Ocenite etot tekst:



----------------------------------------------------------------------------
     Perevod A. I. Kroneberga
     Uil'yam SHekspir. Dvenadcataya noch'
     M., "|KSMO", 2002
     OCR Bychkov M.N. mailto:bmn@lib.ru
----------------------------------------------------------------------------

                              Dejstvuyushchie lica

     Opsino, gercog Illirijskij*.
     Sebastian, molodoj dvoryanin, brat Violy.
     Antonio, kapitan korablya, drug Sebastiana
     Kapitan korablya, drug Violy.

     Valentin |
              } pridvornye gercoga
     Kurio    |

     Ser Tobi Belch, dyadya Olivii.
     Ser |ndryu |gchik.
     Mal'volio*, upravitel' Olivii.
     Fest, shut Olivii.
     Oliviya, bogataya grafinya.
     Viola, vlyublennaya v gercoga.
     Mariya, sluzhanka Olivii.
     Fabian, sluga Olivii.
     Pridvornye, svyashchennik, matrosy, policejskie, muzykanty i slugi.

                  Dejstvie proishodit v Illirii, v gorode
                          i na blizlezhashchem beregu.


                                 Dejstvie I

                                Scena pervaya

                         Komnata vo dvorce gercoga.
                     Vhodyat gercog, Kurio i pridvornye.
                             Vdali - muzykanty.

                                   Gercog

                    Kol' muzyka, ty - pishcha dlya lyubvi,
                    Igrajte gromche, nasyshchajte dushu!
                    I pust', nasytivshis', zhelan'e zvukov
                    Ot polnoty zachahnet i umret.
                    Eshche raz tot napev! On slovno zamer!
                    On obol'stil moj sluh, kak veter yuga,
                    CHto, veya nad fialkovoj gryadoj,
                    Nam v dushu veet sladkim aromatom.
                    Dovol'no, perestan'te! Net, uzh on
                    Ne nezhit sluh, kak eto bylo prezhde.
                    O duh lyubvi, kak svezh ty, kak ty zhiv!
                    Kak okean, ty prinimaesh' vse,
                    No chto ni popadet v tvoyu puchinu,
                    Kakim by cennym ni bylo ono,
                    Vsyu cennost' bezvozvratno poteryaet.
                    Lyubov' tak preispolnena mechtanij,
                    CHto istinno mechta - odna lyubov'.

                                   Kurio

                    Hotite li na travlyu, gosudar'?

                                   Gercog

                    Kogo travit' mne?

                                   Kurio

                                      Lan'.

                                   Gercog

                    Da, ya ohochus'
                    Za blagorodnejshej moeyu lan'yu.
                    Kogda ya v pervyj raz Oliviyu uvidel,
                    Mne pokazalos', budto samyj vozduh
                    Ochishchen ot gubitel'noj zarazy
                    Ee dyhaniem - i v to zh mgnoven'e
                    Olenem stal ya i, kak zlye psy*,
                    Menya s teh por presleduyut zhelan'ya.

                              Vhodit Valentin.

                                   Gercog

                    A, vot i ty! Nu chto ona skazala?

                                  Valentin

                    Osmelyus' dolozhit', chto ya ne videl
                    Samoj grafini. Devushka ee
                    Hodila k nej i, vozvratyas', skazala,
                    CHto dazhe nebo prezhde semi let
                    V lico ej ne zaglyanet bez pokrova.
                    Ona monahinej pod pokryvalom
                    Reshilas' zhit' i keliyu svoyu,
                    CHto Bozhij den', goryuchimi slezami
                    Vkrug okroplyat' - i eto vse zatem,
                    CHtob brata mertvuyu lyubov' pochtit'
                    I v pamyati pechal'noj sohranit'
                    Ee nadolgo zhivo i svezho.

                                   Gercog

                    Ona, v kom serdce sozdano tak nezhno,
                    CHto mozhet chtit' stol' svyato pamyat' brata,
                    O, kak ona polyubit, esli roj
                    ZHivushchih v nej zhelanij umertvit
                    Strela zlataya, esli vocaritsya
                    Na dvuh vozvyshennyh ee prestolah,
                    Na etih milyh, nezhnyh sovershenstvah,
                    Na serdce i ume - odin vlastitel'!
                    Vpered - v lyubvi svobodnuyu obitel'!
                    Sladka mechta lyubvi v teni lesov
                    Sredi blagouhayushchih cvetov!

                                  Uhodyat.


                                Scena vtoraya

                                Bereg morya.
                      Vhodyat Viola i kapitan korablya.

                                   Viola

                    CHto eto za zemlya, druz'ya moi?

                                  Kapitan

                    Illiriya, prekrasnaya sin'ora.

                                   Viola

                    No chto zhe mne v Illirii zdes' delat'?
                    Moj brat v polyah |liziuma* brodit!
                    No, mozhet byt', on zhiv, ne utonul?
                    Kak dumaete vy?

                                  Kapitan

                                    Ved' vy spaslis' zhe!

                                   Viola

                    O, bednyj brat! No, mozhet byt', i on
                    Ne utonul, a spassya tozhe?

                                  Kapitan

                                              Da.
                    I chtoby vas vozmozhnost'yu uteshit',
                    YA vot chto rasskazhu: kogda korabl'
                    Razbilsya o skalu i vy, spasayas',
                    Vot s nimi plyli na lad'yu, ya videl,
                    Kak smelyj brat vash, bodro sohranyaya
                    Sredi opasnostej prisutstvie uma,
                    Svyazal sebya s ogromnejsheyu machtoj -
                    Ego uchili smelost' i nadezhda.
                    Kak na hrebte del'fina Arion*,
                    On tverdo sohranyal s volnami druzhbu,
                    Poka ya vzorom mog za nim sledit'.

                                   Viola
                              (brosaya koshelek)

                    Voz'mi za etu vest'. S moim spasen'em
                    V dushe moej voskresla i nadezhda;
                    Tvoi zh slova ee pitayut. On,
                    Byt' mozhet, zhiv! Ty etu zemlyu znaesh'?

                                  Kapitan

                    I ochen' horosho. Nedaleko
                    Otsyuda ya rodilsya i vospitan.

                                   Viola

                    A kto zdes' pravit?

                                  Kapitan

                                        Blagorodnyj
                    I serdcem i proishozhden'em gercog.

                                   Viola

                    A kak zovut ego?

                                  Kapitan

                                      Orsino, donna.

                                   Viola

                    Orsino? Da, ya pomnyu, moj otec
                    Ego ne raz tak nazyval. Togda
                    Eshche on holost byl.

                                  Kapitan

                                       Da i teper',
                    Ili, po krajnej mere, nezadolgo,
                    Ne dal'she kak za mesyac, ya ostavil
                    Illiriyu: togda nosilsya sluh -
                    Vy znaete, chto melkie ne proch'
                    Boltat' o tom, chto delayut bol'shie, -
                    CHto ishchet on Olivii ruki.

                                   Viola

                    No kto ona?

                                  Kapitan

                                Doch' grafa i devica,
                    Ispolnennaya vsyakih sovershenstv.
                    Graf umer god tomu nazad, ee
                    Ostavivshi na popechen'e brata,
                    Kotoryj takzhe konchil zhizn'; grafinya zh,
                    Lyubya ego goryacheyu lyubov'yu,
                    Ot obshchestva muzhskogo otreklas'.

                                   Viola

                    O, esli by ya ej sluzhit' mogla
                    I zvanie moe pered lyud'mi
                    Skryvat', poka moj plan sozreet!

                                  Kapitan

                                                     |to
                    Ispolnit' nelegko. Vsem predlozhen'yam,
                    I dazhe gercogskim, ona ne vnemlet.

                                   Viola

                    Ty vezhliv v obrashchen'e, kapitan,
                    I, nesmotrya na to chto ochen' chasto
                    Priroda pod izyashchnoj obolochkoj
                    Skryvaet smert', mne veritsya ohotno,
                    CHto blagorodnaya tvoya osanka
                    V garmonii s prekrasnoyu dushoj.
                    Proshu tebya - za ispolnen'e pros'by
                    YA shchedro nagrazhu - sokroj, kto ya,
                    I pomogi mne otyskat' odezhdu,
                    Prilichnuyu dlya plana moego.
                    YA gercogu hochu sluzhit'. Proshu
                    Menya emu predstavit' kak kastrata.
                    Tvoj trud ne propadet naprasno: ya
                    Umeyu pet', umeyu voshishchat'
                    Igroj na lyutne i sposobna k sluzhbe.
                    Vse ostal'noe - vremya dovershit,
                    Lish' pomolchi ob umysle moem.

                                  Kapitan

                    YA budu nem: vy budete kastratom -
                    Il' slepota menya da porazit!

                                   Viola

                    Prekrasno! Tak vedi zhe dal'she!

                                  Uhodyat.


                                Scena tret'ya

                           Komnata v dome Olivii.
                       Vhodyat ser Tobi Belch i Mariya.

                                  Ser Tobi

     Koj  chert  vzdumalos'  moej  plemyannice  tak  ogorchat'sya smert'yu svoego
brata? Pravo zhe, zaboty - vrag zhizni.

                                   Mariya

     Pravo, ser Tobi, vam by sledovalo poran'she vozvrashchat'sya domoj. Baryshnya,
plemyannica vasha, sil'no vozmushchaetsya vashimi polunochnymi vizitami.

                                  Ser Tobi

     Tak pust' vozmushchaetsya sebe, poka protiv samoj ne vozmutilis'.

                                   Mariya

     Odnako poryadochnaya zhizn' vam by bol'she pristala.

                                  Ser Tobi

     Bol'she  pristala?  Da k chemu mne ryadit'sya? YA i tak poryadochno odet. |tot
kaftan  nastol'ko  horosh,  chto v nem mozhno pit', i sapogi tozhe - ili chtob im
podavit'sya sobstvennymi golenishchami!

                                   Mariya

     Brazhnichan'e  da  gulyan'e  dokonayut  vas.  Baryshnya  eshche  vchera  ob  etom
govorila, da eshche o kakom-to durachke, kotorogo vy kak-to vecherkom privodili k
nej svatat'sya.

                                  Ser Tobi

     O kom eto? Ob |ndryu |gchike?

                                   Mariya

     Da.

                                  Ser Tobi

     Da on ne huzhe kogo drugogo v Illirii.

                                   Mariya

     Kakoe komu do etogo delo?

                                  Ser Tobi

     Da ved' on poluchaet v god tri tysyachi dukatov.

                                   Mariya

     Vse ego dukaty stanut emu razve na god: on durak i mot.

                                  Ser Tobi

     I  kak  ty  tol'ko  mozhesh'  tak  govorit'?  On  igraet na base, a znaet
tri-chetyre  yazyka  naizust'  slovo  v  slovo  i mnogim eshche koe-chem odaren ot
prirody.

                                   Mariya

     Da,  pravda, poryadochno oduren. Pri vsej svoej gluposti on eshche i zabiyaka
-  i ne imej dara trusosti dlya usmireniya udal'stva, tak umnye golovy dumayut,
chto emu by skoro svernuli sheyu.

                                  Ser Tobi

     Klyanus'  kulakom  moim,  tot lzhec i merzavec, kto tak otzyvaetsya o nem!
Kto oni?

                                   Mariya

     A  te  samye, kotorye utverzhdayut, chto on kazhdyj vecher napivaetsya s vami
dop'yana.

                                  Ser Tobi

     Konechno,  za  zdorov'e  moej plemyannicy. YA do teh por budu pit' za nee,
poka v glotku l'etsya i est' eshche vino v Illirii. Sobaka i svin'ya, kto ne p'et
v  chest'  moej  plemyannicy  do  teh  por, poka mozg u nego ne pojdet kubarem
Tishe,  krasotka!  Castiliano volgo! {Na razgovornom kastil'skom (isp.).} Ser
|ndryu |gchik idet.

                          Vhodit ser |ndryu |gchik.

                                 Ser |ndryu

     Ser Tobi Belch! Kak pozhivaesh', ser Tobi Belch?

                                  Ser Tobi

     Druzhishche, ser |ndryu!

                                 Ser |ndryu

     Zdravstvuj, krasavica!

                                   Mariya

     Zdravstvujte, sudar'.

                                  Ser Tobi

     Pristupaj, ser |ndryu, pristupaj!

                                 Ser |ndryu

     Kto eto?

                                  Ser Tobi

     Gornichnaya moej plemyannicy.

                                 Ser |ndryu

     Milaya mamzel' Pristupaj, mne hochetsya blizhe s toboyu poznakomit'sya.

                                   Mariya

     Moe imya Mariya, sudar'.

                                 Ser |ndryu

     Milaya Mariya, pristupaj!

                                  Ser Tobi

     Ty  ne  tak  menya  ponyal, bratec. Pristupaj - znachit razgovoris' s neyu,
atakuj ee. Marsh na pristup!

                                 Ser |ndryu

     Klyanus'  chest'yu,  v  etom obshchestve ya ne reshilsya by cdelat' eto. Tak eto
znachit - pristupaj?

                                   Mariya

     Moe pochtenie, gospoda.

                                  Ser Tobi

     Esli ona tak ujdet, ser |ndryu, tak chtob tebe nikogda ne obnazhat' shpagi!

                                 Ser |ndryu

     Esli  ty  tak ujdesh', tak chtob mne nikogda ne obnazhat' shpagi! CHto zh ty,
milochka, dumaesh', chto vodish' durakov za nos?

                                   Mariya

     Net, sudar', ya vas ne vozhu za nos.

                                 Ser |ndryu

     No budesh' vesti, vot tebe ruka moya.

                                   Mariya

     Konechno, sudar', mysli svobodny, no vse-taki ne hudo bylo by derzhat' ih
nemnogo na privyazi.

                                 Ser |ndryu

     |to zachem, moya milochka? CHto znachit eta metafora?

                                   Mariya

     Ona suha, sudar'*, tak zhe, kak vasha ruka goryacha.

                                 Ser |ndryu

     CHto zhe? Ty hot' kogo sogreesh'!

                                   Mariya

     Net, u vas holodnoe serdce - eto ya mogu pereschitat' po vashim pal'cam

                                 Ser |ndryu

     A nu poprobuj!

                                   Mariya

     Da  ya  uzhe pereschitala po nim, chto vy i treh ne pereschitaete. Proshchajte.
(Uhodit.)

                                  Ser Tobi

     O rycar', tebe nuzhno by stakan kanarskogo! Sluchalos' li, chtoby tebya tak
sshibali s nog?

                                 Ser |ndryu

     Nikogda,  vot razve tol'ko Kanarskoe svalivalo menya s nog. Mne sdaetsya,
chto  inogda vo mne ne bol'she ostroumiya, chem v obyknovennom cheloveke. No ya em
ochen' mnogo govyadiny - i eto vredit moemu ostroumiyu.

                                  Ser Tobi

     Bez somneniya.

                                 Ser |ndryu

     Esli  by  ya  eto dumal, ya by zareksya est' ee. Zavtra ya poedu domoj, ser
Tobi.

                                  Ser Tobi

     Pourquoi {Pochemu (fr.).}, lyubeznyj rycar'?

                                 Ser |ndryu

     CHto takoe pourquoi - poezzhaj ili net? ZHal', chto ya ne upotrebil na yazyki
vremeni,  kotoroe  ushlo  na fehtovan'e, tancy i travlyu lisic. Ah, chto by mne
zanyat'sya iskusstvami!

                                  Ser Tobi

     O, togda golova tvoya prekrasno byla by ubrana volosami!

                                 Ser |ndryu

     Kak tak? Razve oni ispravili by moi volosy?

                                  Ser Tobi

     Bez somneniya! Ty vidish', ot prirody oni ne hotyat vit'sya.

                                 Ser |ndryu

     Odnako oni vse-taki mne ochen' k licu, ne pravda li?

                                  Ser Tobi

     CHudesno!  Oni visyat, kak len na pryalke, i ya nadeyus' dozhit' eshche do togo,
chto kakaya-nibud' baba voz'met tebya mezhdu kolen i nachnet ih pryast'.

                                 Ser |ndryu

     Ej-bogu,  ya  poedu  zavtra  domoj,  ser  Tobi. Tvoya plemyannica ne hochet
pokazyvat'sya.  Da  esli  by  i  pokazalas',  tak mozhno derzhat' desyat' protiv
odnogo, chto ya ej ne ponravlyus'. Sam gercog k tomu zhe uhazhivaet za nej.

                                  Ser Tobi

     Gercoga  ona ne hochet, tak kak ne hochet vyjti za cheloveka, kotoryj vyshe
ee  zvaniem,  letami  i umom. YA sam slyshal, kak ona klyalas' v etom. Veselej,
brat! Eshche ne vse propalo.

                                 Ser |ndryu

     Tak  ya  ostanus'  eshche  na mesyac. YA chelovek s samym strannym ustrojstvom
dushi: inogda menya tol'ko i zanimayut maskarady da poezdki.

                                  Ser Tobi

     Neuzheli ty goden na eti durachestva?

                                 Ser |ndryu

     Da,  tak zhe, kak i vsyakij drugoj v Illirii, bud' on kto ugodno, lish' by
ne byl znatnee menya; a so starshimi ya sravnivat' sebya ne hochu.

                                  Ser Tobi

     Zachem  zhe  skryvayutsya  eti  talanty?  Zachem  zavesa  opushchena pred etimi
darami?  Ili,  mozhet  byt',  ty boish'sya, chtob oni ne zapylilis', kak kartiny
missis  Mall?  Pochemu  ty  ne  idesh'  v  teatr  galopom  i  ne vozvrashchaesh'sya
vprisyadku?  YA  na  tvoem  meste  ne  hodil  by  inache, kak a pas de rigaudon
{Rigodonovym  shagom  (fr.).  Rigodon  - starinnyj francuzskij tanec.}. CHto s
toboj  sdelalos'?  Razve  nyneshnij  svet takov, chtob derzhat' pod spudom svoi
dobrodeteli?  Glyadya  na prekrasnoe ustrojstvo tvoih nog, ya vsegda dumal, chto
ty rodilsya pod galopiruyushcheyu zvezdoyu.

                                 Ser |ndryu

     Da,  noga  moshchnaya, i v chulke rozovogo cveta nedurna. Ne prinyat'sya li za
stakany?

                                  Ser Tobi

     A chto nam bol'she delat'? Razve my ne rodilis' pod sozvezdiem Kozeroga?

                                 Ser |ndryu

     Kozeroga? |to znamenuet tolchki i draku.

                                  Ser Tobi

     Net,  druzhishche,  eto  oznachaet  pryzhki  i plyasku. Nu pokazhi svoi skachki,
valyaj! Vyshe! |ge, chudesno!

                                  Uhodyat.


                              Scena chetvertaya

                         Komnata vo dvorce gercoga.
                 Vhodyat Valentin i Viola v muzhskom plat'e.

                                  Valentin

     Esli  gercog vsegda budet tak milostiv, Cezario, tak vy daleko pojdete:
vsego tri dnya, kak vas znaet, - i vy uzhe ne chuzhoj.

                                   Viola

     Vy  opasaetes' ili nepostoyanstva s ego storony, ili nebrezhnosti s moej,
esli  somnevaetes'  v prodolzhenii ego blagosklonnosti. CHto, on nepostoyanen v
svoih milostyah?

                                  Valentin

     Net, niskol'ko.

                       Vhodyat gercog, Kurio i svita.

                                   Viola

                     Blagodaryu, no vot i ego svetlost'.

                                   Gercog

                     Skazhite, gde Cezario? Gde on?

                                   Viola

                     YA zdes', k uslugam vashim, gosudar'.

                                   Gercog
                                  (svite)

                     Vy vse poka postojte v storone.
                     Cezario, ty znaesh' vse: tebe
                     YA v knige serdca moego otkryl
                     Stranicy glubochajshih tajn. Begi,
                     Leti k nej, milyj drug, ne prinimaj
                     Otkazov nikakih, stoj u dverej, skazhi,
                     CHto korni v pol noga tvoya pustila,
                     CHto ne ujdesh', poka ee ty ne uvidish'!

                                   Viola

                     Odnako zh, gosudar', kogda toske
                     Ona dejstvitel'no tak predalas',
                     Kak govoryat, - ona menya ne vpustit.

                                   Gercog

                     SHumi, byt' derzkim luchshe, chem ostavit'
                     Bez ispolneniya tvoe posol'stvo.

                                   Viola

                     Polozhim, gosudar', chto mne udastsya
                     S nej govorit' - togda chto?

                                   Gercog

                                                 O! Togda
                     Raskroj pred nej ves' pyl moej lyubvi
                     I izumi rasskazom obo mne.
                     Tebe izlit' tosku moyu pristalo:
                     Tebya ona skoree stanet slushat',
                     CHem starogo posla s licom surovym.

                                   Viola

                     Ne dumayu.

                                   Gercog

                               Pover' mne, milyj drug
                     Tot nakleveshchet na tvoyu vesnu,
                     Kto skazhet, chto ty muzh. Usta Diany
                     Ne myagche, ne alej; tvoj golosok,
                     Kak golos devushki, i chist i zvuchen;
                     Kak zhenshchina, ty sozdan ves'. YA znayu,
                     Tvoya zvezda posol'stvu tvoemu
                     Blagopriyatna. CHetvero iz vas
                     Pust' s nim idut. Stupajte hot' i vse,
                     Kogda ugodno. Mne dyshat' tem legche,
                     CHem menee vokrug menya lyudej.
                     Okonchi schastlivo tvoe posol'stvo -
                     Svoboden budesh' ty, kak tvoj monarh,
                     I s nim razdelish' vse.

                                   Viola

                                             YA postarayus'
                     Vse sdelat', chtob grafinyu pokorit'.
                                  (Tiho.)
                     O, kak ya ni starayus', vse stradayu!
                     Ego zhenoj sama ya byt' zhelayu.

                                  Uhodyat.


                                Scena pyataya

                           Komnata v dome Olivii.
                            Vhodyat Mariya i shut.

                                   Mariya

     Nu govori, gde ty taskalsya, ili ya rta ne otkroyu, chtoby vygorodit' tebya.
Gospozha prikazhet tebya povesit' za otluchku.

                                    SHut

     Po  mne  -  pozhaluj.  Kto  na  etom  svete  horosho poveshen, tomu lba ne
zabreyut.

                                   Mariya

     Pochemu tak?

                                    SHut

     A potomu, chto komu suzhdeno byt' poveshennym, tot ne utonet.

                                   Mariya

     Durackij otvet! Znaesh', kto vydumal eto vyrazhenie "zabrit' lob"?

                                    SHut

     Kto, moya krasotka?

                                   Mariya

     Te,  kto  ne  umeet  plavat'.  I  ty eto mozhesh' smelo povtoryat' v tvoej
gluposti.

                                    SHut

     Da,  nadeli,  Gospodi,  mudrost'yu mudryh, a durach'e pust' sebe otdayut v
rost svoi dary.

                                   Mariya

     Tebya vse-taki povesyat za to, chto ty shatalsya tak dolgo, ili vygonyat von;
a razve eto dlya tebya ne vse ravno, chto byt' poveshennym?

                                    SHut

     Horosho  viset'  luchshe,  chem  hudo  zhenit'sya.  A  chto  do togo, chto menya
progonyat, tak mne vse ravno, poka na dvore leto.

                                   Mariya

     Tak tebe ne nuzhna moya pomoshch'?

                                    SHut

     Zachem? U menya i svoih para pomochej.

                                   Mariya

     A kogda odna lopnet, tak drugaya budet derzhat'; a esli obe lopnut, to ty
poteryaesh' pantalony.

                                    SHut

     Lovko!  Ej-bogu,  lovko!  Prodolzhaj,  prodolzhaj!  Esli ser Tobi ostavit
p'yanstvo, to ty budesh' samoj ostroumnoj iz docherej Evy vo vsej Illirii.

                                   Mariya

     Tishe,  shut!  Ni  slova  bol'she! Tebe ne hudo by izvinit'sya kak sleduet.
(Uhodit.)

                                    SHut

     Ostroumie,  esli  na  to budet volya tvoya, to pomogi mne v dobroj shutke!
Umnye  lyudi, kotorye dumayut, chto obladayut toboyu, chasto ostayutsya v durakah, a
ya,  kotoryj  uveren,  chto  ne  imeyu  tebya, mogu proslyt' za mudreca, ibo chto
govorit Kvinapal? - "Mudryj glupec, luchshe glupogo mudreca".

                         Vhodyat Oliviya i Mal'volio.

                                    SHut

     ZHelayu zdravstvovat', sudarynya!

                                   Oliviya

     Vyvedite glupost' von!

                                    SHut

     Slyshite vy? Vyvedite von grafinyu!

                                   Oliviya

     Podi  ty,  suhoj  durak!  YA  tebya znat' ne hochu, da, krome togo, ty eshche
nachinaesh' hudo vesti sebya.

                                    SHut

     Dva  nedostatka,  madonna,  kotorye  mozhno  unichtozhit'  pit'em i dobrym
sovetom. Dajte suhomu duraku napit'sya - on ne budet suh. Posovetujte durnomu
cheloveku  ispravit'sya  - i esli on ispravitsya, to eto uzhe ne durnoj chelovek;
esli  zhe  on uzhe ne mozhet ispravit'sya, to pust' ego portnoj zashtopaet. Ved',
chto  ne  ispravleno,  vse  tol'ko shtopano. Provinivshayasya dobrodetel' shtopana
grehom; ispravivshijsya greh shtopan dobrodetel'yu. Goditsya etot prostoj vyvod -
horosho, net - chto delat'! Istinnyj rogonosec - tol'ko neschast'e, a krasota -
cvetok. Grafinya hotela, chtob vyveli glupost', i ya povtoryayu: vyvedite grafinyu
von!

                                   Oliviya

     YA hotela, chtoby tebya vyveli, pochtennejshij.

                                    SHut

     ZHestokaya  oshibka, sudarynya: cucullus non facit monachum*, to est': "moj
mozg  ne  tak pestr, kak moj kaftan". Dobrejshaya madonna, pozvol'te dokazat',
chto vy dura.

                                   Oliviya

     Mozhesh' li ty eto sdelat'?

                                    SHut

     I ochen', madonna!

                                   Oliviya

     Dokazyvaj.

                                    SHut

     No ya dolzhen sperva proekzamenovat' vas, madonna. Otvechajte mne...

                                   Oliviya

     Pozhaluj.   Za   nedostatkom   luchshego   razvlecheniya   ya  poslushayu  tvoi
dokazatel'stva.

                                    SHut

     Dobrejshaya madonna, o chem grustish' ty?

                                   Oliviya

     Dobryj durak, o smerti moego brata.

                                    SHut

     YA dumayu, dusha ego v adu, madonna.

                                   Oliviya

     YA znayu, durak, chto dusha ego na nebesah.

                                    SHut

     Tem  bol'she  ty  dura,  esli  grustish'  o tom, chto dusha brata tvoego na
nebesah. |j, vy! Vyvedite glupost' von!

                                   Oliviya

     CHto ty dumaesh' ob etom durake, Mal'volio? Ne stanovitsya li on luchshe?

                                 Mal'volio

     Konechno,  i  budet sovershenstvovat'sya do poslednego izdyhaniya. Starost'
privodit v upadok umnogo cheloveka, a duraka sovershenstvuet.

                                    SHut

     Nisposhli  zhe tebe Gospodi rannyuyu starost', i glupost' tvoya da rascvetet
vo  vsej krase! Ser Tobi poklyanetsya, chto ya ne lisica, no i grosha ne zalozhit,
chto ty ne durak.

                                   Oliviya

     CHto ty na eto skazhesh', Mal'volio?

                                 Mal'volio

     YA  udivlyayus', kak vashe siyatel'stvo mozhete nahodit' udovol'stvie v takom
bezdarnom  merzavce! YA videl davecha, kak prostoj durak, v kotorom stol'ko zhe
mozga,  kak  v  palke,  vyshib ego iz sedla. Smotrite, on uzhe poteryalsya: esli
vy ne smeetes' i ne dostavlyaete emu sluchaya dlya ostrot, tak u nego rot zashit.
Ej-ej,  umnye  lyudi,  kotorye  smeyutsya  nad etimi zakaznymi durakami, ne chto
inoe, kak payacy etih zhe durakov.

                                   Oliviya

     O, ty bolen samolyubiem, Mal'volio, i vkus tvoj sovershenno isporchen. Kto
blagoroden,  prostodushen  i  odaren svobodoj mysli, tot prinimaet za myl'nye
puzyri  eti  vyhodki,  v  kotoryh ty vidish' pushechnye yadra. Privilegirovannyj
durak  ne  kleveshchet,  hotya  by besprestanno nasmehalsya, tak zhe, kak chelovek,
izvestnyj za umnogo, ne nasmehaetsya, hotya by vsegda osuzhdal.

                                    SHut

     Da  nisposhlet  tebe  Merkurij  dar  krasnorechiya  za  to,  chto ty horosho
govorish' v pol'zu durakov.

                            Mariya vozvrashchaetsya.

                                   Mariya

     Sudarynya, tam u dverej kakoj-to molodoj chelovek, on ochen' zhelaet s vami
govorit'.

                                   Oliviya

     On ot grafa Orsino, ne pravda li?

                                   Mariya

     Ne znayu, sudarynya: statnyj molodoj chelovek i s dovol'no bol'shoj svitoj.

                                   Oliviya

     Kto zhe ego uderzhivaet?

                                   Mariya

     Ser Tobi, sudarynya, vash dyadyushka.

                                   Oliviya

     Pozhalujsta, uvedi ego: on vechno govorit, kak sumasbrod.

                               Mariya uhodit.

     Stupaj,  Mal'volio,  - i esli eto posol ot grafa, tak ya bol'na ili menya
net doma. Skazhi, chto hochesh', lish' by otvyazat'sya.

                             Mal'volio uhodit.

     (SHutu.) Vidish', kak tvoi shutki stareyut i nadoedayut?

                                    SHut

     Ty  zhe  za  nas  govorila, madonna, kak budto starshemu synu tvoemu byt'
shutom;  no da nab'yut bogi bitkom ego cherep mozgom, tak kak vot odin iz tvoej
rodni, u kotorogo ochen' slabaya pia mater {Seroe veshchestvo mozga (lat.).}.

                              Vhodit ser Tobi.

                                   Oliviya

     Pravo, on polup'yan. Kto tam u dverej, dyadyushka?

                                  Ser Tobi

     CHelovek.

                                   Oliviya

     CHelovek? Kakoj chelovek?

                                  Ser Tobi

     CHelovek tam. (Ikaet.) CHert voz'mi eti seledki! (SHutu.). Ty chto, bolvan?

                                    SHut

     Pochtennejshij ser Tobi...

                                   Oliviya

     Dyadyushka, dyadyushka, tak rano i uzhe v takom nepristojnom vide.

                                  Ser Tobi

     Nedostojnom? Velika vazhnost'. Tam kto-to u dverej.

                                   Oliviya

     Nu horosho, da kto zhe?

                                  Ser Tobi

     Po  mne,  hot'  sam chert, esli emu ugodno. Mne chto za delo? Uzh pover'te
mne, govoryu ya. |, vse na odno vyhodit! (Uhodit.)

                                   Oliviya

     S chem mozhno sravnivat' p'yanogo?

                                    SHut

     S utoplennikom, durakom i beshenym. Pervyj glotok sverh zhazhdy delaet ego
durakom, vtoroj - beshenym, a tretij - utoplennikom.

                                   Oliviya

     Stupaj  zhe  za  policejskim,  pust'  osvidetel'stvuet dyadyushku, on uzhe v
tret'ej stepeni p'yanstva - on utonul. Stupaj, prismotri za nim.

                                    SHut

     Do  sih  por  on eshche tol'ko beshenyj, madonna, i durak budet smotret' za
beshenym. (Uhodit.)

                          Mal'volio vozvrashchaetsya.

                                 Mal'volio

     Sudarynya,  etot molodoj chelovek klyanetsya, chto dolzhen govorit' s vami. YA
skazal emu, chto vy nezdorovy, no on uveryaet, chto uzhe slyshal ob etom i potomu
imenno  prishel govorit' s vami. YA skazal, chto vy spite, - i eto on kak budto
znal  uzhe napered i utverzhdaet, chto zatem-to i prishel pogovorit' s vami. CHto
emu skazat', sudarynya? On vooruzhen protiv vsyakogo otkaza.

                                   Oliviya

     Skazhi emu, chto ya ne hochu s nim govorit'.

                                 Mal'volio

     YA  eto  uzhe  govoril emu, da on uveryaet, chto budet stoyat' u dverej, kak
budka chasovogo, poka vy ego ne dopustite.

                                   Oliviya

     Kakogo zhe roda etot chelovek?

                                 Mal'volio

     Muzhskogo.

                                   Oliviya

     Nu, a kakogo roda muzhchina?

                                 Mal'volio

     Ochen' derzkogo. Voleyu ili nevoleyu, on nepremenno hochet govorit' s vami.

                                   Oliviya

     Ego leta, naruzhnost'?

                                 Mal'volio

     Ne  dovol'no  star dlya muzha, ne dovol'no molod dlya mal'chika; ni ryba ni
myaso,  tak  - na mezhe mal'chika i muzha. Licom smazliv, govorit derzko, u nego
kak budto eshche moloko na gubah ne obsohlo.

                                   Oliviya

     Vpusti ego, da pozovi Mariyu.

                                 Mal'volio
                                  (krichit)

     Mariya, grafinya zovet! (Uhodit.)

                            Mariya vozvrashchaetsya.

                                   Oliviya

     Podaj  mne  vual'  i  nakin'  ee  na  menya:  poprobuyu eshche raz vyslushat'
posol'stvo Orsino.

                          Vhodit Viola so svitoyu.

                                   Viola

     Kto iz vas blagorodnaya hozyajka etogo doma?

                                   Oliviya

     Obratites' ko mne, ya hochu otvechat' za nee. CHto vam ugodno?

                                   Viola

     Vseluchezarnejshaya, prevoshodnejshaya, nesravnennejshaya krasavica, proshu vas
pokornejshe  skazat'  mne, kto zdes' hozyajka? YA nikogda ee ne vidal, i potomu
mne  by  ne hotelos' promahnut'sya s moeyu rech'yu, tak kak, krome togo, chto ona
masterski  izlozhena,  mne  eshche  stoilo  bol'shogo  truda vyuchit' ee naizust'.
Krasavicy  moi,  ne  nasmehajtes' nado mnoj: ya ochen' chuvstvitelen - malejshee
neuvazhenie menya razdrazhaet.

                                   Oliviya

     Otkuda vy, sudar'?

                                   Viola

     YA  mogu  vam  rasskazat'  nemnogo  bol'she  togo,  chto ya vyuchil, a etogo
voprosa  net  v  moej  roli.  Uver'te  menya  v  tom,  moya  krasavica, chto vy
dejstvitel'no hozyajka, chtob ya mog prodolzhat' rech' moyu.

                                   Oliviya

     Vy akter?

                                   Viola

     Net, moe sokrovennoe serdce. I pri vsem tom, klyanus' vam vsemi kryuchkami
hitrosti, ya ne to, chto predstavlyayu. Vy li hozyajka?

                                   Oliviya

     Esli ne slishkom mnogo beru na sebya, tak ya.

                                   Viola

     Dejstvitel'no,  esli  eto  vy,  to vy mnogo na sebya berete. CHto v vashej
vole dat', v tom otkazat' vy ne vlastny. Vprochem, eto ne prinadlezhit k moemu
porucheniyu.  Itak,  ya  budu  prodolzhat' pohval'noe vam slovo, a potom podnesu
zerno moego posol'stva

                                   Oliviya

     K delu. CHto zhe kasaetsya pohval'nogo slova, to ya vas osvobozhdayu ot nego.

                                   Viola

     Ah da... A ya ubil stol'ko truda, chtob vyuchit' ego naizust', i slovo moe
tak poeticheski izlozheno.

                                   Oliviya

     Potomu-to  ono  i  vymyshleno.  Pozhalujsta,  poberegite  ego dlya sebya. YA
slyshala,  chto  vy neprilichno veli, sebya u moih dverej, i vpustila vas bol'she
zatem,   chtob  podivit'sya  vam,  chem  slushat'  vashi  rasskazy.  Esli  vy  ne
bezrassudny,  to  udalites'; esli vy umny, to ukorotite rech' svoyu. Segodnya ya
ne raspolozhena byt' dejstvuyushchim licom v podobnom strannom razgovore.

                                   Mariya

     Ugodno vam snyat'sya s yakorya? Vot doroga.

                                   Viola

     Net,  milyj  yunga,  ya  eshche  zdes'  pokrejsiruyu. Usmirite nemnogo vashego
velikana, princessa!

                                   Oliviya

     Govorite, chto vam ugodno?

                                   Viola

     YA - poslannyj.

                                   Oliviya

     Veroyatno, vy dolzhny skazat' mne uzhasnuyu vest', esli delaete k nej takie
uzhasnye prigotovleniya. Ispolnyajte vashe poruchenie.

                                   Viola

     Ono naznacheno tol'ko dlya vashego sluha. YA prishel ne s ob®yavleniem vojny,
ne  s  trebovaniem  dani.  Olivkovaya vetv' v ruke moej, i ya proiznoshu tol'ko
slova mira

                                   Oliviya

     Tem ne menee nachalo bylo dovol'no burnoe. Kto vy? CHego hotite?

                                   Viola

     Esli  ya  vykazal  nevezhlivost', to etomu vinoj priem, kotoryj vstretil.
Kto  ya  i  chego  ya  hochu - tainstvenno, kak devstvennaya prelest': dlya vashego
sluha - celaya poema, dlya vsyakogo drugogo - svyatotatstvo.

                                   Oliviya

     Ostav'te nas

                           Mariya i svita uhodyat.

     Poslushaem etu poemu. Nu, sudar', chto glasit vasha poeziya?

                                   Viola

     Prelestnejshaya!..

                                   Oliviya

     Uteshitel'noe uchenie, i o nem mnogo mozhno nagovorit'. Gde zhe stihi vashi?

                                   Viola

     V grudi Orsino.

                                   Oliviya

     V ego grudi? V kotoroj glave?

                                   Viola

     CHtob otvechat' metodicheski - v pervoj.

                                   Oliviya

     O, ee ya chitala! |to eres'. Bol'she nichego vy ne imeete skazat' mne?

                                   Viola

     Krasavica, pozvol'te vzglyanut' na vashe lico.

                                   Oliviya

     Razve  gercog  dal  vam  poruchenie  k  moemu licu? Vy sbilis' s teksta.
Odnako  zh  ya  otbroshu  zanaves  i  pokazhu  vam  kartinu. (Sbrasyvaet vual'.)
Smotrite - takova ya dejstvitel'no v eto mgnovenie. Horosha li rabota?

                                   Viola

     Prevoshodna, esli odna priroda sozdala ee.

                                   Oliviya

     Krasa nepoddel'naya: ne boitsya ni dozhdya, ni vetra.

                                   Viola

                    Gde rozy s liliyami sochetala
                    Prirody nezhnaya, iskusnaya ruka,
                    Tam krasota chista i nepoddel'na.
                    Vy budete zhestoche vseh, grafinya,
                    Kogda v mogile skroete krasu,
                    Izobrazhen'ya ne ostaviv miru.

                                   Oliviya

     O,  ya  ne  hochu  byt'  tak  zhestokoserda! YA izdam katalog moej krasoty,
sdelayu  opis'  -  i  kazhdaya  chastica,  kazhdyj kusochek budet prilozhen k moemu
zaveshchaniyu, kak, naprimer: pervoe - dovol'no alye guby; vtoroe - para golubyh
glaz,  pri  nih  i  resnicy;  tret'e  - sheya, podborodok i tak dalee. CHto, vy
prislany dlya ocenki?

                                   Viola

                    O, ya vas vizhu v nastoyashchem vide:
                    Vy nepomerno gordy! No, hot' bud'
                    Sam d'yavol zaklyuchen v vas, - vy prekrasny.
                    Moj povelitel' lyubit vas, sin'ora.
                    Takoj lyubvi nel'zya ne nagradit',
                    Hotya by vy, Oliviya, nosili
                    Koronu besprimernoj krasoty.

                                   Oliviya

                    Kak lyubit on menya?

                                   Viola

                                       S potokom slez,
                    S blagogoveniem, s ognem molitvy,
                    So vzdohami, zvuchashchimi lyubov'yu.

                                   Oliviya

                    On znaet, chto lyubit' ya ne mogu
                    Ego, hotya schitayu blagorodnym,
                    I dobrym, i bogatym, i otvazhnym.
                    I znayu, chto on molodost'yu svezhej
                    I nezapyatnannoj cvetet. Priroda
                    Prekrasnye dary v prekrasnoj forme
                    Emu dala, A vse zhe ne mogu ya
                    Ego lyubit', chto mog by uzh davno
                    On otgadat'.

                                   Viola

                                 Kogda b ya vas lyubil
                    Tak goryacho, muchitel'no i strastno,
                    Kak moj monarh, v otkaze vashem gordom
                    YA b nikakogo smysla ne nashel -
                    Ne ponyal by ego.

                                   Oliviya

                    No chto b vy sdelali?

                                   Viola

                                         U vashego poroga
                    YA vystroil by hizhinu iz ivy,
                    Vzyval by den' i noch' k moej carice,
                    Pisal by pesni o moej lyubvi
                    I gromko pel by ih v tishi nochej.
                    Po holmam proneslos' by vashe imya,
                    I eho povtorilo b po goram:
                    "Oliviya!" Vam ne bylo b pokoya
                    Mezh nebom i zemlej, poka by zhalost'
                    Ne ovladela vasheyu dushoj.

                                   Oliviya

                    Kto znaet, vy by daleko zashli!
                    Otkuda zhe vy rodom?

                                   Viola

                                        ZHrebij moj
                    Hotya i ne tyazhel, no rod moj vyshe:
                    YA dvoryanin.

                                   Oliviya

                                Idite zhe nazad
                    K monarhu vashemu. Ego lyubit'
                    YA ne mogu. Pust' on ne prisylaet
                    Opyat' ko mne poslov, il' razve vy
                    Pridete izvestit' menya, kak prinyal
                    Orsino moj otkaz. Proshchajte
                    Blagodaryu za trud. Vot vam na pamyat'.

                                   Viola

                    Net, spryach'te koshelek - ya ne sluga,
                    Ne mne, a gercogu nuzhna nagrada.
                    Pust' kamnem stanet serdce cheloveka,
                    Kotorogo vy budete lyubit'!
                    Da preziraet on tvoyu lyubov',
                    Kak preziraesh' ty lyubov' Orsino!
                    Krasavica zhestokaya, proshchaj.
                                 (Uhodit.)

                                   Oliviya

                    A rodom vy otkuda? "ZHrebij moj
                    Hotya i ne tyazhel, no rod moj vyshe:
                    YA dvoryanin". Klyanus', chto eto pravda!
                    Tvoe lico, priemy, smelost', stan,
                    Tvoi slova - vot tvoj bogatyj gerb.
                    Oliviya, ne toropis', potishe.
                    No ezheli b sluga byl gospodinom -
                    Uzheli zarazit'sya tak legko?
                    YA chuvstvuyu, chto yunosheskij obraz
                    Nevidimo i ostorozhno vkralsya
                    V moi glaza. Mal'volio, gde ty?

                          Mal'volio vozvrashchaetsya.

                                 Mal'volio

                    YA zdes', grafinya! CHto ugodno?

                                   Oliviya

                                                   Dogoni
                    Upryamogo poslannika Orsino.
                    On persten' zdes' nasil'no mne ostavil.
                    Skazhi, chto ya podarka ne hochu.
                    Pust' gercogu ne l'stit, pust' ne laskaet
                    Ego pustoj nadezhdoj - nikogda on
                    Oliviyu svoej ne nazovet.
                    Kogda zh poslu ugodno zavtra utrom
                    Prijti ko mne, ya ob®yavlyu prichinu.
                    Mal'volio, speshi!

                                 Mal'volio

                                      Sejchas, grafinya.
                                 (Uhodit.)

                                   Oliviya

                    CHto delayu, sama togo ne znayu.
                    Moj glaz ne obol'stil li eto serdce?
                    Svershaj, sud'ba! My ne imeem voli,
                    I nam sud'by svoej ne izbezhat'.

                                  Uhodit.


                                Dejstvie II

                                Scena pervaya

                                Bereg morya.
                        Vhodyat Antonio i Sebastian.

                                  Antonio

     Tak ty ne hochesh' ostavat'sya i ne pozvolyaesh' mne idti s toboyu?

                                 Sebastian

     S  tvoego  pozvoleniya  -  net. Temno svetit nado mnoj zvezda moya. Zloba
moej  sud'by  mogla  by  zarazit'  i  tvoyu.  Potomu, proshu tebya, pozvol' mne
stradat' odnomu. YA hudo zaplatil by za tvoyu lyubov', podelivshis' s toboyu moim
gorem.

                                  Antonio

     Hot' skazhi, kuda ty idesh'?

                                 Sebastian

     Net,  izvini. Moe puteshestvie - prihot'. No ya zamechayu v tebe prekrasnuyu
chertu  skromnosti  -  ty  ne hochesh' vyudit' iz menya moyu tajnu; tem ohotnee ya
tebe  otkroyus'.  Znaj  zhe, Antonio: menya zovut Sebastianom, hot' ya i nazyvayu
sebya  Rodrigo.  Otec  moj byl tot Sebastian iz Messaliny*, o kotorom ty, kak
mne  izvestno,  uzhe slyshal. On ostavil menya i sestru, rodivshihsya v odin chas.
Zachem  ne ugodno bylo nebu, chtob my i v odno vremya umerli? Ty pomeshal etomu:
za chas do togo, kak ty spas menya ot bushuyushchih voln, sestra moya utonula.

                                  Antonio

     Bozhe!

                                 Sebastian

     Hot' i govorili, chto ona na menya ochen' pohozha, odnako mnogie schitali ee
krasavicej.  YA,  konechno,  ne mog razdelyat' s nimi ih chrezmernogo udivleniya,
odnako  smelo  skazhu,  chto  sama  zavist'  dolzhna  byla by nazvat' ee serdce
prekrasnym.  Ona  uzhe  utonula  v  solenoj vode, a ya toplyu ee pamyat' snova v
solenyh slezah.

                                  Antonio

     Ne vzyshchi za plohoj priem.

                                 Sebastian

     O dobrejshij Antonio, prosti tol'ko mne vse bespokojstva!

                                  Antonio

     Esli  ty  ne  hochesh'  ubit'  menya za moyu druzhbu, pozvol' mne byt' tvoim
slugoyu.

                                 Sebastian

     Esli  ty ne hochesh' unichtozhit' sdelannogo, to est' ubit' togo, komu spas
zhizn',  tak  ne  trebuj  etogo.  Proshchaj  odnazhdy  i navsegda. Moe serdce tak
chuvstvitel'no  -  eto  nasledie  materi, - chto glaza moi pri malejshem povode
napolnyayutsya slezami. YA idu ko dvoru grafa Orsino. Proshchaj. (Uhodit.)

                                  Antonio

                      Blagosloven'e neba bud' s toboyu!
                      Vragami ya bogat v dvorce Orsino,
                      Inache skoro svidelsya b s toboj.
                      No chto mne v tom? YA za toboj lechu!
                      S opasnostyami ya igrat' hochu.

                                  Uhodit.


                                Scena vtoraya

                                   Ulica
                    Vhodit Viola. Mal'volio ee dogonyaet.

                                 Mal'volio

     Ne vy li byli sejchas u grafini Olivii?

                                   Viola

     YA tol'ko chto ot nee i shel tak medlenno, chto uspel dojti tol'ko do etogo
mesta.

                                 Mal'volio

     Ona  vozvrashchaet vam etot persten'. Vy mogli by izbavit' menya ot truda i
sami  vzyat'  ego  s  soboyu. Ona eshche prikazala vas prosit' reshitel'no skazat'
vashemu   gercogu,   chto   ona   otvergaet  ego  predlozheniya.  Eshche  odno:  ne
osmelivajtes'  yavlyat'sya  k  nej  s  porucheniyami  ot  gercoga,  razve pridete
izvestit', kak on eto prinyal. Voz'mite zhe!

                                   Viola

     Ona vzyala u menya persten', i ya ne primu ego nazad.

                                 Mal'volio

     Poslushajte, vy derzko brosili ej persten', i ej ugodno, chtoby on tak zhe
byl  vozvrashchen. Esli on stoit togo, chtob nagnut'sya, - tak vot on, a esli net
- pust' voz'met ego pervyj prohozhij. (Brosaet persten' i uhodit.)

                                   Viola

                     YA ne ostavila ej nikakogo perstnya!
                     CHto eto znachit? Bozhe sohrani!
                     Ne obol'stila li ee naruzhnost'?
                     Ona tak strastno na menya glyadela,
                     Kak budto by zabyla o rechah.
                     Ee slova preryvisty tak byli!
                     Ona menya - o, eto verno! - lyubit.
                     Lyubov' hitra: ona menya zovet
                     CHerez posredstvo mrachnogo posla;
                     I perstnya gercog ej ne posylal!
                     YA - cel' ee zhelanij. Esli tak,
                     To luchshe by lyubit' ej snoviden'e.
                     Ty odeyan'e - hitrost', kak ya vizhu,
                     V kotoroj silen nash lukavyj vrag.
                     Kak licemeru-molodcu netrudno
                     Na serdce zhenshchiny zapechatlet'
                     Svoj obraz! Ah, ne my, a nasha slabost'
                     Tomu prichinoj! My dolzhny zhe byt'
                     Tak sozdany. CHem konchitsya vse eto?
                     Oliviyu Orsino lyubit nezhno;
                     YA, bednaya, ravno im plenena;
                     Ona zh, obmanutaya, polyubila,
                     Kak kazhetsya, menya. CHto eto budet?
                     Kogda ya yunosha, mne ne pitat'
                     Nadezhdy na lyubov' Orsino;
                     A esli zhenshchina, to, Bozhe, kak naprasno
                     Dolzhna Oliviya po mne vzdyhat'!
                     Ty etot uzel razreshish', o vremya!
                     A dlya menya on ne po silam bremya.

                                  Uhodit.


                                Scena tret'ya

                           Komnata v dome Olivii.
                     Vhodit ser Tobi, za nim ser |ndryu.

                                  Ser Tobi

     Stupaj  syuda,  ser  |ndryu!  Ne  byt' za polnoch' v posteli - znachit rano
vstavat';  a diluculo surgere {Nachalo latinskogo vyrazheniya "rannee vstavanie
ochen' polezno".} - ty znaesh'?

                                 Ser |ndryu

     Net,  ej-bogu,  ne  znayu.  A znayu, chto dolgo ne spat' - znachit dolgo ne
spat'.

                                  Ser Tobi

     Lozhnyj  vyvod  stol'ko  zhe  dlya  menya  protivnyj,  kak  pustaya butylka.
Prosidet'  za  polnoch'  i  potom  idti spat' - znachit rano; tak, stalo byt',
lozhit'sya  spat'  za  polnoch'  -  znachit  rano  lozhit'sya. Razve nasha zhizn' ne
sostoit iz chetyreh elementov?

                                 Ser |ndryu

     Govoryat tak; no ya dumayu, chto ona sostoit iz edy i pit'ya.

                                  Ser Tobi

     Ty uchenyj. Davaj zhe est' i pit'. |j, Mariya! Vina!

                                Vhodit shut.

                                 Ser |ndryu

     Vot durak, ej-bogu!

                                    SHut

     Zdorovo, rebyata! Vidali vyvesku treh durakov?*

                                  Ser Tobi

     Dobro pozhalovat', bolvan! Spoem-ka horom.

                                 Ser |ndryu

     Ej-bogu,  slavnoe  gorlo u duraka! YA by dal sorok shillingov, kogda by u
menya  byli  takie  ikry  i takoj slavnyj golos dlya peniya, kakie imeet durak.
Ej-ej!  Ty vchera! vecherom horosho durachilsya, kak rasskazyval o Pigrogromituse
i  Vapianah, chto proshli za kvebuskuyu liniyu*. CHudesno, ej-bogu! YA poslal tebe
shestipensovik dlya tvoej lyubeznoj - poluchil li ty?

                                    SHut

     YA  spryatal  tvoj podarok v karman, potomu chto nos Mal'volio - ne plet',
moya milaya beloruchka, a mirmidoncy* ne pivnaya lavochka.

                                 Ser |ndryu

     Prevoshodno! Vot luchshie shutki, v konce koncov. Nu, poj zhe!

                                  Ser Tobi

     Da, spoj-ka. Vot tebe shestipensovik, valyaj!

                                 Ser |ndryu

     Vot  i ot menya: koli odin daet shestipensovik, ya dayu| drugoj. Nu zhe, poj
pesnyu!

                                    SHut

     CHto zh vam spet'? Lyubovnuyu pesenku ili nravouchitel'nuyu i chinnuyu?

                                  Ser Tobi

     Lyubovnuyu! Lyubovnuyu!

                                 Ser |ndryu

     Da, chto mne nravoucheniya!

                                    SHut
                                   (poet)

                         Gde ty, dushen'ka, gulyaesh'?
                         Il' menya ty zabyvaesh',
                         CHto odin grustit?
                         Kto tebya otsyuda manit?
                         CHas lyubvi, pover', nastanet,
                         Bystro proletit!

                                 Ser |ndryu

     CHudesno, ej-bogu!

                                  Ser Tobi

     Slavno! Slavno!

                                    SHut
                                   (poet)

                         CHto lyubov'? Ne za gorami,
                         Ne za lesom i polyami,
                         Zdes' ona - lovi!
                         Esli medlish' - proigraesh',
                         Poceluj moj poteryaesh':
                         Ne teryaj, lovi!

                                 Ser |ndryu

     Medovyj golos, klyanus' moim dvoryanstvom!

                                  Ser Tobi

     Soblaznitel'nyj golos!

                                 Ser |ndryu

     Medovyj i soblaznitel'nyj, ej-bogu!

                                  Ser Tobi

     Tak sladok, chto dazhe toshno. Da chto, ne hvatit' li tak, chtob zemlya poshla
vprisyadku? Spugnem-ka filina horom, kotoryj vytyanul by u tkacha tri dushi.

                                 Ser |ndryu

     Pozhalujsta,  esli  vy menya lyubite. YA tak lyublyu hory, ya na pesnyah sobaku
s®el! Nachinajte "Moshennik".

                                    SHut

     "Molchi,  moshennik"?  Da  ved'  togda ya dolzhen budu nazvat' vashu milost'
moshennikom.

                                 Ser |ndryu

     |to  uzhe ya ne v pervyj raz zastavlyayu nazyvat' sebya moshennikom. Nachinaj,
shut! Ono nachinaetsya: "Molchi.."

                                    SHut

     YA ne mogu nachat' molcha.

                                 Ser |ndryu

     Horosho, ej-bogu, horosho! Nu nachinajte!

                         Poyut horom. Vhodit Mariya.

                                   Mariya

     |to  chto  za koshachij koncert? Esli grafinya ne pozovem svoego upravitelya
Mal'volio, chtob vygnat' vas iz domu! tak nazovite menya chem ugodno.

                                  Ser Tobi

     Grafinya  - rodom iz Kitaya, my - diplomaty, a Mal'volio - staraya ved'ma.
(Poet.)

                         Vot tri veselyh molodca!..

     CHto  ya  ej  ne  rodstvennik,  chto  li?  Razve my ne odnoj krovi s tvoej
gospozhoj? (Poet.)

                         Gospozha, eh gospozha...

                                    SHut

     Pravo, ego milost' slavno durachitsya.

                                 Ser |ndryu

     Da,  on  na  eto  master,  kogda  raspolozhen,  i  ya  tozhe; no tol'ko on
iskusnee, kak-to natural'nee.

                                  Ser Tobi
                                   (poet)

                         Odnazhdy zimnim vecherkom
                         Soshlis'...

                                   Mariya

     Radi Boga, molchite!

                             Vhodit Mal'volio.

                                 Mal'volio

     Vzbesilis'  vy,  gospoda,  chto  li? CHto eto u vas ni styda ni sovesti -
shumet'  po  nocham?  Ili  vy  prinimaete  dom  grafini  za  traktir,  chto tak
nemiloserdno gorlanite vashi sapozhnich'i pesni? Ne znaete ni vremeni, ni mery.

                                  Ser Tobi

     I vremya i meru nablyudali, sudar', v nashej pesne. Ubirajsya k chertu!

                                 Mal'volio

     Ser  Tobi,  ya  dolzhen pogovorit' s vami nachistotu. Grafinya poruchila mne
skazat' vam, chto hotya vy i zhivete u nee kak rodstvennik, no s bujstvom vashim
ona  ne  hochet  imet'  nikakogo  dela.  Esli  vy  mozhete rasstat'sya s durnym
povedeniem,  tak  ona  vam  ochen'  rada;  esli  zhe  net - i vam ugodno s nej
prostit'sya, tak ona ochen' ohotno s vami rasstanetsya.

                                  Ser Tobi
                                   (poet)

                         Proshchaj, dusha! Tvoj drug vo t'me idet!

                                 Mal'volio

     Proshu vas, ser Tobi...

                                    SHut
                                   (poet)

                         I vidno po licu, chto propadet.

                                 Mal'volio

     Vozmozhno li...

                                  Ser Tobi
                                   (poet)

                         Ty nikogda,  ser Tobi, ne umresh'!

                                    SHut
                                   (poet)

                         Protyanesh' nogi - vresh'!

                                 Mal'volio

     |to vam delaet chest', pravo!

                                  Ser Tobi
                                   (poet)

                         Ne hudo by ego prognat'?

                                    SHut
                                   (poet)

                         Zachem? Emu k licu zdes' postoyat'.

                                  Ser Tobi
                                   (poet)

                         Prognat' ego, moshennika, za dver'!

                                    SHut
                                   (poet)

                         O trus! Da ne posmeesh' zhe, pover'.

                                  Ser Tobi

     YA  s  taktu  sbilsya,  po-tvoemu,  priyatel'!  Sovral! CHto zh ty za vazhnaya
osoba?  Dvoreckij! Ili ty dumaesh', potomu chto ty dobrodetelen, tak ne byvat'
na svete ni pirogam, ni pivu?*

                                    SHut

     Da, klyanus' svyatoj Annoj, i imbirem budut po-prezhnemu obzhigat' rot.

                                  Ser Tobi

     Tvoya pravda. Provalivaj-ka! Petushis' v lakejskoj. A podaj-ka nam vinca,
Mariya!

                                 Mal'volio

     Esli b ty, Mariya, hot' skol'ko-nibud' dorozhila milost'yu grafini, tak ne
potvorstvovala  by  etomu  razvratu.  Ona  uznaet  ob  etom,  vot moe slovo!
(Uhodit.)

                                   Mariya

     Stupaj! Pomahivaj ushami!

                                 Ser |ndryu

     A  bylo  by  tak zhe horosho, kak i vypit' progolodavshis', vyzvat' ego na
poedinok da i ne yavit'sya, i tem ego odurachit'.

                                  Ser Tobi

     Sdelaj-ka eto, druzhishche; ya napishu tebe vyzov ili na slovah rasskazhu emu,
kak ty serdilsya.

                                   Mariya

     Pochtennejshij  ser Tobi, bud'te potishe tol'ko etu noch'. Molodoj posol ot
gercoga  opyat'  byl u nee, i s teh por ej sovsem ne po sebe. A s Mal'volio ya
spravlyus'. Esli ya ne sdelayu ego pritchej vo yazyceh i posmeshishchem, tak pozvolyayu
vam  dumat',  chto  ne  sumeyu  lezhat'  pryamo  v posteli. YA znayu, chto mogu eto
sdelat'.

                                  Ser Tobi

     Rasskazhi zhe, rasskazhi! CHto ty o nem znaesh'?

                                   Mariya

     Pravo, inogda kazhetsya, chto on vrode puritanina.

                                 Ser |ndryu

     O, esli b ya dumal eto, to pribil by ego kak sobaku!

                                  Ser Tobi

     Kak? Za to, chto on puritanin? Tvoi pobuditel'nye prichiny, rycar'?

                                 Ser |ndryu

     Moi prichiny hot' i ne pobuditel'ny, no, naprotiv, horoshi.

                                   Mariya

     Pust'  sebe  budet  -  chtob  ego  nelegkaya  vzyala - puritaninom ili chem
ugodno:  vse-taki  on  flyuger,  chto  hodit  za  vetrom; osel, kotoryj vyuchil
naizust'  vysokoparnye  rechi i syplet ih prigorshnyami; uzhasno dovolen soboyu i
sovershenno uveren v tom, chto nabit sovershenstvami; on svyato veruet, chto, kto
na  nego  ni  vzglyanet,  nepremenno  v  nego  vlyubitsya. |tot porok prekrasno
pomozhet moemu mshcheniyu.

                                  Ser Tobi

     CHto zh ty dumaesh' sdelat'?

                                   Mariya

     YA  podkinu  emu tumannye lyubovnye pis'ma. V nih opishu ya cvet ego volos,
formu  nog, postup', glaza, lob, cherty lica - i on uznaet sebya nepremenno. YA
mogu  pisat'  sovershenno  kak  grafinya, vasha plemyannica. Kogda nam popadetsya
kakaya-nibud' zabytaya zapiska, tak my nikak ne mozhem razlichit' nashi pocherki.

                                  Ser Tobi

     Bespodobno! YA uzhe chuyu, v chem delo.

                                 Ser |ndryu

     I mne v nos udarilo.

                                  Ser Tobi

     On  podumaet,  chto  pis'ma  eti  ot  moej  plemyannicy  i chto ona v nego
vlyublena.

                                   Mariya

     Da, ya dejstvitel'no hochu vyehat' na etom kon'ke.

                                 Ser |ndryu

     A, i etot konek sdelaet ego oslom.

                                   Mariya

     Oslom.

                                 Ser |ndryu

     O, eto budet chudesno!

                                   Mariya

     Bogataya  shtuka!  Uzh  pover'te, ya znayu, moe zel'e na nego podejstvuet. YA
postavlyu  vas  dvoih  - shut budet tretij - tuda, gde on dolzhen najti pis'mo;
zamet'te  tol'ko,  kak  on  budet ob®yasnyat' ego. Na segodnya dovol'no; zhelayu,
chtoby vam prisnilas' nasha shutka. Proshchajte! (Uhodit.)

                                  Ser Tobi

     Proshchaj, amazonka.

                                 Ser |ndryu

     Slavnaya, na moi glaza, ona devka!

                                  Ser Tobi

     Horosho dressirovana i obozhaet menya; da v etom ee nel'zya vinit'.

                                 Ser |ndryu

     I menya raz kak-to obozhala!

                                  Ser Tobi

     Pojdem spat', ser. Ne hudo by, esli b tebe prislali deneg.

                                 Ser |ndryu

     Esli mne ne udastsya zhenit'sya na tvoej plemyannice, tak ya krepko obchelsya.

                                  Ser Tobi

     Veli  tol'ko  prislat'  deneg,  esli zhe ona ne budet nakonec tvoeyu, tak
nazovi menya loshad'yu.

                                 Ser |ndryu

     Esli ya etogo ne sdelayu, tak ya beschestnyj chelovek. Ponimaj kak hochesh'.

                                  Ser Tobi

     Pojdem,  pojdem!  YA  prigotovlyu  grog. Lozhit'sya uzhe pozdno. Idem, brat,
idem!

                                  Uhodyat.


                              Scena chetvertaya

                         Komnata vo dvorce gercoga
                   Vhodyat gercog, Viola, Kurio i drugie.

                                   Gercog

                    Po zvukam stoskovalsya ya. Zdorovo!
                    Cezario moj dobryj, sdelaj milost',
                    Spoj tu starinnuyu, prostuyu pesn'
                    Vcherashnej nochi. Grust' moyu kak budto
                    Ona otveyala i dal'she, i svezhej,
                    CHem krasnye slova vozdushnyh arij,
                    Plenyayushchih soboj nash pestryj vek.
                    Odnu strofu, odnu strofu vsego lish'!

                                   Kurio

     Izvinite, gosudar', togo, kto mog by spet' ee, zdes' net.

                                   Gercog

     Kto zhe eto pel?

                                   Kurio

     SHut  Fest,  shut,  kotoryj  voshishchal, byvalo, otca Olivii. No on, verno,
gde-nibud' blizko.

                                   Gercog

                    Syshchite zhe ego, a mezhdu tem
                    Sygrajte tot napev neotrazimyj.

                           Kurio uhodit. Muzyka.

                    Cezario, kogda polyubish' ty,
                    V stradan'yah sladkih vspomni obo mne.
                    Kak ya, vse lyubyashchie svoenravny,
                    Izmenchivy v dvizheniyah dushi.
                    Odno v nih derzhitsya nekolebimo -
                    To obraz miloj, gluboko lyubimoj.
                    CHto, nravitsya l' tebe napev?

                                   Viola

                                                 Prekrasno!
                    Kak eho, razdaetsya on v chertogah,
                    Gde carstvuet lyubov'.

                                   Gercog

                                          Tvoi slova
                    Iskusno vyrazhayut chuvstvo strasti,
                    Ruchayus' zhizn'yu! Kak ni molod ty,
                    No ty uzhe iskal v glazah lyubimoj
                    Otveta na lyubov', ne tak li?

                                   Viola

                                                 Da,
                    Nemnogo, gosudar'.

                                   Gercog

                    Nu kakova zh tvoya lyubeznaya?

                                   Viola

                                               Na vas pohozha.

                                   Gercog

                    Ne stoit zhe ona tebya. Kak moloda?

                                   Viola

                    Pochti chto vashih let.

                                   Gercog

                                         Stara!
                    ZHena dolzhna izbrat' sebe togo, kto starshe;
                    Togda ona prilepitsya k suprugu
                    I budet carstvovat' v ego grudi.
                    Kak my sebya, Cezario, ni hvalim,
                    A nashi sklonnosti nepostoyannej,
                    CHem zhenshchiny lyubov'.

                                   Viola

                                         YA teh zhe myslej.

                                   Gercog

                    Tak izberi podrugu pomolozhe,
                    Inache ved' lyubov' ne ustoit.
                    Ved' zhenshchiny, kak rozy:
                    CHut' rascvela -
                    Uzh otcvela,
                    I milyh net cvetov!

                                   Viola

                    Da, zhrebij ih takov!
                    Ne docvetat',
                    A umirat'.
                    Ih zhizn' - mgnoven'e, slezy.

                        Kurio vozvrashchaetsya s shutom.

                                   Gercog

                    Nu spoj-ka pesn' vcherashnej nochi, drug!
                    Zamet' - ona starinnaya, prostaya.
                    Krest'yanki v pole, ubiraya hleb,
                    Il', kruzhevo spletaya, molodicy
                    Poyut ee; ona nemudrena
                    I sladkoyu nevinnosti lyubov'yu
                    Igraet, kak prostaya starina

                                    SHut

     Prikazhete nachat'?

                                   Gercog

     Da, pozhalujsta, spoj.

                                    SHut
                                   (poet)

                    Smert', skorej priletaj, priletaj -
                    Kiparisami grob moj obvit!
                    ZHizn', skorej uletaj, uletaj -
                    YA krasavicej gordoj ubit!
                    Plyushchom ukras'te savan moj,
                    Posmertnyj moj venec!
                    Nikto s lyubov'yu takoj
                    Ne vstretit svoj konec.
                    Net, nezhnyh, prekrasnyh cvetov
                    Ne brosajte na chernyj moj grob
                    I vo prah ne sklonyajte golov
                    Na ukryvshij dernovyj sugrob!
                    CHtob bylo nekomu po mne vzdyhat',
                    Zarojte trup moj v prah!
                    CHtob drugu grob moj ne syskat',
                    Zabud'te o slezah!

                                   Gercog

     Vot tebe za trudy.

                                    SHut

     CHto za trud, gosudar'? YA nahozhu udovol'stvie v pesnyah.

                                   Gercog

     Tak voz'mi za udovol'stvie.

                                    SHut

     Pozhaluj, za udovol'stvie, rano ili pozdno, my dolzhny rasplatit'sya.

                                   Gercog

     Pozvol' mne tebya uvolit'.

                                    SHut

     Da  osenit  tebya  bog  melanholii,  a  portnoj  sosh'et  tebe  plat'e iz
dvulichnoj  tafty!  Tvoj  duh  -  opal, igrayushchij vsemi cvetami. Lyudej s tvoim
postoyanstvom nadobno by posylat' v more, chtob oni zanimalis' vsem, ne nahodya
nigde  celi, potomu chto kogda ne znaesh', kuda idti, to zajdesh' vsego dal'she.
Proshchajte! (Uhodit.)

                                   Gercog

                    Ostav'te nas.

                         Kurio i pridvornye uhodyat

                                  Cezario, eshche raz
                    Idi k neogranichenno zhestokoj;
                    Skazhi ej, chto moya lyubov' nad mirom
                    Vozvyshena, kak nebo nad zemlej:
                    Ej pyl'nyh oblastej zemnyh ne nuzhno.
                    Skazhi, chto vse ee dary, bogatstva,
                    Ej schast'em dannye, v moih glazah
                    Nichtozhny i izmenchivy, kak schast'e.
                    Lish' on, tot car'-almaz, tot obraz-chudo,
                    V kotoryj Bog ee opravil dushu,
                    Menya prel'stil, menya k nej prikoval.

                                   Viola

                    Odnako zh esli, gosudar', ona
                    Ne mozhet vas lyubit'?

                                   Gercog

                                         Takoj otvet
                    Ne prinimayu ya.

                                   Viola

                                   No vy dolzhny.
                    Polozhim, devushka vlyubilas' v vas -
                    Kakaya, mozhet byt', i est' na svete -
                    I serdce noet u nee po vas,
                    Kak vashe po Olivii; polozhim,
                    CHto vy ne mozhete ee lyubit',
                    CHto vy ej eto govorite - chto zh,
                    Otvet vash ne dolzhna l' ona prinyat'?

                                   Gercog

                    Grud' zhenshchiny ne vyneset toj buri,
                    Takogo strasti uragana, kak v moem
                    Grohochet serdce; zhenshchiny dusha
                    Mala, chtob umestit' v sebe tak mnogo.
                    Oni nepostoyanny; ih lyubov'
                    ZHelan'em tol'ko mozhet nazyvat'sya;
                    Ona v krovi u nih, a ne v dushe,
                    I vsled za nej otyagoshchayut serdce
                    I presyshchenie, i toshnota.
                    Moya zh, kak more, golodna lyubov' -
                    Ej nasyshchen'ya net! O, ne ravnyaj
                    Moyu k Olivii lyubov' s lyubov'yu,
                    CHto mozhet zhenshchina ko mne pitat'!

                                   Viola

                    Odnako zhe ya znayu...

                                   Gercog

                                         CHto ty znaesh'?
                    Skazhi.

                                   Viola

                            Mne slishkom horosho izvestno,
                    Kak zhenshchina sposobna polyubit'.
                    Ih serdce tak zhe verno, kak i nashe.
                    Doch' moego roditelya lyubila,
                    Kak, mozhet byt', ya polyubila b vas,
                    Kogda by slaboj zhenshchinoj byla.

                                   Gercog

                    A zhizn' ee?

                                   Viola

                                Pustoj listok, moj gosudar':
                    Ona ni slova o svoej lyubvi
                    Ne proronila, tajnu beregla,
                    I tajna, kak chervyak, sokrytyj v pochke,
                    Pitalas' purpurom ee lanit.
                    Zadumchiva, bledna, v toske glubokoj,
                    Kak genij hristianskogo terpen'ya,
                    Issechennyj na kamne grobovom,
                    Ona s ulybkoyu glyadela na tosku -
                    Il' eto ne lyubov'? Konechno, nam,
                    Muzhchinam, legche govorit' i klyast'sya;
                    Da nashi obeshchan'ya vyshe voli:
                    Veliki v klyatvah my, v lyubvi - nichtozhny.

                                   Gercog

                    Sestra tvoya skonchalas' ot lyubvi?

                                   Viola

                    YA - vot vse docheri i synov'ya
                    Iz doma moego otca. Pri vsem tom
                    Ne znayu ya... Da ne pora l' k grafine?

                                   Gercog

                    Da, vot v chem delo! ZHivo, pospeshaj!
                    Vruchi ej ot menya vot etot persten'
                    I povtori ej, chto moya lyubov'
                    Ne vyneset otkaza il' otsrochki.

                                  Uhodyat.


                                Scena pyataya

                                Sad Olivii.
                    Vhodyat ser Tobi, ser |ndryu i Fabian.

                                  Ser Tobi

     Stupaj syuda, sin'or Fabian.

                                   Fabian

     Konechno,  pojdu. Esli ya proronyu hot' odin gran etoj shutki, tak pust' iz
menya sdelayut pohlebku na melanholii.

                                  Ser Tobi

     Ne poraduet li tebya, chto eta protokanal'ya osramitsya s golovy do nog?

                                   Fabian

     YA  torzhestvoval by! Ty znaesh', odnazhdy on lishil menya milosti grafini po
sluchayu medvezh'ej travli.

                                  Ser Tobi

     Nazlo  zhe  emu  medvedya  eshche raz spustyat, i my ne ostavim na nem zhivogo
voloska. Ne tak li, ser |ndryu?

                                 Ser |ndryu

     Esli my ne sdelaem etogo, to da szhalitsya nad nami nebo!

                               Vhodit Mariya.

                                  Ser Tobi

     Vot i besenok. Nu chto, moe indijskoe zoloto?

                                   Mariya

     Stan'te vtroem za kust: Mal'volio idet etoj dorogoj. On s polchasa stoyal
tam,  na  solnce, i krivlyalsya pered sobstvennoj ten'yu. Radi Boga, primechajte
za  nim!  YA znayu, eto pis'mo prevratit ego v filosofstvuyushchego bolvana. Tishe,
radi vsego veselogo!

                             Muzhchiny pryachutsya.

     Ty lezhi zdes'. (Brosaet pis'mo.) Von plyvet rybka, kotoruyu nado pojmat'
na udochku. (Uhodit.)

                             Vhodit Mal'volio.

                                 Mal'volio

     Vse  tol'ko  schast'e  -  odno  schast'e.  Mariya skazala mne odnazhdy, chto
grafinya  ko mne neravnodushna, i ya sam slyshal, kak sama ona namekala dovol'no
yasno,  chto esli ona vlyubitsya, tak v cheloveka s takoj figuroj, kak u menya; so
mnoyu  obrashchaetsya  ona  s bol'shim pochteniem, chem s kem-libo iz ostal'nyh slug
ee. CHto mne ob etom dumat'?

                                  Ser Tobi

     Nadutaya skotina!

                                   Fabian

     |ti umstvovaniya prevrashchayut ego v velikolepnejsheto iz indejskih petuhov.
|k on naduvaetsya v svoih per'yah!

                                 Ser |ndryu

     Ej-ej, tak by i pribil etogo moshennika!

                                  Ser Tobi

     Tishe!

                                 Mal'volio

     Byt' grafom Mal'volio...

                                  Ser Tobi

     O, skot!

                                 Ser |ndryu

     Pulyu v lob emu, pulyu!

                                  Ser Tobi

     Tishe, tishe!

                                 Mal'volio

     Est' primery: ober-gofmejsterina vyshla za kamerdinera.

                                 Ser |ndryu

     Pogibni, Iezavel'!*

                                   Fabian

     Tishe!  Teper'  on  okunulsya  po  ushi.  Smotrite,  kak  voobrazhenie  ego
naduvaet.

                                 Mal'volio

     Tri  mesyaca  proshli  uzh  posle nashej svad'by - i ya sizhu! v velikolepnom
kresle.

                                  Ser Tobi

     O, esli by pustit' v nego kamnem iz luka.

                                 Mal'volio

     Szyvayu vokrug sebya moih chinovnikov, sizhu v barhatnom, cvetistom halate,
tol'ko chto vstav s posteli, gde ostavil Oliviyu spyashcheyu...

                                  Ser Tobi

     Grom i molniya!

                                   Fabian

     Tss! Tss!

                                 Mal'volio

     Potom  nahodit  kapriz:  osmatrivaesh' ih vazhnym vzorom, govorish' im: "YA
znayu  svoe  mesto,  tak i vy znajte svoe!.. - i, nakonec, sprashivaesh' o sere
Tobi.

                                  Ser Tobi

     Ad i proklyatie!

                                   Fabian

     O tishe! Tishe! Teper' slushaj!

                                 Mal'volio

     Semero iz moih slug s rabolepnoyu pospeshnost'yu brosayutsya za nim. YA mezhdu
tem  namorshchivayu  lob,  zavozhu,  mozhet  byt',  moi chasy ili igrayu dragocennym
perstnem Ser Tobi vhodit, otveshivaet mne svoj poklon...

                                  Ser Tobi

     Neuzheli ostavit' ego v zhivyh?

                                   Fabian

     Molchi, hot' by loshad'mi tyanuli iz tebya slova.

                                 Mal'volio

     Tak  protyagivayu  ya  emu  ruku  i  blagosklonnuyu ulybku podavlyayu strogim
vzglyadom neudovol'stviya...

                                  Ser Tobi

     I Tobi ne udarit tebya v rozhu?

                                 Mal'volio

     I  govoryu:  "Mon  cher  Tobi,  tak  kak  sud'ba  soedinila menya s tvoeyu
plemyanniceyu, to ya imeyu pravo sdelat' tebe sleduyushchie zamechaniya..."

                                  Ser Tobi

     CHto? Kak?

                                 Mal'volio

     Ty dolzhen ostavit' p'yanstvo...

                                  Ser Tobi

     Osel!

                                   Fabian

     Poterpite, pozhalujsta, a to ved' my vse isportim.

                                 Mal'volio

     Krome togo, ty tratish' dragocennoe vremya s bolvanom...

                                 Ser |ndryu

     |to ya - bud'te uvereny.

                                 Mal'volio

     Kakim-to serom |ndryu...

                                 Ser |ndryu

     YA  ochen'  horosho  znal,  chto  eto  ya,  potomu  chto mnogie nazyvayut menya
bolvanom.

                                 Mal'volio

     |to chto takoe? (Podnimaet pis'mo.)

                                   Fabian

     Vot rybka i na udochke.

                                  Ser Tobi

     Tss! I da vnushit emu duh shutki chitat' vsluh!

                                 Mal'volio

     Klyanus'  zhizn'yu,  eto  pocherk moej grafini! |to tochno ee "ery" i "eli",
ona tochno tak pishet bol'shie "pe". |to ee ruka...

                                 Ser |ndryu

     "Ee ery i eli..." k chemu eto?

                                 Mal'volio
                                  (chitaet)

     "Neizvestnomu  predmetu  lyubvi moej eto pis'mo i druzheskij privet". |to
sovershenno  ee  slog.  Postoj, i pecha' ee: Lukreciya, kotoruyu ona obyknovenno
upotreblyaet. |to grafinya! K komu by eto?

                                   Fabian

     Zavyaz s dushoj i telom!

                                 Mal'volio
                                  (chitaet)

                         "Bogam izvestno, ya lyublyu!
                         Odnu mechtu leleyu!
                         Kogo lyublyu - ya ne skazhu,
                         Priznat'sya v tom ne smeyu".

     "Priznat'sya v tom ne smeyu"! CHto dal'she? Eshche stihi! "Priznat'sya v tom ne
smeyu"! Esli by eto byl ty, Mal'volio!

                                  Ser Tobi

     Povesit' tebya, sobaku!

                                 Mal'volio
                                  (chitaet)

                         "YA rozhdena povelevat',
                         Tomu, k komu dushoj pylayu;
                         No ne mogu tebya nazvat'
                         I molcha po tebe stradayu,
                         M. O. A. I.,
                         Kumir moej dushi".

                                   Fabian

     Bestolkovaya zagadka!

                                  Ser Tobi

     CHudesnaya devka!

                                 Mal'volio

     "M.  O.  A.  I.,  kumir  moej  dushi".  Snachala,  odnako zh... Posmotrim,
posmotrim!

                                   Fabian

     |k ona ego razlakomila!

                                  Ser Tobi

     Popalsya sokolik!

                                 Mal'volio

                         "YA rozhdena povelevat',
                         Tomu, k komu dushoj pylayu".

     Nu konechno, ona mozhet mne povelevat', ya ej sluzhu, ona moya gospozha - eto
yasno  dlya  vsyakogo zdravogo uma: tut zatrudnenij net. A konec? CHto by znachil
etot  poryadok  bukv?  Esli by mne udalos' tak ili inache priladit' ih ko mne.
Postoj! M. O. A. I.

                                  Ser Tobi

     Nu dogadyvajsya! Popal na sled!

                                   Fabian

     Borzaya zalayala, kak budto pochuyala lisicu.

                                 Mal'volio

     M. - Mal'volio - M... Nu, etim nachinaetsya moe imya.

                                   Fabian

     Ne skazal li ya, chto on otyshchet svoe? U nego udivitel'noe chut'e.

                                 Mal'volio

     M... No togda net soglasiya s sleduyushchim: dal'she iz®yasnyat' nel'zya: dolzhno
by stoyat' A, a stoit O.

                                   Fabian

     |tim O, nadeyus', vse i konchitsya.

                                  Ser Tobi

     Da, ili ya stanu bit' ego, poka on ne zakrichit "O!"

                                 Mal'volio

     A za nim sleduet A.

                                   Fabian

     Esli  by u tebya byl hot' odin glaz pozadi, ty uvidel by bol'she styda za
soboyu, chem schast'ya vperedi.

                                 Mal'volio

     M.  O.  A.  I.  -  eto  uzh  ne tak yasno, kak snachala; odnako zh nemnozhko
povorochat',  tak  mozhno  priladit'  ko mne: v moem imeni est' kazhdaya iz etih
bukv. No vot sleduet proza. (CHitaet.)

     "Esli  eto pis'mo popadetsya v tvoi ruki - obdumaj. Zvezda moya vozvyshaet
menya  nad  toboyu,  no  ne  bojsya  velichiya.  Odni  rodyatsya velikimi, - drugie
priobretayut  velichie,  a  inym ego brosayut. Sud'ba prostiraet nad toboj svoyu
desnicu! Dushoj i telom vcepis' v svoe schast'e; a chtob privyknut' k tomu, chem
ty   imeesh'  nadezhdu  sdelat'sya,  sbros'  etu  smirennuyu  obolochku  i  yavis'
prevrashchennym.  Bud'  grub  s  moim  rodstvennikom, vorchi na prislugu; iz ust
tvoih  da zvuchat rechi politicheskie; vedi sebya stranno. |to sovetuet tebe ta,
kotoraya  po tebe vzdyhaet. Vspomni, kto hvalil tvoi zheltye chulki, kto vsegda
zhelal  tebya  videt'  s  nakrest  zastegnutymi  podvyazkami*, - ya govoryu tebe:
vspomni! Smelej! Schast'e k tvoim uslugam, esli ty etogo hochesh'. Esli net, to
ostavajsya  navsegda dvoreckim, tovarishchem lakeev i nedostojnym kosnut'sya ruki
Fortuny!  Proshchaj.  Ta,  kotoraya  hotela by pomenyat'sya s toboyu svoim zvaniem.
Schastlivaya Neschastlivica".

     Svet  solnechnyj  ne  yasnee!  |to  ochevidno.  YA budu gordym, budu chitat'
politicheskie  knigi, nisprovergnu sera Tobi, ochishchu sebya ot nizkih znakomstv,
do  poslednego  voloska stanu takim, kak dolzhno. Teper' ya ne obmanyvayu sebya:
voobrazhenie  ne  imeet  nado  mnoyu,  nikakoj vlasti. Na dnyah ona hvalila moi
zheltye  chulki, voshishchalas' moimi podvyazkami; zdes' otkryvaetsya ona v lyubvi i
tonkim namekom zastavlyaet menya odevat'sya po ee vkusu. Blagodaryu zvezdu moyu -
ya  schastliv!  YA  budu  stranen,  gord,  stanu  nosit'  zheltye chulki, nakrest
zastegivat' podvyazki... Da budut blagoslovenny bogi i moe sozvezdie! Vot eshche
pripiska.

     "Ty  ne  mozhesh' ne dogadat'sya, kto ya. Esli ty otvechaesh' na lyubov' moyu -
znakom  da budet tvoya ulybka. Tebe tak k licu, kogda ty ulybaesh'sya, i potomu
proshu tebya: ulybajsya vsegda v moem prisutstvii".

     Bogi!  Blagodaryu  vas!  YA  budu  ulybat'sya, budu delat' vse, chego ty ni
potrebuesh'. (Uhodit.)

                                   Fabian

     YA  ne otdal by moego uchast'ya v etoj potehe ni za tysyachu godovyh dohodov
sultana.

                                  Ser Tobi

     Za etu shutku ya gotov by zhenit'sya na etoj devke.

                                 Ser |ndryu

     I ya by zhenilsya...

                                  Ser Tobi

     I ne vzyal by drugogo pridanogo, krome eshche takoj shutki.

                                 Ser |ndryu

     I ya ne vzyal by.

                            Mariya vozvrashchaetsya.

                                   Fabian

     Vot ona, nashe zoloto!

                                  Ser Tobi

     Poslushaj,  amazonka,  trebuj  chego  hochesh'!  Sdelaj iz menya taburet dlya
tvoih nog, esli ugodno...

                                 Ser |ndryu

     Ili iz menya.

                                  Ser Tobi

     Il' prikazhi mne proigrat' v shashki moyu svobodu i sdelat'sya rabom tvoim

                                 Ser |ndryu

     Ili mne sdelat'sya...

                                  Ser Tobi

     Ty  pogruzila  ego  v  takoj  son,  chto, kogda ego videniya ischeznut, on
nepremenno sojdet s uma.

                                   Mariya

     Net, ono ne shutya podejstvovalo na nego?

                                  Ser Tobi

     Kak vodka na staruyu babu.

                                   Mariya

     Tak  esli  vy  hotite uvidet' plody nashej shutki, zamet'te poyavlenie ego
pri  grafine. On pridet v zheltyh chulkah, a ona nenavidit etot cvet, podvyazki
budut  zastegnuty  nakrest, a ona etogo terpet' ne mozhet; on budet, glyadya na
nee, ulybat'sya, a eto tak malo garmoniruet s ee grust'yu, chto on lishitsya vsej
ee milosti. Esli hotite vzglyanut' na eto, tak idite za mnoyu.

                                  Ser Tobi

     Do vorot samogo ada, nesravnennyj d'yavol ostroumiya.

                                 Ser |ndryu

     I ya do vorot.

                                  Uhodyat.


                                Dejstvie III

                                Scena pervaya

                                Sad Olivii.
                      Vhodyat Viola i shut s barabanom.

                                   Viola

     Privet  tebe,  drug,  so  vsej  tvoej  muzykoj! Kakovo tebe zhivetsya pri
barabane?

                                    SHut

     Mne, sudar', zhivetsya pri cerkvi.

                                   Viola

     Razve ty svyashchennik?

                                    SHut

     Net,  ne  to,  prosto  mne zhivetsya v moem dome, a dom moj stoit u samoj
cerkvi.

                                   Viola

     Da  etak  ty,  pozhaluj,  mozhesh'  skazat',  chto  cerkov'  vystroena  pri
barabane, esli baraban stoit podle nee.

                                    SHut

     Pravda,  sudar'.  Vot  vek  nastal!  Dlya  umnoj golovy vsyakaya rech', kak
karman: migom vyvernet naiznanku.

                                   Viola

     Ty ne shut li Olivii?

                                    SHut

     Niskol'ko. U Olivii net durachestva, i ona do teh por ne budet derzhat' u
sebya  shuta,  poka ne vyjdet zamuzh; a shuty otnosyatsya k muzh'yam, kak sardinka k
seledkam:   muzh   -   naibol'shij   iz  dvuh.  Sobstvenno,  ya  ne  shut  ee, a
slovovyvorachivatel'.

                                   Viola

     Na dnyah ya videl tebya u grafa Orsino.

                                    SHut

     Glupost',  kak solnce, brodit vokrug sveta i svetit povsyudu. ZHal', esli
durak  ne budet poseshchat' vashego gospodina tak zhe chasto, kak moyu gospozhu. Mne
kazhetsya, ya videl u nee vashu premudrost'.

                                   Viola

     Esli  ty  hochesh'  smeyat'sya  nado  mnoj,  tak; mne nechego bol'she s toboj
tolkovat'. Vot tebe na vodku.

                                    SHut

     Da podarit tebe Zevs dlya borody pervyj klok, kotoryj u nego syshchetsya!

                                   Viola
                                 (pro sebya)

     Da, ya pochti iznyvayu po nej, hotya i ne zhelala by, chtob ona rosla na moem
podborodke. (Gromko.) Grafinya doma?

                                    SHut
                            (ukazyvaya na den'gi)

     A chto? Mozhet eta para prizhit' detej?

                                   Viola

     I ochen', stoit tol'ko ih svesti.

                                    SHut

     YA ohotno sygral by rol' Pandara, chtob etogo Troila svesti s Kressidoj.

                                   Viola

     Ponimayu, ty iskusno nishchenstvuesh'.

                                    SHut

     Kazhetsya,  nevelika shtuka! YA proshu tol'ko o nishchej. Kressida byla nishchaya*.
Grafinya doma, sudar'. YA rasskazhu ej, otkuda vy; kto zhe vy i chego vy hotite -
eto  vne moej "sfery"; ya mog by skazat' "gorizonta", da eto slovo uzhe bol'no
isterto. (Uhodit.)

                                   Viola

                    Da, etot molodec smyshlen dovol'no
                    Igrat' rol' duraka, a chtoby lovko
                    Ee sygrat', tak nadobno umen'e.
                    On dolzhen znat' i obstoyatel'stva, i nrav,
                    I lica teh lyudej, nad kem smeetsya.
                    Kak sokol, dolzhen on letet' streloj
                    Na vsyakuyu iz ptic, pred nim paryashchih.
                    I, pravo, eto remeslo ne legche
                    Iskusstva mudrym byt'. Kogda durak
                    Durachitsya, emu durachestvo k licu,
                    No uzh nikak pristat' ne mozhet mudrecu.

                        Vhodyat ser Tobi i ser |ndryu.

                                  Ser Tobi

     Zdravstvujte!

                                   Viola

     Moe pochtenie.

                                 Ser |ndryu

     Dieu vous garde, monsieur {Da hranit vas Bog, sudar' (fr.).}.

                                   Viola

     Et vous aussi; votre serviteur {I vas tozhe; vash sluga (fr.).}.

                                 Ser |ndryu

     Nadeyus', chto tak, i ya k vashim uslugam.

                                  Ser Tobi

     Vy  hotite  vojti  v  dom? Plemyannica moya zhelaet vas videt', esli u vas
est' do nee delo.

                                   Viola

     YA ochen' ej obyazan, ya hochu skazat': ya obyazan idti k nej.

                                  Ser Tobi

     Tak nogi v karman - i marsh!

                                   Viola

     Moi nogi ponimayut menya luchshe, chem ya vashe vyrazhenie.

                                  Ser Tobi

     Da ya prosto hochu skazat': idite.

                                   Viola

     YA otvechu vam delom, no nas predupredili.

                           Vhodyat Oliviya i Mariya.

     Ocharovatel'naya,  nesravnennaya  grafinya!  Nebo da nisposhlet na vas dozhd'
blagouhanij!

                                 Ser |ndryu

     |tot   molodoj   chelovek   otlichnyj  pridvornyj.  "Dozhd'  blagouhanij"!
Prekrasno!

                                   Viola

     Moe  poruchenie bezmolvno dlya vseh, grafinya, krome vashego blagosklonnogo
i snishoditel'nogo sluha.

                                 Ser |ndryu

     Blagouhanie! Blagosklonnoe! Snishoditel'naya! Zamechu vse tri.

                                   Oliviya

     Zatvorite sadovuyu dver' i ostav'te nas. YA hochu ego vyslushat'.

                    Ser Tobi, ser |ndryu i Mariya uhodyat.

     Pozvol'te vashu ruku.

                                   Viola

                    Povelevajte mnoj, grafinya, ya
                    K uslugam vashim.

                                   Oliviya

                                     Imya vashe kak?

                                   Viola

                    Imya vashego slugi - Cezario,
                    Prelestnaya grafinya.

                                   Oliviya

                                         Moj sluga?
                    Ne radovalsya svet eshche ni razu,
                    Kogda uchtivost'yu schitali lest'.
                    Vy, yunosha, sluga Orsino.

                                   Viola

                                             A on vash!
                    Sluga zhe vashego slugi obyazan
                    I vashim byt', grafinya.

                                   Oliviya

                                            YA o nem
                    Ne dumayu; ego zhe mysli luchshe
                    Pust' budut neispisannym listkom,
                    CHem mnoj napolneny.

                                   Viola

                                         Grafinya, ya
                    Prishel, chtob vashi pomysly sklonit'
                    K nemu, ch'e serdce polno...

                                   Oliviya

                                                Izvinite,
                    O nem ya govorit' vam zapretila.
                    Vot esli b vam ugodno bylo
                    Rasskazat' o kom-nibud' drugom,
                    Moj sluh by etim nasladilsya bolee,
                    CHem muzykoyu sfer.

                                   Viola

                                       Grafinya...

                                   Oliviya

                    Pozvol'te na minutu! Proshlyj raz
                    Vy zdes' proizveli ocharovan'e,
                    I ya za vami vsled poslala persten'.
                    YA etim obmanula i sebya,
                    I moego slugu, i, verno, vas
                    Teper' nevygodnomu tolkovan'yu
                    YA podvergayus', navyazavshi vam
                    S lukavstvom nedostojnym etu veshch',
                    Prinadlezhashchuyu ne vam. Nu chto zhe?
                    Vy chto podumali? Vy chest' moyu
                    Mishen'yu sdelali - i poleteli
                    V nee vse neobuzdannye mysli,
                    Kak strely, iz dushi vlastolyubivoj?
                    Dlya prozorlivogo uma, kak vash,
                    YA obnaruzhila dovol'no: serdce
                    Moe prikryto dymkoyu - ne grud'yu.
                    Tak govorite zhe teper' i vy.

                                   Viola

                                                  YA sozhaleyu...

                                   Oliviya

                    |to shag k lyubvi.

                                   Viola

                    Ni na vershok; iz opyta my znaem,
                    CHto chasto sozhaleyut o vragah.

                                   Oliviya

                    Tak, stalo byt', opyat' pora smeyat'sya!
                    Kak vozgordit'sya nishchemu legko!
                    No esli dolzhno past' dobychej, luchshe
                    Popast'sya v kogti l'vu, chem v zuby volku.

                                 B'yut chasy.

                    Zvon kolokol'chika napomnil mne,
                    CHto ya teryayu vremya. Uspokojtes',
                    YA ne zhelayu vas, moj drug.
                    Vash put' idet tuda, na zapad.
                    Kogda v vas molodost' i um sozreyut,
                    Zavidnyj budet u suprugi vashej muzh.

                                   Viola

                    Itak, na zapad! Vas da osenyat
                    Dary nebes, veselie i schast'e!
                    A gosudaryu moemu ni slova?

                                   Oliviya

                    Skazhi, chto dumaesh' ty obo mne?

                                   Viola

                    YA dumayu, dusha v vas govorit
                    "Oliviya - ne to, chto est'".

                                   Oliviya

                                                Tak znaj:
                    YA to zhe dumayu i o tebe.

                                   Viola

                    Vy ne oshiblis': ya - ne ya, sin'ora.

                                   Oliviya

                    ZHelala by tebya ya videt' tem,
                    CHem ya hochu.

                                   Viola

                                 Kogda by ya togda
                    Stal chem-nibud' poluchshe - ya togo
                    ZHelal by: a teper' ya vash durak.

                                   Oliviya

                    O, skol'ko prekrasnogo v etih ustah,
                    Kogda na zhemchuzhnyh v koralle zubah
                    Zmeyatsya nasmeshka, i gnev, i prezren'e.
                    Lyubov', ty nedolgo svoe otkroven'e
                    Taish', kak soznan'e krovavoj viny.
                    Cezar'o, klyanus' tebe rozoj vesny,
                    Klyanus' neporochnoj dushi chistotoyu
                    I vsem, chto svyashchenno, - lyubov'yu svyatoyu!
                    Tebya polyubila ya, kak ty ni gord!
                    Moj um pered serdcem bez sily prostert.
                    Zachem zhe sebya ogradil ty molchan'em,
                    Kogda ya sgorayu bezumnym zhelan'em?
                    Cezario, sladko v lyubvi toskovat',
                    No slashche otvet na lyubov' otyskat'!

                                   Viola

                    Klyanus' moej yunost'yu, v etoj grudi
                    Est' serdce i vernost'; no imi vladeet
                    Ne zhenshchina. Krome menya ne posmeet
                    Nikto vocarit'sya na trone dushi.
                    Proshchajte, grafinya. Vpered ya ne stanu
                    Opisyvat' grafa serdechnuyu ranu.
                                 (Uhodit.)

                                   Oliviya

                    Vernis'! Moe serdce ty mozhesh' sklonit'
                    Lyubov'yu, mne chuzhdoyu, grafa lyubit'!

                                  Uhodit.


                                Scena vtoraya

                           Komnata v dome Olivii.
                    Vhodyat ser Tobi, ser |ndryu i Fabian.

                                 Ser |ndryu

     Net, ej-bogu, ya ne ostanus' ni minuty dol'she.

                                  Ser Tobi

     Pochemu, velikolepnaya yarost'? Skazhi, pochemu?

                                   Fabian

     Vy nepremenno dolzhny skazat' nam prichinu, ser |ndryu.

                                 Ser |ndryu

     Nu,  ya  videl  tvoyu  plemyannicu:  ona gorazdo byla laskov vse so slugoyu
grafa, chem so mnoj kogda-nibud'. Tam, v sadu ya eto videl.

                                  Ser Tobi

     A videla ona togda tebya, staryj rebenok? Nu govori!

                                 Ser |ndryu

     YAsno, kak ya teper' vas...

                                   Fabian

     |to sil'noe dokazatel'stvo, chto ona vas lyubit.

                                 Ser |ndryu

     CHert voz'mi! Hotite vy sdelat' iz menya osla?

                                   Fabian

     YA dokazhu vam eto zakonnym poryadkom; um i razum prisyagnut v etom.

                                  Ser Tobi

     A oni byli prisyazhnymi, kogda eshche Noj ne plaval v kovchege.

                                   Fabian

     Ona  lyubeznichala  s etim molodcom na vashih glazah edinstvenno dlya togo,
chtob  probudit'  spyashchee  muzhestvo,  napolnit'  ognem vashu grud' i plamenem -
serdce.  Vam  by  togda  podojti  i  zastavit'  molchat' etogo molodca samymi
luchshimi  i  svezhimi,  kak  s  igolochki,  shutkami.  |togo  ot vas ozhidali - i
obmanulis'.  Vy  pozvolili  vremeni smyt' dvojnuyu pozolotu etogo sluchaya, i v
mnenii  grafini  poplyli na sever, gde i budete viset', kak ledyanaya sosul'ka
na  borode  gollandca,  poka ne ispravite dela kakim-nibud' otlichnym poryvom
hrabrosti ili tonkoyu politikoj.

                                 Ser |ndryu

     Koli  nado  etomu byt', tak nado, chtob hrabrost'yu. Politiku ya nenavizhu.
Po-moemu, luchshe uzh byt' puritaninom, chem zanimat'sya politikoj.

                                  Ser Tobi

     Pozhaluj,  postroim  tvoe  schast'e  na osnovanii hrabrosti. Tak vyzovi zh
grafskogo  posla  na duel' i izran' ego v odinnadcati mestah. Plemyannica moya
uznaet  ob  etom,  i  bud' uveren, chto nikakaya svaha v mire ne otrekomenduet
tebya zhenshchine tak horosho, kak slava hrabrosti.

                                   Fabian

     Drugogo sredstva ne ostaetsya, ser |ndryu.

                                 Ser |ndryu

     Soglasen kto-nibud' iz vas otnesti k nemu moj vyzov?

                                  Ser Tobi

     Idi  i  napishi ego rukoyu Marsa, derzko i kratko. Do ostroumiya dela net,
bylo by krasnorechivo da zamyslovato. Razrugaj ego vo ves' list. Ne pomeshaet,
esli  ty  emu  "tyknesh'"  s  poldyuzhiny  raz.  Sadi  lozh' na lozh', skol'ko ih
umestitsya  na  liste bumagi, bud' on dlinoj v prostynyu na krovat' v Uore*, v
Anglii.  Stupaj  da  smotri,  chtoby v chernilah tvoih nashlos' dovol'no zhelchi,
hot' ty i pishesh' gusinym perom. No eto ne vazhnost'. Za delo.

                                 Ser |ndryu

     Gde mne vas najti?

                                  Ser Tobi

     My  pozovem  tebya ex cubiculo {V spal'nyu (lat.); zdes': v zhilishche.}. Idi
tol'ko.

                             Ser |ndryu uhodit.

                                   Fabian

     Dorogoj eto dlya tebya chelovek, ser Tobi.

                                  Ser Tobi

     Da i ya emu nedeshevo oboshelsya: tysyachi v dve-tri.

                                   Fabian

     My poluchim ot nego redkost', ne pis'mo; no ved' ty ego ne otdash'?

                                  Ser Tobi

     Uzh,  konechno,  net;  no  vse-taki budu podstrekat' molodca vyjti na ego
vyzov.  YA  dumayu,  ih  i  volami  ne  stashchish' vmeste. CHto zhe kasaetsya nashego
rycarya,  tak,  esli  ego  vskroyut i najdut v nem krovi blohe na zavtrak, - ya
gotov s®est' vse ostal'noe.

                                   Fabian

     Da  i  protivnik  ego,  etot  molodoj chelovek, sudya po licu, ne obeshchaet
osobennoj svireposti.

                               Vhodit Mariya.

                                  Ser Tobi

     Smotri, vot i solovej nash!

                                   Mariya

     Hotite  zabolet'  ot smeha, tak pojdemte so mnoj. |tot bolvan Mal'volio
sdelalsya   idolopoklonnikom,   nastoyashim   renegatom.  Nikakoj  musul'manin,
upovayushchij  na  blazhenstvo  v  svoej  vere,  ne veruet v takuyu kuchu glupejshih
veshchej. On uzhe v zheltyh chulkah.

                                  Ser Tobi

     I s podvyazkami nakrest?

                                   Mariya

     Da,  i  gulyaet,  tochno  caplya  v bolote. YA shla za nim tajkom kak vor, i
znayu,  chto  on soobrazuetsya s kazhdoj bukvoj moego pis'ma. Edva ulybnetsya on,
kak  na lice ego yavlyaetsya bol'she linij, chem na novoj karte s obeimi Indiyami!
Vy  ne  mozhete sebe predstavit' vsego etogo, i ya edva mogla uderzhat'sya, chtob
ne  shvyrnut'  emu  chto-nibud'  v  golovu  YA  uverena,  chto  grafinya dast emu
poshchechinu, a on, ulybayas', primet eto kak osobennuyu milost'.

                                  Ser Tobi

     Pojdem, pojdem! Vedi nas.

                                  Uhodyat.


                                Scena tret'ya

                                   Ulica.
                        Vhodyat Antonio i Sebastian.

                                 Sebastian

                    YA ne hotel tebya obespokoit',
                    No esli etot trud tebe ne v tyagost',
                    Tak ya tebya ne stanu i branit'.

                                  Antonio

                    Tebya pokinut' ya ne mog zhelan'e,
                    Ostrejshee zubchatoj stali shpor,
                    Menya pognalo za toboyu sledom,
                    I ne odna ohota povidat'sya -
                    Hotya i etogo uzhe dovol'no,
                    CHtoby zavlech' menya v dalekij put', -
                    No takzhe i zabota, kakovo
                    Ty sovershish' svoj put', strany ne znaya,
                    Kotoraya chuzhomu, bez druzej
                    I bez putevoditelya, neredko
                    YAvlyaetsya ugryumoyu pustynej.
                    Vot opaseniya moi, i s nimi
                    Moya lyubov' tem bol'she pospeshila
                    Vsled za toboj.

                                 Sebastian

                    Moj dobryj drug Antonio,
                    Blagodaryu, blagodaryu, blagodaryu -
                    Vot vse, chem otvechat' tebe mogu ya.
                    Za dobrye uslugi chasto platyat
                    Takoj nevygodnoj monetoj... Da,
                    Bud' koshelek moj polon, kak dusha,
                    Ty luchshuyu nagradu poluchil by.
                    Nu chem zanyat'sya? Ne pojti li v gorod
                    Vzglyanut' na drevnosti ego?

                                  Antonio

                                                 Do zavtra
                    Sperva kvartiru nado poiskat'.

                                 Sebastian

                    YA ne ustal, i do nochi daleko.
                    Pozhalujsta, poraduem nash vzor,
                    Pojdem vzglyanut' na slavnye stroen'ya
                    I monumenty goroda.

                                  Antonio

                                        Net, izvini,
                    Mne zdes' po ulicam hodit' opasno.
                    V morskom srazhen'e s korablyami grafa
                    Raz udalos' mne sluzhbu sosluzhit'
                    Takuyu, chto uzh mne ne opravdat'sya,
                    Kogda b im udalos' menya pojmat'.

                                 Sebastian

                    Ty mnogo istrebil ego lyudej?

                                  Antonio

                    Net, moj prostupok ne takoj krovavyj,
                    Hot' obstoyatel'stva i spor mogli
                    Byt' povodom krovavogo ubijstva.
                    Konechno, delo mozhno bylo sladit'
                    Voznagrazhden'em otnyatyh veshchej,
                    Da mnogie iz nashih dobryh grazhdan
                    I postupili tak torgovli radi,
                    No ya ne zahotel. Itak, moj drug,
                    Mne dorogo pridetsya pokayan'e,
                    Kogda menya pojmayut zdes' teper'.

                                 Sebastian

                    Tak ne hodi po ulicam tak yavno.

                                  Antonio

                    I ne pojdu. Na, vot moj koshelek.
                    Kvartiry luchshie v predmest'e yuga,
                    V gostinice pod vyveskoj "Slona".
                    YA zakazhu obed, a ty pokamest
                    Umnozh' poznan'ya, ishodivshi gorod,
                    I vremya za nos povodi. Menya
                    Najdesh' v gostinice.

                                 Sebastian

                    K chemu mne koshelek?

                                  Antonio

                    Na sluchaj, esli chto-nibud' sebe
                    Kupit' zahochesh', chtoby ne nuzhdalsya.

                                 Sebastian

                    Itak, tvoim ya budu kaznacheem.
                    Proshchaj zhe.

                                  Antonio

                    ZHdu pod vyveskoj "Slona".

                                 Sebastian

                    YAvlyus' - ne pozabudu.

                                  Uhodyat.


                              Scena chetvertaya

                                Sad Olivii.
                           Vhodyat Oliviya i Mariya.

                                   Oliviya

                    Za nim poslala ya. Kogda pridet on,
                    Kak ugostit' ego? CHem odarit'?
                    Dlya molodosti zoloto tak milo!
                    YA govoryu tak gromko! Gde Mal'volio?
                    On vezhliv i torzhestven. V etom dele
                    Takoj sluga s ruki. Mal'volio!

                                   Mariya

                                                   On
                    Idet syuda, grafinya; tol'ko stranen
                    Do krajnosti. On, verno, pomeshalsya.

                                   Oliviya

                    CHto stalos' s nim? On bredit?

                                   Mariya

                                               Net, niskol'ko,
                    On tol'ko ulybaetsya. Ne hudo,
                    CHtob kto-nibud', grafinya, byl pri vas
                    Na vsyakij sluchaj. Pravo, on rehnulsya.

                                   Oliviya

                    Podi-ka pozovi ego skorej.

                               Mariya uhodit.

                    I ya bezumnaya, kak on, kogda
                    Veseloe bezumstvo shodno s grustnym.

                      Mariya vozvrashchaetsya s Mal'volio.

                                   Oliviya

     Kak pozhivaesh', Mal'volio?

                                 Mal'volio
                            (ulybayas' izyskanno)

     Prelestnaya grafinya! He-he!

                                   Oliviya

     Ty ulybaesh'sya? A ya pozvala tebya po ser'eznomu delu.

                                 Mal'volio

     Po  ser'eznomu,  grafinya? Konechno, ya mog by byt' ser'eznym, tak kak eti
podvyazki  nakrest  ostanavlivayut i sgushchayut krov'. Vprochem, chto za delo? Esli
eto  priyatno  vzoram  odnoj,  to ya gotov povtorit' pravdivyj sonet: "Uzh esli
nravlyus' ya odnoj, to nravlyus' vsem, samo soboj!"

                                   Oliviya

     CHto s toboyu, Mal'volio? Zdorov li ty?

                                 Mal'volio

     U  menya  ne  chernaya  dusha,  hotya i zheltye chulki. Pis'mo v moih rukah, i
poveleniya  dolzhny  byt' ispolneny. Nadeyus', ya znayu etot prekrasnyj latinskij
pocherk.

                                   Oliviya

     Ne lech' li tebe v postel', Mal'volio?

                                 Mal'volio

     V postel'? Da, dusha moya, ya pridu k tebe.

                                   Oliviya

     Gospod'  s  toboj! S kakoj stati ty ulybaesh'sya i besprestanno posylaesh'
vozdushnye pocelui?

                                   Mariya

     Kak vashe zdorov'e, Mal'volio?

                                 Mal'volio

     Vam zhelatel'no znat'? No razve solov'i otvechayut sorokam?

                                   Mariya

     CHto   eto   znachit,   chto  vy  yavlyaetes'  k  grafine  s  takim  smeshnym
besstydstvom?

                                 Mal'volio

     "Ne bojsya velichiya". |to bylo prekrasno skazano.

                                   Oliviya

     CHto ty hochesh' etim skazat', Mal'volio?

                                 Mal'volio

     "Odni rodyatsya velikimi..."

                                   Oliviya

     Nu?

                                 Mal'volio

     "Drugie priobretayut velichie..."

                                   Oliviya

     CHto ty govorish'?

                                 Mal'volio

     "A inym ego brosayut".

                                   Oliviya

     Da pomozhet tebe nebo!

                                 Mal'volio

     "Vspomni, kto hvalil tvoi zheltye chulki..."

                                   Oliviya

     Tvoi zheltye chulki?

                                 Mal'volio

     "Kto zhelal tebya videt' s nakrest zavyazannymi podvyazkami..."

                                   Oliviya

     S podvyazkami nakrest?

                                 Mal'volio

     "Smelej: schast'e k tvoim uslugam, esli ty tol'ko hochesh'..."

                                   Oliviya

     K moim uslugam?

                                 Mal'volio

     "Esli zh net, tak ostavajsya navsegda: slugoyu".

                                   Oliviya

     Da eto sovershennoe bezumie!

                               Vhodit sluga.

                                   Sluga

     Vashe  siyatel'stvo,  molodoj  kavaler  ot grafa Orsino prishel snova, i ya
edva ugovoril ego podozhdat'. On ozhidaet vashih prikazanij.

                                   Oliviya

     Sejchas pridu.

                               Sluga uhodit.

     Lyubeznaya  Mariya,  pozhalujsta,  pozabot'sya  ob  etom cheloveke. Gde Tobi?
Pust'  dvoe  iz moih lyudej horoshen'ko za nim prismatrivayut. Ni za chto v mire
ne zhelala by ya chtob s nim sluchilos' kakoe-nibud' neschast'e.

                           Oliviya i Mariya uhodyat.

                                 Mal'volio

     Aga,  eshche  yasnee!  Da-s!  Ne  kto-nibud', a sam ser Tobi dolzhen obo mne
zabotit'sya,  chto  sovershenno soglasno s pis'mom. Ona narochno posylaet ego ko
mne,  chtob  ya  oboshelsya  s  nim grubo, o chem skazano i v pis'me. "Sbros' etu
smirennuyu  obolochku,  - pishet ona, - i bud' grub s moim rodstvennikom, vorchi
na prislugu; iz ust tvoih da zazvuchat rechi politicheskie; vedi sebya stranno".
I  pribavlyaet  zatem,  chto  pri  etom  neobhodimy  "ser'eznoe  lico, vazhnaya;
postup',  medlennaya  rech',  na  maner  vel'mozh"  i  tomu podobnoe. Popalas',
golubushka!  Konechno,  eto  milost' bogov! i bogi najdut menya blagodarnym. "A
slova  pri  uhode:  "Pozabot'tes'  ob  etom  cheloveke". Ne o Mal'volio, ne o
dvoreckom,  a  o  cheloveke!  Da,  vse v nailuchshej garmonii: ni skrupula*, ni
grana    somneniya,   nikakogo   prepyatstviya,   nikakogo   neveroyatnogo   ili
dvusmyslennogo obstoyatel'stva. CHto tut vozrazit'? Nichto ne mozhet stat' mezhdu
mnoyu  i  dalekoj  perspektivoj  moih nadezhd. Bogi, a ne ya sovershili eto i im
prinadlezhit blagodarenie.

                Mariya vozvrashchaetsya s serom Tobi i Fabianom.

                                  Ser Tobi

     Gde  on,  vo  imya  vsego  svyatogo?  YA  zagovoryu  s  nim, hotya by v nego
vselilis' vse besy ada, hotya by im zavladel celyj legion ih.

                                   Fabian

     Vot on! Vot on! CHto s vami, sudar'? CHto s vami, pochtennejshij?

                                 Mal'volio

     Stupajte,  ya  otpuskayu vas. Ostav'te menya naslazhdat'sya moim uedineniem.
Stupajte proch'!


                                   Mariya

     Prislushajtes',  kak  gluho govorit v nem lukavyj! Ne govorila li ya vam?
Ser Tobi, grafinya prosit vas pozabotit'sya o nem.

                                 Mal'volio

     |ge! V samom dele?

                                  Ser Tobi

     Tishe,  tishe!  S nim dolzhno obhodit'sya laskovo. Ostav'te, uzh ya znayu kak.
CHto  s  toboyu,  Mal'volio?  Zdorov  li  ty?  CHto  zh, drug moj, satane dolzhno
protivit'sya; podumaj, ved' on vrag cheloveka.

                                 Mal'volio

     Znaete li vy, chto vy govorite?

                                   Mariya

     Vidite,  kak  on  prinimaet  k serdcu, kogda govoryat hudo o satane! Daj
Bog, chtob on ne byl zakoldovan!

                                   Fabian

     Pokazat' by ego mochu vorozhee.

                                   Mariya

     Zavtra  zhe utrom, nepremenno. Grafinya ni za chto v mire ne hotela by ego
lishit'sya.

                                 Mal'volio

     Ty dumaesh'?

                                   Mariya

     O Gospodi!

                                  Ser Tobi

     Pozhalujsta, zamolchi! |to sovsem ne to, i razve vy ne vidite, chto vy ego
tol'ko razdrazhaete? Ostav'te, uzh ya odin spravlyus'.

                                   Fabian

     Ne inache, kak laskovo: lukavyj zol i ne terpit vozrazhenij.

                                  Ser Tobi

     Nu chto ty podelyvaesh', golubok moj? Kak pozhivaesh', moj cyplenochek?

                                 Mal'volio

     Milostivyj gosudar'!

                                  Ser Tobi

     Podi  syuda! Cyp, cyp! Net, sudar', vazhnomu cheloveku; ne pristalo igrat'
s satanoyu v babki. Izydi, okayannyj!

                                   Mariya

     Zastav'te  ego  progovorit'  molitvu, dobrejshij ser Tobi, zastav'te ego
molit'sya.

                                 Mal'volio

     Molit'sya, vydra?

                                   Mariya

     Vidite, ya vam govorila: on i slyshat' ne hochet o strahe Bozh'em.

                                 Mal'volio

     Ubirajtes'  na  viselicu!  Bolvany, nichtozhnye tvari, ne k vashej sfere ya
prinadlezhu. Vy obo mne eshche uslyshite. (Uhodit.)

                                  Ser Tobi

     Vozmozhno li?

                                   Fabian

     Esli   predstavit'   na   scene,   ya   by   nazval   eto,  mozhet  byt',
nepravdopodobnoj vydumkoj.

                                  Ser Tobi

     Golova ego bitkom nabita nashej shutkoj.

                                   Mariya

     Tak ne otstavajte ot nego, chtob shutka nasha ne vydohlas'.

                                   Fabian

     Pravo, my ego svedem s uma.

                                   Mariya

     Tem spokojnee budet v dome.

                                  Ser Tobi

     Pojdem,  svyazhem  ego  i  zasadim  v  temnuyu komnatu. Plemyannica moya uzhe
uverena,  chto  on  soshel  s  uma,  i  my mozhem prodolzhat' nashu shutku sebe na
potehu,  a  emu  na  pokayanie do teh por, poka nam samim ne nadoest; a togda
mozhno  i  szhalit'sya.  My povedem delo sudebnym poryadkom, a ty, amazonka, ego
osvidetel'stvuesh'. Smotri!

                             Vhodit ser |ndryu.

                                   Fabian

     Eshche poteha!

                                 Ser |ndryu

     Vot vam vyzov, chitajte! Ruchayus', chto soli i percu dovol'no.

                                   Fabian

     Uzheli on tak derzko napisan?

                                 Ser |ndryu

     Nu da, ruchayus'. Prochtite tol'ko.

                                  Ser Tobi

     Podaj  syuda.  (CHitaet.) "Molodoj chelovek! Kto by ty ni byl, ty vse-taki
sobaka".

                                   Fabian

     Izyashchno i hrabro!

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "Ne  udivlyajsya  i ne izumlyajsya v dushe svoej, pochemu ya tebya tak nazyvayu,
tak kak ne govoryu tebe prichiny".

                                   Fabian

     Slavnyj kryuchok! Na net i suda net.

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "Ty  prihodish'  k  grafine  Olivii,  i  ona lyubeznichaet s toboyu na moih
glazah. No ty lzhesh' - ya tebya vovse ne za eto vyzyvayu".

                                   Fabian

     Udivitel'no kratko i udivitel'no bessmyslenno!

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "YA  podsteregu  tebya  na  obratnom  puti  domoj, i esli ty budesh' stol'
schastliv, chto ub'esh' menya..."

                                   Fabian

     Slavno!

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "...to ty ub'esh' menya, kak merzavec i moshennik".

                                   Fabian

     Ty vse ot vystrela v storonu.

                                  Ser Tobi
                                  (chitaet)

     "Proshchaj  - i Gospod' da pomiluet odnu iz nashih dush! On mozhet pomilovat'
i  moyu;  no ya nadeyus' na luchshee. Itak - beregis'! Tvoj drug, smotrya po tomu,
kak  ty  menya  vstretish',  ili  tvoj  zaklyatyj vrag - |ndryu |gchik". Esli eto
pis'mo  ego  ne  vzorvet, tak ego i porohom ne sdvinesh' s mesta. YA otdam emu
ego.

                                   Mariya

     Vy  sejchas  mozhete  eto  sdelat',  on teper' razgovarivaet s grafinej i
skoro ujdet.

                                  Ser Tobi

     Stupaj,  ser  |ndryu,  i  podsteregi  ego u sadovoj reshetki, kak ohotnik
zajca.  Tol'ko  uvidish'  ego  -  obnazhi shpagu i okati ego potokom uzhasnejshih
rugatel'stv.  CHasto  sluchaetsya,  chto  kak  prorevesh'  medvezh'im  basom samuyu
naiuzhasnejshuyu   rugan',  tak  proslyvesh'  hrabrym  gorazdo  bol'she,  chem  ot
nastoyashchego dela. Marsh!

                                 Ser |ndryu

     Nu uzh rugat'sya ya sumeyu. (Uhodit.)

                                  Ser Tobi

     Pis'ma-to  ya,  konechno,  ne  otdam.  Obrashchenie  etogo molodogo cheloveka
dokazyvaet, chto on umen i horosho vospitan, da i posrednichestvo ego mezhdu ego
gospodinom  i  moeyu  plemyanniceyu  podtverzhdayut eto. Itak, pis'mo ne ispugaet
ego,  tak  kak  ono  glupo  kak  nel'zya  bolee, i on totchas smeknet, chto ono
napisano  oslom.  Vmesto  etogo  ya  ustno  peredam emu vyzov, nagovoryu s tri
koroba  o  hrabrosti  |ndryu  i  poselyu  v  nem  vysokoe mnenie o ego yarosti,
lovkosti  i vspyl'chivosti. On tak molod, chto poverit vsemu. |to oboih ih tak
perepugaet, chto oni unichtozhat drug druga glazami, kak vasiliski*.

                           Vhodyat Oliviya i Viola.

                                   Fabian

     Vot  on  s  tvoej plemyannicej. Ostavim ego s nej prostit'sya, a tam i na
pristup.

                                  Ser Tobi

     A mezhdu tem ya vydumayu samye strashnye vyrazheniya dlya vyzova.

                      Ser Tobi, Fabian i Mariya uhodyat.

                                   Oliviya

                     Uzh slishkom mnogo vyskazala ya
                     Dlya serdca kamennogo. CHest' moyu
                     YA neobdumanno opasnosti podvergla;
                     Menya v prostupke chto-to ukoryaet,
                     No on tak neobuzdan i silen,
                     CHto nasmehaetsya nad ukoriznoj.

                                   Viola

                     Kak dushu vam snedaet zlaya strast',
                     Tak ot nee moj gospodin stradaet.

                                   Oliviya

                     Proshu, nosite iz lyubvi ko mne
                     Vot etot persten': eto moj portret.
                     Ne otkazhite - muchit' vas ne stanet
                     On boltovnej svoej - i prihodite,
                     Proshu vas, zavtra poutru opyat'.
                     V kakoj iz pros'b mogu ya otkazat',
                     Kogda ona ne oskorblyaet chesti?

                                   Viola

                     Proshu lyubvi odnoj dlya gospodina.

                                   Oliviya

                     Otdat' mogu li bez ushcherba chesti
                     YA grafu to, chto vam uzh otdala?

                                   Viola

                     YA razreshayu.

                                   Oliviya

                                 Horosho, no zavtra
                     Bud' zdes'. Zloj duh takoj, kak ty, drug moj,
                     Sposoben v ad uvlech' menya s soboj!
                                 (Uhodit.)

                      Ser Tobi i Fabian vozvrashchayutsya.

                                  Ser Tobi

     Zdravstvuj, molodoj chelovek!

                                   Viola

     Zdravstvujte, sudar'.

                                  Ser Tobi

     Kakoe  by  oruzhie  s  toboyu  ni bylo, izgotov' ego. CHto za obidu ty emu
nanes  -  ya  ne  znayu,  no  tvoj  protivnik,  raz®yarennyj i krovozhadnyj, kak
ohotnik, ozhidaet tebya v konce sada. SHpagu nagolo! Ne meshkaj. Tvoj nepriyatel'
skor, lovok i ubijstven.

                                   Viola

     Vy  oshibaetes', sudar', ya uveren, chto u menya ni s kem net ssory. Pamyat'
moya ne podskazyvaet mne nikakoj nanesennoj mnoyu obidy.

                                  Ser Tobi

     Uveryayu  vas,  chto  delo  obstoit  kak  raz  naoborot,  i,  esli vy hot'
skol'ko-nibud'  dorozhite  svoeyu  zhizn'yu, bud'te ostorozhny: na storone vashego
protivnika  vse  vygody,  kakie  tol'ko  mozhet  dostavit'  molodost',  sila,
lovkost' i gnev.

                                   Viola

     Skazhite zhe, pozhalujsta, kto on?

                                  Ser Tobi

     On  rycar', vozvedennyj v eto dostoinstvo prikosnoveniem nezazubrennogo
mecha  na shitom kovre, no v poedinke on sushchij chert on uzhe trizhdy otdelil dushu
ot  tela  -  i  gnev  ego  v  etu minutu tak neprimirim, chto net emu drugogo
udovletvoreniya,  krome  smerti  i  pohoron.  Valyaj!  Deviz  ego  - "vse, ili
nichego"!

                                   Viola

     YA  vozvrashchus'  v  dom  i  vyproshu  u  grafini provozhatyh. YA ne zabiyaka.
Slyshal,  pravda, chto est' lyudi, kotorye narochno zavyazyvayut ssory s drugimi v
dokazatel'stvo svoej hrabrosti. Mozhet i on togo zhe desyatka.

                                  Sep Tobi

     Net,  sudar',  gnev ego osnovan na sushchestvennoj obide. Itak, vpered! Vy
dolzhny  s nim drat'sya. Vy ne vojdete v dom, ne podravshis' so mnoyu, a drat'sya
vy  mozhete  vse ravno i s nim. Itak, vpered ili obnazhajte sejchas vashu shpagu.
Drat'sya  vy  dolzhny  -  eto  resheno, ili dolzhny navsegda otkazat'sya ot prava
nosit' shpagu.

                                   Viola

     |to  stol'  zhe  neuchtivo,  skol'  i  stranno.  Sdelajte  mne odolzhenie,
sprosite,  chem  ya  ego  obidel.  A esli sluchilos', to, verno, bez umysla, po
neostorozhnosti.

                                  Ser Tobi

     Izvol'te! Fabian, ostan'sya s nim, poka ya vorochus'. (Uhodit.)

                                   Viola

     Vy, milostivyj gosudar', znaete chto-nibud' ob etoj ssore?

                                   Fabian

     YA  znayu  tol'ko, chto on ochen' na vas zol i budet drat'sya ne na zhizn', a
nasmert'. Bol'she mne nichego neizvestno.

                                   Viola

     Skazhite, chto on za chelovek?

                                   Fabian

     Naruzhnost' ego ne obeshchaet nichego neobyknovennogo, no vy na dele uznaete
ego  muzhestvo.  Poistine, on samyj lovkij, krovozhadnyj i opasnyj sopernik vo
vsej Illirii. Ugodno vam idti emu navstrechu - ya vas pomiryu, esli vozmozhno.

                                   Viola

     YA byl by vam ochen' blagodaren. Po mne, luchshe imet' delo so svyashchennikom,
chem s rycarem; ya ne zabochus' o tom, schitayut li menya hrabrym.

                                  Uhodyat.


                                Scena pyataya

                        Ulica ryadom s sadom Olivii.
                        Vhodyat ser Tobi i ser |ndryu.

                                  Ser Tobi

     Da,  bratec,  eto chert, a ne chelovek! YA eshche ne vidyval takogo rubaki. YA
poshel  bylo  s  nim  na  nozhnah  -  tak, dlya proby, - no on vypadaet s takoyu
d'yavol'skoyu  bystrotoyu,  chto  hot'  bros', i esli on otpariroval, to nanosit
udar  tak  zhe  verno,  kak  noga kasaetsya zemli, kogda sdelaesh' shag. On byl,
govoryat, pervym fehtoval'shchikom u tureckogo sultana.

                                 Ser |ndryu

     CHert voz'mi! YA ne hochu s nim drat'sya!

                                  Ser Tobi

     Da uzh teper' on sam ne idet nazad. Fabian edva ego tam sderzhivaet.

                                 Ser |ndryu

     Provalis'  on! Esli b ya znal, chto on takoj bojkij i master drat'sya, tak
chert by ego vzyal prezhde, chem ya ego vyzval. Postarajsya tol'ko, chtob on brosil
eto delo, - i ya dam emu moego serogo zherebca.

                                  Ser Tobi

     Pozhaluj,  ya  sdelayu  emu  eto  predlozhenie.  Pogodi  zdes' i derzhi sebya
bodree. (V storonu.) |to konchitsya bez krovi i ubijstva. A na tvoej loshadke ya
poedu tak zhe, kak i na tebe, druzhok.

                           Vhodyat Fabian i Viola.

     (Fabianu.)  On  daet  svoyu  loshad'  za  mirovuyu. YA uveril ego, chto etot
molokosos chut' ne sam d'yavol.

                                   Fabian
                                (seru Tobi)

     A  tot stol' zhe vysokogo mneniya o nashem rycare. On bleden i drozhit, kak
budto u nego medved' za spinoyu.

                                  Ser Tobi
                                  (Viole)

     Net  spaseniya,  sudar',  on nepremenno hochet s vami drat'sya, potomu chto
poklyalsya. CHto zhe kasaetsya ssory, tak on odumalsya i vidit teper', chto delo ne
stoit  poryadochnogo slova. Itak, obnazhite shpagu, chtob dat' emu vozmozhnost' ne
narushit' svoej klyatvy. On uveryaet, chto ne naneset vam vreda.

                                   Viola
                                (v storonu)

     Bozhe, eshche nemnogo - i ya priznayus', kakoj ya muzhchina.

                                   Fabian

     Kogda zametite, chto on razgoryachilsya, to otstupajte.

                                  Ser Tobi

     CHto,  brat  |ndryu,  net  spaseniya?  Vprochem, on hotel srazit'sya s toboyu
tol'ko chesti radi, tak kak bez etogo nel'zya obojtis' po zakonam dueli; no on
dal mne svoe rycarskoe slovo, chto ne prichinit tebe vreda. ZHivej zhe!

                                 Ser |ndryu

     Daj Bog, chtob on sderzhal svoe slovo! (Obnazhaet shpagu.)

                                   Viola
                              (obnazhaya shpagu)

     Uveryayu vas, chto eto protiv moej voli.

                              Vhodit Antonio.

                                  Antonio
                                (seru |ndryu)

                    Stoj - i v nozhny vlozhite vashu shpagu!
                    Kogda vas etot yunosha obidel,
                    YA za nego derus'; a esli vy
                    Ego obideli, tak vas zovu na boj.

                                  Ser Tobi

                    Kak, sudar', vy? Da vy-to kto takoj?

                                  Antonio

                    YA tot, kto bol'she za svoih druzej
                    Na dele delaet, chem govorit.

                                  Ser Tobi
                              (obnazhaya shpagu)

     Esli vy takoj zabiyaka, tak ya k vashim uslugam.

                          Vhodyat dvoe policejskih.

                                   Fabian

     Ostanovis', Tobi! CHert policiyu prines.

                                  Ser Tobi
                                (k Antonio)

     My posle pogovorim.

                                   Viola
                                (seru |ndryu)

     Vlozhite vashu shpagu, esli vam ugodno.

                                 Ser |ndryu

     Ej-bogu,  ugodno!  A  chto  do  togo, chto ya vam obeshchal, tak ya sderzhu moe
slovo. On horosho vyezzhen i ne tugouzd.

                              1-j policejskij

     Vot on - ispolnyaj svoj dolg.

                              2-j policejskij

                    Po povelen'yu gercoga, pod strazhu
                    YA vas beru.

                                  Antonio

                                 Lyubeznyj, vy oshiblis'!

                              1-j policejskij
                    Nichut', ya vas nemedlenno uznal,
                    Hot' vy teper' i ne v matrosskoj shapke.
                    Beri ego: on znaet, chto ya znayu.

                                  Antonio
                                  (Viole)

                    YA povinuyus': eto zhe sluchilos'
                    Vse ottogo, chto ya poshel iskat' vas
                    CHto zh delat', drug, prishlos' mne poplatit'sya!
                    CHto predprinyat' namereny vy? YA,
                    Nuzhdoj gonimyj, dolzhen vas prosit'
                    Mne koshelek, vam dannyj, vozvratit'.
                    O, mysl', chto ya pomoch' uzh vam ne v sile,
                    Gryzet menya sil'nee, chem arest!
                    YA udivil vas. O, ne unyvajte!

                              2-j policejskij

     Pozhalujte, sudar'.

                                  Antonio

                    YA prinuzhden prosit' vas vozvratit'
                    Hot' chast' iz vam mnoj dannyh deneg.

                                   Viola

                                           Den'gi!
                    Za teploe uchastie ko mne,
                    Kotoroe vam mnogo povredilo
                    I dovelo otchasti do tyur'my,
                    YA udelit' gotov vam polovinu
                    Iz skudnyh sredstv moih.

                                  Antonio

                                          Uzhel' otrech'sya
                    Reshilis' vy? Uzhel' moi uslugi
                    YA dolzhen vam dokazyvat' slovami?
                    Ne iskushajte gorya moego
                    I ust moih dojti ne zastavlyajte
                    Do vychislen'ya ih pred vami zdes'!

                                   Viola

                    Uvy, iz nih ne znayu ni odnoj,
                    Da i lico mne vashe neznakomo;
                    Neblagodarnost' zhe mne nenavistnej lzhi,
                    I hvastovstva, i gordosti, i p'yanstva,
                    I vseh drugih porokov, chto zhivut
                    I vlastvuyut v krovi, kak ostryj yad.

                                  Antonio

                    O pravosudnyj Bog!

                              2-j policejskij

                                        Pojdemte, sudar'!
                    Proshu idti.

                                  Antonio

                    Postoj - dva slova tol'ko!
                    Stoyashchego zdes' yunoshu mezh vami
                    YA vyhvatil pochti iz pasti smerti,
                    Bereg ego s lyuboviyu svyatoj
                    I pred ego naruzhnost'yu sklonyalsya,
                    Nadeyas' duh pod nej najti vysokij.

                              1-j policejskij

                    CHto nam do etogo za delo? Vremya
                    Letit streloj - i nam pora idti.

                                  Antonio

                    I istukanom stalo bozhestvo!
                    Ty svetlyj lik navek svoj obeschestil,
                    Sebastian! Prirodu ochernila
                    Tvoya dusha - ona mne zaplatila
                    Neblagodarnost'yu. Dobro - est' krasota,
                    No zlo prekrasnoe - est' pustota,
                    Odetaya v blestyashchuyu odezhdu.

                              1-j policejskij

     On s uma shodit. Vedite ego! Pojdem, pojdem!

                                  Antonio

     Vedite. (Uhodit s policejskimi.)

                                   Viola

                    On govoril tak burno. Verit on
                    Svoim slovam; no ya ne veryu. ,
                    O, esli b vy sbylis', moi mechty!
                    O, esli b, brat, iz voln spasen byl ty!

                                  Ser Tobi

                    |ndryu i Fabian, v kabak napravim put',
                    Gde, mozhet byt', vtroem srifmuem chto-nibud'!

                                   Viola

                    On nazyval menya Sebastianom!
                    Moj brat byl shozh licom so mnoyu tochno
                    I, kak moe, nosil takoe zh plat'e
                    O, esli rok osushchestvit nadezhdu,
                    Togda i smerch, i gibel'nye volny
                    V moih glazah lyubovi budut polny!
                                 (Uhodit.)

                                  Ser Tobi

     Samyj  beschestnyj, nichtozhnyj molokosos i bolee truslivyj, chem zayac. CHto
on  beschesten,  eto vidno iz togo, chto on ostavil druga v nuzhde i otreksya ot
nego. CHto zhe kasaetsya ego trusosti, to sprosi o tom u Fabiana.

                                   Fabian

     Trus, samyj ot®yavlennejshij iz vseh trusov!

                                 Ser |ndryu

     CHert voz'mi, dogonyu i otvalyayu ego!

                                  Ser Tobi

     Delo! Koloti ego, tol'ko ne obnazhaj shpagi.

                                 Ser |ndryu

     Eshche by ne kolotit'!

                                   Fabian

     Pojdem posmotrim, chem vse eto konchitsya.

                                  Ser Tobi

     Derzhu pari da chto ugodno - iz etogo ne vyjdet nichego.

                                  Uhodyat.


                                Dejstvie IV

                                Scena pervaya

                         Ulica pered domom Olivii.
                          Vhodyat Sebastian i shut.

                                    SHut

     Tak vy hotite uverit' menya, chto ya ne k vam poslan?

                                 Sebastian

                    Dovol'no - ty, ya vizhu, lovkij paren',
                    I potomu ostav' menya v pokoe!

                                    SHut

     Slavno sygrano! Znachit, ya vas ne znayu, i grafinya ne k vam menya poslala,
chtob  priglasit'  k  nej  na paru slov, i zovut vas ne Cezario, i eto ne moj
nos. Slovom - vse ne tak, kak ono est'.

                                 Sebastian

                    Podi i rastochaj svoe bezum'e
                    Pered drugimi. Ty menya ne znaesh'.

                                    SHut

     Rastochat'  svoe  bezum'e!  |to  slovechko  on  podslushal  o kakoj-nibud'
znatnoj  osobe i primenyaet ego k duraku. Rastochat' svoe bezum'e! Pravo, togo
i  smotri,  chto  etot  ogromnyj  bolvan,  svet,  sdelaetsya  modnym  frantom.
Pozhalujsta,  bros'  svoi  prichudy i skazhi, chem mne sleduet rastochit'sya pered
grafinej? Ne vest'yu li o tom, chto ty pridesh'?

                                 Sebastian

                    Ostav' menya v pokoe, glupyj svodnik.
                    Vot den'gi - na, a ne ujdesh' - tebya
                    YA nagrazhu i hudsheyu monetoj.

                                    SHut

     Klyanus'  chest'yu,  u  tebya  shchedraya ruka. Mudrecy, dayushchie den'gi durakam,
priobretayut  tem  sebe dobruyu slavu, esli let s dyuzhinu ne perestayut nabivat'
ih karmany.

                    Vhodyat ser Tobi, ser |ndryu i Fabian.

                                 Ser |ndryu

     A, sudar', popalis'! Vot vam! (B'et Sebastiana.)

                                 Sebastian
                                 (b'et ego)

     A vot tebe i sdacha. Da chto zdes', vse perebesilis'?

                                  Ser Tobi

     Ostanovis', ili shpaga tvoya poletit k chertu!

                                    SHut

     Sejchas  vse  rasskazhu  grafine. Ni za kakie den'gi ne hotel by sidet' v
kakoj-nibud' iz vashih shkur. (Uhodit.)

                                  Ser Tobi
                            (hvataya Sebastiana)

     Perestan'te, budet!

                                 Ser |ndryu

     Ostav',  ya  inache  s  nim raspravlyus'. YA podam na nego zhalobu i, esli v
Illirii  est'  eshche zakony, obvinyu ego, hot' ya i pervyj udaril, chto, vprochem,
vzdor.

                                 Sebastian

     Proch' ruku!

                                  Ser Tobi

     |, ne hochu - i delo s koncom. SHpagu v nozhny, geroj! Hotya ty i hrabr, no
vse-taki dovol'no.

                                 Sebastian
                                (vyryvayas')

                    Vse zh vyrvus' ya. Nu chto teper' ty skazhesh'?
                    Stupaj, a net - tak shpagu vynimaj.
                             (Obnazhaet shpagu.)

                                  Ser Tobi

     CHto?  CHto?  Tak, stalo byt', nepremenno nuzhno vypustit' uncii dve tvoej
derzkoj krovi? (Obnazhaet shpagu.)

                               Vhodit Oliviya.

                                   Oliviya

                    Stoj, Tobi, esli zhizn'yu dorozhish'!
                    Uzheli nikogda tvoi postupki
                    Ne peremenyatsya? Neblagodarnyj!
                    Ty sotvoren, chtob zhit' v gluhih stepyah,
                    Sred' skal, gde dikari lish' obitayut.
                    Proch' s glaz moih! A ty ne oskorblyajsya,
                    Cezario moj dobryj!
                                (Seru Tobi.)
                                        Derzkij, proch'!

                    Ser Tobi, ser |ndryu i Fabian uhodyat.

                    Moj milyj drug, ne predavajsya gnevu
                    I sohrani vladychestvo uma
                    Nad etim grubym, derzkim napaden'em
                    Na tvoj pokoj. Pojdem, ya rasskazhu
                    Tebe pro shutki bujnye ego -
                    I sam zhe ty nad nimi posmeesh'sya.
                    Ty dolzhen byt' so mnoj - ne otkazhi.
                    Bud' proklyat on! Tebya on oskorbil,
                    V tebe moe on serdce ogorchil.

                                 Sebastian

                    Otkuda etot vihr', videnij polnyj?
                    V bezumstve ya ili v glubokom sne?
                    Tak usypite zh chuvstva, Lety volny!
                    V takih mechtah ne probudit'sya mne!

                                   Oliviya

                    Pojdem, pojdem! Idi za mnoyu smelo.

                                 Sebastian

                    Ohotno.

                                   Oliviya

                             Slovo bud' otnyne delo.

                                  Uhodyat.


                                Scena vtoraya

                           Komnata v dome Olivii.
                            Vhodyat Mariya i shut.

                                   Mariya

     Pozhalujsta,  naden'  vot etu ryasu da pricepi borodu i uver' ego, chto ty
otec Topas. Pospeshi, a ya pozovu mezhdu tem Tobi. (Uhodit.)

                                    SHut

     Prekrasno, nadenu ryasu i prikinus' svyatym otcom. Da, vprochem, ne pervyj
ya  pritvorshchik  pod takoj ryasoj. YA ne tak vazhen, chtob mog sdelat' chest' moemu
zvaniyu,  i  ne  tak  toshch,  chtob  proslyt' za uchenogo; odnako zhe byt' chestnym
chelovekom  i  horoshim  hozyainom ne huzhe, chem proslyt' velikim uchenym. No vot
moi tovarishchi.

                          Vhodyat ser Tobi i Mariya.

                                  Ser Tobi

     Da blagoslovit vas Iegova, otec Topas!

                                    SHut

     Bonos  dies  {Dobryj  den'  (iskazh.  isp.).},  ser Tobi. Kak sedovlasyj
prazhskij  otshel'nik,  ne  umevshij  ni  chitat', ni pisat', ochen' mudro skazal
plemyannice  carya  Gorboduka*:  "To, chto est', - est'" - tak i ya, poskol'ku ya
pater  Topas, postol'ku ya pater Topas. Ibo chto takoe to, esli ne to, i est',
esli ne est'?

                                  Ser Tobi

     Pogovorite s nim, otec Topas.

                                    SHut

     |j, kto tam? Da budet mir v sej temnice!

                                  Ser Tobi

     Kanal'ya horosho podrazhaet, lovkaya kanal'ya!

                                 Mal'volio
                                (za scenoj)

     Kto menya zovet?

                                    SHut

     Pater Topas, prishedshij posetit' oderzhimogo besom Mal'volio.

                                 Mal'volio

     Otec Topas, otec Topas, dobryj otec Topas, shodite k miledi!

                                    SHut

     Izydi,  okayannyj!  Zachem istyazuesh' ty sego cheloveka i govorish' tol'ko o
ledi?

                                  Ser Tobi

     Premudro skazano, otec Topas!

                                 Mal'volio

     Otec  Topas,  tak  zhestoko  eshche  nikogo  vy  ne obizhali. Otec Topas, ne
ver'te, chto ya soshel s uma. Oni zasadili menya v uzhasnuyu temnotu.

                                    SHut

     Satana  nechistyj! YA nazyvayu tebya nezhnejshim iz tvoih imen, ibo ya odna iz
teh  krotkih  dush,  kotorye dazhe i s chertom obrashchayutsya vezhlivo. Ty govorish',
chto v komnate temno?

                                 Mal'volio

     Kak v adu, otec Topas.

                                    SHut

     Odnako zh v nej est' okna, prozrachnye, kak stavni i verhnie okna, chto na
severe-yuge svetyat, kak chernoe derevo, a ty zhaluesh'sya na temnotu.

                                 Mal'volio

     YA ne sumasshedshij, otec Topas, govoryu vam, chto eta komnata temna.

                                    SHut

     Bezumnyj,  ty  v  zabluzhden'e.  No  ya  govoryu,  chto  nest'  t'my, krome
neznaniya, v kotoroe ty pogruzhen bol'she, chem egiptyane v ih tuman.

                                 Mal'volio

     YA  govoryu, chto eta komnata temna, kak neznanie, bud' ono temno, kak sam
ad.  Povtoryayu,  chto nikogo eshche ne obizhali tak zhestoko. YA sumasshedshij stol'ko
zhe, kak i vy. Ispytajte eto v kakom ugodno tolkovom razgovore.

                                    SHut

     V chem sostoit uchenie Pifagora kasatel'no dikih utok?

                                 Mal'volio

     V tom, chto dusha nashej babushki mozhet zhit' v utke.

                                    SHut

     CHto ty dumaesh' ob etom uchenii?

                                 Mal'volio

     YA schitayu dushu blagorodnoj i ne prichasten k ego ucheniyu.

                                    SHut

     Proshchaj!  Ostavajsya  vo  t'me.  Prezhde  chem  ya  priznayu  v  tebe zdravyj
rassudok,  ty  dolzhen priznat' uchenie Pifagora i boyat'sya ubit' utku, chtob ne
izgnat' dushi tvoej babushki. Proshchaj!

                                 Mal'volio

     Otec Topas! Otec Topas!

                                  Ser Tobi

     Aj da otec Topas!

                                    SHut

     Ne pravda li, chto mne vse k licu?

                                   Mariya

     Ty mog by okonchit' delo bez ryasy i borody: on tebya ne vidit.

                                  Ser Tobi

     Teper'  zagovori  s  nim  svoim golosom i pridi mne skazat', kak ty ego
najdesh'.  Kak  by  bylo  horosho razvyazat'sya s etoj shutkoj dobrom! Esli mozhno
vypustit'  ego  kstati,  tak  pust'  sebe  idet,  potomu chto moi otnosheniya s
grafinej  teper' tak durny, chto ya ne mogu bezopasno dotyanut' shutku do konca.
Prihodi ko mne v komnatu.

                          Ser Tobi i Mariya uhodyat.

                                    SHut
                                   (poet)

                         Druzhok, ty skazhi,
                         Lyubit li tebya
                         Dushen'ka tvoya?

                                 Mal'volio

     Durak!

                                    SHut
                                   (poet)

                         Net, ne lyubit - razlyubila!

                                 Mal'volio

     Durak!

                                    SHut
                                   (poet)

                         Oj, za chto zh tebya zabyla?

                                 Mal'volio

     Durak, govoryu ya.

                                    SHut
                                   (poet)

                         Znat', drugogo polyubila!

                                 Mal'volio

     Dusha  moya, shut, esli ty hochesh' krepko obyazat' menya, dostan' mne svechku,
pero,  bumagu  i  chernila.  Kak  chestnyj  chelovek,  ya  vsyu  zhizn'  budu tebe
blagodaren.

                                    SHut

     Gospodin Mal'volio...

                                 Mal'volio

     Da, lyubeznyj shut.

                                    SHut

     Ah, sudar', kak eto vy lishilis' vashih pyati chuvstv?

                                 Mal'volio

     SHut!  Nikogda  i  nikogo  eshche  ne  obizhali tak zhestoko. YA tak zhe horosho
vladeyu moimi chuvstvami, kak i ty, shut.

                                    SHut

     Tol'ko  tak?  Tak ty, pravo, ne v svoem ume, esli tvoi chuvstva ne luchshe
moih, durackih.

                                 Mal'volio

     Oni  zaperli menya zdes', derzhat vpot'mah, prisylayut ko mne svyashchennikov,
oslov i voobshche vsemi sredstvami starayutsya lishit' menya rassudka.

                                    SHut

     Podumajte,  chto  vy  govorite,  pater  ved'  zdes'.  (Peremeniv golos.)
Mal'volio!  Mal'volio! Da vosstanovit nebo tvoj rassudok. Postarajsya zasnut'
i perestan' vrat' pustyaki.

                                 Mal'volio

     Otec moj...

                                    SHut

     Ne  zavodi  s nim rechej, syn moj. - Kto? YA, otec Topas? Net, ni za chto!
Gospod' s vami! - Amin'. Da budet tak.

                                 Mal'volio

     Durak! Durak!

                                    SHut

     CHto s vami, uspokojtes'! Menya branyat za to, chto ya s vami razgovarivayu.

                                 Mal'volio

     Dushen'ka  shut,  dostan'  mne  ognya i bumagi. Uveryayu tebya, ya ne bezumnee
kogo drugogo v Illirii.

                                    SHut

     Esli b eto byla pravda, Gospodi!

                                 Mal'volio

     Kak chestnyj chelovek, eto pravda! Dostan' mne, milyj shut, chernila, svechu
i  bumagi  i  peredaj  grafine,  chto ya napishu: tebe dadut za eto bol'she, chem
kogda-nibud' davali pochtal'onu.

                                    SHut

     Dostanu, tak i byt'. No skazhite mne po pravde: vy tochno soshli s uma ili
tol'ko tak, pritvoryaetes'?

                                 Mal'volio

     Pover' zhe, chto net; ya govoryu pravdu.

                                    SHut

     Pomeshannomu  ya ne poveryu, ne videv ego mozga. Sejchas prinesu vam svechu,
bumagu i chernila.

                                 Mal'volio

     SHut, ya shchedro nagrazhu tebya. Pozhalujsta, idi.

                                SHut uhodit.


                                Scena tret'ya

                                Sad Olivii.
                             Vhodit Sebastian.

                                 Sebastian

                    Vot svetlyj Feb, vot vozduh, vot zemlya,
                    Vot persten', chto ona mne podarila;
                    On predo mnoj, ya chuvstvuyu ego,
                    Hotya ya i oputan volshebstvom.
                    No eto ne bezumstvo. Gde Antonio?
                    YA ne nashel v gostinice ego;
                    No on byl tam: hozyain mne skazal,
                    CHto v gorod on poshel menya iskat'.
                    Teper' ego sovet mne byl by dorog,
                    Kak zoloto. Rassudok v ssore s chuvstvom,
                    Hot' ya i pochitayu vse oshibkoj,
                    A ne bezumstvom; no priliv Fortuny
                    Tak besprimeren, tak nepostizhim,
                    CHto ya gotov glazam svoim ne verit'.
                    YA dolzhen sporit' s sobstvennym umom:
                    On govorit, chto kto-to zdes' bezumnyj.
                    Ona - v ume, i eto yasno; kak
                    Inache upravlyat' by ej prislugoj,
                    Davat' prikazy, prinimat' poslov -
                    I vse tak tiho, tverdo i umno?
                    Tut gde-to est' obman. No vot ona!

                       Vhodit Oliviya so svyashchennikom.

                                   Oliviya

                    Prosti moyu pospeshnost'! Esli ty
                    ZHelaesh' mne dobra - pojdem so mnoyu:
                    V chasovne, chto nedaleko otsyuda,
                    Ty peredash' duhovnomu otcu
                    Svyatuyu klyatvu vechnogo soyuza -
                    I uspokoitsya v moej grudi
                    Ot straha zamirayushchee serdce.
                    On v tajne sohranit nash brak,
                    Poka ty ob®yavit' ego zahochesh', -
                    I svad'bu my otprazdnuem togda
                    Prilichno sanu moemu. CHto skazhesh'?

                                 Sebastian

                    YA klyatvu vernosti gotov proiznesti
                    I vechno sohranyat' ee v moej grudi.

                                   Oliviya
                                (svyashchenniku)

                    Vedi zhe nas, otec. Nas Bog blagoslovit,
                    I blagodat' ego soyuz nash osenit.


                                 Dejstvie V

                                Scena pervaya

                         Ulica pered domom Olivii.
                            Vhodyat shut i Fabian.

                                   Fabian

     Esli ty menya lyubish', pokazhi mne pis'mo ego.

                                    SHut

     Lyubeznyj Fabian, sdelaj mne za to drugoe odolzhenie.

                                   Fabian

     Vse, chto ty hochesh'.

                                    SHut

     Ne trebuj etogo pis'ma.

                                   Fabian

     To est' ty darish' mne sobaku i v nagradu trebuesh'| ee nazad.

                    Vhodyat gercog, Viola, Kurio i svita.

                                   Gercog

     Vy lyudi grafini Olivii?

                                    SHut

     Tochno tak, my chast' ee domashnego obihoda.

                                   Gercog

     Tebya-to ya horosho znayu. Kakovo pozhivaesh', molodec?

                                    SHut

     Po pravde skazat', s vragami luchshe, chem s druz'yami.

                                   Gercog

     Net, s druz'yami luchshe.

                                    SHut

     Net, gosudar', huzhe.

                                   Gercog

     Kak zhe eto?

                                    SHut

     Da  vot  kak  druz'ya  hvalyat  menya i delayut iz menya osla, a vragi pryamo
govoryat  mne,  chto  ya osel. Sledovatel'no, s vragami ya uchus' samopoznaniyu, a
druz'ya  menya  naduvayut.  Itak,  esli  umozaklyucheniya pohozhi na pocelui i esli
chetyre otricaniya sostavlyayut dva utverzhdeniya, to chem bol'she druzej, tem huzhe,
chem bol'she vragov, tem luchshe.

                                   Gercog

     Horosho! Prekrasno!

                                    SHut

     Net, gosudar', pravo net, hot' vam i ugodno byt' odnim iz moih druzej.

                                   Gercog

     Ot moej druzhby tebe huzhe ne budet: vot tebe zolotoj.

                                    SHut

     Esli by eto ne znachilo povtoryat' dvazhdy to zhe samoe, ser, tak ne meshalo
by udvoit'.

                                   Gercog

     O, ty daesh' mne hudoj sovet!

                                    SHut

     Na  etot raz opustite, sudar', vashu shchedrost' v karman - i da povinuyutsya
ej vashi krov' i telo!

                                   Gercog

     Tak i byt', sogreshu vdvojne.

                                    SHut

     Primo,  secundo,  tertio  {Vo-pervyh, vo-vtoryh, v-tret'ih (lat.).} - i
togda  budet  ladno. Staraya poslovica govorit, "bez troicy dom ne stroitsya";
takt  v  tri  chetverti  -  veselyj  takt;  kolokol,  sozyvayushchij  na molitvu,
mozhet vas ubedit' v tom: on vsegda zvonit "din'-din'-din'"!

                                   Gercog

     |toj  shutkoj  ty  ne  vymanish' bol'she deneg iz moego karmana. Esli tebe
ugodno  dolozhit'  grafine, chto ya zhelayu, s nej govorit', i provodit' ee syuda,
tak eto vernee probudit moyu shchedrost'.

                                    SHut

     Pust' zhe pochivaet, poka ya vorochus'. YA idu, gosudar' Odnako vy ne dolzhny
dumat',  chto  moya  lyubov'  k  zolotu  est'  srebrolyubie. SHCHedrost' vasha pust'
nemnogo vzdremnet - i ya ee razbuzhu. (Uhodit.)

                       Vhodyat Antonio i policejskie.

                                   Viola

                    Vot, gosudar', spasitel' moj idet.

                                   Gercog

                    Ego lico znakomo mne, hotya
                    V poslednij raz ya videl ego chernym,
                    Zapachkannym v dymu, kak u Vulkana
                    On byl nachal'nikom na ploskodonnom
                    Nichtozhnom korable i tak zhestoko,
                    Tak razrushitel'no shvatilsya s luchshej,
                    Sil'nejshej chast'yu flota moego,
                    CHto dazhe zavist' i yazyk utraty
                    Emu i chest' i slavu otdavali.
                    V chem delo?

                              1-j policejskij

                                Gosudar', vot tot Anton'o,
                    Kotoryj "Feniksa", s bogatym gruzom
                    K nam plyvshego iz Kandii*, shvatil.
                    Vot tot, kotoryj polonil "Orla",
                    Pri chem pogib vash molodoj plemyannik.
                    Sejchas ego na derzkom poedinke
                    My na odnoj iz ulic zahvatili.

                                   Viola

                    On shpagu mne v zashchitu obnazhil,
                    No pod konec zagovoril tak stranno,
                    CHto vse slova ego za bred ya schel.

                                   Gercog

                    Proslavlennyj pirat, vor okeana,
                    CHto za bezumnaya otvaga predala
                    Tebya vo vlast' lyudej, kotoryh krov'yu
                    K sebe vrazhdu navek zapechatlel?

                                  Antonio

                    Orsino, blagorodnyj gosudar',
                    Pozvol'te sbrosit' eti imena:
                    Antonio ne vor i ne pirat,
                    Hotya i byl vragom tvoim surovym.
                    Syuda menya volshebstvo zavleklo,
                    Prichem iz groznoj pasti zlogo morya
                    YA yunoshu beschuvstvennogo spas
                    Vot on! On byl uzhe dobychej smerti;
                    No zhizn' emu ya smelo podaril,
                    A s nej i strast' bez mery i granicy,
                    So vsej ee goryachej polnotoj.
                    YA dlya nego, mne milogo, reshilsya
                    Vstupit' syuda, v vrazhdebnyj etot gorod,
                    I za nego zhe shpagu obnazhil.
                    Kogda zh menya shvatili, on, prezrennyj,
                    Ne zahotev so mnoyu razdelit'
                    Moej bedy, otreksya ot menya.
                    Togda on totchas stal mne vovse chuzhd,
                    Kak veshch', pogibshaya v volnah morskih.
                    On otkazal mne v koshel'ke moem,
                    CHto ya vruchil emu pred tem za polchasa.

                                   Viola

                    No kak moglo sluchit'sya eto vse?

                                   Gercog

                    Kogda zhe k nam on v gorod vozvratilsya?

                                  Antonio

                    Segodnya utrom, slavnyj gosudar'.
                    Tri mesyaca my byli nerazluchny,
                    Ne rasstavalis' ni na polminuty
                    Ni dnem ni noch'yu.

                          Vhodit Oliviya so svitoj.

                                   Gercog

                                       Vot idet grafinya!
                    Na zemlyu k nam spustilis' nebesa!
                    Ty govorish', kak sumasshedshij: on
                    Tri mesyaca uzh sluzhit u menya.
                    No my pogovorim ob etom posle.
                    Teper' zhe s nim postoronis' skorej.

                                   Oliviya

                    CHto vam ugodno, slavnyj gosudar'?
                    Oliviya gotova vam sluzhit'
                    Vo vsem i vsem, s odnim lish' isklyuchen'em.
                    Cezario, ty slova ne sderzhal.
                    Nu chto skazat' v otvet na eto mozhesh'?

                                   Viola

                    Moj povelitel' hochet govorit' -
                    I ya molchu...

                                   Oliviya

                                  Kogda zapet' hotite
                    Na staryj lad, to ya otvechu vam,
                    CHto eto sluhu moemu protivno,
                    Kak posle muzyki - sobachij laj.

                                   Gercog

                    Po-prezhnemu zhestoka.

                                   Oliviya

                                         Postoyanna
                    Po-prezhnemu.

                                   Gercog

                                 V zhestokosti? Uvy,
                    Neumolimaya krasavica, na tvoj
                    Altar' neblagodarnyj prinosil ya
                    Dushi moej svyashchennejshie zhertvy -
                    I vse naprasno! CHto zhe delat' mne?

                                   Oliviya

                    CHto vy pochtete bolee prilichnym.

                                   Gercog

                    Tak pochemu zh by mne ne umertvit'
                    Togo, chto dlya menya vsego milee,
                    Kak egiptyanin tot, kotoryj v chas
                    Konchiny zloj ubil svoyu podrugu?*
                    I razve neobuzdannaya revnost'
                    Ne na granice blagorodstva? Slushaj,
                    Ty vernost'yu moej ne dorozhish',
                    A tot, kto vytesnil menya iz serdca
                    I iz lyubvi tvoej, - togo ya znayu.
                    Ty, nepreklonnaya, ty budesh' zhit',
                    No etogo lyubimca tvoego,
                    Kotorogo i ya lyublyu ne men'she, -
                    Ego ya otorvu ot gordyh vzorov,
                    Gde gosudaryu svoemu nazlo
                    On carstvuet! Cezario, pojdem!
                    Do zla moya reshitel'nost' dozrela:
                    YA umershchvlyu lyubimogo yagnenka,
                    CHtob rasterzat' v golubke serdce zloe.

                                   Viola

                    YA tysyachu smertej gotov prinyat',
                    CHtob vam pokoj i uteshen'e dat'.

                                   Oliviya

                    Cezario, kuda?

                                   Viola

                                   Za gosudarem,
                    Kotorogo lyublyu, kak svet ochej,
                    Kak zhizn', kak schastie dushi moej, -
                    Lyublyu tak strastno, goryacho i sil'no,
                    Kak zhenshchinu mne ne lyubit'. Vsesil'nyj,
                    Kogda ya lgu, prava svyatoj lyubvi
                    Ty smert'yu otomsti v moej krovi!

                                   Oliviya

                    O, ya neschastnaya, on obmanul menya!

                                   Viola

                    Kto obmanul vas, kto vas oskorbil?

                                   Oliviya

                    Davno li? Il' sebya ty pozabyl?
                    Pozvat' svyashchennika!

                               Sluga uhodit.

                                   Gercog

                                         Pojdem! Za mnoj!

                                   Oliviya

                    Kuda, suprug, Cezario moj milyj?

                                   Gercog

                    "Suprug"?

                                   Oliviya

                    Suprug! Ty mozhesh' li otrech'sya?

                                   Gercog

                    Ty muzh ee?

                                   Viola

                                Net, gosudar', ne ya.

                                   Oliviya

                    O, eto strah tvoj rabskij govorit!
                    Ot sobstvennosti otkazat'sya on
                    Tebe vnushil! Cezario, ne bojsya,
                    Ne otvergaj Fortuny! Bud' otkryt
                    Tem, chem ty stal, chego dostig ty vtajne, -
                    I ty velik, kak to, chego boish'sya.

                             Vhodit svyashchennik.

                                   Oliviya

                    Dobro pozhalovat'! YA zaklinayu
                    Tvoim svyashchennym sanom: ob®yavi,
                    CHto s etim yunoshej ya sovershila
                    V tvoem prisutstvii. Hotya nedavno
                    My v tajne dumali vse sohranit',
                    No sluchaj vse teper' razoblachaet.

                                 Svyashchennik

                    Soyuz lyubvi vy predo mnoj svershili;
                    On ukreplen soedinen'em ruk,
                    On utverzhden razmenom vashih kolec,
                    Zapechatlen svyashchennym poceluem;
                    Vse brachnye obryady skrepleny
                    Moej rukoj. I vot dvumya chasami
                    S teh por ya blizhe k grobu moemu.

                                   Gercog

                    CHem budesh' ty, lukavoe sozdan'e,
                    Kogda tebya pokroet sedina?
                    Il' ty do starosti ne dozhivesh'
                    I zhertvoj lzhi gubitel'noj padesh'?
                    Ona tvoya: ty mozhesh' naslazhdat'sya;
                    No beregis', chtob nam ne povstrechat'sya!

                                   Viola

                    Klyanus' vam, gosudar'!

                                   Gercog

                                           O, ne klyanis'
                    I sohrani hot' kaplyu chesti chistoj
                    Sredi izbytka straha svoego!

                 Vhodit ser |ndryu s okrovavlennoj golovoj.

                                 Ser |ndryu

     Radi  Gospoda Boga, poshlite za ciryul'nikom! Radi vseh svyatyh, fel'dshera
seru Tobi!

                                   Oliviya

     CHto takoe?

                                 Ser |ndryu

     On prolomil mne golovu, da i Tobi ne darom oboshlos'. Radi Gospoda Boga,
pomogite! Nichego ne pozhaleyu, chtob tol'ko okazat'sya doma.

                                   Oliviya

     Kto zhe eto nadelal, ser |ndryu?

                                 Ser |ndryu

     Pridvornyj  gercoga,  kakoj-to  Cezario.  My dumali, chto: on trus, a on
vyshel voploshchennyj d'yavol.

                                   Gercog

     Moj pazh, Cezario?

                                 Ser |ndryu

     Okayannyj! Vot on! Vy ni za chto ni pro chto prolomili mne golovu; a chto ya
nadelal, tomu nauchil menya ser Tobi.

                                   Viola

                    CHto nuzhno vam? YA vas ne trogal, sudar'!
                    Vy sami shpagu pervyj obnazhili,
                    A ya vam laskovym otvetil slovom.

                                 Ser |ndryu

     Esli  probitaya  golova  nazyvaetsya  ranoj, tak vy menya poranili. Da vy,
kazhetsya, i dyru v golove schitaete ni vo chto?

                       SHut vvodit p'yanogo sera Tobi.

     Vot  i  ser Tobi prihramyvaet; on vam eshche koe-chto porasskazhet. Ne hvati
on lishnego, on by zastavil vas inache poplyasat'.

                                   Gercog

     Nu, Tobi, chto s vami?

                                  Ser Tobi

     Odin  chert  na d'yavole. Ranil - i basta! Bolvan, ne vidal li ty bolvana
ciryul'nika?

                                    SHut

     Vot uzhe s chas, kak on p'yan, i glaza ego zakatilis' v vosem' chasov utra.

                                  Ser Tobi

     Vot skot i merzavec. YA nenavizhu etogo p'yanogo skota.

                                   Oliviya

     Uvedite ego. Kto eto tak ih otdelal?

                                 Ser |ndryu

     YA pomogu tebe, Tobi, pust' nam oboim vmeste sdelayut perevyazki.

                                  Ser Tobi

     Ty hochesh' pomogat'? Ah ty, osel, bolvan, durak, stupa ty mednaya!

                                   Oliviya

     Ulozhite ego v postel' da perevyazhite ranu.

                 SHut, Fabian, ser |ndryu i ser Tobi uhodyat.
                             Vhodit Sebastian.

                                 Sebastian

                    Mne ochen' zhal', chto vashego rodnogo,
                    Grafinya, ranil ya. No bud' on brat moj,
                    YA, radi bezopasnosti moej,
                    Ne mog s nim postupit' inache. Vizhu
                    Iz vashih glaz, chto vy oskorbleny.
                    Prostite zhe, prekrasnaya grafinya,
                    Hot' radi klyatv, chto my drug drugu dali.

                                   Gercog

                    Odno lico, odna odezhda, golos
                    I, vmeste s tem, ih dvoe! Tochno ten',
                    Kotoraya i est' i net.

                                 Sebastian

                                           Moj milyj,
                    Moj dorogoj Antonio, terzali
                    Menya chasy s teh por, kak my rasstalis'!

                                  Antonio

                    Ty l' eto, drug?

                                 Sebastian

                                      Il' mozhesh' somnevat'sya?

                                  Antonio

                    No kak zhe ty nadvoe razdelilsya?
                    Vy kak dve kapli shodny mezh soboj,
                    I kto zh iz vas Sebastian?

                                   Oliviya

                    Nepostizhimo!

                                 Sebastian

                                 Ne ya li to? YA brata ne imel
                    I net vo mne Bozhestvennoj toj sily,
                    CHtob vezdesushchim byt'. Moya zh sestra...
                    Ee valy morskie poglotili.
                                  (Viole.)
                    O, radi Boga, ne rodnye l' my?
                    Otkuda vy? Kak zvat' vas, mne skazhite?

                                   Viola

                    Moya otchizna - ostrov Metelin,
                    Otec moj nazyvalsya Sebast'yanom,
                    I byl kogda-to u menya takoj zhe
                    I brat Sebastian. V takoj zhe tochno
                    Odezhde on poshel na dno morskoe,
                    I esli duhi mogut na zemle
                    Prisvaivat' lico i odeyan'e,
                    Tak ty prishel nas strahom porazit'.

                                 Sebastian

                    YA tochno duh, no tol'ko oblechennyj,
                    Kak vse, kost'mi i myasom estestva.
                    Bud' zhenshchinoj - i na tvoi lanity
                    YA prolil by slezu, skazav: "Viola,
                    Pogibshaya, bud' vnov' moej sestroj!"

                                   Viola

                    U moego umershego otca
                    Nad pravoj brov'yu byl rubec glubokij.

                                 Sebastian

                    I moj otec imel takoj zhe znak.

                                   Viola

                    On umer v den' rozhdeniya Violy,
                    Kogda ej minulo trinadcat' let.

                                 Sebastian

                    O, etot chas zhivet v moej dushe!
                    Da, smertnoe svoe on konchil delo,
                    Kogda sestre trinadcat' let minulo.

                                   Viola

                    Itak, odno muzhskoe odeyan'e
                    Meshaet nam byt' schastlivymi vnov'?
                    No ty menya ne obnimaj: sperva
                    Pust' vremya, obstoyatel'stva i mesto
                    Dokazhut, chto Viola pred toboj.
                    YA k kapitanu povedu tebya -
                    On tut nepodaleku; u nego
                    Odezhda zhenskaya sohranena,
                    I - im spasennaya - ya postupila
                    Na sluzhbu blagorodnogo Orsino.
                    Vse, chto s teh por so mnoj sluchilos' zdes',
                    Otnositsya k grafine i k Orsino.

                                 Sebastian

                    Tak, stalo byt', grafinya, vy oshiblis'?
                    No vas ne obmanul prirody golos
                    Suprugoj devushki vy zahoteli byt' -
                    I, ya klyanus', chto vy ne promahnulis',
                    Vash muzh nevinen, kak ego sestra.

                                   Gercog

                    Ne izumlyajtes': krov' v nem blagorodna.
                    Kogda vse eto pravda, a ne son,
                    Tak est' i moego chastica schast'ya
                    V razbitom korable.
                                  (Viole.)
                                        Ty govoril
                    Ne raz, a tysyachu, chto ne polyubish'
                    Tak strastno zhenshchinu ty, kak menya?

                                   Viola

                    I vse slova moi da budut klyatvy,
                    I ih ya tverdo sohranyu v dushe,
                    Kak svod nebesnyj zvezdy sohranyaet,
                    I solnce, i lunu.

                                   Gercog

                                       Podaj zhe ruku;
                    Daj v zhenskom plat'e na tebya vzglyanut'.

                                   Viola

                    Ono sohraneno u kapitana,
                    Kotoryj vysadil menya na bereg.
                    Po zhalobe Mal'volio on vzyat
                    Pod strazhu.

                                   Oliviya

                                  CHtob sej zhe chas, proshu,
                    Emu byla vozvrashchena svoboda!
                    Mal'volio puskaj pridet syuda.
                    Teper' ya tol'ko vspomnila: bednyaga,
                    Kak govoryat, sovsem soshel s uma.

                       Vhodyat shut s pis'mom i Fabian.

                    No ya sama byla v takom rasstrojstve,
                    CHto o ego bezumstve pozabyla.
                    CHto s nim, druz'ya? Skazhite, chto s nim stalos'?

                                    SHut

     Da  chto,  grafinya,  on boretsya s chertom, kak tol'ko mozhet chelovek v ego
obstoyatel'stvah.  Vot on napisal vam pis'mo, kotoroe ya dolzhen byl otdat' vam
eshche  utrom;  no tak kak pis'ma sumasshedshih ne Evangelie, to vse ravno, kogda
ih ni otdash'.

                                   Oliviya

     Otkroj zhe ego i prochti.

                                    SHut

     Uchites': durak chitaet poslanie sumasshedshego! "Ej-bogu, grafinya..."

                                   Oliviya

     S uma ty soshel?

                                    SHut

     Net,  grafinya,  ya  tol'ko  peredayu slova sumasshedshego. Esli vam ugodno,
chtob ya chital s chuvstvom, tak vy ne dolzhny menya perebivat'.

                                   Oliviya

     Pozhalujsta, chitaj s tolkom.

                                    SHut

     YA  tak  i  sdelayu, madonna. No chtob vychitat' iz nego zdravyj smysl, tak
nado chitat' po-moemu. Vnimajte zhe, moya princessa.

                                   Oliviya

     Fabian, prochti ty.

                                   Fabian
                                  (chitaet)

     "Ej-bogu,  grafinya,  vy  menya obideli - i mir ob etom uznaet. Hotya vy i
zaperli  menya  v  temnuyu  yamu  i  poruchili  smotret'  za mnoyu vashemu p'yanomu
dyadyushke,  no  ya  tak  zhe  v ume, kak i vy. V rukah moih vashe pis'mo, kotoroe
pobudilo  menya  vesti  sebya  takim  obrazom,  i  ya  uveren, chto mogu im sebya
opravdat',  a vas pristydit'. Dumajte obo mne chto ugodno, na vremya ya zabyvayu
dolzhnoe   pochtenie  i  govoryu  kak  obizhennyj.  Pochitaemyj  za  sumasshedshego
Mal'volio".

                                   Oliviya

     |to on pisal?

                                    SHut

     Da, grafinya.

                                   Gercog

     |to ne pohozhe na sumasshestvie.

                                   Oliviya

                    Verni emu svobodu, Fabian,
                    I privedi syuda k nam poskoree.
                    Kogda ugodno vam, moj gosudar',
                    Lyubit' vo mne sestru, a ne suprugu,
                    Pozvol'te predlozhit', chtob den' odin
                    V moem dvorce dve svad'by uvenchal.

                                   Gercog

                    YA prinimayu vashe predlozhen'e.
                                  (Viole.)
                    Tvoj gosudar' daet tebe svobodu.
                    Za sluzhbu zhe tyazheluyu tvoyu -
                    Tyazheluyu dlya robosti zheny,
                    Privykshej k popecheniyam nezhnejshim, -
                    Primi moyu ty ruku i otnyne
                    Bud' gospodina gospozhoyu.

                                   Oliviya

                    Ty mne sestra!

                      Fabian vozvrashchaetsya s Mal'volio.

                                   Gercog

                    Tak eto sumasshedshij?

                                   Oliviya

                    Da, gosudar'. Mal'vol'o, chto s toboj?

                                 Mal'volio

                    Grafinya, vy... obideli menya,
                    Obideli zhestoko.

                                   Oliviya

                                      YA? Niskol'ko!

                                 Mal'volio

                    Grafinya, da. Prochtite eti stroki:
                    Vy ne otkazhetes' ot vashih slov.
                    Pishite inache, esli vozmozhno,
                    Peremenite slog i formu bukv;
                    Skazhite, chto pechat' i eti mysli
                    Ne vam prinadlezhat. Ih otricat'
                    Ne v sostoyan'e vy! Itak, priznajtes',
                    Zachem tak yasno vyskazali vy
                    Svoyu lyubov' i prikazali mne
                    YAvlyat'sya k vam s ulybkoj neizmennoj,
                    S podvyazkami, zavyazannymi nakrest,
                    Obutym v zheltye chulki? Zachem
                    Vy prikazali obrashchat'sya gordo
                    S prislugoj, s serom Tobi? I kogda
                    YA vse s pokornoj vypolnyal nadezhdoj,
                    Zachem veleli vy menya shvatit',
                    Zamknuli v t'mu, prislali mne popa
                    I sdelali shutom i durakom
                    Glupejshim, nad kotorym vse smeyalis'?
                    Skazhite mne, zachem?

                                   Oliviya

                                         Ah, moj lyubeznyj!
                    Ved' eto ne moya ruka, hot' tochno
                    S moeyu ochen' shodna. Bez somnen'ya,
                    Pis'mo napisano Mariej. I teper'
                    Pripominayu ya: ona skazala
                    Mne pervaya, chto ty soshel s uma;
                    Potom yavilsya ty s svoej ulybkoj,
                    V chulkah, rashvalennyh v tvoem pis'me.
                    No uspokojsya zhe: s toboj sygrali
                    Prezluyu shutku, i kogda otkroem
                    Zachinshchikov, v svoem zhe dele
                    Ty budesh' i sud'eyu, i istcom.

                                   Fabian

                    Grafinya, chas stol' svetlyj i blagoj,
                    Blestyashchij radost'yu, pust' ne mrachat
                    Ni zhaloba, ni budushchaya ssora
                    S takim zhelan'em soznayus' ya smelo,
                    CHto vydumali eto ya i Tobi
                    Protiv Mal'volio, chtob prouchit'
                    Ego za grubost' obrashchen'ya. On
                    Nam nadoel. Pis'mo napisano Mariej
                    Po nastoyan'yu sera Tobi: on
                    Posvatalsya k nej za to v nagradu.
                    No v shutke zloj veselosti tak mnogo,
                    CHto, pravo, smeh ej bolee k licu,
                    CHem mshchenie; k tomu zh i oskorblenij
                    Zachtetsya porovnu dlya kazhdoj storony.

                                   Oliviya

                    Bednyazhka, kak odurachili tebya!

                                    SHut

     Da,  "odni  rodyatsya  velikimi,  drugie  priobretayut velichie, a inym ego
brosayut".  Igral  i  ya rol' v etoj komedii, milostivye gosudari, rol' nekogo
otca  Spiridona. Da, vprochem, vse ravno. "Ej-bogu, durak, ya ne sumasshedshij!"
Da pomnite li vy eshche? "YA udivlyayus', vashe siyatel'stvo, kak vy mozhete nahodit'
udovol'stvie v shutkah takogo bezdarnogo merzavca: esli vy ne smeetes', tak u
nego rot zashit". Tak-to koleso vremeni prinosit svoe vozmezdie.

                                 Mal'volio

     YA otomshchu vsej vashej shajke! (Uhodit.)

                                   Oliviya

     Ah, kak nad nim zhestoko nasmeyalis'!

                                   Gercog

                    Dognat' ego, ugovorit' na mir,
                    On dolzhen rasskazat' o kapitane.
                    Kogda uznaem vse, dlya nas nastupit
                    Zlatoe vremya sochetan'ya dush
                    Na brachnom torzhestve. A mezhdu tem
                    YA ostayus' u vas v gostyah, sestrica.
                    Cezario, pojdem! Ty budesh' im,
                    Poka ty muzh: peremeni kostyum -
                    I bud' lyubvi moej carica!

                                Vse uhodyat.

                                    SHut
                           (ostavshis' odin, poet)

                    Kak ya eshche mal'chishkoj byl,
                    Aj lyuli! da! tra-la-la-la!
                    Glupec glupcom vse byl da byl,
                    A ya vse pel: aj tra-la-la!
                    Potom, kogda ya vzroslym stal,
                    Aj lyuli! da! tra-la-la-la!
                    Ot vora dver' ya zapiral,
                    A sam vse pel: aj tra-la-la!
                    Kogda zhe ya, uvy, zhenilsya,
                    Aj lyuli! da! tra-la-la-la!
                    YA s prazdnost'yu moej prostilsya,
                    No vse zhe pel: aj tra-la-la!
                    I pomnyu, raz, kogda napilsya
                    Aj lyuli! da! tra-la-la-la!
                    I v gryaznoj yame ochutilsya,
                    Ne unyvaya pel: tra-la!
                    Davno uzh sozdan glupyj svet.
                    Aj lyuli! da! tra-la-la-la!
                    I ya by mog eshche propet',
                    Da net, uzh spat' pora.

                                  Uhodit.


                                Kommentarii

     Pri zhizni SHekspira p'esa ne izdavalas'. Vpervye ona  byla  opublikovana
tol'ko "in folio" v  1623  g.  Schitaetsya,  chto  eto  poslednyaya  iz  komedij,
napisannyh SHekspirom.
     Svoe nazvanie p'esa  poluchila  blagodarya  date  ee  pervoj  postanovki,
kotoraya sostoyalas' vecherom dnya Bogoyavleniya (6 yanvarya)  -  na  12-yu  noch'  ot
Rozhdestva, v kanun prazdnika Kreshcheniya. Po drugoj versii, nazvanie  vzyato  iz
pervoistochnika  -  ital'yanskoj  komedii   "Obmanutye".   V   prologe   p'esy
upominaetsya  o  starinnom  obychae:  vytaskivat'  po  zhrebiyu  svoyu  sud'bu  v
dvenadcatuyu noch' ot Rozhdestva.
     Vpolne veroyatno, chto podobnyj starinnyj syuzhet mog popast' k SHekspiru  i
iz novelly  Bandello,  perevedennoj  na  anglijskij  yazyk  Barnebi  Richem  i
opublikovannoj v sbornike "Proshchanie s voennym remeslom" (1581) pod nazvaniem
"Appolonij i Silla".

     Gercog Illirijskij. - Illiriya (lat. Illyricum) -  nazvanie  oblasti  na
Adriaticheskom poberezh'e Balkanskogo poluostrova. Zdes' -  nekaya  vymyshlennaya
primorskaya_strana.

     Mal'volio - ot ital'yanskogo mala voglia: "zlokoznennyj".

     "Olenem stal ya i, kak zlye psy..." - namek  na  mif  ob  Akteone  (lat.
Actaeon); v grecheskoj mifologii syn Aristeya i Avtonoi,  znamenityj  ohotnik,
vospitannyj kentavrom Hironom. Odnazhdy on sluchajno zastal Artemidu i ee nimf
kupayushchimisya. Razgnevannaya boginya prevratila Akteona v olenya, i ego razorvali
sobstvennye sobaki.

     |lizium - v grecheskoj mifologii Elisejskie polya, chast' zagrobnogo mira,
obitel' pravednyh dush, poluchivshih bessmertie ot bogov.

     Arion - znamenityj grecheskij poet i muzykant, zhivshij v VII veke  do  n.
e. na ostrove Lesbos. Po odnoj iz legend,  pri  vozvrashchenii  na  korable  iz
Tarrenta v Korinf s bogatym gruzom, on byl ograblen  moryakami  i,  spasayas',
prygnul za bort. V vode Ariona spasli del'finy,  ocharovannye  ego  peniem  i
zvukami liry, kotorye i dostavili ego k Tarrenskomu mysu.

     "Ona suha,  sudar'..."  -  Mariya  namekaet  na  to,  chto  vlazhnaya  ruka
schitalas' priznakom strastnoj natury.

     "...cucullus non fasit monacbum".  -  Latinskuyu  poslovicu  "Klobuk  ne
delaet monahom" shut tolkuet primenitel'no k sebe.

     Messalina -  takoe  zhe  vymyshlennoe  nazvanie  goroda,  kak  Illiriya  -
nazvanie strany.

     "Vidali vyvesku treh durakov?" - Imeetsya v vidu  traktirnaya  vyveska  s
izobrazheniem dvuh oslinyh golov i  nadpis'yu  "Nas  troe".  Tret'im  schitalsya
chitayushchij nadpis'.

     "...o Pigrogromituse i Vapianah, chto proshli za kvebukskuyu  liniyu..."  -
Imena i nazvaniya, vydumannye shutom.

     Mirmidoncy - malen'koe plemya, iz kotorogo Ahill  nabiral  sebe  voinov.
Upominaetsya v "Iliade" Gomera.

     Darovaya razdacha pirogov i piva v opredelennye prazdnichnye dni, voshedshaya
v  obychaj  s  nezapamyatnyh  vremen,  vo  vremena  SHekspira  byla   ob®yavlena
puritanami predosuditel'nym obychaem papistov.

     Iezavel' - vysokorodnaya i porochnaya izrail'skaya carica, zhena carya Ahava,
za zhestokost' vybroshennaya iz okna na s®edenie psam. V  ustah  sera  |ndryu  -
prosto rugatel'stvo.

     "... s nakrest zastegnutymi podvyazkami... " - Moda zavyazyvat'  podvyazki
krest-nakrest byla prinyata u puritan,  kotorye  takzhe  prenebregali  vsyakimi
izlishestvami i ne nosili manzhet na rukavah.

     "Kressida byla nishchaya". - Namek na to, chto  Kressida  byla  nakazana  za
svoe verolomstvo smert'yu v nishchete.

     "...dlinoj v prostynyu na krovat' v Uore". - Ogromnaya krovat' v  g.  Uor
(grafstvo  Herefordshir)  v  glavnoj  spal'ne   v   gostinice   "Los'"   byla
dostoprimechatel'nost'yu v Anglii. Ee shirina ravnyalas' vos'mi futam, i na  nej
mogli pomestit'sya 24 cheloveka.

     Skrupul - starinnaya aptekarskaya mera vesa, ravnaya 20  granam,  ili  1,3
gramma.

     Vasilisk (lat. Basiliscus) -  mificheskij  chudovishchnyj  zmej,  nadelennyj
sverh®estestvennoj sposobnost'yu ubivat' ne tol'ko yadom,  no  i  vzglyadom,  i
dazhe dyhaniem, ot kotorogo sohla trava i rastreskivalis' skaly.

     "...plemyannice carya Gorboduka". - SHut vydumyvaet otshel'nika, kak  i  do
togo raznye imena i istorii. Zdes' on pripisal drevnemu  britanskomu  korolyu
sovershenno nevedomuyu plemyannicu.

     Kandiya - drevnee nazvanie ostrova Krit.

     Imeetsya v vidu geroj grecheskogo  romana  "Teagen  i  Harikleya"  Teagen,
kotoryj, chuvstvuya priblizhenie sobstvennoj smerti, ubil svoyu vozlyublennuyu.


Last-modified: Sat, 10 May 2003 07:08:06 GMT
Ocenite etot tekst: