Ocenite etot tekst:



OCR Gucev V.N.
                                      I

     V okrug priezzhal oblastnoj prodovol'stvennyj komissar.
     Govoril, toropyas' i dergaya vybritymi dosinya gubami:
     -  Po  statisticheskim  dannym, s vverennogo vam okruga neobhodimo vzyat'
sto  pyat'desyat  tysyach  pudov hleba. Vas, tovarishch Bodyagin, ya naznachil syuda na
dolzhnost'   okruzhnogo   prodkomissara   kak   energichnogo,   predpriimchivogo
rabotnika.  Nadeyus'.  Mesyac  sroku...  Tribunal  priedet na dnyah. Hleb nuzhen
armii  i  centru vot kak...- Ladon'yu chirknul po ostromu shchetinistomu kadyku i
zuby stisnul zhestko.- Zlostno ukryvayushchih - rasstrelivat'!..
     Golovoj, golo ostrizhennoj, kivnul i uehal.



     Telegrafnye  stolby,  vorob'inym  skokom obezhavshie ves' okrug, skazali:
razverstka.
     Po  hutoram  i  stanicam  kazaki-posevshchiki  bogatymi  ochkurami pokrepche
peretyanuli zhivoty, reshili razom i ne zadumavshis':
     - Darma hleb otdavat'?.. Ne dadim...
     Na bazah, na ulicah, komu gde priglyanulos', nochushkami povybuhali yamishchi,
pshenicu   yadrenuyu  pozaryli  desyatkami,  sotnyami  pudov.  Vsyakij  znaet  pro
soseda, gde i kak popryatal hlebishko.
     Molchat...
     Bodyagin  s  prodotryadom  karuselit  po okrugu. Sneg vizzhit pod kolesami
tachanki,  begut nazad zaindevevshie pletni. Sumerki vechernie. Stanica - kak i
vse stanicy, no Bodyaginu ona rodnaya. SHest' let ee ne sostarili.
     Tak  bylo:  iyul'  znojnyj,  na mezhah zheltopennaya romashka, pokos hlebov,
Ignashke Bodyaginu - chetyrnadcat' let. Kosil s otcom i rabotnikom. Udaril otec
rabotnika  za  to,  chto  slomal  zubec u vil; podoshel Ignat k otcu vplotnuyu,
skazal, ne razzhimaya zubov:
     - Svoloch' ty, batya...
     - YA?!
     - Ty...
     Udarom  kulaka  sshib  s  nog  Ignata,  isporol do krova cheressedel'noj.
Vecherom, kogda vernulis' s polya domoj, vyrezal otec v sadu vishnevyj kostyl',
obstrogal,- borodu poglazhivaya, sunul ego Ignatu v ruki:
     -  Podi,  synok,  pohodi  po  miru,  a  uma-razuma  naberesh'sya  - nazad
vertajsya,- i uhmyl'nulsya.
     Tak  bylo,-  a  teper'  shurshit tachanka mimo zaindevevshih pletnej, begut
nazad  solomennye  kryshi,  stavni  razmalevannye.  Glyanul Bodyagin na rainy v
otcovskom  palisadnike,  na  zhestyanogo  petuha, raskrylativshegosya na kryshe v
bezgolosnom  krike;  pochuvstvoval, kak chto-to uperlos' v gorle i perehvatilo
dyhanie. Vecherom sprosil u hozyaina kvartiry:
     - Starik Bodyagin zhivoj?
     Hozyain,   chinivshij  upryazhku,  obsmolennymi  pal'cami  vsuchil  v  dratvu
shchetinku, soshchurilsya:
     -  Vse  bogateet...  Novuyu  babu  zavel, staruha pomerla davnen'ko, syn
propal gde-to, a on, staryj hren, vse po soldatkam begaet...
     I, menyaya ton na ser'eznyj, dobavil:
     - Hozyain nichego, obstoyatel'nyj... Vam razve iz znakomcev?
     Utrom, za zavtrakom, predsedatel' vyezdnoj sessii Revtribunala skazal:

     -  Vchera  dvoe  kulakov na shode agitirovali kazakov hleb ne sdavat'...
Pri  obyske okazali soprotivlenie, izbili dvuh krasnoarmejcev. Pokazatel'nyj
sud ustroim i shlepnem...



     Predsedatel'  tribunala,  byvshij bondar®, s prizemistoj sceny narodnogo
doma brosil, budto novyj zvonkij obruch na kadushku nabil;
     - Rasstrelyat'!..
     Dvuh  poveli k vyhodu... V poslednem Bodyagin otca opoznal. Ryzhaya boroda
tol'ko   po  krayam  zakovylilas'  sedinoj.  Vzglyadom  provodil  morshchinistuyu,
zagoreluyu sheyu, vyshel sledom.
     U kryl'ca nachal'niku karaula skazal;
     - Pozovi ko mne vot togo, starika.
     SHagal  staryj,  ponuro  sutulilsya,  uznal  syna,  i  goryachee blesnulo v
glazah, potom potuhlo. Pod vz®eroshennoe zhito brovej spryatal glaza.
     - S krasnymi, synok?
     - S nimi, batya.
     - Te-e-ek...- V storonu otvel vzglyad.
     Pomolchali.
     - SHest' let ne vidalis', batya, a govorit' nechego?
     Starik zlo i upryamo namorshchil perenosicu.
     -  Pochti  ne  k  chemu...  Stezhki nam vypali raznye. Menya za moe zh dobro
rasstrelyat' nado, za to, chto v svoj ambar ne pushchayu,- ya est' kontra, a kto po
chuzhim zakromam sharit, entot pri zakone? Grab'te, vasha sila.
     U prodkomissara Bodyagina kozha na ostryh izlomah skul poserela,
     -  Bednyakov my ne grabim, a u teh, kto chuzhim potom nazhivalsya, metem pod
greblo. Ty pervyj batrakov vsyu zhizn' sosal!
     - YA sam rabotal den' i noch'. Po belu svetu ne shatalsya, kak ty!
     - Kto rabotal - sochuvstvuet vlasti rabochih i krest'yan, a ty s drekol'em
vstretil... K pletnyu ne puskal... Za eto i na raspyl pojdesh'!..
     U  starika  naruzhu  rvalos'  hriploe  dyhanie.  Skazal golosom osipshim,
slovno oborval tonkuyu nit', do etogo vyazavshuyu ih oboih:
     -  Ty  mne  ne  syn, ya tebe ne otec. Za takie slova na otca bud' trizhdy
proklyat,  anafema...-  splyunul  i molcha zashagal. Kruto povernulsya, kriknul s
zadorom  neskrytym:  -  Nno-o,  Ignashka!.. Neshto ne dovedetsya svidet'sya, tak
tvoyu  mat'!  Idut  s Hopra kazaki vashevskuyu vlast' rezat'. Ne umru, sohranit
mater' bozhiya, svoimi rukami iz tebya dushu vynu.



     Vecherom  za  stanicej  mimo vetryaka, k glinishchu, kuda svalivaetsya dohlaya
skotina, svernuli kuchkoj. Komendant Teslenko vybil trubku, skazal korotko:
     - Stanovites' do yaru blizhche...
     Bodyagin  glyanul  na  sani,  lomtyami rezavshie lilovyj sieg sboch' dorogi,
skazal pridushenno:
     - Ne serchaj, batya...
     Podozhdal otveta.
     Tishina.
     - Raz... dva... tri!..
     Loshad'   za  vetryakom  rvanulas'  nazad,  sani  ispuganno  zavilyali  po
uhabistoj  doroge,  i  dolgo  eshche kivala krashenaya duga, mayacha poverh goluboj
peleny osevshego snega.



     Telegrafnye stolby, vorob'inym skokom obezhavshie ves' okrug, skazali: na
Hopre  vosstanie.  Ispolkomy  sozhzheny.  Sotrudniki chast'yu pererezany, chast'yu
razbezhalis'.
     Prodotryad ushel v okrug. V stanice na sutki ostalis' Bodyagin i komendant
tribunala  Teslenko.  Speshili otpravit' na ssypnoj punkt poslednie podvody s
hlebom.  S  utra  prishagala  burya. Poneslo, zakurilo, beloj mut'yu zaporoshilo
stanicu.  Pered  vecherom  na ploshchad' priskakalo chelovek dvadcat' konnyh. Nad
stanicej, zastryavshej v sugrobah, polyhnul nabat.
     Loshadinoe rzhanie, voj sobak, nadtresnutyj, hriplyj krik kolokolov...
     Vosstanie.
     Na  gore  cherez  vpaluyu  lysinu  kurgana,  ponatuzhas',  perevalili dvoe
konnyh.  Pod  goroyu,  po  mostu, loshadinyj topot. Kucha vsadnikov. Perednij v
oficerskoj papahe plet'yu vytyanul dlinnonoguyu porodistuyu kobylu.
     - Ne ujdut kommunisty!..
     Za    kurganom   Teslenko,   vislousyj   ukrainec,   povod'yami   tronul
mashtaka-kirgiza.
     - CHerta s dva dogonyat!
     Loshadej   prizhelivali.  Znali,  chto  razlapistyj  bugor  leg  verst  na
tridcat'.
     Pozadi pogonya lavoj rassypalas'. Noch' na zapade, za kraem zemli, sutulo
sgorbatilas'. Verstah v treh ot stanicy v balke, v lohmatom sugrobe, Bodyagin
zaprimetil cheloveka. Podskakal, kriknul hriplo:
     - Kakogo cherta sidish' tut?
     Mal'chonka  malyusen'kij,  sinim voskom nalityj, kachnulsya. Bodyagin plet'yu
vzmahnul, loshad' zamordovalas', tancuya podoshla vplotnuyu.
     - Zamerznut' hochesh', chertyach'e otrod'e? Kak ty syuda popal?
     Soskochil s sedla, nagnulsya, uslyshal shelest nevnyatnyj:
     -  YA,  dyaden'ka, zamerzayu... YA - sirota... po miru hozhu.- Zyabko natyanul
na golovu polu rvanoj bab'ej kofty i pritih.
     Bodyagin  molcha  rasstegnul  polushubok,  v polu zavernul shchuploe tel'ce i
dolgo sadilsya na vznorovivshuyusya loshad'.
     Skakali.  Mal'chishka  pod  polushubkom  prizhuh, ottayal, cepko derzhalsya za
remennyj  poyas.  Loshadi  zametno sdavali hodu, hripeli, otryvisto rzhali, chuya
narastayushchij topot szadi.
     Teslenko  skvoz'  rezhushchij  veter krichal, hvatayas' za grivu bodyaginskogo
konya:
     -  Bros'  pacanenka!  CHuesh',  bisov  syn?  Bros',  bo  mozhut'  spojmat'
nas!..-bogom  matyukalsya,  plet'yu stegal posinevshie ruki Bodyagina.- Dogonyat -
zarubayut!.. SHCHob ty yasnym ognem sgoriv so svoim hlopcem!..
     Loshadi  poravnyalis' penistymi mordami. Teslenkv do krovi issek Bodyaginu
ruki. Okostenelymi pal'cami tiskal tot vyaloe tel'ce, povod uzdechki zamatyvaya
na luku, k naganu tyanulsya.
     - Ne broshu mal'chonku, zamerznet!.. Otvyazhis', staraya padla, ub'yu!
     Golosom zaplakal sivousyj ukrainec, povod'ya natyanul:
     - Ne mozhno ujti! SHabash!..
     Pal'cy  - chuzhie, neposlushnye; zubami skripel Bodyagin, remnem privyazyvaya
mal'chishku poperek sedla. Poproboval, krepko li, i ulybnulsya:
     - Za grivu derzhis', golovastik!
     Udaril  nozhnami  shashki  po  potnomu krupu konya, Teslenko pod vislye usy
sunul pal'cy, svistnul pronzitel'nym razbojnich'im posvistom. Dolgo provozhali
vzglyadami loshadej, vzmetnuvshihsya oblegchennym galopom. Legli ryadyshkom. Suhim,
otchetlivym zalpom vstretili vynyrnuvshie iz-pod prigorka papahi...



     Lezhali  troe  sutok.  Teslenko,  v  nemytyh  byazevyh podshtannikah, nebu
pokazyval  puzyrchatyj  kom merzloj krovi, torchashchej izo rta, razrublennogo do
ushej. U Bodyagina po goloj grudi bezboyaznenno prygali chubatye stepnye ptichki;
iz  rasporotogo  zhivota  i  porozhnih  glaznyh vpadin ne toropyas' poklevyvali
chernousyj yachmen'.




Last-modified: Wed, 04 Oct 2000 20:35:33 GMT
Ocenite etot tekst: