok  utknulsya v  kover,  drugoj siyal,  obrashchennyj ko mne.  YA  pomog  ej
podnyat'sya. Ona tyazhelo dyshala,  v  temnyh  glazah ee zharko mel'teshili  slezy.
Murav'i  slez.  Moe serdce szhalos'  ot  zhalosti. "Milaya moya",  --  skazal  ya
naraspev i stal tryasti i pihat' Stasa.
     Ona   prodvigalas'  po  koridoru  vperedi   nas,   derzhas'  za   steny,
vytancovyvaya, ee  shvyryalo  iz  storony v  storonu.  V  dveryah  vse  ee  telo
izognulos', morshchas' spinoj.
     My vstali na lestnichnoj ploshchadke.
     -- Ty ne zastudish'sya tak? -- sprosil ya.
     Prislonyas' k stene spinoj, ona skazala otryvisto:
     -- Ognya!
     Ugodlivo  Stas podal ej zazhigalku. Stella izvlekla  mokruyu sigaretu izo
rta.  Vysunuv dlinno  yazyk, ona  obvela nas vostorzhennym  vzglyadom,  vysekla
ogonek i podnesla k yazyku. Plamya zhglo ej yazyk,  lizalo, a ya smotrel-smotrel,
teryaya chuvstvo real'nosti.
     -- |j! -- kriknul ya.
     Ona uzhe prosto raskurivala sigaretu, ne pryacha ulybki.
     -- CHto eto vy? -- govoril ya, obvinyaya i Stasa. -- Zachem?
     -- Polno,  Stella. -- On kartinno pustil klok dyma. -- Nehorosho eto vse
kak-to.
     --  A ya muzhikov krepche! -- podelilas' ona, skalya chastye zuby. -- U menya
sila duha ne zhenskaya! YA...
     Snizu  poslyshalsya  hlopok  dver'yu  i  grubyj  shag  vverh  po  lestnice.
Pokazalsya paren' v sinej  rubahe. "Zdras'te", --  probormotal  on, glyanuv na
goluyu, kak na pustoe mesto, i potopal vyshe.
     --  YA eshche ne tak mogu! -- I Stella, obizhenno vysunuv yazyk, stryahnula na
nego krasnyj pepel.
     Tut  zhe   lico  ee  podprygnulo.  Ona  zashipela   ot  boli  i   obil'no
zaplevalas'...
     Stella... CHto eto za yavlenie -- Stella?!
     My vozvrashchalis'.  Stas smeyalsya vsemi svoimi  zubami, on  vzyal eshche piva,
pena  putalas'  v zubah.  A  ved'  Stella dlya  nego  -- OTRADA.  Vershina ego
patologii, nochnoj itog! K nej on  priezzhaet  na rassvetnyj poklon.  YAvlyaetsya
syuda, k carskomu  ee lozhu, posle klubnoj nochi, propahshij alkogolem i duhami,
-- i otsypaetsya ili otdaetsya ej v spertom vozduhe spalenki.
     Devushku, konechno, zhal', bol'naya. No Stasika zhal' namnogo bol'she. Vot uzh
kto nastoyashchij invalid. Stella -- razgadka ego raspada.
     Morosilo i morosilo. Navstrechu vystupila tolpa tinejdzherov. Po-prezhnemu
reka byla v ryabi. Sploshnaya ryab' -- slovno myshi perebirali vyazkimi  bugorkami
spin...
     -- Rodina-a-a! -- zval kakoj-to podrostok.
     -- Pozhalujsta, ne umiraj! -- vzletal devchonochij golos i obryvalsya obshchim
gogotom.


     Nenavizhu pozdnee vstavanie.
     Dlya menya  pozdno  prosnut'sya -- ochnut'sya ranennym sredi gniyushchih trupov.
Lipkie  resnicy, slezyashchiesya glaza. Netu sil na  chasy  vzglyanut', tol'ko mogu
zadohnut'sya v zevke. YA hotel by dal'she zabyt'sya snom, no i son  menya  uzhe ne
priznaet, vytalkivaet na poverhnost'. Tak,  razbityj, s razmyakshej golovoj, i
vputyvayus' v novyj den'. Lezhi, lezhi, obrechennyj na besslavie...
     Nachinaetsya ocherednoj lentyajskij den'. I dlitsya obychnaya podlost'. YA ved'
nedavno  vstal  i snova v iznemozhenii razvalilsya  na  divane.  Dva chasa dnya.
Prazdnost' rasplavlyaet menya, naglo mnet  moyu myakot'.  Mozhno pozvonit' takomu
zhe, kak i ya, bezvol'nomu Stasu, mozhno vannu prinyat' i, lezha po gorlo v vode,
unylo  boltat'  po  perenosnomu  telefonu. Myl'naya pena  rashoditsya,  kafel'
golubeet, zhemannyj golos v trubke...
     Kto-to zaoret vozmushchenno: vezet tebe, zhivesh' v svoe udovol'stvie, a eshche
zhaluesh'sya.  Ne  tol'ko zhaluyus',  a  protestuyu.  I  nichego ty  ne  ponimaesh',
rabochij! Len' -- eto proklyatie. Esli s chem i  sravnivat'  len', tak s tyazhkim
trudom.
     A probuzhdenie posle  nochnoj  popojki! Veki  razomknutsya, golovnaya  bol'
otkliknetsya  toshnotoj. I zakipit  v  zheludke, zagrohochet  v  viskah,  solnce
podmignet skvoz' shtory. Ot etogo podmigivaniya ya sodrognus' i hlynu s krovati
k  ubornoj,  ostaviv  shlejf  iz  kapelek  rvoty.  I  ves'  den'  menya  budet
vyvorachivat' i budet plyt' v glazah. Doloj lyuboe pozdnee probuzhdenie! Doloj!
     CHto  predlagayu ya? Voobshche-to ya predlagayu zhizn' zdorovuyu i krasivuyu. Esli
uzh pozdno  vstavat', to ochen'  pozdno. Rabotat' ot zakata  do  samogo belogo
dnya.  A potom  somknut' glaza, chtoby razomknut' ih  uzhe  vecherom. Prikol'no.
CHut'  shataet,  priyatnaya slabost' v tele,  a na stole beleet stopka sdelannyh
bumag.  CHertezhej  i   shem  kakih-nibud'...   Mozhno  vyjti  progulyat'sya,   s
poluulybkoj  glyadya  na  temnye  ochertaniya  mira.  Vernut'sya,  opyat'  lech'  i
rano-rano vstat'.
     Horosho,  chto vstavat'  v shkolu --  zastavlyali. Kutaesh' tel'ce v  sny  i
prostyni, no tashchat tebya, vyzvolyayut na volyu...
     Schastlivo  vspyhnulo moe  okno sredi chuzhih  temnyh  provalov. Na  ulice
sinyaya merzlota. YA tol'ko prodral glaza, i ih zhzhet  elektrichestvo. U pod容zda
pod voronij  gvalt  skrebet  lopata. YA umyvayus' s polchasa, zavisaya  dlinnymi
kistyami pod goryachej vodoj. Iz-za etogo vodyanistogo promedleniya i opazdyvayu v
shkolu.  Kak  ob座asnit'  dobroj pozhiloj  uchitel'nice, pochemu  ya  opozdal?  Ne
priznavat'sya zhe: voda, gret'sya lyublyu ya, Aleksandra Gavrilovna...
     Otec podvozil menya, tret'eklassnika, k shkole. My razvernulis' i rvanuli
po  Bol'shomu Kamennomu mostu. Nahohlilsya  moroznyj  Kreml', nesterpimo alye,
rezali vozduh zvezdy. Ih eshche ne potushili. YA zaglyadelsya na mrachno proletavshee
videnie  Kremlya. I na  eti  rubiny!  Tut  zhe slovno kakoe-to kolkoe  semechko
(takovy puzyr'ki shampanskogo) otletelo mne pryamo v serdce, v myagkie nevinnye
pochvy. YA sodrognulsya i poezhilsya. I  Kreml' navsegda pokoril menya. Vremya shlo,
ya  vyrastal,  a  Kreml'  vse  slashche  raspiral  moyu  grud'. Osobenno  vesnoj,
dymchatymi vecherami,  gulyaya  po centru goroda, ya  neizbezhno  vyhodil  na etot
dushistyj Kreml'.
     Serdce  rvalos',  noch'yu  ya  ne  mog zasnut', mechtaya  o chudesnom zavtra:
chernaya  "Volga", shofer v  kozhanke.  My  v容zzhaem  v moguchie vorota,  ya delayu
neskol'ko razmashistyh shagov k steklyannym dveryam, pal'to na mne raspahnulos',
veter pones snezhnyj prah navstrechu. Potom ya sizhu za dokumentami, pod kartoj.
Ryadom  dymit  chaj v podstakannike, i svetleet  ogromnaya Moskva izo vseh sil.
Kakie struny tonko zvenyat! Svet prelestno struitsya, alye kriki novorozhdennyh
vspyhivayut v ushah... Mgnovenie -- i koldovstvo razveyalos'. Moskva uzhe zazhila
privychno,  dymit, urchit,  sharkaet. Okno  kremlevca  SHargunova nezhno prikryto
zanaveskoj.
     Let v dvenadcat' ya pobyval na zakrytoj ekskursii. Gruppu vodila blednaya
i pritornaya,  v beloj bluze staruha. YA  rashazhival po znamenitym pozlashchennym
zalam.  V  pokoyah  carej,  gde  zathlost'  i  smuglost'  i rospisi  polevymi
cvetami...  I vsyudu mne mereshchilsya prizrak Drakona. Nezrimyj Drakon razlegsya,
tyazhelo vzdymaya boka i sipya nozdrej. YA  brodil i  natykalsya na nego. Zavernul
za ugol -- nakolol plecho na  zheltyj kogot',  ele osvobodilsya, krovotocha... V
mramornoj Georgievskoj zale -- ushib koleno o reznoe drakon'e krylo... Drakon
-- pokrovitel' Kremlya.
     A k vosemnadcati godam sbylis' nelepye mechty  i mne v Kremle predlozhili
rabotu. Pryamo v Kremle! V neyasnoj molodezhnoj kontore. U nih tam kucha deneg i
kabinet.  U menya  nichego ne poluchilos' s  ih  vazhnoj rabotoj,  zato  ya vvolyu
polyubovalsya na Kreml'  i kremlevskih rabotnikov. YA voshel v kabinet. Trevozhno
taratorila  nekaya  hishchnaya ptichka. Nad  brov'yu pugovica rodinki.  Smekalistye
glazki i polirovannye nogotki. Zam ee byl namnogo priyatnej. Muzhik s  rozovoj
myasistoj rozhej i perebitym nosom. V seryh glazah pobleskivala vodka.  On vel
besedu netoroplivo, kak budto perebiralsya cherez povalennye derev'ya.  Byl tam
i dlinnovolosyj pomoshchnik, prikovannyj k komp'yuteru.  Takimi  oni  predstali,
eti apparatchiki. No dalis' oni mne...
     Po-nastoyashchemu umilil menya ih sluzhka. Korenastyj malyj  s temnym  pushkom
nad guboj.  Paren'-valenok.  Ego  vse klikali:  "Valya! Valya!" On  otzyvalsya:
"Ayushki?" Malinovye shcheki, strizhennye pod gorshok smolyanye volosy. Vperevalochku
on  podoshel  k stolu, vklyuchil  samovar. YA by  s  nim  podruzhilsya, vmeste  by
prisluzhivali, v lakejskoj by spali na svezhestruganyh lavkah. No  ya, konechno,
ne skazal im: "A voz'mite  menya samovar vklyuchat'", my obsuzhdali delovye temy
raznogo  tam sotrudnichestva.  A skazal by ya prosto: "V lakei menya voz'mete?"
--  dumayu,  paren'  menya  by  voznenavidel,  reshil by,  chto  otbivayu u  nego
rabotu...
     Kak horosho: prosnuvshis', eshche skvoz' slepye tumany  skatit'sya  na pol  i
zhguche otzhat'sya. Ili vorochat' gantelyami. YA vsegda derzhu  ulicu priotkrytoj  v
raznye sezony. Zimoj moroz  pronikaet ko  mne v zhilishche. YA podrazhayu zhivopiscu
Repinu.  ZHivopisec   sebya  holodil,  prosypalsya  pod  obledenevshim  odeyalom.
Vystuzhennye steny mne  nuzhny.  Bodro i  bystro  vskakivaesh' poutru  v  takih
stenah.
     Mne prisnilas' koshka. Kakoj-to tropicheskij klimat, Boliviya, byt' mozhet.
Voennyj rezhim.  Ogromnoe  polotnishche s usatoj zheltoglazoj  mordoj natyanuto  v
zeleni vetvej. I lyudi vnizu, v gimnasterkah, progulivayutsya pod etim rylom. A
na rassvete koshka zalezla ko mne pod  odeyalo. Ona  okazalas' poetessa, yarkie
agressivnye  stihi. Na  okraine sna mel'knul dazhe sbornik koshkinyh stihov. S
oblozhki  krasnel risunok solnca. I vot svoi stroki ona  nachala diko myaukat',
stroki-priznaniya mne v lyubvi. |goistichnaya hishchnaya vlyublennost'. Ona  shipela i
myaukala, chtoby  ya  zhenilsya  na nej. Na koshke! Ona prizhalas', vsya mehovaya,  i
kogti zhguche vpilis' mne v golyj zhivot. Ostraya kogtyashchaya bol'. YA prosnulsya  ot
etoj boli.
     YA  prosnulsya na polchasa ran'she  budil'nika. Hotelos' eshche lezhat', ya bylo
zamer tyaguche, no srazu vskochil, perehitriv sebya  samogo. Kraj stekla, shtoroj
ne  prikrytyj, pokazyval beloe nebo.  YA otdernul shtoru. Po  snegu razmashisto
speshil  chernyj  putnik.  Oblako  provislo  mezhdu  domami,  dul veter,  kachal
derev'ya, i oblako  dyshalo.  A sprava prodolzhalsya moj dom, postroennyj v vide
poluraskrytoj   knigi,   i   s   sosednej   stranicy,   s  balkona,  kurila,
pereveshivayas', baba v malinovom halate... YA zamahal gantelyami.
     CHerez chas,  mytyj i sytyj, oshchushchaya priyatnuyu bol' myshc, ya s容hal v lifte.
YA  uzhe nemnogo opazdyval,  kogda vyshel iz arki doma i popal  na  obledeneluyu
tropinku  vdol' parka. YA vsporhnul kolenyami i otorvalsya ot zemli. YA  skakal,
zadyhayas', veselyas', mimo skol'zili redkie prohozhie. YA bezhal v svoj zadornyj
boj, sdiraya dyhanie o seryj zimnij vozduh. Popadi v menya sejchas snaryad, ya by
vse  ravno  dostig konca  etoj  proklyatoj ulicy,  otbrosiv  bashku daleko  za
spinoj... YA primchalsya, vspotevshij, popravlyaya  seruyu shapku-ushanku. Neploho. YA
varvarski  ulybalsya v sedyh kloch'yah para i ne mog nikak otdyshat'sya. YA slovno
vse eshche bezhal. Zimnie radosti Sergeya SH.


     Kakoe-to vremya  ya byl ko  vsemu  ravnodushnym. Tol'ko narkodilersha  menya
zanimala. Vse sily iz menya vysasyvali mysli o nej.  Kak ya mog tak zhit'? Ved'
imya "Alisa" -- gadko. Lipkij klochok pomidoriny iz goryachego borshcha. Alisa... YA
spal tyazhkim  snom i prizhimalsya  k klochku  pomidoriny,  i  klochok zacelovyval
skvoz' sny.
     I vstaval ya pozdno.
     Odnazhdy menya razbudili panicheskie zvuki. Devchach'i  vykriki: "Gori-im!",
a  vmeste  s nimi -- chavkan'e i gar'. YA vyglyanul v okno. U samogo  osnovaniya
doma, iz podvala vybivalsya puhlyj oranzhevyj  klok. Ogon'  lizal uskol'zayushchie
okna  i balkony. Dym speshil vvys', mimo  menya.  Plamya treshchalo, kidalo vorohi
iskr i krivye bliki.
     No  dazhe  sonnyj, ya  uzhasnulsya  svoemu  porazheniyu.  Opyat'  predstavilsya
krasochnyj sluchaj, i ya opyat' mertv. YA pytalsya ognenno zatrepetat', prosiyat' v
azhiotazhe, ispugat'sya, chto pozhar do menya dostanet. No hotel spat'. Alisa menya
kinula, i  ya byl mertv. Predrassvetnye sugroby nabuhli u menya pod glazami. I
ves'  mir tozhe otstranilsya. Lish' v samom  nizu mirozdaniya vybivalos'  plamya.
Vzryvalis' stekla sredi gryaznyh potokov dyma...
     Kakaya toska.  Neuklyuzhe  razvorachivayas' na  l'du,  progromyhali pozharnye
mashiny. YArkie karamel'ki shlemov,  kukol'nye pryzhki pozharnyh.  S chego by oni,
kak zavodnye, stali perekidyvat' odno i to zhe: "Davaj! Davaj!" Vmesto mata u
nih  etot  vozglas.  Volochilsya  vyalyj  shlang, za  nego uhvatilos'  neskol'ko
rukavic.
     "A  nado  li  tushit'?"  --  podumal  ya.  I  na  mgnovenie moe  somnenie
peredalos'  pozharnym.  Oni zamedlili,  rasteryannye.  No  vot kto-to stryahnul
navazhdenie -- i snova poneslos':
     -- Leha!
     -- Andryuha!
     -- Davaj!
     -- Davaj!
     Udarila seraya struya, i zatryassya tot, kotoryj derzhalsya za shlang pervym.
     Nautro  traurnyj dom.  Na  rastayavshem  ot snega asfal'te naglo blesteli
obuglennye kuchi. ZHil'cy vozbuzhdenno sbilis' u pod容zda.
     Proshlo dva goda. Razlyubiv Alisu, ya ochevidno i rezko peremenilsya. Sam by
tushit'  dom vybezhal.  Stal otvechat'  na  signaly real'nosti.  Voobshche-to ya  s
rannego detstva  oshchushchal v sebe  tyagu k pravil'nomu. Imel vnutri  sterzhen'. YA
geroicheski szhimalsya ves', kamenel myshcami, kozha lica natyagivalas', i on, moj
vnutrennij SHargunov, prostupal. YA -- eto on. I ya im vpred' hochu byt'!
     YA proniksya  krasotoj polozhitel'nogo. Pochuvstvoval  vsyu ushcherbnost',  vsyu
neestetichnost' i melkuyu raschetlivost' raspadencev. Skukota s  nimi!  Malo ot
nih radosti.  Beri  ot zhizni vse -- eto ne znachit skolis' i  skuris'... Nado
volyu svoyu  tormoshit',  zhizn'  prevratit' v  odno "ura!". Ura-myshcy. Ura-svoya
sud'ba. Ura-talant.
     YA ishchu ura-lyubvi. Moya pravil'nost'  instinktivna, kak seks. YA  by  smelo
sravnil cheloveka s chlenom.  Kakov  smysl zhizni? CHto za glupyj  vopros. Luchshe
sprosite:  a  kakov smysl  sovokupleniya?  Ponyatno,  chem vse zakonchitsya, chlen
sfontaniruet spermoj, a chelovek  ispustit duh. Boec krasiv, kak vozbuzhdennyj
fallos. I poetomu glavnyj smysl zhizni -- v  gudyashchih sokah zhizni, v  pod容me.
CHitatel', stan' chlenom! Navyazchivaya mysl' o tom, chto vse brenno, -- eto mysl'
impotentov. Esli v moment seksa refleksirovat' o tom, chto seks tak ili inache
zakonchitsya,  --  u tebya  obvisnet. Nu i chelovek, esli ne prodiraetsya  skvoz'
zarosli zhizni, -- on sduvshijsya i skisshij, slovno organ u impotenta.
     Takih  lyudej  mnogo, uvy.  YA  voobshche dumayu, seks bol'shinstvu  ne sil'no
nuzhen.  Podergal by  obyvatel' sam sebya --  i vse.  Kakoj tam seks,  slishkom
gromozdko  i  neuklyuzhe...  Trahayutsya  blagodarya  propagande.  No  eto  umelo
skryvayut, iz pokoleniya v pokolenie etu bedu zamalchivayut. Napryazhenno celuyutsya
na eskalatore  metro,  po parochke cherez kazhdye dve  chernyavye  stupen'ki. Tak
prinyato: poceluj  na eskalatore. I  seks tozhe prinyat. K schast'yu!  K schast'yu,
obshchestvo  ne pozvolyaet lyudyam sovsem rasslabit'sya, zastavlyaet  razvivat' svoi
instinkty, i poetomu rod lyudskoj prodolzhaetsya.
     A po-nastoyashchemu seks nuzhen tol'ko edinicam. I lyubov' poseshchaet nemnogih.
Vot ya, SHargunov Sergej, rvu syrye kloch'ya zhizni, alye zhizni lepestki...
     No  ya ne  protivnik  bol'shinstva. Obshchayas'  s  chelovekom  temnym, bol'she
kotorogo  znayu,  ya vsegda  oshchushchal ne prevoshodstvo, a  styd  i  ne  mog  rta
raskryt'. CHto by ya ni izrek, vse bylo nepravdoj. I eshche odnogo ya stydilsya  --
drugih sovrashchat' svoej toskoj. Esli znakomyj  paren' vzdyhal: "Vse uzhasno!",
ya nachinal emu  vymuchenno uhmylyat'sya:  "Da  ty  che? Normal'no  vse". Lish'  by
drugie ne vyazli v gryaznyh ideyah! Lish' by drugie prinyali zhizn'.
     Moya  pravda prostaya  i poverhnostnaya. Sem'ya  -- eto  dobro. I narod  --
dobro.  Bytie,  ono  svoim  oval'nym  puzom  navalilos'.  I navyazalo  lyudyam:
ukryvat'sya  stenami;  stroit'  gosudarstvo;  sobirat'sya  v  sem'i  i  davat'
priplod. Ogorody vozdelyvat'. Stankami grohotat'. Slava trudu!
     A  chto  anarhisty  v  tuhlyh  kosuhah...  CHego  oni   mogut?   Napugat'
prestareluyu, tolstoboko  bredushchuyu prohozhuyu? Puknut vsem  skopom,  nu a  ona,
yasno, napugaetsya: "Oj, Gospodi!" Ona normal'naya.
     Lyublyu  normal'noe.  Zakat nad  oledenevshim ozerom. Rukavicy.  SHerstyanye
noski. Prozrachnye sosul'ki.
     A  ne  terplyu eshche  gumanitariev iz zadymlennyh podvalov-kafe. Noyut-noyut
melodii. Nesvezhie volosy svisayut v kruzhki piva. Vpalye shcheki. Volosy kasayutsya
peny.  Oni by  hoteli  kruglosutochnogo hesha,  chtoby  sovsem  otupet', sovsem
razmyaknut'  do sostoyaniya vodoroslej. I  hlebat'  pivo,  nudno  obsuzhdaya svoyu
"proklyatuyu" literaturu. Eshche bazaryat pro den'gi. I hishchno vzdragivayut  na pisk
mobil'nikov. A den'gi im na chto? CHtob zabit' bol'she gnilyh kosyakov, i bol'she
pivnoj peny sglotnut', i na desert kupit' knizhku davno sgnivshego pidora ZHana
ZHene...
     -- Prihodi v sleduyushchuyu subbotu. -- YUnosha  skalit zherebyach'i zuby. -- Hesh
podvezut. Otlichnyj hesh!
     Na yunoshe glupaya tryapochka. Travoyadnyj...
     Ladno,  duj svoj  hesh,  vonyuchij, kak goryashchaya  palaya listva.  Nu  a esli
legalizovat' hesh? Kak  zhe nash narod i yunaya  chast' naroda? Hesh ubelyaet mozgi,
nikakogo prosveta. Mozgi --  kak shkol'naya  doska, zakrashennaya melom. A u nas
mery-to  nikto  ne  znaet.  Tinejdzhery  ot  hesha  zal'yutsya   hohotom  i  bez
pokusyvanij sovesti pojdut mochit' vseh  podryad!  Projdet podrostok, hihikaya,
splevyvaya i potryasaya vyrvannym s myasom  skal'pom... CH'im skal'pom?  Da tvoej
prokurennoj grivoj!
     Luchshe umeret'  -- otklyuchit'sya soznaniem  i sgnit' v zemle, -- chem gnit'
zazhivo  i raznuyu chush' gnat'. Geroyam  zhe smert'  ne strashna. Za telo  svoe ne
trevozhus'. Raz容danie trupa chervyami -- eto yavlenie nedolgoe. Budet opryatnyj,
skladnyj takoj skelet. Plot' raspadetsya, zazeleneyut  kladbishchenskie rasteniya.
Skelet  ostanetsya. Aristokratichno,  belaya  kost'. Dazhe sejchas, ocenivaya svoi
rechi  i zhesty, ya ne zabyvayu pro svoj skelet. Belyj v  chernyh pochvah.  Sverhu
zelenyj kust.
     Steklyannye dveri metro v krasnoj  i sinej naklejkah. Blizhajshaya krasnaya:
"VHODA  NET".  "VHOD"  --  predlagaet  sinyaya.  Krugom  pusto,  i  mne  by ne
zadumyvayas'  tolknut' krasnuyu. No ya delayu lishnij  shag. K sinej dveri! Bezdny
ideologii razverzayutsya. Upryamo ya  tolkayu sinyuyu, ved' tam  "VHOD". Pravil'nyj
SHargunov,   bodrost'   serdca,   chetkost'   dvizhenij.  Minuyu  turniket   pod
nastorozhennym  okom  kontrolershi.  ZHuzhzhit otrabotannaya karta.  YA  metnul etu
kartu -- v chernuyu urnu, ne na stal'noj turniket, kak mnogie, a v special'nuyu
urnu... Pridrat'sya ne k chemu!
     Ploho byt' plohim. Horosho byt' horoshim. Kakie krasochnye  izbitye frazy.
Mne  kazhetsya, ih slishkom  chasto povtoryali  eti zakony  zhizni. Tak chasto, chto
oni,  net,  ne prosto  istrepalis',  s  nih  uzhe  sorvana kozhura,  rydayut  i
krovotochat.  Mokro  blestyat! YUnye  slova.  Ot  beskonechnyh  povtorov  k  nim
vernulas'  pervozdannaya  svezhest'.   CHUVSTVO  LOKTYA.   IMETX   STERZHENX.   YA
naslazhdayus'  ih zvuchaniem.  Slovo OTZYVCHIVOSTX vspleskivaet,  kak  luzha  pod
shinami avto... Otzyvch-chivos-st'!
     Nikuda  otzyvchivost'  ne   ubiraetsya.  Avtobusnaya  ostanovka.   ZHenshchina
rasplastalas'  na brus'yah skam'i,  vysmatrivaya  chto-to. YUbka zadralas'.  Sel
paren' v kozhanke, belesaya sherstka volos.
     -- YA obmochilas'...
     -- CHem obmochilas'? -- suho sprosil on.
     -- Mochoj. Vsya.
     Ona zavozilas' s plastmassovoj butyl'yu, potom protyanula parnyu:
     -- Ty ne otkroesh'?
     On bezmyatezhno otvintil kryshku.
     -- Spasibo tebe, -- govorila zhenshchina, ona vlivala butyl' v rot. -- Hot'
pered smert'yu naemsya.
     Paren' kivnul.
     "CHem naemsya? -- dumal ya, teplo na nih kosyas'. -- CHto tam za pohlebka?"
     YA gord,  da,  gord  otzyvchivost'yu  svoej  natury.  U  nas  celyj  kusok
Frunzenskoj naberezhnoj byl otrezan dlya voennyh. Srazu  za moim stalinskim so
shpilem domom  raskinulos' Ministerstvo oborony. Zimoj ya v belyh vihryah gulyal
vozle ministerstva. Reka cherez  naberezhnuyu, zamerzaya, shla  voldyryami. Metel'
sekla naotmash' soldata.
     --  |j!  --  pozval on. --  Slysh', malyj,  sgonyaj  v magbazin. SHokoladu
kupi...
     Rot ego zapeksya zhelten'ko po uglam. Kak budto kurinaya slepota rascvela.
Soldat-dezhurnyj.
     -- Kakogo? -- YA rasteryanno zapominal.
     -- Da "Belochek" voz'mi shtuk pyat'...
     YA brosilsya so vseh nog domoj, vyprosil u mamy deneg i -- v magazin!
     YA skakal k soldatu skvoz' zalpy snega.
     --  Nu?  --  krichal  on izdali. Protyanul  oledeneluyu rukavicu, vyhvatil
slasti. I otmorozhennymi zubami vpilsya v shokolad, ronyaya shelest upakovki.
     Moya  rol'  byla  ischerpana. YA ot  nego  udalyalsya, veter  vonzal  v menya
lyubveobil'nye snezhinki...
     Pozhaluj, nado eshche pro armiyu rasskazat'.
     Ih  privodili  v  betonnuyu  kotel'nuyu.  Na svet iz etoj  seroj  korobki
smotrelo okoshko, zabrannoe reshetkoj. Vnutri -- nesterpimo dushno i syro.  Oni
byli  strojbat.  Strojbat  -- zveri v  armii, im  oruzhiya  ne  vydayut, glasit
anekdot, i lopatami spravyatsya... S nimi  ya, Maugli, s etimi "zveryami", zavel
druzhbu.  Pesochnica, gde ya igralsya, byla rovno  naprotiv.  YA perelezal ogradu
dvora i zahodil. Golye tela podstavlyalis'  pod  samodel'nyj -- povorachivalsya
rzhavyj  ventil'  --  dush,  par  klubilsya, mat sploshnoj,  celaya  orava mokryh
soldat, a  ya  rashazhival  mezh nih. Ih zabrili oto vsyudu, s raznyh  sovetskih
respublik.  Byli  zheltye, korichnevye, rozovye.  Mne  ulybalis'.  Potom  oni,
odevshis',  stroilis'  pered  svoej seroj korobkoj, i my shagali pod myaken'kim
solncem.
     Soldaty zvali menya "komandir", i ya dejstvitel'no komandoval ih marshem i
v takt pomahival  rukoj. YA-to,  konechno, vosprinimal  eto vser'ez. Ne  znayu,
iskrennim li bylo ih nezhnoe ko mne otnoshenie. Oni otpravlyalis' ryt' kakie-to
transhei. YA ih ostavlyal i brel v pesochnicu.
     Da, svoyu ten' na nash dom otbrasyvalo Minoborony, no  i  vblizi pod容zda
No 2 doma byl podval,  stupeni veli  vniz, tam shili voennuyu  formu. Deti, my
zabegali  i  videli  devushek,  sognuvshihsya nad tkanyami  pod strekot  shvejnyh
mashinok.  Nas  gnali  negoduyushchie  golosa.  A cherez  dvor,  na  Komsomol'skom
prospekte, hmuro vysilis' kazarmy... Tam sluchalis' strel'bishcha, i tainstvenno
rasprostranilis'   gil'zy.   Luchshaya   zabava   detvory,  gil'zy,  zapolonili
pesochnicu,  putayas' sredi  peska  i  pesochnyh kulichej.  Popadalis'  i boevye
patrony. Ih ya vzryval, ronyaya sverhu bulyzhnik i teryaya sluh  v mig sladostnogo
groma.
     S  soldatami  ya videlsya  opyat'  lish'  vecherom.  Oni  otdyhali, za  den'
utomlennye. V lyubom sluchae  ya nes im pol'zu  -- konfety nes, syr, kolbasu iz
roditel'skogo  holodil'nika. No ne  pokrivlyu protiv istiny,  butylku  vodki,
kotoruyu oni prosili, ya im iz doma ne vynes, poboyalsya.
     V odin  iz vecherov, kogda oni pili na moih glazah, ya tam i vstretilsya s
dedovshchinoj. Vspotevshie,  pryamo sredi  etoj srednevekovoj kotel'noj prinyalis'
uchit' sosluzhivca.  SHCHuplyj aziat  kakoj-to. Polagayu, delo ne  v  tom,  chto on
nacmen, -- ya  skazal, byli  raznye  ottenki ih  myasa.  No na  etogo bedolagu
prishlis' pinki, tychki, i vot obratilis' ko mne: "Daj emu zatreshchinu, bratok!"
YA  pomnyu chernyj zagnannyj ego vzglyad. No ya ne hotel otstavat'. "Provinilsya",
-- reshil ya. "Ne  nado", -- proiznes on lomano, no  totchas byl prervan chem-to
vrode: "CHe vyakaesh'?"  YA  podoshel  i pod druzhnyj gogot  shlepnul ego po zheltoj
skule. Uzhasno.
     Paru raz  ya  delil s nimi ih  trapezu. Vykovyrival tushenku  iz zhestyanki
odnoj vilkoj.  Arbuz  el. S detstva ya byl priuchen  k glupoj brezglivosti, no
zdes' ya byl s nimi plot' ot ploti, slyuna ot slyuny...
     Odnazhdy  priehal,  urcha,  gruzovik, i  oni  zaprygnuli v kuzov.  Vse do
edinogo  mahali mne, uezzhaya. Ischezli za povorotom.  Razve tot aziat tol'ko i
ne mahal. A tak vse. Moya armiya. YA tozhe im pomahal.
     Bol'she  ne  bylo  tam  nikakih  shargunovcev.   Tuda  vselilis'  koshach'i
semejstva, i hudaya chernaya koshka yurkala v reshetchatoe okno.


     Muzhik vhodit v vagon.  Zapnulsya  na zheleznom poroge. I vdrug poletel  i
ruhnul  s  razmahu, lomaya  chelovecheskie zarosli. Na nego vrazhdebno shumyat,  a
poezd  uzhe stuchit po tunnelyu. Muzhik stoit licom k  dveryam, krepkij, puzatyj,
razdvinuv nogi.  On ne  izvinyaetsya, ni na kogo ne smotrit, no slovno sgoraet
so styda. Blednye raskosye brovi  i  chvanlivaya shchetochka zheltyh usov. Vzlipshaya
rubaha. Iz vorota plyvet shirokoe krasnoe lico.  Guby  vspuhli, kak ot udara.
Osobennoj obidoj nalilas' nizhnyaya. Goryachee dyhanie gulyaet na etih gubah.
     -- Ty eshche na chetveren'ki vstan' i tak hodi! -- prikriknula babeshka.
     Nichego ne otvetiv, on  eshche bol'she  pobagrovel.  Uhmylyayas', zashevelilis'
pestrye pacany, odin iz nih kak by nevznachaj tolknul muzhika pod bok.
     -- Gondon! -- razdalsya priglushennyj gogot.
     A mne poslyshalos' "drakon", i ya podumal: "Kak metko!"
     Muzhik ne oborachivalsya, on ves' razdulsya. On smotrel  pryamo pered soboj,
serye glaza suzilis'.
     -- Vyhodite? -- dunul emu kto-to v uho.
     On tugo povel golovoj.
     -- Na hodu ne stoj! -- vzvizgnula prezhnyaya babeshka.
     Muzhik zaurchal tumanno... No ego vyneslo tolpoj...
     Plamennaya  gora, gorya  shchekami,  on vdavlivalsya obratno,  kogda dver'  s
rezinovym chmokom  zahlopnulas'. I nado zhe,  kak  nazlo, emu  prishchemilo kusok
spiny vmeste  s rubahoj. Strah ego ohvatil. On vdrug  reshil,  chto v  chernote
tunnelya etot kusok zadenet kakoj-nibud' zhelezkoj i otorvet.
     -- |j! --  nadryvno  pozval on,  ostekleniv  glaza.  -- Nazhmite knopku!
Pushchaj otkroyut.
     Ryzhaya dlinnaya devushka zasmeyalas'.
     Dver'  priotkrylas' sama  soboj.  I, shumno vydohnuv, on  utrambovalsya v
narod. Ego vzhimali v  dver',  davili na zhivot.  Ruchejki pota  zhurchali  vdol'
kruglogo nosa.
     Ehal uzhe polchasa. Neskol'ko raz prishlos' vyjti, propuskaya narod. Za eto
vremya  on  pomenyal  poziciyu  na  staruyu  --  licom  k  dveri. Tunnel'  davno
oborvalsya,  i  vokrug  poezda  rastekalas' otkrytaya  solnechnaya mestnost'.  V
vagone polegchalo, osvobodilis' mesta, no muzhik ne sel, a  vse stoyal, nalitoj
chugunom...
     "Russkij cvetok", -- dumal ya s toskoj.
     Est'  svoya  pravota  za  hmuroj muzhickoj siloj.  Myagkotelaya  ugroza.  YA
nedavno  vyrugalsya na mentov.  No  vdrug ya zrya... Menty  rodnye  nashi,  nashi
brat'ya. S  nishchety  hamyat i  pytayut  i  obirayut.  Lyuboj  by  tak sebya  povel,
obernuvshis' mentom. U menya p'yan' revet vo dvore: "Slysh', ya tebya zagryzu... YA
k tebe, suka, noch'yu pridu!" Muzhik volochet muzhika po dvoru  i oret: "Zagryzu,
blya! Znaesh', chto takoe  gryzt'? YA tebya vsego izgryzu!" I volochet po snegu...
I ment  v  kutuzke tozhe  tak razojdetsya, chto,  blin... Kak vdarit,  tak mrak
zakipit!
     No  muzhik,   on  vsegda  hozyain.  Saraj  zapiraet.  Rybachit.  "CHtob  ne
poslednyaya", -- oprokinul stopku.  Skvoz' vsyu  zhizn' derzhit  svoj  stil', kak
atlant svody serogo neba. Poprobuj stil' muzhickij vyderzhat'!  Dal'nobojshchiki.
Ohranniki. Mogil'shchiki.
     Kladbishche...  Teplo  vo  mne  rastekaetsya  pri  vide kladbishcha, gde  est'
prostor  rasteniyam, a  letom nasekomye gusto sbegayut po  berezam. Mogilki  v
odnotipnyh  goluben'kih ogradah.  Puskaj mogily poganyat i perevorachivayut. No
ot  etogo  kladbishche  ne  teryaet  svoego  privetnogo  vida.  Krasnaya  zvezda,
prorzhavelaya. Kamennyj oblupivshijsya  krest.  YA  vsej  dushoyu s kladbishchem.  Nad
kladbishchem vitaet muzhickij duh.
     YA  predstavlyayu svoe  pogrebenie. Plachet priroda,  luzha  na  dne mogily,
vshlipnul opushchennyj grob. Pominki  s blinami i kut'ej. Krasnye tolstye lica.
Suetnye  baby,  blazhennye  staruhi.  Molodezh' pohihikivaet.  I  nalegayut  na
ognennuyu vodu  zadubelye  muzhiki!  Ran'she  takaya  kartina  u  menya  vyzyvala
otorop'.  YA  ran'she  predpochel  by  propast' bez vesti. Luchshe  uzh, dumal  ya,
propast' i valyat'sya v kakom-nibud' gorode Groznom i byt' ob容dennym sobakami
do moroznyh kostej.
     No segodnya ya ispytyvayu k kladbishchu vse bol'shuyu simpatiyu. Lica na mogilah
-- ni o chem ne podozrevayushchie, ulybchivye. I vse  skreplyaet nevidimyj muzhik --
storozh  kladbishcha.  Pohazhivaet  uverenno,  chernye  sapogi,  golova v oblakah.
Muzhik-nevidimka!
     Kogda-to,  kogda  menya  shatalo,  ya  vvalilsya  v  arku.  Zarosshij   dvor
semietazhki.  Dom navisal i motalsya  veselymi  ognyami. I vdrug kraem glaza  ya
oslep.  Zolotoe okno! Okno  na pervom etazhe  otlichalos' ot ostal'nyh.  Siyalo
zolotom skvoz' shtoru. YA podprygnul, p'yano shipya, i zvonko stuknul.  Zanaveska
otdernulas'.  V okne -- ryzhij  detina. On chto-to pozhevyval. Razobral menya vo
t'me i predupredil:
     -- YA TEBYA UDAVLYU.
     I zadernul shtorku.
     YA?  TEBYA?  UDAVLYU? Neveroyatno!  Menya  otbrosilo, povoloklo...  Narodnoe
dejstvo menya uvlekaet. Moguchee techenie tashchit menya po zhizni.


     Vsyu  zhizn'  cheloveka  mozhno vyyavit' cherez  pesni.  Vrubit'  na vsyu moshch'
melodii, kakie zvuchali v klyuchevye  ego zhiznennye momenty. Poluchitsya popurri.
Ot plaksivoj kolybel'noj do otpeval'nogo sladostrastiya.
     Devchonka vo dvore udarila menya dubinoj. Visok  moj opuh. Doma nikogo ne
bylo. YA vklyuchil  radio i sel u raspahnutogo okna, morgaya i morshchas'. YA plakal
i  el pomidory.  Razrezaya  ih  popolam,  gusto solil i poedal.  A  po  radio
peredavali pesnyu "Ah, vernisazh! Ah, vernisazh!". YA  ne ponimal etu pesnyu. Mne
kazalos', chto pevica  obrashchaetsya k kavaleru: "Ah,  vernyj  Sash!"...  Dlinnyj
uhazher  s  vislym  nosom.  On skuchno  volochitsya  za  svoej  lyubov'yu,  a  ona
oborachivaetsya  v blistatel'nom oskale: "Ah, vernyj Sash!" I  protyagivaet  emu
svoyu sumochku. Ponesti.
     A nu-ka pesnyu nam propoj, veselyj veter!
     Veselyj veter!
     Veselyj veter!
     Nakryla menya pesnya, ya begu, vskidyvaya kolenki. Pozadi brosheny roditeli,
a my, szhimaya krasnye  cvety, nesemsya k zheltoj shkole. Komsomolki ne  otstayut,
oni ryadom,  i  na  sentyabr'skom vetru --  pesnya  pro veter...  Tolstaya shkola
tomitel'na. Zapah goreloj grechki. Svetlaya mutnost' sten.
     Mne uzhe trinadcat'. Vecher nakanune Novogo goda. YA za stolom u rodni.
     -- Pochistil! -- Vhodit dyad'ka,  on vypil  vodki,  on gord delom. -- Vse
dorozhki, i u kalitki! Shodi, Gal', glyan'. Vse sverkaet!
     -- Aga, vstanu i pojdu smotret'.  -- Krupnaya Galya pritvorno serdita. --
Skazhesh' tozhe, Tol'.
     Tolyu skrivila legkaya sudoroga, no on uzhe otvleksya na menya:
     --  Se-erega! U nas s toboj glaza pohozhie. YA, kogda  umru, yavlyus' tebe!
Daj chmoknu! -- nagibaetsya.
     YA vypil, goryacho v  golove i v  gorle.  I vspyhnula  dlinnaya  pesnya  nad
rezkimi gadami ogurcami, nad ryumashkami i kartofelem v podtekah masla:
     Step' da step' krugom,
     Put' dalek lezhit,
     V toj stepi-i-i...
     Galya samozabvenno razevaet rot. Muzh vstrevaet: "Ne tak poesh'". Ona b'et
ego po ruke. Puhloj ladon'yu! Ssoryatsya. Tolya zatyagivaet tosklivo:
     Von kto-to s gorochki spusti-ilsya!
     Naverno, milyj moj idet,
     Na nem zashchi-i-tna... --
     poperhnulsya,  kashlyaet.  Za  oknom  gavknul  pes,   probegaya  po  snegu.
Sonlivost' menya oputyvaet, morochit mne golovu.
     SHestnadcat'  godkov. Popsa! YA v podprygivayushchem tinejdzherskom  klube. Na
diskache.  Pot, blesk... Upoenno toptal ya svoyu eshche letom izdohshuyu nevinnost'!
Blesteli pryazhki tufel',  bultyhalis' vspotevshie majki. My s Vikoj prygali, a
za  stenami tayal sneg. U Viki lico  polyhalo, my  celovalis', a posredi nochi
ona shepnula:
     -- Poedem?
     Mokrye ognennye  peremigivaniya. My vyvalilis' v  etu taluyu,  oglushivshuyu
nas noch'. Pojmali gruzovik i  poehali ko  mne. Vika -- peteushnica,  malyar po
professii.  Lyublyu takoe prostoe lico,  kotoroe mozhno sputat' s tysyachami lic.
Stoit lish' smorgnut', i zabyvayu, kak  vyglyadela devica... Obayatel'no zvuchala
v kabine pesenka:
     ZHenskoe schast'e,
     Byl by milyj ryadom,
     Nu a bol'she nichego
     Ne na-a-do...
     Popsa! A  chto eto  znachit? A  eto  znachit -- populyarnaya muzyka. Znachit,
nravitsya  narodu.  Konkretno,  ritmichno veshchaet  popsa  pro  nashu zhizn'.  Pro
revnost', pro nehvatku deneg dlya lyubimoj devushki.
     Pochemu-to popsu prinyato rugat'. Rugayut  raznochincy, zatyukannye  prostoj
sredoj  i  vybivshiesya v studenty.  Oni  dumayut: ih sreda --  neudachna,  nado
stremit'sya k  "intelligentnomu". I kajfuyut pod gitarnye perebory, i mudrenye
obrazy, i pod bleyan'e...
     Na  odnom  dne  rozhdeniya ya okazalsya v  obshchestve  nedoumkov.  Ozhivlennye
razgovory  o   poezdkah  avtostopom  i   "na   sobakah".  I  tonkaya   istoma
kollektivnogo peniya:
     Kak zdorovo, chto vse my zdes'
     Segodnya sobralis'...
     Der'mo!
     YA  ponimayu   tragediyu  molodyh  raznochincev.  Slishkom  povyazany  oni  s
pryamolinejnoj sredoj, poetomu, kogda slyshat popsovuyu pesnyu, im kazhetsya,  chto
eta sreda posyagaet na nih. A oni hotyat iz etoj sredy vyrvat'sya.
     No rugat' popsu -- durnoj ton! Belogolovaya devochka s kislovatym zapahom
hudogo tel'ca govorit: "Ne lyublyu popsu", -- i totchas ee lico dolzhno nalit'sya
kraskoj. Rozovoj kraskoj pozorishcha.
     YA  budu zashchishchat' popsu. U naroda sil'nejshee chut'e. CHelovek ni na chto ne
pretenduet. ZHivet sredi nuzhnyh predmetov. Miska uhi. Kanistra benzina. Reka.
Nebo. Tranzistor. I, ne lukavya, vybiraet blizkoe emu.
     Pora  iskusstvu  v  polnyj golos zayavit':  da, za  popsu! Gruppa  "Ruki
vverh". Pod zvuchanie ih al'boma ya pishu etu povest'. Pishu  chernoj avtoruchkoj,
list za  listom ukladyvaya na stol, a u  moej nogi na  polu muzykal'nyj centr
napevaet:
     Veter shumit negromko,
     Listva shelestit v otvet.
     Idet ne spesha devchonka,
     Devchonke pyatnadcat' let!

     No v svoi let pyatnadcat'
     Mnogo uznala ona...
     V krepkih muzhskih ob座at'yah
     Stol'ko nochej provela!
     I vdrug bezuderzhnyj vzryv:
     CHu-zhi-e guby tebya laskayut!
     CHuzhie guby shepchut tebe,
     CHto ty odna! ty odna takaya!
     CHuzhaya stala sama sebe!!!
     YA pritoptyvayu  nogoj.  Horosho,  chto  rifmy nikakie. V russkih  narodnyh
pesnyah tozhe  ne v rifmah  delo. YA dumayu o  tebe,  Len,  kstati... Tebe skoro
pyatnadcat', ya pozvonyu, pozdravlyu, Myasnikova.
     Neotvyaznaya pesnya. Pricepitsya -- i celyj den' budet  krutit'sya v golove.
Starye pesni tuda zhe. Slushayu bas SHalyapina, v kotorom  i vesennie pavodki,  i
ostroe  drebezzhanie moshki.  YA  kak uslyshal  "Dubinushku"  v  detstve,  tak  i
vlyubilsya.  Gundosaya  pesnya.  Lomaet  SHalyapin  otsyrevshij suk,  suk  skripit,
skol'zyat kapli na SHalyapina, i shumit, otzyvayas', les:
     Uj, dubinushka, uhnem,
     Sama pojdet! sama pojdet!
     Podernem!
     YA proshel po  gryaznoj ulice i popal v arku. Tam stoyali dvoe v dublenkah,
u chernoj gigantskoj  mashiny, molodye del'cy chego-to,  zloveshchaya naruzhnost'...
Pereminalis'. A ya vspomnil: "Podernem! Podernem!"
     Odin, mongoloid, agressivno sverknul  glazom na menya, ya emu otvetil tem
zhe.  Starinnogo  kamnya osobnyak byl propitan vesnoyu. Dver' tyazhelo podalas' za
zolotuyu ruchku. YA voshel,  na polu chernye luzhi, i bystro  nakrutil  tri  cifry
telefona.
     -- Tat'yana? |to SHargunov. YA obeshchal vam...
     -- Schas.
     Vyskochila zhenshchina v  chernoj  bluze,  ona mahnula mne, ya  poshel  za nej.
Kabinet,  shirokij, ubelennyj tabachnymi dymami, vospalenno  goryat komp'yutery.
Za odnim iz nih sklonilsya muzhchina. Spina v serom svitere.
     NO NASTALA PORA
     YA peredal  list. CHernovolosaya,  s  chernymi  smorodinami  glaz,  krasnaya
zmejka lopnuvshego sosuda na perenosice.
     I PODNYALSYA NAROD!
     Ona derzhala moj list na otlete i izuchala.
     -- No eto ne to, -- skazala ona nervno i pozvala: -- Alik, idi smotri.
     On ne srazu vstal, a mutno zakoposhilsya u sebya na stule, ona zakurila.
     -- A chto, ploho? -- sprosil ya.
     RAZOGNUL ON MOGUCHUYU SPINU!
     -- Nam nado ne obzor, a recenziyu, -- vazhno skazala ona. -- Vy, nadeyus',
ponimaete raznicu? -- i s somneniem zaglyanula mne v glaza. -- I nuzhen bol'she
ob容m. Do treh stranic.
     -- Horosho, ya  peredelayu, --  kivnul ya, a  v  golove moej rokotalo: "Oj,
dubinushka, uhnem, aj, zelenaya, sama pojdet, sama..."
     Seryj priblizilsya i obnyal ee za plecho i tozhe  stal  vsmatrivat'sya v moj
list.
     NA VRA-A-AGOV SVOIH
     -- Dolzhna byt' mysl', -- skazal on yazvitel'no i svistnul nozdrej.
     -- Da, -- podhvatila tetka, stryahivaya pepel na  pol. -- Porazmyslite...
Mozhet, na mysl' nabredete.
     NA VRA-A-AGOV SVOIH
     YA opyat' veselo kivnul...
     PODNYAL DUBINU!
     Ona  uzhe pristal'no  zaglyanula mne  v glaza.  YA udivilsya ee  vzglyadu. YA
vdrug ponyal: ona zhdet ot menya  navernuvshihsya slez. Oni stoyali slipshis', chut'
pokachivayas',  u  nej  sigaretka na  otlete,  i, ochevidno, izobrazhali iz sebya
professionalov. I tetka pochemu-to zhdala, chto ya, yunyj, zaplachu.
     TAK IDI ZHE VPERED,
     TY! VELIKIJ NAROD!
     -- Vse, -- kivnul ya v tretij raz. -- YA vse ispravlyu. Zavtra prinesu. Do
svidaniya. -- I vyshel von.
     Menya zhdala vesennyaya durnaya ulica.
     -- Pacany, pacany, ne nado, pacany...
     YA  uslyshal kriki,  neponyatnaya voznya  u chernoj  mashiny. Dve  arki byli u
dvorika, i ya predpochel snova idti mimo  chernoj mashiny, k dal'nej arke. YA shel
i videl: dvoe, te samye, v dublenkah, v syrosti tolkli kogo-to nogami.
     |H, DUBI-I-I-NUSHKA!!!
     -- Pacany! -- krichal on iz-pod nog.
     Zabivali sredi bela... sredi serogo, v seryh razvalinah snega dnya.
     -- Prohodi, -- burknul mne odin iz nih, mongol.
     Pesni  otpechatyvayutsya na sud'bah. Ochen' vazhno, kakie slushat' pesni. Vsya
zhizn' kak pesnya. A ya kakie ni slushal, vo vseh razlichal otchayanie. Lyuboj golos
im otravlen, pust' i bessoznatel'nym, otchayaniem. YA plastinku postavil. Penie
pylalo skvoz'  hripotcu zapisi: "Moya Marusechka! Moya  krasavica!" Pevec cokal
yazykom,  prichmokival.  "Moya  Marusechka! A zhit' tak hochetsya!" Kakaya  strashnaya
pesnya.  YA  vyklyuchil,  a vse ravno zvenelo v  ushah. Moya Marusechka... Hotelos'
volkom vyt'.
     Nashi zvuki!
     Raz容dayushchij serdce "Sirenevyj tuman...".
     "Vstavaj,  strana ogromnaya!" shataet moj sluh, kak slepoj Samson kolonny
hrama...
     Letom, ves' gudyashchij  ulichnoj zharoj, ya stupayu v temen' pod容zda. Vzbegayu
po lestnice. Nasvistyvayu. Sochnoe yabloko kupleno po doroge, ya dogryzayu ego na
begu, kidayu ogryzok  v raspahnutoe  okno  tret'ego  etazha.  I,  voznosyas' na
sed'moj, ne  perevodya  duh,  zhmu knopku  zvonka.  Dopustim, otkryvaet  mama.
Toroplivo govoryu ej neskol'ko nezhnyh slov i idu v vannuyu. Voda razbivaetsya o
makushku, stekaet po vsemu SHargunovu. Nasvistyvayu! I ya uzhe ni o chem ne dumayu,
prevrashchayus' v prohladnuyu vodicu... Bosikom na kovrike vytirayus'.
     Ura, ura, ura!
     Ura, ura, ura! --
     tak on napeval, naryazhayas' vo vse chistoe.


     Detskoe  leto,  dacha.  Mestnyj  mal'chik  Alesha,  golen'kij,  s  kruglym
barabanom zhivota, uvlechenno skalil klychki. Za nim gnalas' babka v pigmentnyh
razvodah na lice: "Alesha!  Ne hulyugan'!" Smuglaya,  v barhate rodinok. V ruke
zelenaya vetka. Nagnav vnuka, lupila. Tot  izvorachivalsya, kusalsya. "Alesha! Ne
hulyugan'!"  -- neslos'  po  doroge. Vnuk imel  privychku  mazat' stekla mashin
gryaz'yu, i babka, ne zhelaya skandalov, otgonyala ego.
     U Aleshi byl ded-katorzhanin. Usohshee lico i shirokaya vol'naya grud'.
     -- Rasti, orel, pionerom stanesh'! -- sipel ded, smolya papirosu.
     Vnuk sladostno pokazyval redkie zubki.
     Vskore  ded  umer.  YArkij  avtobus,  proshchal'nye figury  byli  pohozhi na
prizrakov. I ritual'nyj avtobus -- kak prividenie.
     SHli  gody,  ya  stal yunoshej. Myagkoj zimoj  umirala staruha.  Na  ledyanoj
verande okruglo mel'teshila ee doch'. Alesha  sluzhil  v armii. V gluhoj komnate
bylo bezzhiznenno natopleno.  Umirayushchaya  lezhala,  liloveya  koftoj,  perebiraya
gubami.  Nad  izgolov'em  viselo zerkalo v  pigmentnyh razvodah,  s kotorogo
pobednye muhi pikirovali na ee lico. Dlya menya eto bylo repeticiej proshchaniya s
sobstvennoj babushkoj.
     YA  podnes vodu,  kruzhka zvyaknula  o  zuby.  Za oknom  vysilsya  sloistyj
sugrob, zayavlyavshij o strannosti bytiya. Vot i vse.
     Vsegda ya chuvstvoval v starom cheloveke kakuyu-to tajnu, mne kazalos', chto
on mne mozhet chto-to  otkryt'  vazhnoe. Svoim vospitaniem, formirovaniem svoej
lichnosti ya pryamo obyazan starikam. YA i sejchas propitan k starosti pochteniem i
dazhe podobostrastiem.
     Do  semnadcati let  ya zhil v zheltom  devyatietazhnom  dome na  Frunzenskoj
naberezhnoj,  s  mramorom,  bashnej,  shpilem.  Nash  shirochennyj  dvor   kazalsya
zakuporennym -- s odnoj storony ego storozhil zabor zavodika, uvityj  kolyuchej
provolokoj, a s drugoj storony  dom  obhvatyval dvor dvumya  lapami. Ogromnaya
klumba razdelyala  dvor na dve chasti.  I  my,  deti, osleplenno  bilis' dvumya
otryadami. Kak eto zahvatyvalo: zadyhayas' v krike "ura!", vyrvat'sya za klumbu
na vrazheskuyu territoriyu i gnat' proch' palkami i kamnyami...
     |ta klumba byla monumentom tragedii dvora, eshche za god do moego rozhdeniya
zdes' klokotal fontan i vse utopalo v zaroslyah, v sireni i yablonyah. Potom za
preobrazovaniya  vzyalos'  nachal'stvo,  i,  iskoreniv  raj, ostaviv  neskol'ko
koryavyh   topolej,   dvor   vylozhili   serymi   plitami.    Fontan   smenila
grustno-fialkovaya  klumba.  Mif  ob ubitom  rajskom  dvore zanimal  menya vse
detstvo. Dvor zagubila  nekaya nachal'nica  ZH|Ka. Nekto Pyatkina,  kak govorili
vseznayushchie stariki. "U, Pyatkina!" -- dumal ya, zasypaya, stisnuv zuby.
     Stariki sideli na skameechkah po krayam dvora. YA zhil na  vtorom etazhe, na
pervom -- Mihal Mihalych. S rannego utra on sidel u pod容zda.  Vsegda svezhij,
vybrityj, naodekolonennyj,  shirokopolaya shlyapa,  korichnevyj plashch.  Krupnyj, s
tverdym,  kak  granatovyj plod,  licom.  Mihal Mihalych opiralsya  na palku  s
nabaldashnikom  (lakirovannaya  golova olenya). K  detyam  on otnosilsya so  vsej
dushoj,  vser'ez. Kak-to ya razoshelsya, ustroil  dlya nego svoj koncert:  prygaya
vokrug nego,  nogoj  poddel prigorshnyu  peska. Pesok popal  emu  za  shivorot,
starik zamorgal, vytryahivayas': "YA tebya ne znayu, huligan!" No  legko prostil.
Deti ego obstupali, on  dobrodushno  shutil  i raskidyval  konfety.  V vozduhe
karkala vorona, a  on vosklical: "O! Vorona  prinesla!"  --  i nezametno  iz
rukava plashcha vyletala "Korovka" ili "Krasnaya shapochka"...
     No voobshche-to voron Mihal Mihalych ne terpel, zhaleya golubej.  YA pomnyu, na
polnom  ser'eze  on  diskutiroval  na  etu  temu. Holenaya general'sha manerno
vygovarivala:
     -- Vorona, ona takaya gracioznaya, tak gordo stupaet, pryamo umnica.
     -- Da bros'te vy, -- razdrazhenno mahal Mihal Mihalych. -- Ot voron zlo!
     I on vyzhidatel'no prinikal k steklu,  zvenel oknom  i  strashno  garkal,
kogda zamechal voronu vblizi  golubej...  Odnazhdy vo t'me dvora zhenskij golos
zakrichal:  "Pomogite!" Mihal Mihalych, hromaya, vyskochil,  szhav  nagan:  "Komu
pomoch'?" U nego byl imennoj revol'ver. Trevoga okazalas' lozhnoj.
     No v drugoj raz priezzhij uzbek  podkaraulil na lestnichnoj kletke Svetu,
kudryavuyu,   iz   sosednego   pod容zda,  ona   zavopila,  iscarapala  uzbeka.
Nesostoyavshijsya  nasil'nik  bezhal cherez nash  dvor,  i  muzhiki  za nim, mamashi
rydali, razmazyvaya kosmetiku, Mihal Mihalych pryamo iz okna pal'nul  v goluboe
taloe nebo... Uzbek v uzhase povalilsya  v syroj sneg. Ego povyazali. Vyvernuli
ruki, on hripel: "Pusty! Bolno!",  emu trogatel'no otvechali: "Kozel, kozel",
vskore  voznikla  miliciya s  bledno-rozovoj  frazoj:  "Spokojno,  tovarishchi".
Vecherom  blagodarnaya  tolstaya mat' Svety  yavilas' k  Mihal  Mihalychu,  pylaya
buketom roz.
     Vse  nashi  stariki  --  eto  byli lyudi  nemalye  v  sovetskoj  sisteme,
peredovye lica. Mihal Mihalych dolgoe vremya vozglavlyal stroitel'nuyu vystavku.
Krome  nagana on hranil beschislennye vyrezki iz gazet, gde on s Hrushchevym i s
Brezhnevym. Potom on umiral, ne vyhodil. YA videl ego lico, skorbno belevshee v
okne.  On  mne  kivnul  proshchal'no. YA  uzhe  podros,  mne hotelos'  mnogoe emu
skazat', sprosit' hotel ya pro raznoe, no skvoz' steklo zhe ne pogovorish'.
     Na  lavochku  podsazhivalsya shchuplyj  starichok Gil'man,  ehidnyj,  s  vechno
vytekayushchimi glazkami. "Byl u nas, -- skripel  Gil'man, -- odin popenok,  syn
popa. Vse ego zadirali,  draznili.  A on vzyal  noch'yu ubil  svoego  otca  i s
golovoj otcovoj k nam prihodit, za borodu potryasaet: "Vo ya kakoj bol'shevik!"
I rasskazchik  skripuche zahihikal. YA izumlenno vskinul  detskie brovi.  Mihal
Mihalych hohochushche ohnul. Kto-to  otoropel. YA pomnyu, kak shchurilsya  Gil'man, kak
uhmylyalsya, progulivayas'  ruki  za  spinu, potertaya kozhanka... Vesennij zakat
raspolzalsya, i dom nash ognenno zheltel.
     O, vesna! Stariki vesnoj vyglyadyat  schastlivee vseh. Rashodyatsya morshchiny,
vzory namnogo  yarche,  chem u molodyh. Opuhshaya babulya probiraetsya skvoz' talye
zanosy. CHto-to  ptich'e  v  nej trepeshchet...  A  vokrug unylye rozovye obmylki
molodyh  fizionomij.  Mne pokazyvali v shkole fil'm s vyluplyayushchimsya  ptencom.
YAjco  lopaetsya,  i  voznikaet  golova.  Ptenca kak by  ne sushchestvuet, zhalkie
kusochki tela, no  tarashchatsya  ogromnye pronzitel'nye  glaza!  Mne  eti  kadry
zapomnilis'. Stariki tozhe vyluplyayutsya kuda-to...
     Byl drugoj starik. Serebristo-odutlovatyj.  "Fizkul'turnik", -- prozval
ego dvor. Gluhoj, s apparatom v uhe, podhodil vraskachku k krasnym kachelyam. I
tam  po polchasa delal uprazhneniya.  Razminal  nogi  poocheredno. "Nagnali,  --
razmerenno  vspominal fizkul'turnik, -- nagnali my otryad kolchakovcev. A  oni
sytye i p'yanye v lesu posapyvayut. My, zlye, naleteli... Te  ponyat' nichego ne
mogut,  shatayutsya, tolstye. My ih vseh porubali na meste". -- "A pytali kak?"
--  "Nu,  kak.  --  On  sonno zeval. --  Svinec  tam  raskalennyj  k  pyatkam
podvyazyvali..."  On  byval  u Lenina.  Emu zapomnilsya velikan  s  vintovkoj,
storozhivshij kabinet vozhdya. Lenin sebe sidel v  kabinete, shurshal gazetenkami,
lyudej prinimal, a ryadom za derevom dveri stoyal velikan so stal'nym  shtykom i
bescvetnym vzorom. "Stalina v  mehovoj shapke  pomnyu. Usy zaindeveli, volosok
kazhdyj  torchit,  kak nitka  belaya. A  Trockij... Trockij idet bystro,  ego o
chem-to  sprashivayut,  a  on v  otvet: "R-rasstrelyat'!  R-rasstrelyat'!" Tak  i
promchalsya,  nosatyj..."  I  fizkul'turnik   schastlivo  rasplyvalsya  oblachnym
krupnym  rtom.  On  lyubil  zimu. Zimnij ves' byl.  Odnazhdy pomog mne  lepit'
snezhnuyu babu.
     Fizkul'turnik  i  vdohnovil  menya na  strannuyu chekistskuyu  igru.  Vot ya
nastigal ih -- roslogo parnya, shagayushchego s  dymkom sigarety v zubah, pacanov,
zamyavshihsya u pod容zda.
     -- A kak vas zovut?
     Osharashenno oni nazyvalis'. Ne podozrevaya, v kakuyu istoriyu  vputyvalis'.
YA  letel  v glub'  dvora  k klumbe, uderzhivaya v  pamyati  ocherednoe  imya.  I,
zapyhavshis', oblomkom karandasha vyvodil ego u sebya v bloknote. Tam pechatnymi
bukvami ros etot trevozhnyj spisok. Pomnyu, kak on nachinalsya...
     PODOZRITELXNYE LYUDI:
     VASYA,
     GRISHA,
     PXYANICA MISHA,
     KURYASHCHIJ SERGEJ KAJLOV...
     Sergej Kajlov... Smeshno zvuchit. Kto takoj? Zolotaya poema. Mne nravilos'
tak igrat'. Igrala i penilas' moya detskaya krov'.
     Vecherami k  nam v gosti nepremenno s soprovozhdayushchim priezzhala Anastasiya
Ivanovna Cvetaeva. YA vosprinimal ee kak sushchestvo, magicheski yavlyayushcheesya k nam
iz stariny. Ona celovala mne ruku, sprashivala u nashej koshki: "Otchego segodnya
tak  pechalen  vash vzor?" -- i  poyasnyala, chto chuvstvuet prevoshodstvo detej i
zverej.  Ee odezhda istochala aromat pozheltevshih  stranic.  Drebezzhashchij  golos
sochetalsya  s  etim  tonkim  aromatom.  Vertkaya  i legkaya,  kak tryasoguzochka.
Kazalos', ee kosti polye, kak  u pticy.  Dlinnye svetlye severnye glaza. Ona
mne  podarila  ikonu  Sergiya Radonezhskogo,  ispisav  szadi  svoim  v容dlivym
pocherkom. Ikona, kak  napisano, iz doma  ee  pradeda. U  svyatogo  na ikone i
boroda i lik odinakovo zheltye, zagadochno zeleny ochi.
     Stariki vse nashi umerli, a menya, semnadcatiletnego, perevezli  v drugoj
rajon, na postyluyu ulicu Druzhby.
     K chemu ya vse eto? Prokrichav o lyubvi i o prekrasnoj krymskoj tinejdzhershe
Lenochke Myasnikovoj,  ya  govoryu  o  starosti.  Dva puti u  menya  v smert'  --
molodost' i starost'. Dva puti do doma. Odin put' --  eto dlinnaya poezdka na
trollejbuse, a  vtoroj  pokryvaetsya  bystree,  no  nado isklyuchitel'no  idti.
Desyat' minut cherez Park druzhby. Idu ne  kuryu. YA uzhe ne kuril celyh polgoda i
chuvstvuyu sebya namnogo luchshe,  tyazhest' v golove i v  stupnyah  rasseivaetsya. YA
predpochitayu  hodit'.  Nastupayu  stremitel'no,  mne  nravitsya dvizhenie,  sneg
davitsya  ikotoj,  ili  travyanistaya pochva prosedaet.  A  vnutri  u  menya yarko
zvuchit:
     Kipuchaya! Moguchaya! Ni-kem ne po-be...
     Napevaya, ya  pered soboj  opravdyvayus'  za vse. Mol, vse eshche vperedi.  YA
svezh i legok, no vdrug postareyu i obvisnu. CHto togda?  CHto  zh, ya gotov. Mogu
primirit'sya so  starost'yu.  Moj pobednyj  atakuyushchij pafos  ne  svyazan s moim
vozrastom. Ne v tom delo, star ya ili molod.
     Byvaet,  plyvu domoj  na trollejbuse. Prizhimayus' lbom  k  steklu.  Menya
ukachivaet, kak v  uyutnoj  sel'skoj  biblioteke. A ya glyazhu na  ogni za oknom,
tiho razlichaya ih  ottenki.  Otdayus'  vechernim ognyam...  okna bol'shogo  doma,
mel'kayut  lyudi, ukladyvayutsya. Svet na  karnizah. YA  vsem serdcem  s goryashchimi
oknami,  kotorye zhili  tak zhe i vchera, i sorok  let  nazad.  Proezzhaem  mimo
Moskvy-reki,  zasmatrivayus'  na  vodu, v nej prelomlyayutsya ogni. |to navevaet
oshchushchenie... kakoj-to nejtral'noj zony... YA otdyhayu v mire  ognej,  krov' moya
sonno shurshit.
     V  takie  minuty  predstavlyayu  sebya starym. YA  ne derzhus' za molodost',
vecher raspolzaetsya po hrupkim kostyam, chudnbye shumy v golove, rokovye pereboi
serdca.
     Ne  terplyu nasmeshki nad starikami.  Segodnya, nu,  chas nazad eto bylo, ya
poshel postrich'sya v parikmaherskuyu.  Tuda zayavilsya starik, s tugoj, natyanutoj
sheej i malinovymi ushami. On stal chto-to vypytyvat' tugim, zanudnym  golosom.
Parikmahersha, raskachivayas' glazami-lodochkami, zavizzhala: "Idi, idi, dedul'!"
-- i vse  vzyvala  ko mne  glazami.  Kak budto  ya ej soobshchnik. Net uzh. YA sam
gotov starikom stat'.
     Pervuyu  rannyuyu vesnu  prinosyat veterany. Zadolgo  do zharkogo Dnya Pobedy
nachinayut  parad  nagrad.  Geroj  vstupaet  v  vagon  metro,  pobleskivaya  iz
raspahnutogo pal'to medal'yu, i treshchinu daet v ovrage  led, i osedaet sneg, i
po-novomu istovo stuchat kolesa.
     A na eskalatore starushka v prevoshodnom cvetochnom sarafane pod oblezloj
shubkoj. SHevelyatsya robkie guby. Nikak ne rasslyshu:
     -- CHto?
     Pereshagnul k nej stupen'ku.
     --  Kak vokzal  najti?  K  zalu  ozhidan'ya...  --  I  priotkryv  ulybkoj
kroshechnyj rotik: -- Menya brat tam zhdet.
     Tut nas  rezko  otodvinula  i  zaspeshila  vverh  drugaya  babka, zhutkaya,
d'yavol'skaya. Vsya v  lilovom, chernyavyj platok, klochkovatye  kolyuchie  brovi. V
ruke lyzhnaya palka.
     -- Aktivistochka... -- Sarafannaya starushka, svetlo zaviduya, zasmotrelas'
ej vsled.
     YA voobshche  zametil, chto krashe vseh naryazheny v Rossii  stariki. Sluchajno,
ot nishchety. No kakoj vkus,  kakie  nezhnye i plamennye vethie tona. YA podnyalsya
po eskalatoru, vyshel na ulicu, i -- vot  on,  vot  on, ura! -- hlynul novyj,
zahvatyvayushchij veter vesny!


     U vseh lyudej  est' svoi  detstva,  no  nashe  pokolenie esli i  obrashchaet
vnimanie na minuvshee detstvo, to s  yavnym nedoumeniem. A ved'  nikto  za nas
nashe detstvo ne  polyubit. Sami dolzhny  vspomnit' i ocenit'. Ubogo pokolenie,
detstvom obdelennoe.
     Belaya kolyaska ukryta v zeleni. Dvoe mal'chishek vlezli  na kuchu kamnej za
zaborom i metayut kamni. Dzin'! -- kamen'  zvyaknul o koleso, mal'chishka bystro
nagnulsya, shvatil novyj. "Kakashka", -- bormochet  on. Ego tovarishch ozhestochenno
dyshit. Igra ih uvlekla. Zabit' kamen' vnutr'! Kakashka posapyvaet tam, vnutri
kolyaski... Nado bit' metche, eto tyazhelo, kamni uvesistye.
     Iz doma  vyhodit krestnaya.  Ona vopit: "Kara-u-ul!"  Po kryl'cu sbegaet
otec:
     -- CHto takoe?
     -- Kamnyami... tam...
     Poblednev,  on mchitsya  za kalitku,  mal'chishek sled prostyl. On medlenno
vozvrashchaetsya. U  kolyaski poyavilas'  mat'. Vynula mladenca i, derzha na rukah,
chasto-chasto celuet.
     --  Satana  chto  delaet! --  vzdyhaet krestnaya,  cherneya puchkom volos  i
utiraya slezy.
     V palyashchih  luchah oni, troe, razglyadyvayut mladenca. Mladenec spit  sebe,
tonchajshie veki somknuty...
     Vos'midesyatyj  god. Sovetskie  tanki utyuzhat afganskie  perevaly. Moskvu
sotryasaet Olimpiada.  Mesyac nazad, v mae, rozhden nash  geroj. I vot teper'  v
derevne speshno snyat dom. Mladenec ne  plachet. "Agu-agu-aguga-gua-gu-ooo-uu",
-- zalivaetsya mladenec na izyskannom narechii. Otec naklonyaetsya. Pletet takuyu
zhe rech'. I mladenec otvechaet. Oni govoryat osmyslenno.
     Pervoe vremya  vse pogruzheno v noch' nebytiya. YA nichego  ne pomnyu.  No chem
dal'she, tem  chashche  iz  pustoty  voznikayut  kartiny.  Ponachalu  otryvochnye  i
prisypannye peplom. Mama  podnosit k moemu rtu po klubnichine. "Tebe -- mame!
Tebe  --  mame!"  --  prigovarivaet  devochka  ryadom.  Nazidatel'nyj  ton.  YA
povorachivayu golovu, mal'chik proezzhaet na velosipede,  kusty po krayam dorogi.
|to proishodit  siyu sekundu, narozhdayas'  u  menya  na  glazah, no ya  propitan
VOSPOMINANIEM, scena kak budto povtorno snitsya.
     I vdrug ya obnaruzhivayu sebya v lesu, ya idu, a so mnoj drugie deti.
     -- Ne topchite seno! -- oret, nadvigayas', ogromnyj muzhik.
     CHto sejchas  budet?  No snova noch' neizvestnosti. Dlya odnogo  menya zhizn'
prodolzhaetsya, tyanetsya znakomaya nit', a dlya drugogo opyat' pustaya t'ma. YA sebe
ne prinadlezhu, ukryt ot sebya zavesoj nochi. Strashnaya razdvoennost'.
     Nashe prekrasnoe, vremen raspada imperii detstvo dozhdetsya  svoego poeta.
Vspomni  pervye  igrovye avtomaty. Sarkofagi,  zybkij  ekran. Igra "Safari".
Kabany  na mglisto-zheltom fone,  pali  v nih!.. -- sladko  hryuknul srazhennyj
zver'. A na peremene v  shkole  mal'chishki  obstupali  holodnye  podokonniki i
lupili  kulakami, vzvivaya  cvetnuyu metel'  bumazhek...  V  SSSR togda  tol'ko
poyavilas' zhvachka.  Pod obertkoj  zhalsya  k  zhvachke lipkij listok,  vkladysh  s
kartinkoj. I kazhdyj  staralsya udarit' polovchee  i, perevernuv  etot vkladysh,
ego vyigrat'.
     Menya vse zhe  tyanet vernut'sya k  lyubvi... Nashi seksual'nye fantazii byli
svirepy i  naivny.  Ko mne vodili dvuh sestrichek,  chernaya  Tanya i belaya Olya,
docheri borodatogo pevca Bol'shogo teatra. YA byl  pomutnenno vlyublen v  chernuyu
T., starshuyu, laskovo ee gladil  po plechiku, a sam mechtal ee, goluyu, smugluyu,
brosit'  v vannu  s ledyanoj vodoj i ne vypuskat'. I chtob  ona vsya v  gusinoj
kozhe barahtalas' tam i  nyla.  Pohozhie  emocii  ispytyval moj dvorovyj  drug
Vanya. Ego sosedka po pod容zdu i  tajnaya strast' -- "An'ka s  sobakami"... Na
skol'ko  let  ona   byla  nas  starshe?  Let  na  desyat'   tochno.  |ffektnaya,
dlinnovolosaya, s dvumya porodistymi psami na povodkah. Vanya povedal, zaikayas'
ot strasti: "Znaesh', ya mechtayu ej volosy podzhech' ee dlinnye..."
     Nedavnij period antilyubvi  menya izmotal! Poteryannyj dlya  lyubvi yunosha, ya
sebya gubil  bez poshchady i  mnogim navredil,  slabyj pol obidel.  Kruzhilis'  v
smradnom val'se  nelyubimye devki. Ogromnaya  putana sipela: "Kostlyavik!"  Ona
sipela: "Pogrejsya, kostlyavik, o  sisi  moi!" U nee byla razdavshayasya  rozha, a
lyazhki v sizyh pyatnah ot sigaret. (Tushil ob nee sigarety kakoj-to  sadist.) I
teper'  ya  zhalobno  hvatayus'  za  uskol'zayushchij  obraz  livadijskoj  Leny.  YA
istoskovalsya po yunoj lyubvi, i mne kazhetsya, ya sam etu Lenu, 14, etu Myasnikovu
vydumal. YA v dushe prosiyal, kogda Lena mne podvernulas'!
     V  moem detstve byl Anton,  odin iz pervyh bezhencev. Ego russkaya  sem'ya
bezhala iz Moldavii k nam v rajon. On nosilsya po holodu v bajkovoj  rubahe, s
obez'yan'ej  rozhicej.  "A ya zakalivayus'!" --  vykrikival azartno. Osen'yu my s
nim vstali posredi dvora  u klumby. On  v rubashke,  ya  v kurtke i  do brovej
natyanul kapyushon. Dvor byl  ves' v  okopah. Pererugivalis' rabochie -- kotoryj
mesyac oni ryli i chinili truby. |kskavator, gudya, otbrasyval zemlyu. Karusel',
zadetaya, lezhala na kruglom boku.
     -- Vidal, che d'yavol tvorit! -- zhuzhzhal Anton, tochno  vo rtu u  nego byla
muha. -- Ves' dvor izgadil! A ya, kogda umru, poproshu Boga menya v ad poslat'.
YA  ob座avlyu vojnu  d'yavolu.  I  ub'yu ego!  A trahat'sya  --  eto  tozhe  d'yavol
pridumal! Ty che, ne znal? Menya kak mama rodila... Dumaesh', trahalas'?
     -- A kak? -- rasteryanno sprosil ya.
     --  Ee  papa  celoval,  celoval.  Celuet,  a  ya  u  nee  v  zhivote  vse
uvelichivayus'.  Potom v bol'nicu  ee privezli, papka  zashel, poceloval sovsem
krepko,  togda  ona  i  rodila...   --  On   protknul  menya   podozritel'nym
svetlo-karim vzglyadom: -- A tvoi che, trahalis'?
     YA ispugalsya i putano zalepetal:
     -- Moi? Da ya ne znayu... Moi net.
     A on torzhestvuyushche zapel:
     -- Znayu, znayu... -- i uzhe grozil obglodannym  pal'chikom, i vertelsya,  i
plyasal: -- Trahalis'! Trahalis'!
     Pomnyu,  umer CHernenko.  Melkaya familiya.  YA by  ne  udivilsya, uznav, chto
"chernenka"  -- eto  po-hohlyacki "rodinka". Melkaya rodinka  na pyshnyh telesah
strany. On umer, i seryj  veter  igralsya  i hmykal flagami, krasnye  flagi s
chernymi lentami.  A  mama vela  menya po  Komsomol'skomu  prospektu v magazin
"Dary  prirody". Na vitrine -- oskal volka, alaya zevota medvedya, v zastyvshem
polete  kosyatsya ptich'i  chuchela...  Vnutri pahnet  po-lesnomu terpko,  narodu
malo.  Iz  otkrytoj  beloj  kassy  ulybayutsya  dve  kassirshi.  SHCHekastye,  oni
nepreryvno luzgayut semechki.
     -- Oj, Serezha! Smotri-ka, kak vyros! -- vzvizgivaet odna.
     Vtoraya podhvatyvaet:
     -- Da, vymahal. Ne uznat'!
     Tak  vsegda oni vstrechayut menya,  splevyvaya  chernuyu sheluhu na  otdel'noe
blyudce.
     -- Skol'ko let? CHetyre? ZHenih nastoyashchij! Nevesta, podi, est'?
     -- Est'! -- otvechayu ya gordo.
     Oni zalivayutsya dovol'nym smehom:
     -- Kak zvat'-to?
     -- Tanya!
     Teper'  kazhdyj  raz ya obrechen  otvechat' na  ih  smeyushchijsya,  v  luzgan'e
semechek vopros: "Nu kak tam Tanya tvoya?"
     Mama pokupaet ryabchika. I razygryvaetsya uzhe znakomaya mne scena. Prodavec
krivonosyj,  s ustalym  zemlistym  licom.  On  v belom  halate, a ego  guby,
beskrovnye, bormochut: "Esh' ananasy, ryabchikov  zhuj..." Bormochet on ne podymaya
glaz, slovno tvorya molitvu. "Den' tvoj poslednij prihodit, burzhuj!"
     -- CHto eto znachit? -- kak-to ne vyderzhala mat'.
     On ispuganno smorgnul:
     -- Oj, izvinite, k slovu prishlos'...
     No  vot mama othodit k drugomu  prilavku, i on, naglo zaglyadyvaya mne  v
glaza, povtoryaet: "Esh' ananasy..."
     YA ne mogu ponyat' etih slov. YA zhaluyus':
     -- Mama, on opyat'...
     -- Ne zhalujsya na vzroslyh, -- surovo brosaet on.
     My vyhodim, ya nesu  paket s torchashchim ottuda peristym  krylom. Proshchal'no
smeyutsya  kassirshi.  My uzhe na ulice,  idem,  idem,  umer CHernenko, vitrinnye
zveri sverlyat zastyvshimi businami...
     Odnazhdy stylym zimnim dnem ya s drugimi det'mi polzal po "pautinke", eto
takoe dvorovoe zheleznoe  sooruzhenie iz  chetkih  kvadratov,  raskoryachivsheesya.
Mal'chik postarshe, vyrazitel'noe lico, zelenushno-nervicheskoe, kak u arlekina.
On  reshil nas  poveselit'. On  nachal perevorachivat'sya, i tut --  o, chudo! --
zastryal  NOSOM,  upershis' v ledyanuyu perekladinu.  Sekunda  nemogo  uzhasa.  V
sleduyushchij  mig  on  rezko vyrvalsya  i  sprygnul  na sneg. I iz nosa  u  nego
zakapalo krasnym. Lepestkami maka osypalas' i krasila sneg krov'.
     -- Snegom! Snegom nado! -- krichala podospevshaya zhenshchina, mama  odnogo iz
nas. -- Golovu zakin'!
     I  my  prinyalis' brosat'  emu  v  lico,  na krovavyj nos,  belym ryhlym
snegom. On uvorachivalsya, rydal. Krov', sneg...
     Vospominaniya sovetskogo detstva... Odnazhdy dvorovye devki nauchili menya:
"Esli u mashiny ryadom s nomerom napisano: SSL -- eto znachit: Smert' Sovetskim
Lyudyam,  SSD  --  Smert'  Sovetskim Detyam.  Na  takih mashinah bandity ezdyat".
Rasskazannoe dolgo zanimalo v moej  zhizni glavnoe mesto. YA vse vremya dumal o
banditah,  boyalsya ih, i  boyalsya  sovsem ne  tak,  kak  boyatsya prosto  lyudej.
Bandity ustrashali menya do oledeneniya, slovno vampiry, kotorye navedyvayutsya v
gosti, kogda tushish' svet. YA videl  ih, banditov, pochti v kazhdoj mashine. "CHto
ty  zaglyadyvaesh',  -- skazala  mne  mama  (ya pristal'no  smotrel na  shofera,
dremavshego za rulem  „Volgi"). -- Sejchas dyadya vyjdet i  tebya POZHURIT".
Neznakomoe   slovo   ispugalo   menya  do  poteri  dyhaniya.   Serdce  na  mig
ostanovilos', po kozhe pobezhal lyutyj moroz.
     Na poslednem,  devyatom, etazhe  nashego  doma v  kommunalke zhila  tatarka
Raisa  s  krashennymi  v  rzhavyj  cvet volosami,  a  s nej dve  blagoobraznye
starushki,  eshche starinnogo vospitaniya.  Nasha sem'ya  otnosilas' k  Raise ochen'
horosho, tak zhe, kak i ves' pod容zd.  Odnazhdy mama poprosila Raisu posmotret'
za mnoj minutochku. Pomnyu prohladu lestnicy, ona derzhit menya za ruku. "Hochesh'
konfetu?" --  protyagivaet karamel'  v myatoj  obertke.  Ee golos -- fal'shivoe
umilenie. YA otricatel'no motayu golovoj.
     Vskore Raisa, chtoby poluchit' zhilploshchad', otravila svoih staryh sosedok.
Ee raskryli, sudili, otpravili v lager'. V tom zhe godu  ya  poshel v shkolu. "U
Koli --  syr.  U  SHury  --  shary.  Raisa -- ubijca",  -- otpechatalos' v moem
soznanii.  I  togda  zhe  voznikla stojkaya  uverennost', chto  ta  otvergnutaya
konfetka tozhe byla otravlena. YA zhil na vtorom, i etazhi vyshe uzhasali  menya po
narastayushchej,  v  zavisimosti  ot  ih  priblizhennosti   k  samomu  strashnomu,
devyatomu. V  nochnyh  koshmarah  mne  videlis'  bluzhdaniya  po  etim  etazham so
spotykaniyami o stupen'ki  prohladnoj  lestnicy.  CHasto, zaprokinuv golovu, ya
smotrel so dvora na dal'nie temnye okna TOJ, teper' uzhe pustoj,  kvartiry. I
eti temnye okna byli dlya menya kak temnye duhi...
     Kogda ya uchilsya v pervom klasse, k shkole pod容hala miliciya, nam skazali,
chto ishchut bandita,  kotoryj pryachetsya vo dvore. SHkol'nyj dvor byl ogromnyj,  s
melkimi  derevyannymi  izbushkami. YA  i  drugoj  pervoklassnik, Sasha  Malyshev,
stoyali v koridore. My ezhilis', nashi  metallicheskie  pugovicy otrazhali zyabkij
svet. Skvoz' okno my smotreli vo dvor i byli uvereny, chto bandit vse eshche tam
pryachetsya.  On zatailsya, kak volk.  I  dejstvitel'no,  slovno  podygrav  nam,
muzhchina vypolz iz konury-izbushki  i,  toroplivo ozirayas', perebezhal shkol'nyj
dvor.  My  s Sashej  pereglyanulis'.  "|to  on",  --  nichut' ne udivivshis', no
uzhasnuvshis', ponyali my i s tolpoj shumnyh odnoklassnikov poshli na urok.
     YA  tashchil mamu k rajotdelu milicii, gde pod steklom u vhoda viseli shest'
fotografij. Na  odnoj  polovine  shirokogo  stenda  --  fotografii  propavshih
sovetskih rebyatishek. Na drugoj -- tri fotografii prestupnikov, nahodyashchihsya v
rozyske. |to mesto  vleklo  menya i odnovremenno  ottalkivalo.  Deti s yasnymi
glazami  i  poluulybkami.  Nebritye  prestupniki  v rasstegnutyh rubahah,  u
kazhdogo  --  po ostromu  kadyku. Primety razyskivaemyh banditov  vnezapno  i
tochno   obnaruzhivalis'   v  licah  prohozhih.  Kazalos',  prestupniki   zdes'
nepodaleku i mogut ubit' menya  za to,  chto smotryu na ih  foto. YA byl uveren,
chto rebyatishek na stende sleva ukrali imenno oni, prestupniki sprava.
     CHerez  desyat'  let  ya prishel  syuda.  Blesteli i  proletali avto. Solnce
mgnovenno  otrazhalos'  na  steklah  mashin, i  chudilos',  budto  lovkie  ruki
voditelej  vybrasyvayut ognennye shary --  razryvnye bomby iz  bokovyh okoshek.
Letel puh, i na stupen'kah sidel milicioner, ves' izmyatyj. U otdeleniya stoyal
sinij  dzhip s  otkrytym verhom,  i  bandit  vyglyadyval  iz  mashiny strizhenoj
makushkoj, kak kaktus  iz  kadki.  A u  dveri visel stend, kotoryj nikto i ne
snyal.  Tam pod pyl'nym steklom  tomilis' serye lica.  Sverhu  bylo napisano:
"Tovarishchi!", chut' ponizhe: "Ih razyskivaet miliciya", sovsem vnizu: "Ugolovnyj
rozysk".
     Prestuplenie,  poteryav tainstvennost',  stalo  real'nost'yu,  takoj, kak
belyj   svet.   No  za  steklom  stenda...   tam  prestuplenie   po-prezhnemu
olicetvoryalo  ledenyashchee dushu zlo, i  prozrachnaya,  no tverdaya gran'  otdelyala
cheloveka ot etogo zla. Vokrug  byli dekoracii,  a nastoyashchaya real'nost' -- za
steklom. Za steklom zhila, cvela, dyshala moya Rodina. Rodina moego detstva.


     Ne zabyvaj svoih predkov. Al'bomy  hrani v shkafu. YA lyublyu rassmatrivat'
seden'kie   fotki.   Dal'she  my  techem  ch'ej-to  krasnoj  krov'yu.   CHasto  v
predutrennem sne ya chuvstvuyu, kak kazhdoj kostochkoj zvenit vo mne kto-to.
     Iz vseh  babok  i dedok v zhivyh  ya zastal  Annu Alekseevnu.  Rodilas' v
pole, pod  nizkim,  v  tuchah nebom. Let shestnadcati ot  rodu poshla  zamuzh za
pacana iz goroda Etkulya. V novom dome zhilos' obidno. Svekrov' hishchno shchipala i
korila: "Bednota!" Sam pacan rabotal mashinistom parovoza, nedelyami propadal.
Kak-to svekrov' poslala Anyu na stanciyu torgovat' mochenymi yablokami. A tam po
svoim delam  vysadilsya Anin brat. SHel-shel, smotrit: sestrica torguet. "Ah ty
srodnaya  moya!  Razve  ty torgovka?"  ("A  ya  kak  zarevu!"  --  rasskazyvala
vposledstvii  babushka.)  Brat ee, revushchuyu, krepko uvlek za soboj v rodnoj ih
dom, vsyu dorogu oni  sochno hrumkali mochenymi yablokami. O, Anyuta! -- gubastoe
seroglazoe lichiko.
     Vskore podvernulsya vtoroj  muzh.  Ivan  Ivanych.  Ego  ona  znala  eshche  s
detstva.  On zhenilsya na ee  podruzhke, vesnushchatoj Mashe. No... V zharkij  den'
1927 goda Masha, priniknuv gubami k ruch'yu, vmeste s vodoj proglotila "konskij
volos". Znala by Masha, chto nekto  S. SHargunov  pro  nee  napishet.  No ona ne
znala  ni  o chem.  YA ej  krichu  s  etih  stranic:  "NE PEJ  IZ RUCHXYA, MASHA!"
Naprasno, ne slyshit.  Mozhno  bol'she  shrift sdelat':  "NE PEJ!" ZHarkij  den',
sushnyak  v devich'em rtu,  zhadnost'  k  potoku. Na koleni  vstala,  nagnulas',
zakatala podol.  Vyhlebyvaet! "Konskij  volos"  v nej uzhe. Vprochem,  ne bud'
etogo  "volosa", ne rodilsya by  ya... Umirala ona  tyazhelo, raspuhshaya  gorlom.
Lezhala  s glazami, polnymi slez. Anna proshchalas'. Pohoroniv  Mashu, Ivan cherez
nedelyu sygral s Annoj svad'bu.
     Iz babushkinyh rasskazov:  "Noch'yu lezhim,  a on menya  ne trogaet, k stene
otvernulsya. YA  emu: „CHego ty?" On: „Prazdnik  bol'shoj cerkovnyj,
nel'zya"". Pri podobnoj religioznosti Ivan SHargunov byl oficerom NKVD.
     Grohnula vojna, ego otbrosilo pod Leningrad. Posle boya  razdal soldatam
na  pyat'desyat  gramm bol'she polozhennogo.  SHvyrnulo na peredovuyu,  v shtrafnoj
batal'on. "Dorogaya Anyuta!  Sud'ba moya peremenilas'  ne  na  dolgie  sroki...
Pobeda  budet  za  nami!"  -- pisal on  v poslednem pis'me. Za  tri  dnya  do
osvobozhdeniya iz razryada smertnikov. I poshel v ataku... Pulya popala v serdce,
probiv i skomkav shoronennuyu  tam  fotografiyu  svetlen'kogo  mal'chika (moego
otca).  Derevenskij  dityatya, prostrelennyj pulej, vozilsya  na  pyl'nom polu,
igral  v  vojnu.  I vdrug  zarydal,  brosilsya k materi  na  kuhnyu. "CHto, chto
takoe?" --  "Papku ubili,  papku  ubili!"  -- krichal... Byl bol'no bit,  no,
zahodyas' v otchayannom plache, povtoryal: "A ya zhe ne vinovat! Papku ubili!"
     Skvoz'  voennye  gody  Anna   vezla   ditya  iz   Kirovskoj   oblasti  v
Sverdlovskuyu.  Ustraivalas'  rabotat'   v   gorodkah,   uborshchicej,  v  seryh
gostinicah za kontorkoj. Pri odnom iz takih pereezdov syna prishlos' na sutki
ostavit' u baby-yagi. V  izbe,  v tajge. Puskaj baba-yaga posledit za malyshom.
Volosataya  i  mordastaya,  naklonyalas':  "YA  tebya  s容m!"  Mal'chik svetlen'ko
sotryasalsya.  Goryacho  klokotali   kotly.  Baby-yagi   togda  eshche  vstrechalis',
nevymershie i nedobitye.
     A vot rasskaz o koldune.
     On poselilsya na krayu derevni. Vyslannyj. Pol'skaya familiya, chto-to vrode
Vojcehovskij. Ohotnik. Smushchal narod.  Umel  lechit', zagovarivat' pulyu.  Dedu
moemu teklo dvadcat' dva, gramotnyj  (podpisalsya na "Pravdu"), hodil v forme
s kozhanymi remnyami, peresekayushchimi grud' krestoobrazno.
     Vypolnyaya prikaz, Ivan zashel za  koldunom. S pistoletikom,  spryatannym v
koburu.  Molodcevato  skripnul  sapogami  i rezko  prikazal: "Sobirajsya!"  I
glyanul na smut'yana steklyanno-golubymi ochami.
     -- Ohotnika povyazat' yavilsya... Tak-to, SHbergunov, --  zloveshche proshamkal
shchetinistyj Vojcehovskij.
     -- SHargunov,  --  mehanicheski popravil Ivan,  a nutro ego uzhe nepriyatno
trepetalo, kak u dichi.
     --  Nu,  zdraviya  zhelayu,  tovarishch  SHergunov.  --  Situaciya  stanovilas'
absurdnoj, a koldun uzhe tyanulsya, uzhe zdorovuyu rozovuyu  kist' oputyval  svoej
gadkoj vodorosl'yu.
     I proizoshlo  nechto nepriyatnoe. Ivan sharahnulsya  v storonu,  potomu  kak
shirokij sverkayushchij potok vody nessya pryamo na nego.
     --  Ty  chto,  SHergunov,  s  uma soshel?  A?  Davaj kolis',  SHergunov! --
vkradchivo zagovorila tvar'.
     -- Voda. Voda.  Vodica, -- bormotal  moj  bednyj ded  suhimi  gubami ne
komissara,  no  mal'chika-slugi.  Zavorozhenno oziral  lachugu, polnuyu  vyazkogo
solnca.
     Koldun  barhatno rassmeyalsya  i  lukavym  pol'skim dvizheniem  podtolknul
roslogo gostya: "Vse, mne nekogda". I SHargunov, okoldovannyj, poshel von.
     S etoj minuty Ivan Ivanovich lishilsya dara rechi i dazhe kak by  oderevenel
--  dvigalsya, no ne kak zhivoj, a kak vyrezannyj  iz dereva. Celyh dva chasa s
polovinoj, zapershis' u  sebya  v komnate, palil iz  pistoleta vo  vse  steny,
smertel'no napugav zhenu.  Vecherom  snova  yavilsya k  Vojcehovskomu -- tam, na
tuhlom besovskom meste, smog govorit', no do chrezvychajnosti zaikayas'.
     -- Slushaj,  ty! -- skazal SHargunov (net smysla peredavat' v tekste  ego
zaikaniya). -- Ty menya ne donimaj, a ya uzho tebya kak-nibud' da otmazhu.
     -- Tochno-tochno? -- sprosil koldun.
     SHargunov kivnul. On mog otmazat' i v samom dele otmazal polyaka.
     V  tu zhe noch'  koldun sobral v  shargunovskom dome shargunovskuyu rodnyu  i
zastavil  star  i   mlad   drygat'sya,   horom  povtoryaya  neponyatnye   slova,
raskoldovyvavshie  Ivana. "Vrode russkie, no  kak-to pochti  stihami i  odno k
drugomu pristavlennye, chto chudo", -- vspominala babushka.
     (Nedavno ya zashel  v razvlekatel'noe zavedenie "TANCUYUT VSE". Tuda hodyat
podrostki, noch'yu nikogo ne bylo, vse podrostki raz容halis'. YA proshestvoval v
zal tancev.  "Luna --  na-na-na-na!" -- oral  dinamik,  metalsya prozhektor. YA
zabralsya  na  kruglyj  podium. Zaplyasal!  Kak ya  plyasal! Upoenno... Odin  na
podiume. "Luna -- na-na-na-na!")
     Na rassvete d'yavol'skij skach zakonchilsya.
     --   SHergunov,  a  SHergunov!  --  kaprizno   obratilsya  didzhej,   gibko
grimasnichaya.
     -- Da? CHto? -- ispuganno sreagiroval Ivan, uzhe ne zaika.
     -- A davaj druzhit'?
     --  Davaj,  --  gluho   soglasilsya  molodoj  kommunist,  vslushivayas'  v
predrassvetnyj laj sobak i penie sobach'ih cepej.
     Druzhba ne poluchilas'. CHerez nedelyu nachalas' velikaya vojna.
     A  ya pro svoyu  doroguyu  babushku  Annu. Ona, temnaya,  klass obrazovaniya,
rasskazyvala  prelestnym  obraznym  slogom.  YAsnyj  okayushchij  vygovor  zhurchal
skol'zkim l'dom. Iz座asnyalas' vol'no:  "I che eto  ya v rybe bol'she vsego lyublyu
golovu! Ochi vyem, mozg vysosu..." Kazhdoe  slovo okruglyalos' pod  yazykom, kak
mokryj  snezhok v  rebyach'ej  rukavice: "YA smert' odnu hochu! Zaglyanet ona, a ya
ee,  kak s lozhki,  srazu sglotnu".  YA  ej  pokazal  foto Gitlera.  Ona dolgo
izuchala usaten'kogo Adol'fa i vdrug prinyalas'  kromsat' zheltym nogtem. "CHego
ty  delaesh',  babushka!",  a  ona  prigovarivala,  otdiraya  zhalkie  loskutki:
"Gadina! Muzha mogo ubil..."
     V 1997-m, devyanostoletnyaya, navestila nas v Moskve. Zdes' -- boleznennoe
sochetanie slov -- SLOMALA SHEJKU BEDRA. YA ee privyazal k stulu belymi platkami
i svez vniz na lifte. Ona perebirala zhelvakami pod dryabloj kozhej. My poehali
na mashine  cherez reklamnuyu stolicu. Mel'kali ogni po  derevenskomu  drevnemu
liku. Priehali na dachu, i tam babushka prozhila eshche tri goda.
     YA byval  naezdami na dache. Pervym  delom  zaglyadyval k  rodnoj staruhe.
Skulastaya, s volch'imi glazami.
     A tridcatogo dekabrya 2000-go ya shlyalsya  po temeni s mestnymi. Vernulsya v
dom, a Anna ne spala.
     -- Tebya dozhidayus', Serega! Serezhka ty moya zolotaya...
     Poprosila vina, ya podnes ej.
     -- U-uh! Bol'no sladko. Na, dopivaj!
     YA dopil ryumashku.
     -- Ty, Serega, pridvin' stul'ya k posteli-to. YA noch'yu niche ne soobrazhayu,
razmetayus' vsya...
     YA pridvinul, i nad pridvinutymi  kreslami my  obmenyalis' rukopozhatiyami.
Babushka tryasla moyu ruku, obhvativ dvumya, kostistymi:
     -- Do svidaniya! Do svidaniya, tovarishch dorogoj!
     A  nautro,  kogda  ya  stal  ee budit' i podnyal,  ona  zabila rukoj, kak
krylom. I glaza ee zakatilis', mychanie sorvalos' izo rta. Strashno strekotala
vverh ruka.
     CHerez dvoe sutok ona umerla. Veki prikryty, ya naklonilsya, v serom glazu
otrazhalsya dnevnoj  svet. Poceloval holodnen'kuyu  shcheku. Poderzhal  babushku  za
kist', prozrachnaya kost', zheltaya dymka kozhi.
     Utrom my s sosedom tashchili grob, nogi uvyazali v snegu. My tyazhelo dyshali.
Iz vorot naprotiv nasmeshlivo  sledili za nami rebyatishki. Avtobus dernulsya --
i tut, glyadya na prokopchennye figury krysh, dumaya o petuhah, i kurah, i kozlah
borodatyh, ya i vshlipnul. Nu  a bol'she ne  slezinki. Avtobus tryaslo, po polu
vorochalsya lakirovannyj grob.
     CHto skazat' pro otpevanie... Ono, kak perezrelaya sliva,  zapolnyaet hram
iznutri  i davit. Prishel chered kladbishcha, gde proshchal'no otkryli  grob. Gordaya
Anna  Alekseevna.  Suhaya  moroznaya  pozemka  neslas',  svechi  goreli,  cvety
blagouhali. Grob  zakolotili i opustili. Merzlo stuchala zemlya. Kakoj vysokij
zvuk! Slovno nebesnyj grom...
     A menya  zamuchila toska, chitatel',  pripadki toski. CHernaya-chernaya toska.
CHernyj  infernal'nyj  rot  prinik k levomu sosku  i  zasasyvaet  moe  nelepo
bul'kayushchee serdce. YA vyglyanul v okno. I  takaya toska ohvatila serdce.  I tut
eto so mnoj  priklyuchilos'. Grubye kom'ya v gorle.  YA  pytalsya vzdohnut', vkus
zemli vo rtu, nozdri shchekotal zemlyanoj zapah. Kladbishchenskaya glina... YA krutil
golovoj u okna.
     Horoshi sushchestva, ne podozrevayushchie o smerti. Prekrasny deti.  Devochki  s
prygalkami.  Devochki, vzletayushchie na kachelyah. ZHrushchie  mochenye yabloki devochki.
Horosh mal'chik Serezha,  plyunuvshij. Nekoemu  yumoristu ya v detstve... On nachal:
"Kakoj krasivyj ma-al'chik!" A ya emu plyunul v borodato-smugloe lico.
     I ya obrashchayus' k potomkam. Vas net eshche.  Vy ne  zachaty eshche blondinistoj,
krasnoj iznutri mamkoj Lenoj.  Orite, rebyata, kidajtes' kamnyami  i strelyajte
metko. Vseyu zhizn'yu svoej gromyhnite: "Ura!"
     Ne slyshu.
     Gromche!
     ...a-a-a!!!


     YA hochu vnov' uvidet'  mir nadezhnym i yasnym --  zakryt' glaza, proteret'
glaza, vernut' detskoe chuvstvennoe  vospriyatie zhizni. YA  vyshel  za  vorota i
zamer. Gniet pod nogoj list, britvenno blestit za chernen'kimi kustami rel's.
Mchitsya  zver' poezda. Gudok  tak  blizko-rezok,  kak vkus ryabininy, oranzhevo
lopnuvshej vo rtu. V proletayushchem poezde  est'  chto-to  tragicheskoe. Kak budto
vagony  pronosyat  tvoih pokojnyh  znakomyh.  Zvuchat v golove stihi nigde  ne
pechatavshihsya   poetov,  kotorye   deklamiroval  moj   krestnyj  Krasovickij:
"Molodost' prohodit  elektrichkami  -- vosemnadcat', devyatnadcat', dvadcat'!"
-- i eshche drugie: "Vam zdes' shodit'? A mne gorazdo  ran'she... -- skazal on i
soshel s uma".
     Dohlaya  krysa  lezhit v  profil' na  zemle. Vyaloe  ushko,  veter  shevelit
konchikom hvosta. Ty dohlaya, a ya zhivoj! YA pereshagnu. YA cherez etu krysu oshchutil
polnotu zhizni.
     Byvalo, lyudi  krys  i voron  zhrali i  drug  druga...  Ot  goloda.  Odna
starushka  s  tonko  procherchennym licom  rasskazyvala,  chto  v  leningradskuyu
blokadu "ya prosto  metalas'  ot goloda! I  tut zametila v uglu pautinu. -- I
ona  baletno povela rukoj.  -- YA ee snyala, i s takim udovol'stviem  s容la, i
izumitel'no podkrepilas'!" ZHratva -- vazhnoe delo! Marsh chelyustej i  nasyshchenie
nado proslavlyat'.  A golod nado rugat', golod  uroduet, svodit s  uma. Nu  i
modnaya zhvachka bessmyslenna. CHavkan'e pustotoj.  ZHuyut ne prekrashchaya,  bez pauz
moi sverstniki rezinu. Splevyvayut. Asfal't ves' v belyh prisohshih plevkah.
     A nastoyashchaya eda oduhotvorena. Po-raznomu mozhno est'. Zablestet'  gubami
i treskat'  za  obe shcheki.  Delikatno vkushat'. Bystroe odinokoe  nasyshchenie...
Stydlivoe prilyudnoe proglatyvanie...  Stepennyj  semejnyj  obed...  Eda  kak
prinuzhdenie, detskie lozhki mannoj kashi.
     Priezzhaesh' iz goroda  ustalyj, ele dotaskivaesh'sya do lesu, a  tam  sily
vse  pribavlyayutsya i  pribavlyayutsya.  Rodina -- eto griby  i yagody.  Hodit' po
griby,  po yagody, po orehi -- sil nabirat'sya.  Najti grib  -- odno iz pervyh
chudes detstva. Oshchushchenie nereal'nosti, kogda ty ego sorval. Derzhish' za nozhku,
i narastaet gul atomnogo vzryva.
     Za  granicej pod dushnym  cellofanom steril'nye shampin'ony.  A v  Rossii
zhivaya shir' gribov. Penek s  opyatami  -- celyj domik  s  vesnushchatymi det'mi!
"Skol'zkie,  kak cyganskie deti", -- govorila odna devochka, promyvaya zolotye
maslyata.   Ili  hrupkie   nezhnye  syroezhki,  tochno  cvety  v  sem'e  gribov:
zelenovatye,  limonnye,  sirenevye,  krasnye.  Lisichka   pohozha  na  zarodysh
lisenka...  Podosinovik,  podberezovik  --  dobry  molodcy,  priblizhennye  k
belomu, ego gvardejcy.  Belyj --  car' gribov.  Grib-udacha,  nastoyashchij priz!
Ponyuhaesh' -- duh zahvatyvaet, ves' les vobral on v sebya.
     Inye   griby   na  rasstoyanii  izluchayut   yad.  Na  kolyshushchihsya   nozhkah
zheltovato-zelenaya  otrava  preduprezhdaet  o  blizosti  baby-yagi.   Uzorchatye
raspisnye teremki. Zlovrednye chernye zontiki. Blednaya, kak smert', poganka.
     Dragocennye ogon'ki yagod! Rvat' malinu,  carapayas'. Brusniku,  cherniku,
kostyaniku... V detstve ya zvonko vyzyval: "Zemlyanichka, zemlyanichka, pokazhi mne
svoe  lichiko!" A gribnik ryadom shutil:  "Ona tebe  svoe lichiko ne  kazhet, ona
moego,  starogo, pugaetsya". Nabivayu yagodami rot, i  kak mne  vkusno, kak mne
sladko...
     A belaya rassypchataya kartoshka  s soleniyami, s kvashenoj kapustoj, politaya
podsolnechnym, s Ukrainy, maslom... Takogo nigde net! Horosho kopat' kartoshku.
Nadavit' na  lopatu, poddet',  i kust u menya  v ruke, i boltayutsya durashlivye
bubency kartofelin. S otradoj otryahivayu ot zemli plod.
     Sup. Vtoroe. Tret'e. Ne poel pervogo -- kak budto i  ne el, bez pervogo
obed  ne nastoyashchij.  YA  skandiruyu:  "SHCHi! Borshch!  Uha!"  I  inostrannoe slovo:
"Bul'on!" -- podhvatit moj batal'on...
     Rybu  lyublyu,  no  ne  varenoj.   Hladnokrovnaya,  polnaya  rechnyh  blikov
podvodnyh, u nee sut'  vodyanistaya, a sama ona s cheshuej, zhirom -- sero-belaya.
Zaumnaya tvar' so slozhnymi kostyami. Vyvarennaya, priobretaet osobuyu zaum'.
     Salo -- sila! S chernym hlebom.  Hleb lyublyu chernyj,  s vodoj, s lukom, s
sol'yu.  V  detstve  ya  bukval'no vosprinimal  vyrazhenie "hleb  s sol'yu", ono
zvuchalo  dlya  menya zamanchivo. YA fantaziroval, kak  osvoboditelem  v容zzhayu  v
gorod i mne prepodnosyat hleb s sol'yu.  I ya lakomlyus' etoj dostojnoj nagradoj
za moi pobedy.
     U moej  nevesty  familiya myasista!  YA normal'no vosprinimayu syroe  myaso,
ogromnye krasnye cvety myasa, eshche nasyshchennye zhizn'yu. Rozovyj par. Svezhee myaso
--  kak more na zakate.  I  takoe  skorotechnoe, pryamo  na  glazah temneyushchee.
Sumerki myasa. Nado gotovit', ne dozhidayas' myasnyh sumerek.
     Obychno, poev, govoryat: "Spasibo", tak i v stolovoj mozhno  skazat', a  v
"Makdonaldse" pridet v golovu "spasibo"  skazat'? Ne protivno tut?  A chto-to
ochen'  nikak, tochno pod narkozom. Metkie zhesty personala, tverdyni stolikov,
belye  stul'ya, vvinchennye namertvo v blestyashchij kafel'.  Den'  za dnem dlitsya
operaciya. Vysasyvayu koka-kolu,  zamanchivaya  zhizha, steklyshki  l'da  stuchat po
zubam. Skol'  ni pej --  zhazhdu ne utolish', lish'  vo  rtu vse zhestche vyazhet, i
strannyj  kom  vspuhaet v gorle. Kartofel'-fri, sal'nye zhelten'kie netopyri.
Kusayu gamburger.  Pod gnetom  puhlogo  testa  --  myaso, kak zhevanaya  gazeta.
Podvkusneno ketchupom. Nu, vrode naelsya.
     Eshche ravnodushen k shokoladu, ko  vsyakim iskusstvennym slastyam. Samo slovo
"slastena" otzyvaetsya gluhoj temnoj nepriyazn'yu. Fu, sladkie slyuni tyaguchie...
I torty, eti pyshnye  horomy  s  kremovymi labirintami,  ne  priemlyu. Kusochek
otrezhu, ne  bol'she. S容st' celyj tort  -- vse  ravno,  chto byt'  pridushennym
podushkoj.
     Mne  govoryat: literatura, literatura... Krik "ura!"  -- eto, ya ponimayu,
iskusstvo. Nado  zhe bylo takoj zvuk izdat'!  Kogda  ya dumayu ob "ura!", pered
glazami vspyhivaet shirokoe pole, zavalennoe trupami aziatov, strely, oblomki
kopij.  Von'.  I  zarya  aleet.  I nad  polem  nevynosimyj  bezzvuchnyj  krik.
Zapredelen  mertvyj chelovek  -- myaso, mozgi, kost'!  Vyplesnulas'  chelovech'ya
krov' -- i menya otvetno vyvorachivaet uzhasom.
     No ved'  pili vina iz  cherepov  vragov. Pirovali sredi  trupov. Sam pir
otrazhal nedavnij boj. I zhar, i lyazg, i  kipenie! Zverstvo! Myaso  dymilos'...
Tekli krasnye strui vin...


     V  elektrichke na  skam'yah  zhmutsya  prokopchennye  tela,  takie  zhe  tela
navisayut. Raznoschiki protiskivayutsya, vertya tovarom.  Prekrasna raznoschica --
iz vagona v vagon, izzhelta-suhaya, sitcevoe  bezhevoe  plat'e v melkij zelenyj
cvetochek... PLATXE!
     Von -- skromnyj pensioner, kak grib syroezhka, pod myatym KEPI. Rasselas'
baba, lico v krupnyh polzayushchih kaplyah pota, telezhka  ohvachena nogami.  KOFTA
chernaya, v ognennyh blestkah. Muzhichok, solnechnaya kopot' kostistoj rozhi. Vorot
zheltoj RUBAHI rasstegnut... Zatravlennoe lico maloletki, budto kosoj plevok.
Alaya TI-SHOTKA s belym anglijskim sloganom.
     Katitsya narodnyj  kom skvoz' rodnuyu  prirodu. CHto-to neobychnoe v kazhdom
novom holmike,  kustarnike. Kazhetsya,  za  oknom iz-za osiny vyskochit  davnij
znakomyj -- gadkaya gorodskaya osob' -- i pomashet ladoshkoj.
     Ugroza iz zeleni. Mogut kamnem ubit'. (CHut' ne ubili nedavno. Mal'chishka
kinul, ya prignulsya, i s pylkim zvonom vzorvalos' okno. YA raspryamilsya, ssypaya
s sebya  stekla. V bresh' vryvalsya shum. Mne rasseklo brov', i krov'  ya smahnul
kulakom. Ko mne kto-to brosilsya, ya ulybalsya, s krasnoj carapinoj, osteklenev
glazami.  Net,  net,  vse normal'no.)  Proletayushchaya zelen'  sladko posasyvaet
glaza. I vzvinchennost',  i sonlivost'.  Naverno, tak zhe stranno  na vojne na
prostrelivaemoj mestnosti.
     A za spinoj razgovory.
     -- Ni vo chto ya takoe  ne veryu!  A  chto u menya k  sosedke ognennyj  zmej
letal, eto ya svoimi glazami vidala. My potom ee synovej nazyvali "zmeenyshi".
Krepkie vyrosli parni. Odin v armii, drugoj -- na flote...
     Kak  by poryv vetra proletaet po vagonu, rasshiryaet zrachki,  vstryahivaet
list'ya lic. Iz tambura doletayut svarlivye grozovye raskaty:
     -- Bystro, muzhiki! Vy che, v armii ne sluzhili?
     I  poyavilas'! Bledno-zelenyj PIDZHAK,  bezzhalostno lilovaya  YUBKA.  Groza
zevaet, guba  podragivaet. Usiki v elementah kraski. A  ya reshil razygrat' iz
sebya zhertvochku. Sudorozhno royus' po karmanam. Pohot' nabuhaet vo vzore grozy.
Protyagivayu  biletik! Bezmolvno  ohaet.  Opomnilas',  pridirchivo razglyadyvaet
bilet. Da, tot samyj.  Groza popravlyaet lilovuyu yubku. "Sleduyushchij. Tak, u vas
chto?"
     Lyublyu  lyudej  v uniforme, osobenno zhenshchin!  Oni  naibolee  seksual'nye.
CHelovek  v forme vse ravno chto golyj. V forme -- znachit, bez odezhdy.  Gordaya
nagota.  Uniforma  seksual'na.  Menya  vozbuzhdayut   kontrolershi,  styuardessy,
voennye baby...
     ...Alisa! Toj noch'yu  cepochka krestika oplela  lyamku majki. YA  sorval  s
sebya  to i  drugoe. Holodnoe  utro pronikalo  skvoz' stekla.  Alisa, sidya  s
nogami na krovati, sklonyalas' nad  beloj tkan'yu  i  uporno pytalas' vytashchit'
krestil'nyj  krestik.  Ne sumev  nichego,  mahnula  rukoj. YA  razorval  majku
popolam i izvlek krest. "Ostav'te maechku. YA ee vybroshu! -- skazala Alisa. --
Ili prishlyu  vashemu pape po pochte". S  etih por  ya perestal  nosit' majki pod
odezhdoj.   My   shli  cherez  park  k  metro   "Rechnoj  vokzal".  Prodolzhalis'
nenormal'nye  holoda  nachala maya  i  nashi strasti.  Alisa  vsegda prichudlivo
odevalas'.  Na  nee oborachivalis'. YA ponachalu  chuvstvoval sebya nelovko s nej
ryadom, v svoem balahone ona byla kak traurnyj parusnik.  No potom vlyubilsya i
za parusnik hvatalsya ob座atiyami utopayushchego...
     YA  sam zapestrel kislotnym prikidom. Rasstalsya s Alisoj  --  i sdelalsya
modnikom.  Vypuklye  botinki,   chernye,   s  benzinovymi  pyatnami.  Tyazhelye,
nepod容mnye. YA dvigal oledenevshej ulicej,  i gromyhali  moi  kolodki. Gulkij
tosklivyj  zvuk.  No priroda  mne mstila. Led vynyrival  iz-pod podoshv, nogi
rashodilis'... A letom nogi  zadyhalis'. Poteli i grustili.  U nas  v strane
ustanovilas'  mrakobesnaya moda. Molodoj  chelovek skvoz'  vse sezony  hodit v
odnoj i toj zhe obuvi. I  v peklo, i  v  lyutye morozy my nosim odnih i teh zhe
urodcev... Terpim muki mody!
     Net, zimoj horoshi -- normal'nye na mehu krepyshi botinki. A eshche luchshe --
sapogi  do  ikr,  blestyat,  poskripyvayut.  Ili valenki -- serye,  mordastye.
Priyatno ih  obmetat' metelochkoj. Horoshi  bosonozhki letom  na bosu  nogu. I v
dozhde prikol'no v bosonozhkah proshlepat', ubegayu, hlyupaya pyatkami.
     CHitatel', ya ves' svoj garderob peresmotrel. Otstoj odin! Vinnaya kofta s
vyrezom,  belye  shtany-sharovary. YA  otkazyvayus' ot  otstoya  --  ot  koftochek
pestryh,  ot vsyakih obtyagivayushchih shtanishek. Sto karmanov na  shtanah.  Vse eto
yadovito. A ya  chuvstvuyu, chto odezhda dolzhna perelivat'sya  v prirodu. Odezhda  i
priroda. Kamuflyazh svoego roda. No  ne  grubo nado slivat'sya  s  prirodoj,  a
proniknovenno.
     Kstati o kamuflyazhe. Kamuflyazhnyj muzhik lomom  dolbit  led, ledyanye iskry
letyat, a sverhu kapaet na zelenuyu spinu, temneet mokroe pyatno na spine. A na
kozyr'ke pod容zda chirikaet vorobej, i vesna zarozhdaetsya v nebe...
     Moe sinee pal'to  -- chtoby vyshagivat' zhelezno i s dostoinstvom. Svetlyj
plashch s poyasom -- mel'kat' po gorodu maniakal'no delovitym.
     Studencheskie bezrukavki, svitera. Dlya dolgih zimnih ucheb.
     Letom -- rubaha! V  rubahe luchshe vsego,  ne v zhirnoj futbolke s vonyuchej
kartinkoj. Voobshche predpochitayu  veshchi odnotonnye. Legkaya rubaha, chernye tonkie
shtany. I pora by reabilitirovat' kostyum. I galstuk tozhe!
     A u  real'nosti -- svoj prikid. Oblik goroda -- eto  ego  odezhdy. Centr
Moskvy, vzglyad zvyakaet o  reklamu. Steklyanno-reklamnye bukvy nad  gostinicej
"Moskva".  Vecherom ih zazhgut, yadovito-zelenye. Sbit' by ih! Nasmork i unynie
oni  vyzyvayut. Syro. Odinokaya baba na lavke razvernula  gazetu, rvanulas'  k
gazete i v nee vysmorkalas'.
     YA idu, glyazhu vbok -- bashni Kremlya, v'etsya  Vechnyj ogon'. A vperedi menya
vse  protivnoe,  glaz   mel'chaet  ot  glupostej  Manezha.  Urodskih  zverushek
povylamyvat'!  Rasstavit'  krasivye  chelovecheskie  tela.  Vzyat'  iz  istorii
real'nyh  geroev  i  vylepit'.  Srazu   Manezh  preobrazitsya.  Byl  Manezh  --
rashlyabannyj, ploshchad' dlya pivka... A tut oblagoroditsya.
     YA  lechu mimo mramornyh peril.  Pereveshivayus'. Raduzhnoe  dno. Fioletovye
lomtiki kafelya. Dno  budet  drugim. SHershavo-krasnym.  Letom zazhurchit krasnaya
rechka. Vse zasmotryatsya, zashepchutsya, gor'kovatuyu gordost' ispytayut.
     Spuskayus'.  Vnizu kurit  yunosha.  Idu  medlenno,  spokojno, stupen'ka...
stupen'ka vyskol'znula, i... ya v gryazi. "Blin", -- govoryu, podnyavshis'. YUnosha
ravnodushno kurit. Prohozhu ego, svidetelya. Kulaki moi, gryaznye, szhaty. |to  u
menya botinki takie skol'zkie. Smenyu botinki.
     Seryj marshal ZHukov  na  serom kone.  Ladon' u  marshala  vsporhnula, kak
golubka. ZHenstvenno...  Nado by  kist'  ZHukovu  otorvat'  i  zamenit'  novoj
kist'yu. Szhat' emu ruku v kulak. A dal'she -- moj glavnyj vrag. Mednaya lepeshka
pri  vhode na Krasnuyu  ploshchad'. Vmontirovan v bruschatku etot znak  "nulevogo
kilometra".  Turisty  hihikayut,  norovyat  vlyapat'sya.  SHCHelkayut  fotoapparaty.
"Soskoblit' lepeshku!" -- myslenno prikazyvayu, i ya uzhe na ploshchadi.
     A  na ploshchadi solnce svetit skvoz' tuman...  Slepnu.  Nevnyatnye, sil'no
svetlye ochertaniya. Tonet moya zhizn'. Trehcvetnyj flag mereshchitsya vdrug chernym.


     YA rodilsya v sem'e svyashchennika, byl vospitan krajne religiozno. Rodilsya v
pozdnem sovke, pri etom v sem'e svyashchennika, prikin'!
     Tesno  ot naroda. Vse  neobychno. "Von papa!" -- postavila menya mat'  na
derevyannuyu taburetku. V shirokom  krasnom oblachenii  otec rashazhivaet, kadya v
raznye storony. YA  ogon'kom svechi vozhu po ego figurke. On ubystryaetsya, rezko
i  yarostno, i  ya, uvlechennyj,  presleduyu ego.  YA vostorzhenno  vzbeshen, tuman
zastit  glaza,  teplyj  vozduh oblepil  lico.  Moya svecha motaetsya i  gasnet,
rassypavshis' dymkom.  Snizu  menya  dergaet staruha: "A nu  ne  baluj! Ty gde
nahodish'sya!" Napugannyj  ee shepotom,  ya zamirayu na taburete.  Mat' nichego ne
govorit, ona smotrit vpered.
     S nachalom  vesny u  teti  nachinalas' allergiya  na cvetochnuyu pyl'cu. Ona
napyalivala sinie ochki, nervnaya, neprestanno smorkayas'.
     -- Mne kazhetsya, kto-to na menya kolduet, -- skazala ona raz za obedom.
     -- Kak eto? -- vzdrognul ya.
     -- Nu, ya zhe ne znayu, u kogo gde  moya  fotografiya.  Mozhet,  nos  na  nej
carapayut.
     I ona zvonko chihnula.
     Rasskazannoe vpechatlilo menya. V tot zhe vecher ya ukral s otcovskogo stola
cherno-beluyu  fotografiyu Zlotnikov, ego duhovnyh chad, molodozhenov, oni  chasto
byvali v gostyah, i  tajkom vykolol im glaza. Dva bezglazyh lica -- s usikami
i prodolgovatoe zhenskoe -- ya vykinul v musoroprovod. Teper' mne ne terpelos'
uznat', oslepnut  li  oni. No  Zlotniki  vse tak  zhe  hodili  k  nam: on,  s
volosatymi  pal'cami, i  zastenchivaya ona, podolgu ispovedovalis'  pape, pili
chaj... Net, nichego ne pomenyalos'.
     S detstva menya  okruzhali vsyakie  blagochestivye  nyan'ki.  Odna iz nih --
Natasha. "Provodim batyushku", -- hrupkim goloskom predlozhila. Otsvety fonarej.
Sneg skripel pod nogami.  "Nam nuzhno pogovorit', otojdi", -- molvila Natasha.
Poslushno ya pobrel ot nih v storone. YA podnyal  dlinnuyu vetku i teper' volochil
ee po  snegu. Natasha chto-to uvlechenno rasskazyvala, otec razdrazhenno  kival.
My vyshli na Komsomol'skij prospekt, i tut papa menya podozval:
     -- Serezha!
     YA priblizilsya, my poshli ryadom.
     -- |to pravda, ty govoril protiv Boga?
     YA ispugalsya.
     -- Ne... Pochemu?
     -- Vse ty govoril! -- podala  sryvayushchijsya golos sluzhanka. -- Ty uzh bud'
chesten!
     Otec shel ko mne v profil', zaindevel ego us. Us shevelilsya i dergalsya.
     -- Hristos prolil  Svoyu krov'... Predaesh' Hrista... Da, Serezha, ty menya
razocharoval. Ne dumal ya, chto ty takoj durak.
     My uzhe stoyali u metro.
     -- Ty menya, konechno, podkosil...
     I papa vydohnul oblako para. Povernulsya i  poshel tragichno v metro, chut'
pokachivayas' pod tyazhest'yu serogo tulupa.
     -- Predatel'nica! -- zlobno shepnul ya, sorvalsya s mesta i pobezhal.
     -- Serezha! Podozhdi! -- krichala ona.
     YA peresek polyhayushchij prospekt napererez potokam  mashin  i ischez vo t'me
dvorov.
     Potom  ya  dolgo gulyal. Neskol'ko temno-moroznyh  chasov  po  Frunzenskoj
naberezhnoj.  Blestela  zamerzshaya reka v  razvodah ognej,  ya  ostanavlivalsya,
smotrel, smotrel, i slezy navorachivalis' mne na glaza. Suki...
     Eshche odna  byla u menya  nyanya,  pozhilaya Taisiya  Stepanovna. Smuglyavaya,  s
krotkim  vzorom.  "Petushok", -- zval ya ee za  hoholok volos. Ona perestala u
nas poyavlyat'sya, zabolela rakom. A potom mne  govoryat: ee segodnya privezut iz
bol'nicy.
     -- Poraduj ee, narisuj ikonku, -- poprosila mama.
     Poslednij moment, zvonok v dver', shum v prihozhej, a ya u  sebya, podlozhiv
tverdyj podokonnik, risuyu na liste.  ZHeltym i korichnevym  karandashami  risuyu
ikonu raspyatiya. Tri neuklyuzhih  kresta, ogromnyj  zheltyj nimb, shlyapy gvozdej.
SHum peremeshchaetsya v sosednyuyu komnatu. Zovut, vbegayu...
     Na  divane,  otkinuvshis' na  podushku, polulezhit moj petushok.  Issohshaya,
sedye volosy  rassypalis' po plecham.  V  komnate zashtoreno, otec gotovitsya k
molitve i uzhe zazheg lampadu.
     -- Zdravstvujte! YA vam ikonu narisoval!
     Vse smotryat  moj  risunok. Vse  rady. Osobenno rada doch'  bol'noj,  moya
krestnaya Lena, ona menya krepko celuet. Petushok tiho ulybaetsya.
     -- Serezha horoshij mal'chik... -- govorit ona.
     Ona dolgo tyanet ruku,  hochet perekrestit'sya i  nikak  ne  mozhet. Padaet
bessil'no ruka.  Podospevaet  doch', podnimaet  materi  ruku, tashchit etu  ruku
vverh.
     Potom nachali moleben o zdravii. Togda-to Taisiya i uluchila moment, chtoby
poproshchat'sya:
     -- Ty, Serezhen'ka, na dachu uedesh', a ya vot umru...
     YA pochuvstvoval sebya nelovko i molchal skonfuzhenno, v strahe, kak  by kto
ee ne uslyshal.
     CHerez mesyac na dache ko mne  zaglyanul otec i soobshchil: "Taisiya Stepanovna
umerla". YA igral mashinkoj na ryzhem derevyannom  polu i ispuganno kivnul. Otec
vyshel. YA  zamer,  vse  zamerlo.  U  menya ne bylo  myslej,  no byla  ogromnaya
steklyannaya mysl', i  ya  eyu zadumalsya.  Iz prostracii  menya  vyvel  pauk.  On
bystro-bystro  peresekal  derevyannyj  pol   naiskosok.   YA  prihlopnul   ego
shlepancem. Mokryj sled. Zelen' vyalo shevelilas' v otkrytom okne.
     Est' v  Pravoslavii  nechto, berushchee za dushu. Stil' odnovremenno  yunyj i
drevnij.  To zhe  samoe  u krasnyh bylo.  Belorussiya.  ZHeltoglazyj  komissar,
gryaznaya tuzhurka. SHtab v podpalinah i vyboinah. Glina dvora v sledah  podoshv.
A  eto  sel'skij nastoyatel'  nashih dnej  speshit  k hramu,  razmashisto krestya
staruh.  Cerkov' ego  vosstanavlivaetsya, kirpichi  torchat. Skripuchie sapogi u
oboih. I  u komissara,  i  u batyushki  golosa  pohozhi -- istovye, obvetrennye
golosa... I,  mozhet byt', oba edyat  tvorog,  gusto posypaya  sol'yu (tvorog  s
sol'yu -- tak belorusy edyat).
     V revolyucionnye gody sobrali gruppu duhovenstva.
     -- Nu! Bog est'? -- oral vizglivo paren'. -- Kto pervyj?
     -- Est', -- kivnul odin. Svist puli v golovu, ruhnulo telo.
     -- Dal'she-e!..
     I rasstrelyal vseh.  Kakoj dramatizm v  etoj istorii,  krovavoe  reshenie
vseh voprosov.  ZHat' na kurok, v otchayanii  podtverzhdaya  dlya sebya: net,  netu
Boga! Oba  mucheniki,  i rasstrel'shchik so  svoim  krikom, i  pop, emu pod nogi
svalivshijsya.  Nikto  ne zadumyvaetsya o  MUZHESTVE teh prostyh parnej, kotorye
vzryvali hramy, rvali okladistye borody, plevali na  ikony. Kakovo  ubivat',
ubivaya nadezhdu v sebe!
     CHto  ya dumayu  pro religiyu? Menya vorotit ot zaplakannyh,  ot klikush,  ot
potustoronnih  propovednikov.  Oni vycezhivayut vse  soki iz zhizni, iz  gliny,
travy i snega.
     A  obozhayu  ya surovuyu  mistiku zhizni!  CHelovek,  da,  smerten, za grobom
pusto,  net nichego, no pochemu  ne byt'  v  zhizni  chudesam? Odno  drugogo  ne
isklyuchaet!  YA lyublyu sovpadeniya, ptic, tragichno vletayushchih  v okna. Obychno mne
vstrechaetsya  chereda smertej.  Esli umer odin  znakomyj,  zhdi,  chto posleduet
drugoj-tretij. Smert' naslaivaetsya na smert',  prituplyaya pervyj uzhas. YA dazhe
podozrevayu, chto eto igraet staruha  s kosoj. Mozhet, i est' takaya, kto znaet.
Obhodit nas s kosoj, hihikaya pod nos. Vzmah -- i vse...
     ZHizn', kak grubyj sapog, v solnce, v syroj gline. ZHizn' dana celikom, s
samogo rozhdeniya. Otsyuda vozmozhnost' zaglyanut' vpered, uznat' budushchee. I sut'
narodnoj mistiki v tom, chto narod ne vyhodit  za predely zhizni,  ne vylezaet
iz  sapoga. Vnutri  sapoga  --  luchshaya poeziya.  YA vsegda  oshchushchal,  chto mezhdu
rifmami  est'  osoboe  tajnoe  krovnoe   rodstvo.  I  zhivotnyj  opyt  naroda
deklamiruet to zhe: "Snitsya mal'chik -- budesh'  mayat'sya, devochka -- divo, shuba
-- k shumu, loshad' -- lozh', korova -- k revu"...
     Dom No 30 na dache, lipko-zheltyj, slovno izmazannyj v oduvanchikah. ZHivut
dvoe Poklonovyh, Ol'ga i ee doch' Lidiya, razvedenno-bezdetnaya. Hozyain Vasilij
Poklonov  umer  poltora goda nazad ot  insul'ta, i  sledom  pyshnoe  -- kozy,
kuryatnya -- hozyajstvo  pustili pod nozh.  Sohranili  tol'ko korovu.  No i  ona
zahvorala, perestala davat' moloko. Pokoilas' v sumrake saraya, grozno ikaya i
vzdragivaya opavshimi bokami.
     Posovetovali   s容zdit'  k  znaharke  Duse.  Ta  dozhivaet  svoj  vek  v
neskol'kih ostanovkah zheleznoj dorogi, v Hot'kove. Mat' i doch' snaryadilis' v
put'  i vot  uzhe  sideli  na Dusinoj  kuhne. Ona  vyslushala vse vnimatel'no,
perebiraya suhimi pal'cami. Vydala:
     -- Beloe i chernoe! Tut, detochki,  beloe i chernoe vinovato. Nado beloe i
chernoe iz saraya vam ubrat', togda i popravitsya burenka.
     -- Kak eto? -- sprosila Lida, grudastaya, sklonnaya k polnote.
     --  CHernoe i beloe! --  gromko povtorila Ol'ga. -- CHernoe i beloe! -- I
vdrug, zaplakav, poklonilas' v poyas.
     -- Nu chto ty, mam! -- dernula ee za rukav doch'.
     Oni prishli  domoj i  pervym  delom  otpravilis'  v  saraj,  uchiniv  tam
dotoshnyj obysk. Saraj  byl bezradostno  ustlan senom  i navozom, gulko ohala
korova.  Ni  chernogo,  ni  belogo,  lish'  navoz da seno. Na  sleduyushchee  utro
Poklonova-mladshaya ubyla na rabotu. Ona pochtal'on, na velosipede  razvozit po
poselku pochtu. Vernuvshis' vecherom, uznala novost'.
     -- A burenka vstala! -- govorila mat', vovsyu ulybayas'. -- YA chernoe ved'
nashla.
     -- Da ty che!
     --  A  ya vse vspominala -- i vspomnila! Pokojnik-to nash pindzhak  chernyj
ostavil.  Tak  ya dyru v  kryshe eshche proshloj  osen'yu  pindzhakom etim zatknula.
Dozhdi shli, ya i zatknula. Teper' vytashchila.
     Ves' sleduyushchij den' Poklonova-pochtal'on snova raz容zzhala po  poselku so
svoej pochtoj. Vecherom ee vstretila banka parnogo moloka.
     --  Kak  kto  menya nadoumil! -- likuyushche  govorila mat'. --  Ran'she ved'
cyplyata  tam  iz  blyudca  klevali. YA palkoj  poshevelila,  smotryu --  beleet.
Blyudce! Vyhodit, vtoptali my ego sluchajno, ono i uvyazlo.
     CHitatel', kakaya magiya v prirode!
     Rodnaya priroda menya okruzhila, i  nikuda ot  nee ne  det'sya.  YA  ves'  v
prirode pogryaz s udovol'stviem.
     Moroz lyublyu. V mizernoj melochi del, ot zvonkov telefona -- odno u  menya
spasenie.  Otkryt' okno i vyprostat' golovu v stuzhu. Svezhim  obruchem shvatit
golovu.  Razduv  nozdri, vpuskayu v sebya prostory. Veter vo mne  gudit, kak v
provode. Osvoyus'  i slyshu: ozadachenno poskripyvaet shazhok prohozhego i  gde-to
zaiskivaet plachami mladenec...


     CHto za chelovek ritmichno dyshit mne v zatylok? Kto on, vypushchennyj na volyu
zhizni?  YA  oborachivayus'  k  nemu,  on stupaet po  moemu  sledu, i vzglyad moj
tyazheleet.
     Esli byt' zorkim,  to vsyudu mozhno zametit' novyj pocherk.  Po vsej nashej
territorii  mezh treh okeanov  v'yutsya graffiti-zmejki. Vyvedeny  markerami na
fasade  uchrezhdeniya,  po  kafelyu  tualeta,  na gulkom boku  podvodnoj  lodki.
Kalyaki-malyaki... |to otdel'nye  anglijskie slova ili nazvaniya hip-hop-grupp,
no  --  arabskoj vyaz'yu.  Vsya gromadina strany  povita  yarkoj vyaz'yu.  Vot chto
interesno i  na chto  nado  by obrashchat' vnimanie  istorikam  raznym -- na etu
vyaz'...
     CHelovek kinut na proizvol  bor'by, rozhden na otmorozhennye prostory.  Po
gorodam  i  vesyam  pacanskaya  sistema burno  perevarivaet  milliony  dush,  v
milliony rtov  zapihivaet  laj. Mozhno,  pravda, hodit'  sgorblenno  i  nemo,
otgorodivshis' ot mira naushnikami... Koroche, loh.
     Iz  etogo ubijstvennogo mira ya  i hochu vyhvatit' i  prizhat' k sebe Lenu
Myasnikovu!
     Mnogie, priznayu, raduzhno perelivayutsya v srednij klass. O, etot srednij.
YA ezzhu s nim, so srednim, v metro.  V tolchee passazhirov ya ne proch' delikatno
ego  osmotret'.  Na vid  let dvadcat' pyat', ugolki vek krasnovaty. Za puhloj
shchekoj snuet zhvachka. Celyj den' on sidit za komp'yuterom i  cifir'kami usypaet
monitor.  Srednij yunosha. Mordashka kak  presnaya bulka. Krupnye guby  grustyat,
kak sosiska. Pohozh na hotdog. I odna dlya nih sushchestvuet tema. Tema deneg.
     U vhoda  v internet-kafe  dvoe obshchalis'.  CHernyavyj,  chernaya  s  vyrezom
kofta,  vspominal  cifry. Zaprokidyval  golovu,  lokony bili  ego po zheltomu
licu.  Vtoroj, ryzhij, belaya majka,  zapisyval gnutym  pal'cem v  elektronnuyu
knizhku.
     -- Nu? -- vskinul ryb'i glaza ryzhij.
     -- CHego? -- ne ponyal chernyavyj.
     -- A abonent kakoj?
     -- A! Tochno! Daj vspomnyu!
     -- Ty voobshche normal'no sebya chuvstvuesh'? -- syroniziroval ryzhij.
     -- Da ya normal'no! -- zvuchno skazal chernyavyj. -- Koroche, diktuyu...
     -- A to kak ya skazhu:  Mitya! -- perebil ryzhij,  obnazhiv kolkie zubki. --
Mozhno Mityu! Allo, eto ty, Mitya? -- I on stal smeyat'sya, dovol'nyj.
     CHernyavyj diktoval svoi cifry.
     -- Sejchas, sejchas... -- govoril ryzhij, medlenno nabiraya. -- Kak tam?
     -- CHe, nedavno priobrel? -- sprosil chernyavyj.
     -- Aga, -- rasseyanno probormotal ryzhij. -- A ty pol'zovatel'?
     CHernyavyj nelovko hnyknul. Ryzhij zapisal, zahlopnul elektronnuyu knizhku.
     Ty chto-nibud' ponyal, chitatel'? YA iz etoj sceny glavnoe ponyal  -- gnus'!
Tehnicheskie  novacii... Mobily  pishchat, kak  krysyata, den'gi kapayut. Obshchestvo
bol'no temoj deneg. Den'gi meshayut shiroko dyshat'.
     Kogda ya poluchil odnazhdy premiyu, obshchenacional'nuyu, i, ne vzyav ee, den'gi
otdal sidyashchemu v tyur'me detskomu pisatelyu  Savenko... Togda vse  reagirovali
po-raznomu.  No  nikto  moj  shag  ne  odobril.  Burzhujka  s  volosami-paklej
prozudela:  "YA by plat'e sebe  kupila,  ya  uzhe prismotrela odno v magazine!"
(Dalee posledovalo neizvestnoe mne imya magazina.) A  studentik s obkusannymi
nogtyami  vytarashchil glaza. "Nu  i durak, -- znojno  boltala  pensionerka  nad
skovorodkoj podgorelyh blinkov. -- Takoj kapital..." Vot byla reakciya raznyh
sloev obshchestva. "Smert' den'gam!"  -- veselo sheptal ya i vysovyvalsya nochami v
okno,  i chernyj veter  obduval  menya.  I... YA risuyu tebe, chitatel',  portret
srednego yunoshi.  Poshel  on, etot yunosha!  CHerez  neskol'ko  let eta  bespolaya
myakot' utverditsya v samodovol'nogo skota. Menedzherom stanet!
     No, schitaj,  emu povezlo. U znachitel'noj  chasti drugaya uchast'. ZHestokaya
sistema. Nekotorye moi sverstniki popalis' v  etu sistemu, ona ih zacepila i
otymela.  Peremolola.  Dimka  Ivanov,   znakomyj  po  dache.  Ved'  nichem  ne
vydelyalsya. Izredka vspyhivala v nem  iskra shkodlivosti,  no svoi-to interesy
on bereg. Upitannyj mal'chonka, kotoryj gadil ispodtishka. Vskochil na bagazhnik
moego velosipeda vsej svoej beloj tushej  i  zagnusavil: "Vezi  menya!" YA  ego
sbrosil. Melkie detskie stychki...
     Sejchas  by emu valyat'sya  na  divane  v  luchah televizora, belobrysomu i
blagorazumnomu. No sovremennost' -- chik! -- nasadila Dimku na iglu. Apogej v
ego sud'be nastal  god nazad. LOMALO, i on vtorgsya v kvartiru k svoej staroj
tetke vmeste s  gerl-frend-geroinshchicej.  Vorvalis':  "Vynaj lovander!" -- to
est' den'gi davaj, Dimka  udaril tetku. Ne ubil, tol'ko  povredil.  Dali emu
desyat' let! Vyyasnilos', chto bolen SPIDom. Mat'  ezdit na zonu.  Vyshki.  Tuchi
moshkary.  Dimku kak  bol'nogo,  kak  istochnik  zarazy pomestili  v otdel'nuyu
kletku.   Na  zone  teh,  kto  bolen   SPIDom,  izoliruyut  v  kletkah.  Mat'
razgovarivaet s  synom  cherez zheleznye prut'ya. Ah, Dimka...  Dumal  ya tut  o
tebe, i vzygrali vo mne gor'ko-sleznye chuvstva.
     Znaesh',  Dimka,  noch'yu,  kogda  uzhe  pogruzhayus'  v  sny,  raznoobraznye
mertvye,  s   ih  intonaciyami   i  povorotami   golov,  --  vspyhivayut,  kak
illyuminaciya.  Podumal  o mertvyh,  i  oni  razom  voskresayut,  hor  golosov,
koronnye ih frazy...
     Olya.   Olya  Andreevna  Tarasova,  23.   Za  den'  do   togo,  kak   ona
poskol'znulas'  na peredoze  gerycha, byla u menya. My  s  nej  delali lyubov',
naverno,  poslednyuyu  v ee zhizni lyubov', i ya  provozhal ee v  dozhde. My shli po
naberezhnoj, i  chernaya reka blestela, kak moya kurtka.  Olya  peregnulas' cherez
granit i bojko splyunula  v vodu: "T'fu!" Obnyalis', plyl schastlivyj rot.  Ona
ego ne umela krasit', vyhodilo slishkom razmazanno.
     Ili  Igor'  Suhotin. Netu Suhotina,  i zvonit' emu  nekuda.  U  menya  v
telefonnoj knizhke  on  zashtrihovan  serym  karandashom.  Spryatan  pod  rovnym
asfal'tovym sloem. Emu bylo dvadcat' dva, kak mne sejchas, kogda  on na  menya
vyshel. Vsyu stranu s vyshkami neftebureniya, s trubami zavodov rvali, kak kartu
iz  shkol'nogo atlasa.  Dyhanie obzhigalo i  zavorazhivalo... I Igor', yunosha  s
pshenichnoj borodkoj, vozglavil bank. Potomu chto ego  mat', vazhnaya obkomovskaya
dama,  privatizirovala  na  nego gosudarstvennuyu  nedvizhimost'.  A  mne bylo
odinnadcat', no ya horosho chuvstvoval bezumnye  ritmy  vremeni. Igoryu popalis'
moi stihi,  on napisal  mne  pis'mo.  Iz座avil gotovnost'  stat' "sponsorom".
Obshchestvo  na  rannej  stadii razboya  bylo  krajne  provincial'no, eto  vidno
teper',  na otdalenii. Vsyudu bredili "mecenatstvom", kosili pod dorevolyuciyu.
U Igorya  vilsya  kruglyj, sirenevymi  chernilami pocherk, slovno zavyazi sireni.
Devichij pocherk. Stranno, chto pis'mo nadusheno ne bylo! Zalp killerskih orudij
polozhil  konec  vsej  etoj  romantike. A  ya eshche zastal romantika  Suhotina s
pshenichnoj  borodkoj, on hotel sozdat'  moyu  lichnuyu detskuyu partiyu, vypuskat'
moyu gazetu so stihami...
     Odnazhdy ya sprosil: "A kakaya  tvoya professiya?" I on igrivo pokazal celyh
pyat'  diplomov,  vse  kuplennye. Poslednee peresechenie bylo zharkoj vesnoj  v
kvartire v Lavrushinskom pereulke. Krasovalas'  Lyuba, hladnokrovnaya lyubovnica
bankira,  zhenshchina  --  seraya volna,  chto  zh,  hladnye sushchestva  mogut  ochen'
vozbuzhdat'.  Prishli bogemnye  dyad'ki,  vsklokochennye, borodatye,  oni vol'no
shumeli, no  pered Suhotinym zaiskivali. Uletuchivalas' nedolgaya epoha... Menya
podpoili.  Pomnyu,  borolsya s bankirom,  on  vykruchival mne ruku,  a ya derzko
mochil ego sigarety v masle iz-pod shprot. YA, kak kot, vskochil na shkaf i sharil
glazami  ottuda. Vse vyvalilis' v gostinuyu, a ya zatailsya. Zashel Igor'. Vstal
posredi komnaty. I pospeshno perekrestilsya, chernye perstni slezno blesnuli na
ego pal'cah. A cherez nedelyu on  propal  bez vesti. Govoryat, zadolzhal mnogim.
Byla  nadezhda,  chto  zhiv,  prosto  sbezhal  za granicu.  No mel'kayut  gody, i
ponyatno: gde-to  pod serym asfal'tom  tomyatsya  bednye ego ostanki. Kogda  on
sovsem  istleet, lish'  pyl'nyj vzdoh vzletit skvoz' pory asfal'ta. No  budut
speshit' po pyli  ravnodushnye mertvecy-peshehody i katit'  v steklyannom bleske
avto... Budto vovse ne byvalo!
     ZHivoj  SHargunov, ya v  blikah proshlogo,  v bieniyah uzhe istlevshih serdec.
Dumayu o smerti. Mertvecy, podnevol'nye moej pamyati, sklonyayutsya nad postel'yu.
Myagkaya  postel' razverzlas'.  YA  propadayu  v son,  a zamogil'nyj perezvon ne
ugasaet...
     Mne  snitsya Sashka Arhipov. Ego  telo s probitoj golovoj nashli v gryaznoj
elektrichke, zagnannoj  v tupik. Est'  prostaya  versiya ubijstva. On byl p'yan,
ego stali  grabit', a  obnaruzhiv  udostoverenie menta, ispugalis' i ubili. S
dyroj  v  golove,  mertvyj, on odinoko letel  skvoz' podmoskovnuyu noch'.  Mne
snitsya: tuskloe osveshchenie, s容zhivshijsya na skam'e trup, a v zaindevelyh oknah
-- chernota, beskonechnye snega.
     Arhipov  so mnoj  uchilsya  na zhurfake. Zatesalsya v pestruyu  studencheskuyu
tolpu. Naporistyj  pacan iz Vladivostoka,  tusovalsya s bych'em, s  proslojkoj
fakul'tetskih tupic. On ugodil  v LDPR, v apparat k zhirinovcam, i v kabinete
buhal  s apparatchikami postarshe, a  raz  v mesyac  poluchal  zarplatu za  svoe
alkogolicheskoe  tam  vossedanie. I  so vtorogo kursa krasivo  i  estestvenno
perevelsya v OMON.
     Rozha  belaya,  kak miska moloka,  beglye  koshach'i  glaza.  Arhipov  menya
nakolol na  den'gi. YA dal emu kupyuru, on  obeshchal gashisha. Na Vos'moe marta my
priehali v zadripannuyu obshchagu,  gde bluzhdali po gromkim i  p'yanym koridoram,
eto  otdel'naya istoriya,  no  v itoge  on  menya  nakolol.  Vse  obeshchal den'gi
vernut', vse uvilival...
     Arhipov zashel na fakul'tet dnya za dva  do svoej smerti. YA spuskalsya  po
mramornoj  lestnice  k vyhodu, a  on s dyshashchim parom  studenchestvom zahodil.
Okrepshaya  rozha,  kirpichnye  skuly,  superomonovec! Dernulas'  ego  bashka.  YA
ravnodushno  proshel. "Serega!" -- vyaknulo za spinoj.  YA vyshel  na ulicu, bylo
suetno ot snegopada, snezhnaya mut'...
     Sejchas, kogda ya vyvozhu eti stroki, on ved' ischez ne sovsem. Siyu sekundu
on lezhit gluboko v  zemle,  bessmyslennoj  golovoj  na  podushke, i  grobovaya
kryshka nad nim.  Kak on tam? Svodyat menya s uma temnye mogil'nye tajny. Kosti
v zemle  --  kak oni tam?  -- muchat  menya ne men'she, chem astronoma zvezdy  v
nebe.
     Sovsem  na  dnyah Aleshu  Kalashnikova ubili  ni  za chto  ni pro  chto. Mne
nevynosimo predstavit'. Znakomyj molodoj  poet. Pil. Hodil vsegda v kostyume,
galstuk s zaponkoj,  ochki v zolotoj oprave. CHital izredka mne  svoi  stihi i
gusto-gusto  krasnel, krupnaya lohmataya golova. Ego ubili  u  pod容zda. Rebra
vse polomali. Perebili gortan'! On  lezhal  bez soznaniya vsyu moroznuyu noch'. V
bol'nice Alesha umer.
     Vot tebe i novyj realizm!


     Vecherkom  ya  i  dvoe  moih  odnokursnikov  vstretilis'  u  metro  "Park
kul'tury". Vzyali v palatke piva. Oni stali othlebyvat'. A  ya derzhal butyl' i
vse ne  pil. Zadymili  sigarety. Tol'ko ya ne kuril. YA stoyal pered sudom etih
dvoih. Oni govorili na slenge breda, rassuzhdali pro peredachu "Za steklom".
     -- |h  ty,  Seryj, --  zadumchivo  skazal Maks s  oranzhevymi  glazami  i
ritmichno vshlipnul na meste svoimi modnymi botami.
     --  Kurit'  brosil,  --  dobrodushno  vmeshalsya  drugoj,  Ivan,  i  zhirno
podmignul. -- Krolik...
     -- Krov'? -- poslyshalos' mne.
     A poka Ivan zasmeyalsya gusto:
     -- Slysh', Sereg, a ty by krov' mog prolit'?
     -- Svoyu i chuzhuyu, -- otvetil ya, slovno so storony uvidev gryadushchee.
     Dymy, bombometaniya, pamyatnik ZHukovu s konem, razlomannyj popolam. Seroe
kroshevo  ot  pamyatnika. |to  budet  nasha  vojna  s milliardnym  Kitaem, i my
proigraem.  Vse uzhe predresheno. No neskol'ko slabyh perestrelok potreskivayut
na podstupah k  Kremlyu. A ya v kremlevskoj komnate zaleg, ranennyj.  Snajpery
vsyudu, syraya Moskva, kapel'. I ya  zhdu puli, kotoraya vot-vot vletit i pokroet
menya chernym pokoem.
     -- Nu davaj dokazh', -- zagaldel tolstoshchekij, s zadornym pryshchom Ivan. --
Na -- porezh'sya, Sereg!
     Nozhik blesnul lezviem. I Maks s  hmel'noj zatejlivost'yu vytashchil iz sebya
i  nachal  raskladyvat'  stal'noj  nabor: vilochki, shtopor...  Im,  studentam,
vidno,  hotelos', chtoby krov' moya pryamo iz poreza prolilas' v eti talye kuchi
snega.
     Kozly. YA otbrosil butylku, ona myagko shlepnulas' nabok, i pivo poteklo.
     I vot uzhe shel v nikuda, a szadi zvuchali nesvyaznye okriki.
     -- Ur-a-a-a... -- zevnul ya, i kitajskij snajper vyshib mne mozgi.
     YA svalilsya zamertvo. Lezhu. Otkroyut  dver' kitajcy, najdut moj trup. Net
menya.  A  ved'  byl tainstvennyj  smysl  vo vseh nashih vstrechah. Bylo  takoe
ocharovanie  vo  vseh  nashih  peresecheniyah, rebyata, kogda  my eshche ne  vkusili
smerti.
     CHto mne  shary vselennoj,  nebesnye  tela,  vse  eti  pustoty, milliardy
svetovyh let! Vse mirozdanie -- chush' po sravneniyu so mnoj i s toboj. S nami!
CHelovek Serezha SHargunov pod chahlym derevcem alychi vstretil Myasnikovu Lenu...

Last-modified: Mon, 08 Mar 2004 16:02:07 GMT

Ocenite etot tekst: