Ocenite etot tekst:



----------------------------------------------------------------------------
     Perevod Osii Soroki.
     SHekspir Uil'yam. Komedii i tragedii. M., "Agraf", 2001.
     OCR Bychkov M.N.
----------------------------------------------------------------------------


     Dozh Venecii

     Princ Marokkanskij |
                        } zhenihi Porcii
     Princ Aragonskij   |

     Antonio, venecianskij kupec
     Bassanio, ego drug, zhenih Porcii

     Graciano |
     Salerio  } druz'ya Antonio i Bassanio
     Solanio  |

     Lorenco, vlyublennyj v Dzhessiku
     SHejlok, evrej
     Tubal, evrej, drug ego
     Lanchelot Gobbo, shut, sluga SHejloka
     Staryj Gobbo, otec Lanchelota
     Leonardo, sluga Bassanio

     Bal'tazar |
               } slugi Porcii
     Stefano   |

     Porciya, bogataya naslednica
     Nerissa, ee kameristka
     Dzhessika, doch' SHejloka
     Venecianskie vel'mozhi, sudejskie, tyuremshchik, slugi i drugie

           Mesto dejstviya: Veneciya i usad'ba Porcii v Bel'monte.




                                  Scena 1

             Veneciya. Ulica. Vhodyat Antonio, Salerio i Solanio.

                                  Antonio

                      Otkuda, ne pojmu, moya pechal'.
                      Ustal ya ot nee, i vy ustali.
                      No v chem prichina, koren', sut' ee,
                      Gde podhvatil, kak eyu zabolel ya,
                      V tolk ne voz'mu.
                      I tak ya otupel ot etoj grusti,
                      CHto uznayu sebya s bol'shim trudom.

                                  Salerio

                      Dusha myatetsya vasha na moryah.
                      Tam, pyshno parusya na tkanyh kryl'yah,
                      Mahiny vashi, vashi korabli,
                      Kak bogachi-vel'mozhi okeana,
                      Mimo sudenyshek letyat nadmenno,
                      A te im klanyayutsya na volne.

                                  Solanio

                      Doveriv moryu vse svoi nadezhdy,
                      I ya b dushoyu vmeste s nimi plyl.
                      YA b neprestanno veter proveryal,
                      Kidaya vverh travinki. YA po karte
                      Iskal by gavani, ukryt'ya, buhty, -
                      I vse, grozyashchee moim sudam
                      Krusheniem, vvergalo by, bessporno,
                      Menya v pechal'.

                                  Salerio

                                     Poduv na sup goryachij,
                      YA vspomnil by, kak duet uragan
                      Na more - i oznobom by menya
                      Vsego probralo. Na chasy vzglyanuvshi
                      Pesochnye, ya vspomnil by o melyah,
                      Predstavil by, kak gordyj moj "Andrej",
                      V peske uvyaznuv, parusa klonya,
                      Celuet machtami svoyu mogilu.
                      Voshel li v kamennyj svyatoj sobor -
                      I tut zhe b zamereshchilis' mne skaly,
                      Kotorye, zaden' lish' ih korabl',
                      Borta rasporyut, pryanosti razmechut,
                      Revushchuyu volnu odenut v shelk -
                      Koroche, ves' bogatyj moj tovar
                      Vmig obratyat v nichto. Ob etom dumat' -
                      I kak zhe ne grustit'?

                                  Antonio

                                            Pover'te mne,
                      Plyvut moi tovary v raznyh tryumah
                      I v porty raznye. Ne vse bogatstvo
                      Pustil na more v nyneshnem godu.
                      Grushchu ne potomu.

                                  Solanio

                                        Vy vlyubleny!

                                  Antonio

                      Da net.

                                  Solanio

                               Togda grustite ottogo vy,
                      CHto prosto vy nevesely, i vse.
                      I s tem zhe by uspehom veselit'sya
                      Mogli, pechal' verevochkoj zaviv.
                      Klyanus' dvulikim YAnusom, priroda
                      Prestrannye haraktery tvorit.
                      Tot postoyanno shchuritsya v ulybke,
                      Rad hohotat' nad vsem, kak popugaj,
                      Zaslyshavshij skulyashchuyu volynku.
                      A etot, s kislo-uksusnym licom,
                      Vovek zubov v ulybke ne pokazhet,
                      Hot' sam surovyj Nestor poklyanis',
                      CHto shutka umoritel'no poteshna.

                    Vhodyat Bassaiio, Lorenco i Graciano.

                      Syuda idet Bassanio, rodich vash
                      Dostojnyj. S nim Lorenco i Graciano.
                      A my vas pokidaem. Vseh vam blag.

                                  Salerio

                      YA by ostalsya - vas razveselit' -
                      No ustupayu mesto vashim blizhnim.

                                  Antonio

                      Vy mne blizki i dorogi. Dolzhno byt',
                      Dela vashi zovut vas.

                                  Salerio

                                            Gospoda,
                      Privet vam.

                                  Bassanio

                                   Dobrye moi sin'ory,
                      Kogda zh my s vami soobshcha gul'nem?
                      Vy chto-to nas chuzhdaetes'. Zachem zhe?

                                  Salerio

                      Obshchen'yu s vami rady my vsegda,

                         Salerio i Solanio uhodyat.

                                  Lorenco

                      Nu vot, Bassanio, vot vam i Antonio.
                      A my uhodim oba - do obeda,
                      Do vstrechi, kak uslovleno.

                                  Bassanio

                                                 Da, da,
                      YA ne zabudu.

                                  Graciano

                                   Vid u vas, Antonio,
                      Nevazhnyj. CHereschur vser'ez na mir
                      Vy smotrite. CHrezmernye zaboty
                      Vedut k poteryam lish'. Pover'te mne,
                      Osunulis' vy, sil'no izmenilis'.

                                  Antonio

                      Net, Graciano, ya smotryu na mir
                      Vsego lish' kak na scenu, gde obyazan
                      Kazhdyj igrat' kakuyu-nibud' rol',
                      I mne dostalas' grustnaya.

                                  Graciano

                                                A mne vot
                      Po nravu rol' shuta, rol' shutnika.
                      Morshchiny budut pust' sledami smeha,
                      I luchshe pechen' nakalyat' vinom,
                      CHem serdce holodit' tosklivym stonom.
                      Krov' goryacha vo mne. Zachem zhe ya,
                      Kak alebastrovoe izvayan'e
                      Usopshih predkov, budu kochenet',
                      ZHit' kak vo sne i nazhivat' zheltuhu
                      Svoej bryuzglivost'yu? Skazhu tebe
                      (A ya tebya, Antonio, lyublyu ved'),
                      Est' lica, splosh' zatyanutye hmur'yu,
                      Kak ryaskoyu stoyachaya voda, -
                      I v rot vody nabrali, chtoby molcha
                      Proslyt' glubokodumnym mudrecom:
                      Mol, ya - orakul; ni odna sobaka
                      Ne vyaknet pust', kogda svoi usta
                      YA razomknu. O dorogoj Antonio,
                      Oni ved' umniki, poka molchat.
                      A chut' zagovoryat - i ponevole
                      Greshish', ih durakami obozvav.
                      No eto dlinnyj razgovor. Poka zhe
                      Skazhu: ne bud' ugryumym, ne lovi
                      Hvalu glupcov na hmurosti primanku.
                      Idem, Lorenco. Do svidaniya.
                      YA propoved' zakonchu, poobedav.

                                  Lorenco

                      CHto zh, rasstaemsya s vami do obeda.
                      YA tozhe v rot vody uzhe nabral.
                      Graciano ne daet mne slova molvit'.

                                  Graciano

                      Eshche so mnoyu goda etak dva
                      Vodi hleb-sol' - i vovse onemeesh'.

                                  Antonio

                      Pridetsya mne uchit'sya balagurit'.

                                  Graciano

                      Vot tak-to. A molchan'e lish' pristalo
                      Kopchenym bych'im yazykam i devam starym.

                         Graciano i Lorenco uhodyat.

                                  Antonio

                      CHego-chego tut ne nabalaguril!

                                  Bassanio

     Drugogo  takogo  mastera  gorodit'  pustyakoviny netu vo vsej Venecii. A
smysla v etoj gorod'be - dva zernyshka pshenicy v dvuh merah myakiny. Ves' den'
proishchesh', i najdya pojmesh', chto i ne stoilo iskat'.

                                  Antonio

                      Itak, skazhi mne, kto zhe eta dama -
                      Tajnaya dama serdca tvoego,
                      K komu na poklonen'e hochesh' ehat'.
                      Ty mne otkryt'sya nynche obeshchal.

                                  Bassanio

                      Tebe izvestno, chto, zhivya shir_o_ko
                      I ne po sredstvam, razorilsya ya.
                      Ne stanu plakat'sya na oskuden'e.
                      Zabota glavnaya moya sejchas -
                      S velikimi dolgami rasplatit'sya,
                      K kotorym bezzabotnost' privela.
                      Tebe, Antonio, kak nikomu,
                      Obyazan ya den'gami i lyubov'yu.
                      I, opirayas' na tvoyu lyubov',
                      Hochu tebe povedat', kak nameren
                      Ochistit'sya ya oto vseh dolgov.

                                  Antonio

                      Tak govori zhe, dobryj moj Bassanio.
                      I esli plan tvoj chesten, kak ty sam
                      Vsegda byl do sih por, to bud' uveren,
                      CHto ya, moj koshelek, - vse, chto imeyu,
                      V tvoem rasporyazhenii vpolne.

                                  Bassanio

                      Byvalo v detstve, poteryav strelu,
                      Nebrezhno pushchennuyu, ya druguyu
                      Takuyu zh tochno, posylal ej vsled
                      I, prosledi polet, iskal ih obe
                      I chasto nahodil. Teper' moe
                      Namerenie tak zhe detski-chisto.
                      Tebe ya mnogo deneg zadolzhal
                      I vzbalmoshno, po-yunomu protratil.
                      No esli pustish' ty eshche strelu
                      Vosled poteryannoj, to, zorko glyadya,
                      Syshchu ih obe - il' vernu tebe
                      Po krajnosti vtoruyu, blagodarnym
                      Za pervuyu ostavshis' dolzhnikom.

                                  Antonio

                      Menya ty znaesh' horosho, i vremya
                      Ne nado tratit' na obinyaki.
                      Okol'nostyami i somnen'yami
                      CHuvstvitel'nej menya ty obizhaesh',
                      CHem esli b ty protratil vse moe.
                      Skazhi mne prosto, chto ya dolzhen sdelat'
                      Po zdravomu suzhden'yu tvoemu,
                      I sdelayu s gotovnost'yu.

                                  Bassanio

                                               V Bel'monte
                      Bogataya naslednica zhivet.
                      Krasavica, a glavnoe, dushoyu
                      CHudesno horosha. Ne raz ona
                      Blaguyu vest' ochami posylala
                      Mne molcha Porciej zovut ee,
                      Kak zvali Brutovu zhenu kogda-to, -
                      I slavnoj rimlyanki ona ne huzhe.
                      Po svetu uzh molva o nej proshla,
                      I s chetyreh storon, so vseh kraev
                      K nej gonyat vetry zhenihov vel'mozhnyh.
                      Ved' solnechnye lokony ee
                      S viskov svisayut, kak runo zlatoe,
                      I, kak v Kolhidu drevnyuyu, v Bel'mont
                      S®ezzhayutsya iskateli-YAsony.
                      Imej ya sredstva s nimi potyagat'sya,
                      YA chuvstvuyu, chto opravdal by risk, -
                      O moj Antonio, ya pobedil by.

                                  Antonio

                      Ty znaesh' - ves' tovar pustil ya v more,
                      I deneg ne ostalos' nichego.
                      Stupaj-ka, popytaj-ka moj kredit,
                      CHego on stoit zdes' u nas v Venecii.
                      Ego ya vyzhmu ves', chtob snaryadit'
                      Tebya v Bel'mont k tvoej prekrasnoj deve.
                      Davaj-ka my poishchem kreditorov -
                      I ty, i ya - sred' denezhnyh lyudej.
                      Oni dadut - uveren ya vpolne -
                      Iz druzhby il' doveriya ko mne.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 2

         Bel'mont. Komnata v dome Porcii. Vhodyat Porciya i Nerissa.

                                   Porciya

     Pover', Nerissa, moe malen'koe telo ustalo ot etogo bol'shogo mira.

                                  Nerissa

     Legche  bylo  by  poverit', milaya moya sin'ora, esli by goresti vashi byli
tak zhe veliki, kak vashe sostoyanie. No, vizhu ya, pereedan'e tak zhe vredit, kak
golodan'e,  i  seredina  ne zrya zovetsya zolotoj. Izbytochnost' skorej vedet k
sedinam, a dostatok umerennyj - k dolgoletiyu.

                                   Porciya

     Istiny horoshie, i vyskazany prevoshodno.

                                  Nerissa

     Im by sledovat' nado.

                                   Porciya

     Esli by sledovat' istinam bylo tak zhe legko, kak znat', chto oni horoshi,
to  chasovenki  byli  by  cerkvami,  a  bednyackie hibary - knyazh'imi dvorcami.
Redkij  svyashchennik postupaet soglasno svoim propovedyam. Mne legche dat' blagie
nastavlen'ya dyuzhine lyudej, chem byt' odnoj iz etoj dyuzhiny i sledovat' svoim zhe
nazidan'yam.  Mozg mozhet sochinyat' zakony dlya obuzdan'ya krovi, no goryachij nrav
uhodit  ot  holodnogo  zakona  - yunost' pereskakivaet poloumnym zajcem cherez
teneta  hromonogogo blagorazumiya. No eti rassuzhden'ya ne pomogut mne v vybore
muzha. Horosh "vybor"! YA ne mogu ni vybrat', kogo by hotela, ni otkazat' tomu,
kogo  ya  ne hochu. Volya zhivoj docheri skovana volej mertvogo otca. Nu razve zhe
ne tyazhelo, Nerissa, byt' ne v silah ni vybrat' milogo, ni otkazat' nemilomu?

                                  Nerissa

     Vash   otec   zhil  vsegda  dobrodetel'noj  zhizn'yu,  a  u  takih  lyudej v
predsmertnyj  chas  byvayut  ozareniya.  Tak  chto eta lotereya s tremya larcami -
zolotym,  serebryanym, svincovym - eto pridumano otcom tak, chto verno vyberet
larec po ego mysli i poluchit vas tol'ko lyubyashchij po-nastoyashchemu. No kto zhe vam
milej iz ponaehavshih uzhe znatnyh zhenihov?

                                   Porciya

     Ty perechisli-ka ih vseh, a ya opishu tebe kazhdogo, i ty uzh dogadajsya, kto
i naskol'ko mne mil.

                                  Nerissa

     Vo-pervyh, princ Neapolitanskij.

                                   Porciya

     Nu,  eto  zherebchik  otmennyj, on tol'ko o svoem kone i govorit, i ochen'
gorditsya tem, chto sobstvennoruchno mozhet ego podkovat'. Uzh nepremenno matushka
svetlejshaya ego sogreshila s kuznecom.

                                  Nerissa

     Zatem pfal'cgraf.

                                   Porciya

     |tot  vse  hmuritsya, kak by govorya: "Ne zhelaesh' menya, i ne nado". Slysha
veseluyu  istorijku,  ne  ulybnetsya  dazhe.  Boyus',  chto  k starosti on stanet
vechno-plachushchim  filosofom,  esli  smolodu  tak  neuchtivo  ugryum. YA skoree uzh
voz'mu  v  muzh'ya cherep so skreshchennymi kostyami, chem odnogo iz etih dvuh. Bozhe
menya ot nih izbavi.

                                  Nerissa

     A kak vam francuzskij vel'mozha, mos'e Le Bon?

                                   Porciya

     Tozhe  bozh'ya  tvar'  i,  znachit, nado prinimat' ego za cheloveka. YA znayu,
greshno   nasmehat'sya,  -  no  etot!  Kon'  u  nego  pohleshche,  chem  u  princa
Neapolitanskogo,  a hmurit'sya umeet on kislej pfal'cgrafa. On - kto ugodno i
nikto;  stoit  shchebetnut'  drozdu,  i  tut zhe on v plyas pustitsya, a fehtovat'
gotov  hot' so svoeyu ten'yu. Za nego vyjti, chto za dvadcat' muzhej srazu. Esli
on  prenebrezhet mnoj, ya emu proshchu - potomu chto polyubi on menya samoyu bezumnoyu
lyubov'yu, vse ravno ona prebudet bezotvetna.

                                  Nerissa

     A Fokonbridzh, anglijskij molodoj baron? CHto skazhete?

                                   Porciya

     Nichego  ne  skazhu ya emu - ni on menya ne ponimaet, ni ya ego. On ne znaet
ni latyni, ni francuzskogo, ni ital'yanskogo, a mozhesh' pod prisyagoj pokazat',
chto  ya  v  anglijskom  shvah  On krasiv, kak kartinka, no uvy! - kto sposoben
razgovor  vesti  s kartinkoj? I kak chudacki on odet! Po-moemu, kamzol kuplen
im  v  Italii,  razdutye  shtany  -  vo Francii, shlyapa - v Germanii, a manery
sobez'yaneny otovsyudu.

                                  Nerissa

     A kak vam shotlandskij vel'mozha, sosed anglichanina?

                                   Porciya

     On  vedet  sebya  kak  dobryj  sosed  - poluchil ot anglichanina opleuhu i
pobozhilsya, chto obyazatel'no vernet, a sejchas ne mozhet; i francuz za nego tozhe
poruchilsya - pod vtoroyu opleuhoj.

                                  Nerissa

     A kak nravitsya vam molodoj nemec, plemyannik gercoga Saksonskogo?

                                   Porciya

     Ochen'  on mne malo nravitsya s utra, kogda on trezv, a eshche togo men'she k
obedu,  kogda  p'yan.  V  luchshem svoem vide on do cheloveka ne dotyagivaet, a v
hudshem  -  malo  chem  luchshe  skota.  Tak chto dazhe v naihudshem sluchae nadeyus'
izbegnut' ego.

                                  Nerissa

     Esli  on soglasitsya vybirat' i vyberet verno, to vy ne smozhete otkazat'
emu, ne narushiv tem otcovskoj voli.

                                   Porciya

     A  ty  poetomu  na lozhnyj larchik postav' bol'shoj bokal renskogo vina, i
pust'  hot'  sam d'yavol kroetsya v larce, no esli sverhu takaya privada, to on
na nee klyunet. CHto ugodno, Nerissa, tol'ko ne za p'yanchugu zamuzh.

                                  Nerissa

     Ne  bojtes',  -  vse  eti gospoda uzhe skazali mne, chto reshili vernut'sya
domoj  i  ne  bespokoit'  dolee  svoim uhazhivaniem, esli vas nel'zya dobit'sya
kak-nibud' v obhod tyazhkogo otcovskogo zaveta s vyborom larca.

                                   Porciya

     Bud'  ya  dolgovechnee Sivilly, i to umru devstvennoyu, kak Diana, esli ne
projdet  zhenih ispytan'ya, zaveshchannogo otcom. No ya rada, chto eti iskateli tak
blagorazumny,  - sredi nih net nikogo, kto ne byl by mne mil svoim ot®ezdom.
Skatert'yu im doroga.

                                  Nerissa

     A  pomnite  li, gospozha, venecianca, - i voina, i uchenogo vmeste, - chto
priezzhal syuda s markizom Monferratskim, kogda eshche zhiv byl vash otec?

                                   Porciya

     Da, da, Bassanio - kazhetsya, tak ego zvali.

                                  Nerissa

     Imenno  tak.  Iz vseh muzhchin, na kogo glyadeli v zhizni glupye moi glaza,
on byl naibolee dostoin prekrasnoj sin'ory.

                                   Porciya

     YA pomnyu ego horosho - i ty ego hvalish' ne zrya.

                               Vhodit sluga.

     Nu, s kakimi prishel novostyami?

                                   Sluga

     Te  chetvero chuzhestrancev hotyat s vami prostit'sya, gospozha. A ot pyatogo,
princa Marokkanskogo, pribyl vestnik - i soobshchaet, chto gospodin ego pozhaluet
segodnya vecherom.

                                   Porciya

     Esli  by ya tak zhe rada byla priezzhayushchemu pyatomu, kak rada provodit' teh
chetveryh,  to priezd marokkanca byl by poistine zhelanen. Pri etoj naruzhnosti
chorta  bud'  u  nego hot' i dusha svyatogo - i togda luchshe by on ne zhenihom, a
duhovnikom moim priehal.

                      Pojdem, Nerissa. A ty stupaj vpered.
                      Odnih sprovadila - tut zhe drugie u vorot.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 3

                Veneciya. Ploshchad'. Vhodyat Bassanio i SHejlok.

                                   SHejlok

     Tri tysyachi dukatov. Tak.

                                  Bassanio

     Da, sudar'. Na tri mesyaca.

                                   SHejlok

     Na tri mesyaca. Tak.

                                  Bassanio

     Kak ya skazal uzhe, za menya poruchitsya Antonio.

                                   SHejlok

     Poruchitsya Antonio. Tak.

                                  Bassanio

     Pomozhete vy mne? Udovletvorite vy menya? Mogu ya uznat' vash otvet?

                                   SHejlok

     Tri tysyachi dukatov na tri mesyaca, i poruchitelem - Antonio.

                                  Bassanio

     Vash otvet?

                                   SHejlok

     Antonio - chelovek horoshij.

                                  Bassanio

     Nikto ne skazhet, chto ne horoshij.

                                   SHejlok

     Da  net,  net,  net,  ya  ne o tom. "Horoshij" upotrebleno mnoj v smysle:
dostatochen  kak  poruchitel'. No sredstva ego - na zybyah. Odno sudno plyvet v
Tripoli,  drugoe  -  v  Indiyu,  a  tret'e v Meksike, kak ponyal ya na birzhe, a
chetvertoe derzhit put' v Angliyu, i prochie suda po moryam razbrosany. A korabli
vsego  lish'  doski,  moryaki vsego lish' lyudi, i est' krysy suhoputnye i krysy
vodyanye,  vory  na  sushe  i vory na more, to bish' piraty, i est' ugroza vod,
vetrov  i  skal.  Tem ne menee chelovek on dostatochnyj. Tri tysyachi dukatov...
Ego poruchitel'stvo, dumayu, mozhno prinyat'.

                                  Bassanio

     Bud'te v etom uvereny.

                                   SHejlok

     Postarayus',  i  chtoby  uverit'sya  -  udostoveryus'. Mozhno peregovorit' s
Antonio?

                                  Bassanio

     Esli pozhaluete otobedat' s nami.

                                   SHejlok

     Da, kak zhe. Svininu nyuhat', ugoshchat'sya vmestilishchem besov, vognannyh tuda
zaklyat'yami  vashego  proroka-nazaryanina. Torgovat', tolkovat' i hodit' s vami
budu  i  prochee,  no ni pit' s vami, ni est' s vami, ni molit'sya s vami ya ne
budu. - A chto na birzhe, na Rial'to novogo?.. Kto eto k nam idet syuda?

                              Vhodit Antonio.

                                  Bassanio

     |to sin'or Antonio.

                                   SHejlok
                                (v storonu)

                      Vot mytar' licemeryashchij. Ego
                      YA kak hristianina nenavizhu.
                      A eshche bolee za to, chto on,
                      Prostec, ssuzhaet den'gi bez procenta,
                      Snizhaya etim zdeshnij nash dohod.
                      Esli ego udastsya mne podmyat',
                      Uzh otomshchu emu za vse obidy.
                      On nenavidit nash narod svyashchennyj
                      I ni lyudyah, sred' obshchestva kupcov,
                      Rugaet moi sdelki, i menya,
                      I chestno zarabotannuyu pribyl',
                      Kotoruyu lihvoyu on zovet.
                      Bud' proklyato moe vse plemya, esli
                      Emu proshchu.

                                  Bassanio

                                  YA zhdu otveta, SHejlok.

                                   SHejlok

                      Zadumalsya, schitayu svoj resurs.
                      Naskol'ko pomnyu moj zapas nalichnyj,
                      YA ne mogu nemedlenno sobrat'
                      Tri eti tysyachi. No ne beda.
                      Tubal, evrej, bogatyj moj sorodich,
                      Menya snabdit. Minutochku... Na skol'ko
                      Vam nado mesyacev?
                                (K Antonio.)
                                        Dobryj sin'or,
                      Zdraviya vam. Legki vy na pomine.

                                  Antonio

                      SHejlok, hot' ne dayu i ne beru
                      YA pod procent, no, druga vyruchaya,
                      Gotov narushit' ya obychaj svoj.
                               (K Bassanio.)
                      Uzhe skazal ty, skol'ko nuzhno deneg?

                                   SHejlok

                      Tri tysyachi dukatov, on skazal.

                                  Antonio

                      I na tri mesyaca.

                                   SHejlok

                                       Ah, da, da, da.
                      Zabyl ya. Na tri mesyaca. Pod vashe
                      Ruchatel'stvo. No kak zhe tak? Ved' vot
                      I ne daete vy, i ne berete
                      Prirosta.

                                  Antonio

                                 Da, lihvy ya ne beru.

                                   SHejlok

                      Kogda ovec Lavana pas Iakov, -
                      A mat' emu premudro pomogla
                      Otcovo poluchit' blagosloven'e,
                      I stal vtorym svyatomu Avraamu
                      Preemnikom on. Da, vtorym...

                                  Antonio

                                                   CHto zh, on
                      Procenty bral?

                                   SHejlok

                                     Ne to chtoby procenty,
                      No kosvenno... Ved' vot chto sdelal on.
                      S Lavanom, dyadeyu svoim, Iakov
                      Ugovorilsya, chto voz'met v uplatu
                      Vseh pestryh, pegih, krapchatyh yagnyat.
                      I, polosami obodrav koru
                      So svezhih prut'ev, stavil eti prut'ya
                      U vodopoen, pri osennej sluchke.
                      I ovcy zachinali, pestrotu
                      Pered soboyu vidya, i davali
                      Pestryj priplod, i umnyj nash pastuh
                      Ego blagoslovennym bral pribytkom.
                      Ne kral ved' on, a chestno preuspel.

                                  Antonio

                      On otbatrachil to, chto poluchil.
                      I prirashchal on ne svoeyu vlast'yu,
                      A po proizvoleniyu nebes.
                      Vy etim zashchitit' lihvu hotite?
                      I vashe zoloto i serebro -
                      CHto eto vam - ovechki i barany?

                                   SHejlok

                      Ne znayu, no ono daet priplod
                      Takoj zhe bystryj mne.

                                  Antonio

                                             Bassanio, vidish',
                      Kak lovko procitirovat' Pisan'e
                      Umeet d'yavol. Skvernaya dusha,
                      Opershayasya na svyatoj Zavet,
                      Ulybchivym podobna negodyayam
                      I yablokam krasivym, no gnilym.
                      O, kak byvaet lozh' na vid krasiva!

                                   SHejlok

                      Tri tysyachi... Hm. Summa nemala.
                      Tri mesyaca... Iz godovoj ishodim
                      Prirosta cifry...

                                  Antonio

                                         Nu, soglasny vy?

                                   SHejlok

                      Sin'or Antonio, mnogo raz na birzhe
                      Rugali vy menya za to, chto ya
                      Ssuzhayu den'gi, poluchayu pol'zu.
                      A ya lish' molcha pozhimal plechami
                      (Ved' nash narod davno privyk terpet').
                      CHestili psom menya vy i lzheverom,
                      Plevali na evrejskij moj kaftan -
                      Za to lish', chto pribytok poluchayu
                      Ot sobstvennyh ot deneg ot svoih.
                      Tak. No teper', kak vidno, stal ya nuzhen.
                      I chto zhe? Vy prihodite ko mne,
                      "Nam nado deneg, SHejlok", govorite.
                      Vy harkali na borodu moyu,
                      Pinkami, kak pribludnuyu sobaku,
                      S poroga gnali - a teper' prishli
                      Za den'gami. Ne dolzhen li skazat' ya:
                      "A razve u sobaki den'gi est'?
                      Kak mozhet pes tri tysyachi dukatov
                      Ssudit'?" Il' vmesto etogo poklon
                      Otvesit' nizen'kij i, po-holop'i
                      Smirennym, slabym shepotkom promolvit':
                      "Sin'or pochtennyj, v sredu na menya
                      Vy plyunuli, takogo-to chisla
                      Pinkom popotchevali, psom nazvali -
                      I vot za vse za eti vashi laski
                      Ssuzhu vam den'gi ya"?

                                  Antonio

                                           I snova tak
                      YA nazovu, i pnu nogoj, i plyunu.
                      Ty den'gi esli dash', daj ne kak drugu -
                      Kogda zh eto drug s druga dral procent,
                      Ishcha priplod ot mertvogo metalla? -
                      Net, ty ssudi mne den'gi, kak vragu,
                      CHtob, esli ya prosrochu, tem svobodnej
                      Bankrota neustojkoj nakazat'.

                                   SHejlok

                      Kakoj serdityj! A hochu ya drugom
                      Vam byt', sniskat' lyubov', zabyt' pozor,
                      V nuzhde pomoch', ni grosha pol'zy s vas
                      Ne vzyav za pol'zovanie den'gami.
                      A vy menya i slushat' ne hotite,
                      Otmahivaetes' ot dobroty.

                                  Bassanio

                      CHto zh, eto dobrota.

                                   SHejlok

                                          I proyavit'
                      Ee zhelayu. Vot pojdemte vmeste
                      K notariusu, veksel' sochinim,
                      Ukazhem srok uplaty, mesto, summu
                      I upomyanem - prosto radi shutki -
                      CHto v sluchae prosrochki s dolzhnika
                      Vzimaetsya funt dolzhnikova myasa,
                      Iz tela vzyatyj tam, gde zahochu.

                                  Antonio

                      Soglasen, podpishu ya - i skazhu,
                      CHto okazalas' dobrota v evree.

                                  Bassanio

                      YA ne hochu ruchatel'stva takogo.
                      Pust' luchshe budu prozyabat' v nuzhde.

                                  Antonio

                      Da ty ne bojsya, druzhe, za menya.
                      Dvuh mesyacev ne minet, kak vernutsya
                      Moi suda, i budut u menya
                      Nalichnosti vdevyatero cennej,
                      CHem etot veksel'.

                                   SHejlok

                                         Otche Avraame!
                      CHto eti hristiane za narod!
                      Sami tvoryat zhestokie dela
                      I potomu drugih podozrevayut
                      V zhestokih zamyslah. Skazhite mne:
                      Prosrochit on - i chto zhe mne za pribyl'
                      Ot neustojki? CHelovech'e myaso
                      Ved' ne baran'e, ne govyadina -
                      Ni stoimosti netu v nem, ni pol'zy.
                      Hochu sniskat' ya vashu blagosklonnost',
                      V znak druzhby predlagayu eto ya.
                      Hochesh' - beri, ne hochesh' - do svidan'ya.
                      No ne chernite vy moyu lyubov'.

                                  Antonio

                      Da, SHejlok, ya soglasen podpisat'.

                                   SHejlok

                      Togda k notariusu vy idite,
                      Pust' sostavlyaet nam shutlivyj veksel',
                      A ya sejchas dukaty prinesu.
                      Proveryu, kak tam doma u menya.
                      Sluga moj neradiv i nenadezhen.
                      YA - skoro.
                                 (Uhodit.)

                                  Antonio

                                 Pospeshi, dobryj evrej.
                      Hristianinom zhid nadumal stat'!

                                  Bassanio

                      Hot' myagko stelet on, da zhestko spat'.

                                  Antonio

                      Pojdem. Opasnosti tut net niskol'ko.
                      Suda vernutsya z_a_ mesyac do sroka.

                                  Uhodyat.




                                  Scena 1

Bel'mont. Komnata v dome Porcii. Truby. Vhodyat temnokozhij princ Marokkanskij
    (ves' v belom) so svitoj iz treh-chetyreh chelovek; Porciya, Nerissa i
                                 chelyadnncy.

                             Princ Marokkanskij

                      Ne otvergaj menya za smuglotu:
                      To znak sluzhen'ya plamennomu solncu.
                      YA bliz nego vozros. YAvis' syuda
                      Belejshij severyanin iz kraev,
                      Gde luch bessilen rastopit' sosul'ku, -
                      My s nim posporim za tvoyu lyubov'.
                      Nadrez kinzhalom sdelaem - posmotrim,
                      CH'ya krov' alee, ch'ya dusha smelej.
                      Klyanus', o gospozha, - moj smuglyj lik
                      Bojcov otvazhnyh povergal v smyaten'e,
                      I devy luchshie moej strany
                      Ego lyubili. I smenil by kozhu
                      YA razve chto radi tvoej lyubvi,
                      Moya carica nezhnaya!

                                   Porciya

                                         V ocenkah
                      Ne sleduyu ya lish' podskazke glaz,
                      I v vybore ya ne vol'na k tomu zhe.
                      No ne svyazhi, ne ogranich' menya
                      Razumnoe otcovo zaveshchan'e,
                      To i togda b stoyali, slavnyj princ,
                      Vroven' s lyubym svetlejshim pretendentom.

                             Princ Marokkanskij

                      Blagodaryu. Vedi menya k larcam
                      Pytat' sud'bu moyu. Mechom klyanus',
                      Srazivshim shaha i srubivshim princa
                      Persidskogo, chto trizhdy pobedil
                      Tureckogo sultana Sulejmana, -
                      Pod vzglyadom glaz moih opustit ochi
                      I sniknet samyj derzostnyj hrabrec;
                      YA vyrvu medvezhat u zlobnoj matki,
                      Ne otstuplyu pered revushchim l'vom,
                      CHtoby tebya dobyt'. No vot beda:
                      Syad' Gerkules s rabom svoim Lihasom
                      I v kosti razygraj, kto iz dvoih
                      Iz nih sil'nej, tak ved' brosok pobednyj
                      Mog by sluchajno sdelat' slabyj rab, -
                      I vot moguchij pobezhden plyugavym.
                      Mogu i ya, po slepote Fortuny,
                      Nespravedlivo proigrat' tebya
                      I umeret' ot gorya.

                                   Porciya

                                         Po uslov'yu,
                      Nado il' otkazat'sya vybirat',
                      Ili poklyast'sya, chto, ne ugadavshi,
                      Vy bez zheny ostanetes' navek -
                      Bezbrachnyj. Tak chto vzves'te horoshen'ko.

                             Princ Marokkanskij

                      Dam klyatvu ya. Vedite zhe k larcam.

                                   Porciya

                      Sperva v chasovnyu - dlya svershen'ya klyatvy.
                      A posle, dnem, svershitsya vybor vash.

                             Princ Marokkanskij

                      I k vecheru ya budu chelovek
                      Schastlivyj ili proklyatyj navek.

                             Truby. Vse uhodyat.


                                  Scena 2

                      Veneciya. Ulica. Vhodit Lanchelot.

                                  Lanchelot

     Neuzhto  zhe  sovest'  moya ne dast mne sbezhat' ot zhida, ot moego hozyaina!
D'yavol,  vrag  roda  chelovecheskogo, tak i tretsya u loktya, iskushaet, tolkaet:
"Gobbo, Lanchelot Gobbo, dobryj Lanchelot", ili "dobrejshij Gobbo", ili "dobryj
Lanchelot  Gobbo,  -  dejstvuj  nogami,  zadaj  strekacha, sverkni pyatkami". A
sovest'  ubezhdaet.  "Net.  Uderzhis',  chestnyj  Lanchelot, osteregis', chestnyj
Gobbo",  ili,  kak  vyshepomyanuto,  "chestnyj  Lanchelot  Gobbo,  -  ne ubegaj,
otbryknis'  ot  soblazna".  A  d'yavol  otvazhnejshe  klichet v dorogu: "Nno!" -
ponukaet  nechistyj. - "Ubegaj! Muzhajsya i, vsego svyatogo radi, ulepetyvaj!" A
sovest',  povisnuv u serdca na shee, premudro usoveshchivaet: "Moj chestnyj druzhe
Lanchelot!"  -  YA ved' syn chestnogo roditelya ili, vernej, roditel'shi, ibo moj
otec  slegka  pripahivaet,  chutochku  podgulyal...  Sovest' velit "Ni s mesta,
Lanchelot!"  "Poshevelivajsya!"  -  zovet  d'yavol.  "Ne  shevelis'!"  -  tverdit
sovest'.  "Sovest',  - govoryu ya, - ty prava". "D'yavol, - govoryu, - ty prav".
Ved'  esli  slushat'  sovest', to nado ostavat'sya u zhida-hozyaina, a on, spasi
Gospodi,  sam  vrode  d'yavola. A ubegat' - ved' znachit slushat' iskusitelya, a
on,  ne  k  nochi bud' pomyanut, diyavol i est'. A moj zhid - ved' eto d'yavol vo
ploti, - i, po sovesti, sovest' moya - slishkom zhestkaya sovest', raz ona velit
mne  ostavat'sya  u  zhida.  D'yavol-vrag  bolee  sovetuet  podruzheski. Slushayu,
d'yavol, tebya, dayu strekacha, ubegayu.

                      Vhodit staryj Gobbo s korzinkoj.

                                   Gobbo

     Molodoj  sin'or,  vot  vy samyj, - pozhalujsta, kak tut projti k sin'oru
evreyu?

                                  Lanchelot
                                (v storonu)

     Da  eto  zh moj urozhdennyj otec! On malo skazat' podslepovat - on tol'ko
chto ne okonchatel'no slepoj, - i ne uznal menya. Poputayu-ka ya ego.

                                   Gobbo

     Gospodin molodoj sin'or, pozhalujsta, kak tut projti k sin'oru evreyu?

                                  Lanchelot

     Na  blizhnem  povorote poverni napravo, a na blizhajshem - nalevo, a uzh na
samom na blizhajshem nikuda ne svorachivaj, a beri vniz kosvenno k domu zhida.

                                   Gobbo

     Presvyatye ugodniki, nelegko tuda budet popast'! A skazhite, zhivet u nego
tam Lanchelot, kotoryj tam zhivet?

                                  Lanchelot

     Ty  govorish'  o molodom sin'ore Lanchelote? (V storonu.) Teper' glyadite,
kak zamuch_u_ vodu, dovedu delo do slez. - O molodom sin'ore govorish'?

                                   Gobbo

     On,  sudar',  ne  sin'or, a bednyaka synok. Otec ego, ne hvalyas' govoryu,
chelovek chestnyj da bednyushchij, no, slava Bogu, dostatochno zhivem.

                                  Lanchelot

     Uzh kakim otec ego ni bud', a rech' u nas o molodom sin'ore Lanchelote.

                                   Gobbo

     O prosto Lanchelote, s pozvolen'ya vashej milosti.

                                  Lanchelot

     Sirech'  o  molodom  sin'ore  Lanchelote,  -  uzh poproshu tebya, starik, uzh
poproshu pokorno.

                                   Gobbo

     O Lanchelote, koli ugodno budet vashej milosti.

                                  Lanchelot

     Sirech',  o sin'ore Lanchelote. Tak vot, ne budem govorit' o nem, papasha,
ibo  sej  mladoj  sin'or  - po velen'yu roka i sudeb i treh Priparok i vsyakih
takih vetvej znaniya - prestavilsya ili, proshche skazat', otpravilsya na nebesa.

                                   Gobbo

     Upasi Gospod'! Parnishka byl mne posohom, podporoj moej starosti.

                                  Lanchelot
                                (v storonu)

     Neuzhto  pohozh  ya  na  zherd'  ili dubinu, na posoh ili na podporku? - Ne
uznaesh' menya, otec?

                                   Gobbo

     O  gore  mne!  Ne znayu ya vas, molodoj gospodin, no proshu vas, skazhite -
zhiv moj malyj (upokoj Gospodi ego dushu) ili pomer?

                                  Lanchelot

     Tak-taki ne uznaesh' menya, otec?

                                   Gobbo

     Oho-ho! Ne uznayu vas, sudar', - ya glazami slab.

                                  Lanchelot

     Bud'  ty  hot'  i  silen  glazami, i togda neprosto by uznat'. Umen tot
otec,  chto mozhet otlichit' svoih detej. Nu ladno, starina, - vot tebe novosti
o  tvoem syne. (Stanovitsya na koleni.) Daj mne svoe blagosloven'e. Pravdu ne
utaish',  ubijstvo  nadolgo  ne  skroesh',  otcovstvo  skryt'  mozhno, odnako v
konce koncov pravda vyjdet na svet.

                                   Gobbo

     Vstan'te,  sudar', proshu vas - vy ne syn moj, vy ne Lanchelot, byt' togo
ne mozhet.

                                  Lanchelot

     Ne  budem  bol'she  duraka valyat' - blagoslovi menya. YA Lanchelotom byl, ya
syn tvoj esm' i dityatkom tvoim ostanus'.

                                   Gobbo

     Ne mogu poverit', chtob vy byli moj syn.

                                  Lanchelot

     Ver'  ne  ver', a ya Lanchelot i sluzhu u zhida, i Mardzheri, zhena tvoya, mne
bespremenno mat'.

                                   Gobbo

     I  vpryam' ee zvat' Mardzheri. Esli ty pravda Lanchelot, togda voistinu ty
plot' i krov' moya. (Soslepu shchupaet emu zatylok.) No Gospodi moj Bozhe, chto za
borodu ty otrastil. V nej volos bol'she, chem u moego konyagi Dobbina v hvoste.

                                  Lanchelot

     Togda,  vidno,  u  Dobbina hvost koroteet s godami. Kogda ya ego proshlyj
raz videl, hvost byl povolosatej borody.

                                   Gobbo

     Kak  ty  peremenilsya,  gospodi!  Nu, ladish' ty so svoim hozyainom? YA emu
nesu podarok. V ladu zhivete s nim?

                                  Lanchelot

     Da uzh takoj u nas lad, chto naladilsya ya ubezhat' chem podal'she. Hozyain moj
-  zhid  iz zhidov. Podarok emu? Petlyu emu pen'kovuyu! YA s goloda u nego dohnu.
(Polozhiv sebe na grud' levuyu ruku i rastopyriv pal'cy, budto rebra, provodit
po  nim otcovoj rukoj.) Vse moi pal'cy mozhno rebrami pereschitat'. YA rad, chto
ty  prishel, otec, - podarok svoj otdash' sin'oru odnomu, Bassanio. U nego dlya
slug  livrei pryamo kak s igolochki, - i ya libo emu sluzhit' budu, libo na kraj
sveta  ubegu. - Uh ty, kak nam vezet. On sam idet syuda. Skorej davaj k nemu,
otec. ZHid budu, ne ostanus' u zhida.

          Vhodit Bassanio s Leonardo i eshche s odnim-dvumya slugami.

                                  Bassanio

     Mozhete  i  tak  sdelat', no pobystrej, chtoby uzhin ne pozdnee chem k pyati
chasam.  Pis'ma  eti otnesti, livrei - v rabotu, i priglasi Graciano domoj ko
mne.

                            Odin iz slug uhodit.

                                  Lanchelot

     Pristupaj k nemu, otec!

                                   Gobbo

     Spasi Gospod' vashu milost'.

                                  Bassanio

     Blagodaryu. Tebe ugodno chto-nibud'?

                                   Gobbo

     Vot syn moj, sudar', - malyj bednyj...

                                  Lanchelot

     Ne  bednyj,  sudar',  a bogatomu zhidu sluga i hochet, a chego, rastolkuet
otec.

                                   Gobbo

     Emu tyagoten'e, kak ono govoritsya, krajnee sluzhit'...

                                  Lanchelot

     CHtob kanitel' ne razvodit' - sluzhu ya u zhida i zhelayu, a chego, rastolkuet
otec.

                                   Gobbo

     U nego s hozyainom druzhba, s pozvolen'ya vashej milosti, razladilas'...

                                  Lanchelot

     Koroche  i  vernej  skazat',  zhid  menya utesnil, i potomu zhelayu, a chego,
rassusolit otec, chelovek, blagodaren'e Bogu, staryj.

                                   Gobbo

     U menya tut miska s golubyami, prines dlya radi vashej milosti, i pros'ba u
menya...

                                  Lanchelot

     Koroche, kasatel'na pros'ba menya, a v chem, vasha milost' uslyshit ot etogo
chestnogo, hotya i starika ubogogo, papashi moego.

                                  Bassanio

     Odin govori kto-nibud'. CHto vam ugodno?

                                  Lanchelot

     Sluzhit' u vashej milosti.

                                   Gobbo

     V samuyu tochku popadeno.

                                  Bassanio

                      Ty mne izvesten, - ya tebya beru.
                      SHejlok, hozyain tvoj, segodnya mne
                      Tebya hvalil. No znaj - brosaesh' sluzhbu
                      U bogacha i k bednyaku idesh'.

                                  Lanchelot

     Staroe  prislov'e  govorit:  "Bozh'ya  blagodat' vernej dostatka". Tak uzh
podelilos' - u sin'ora SHejloka dostatok, a u vas bozh'ya blagodat'.

                                  Bassanio

                      Ty horosho skazal. Stupajte oba.
                      S prezhnim hozyainom svoim prostis',
                      A posle prihodi k nam.
                                  (Sluge.)
                                             Popestree
                      Livreyu emu vydat'. Ne zabud'.

                                  Lanchelot

     Poshli,  otec.  - Nu chto, ne sumel ya sebe najti mesto, a? I yazyk u menya,
skazhesh',  ploho priveshen? Da esli u kogo v Italii - iz lyudej klyatvosposobnyh
-  nachertana  krashe  sud'ba na ladoni, to schastlivyj eto chelovek. (Glyadit na
ladon'.)  Liniya zhizni ubogon'kaya - vsego-to mne sulit pyatnadcat' zhen. Vdovic
odinnadcat'  i  devic  devyat'  -  eto  zh  cheloveku na odin zub. I trizhdy mne
izbegnut'  vodnoj  gibeli,  da  chut' ne zarezat'sya kraem periny - eto zhe vse
melochishka. Net uzh, Fortuna dlya menya babenka dobraya. Idem, otec. S moim zhidom
ya rasproshchayus' migom. (Uhodit vmeste so starym Gobbo.)

                                  Bassanio

                      Tak ty uzh, Leonardo, ne zabud'.
                      Kupivshi eto, razmesti na sudne
                      I totchas vorotis', - ved' nynche ya
                      Druz'yam serdechnym zadayu pirushku.

                                  Leonardo

                      Uzh postarayus' i ne zaderzhus'.
                           (Othodit ot Bassanio.)

                              Vhodit Graciano.

                                  Graciano

                      Gde tvoj hozyain?

                                  Leonardo

                                        Zdes'. Von on idet.
                                 (Uhodit.)

                                  Graciano

                      Sin'or Bassanio!

                                  Bassanio

                                       Graciano!

                                  Graciano

                                                 Pros'bu
                      Imeyu k vam.

                                  Bassanio

                                  Schitajte, chto ona
                      Ispolnena.

                                  Graciano

                                 YA dolzhen s vami plyt'
                      V Bel'mont.

                                  Bassanio

                                   Nu chto zhe. Raz dolzhny, izvol'te. -
                      No slushaj, Graciano: slishkom ty
                      SHumliv i grub. Ono tebe idet,
                      My etogo v ukor tebe ne stavim.
                      No tem, kto ne znakom eshche s toboj,
                      Pokazhesh'sya ty slishkom neobuzdan.
                      Proshu tebya, umer' svoj bujnyj duh
                      Holodnoj kaplej skromnosti. Inache
                      Kak by ne ruhnuli moi nadezhdy
                      Bel'montskie iz-za tvoih maner.

                                  Graciano

                      Sin'or Bassanio - pover'te slovu,
                      Primu ya trezvyj i stepennyj vid
                      I rech' ot krepkih slov pochti ochishchu.
                      Ne budu rasstavat'sya s psaltyrem,
                      I, tak vot shlyapoyu prikryv glaza,
                      Vo vremya predobedennoj molitvy
                      So vzdohom stanu govorit' "Amin'".
                      Vse, vse prilich'ya budu soblyudat',
                      Kak babushke ponravit'sya reshivshij,
                      V pochtitel'nosti natorelyj vnuk.

                                  Bassanio

                      Nu chto zh, posmotrim.

                                  Graciano

                                           Tol'ko ne segodnya.
                      Noch' nyneshnyaya shalaya ne v schet.

                                  Bassanio

                      Da, bylo b zhal' smirennichat'. YA dazhe
                      Prosil by nynche posmelej shalit'.
                      Druz'ya hotyat segodnya veselit'sya.
                      No do svidan'ya. ZHdut eshche dela.

                                  Graciano

                      A ya sejchas k Lorenco i drugim.
                      My k uzhinu pribudem vsej kompan'ej.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 3

        Veneciya. Komnata v dome SHejloka. Vhodyat Dzhessika i Lanchelot.

                                  Dzhessika

                      Mne zhal', chto ty vot tak nas pokidaesh'.
                      V nashem adu ty byl veselyj chert.
                      Tut bez tebya eshche skuchnee budet.
                      ZHelayu schast'ya. Vot tebe dukat.
                      Za uzhinom Lorenco ty uvidish':
                      Hozyainom tvoim on priglashen.
                      Vruchi emu eto pis'mo - sekretno.
                      Proshchaj zhe. Ne hochu, chtoby otec
                      Uvidel nas s toboj za razgovorom.

                                  Lanchelot

     Proshchaj!  YAzyk  moj prepotykaetsya v slezah, krasavica ty nehrist', milaya
zhidovochka! Krepko ya oshibus', esli hristianin tebya ne uvoruet otsyuda. No bud'
zdorova.  Moj  muzhestvennyj  duh  podmok  ot  etoj  durackoj  slezy. Proshchaj!
(Uhodit.)

                                  Dzhessika

                      Schastlivo, dobryj Lanchelot. -
                      Styzhus' byt' dochkoj svoego otca,
                      A eto greh, uvy mne, greh skvernejshij.
                      No doch' emu ya tol'ko lish' po krovi,
                      A ne dushoj. Sderzhi zhe obeshchan'e,
                      I skoro stanu, o Lorenco moj,
                      YA hristiankoj i tvoej zhenoj.
                                 (Uhodit.)


                                  Scena 4

        Veneciya. Ulica. Vhodyat Graciaio, Lorenco, Salerno i Solanio.

                                  Lorenco

                      My uliznem, kogda nachnetsya uzhin,
                      Pereryadimsya doma u menya
                      I v tot zhe chas vernemsya.

                                  Graciano

                                               Ne uspeli
                      My podgotovit' etot maskarad.

                                  Salerio

                      I net u nas eshche fakelonoscev...

                                  Solanio

                      Vse nadobno ustroit' elegantno,
                      A inache ne stoit voobshche.

                                  Lorenco

                      Sejchas chetyre - dva chasa v zapase
                      U nas...
                        (Vhodit Lanchelot s pis'mom.)
                               CHto novogo, drug Lanchelot?

                                  Lanchelot

     Ezheli vskroete, tam, verno, budet oznacheno.

                                  Lorenco

                      YA znayu ruku. CHetkaya ruka.
                      Prelestnaya ruka - svetlej bumagi.

                                  Graciano

                      Navernyaka lyubovnoe pis'mo.

                                  Lanchelot

     Otklanyat'sya dozvol'te.

                                  Lorenco

                      Kuda idesh' ty?

                                  Lanchelot

     Da  vot,  sudar',  priglasit'  starogo  hozyaina-zhida otuzhinat' u novogo
hozyaina-hristianina.

                                  Lorenco

                      Vot za trudy.
                               (Daet den'gi.)
                                     I Dzhessike shepni,
                      CHto ya pridu, kak my ugovorilis'.
                             (Lanchelot uhodit.)
                      Idemte, gospoda.
                      Gotov'te vashi maski i naryady.
                      Fakelonosec est' uzh u menya.

                                  Salerio

                      Idu bez promedlen'ya.

                                  Solanio

                                            I ya tozhe.

                                  Lorenco

                      Sojdemsya u Graciano - cherez chas.

                                  Salerio

                      Otlichno.
                        (Salerio i Solanio uhodyat.)

                                  Graciano

                      Pis'mo ot miloj Dzhessiki, konechno?

                                  Lorenco

                      Tait' ne stanu. Pishet mne ona,
                      Kak iz domu ee vernej pohitit',
                      I skol'ko zolota beret, kamnej,
                      I chto kostyum pazha uzhe dostala.
                      Da, esli SHejloka na nebo vpustyat,
                      To razve radi docheri ego.
                      I esli put' ej omrachit' posmeyut
                      Nevzgody, to pod tem predlogom tol'ko,
                      CHto on otec ee, lzhevernyj zhid. -
                      Idem, prochtesh' dorogoj. Mne teper'
                      Lyubimaya fakelonoscem budet.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 5

           Veneciya. Pered domom SHejloka. Vhodyat SHejlok i Lanchelot
                           (v shutovskoj livree).

                                   SHejlok

                      Uvidish' sam, vooch'yu ubedish'sya,
                      Kakaya raznica - ej, Dzhessika! -
                      Mezhdu Bassanio - ej, Dzhessika! -
                      I starym SHejlokom. Kak zdes', ne budesh'
                      Tam obzhirat'sya, dryhnut' i hrapet'
                      I neputem iznashivat' odezhdu.
                      Da gde zh ty, Dzhessika!

                                  Lanchelot

                                              |j, Dzhessika!

                                   SHejlok

                      A ty chego oresh'? Tebya ne prosyat.

                                  Lanchelot

     Vasha  milost'  vsegda  ved'  zhalovalis',  chto ya bez ponukan'ya nichego ne
delayu.

                              Vhodit Dzhessika.

                                  Dzhessika

                      Vy zvali? CHto ugodno vam, otec?

                                   SHejlok

                      YA priglashen na uzhin. Vot klyuchi.
                      Zachem idu, ne znayu. Priglashayut
                      Ne po lyubvi, a podol'stit'sya chtob.
                      No vse zh pojdu - iz nenavisti k motu,
                      K tranzhiru hristianskomu - pomoch'
                      Emu proest' imushchestvo. Dochurka,
                      Glyadi za domom. Luchshe b ne hodit'...
                      Navislo nado mnoyu chto-to zloe.
                      Mne snilis' nynche zolota meshki.

                                  Lanchelot

     Net  uzh,  pozhalujsta,  sin'or,  pozhalujte  -  moj  molodoj  hozyain  vas
do-zhida-etsya.

                                   SHejlok

     Ne dozhdet...

                                  Lanchelot

     I  u nih tam zateyano - ne govoryu, chto budut ryazhenye, no ezheli budut, to
ne  zrya  u  menya  krov'  iz nosu shla v shest' utpa na chistyj ponedel'nik, chto
prishlos' akurat na pokayannuyu sredu tomu chetyre goda pod vecher.

                                   SHejlok

                      CHto, maski tozhe budut? Dzhessika!
                      Dveri zapri! Kak baraban zaslyshish'
                      I krivosheej flejty gnusnyj pisk,
                      To ne karabkajsya na podokonnik
                      I ne vysovyvajsya ty glazet'
                      Na etih hristian, na skomorohov
                      Krashenolicyh. Domu moemu
                      Zatkni vse ushi - to est' okna vse
                      Zahlopni, chtoby shum pustoporozhnih
                      Durachestv ne pronik v stepennyj dom.
                      YA posohom Iakova klyanus', -
                      CHto pirovat' menya sovsem ne tyanet.
                      Pojdu, odnako. - Ty stupaj vpered,
                      Skazhi, chto ya pridu.

                                  Lanchelot

                                           Idu, sin'or moj.
                                (Dzhessike.)
                      A ty, sin'ora, vse zh v okno glyadi:
                      Tut projti nameren - goj,
                      Da kakoj zhe dorogoj!
                                 (Uhodit.)

                                   SHejlok

                      CHto govorit Agarino otrod'e?

                                  Dzhessika

                      Skazal: "Proshchajte, gospozha", - i vse.

                                   SHejlok

                      Durak on dobrodushnyj, no prozhorliv.
                      I umu-razumu ego uchit',
                      CHto bystrote ulitku. Spit ves' den',
                      Kak dikie koty. Bezdel'nym trutnyam
                      V moem rabochem ul'e mesta net.
                      I potomu rasstalsya s nim. Puskaj.
                      Bassanio s nim bystree protranzhirit
                      CHuzhie denezhki. Idi zhe v dom.
                      Vozmozhno, ya sejchas zhe i vernus'.
                      Kak ya velel tebe, zapri vse dveri.
                      Dver' na zamok - celej domok.
                      Bol'shoj v prislov'e etom prok.
                                 (Uhodit.)

                                  Dzhessika

                                                    Proshchaj zhe.
                      I esli povezet mne do konca,
                      Teryaesh' doch', teryayu ya otca.

                                  Uhodit.


                                  Scena 6

          Tam zhe. Vhodyat Graciano i Salerio v maskaradnyh naryadah.

                                  Graciano

                      Vot i naves tot samyj. Tut Lorenco
                      Naznachil zhdat'.

                                  Salerio

                                        A chas uzhe pochti
                      Proshel naznachennyj.

                                  Graciano

                                          I eto stranno.
                      Vlyublennym ne opazdyvat' - speshit'
                      Prisushche.

                                  Salerio

                                O, vdesyatero bystree
                      Veneru golubk_i_ ee nesut
                      Na pooshchren'e pervogo svidan'ya,
                      CHem na osleplen'e proshlyh klyatv lyubvi.

                                  Graciano

                      Da, vechno tak. Kto vstanet posle pira
                      S takoj zhe tyagoj k yastvam, kak sadyas'?
                      Gde kon', chtob s tem zhe pylom garceval
                      V konce manezhnyh ezdok, kak v nachale?
                      Vsegda stremlen'e zharche obladan'ya.
                      Vot, razukrashen flagami, korabl',
                      Kak molodoj gulyaka i naslednik,
                      Rezvo plyvet iz gavani rodnoj, -
                      I veter l'net k nemu umil'noj shlyuhoj!
                      Vot vozvrashchaetsya domoj korabl',
                      Kak bludnyj syn, nasledstvo rastochivshij, -
                      Rebra torchat, v lohmot'yah parusa, -
                      Ego obnishchil veter alchnoj shlyuhoj!

                              Vhodit Lorenco.

                                  Salerio

                      Syuda idet Lorenco. Pomolchim.

                                  Lorenco

                      Druz'ya, za opozdanie prostite.
                      Ne ya, dela moi tomu vinoj.
                      Pridetsya l' vam nevestu umykat',
                      YA budu zhdat' vas tak zhe terpelivo.
                      Vot tut zhivet evrej, moj test'. - Au!

     V okne naverhu poyavlyaetsya Dzhessika, pereryazhennaya mal'chikom-pazhom.

                                  Dzhessika

                      Kto vy? Udostoverit'sya hochu,
                      Hotya i tak uznala etot golos.

                                  Lorenco

                      Lorenco - tvoj lyubimyj.

                                  Dzhessika

                      Da, ty Lorenco. Ty lyubimyj moj,
                      Ibo kogo zh eshche lyublyu tak sil'no?
                      Ty znaesh' - vsya tebe prinadlezhu ya.

                                  Lorenco

                      Nebo - svidetel' pravdy etih slov.

                                  Dzhessika

                      Lovi moj larchik. Stoit on togo.
                      YA rada, chto temno, menya ne vidno.
                      Ved' ya naryada svoego styzhus'.
                      Lyubov' slepa, vlyublennye ne vidyat,
                      Kakimi sumasbrodstvami greshat, -
                      Inache, glyadya, kak pereryadilas',
                      Amur by za menya ves' pokrasnel.

                                  Lorenco

                      Spuskajsya. Budesh' mne fakelonoscem.

                                  Dzhessika

                      Kak? Budu osveshchat' sama sebya?
                      Styd sobstvennyj otkroyu vsemu svetu?
                      Ne otkryvat' mne nado - ukryvat'.

                                  Lorenco

                      Da ty ukryta, milaya, vpolne
                      Svoim krasivym pazheskim naryadom.
                      Potoropis'.
                      Noch' n_a_ nogu legka i uskol'zaet,
                      A zhdut nas u Bassanio na piru.

                                  Dzhessika

                      Sejchas. Zapru lish' dveri, na proshchan'e
                      Eshche dukatami pozolotyas'.
                               (Skryvaetsya.)

                                  Graciano

                      Klyanusya klobukom, to ne evrejka,
                      A hristianka.

                                  Lorenco

                                     Kak ee lyublyu ya
                      Za yavnyj um, za yavnuyu krasu
                      I za uzhe dokazannuyu vernost'!
                      I ej - razumnoj, vernoj i prekrasnoj -
                      YA budu veren stojkoyu dushoj.

                              Vhodit Dzhessika.

                      Uzhe soshla? - Nu, drugi, pospeshim
                      Teper' navstrechu maskam ostal'nym.

            Uhodit vmeste s Dzhessikoj i Salerio. Vhodit Antonio.

                                  Antonio

                      Kto zdes'?

                                  Graciano

                                 Sin'or Antonio?

                                  Antonio

                      |h, Graciano! Gde zhe vse drugie?
                      Uzh devyat' bilo, i druz'ya vas zhdut.
                      Pir prekrashchen. Peremenilsya veter.
                      Bassanio sejchas vzojdet na bort.
                      YA dvadcat' chelovek poslal za vami.

                                  Graciano

                      YA rad. Ne terpitsya mne vo vsyu pryt',
                      Podnyavshi parusa, k Bel'montu plyt'.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 7

Bel'mont. Komnata v dome Porcii. Fanfary. Vhodyat Porciya i princ Marokkanskij
                             so svoimi svitami.

                                   Porciya

                      Otdernite zavesu. Vot larcy.
                      Pust' blagorodnyj princ svershit svoj vybor.

                             Princ Marokkanskij

                      Napisano na pervom, zolotom:
                      "Vybrav menya, najdesh' to, chto zhelanno mnogim".
                      A na vtorom, serebryanom larce:
                      "Vybrav menya, poluchish' po tvoim zaslugam".
                      Larec svincovyj, tretij, grub i ser
                      I pryamo, grubo predosteregaet:
                      "Vybrav menya, ty vse otdash', ty vsem risknesh'".
                      Kak budu znat', chto pravil'no ya vybral?

                                   Porciya

                      V odnom iz treh taitsya moj portret.
                      I stoit lish' najti ego - ya vasha.

                             Princ Marokkanskij

                      Naprav' menya, bog nekij! Perechtu
                      Opyat'. Larec svincovyj ugrozhaet:
                      "Vybrav menya, ty vse otdash', ty vsem risknesh'".
                      Otdat' - za chto? Risknut' - radi svinca?
                      No vsem riskuyut ved' ne radi hlama.
                      Net, ne unizhu pomyslov zlatyh
                      Do tuskloty svincovoj - nichego
                      Ne dam svincu i ne postavlyu ni kon.
                      CHto devstvennoe serebro sulit?
                      "Vybrav menya, poluchish' po tvoim zaslugam".
                      Tak. Po zaslugam. Vzves'-ka ne spesha
                      Svoi zaslugi, vityaz' Marokkanskij.
                      Po-moemu, zaslugi veliki.
                      A vdrug ih malo dlya takoj nevesty?
                      No etogo boyat'sya - oznachalo b
                      Sebya unizit'. Po rozhden'yu ya
                      Ee dostoin, po svoim bogatstvam,
                      Po kachestvam, da i po vospitan'yu.
                      I sverh togo, ya zasluzhil ee
                      Svoej lyubov'yu. Ne izbrat', li tut zhe
                      Serebryanyj larec? No prezhde snova
                      YA zolotuyu nadpis' perechtu:
                      "Vybrav menya, najdesh' to, chto zhelanno mnogim".
                      To est' ee. ZHelanna vsem ona.
                      K zhivoj svyatyne sej na poklonen'e
                      S®ezzhayutsya so vseh koncov zemli.
                      Girkanskie tigrinye mesta,
                      Aravii pustynnye bezbrezh'ya
                      Bol'shoj dorogoj stali dlya knyazej,
                      Syuda speshashchih Porciyu uvidet'.
                      I gordyj greben' shtormovoj volny,
                      V lico nebes plyuyushchej, - ne pregrada
                      Dlya chuzhezemnyh princev. SHir' morskaya
                      Teper' dlya nih, kak uzen'kij ruchej, -
                      Lish' pereplyt' by, Porciyu uvidet'.
                      V odnom iz etih treh - ee portret.
                      V svincovom, chto l'? Koshchunstvo tak i dumat'.
                      Ne dlya nee mogil'nik iz svinca,
                      Ubogij, tusklyj. Ne poveryu takzhe,
                      Ee chtob vmurovali v serebro,
                      CHto zolota vdesyatero deshevle.
                      Net, greh i dumat'! Perlu, kak ona,
                      Lish' mozhet zoloto sluzhit' opravoj.
                      Na anglijskoj monete zolotoj
                      Nedarom angel sverhu nachekanen.
                      A zdes' vnutri on - zolotom odet.
                      Klyuch dajte. Nepremenno zdes' portret.

                                   Porciya

                      Vot klyuch. I esli zdes' menya najdete,
                      Togda ya vasha.

                       Princ otpiraet zolotoj larec.

                             Princ Marokkanskij

                                     O, proklyat'e! CHto tut?
                      YA vizhu cherep, i v pustoj glaznice
                      Bumazhnyj svitok. Razvernu, prochtu:
                         Davno poslovica tverdit:
                         Ne vse to zlato, chto blestit.
                         No vse zh na udochku siyu
                         Ohochih mnozhestvo lovlyu
                         Prodat' za vneshnost' zhizn' svoyu.
                         Zlachenyj grob tait chervej.
                         A byl by ty, hrabrec, mudrej -
                         Ne to by vybral. CHto zh, prosti.
                         A schast'ya uzh i sled prostyl.
                         Da, posle pylkih vseh trudov
                         Nastalo vremya holodov.
                      Proshchaj zhe, Porciya. Pechal' v grudi.
                      No proigral - molchi i uhodi.

                      Fanfary. Princ so svitoj uhodit.

                                   Porciya

                      I slava Bogu. Ne nuzhny mne, pravo,
                      Muzh'ya takogo oblika i nrava.
                      Zadernite zavesu.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 8

                 Veneciya. Ulica. Vhodyat Salerio i Solanio.

                                  Salerio

                      Da net, ya videl, kak otplyl Bassanio.
                      I Graciano byl tam. No - uveren -
                      Lorenco netu s nimi na bortu.

                                  Solanio

                      Svoimi krikami negodnik zhid
                      S posteli podnyal dozha. Tot poshel s nim
                      Obyskivat' korabl'.

                                  Salerio

                                          On opozdal.
                      Uplyl korabl'. No dolozhili dozhu,
                      CHto videli, mol, Dzhessiku s Lorenco
                      V gondole na kanale, a ne zdes'.
                      K tomu zh Antonio zaveril dozha,
                      CHto net ih na otplyvshem korable.

                                  Solanio

                      YA v zhizni ne slyhal takogo vzryva
                      Sumburno perepletshihsya strastej.
                      Sobachij zhid na ulicah vopil:
                      "O moya dochka! O moi dukaty!
                      Sbezhat' s hristianinom! Gde sud'ya?
                      Gde pravosud'e? Gde moya dochurka?
                      Meshok! Dva zapechatannyh meshka
                      Dvojnyh dukatov doch' uvorovala!
                      I dva yajca - dva kamnya dragocennyh!
                      Gde pravosud'e? Doch' vernite mne!
                      S nej moi kamni, s nej moi dukaty!"

                                  Salerio

                      I vse venecianskie mal'chishki
                      Begut za nim, kricha: "Gde moya doch'?
                      Gde moi yajca? Gde moi dukaty?"

                                  Solanio

                      Dobrejshemu Anton'o ni na chas
                      Teper' nel'zya zameshkat'sya s uplatoj,
                      Inache vymestitsya vse na nem.

                                  Salerio

                      Da, kstati, - ya s francuzom tolkoval
                      Vchera i slyshal: v tom morskom prolive,
                      CHto otdelyaet Angliyu ot nih,
                      Razbilos' nashe sudno s cennym gruzom.
                      YA molcha vspomnil ob Antonio;
                      Ne daj Bog - ne ego li eto sudno.

                                  Solanio

                      Ty soobshchi emu, no ostorozhno,
                      CHtoby ne slishkom ogorchit'.

                                  Salerio

                                                 Dobrej
                      Net v mire cheloveka. Videl ya,
                      Kak on s Bassanio v portu proshchalsya.
                      Tot govorit emu, chto pospeshit
                      Vernut'sya, no Antonio v otvet
                      "Ne nado, ne speshi, ne komkaj dela
                      Lyubovnogo, dozhdis' blagoj pory.
                      A vekselem dushi ne omrachaj ty,
                      Bud' vesel, ves' otdajsya svatovstvu
                      I dolzhnym iz®yavleniyam lyubovi".
                      I otvernulsya on, skryvaya slezy,
                      Ne glyadya ruku protyanul nazad
                      I krepkim, zadushevnejshim pozhat'em
                      Prostilsya s drugom.

                                  Solanio

                                           Dumaetsya mne,
                      On lyubit zemlyu tol'ko radi druga.
                      Pojdem k nemu, rasseem grust' ego
                      Otradnym chem-nibud'.

                                  Salerio

                                            Idem, konechno.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 9

          Bel'mont. Komnata v dome Porcii. Vhodyat Nerissa i sluga.

                                  Nerissa

                      Bystrej, bystrej otdergivaj zavesu, -
                      Princ Aragonskij klyatvu dal uzhe
                      I vybirat' larec pridet nemedlya.

            Fanfary. Vhodyat princ Aragonskij so svitoj i Porciya.

                                   Porciya

                      Vot, blagorodnyj princ, vse tri larca.
                      V odnom iz nih portret moj. Esli vybor
                      Padet vash na nego, sygraem svad'bu.
                      No esli net - togda bez dal'nih slov
                      Pridetsya vam uehat'.

                              Princ Aragonskij

                                            YA poklyalsya,
                      Vo-pervyh, nikogda i nikomu
                      Ne otkryvat', kakoj larec ya vybral;
                      Zatem, neveren esli budet vybor,
                      To navsegda ostat'sya bez zheny;
                      I, v-tret'ih, neudachu poterpev,
                      Bel'mont bez promedleniya pokinut'.

                                   Porciya

                      Kazhdyj, reshivshijsya pojti na risk
                      Radi moej osoby nedostojnoj,
                      Poklyast'sya dolzhen v etih treh veshchah.

                              Princ Aragonskij

                      YA tak i sdelal. Pomogi, Fortuna,
                      Nadezhdam serdca! Zolotoj larec,
                      Serebryanyj... CHto govorit svincovyj?
                      "Vybrav menya, ty vse otdash', ty vsem risknesh'".
                      Otdat'? Risknut'? - Net, ne za etu serost'.
                      A zolotoj? Gm". Nu-ka, perechtem:
                      "Vybrav menya, najdesh' to, chto zhelanno mnogim".
                      No "mnogim" mozhet oznachat' tolpu,
                      Kotoraya klyuet na pokaznoe,
                      Primanivayushchee glupyj glaz
                      Svoeyu vneshnost'yu. Vot tak zhe lepit
                      Na vneshnih stenah lastochka gnezdo,
                      Otkrytoe nenast'yu i neschast'yu.
                      Net, chto dlya mnogih, to ne dlya menya.
                      S varvarskoj chern'yu ne hochu smeshat'sya.
                      A ty, serebryanyj hranitel' klada,
                      CHto vozglashaesh' nadpis'yu svoej?
                      "Vybrav menya, poluchish' po tvoim zaslugam".
                      I pravil'no. Komu eto k licu -
                      Fortunu obmanut' zhulikovato
                      I pochest' bez zaslugi poluchit'?
                      Ne smej nosit' regal'i nedostojnyj!
                      O, esli b dolzhnost', znatnost' i pochet
                      Ne prodavalis', a bralis' zaslugoj.
                      Skol'ko unizhennyh by vozneslos'!
                      A iz knyazej skol'ko vernulos' v gryaz' by!
                      I skol'ko by otveyalos' ham'ya
                      Ot zeren chesti! I lyudej dostojnyh
                      Skol'ko nashlos' by v musore vremen
                      I zanovo blesnulo by. No k delu!
                      "Vybrav menya, poluchish' po tvoim zaslugam".
                      Zaslugu vybirayu. Dajte klyuch.
                      Bez promedlen'ya klad svoj otmykayu.

                        Otkryvaet serebryanyj larec.

                                   Porciya

                      Ne stoil etot klad takih razdumij.

                              Princ Aragonskij

                      Odnako chto zdes' vizhu ya? Portret
                      Podmigivayushchego idiota.
                      I pri portrete svitok. YA prochtu.
                      No kak na Porciyu ty nepohozh!
                      No kak ty obmanul moi nadezhdy!
                      "Vybrav menya, poluchish' po tvoim zaslugam".
                      Da neuzheli hari shutovskoj
                      YA tol'ko i dostoin? Vsya nagrada
                      Lish' v etom? Bol'shego ne zasluzhil?

                                   Porciya

                      V opredelen'i sobstvennyh zaslug
                      Ne sud'i my.

                              Princ Aragonskij

                                    CHto govorit mne svitok?
                                 (CHitaet.)
                         Provereno v semi ognyah:
                         ZHelaya ispytat' sud'bu,
                         Okazhesh'sya ty v durakah,
                         Hot' bud' semi pyad_e_j vo lbu.
                         Pojmat' zahochesh' ten' mechty -
                         I, mne podobno, vyjdesh' ty
                         V poserebrennye shuty.
                         ZHenu kakuyu ni voz'mesh',
                         Vse v idioty popadesh'.
                         Stupaj zhe, kuplennyj za grosh.
                      Nu, chego eshche ty zhdesh'?
                      Nechego skazat', horosh -
                      Syuda yavilsya durakom,
                      A uhozhu s shutom vdvoem. -
                      Proshchaj, krasa! Sderzhu zarok,
                      Hot' grusten budet zhizni srok.
                            (Uhodit so svitoj.)

                                   Porciya

                      Na svechke opalilsya motylek.
                      Oh, etot rassuditel'nyj durak -
                      Um dan emu, chtob ugodit' vprosak.

                                  Nerissa

                      Ne zrya govarivali v starinu:
                      Daet sud'ba i petlyu, i zhenu.

                                   Porciya

                      Zaderni zanaves, Nerissa.
                              (Vhodit sluga.)

                                   Sluga

                      A gde sin'ora?

                                   Porciya

                                      CHto tebe, sin'or?

                                   Sluga

                      O gospozha moya, tam u vorot
                      Venecianec yunyj, priskakavshij
                      Goncom ot gospodina svoego
                      S uchtivejshim privetom i darami
                      Bogatymi i vest'yu, chto hozyain
                      Pribudet sledom. YA eshche ne videl
                      Prigozhee poslannika lyubvi.
                      Aprel'skij svetlyj den' tak vozveshchaet
                      Vsyu roskosh' leta, chto uzhe blizka.

                                   Porciya

                      Proshu tebya, dovol'no. YA boyus',
                      Ne okazalos' by, chto on - tvoj rodich,
                      Tak prazdnichno ty rashvalil ego.
                      Idem, idem, Nerissa, poglyadim
                      I polyubuemsya goncom takim.

                                  Nerissa

                      |to Bassanio edet vsled za nim!

                                  Uhodyat.




                                  Scena 1

                 Veneciya. Ulica. Vhodyat Solanio i Salerio.

                                  Solanio

     A kakie vesti na Rial'to?

                                  Salerio

     Da eshche ta vest' ne oprovergnuta, chto u Antonio korabl' s bogatym gruzom
razbilsya  v  prolive  mezhdu  Franciej  i Angliej na Gudvinskih peskah - tak,
po-moemu,  zovetsya  eta opasnejshaya, rokovaya mel', gde lezhat pogrebeny ostovy
mnogih  slavnyh  korablej.  Tam  i  razbilsya on, esli tol'ko ne lzhet kumushka
Molva.

                                  Solanio

     Pust' by na sej raz ona okazalas' samoj brehlivoj kumushkoj iz vseh, chto
kogda-libo  gryzli  imbirnye  pryaniki  i  uveryali  sosedej, budto i vsamdele
oplakivayut  smert'  tret'ego svoego muzha. No chtob ne razglagol'stvovat' i ne
shodit'  s  pryamyh putej nesuesloviya, - uvy, eto pravda, chto dobryj Antonio,
chestnyj Antonio - o, esli b najti dostojnyj epitet dlya etogo imeni!..

                                  Salerio

     Poskorej dobirajsya do tochki.

                                  Solanio

     A? CHto ty skazal?.. Nu, slovom, konec tot, chto Antonio poteryal korabl'.

                                  Salerio

     Pust' by na etom i konec ego poteryam.

                                  Solanio

     Pospeshu  skazat' "amin'", pokuda ne presek molitvu d'yavol - von on idet
k nam vo obraze zhida.

                               Vhodit SHejlok.

     Nu chto, SHejlok? Kakie novosti slyhat' kupecheskie?

                                   SHejlok

     Vy, imenno vy vernej vseh prochih znali, chto moya doch' sovershaet pobeg.

                                  Salerio

     Imenno tak. YA-to i portnogo znal, kotoryj sshil ej kryl'ya dlya uleta.

                                  Solanio

     A  SHejlok  znal,  chto  ptashka vyrosla i chto eto u vseh u nih svojstvo -
operilas' i byla takova.

                                   SHejlok

     I takova est' proklyata.

                                  Salerio

     Konechno, esli ej sud'eyu d'yavol.

                                   SHejlok

     CHtoby sobstvennaya moya plot' i krov' vosstala!

                                  Solanio

     T'fu, staryj grehovodnik! V tvoi gody - chtoby plot' vosstala!

                                   SHejlok

     YA govoryu o dochke - ona moya plot', moya krov'.

                                  Salerio

     Mezhdu  toboj  i  eyu  bol'she raznicy telesnoj, chem mezh agatom i slonovoj
kost'yu.  A  po  krovi  - chem mezhdu vinishchem krasnym i vinom renskim. No skazhi
nam, slyshal ty o morskih poteryah u Antonio?

                                   SHejlok

     Vot  i  eshche  odna  moya beda! Bankrot i tranzhir, ne smeyushchij pochti i nosa
kazat'  na  Rial'to,  - nishchebrod, a byvalo takim gogolem pohazhival po birzhe.
Pust'  tol'ko  prosrochit  platezh!  Lihoimcem  menya  obzyval  -  pust' tol'ko
prosrochit. Za hristianskoe spasibo den'gi ssuzhal - pust' tol'ko prosrochit!

                                  Salerio

     Da esli i prosrochit, ty zhe ne stanesh' zhivorezom. Na chto tebe ego myaso?

                                   SHejlok

     Na  primanku  ryb.  Esli  nichego drugogo, tak mest' moyu ono nasytit. On
menya  beschestil,  ushcherbu  mne  nanes  v polmilliona, radovalsya ubytkam moim,
nasmehalsya   nad   pribytkami,  ponosil  moj  narod,  razbival  moi  sdelki,
rasholazhival  druzej  moih, razgoryachal vragov, - i po kakoj prichine? Po toj,
chto  ya  evrej.  A chto evrej - ne glazami, chto li, smotrit? Ne te zhe, chto li,
ruki  u  evreya,  organy  i  sorazmernosti  tela, ne te zhe chuvstva, vlecheniya,
strasti?  Ne  toj  zhe li pishchej on syt, ne tem zhe oruzh'em ran_i_m, ne temi li
hvoryami  muchim, ne te zhe li ego lekarstva iscelyayut, ne tak zhe greet ego leto
i  studit  zima,  kak i hristianina? Ukolite nas - i razve ne potechet krov'?
Poshchekochite  -  razve  my  ne  zasmeemsya? Esli otravite - ne umiraem razve? I
kogda  prichinite  nam  zlo, to razve ne dolzhny my mstit'? Uzh raz my shodny s
vami  v  ostal'nom,  to  i  v  etom  budem  shodstvovat'.  Esli evrej obidit
hristianina, to hristianin chto? Smirenno terpit? Hristianin mstit. A esli on
obidit  evreya,  to  kak  sleduet evreyu postupit' po hristianskomu smirennomu
primeru? Da tozhe mstit'! Vy nauchaete menya zlodeyaniyu, i ya uzh postarayus' v sem
deyan'e prevzojti svoih uchitelej.

                               Vhodit sluga.

                                   Sluga

     Sin'ory, moj gospodin Antonio sejchas doma i zhelaet s vami potolkovat'.

                                  Salerio

     My ego sami vezde ishchem.

                               Vhodit Tubal.

                                  Solanio

     Von  i  vtoroj idet togo zhe semeni, - a tret'ego takogo ne najti, razve
chto sam Satana obratitsya v zhida.

                      Solanio, Salerio i sluga uhodyat.

                                   SHejlok

     Nu chto, Tubal? CHto slyshno v Genue? Syskal ty moyu dochku?

                                   Tubal

     Slyhat' slyhal o nej vo mnogih mestah, no razyskat' ne udaetsya.

                                   SHejlok

     Tak, tak, tak, tak! Uvezla bril'yant, za kotoryj vo Frankfurte ya dal dve
tysyachi  dukatov. Do sej pory proklyat'e ne padalo tak tyazhko na plemya nashe, ne
obrushivalos'  na  menya  do  sej pory. Dve tysyachi dukatov etot kamen', da eshche
drugie  dorogie-dorogie.  Luchshe by ona lezhala mertvaya u nog moih, i v ushah u
nej  chtob  eti  kamni. Luchshe by v grobu ona lezhala zdes', i chtob ryadom s nej
moi dukaty. I ne najti beglecov. Nu, konechno. I ne znayu skol'ko uzh potracheno
na  poiski.  Da  ty by... Ubytok za ubytkom! Uvorovala stol'ko-to, na rozysk
ushlo stol'ko-to, i ni vozmezdiya, ni vozmeshcheniya. I vse zloschast'ya na moi lish'
plechi, vse vozdyhan'ya - iz moej lish' grudi, vse slezy - iz moih ochej.

                                   Tubal

     No i drugih posetilo neschast'e. V Genue slyhal ya, chto u Antonio...

                                   SHejlok

     Da, da, chto, chto? Neschast'e, neschast'e?

                                   Tubal

     Razbilos' sudno, plyvshee domoj iz Tripoli.

                                   SHejlok

     Blagodaren'e   Gospodu,   blagodaren'e   Gospodu!   I  eto  dostoverno,
dostoverno?

                                   Tubal

     YA govoril so spasshimisya moryakami.

                                   SHejlok

     Spasibo tebe, dobryj Tubal. Horoshaya novost', horoshaya. Ha-ha! V Genue ty
slyshal eto, v Genue.

                                   Tubal

     I  v  Genue zhe vasha dochka, ya slyshal, v odnu noch' protratila vosem'desyat
dukatov.

                                   SHejlok

     Ty   v   menya   kinzhal  vonzaesh'!  Proshchaj  moi  chervoncy!  Vosem'desyat,
vosem'desyat v odin prisest!

                                   Tubal

     So  mnoj  v  Veneciyu pribyli neskol'ko kreditorov Antonio, oni bozhatsya,
chto ne minovat' emu bankrotstva.

                                   SHejlok

     |to mne radost'. YA izmorduyu ego, isterzayu. YA rad.

                                   Tubal

     Odin  iz  nih  pokazyval  mne  kol'co, kotoroe on za martyshku vymenyal u
vashej dochki.

                                   SHejlok

     Propadi ona! Ty menya terzaesh', Tubal. |to kol'co v biryuzoj podarila mne
Liya eshche pered svad'boj. YA ne otdal by ego za million martyshek.

                                   Tubal

     No Antonio razoren bezuslovno.

                                   SHejlok

     Da,  da,  eto  tak,  voistinu  tak.  Idi,  Tubal,  najmi  mne sudebnogo
pristava,  za  dve nedeli vpered s nim uslov'sya. - Pust' tol'ko ne uplatit v
srok,  ya  iz  nego serdce vynu. Bez nego ya tut v Venecii smogu vershit' lyubye
sdelki. Idi, Tubal, - v sinagoge vstretimsya - idi, dobryj Tubal - v sinagoge
nashej, Tubal.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 2

Bel'mont. Komnata v dome Porcii. Vhodyat Bassanio, Porciya, Graciano, Nerissa
                                i obe svity.

                                   Porciya

                      Pomedlite, proshu vas, den'-drugoj,
                      Prezhde chem riskovat'. Nevernyj vybor
                      Nas razluchit. Ne nado toropit'sya.
                      Mne pochemu-to - net, ne iz lyubvi -
                      Ne hochetsya teryat' vas. No ponyatno,
                      CHto ne iz nenavisti ya proshu.
                      No vam, boyus', eshche ne vse ponyatno.
                      Devichij rok - tomit'sya i molchat'.
                      Hotela b, chtob na mesyac ili dva
                      Vy otlozhili vybor. YA mogla by
                      Vam podskazat', no klyatvu by togda
                      Narushila. A klyatvy ne narushu.
                      Byt' mozhet, vyberete vy neverno,
                      I mne togda pridetsya pozhalet',
                      CHto ya klyatvoprestupnicej ne stala.
                      Oh, sglazili menya vashi glaza
                      I razdelili, i napolovinu
                      YA vasha, a drugaya chast' - moya...
                      I, znachit, tozhe vasha. Vsya ya vasha.
                      No zlye nastupili vremena,
                      Lishayushchie prav vladen'ya. Esli,
                      Hot' vasha ya, no okazhus' ne vasha,
                      Vina sud'by v tom budet, ne moya.
                      YA govoryu tak dlinno, chtoby vremya
                      Prodlilos', chtoby vybor ottyanut'.

                                  Bassanio

                      Pozvol'te vybrat'. V etom ozhidan'e
                      YA kak na dybe.

                                   Porciya

                                      Kak na dybe vy?
                      Tak soznavajtes', v chem izmena vasha.

                                  Bassanio

                      Edinstvenno v postydnom spasen'e,
                      CHto ne dostignu ya venca lyubvi.
                      Moya lyubov' s izmenoj nesovmestna,
                      Kak sneg s ognem.

                                   Porciya

                                         No ved' na dybe vy.
                      Skazat' pod pytkoj mozhno chto ugodno.

                                  Bassanio

                      Poobeshchajte mne, chto budu zhit',
                      I vsyu skazhu ya pravdu.

                                   Porciya

                                             CHto zh, zhivite.

                                  Bassanio

                      "ZHivite" znachit dlya menya: "lyubite".
                      Lyublyu - vot i soznalsya ya vo vsem!
                      I pytka radostna, kogda palach
                      Nas uchit sam spasitel'nym otvetam.
                      Gde zhe larcy? - Idu k moej sud'be!

                                   Porciya

                      Zavesu proch'!
                           (Zanaves otdergivayut.)
                                    V odnom iz nih - portret moj.
                      Najdete, esli lyubite menya. -
                      Nerissa i drugie, stan'te oboch'.
                      Muz_y_ka pust' zvuchit - i esli on
                      Poterpit porazhen'e, to, kak lebed',
                      Istaet s pesniyu. A chtob vernej
                      Sravnen'e podoshlo, iz glaz moih
                      Ruch'em-potokom hlynut slezy. Budet
                      Gde lebedyu plyt', pet' i umeret'.
                      A pobedit on - pust' togda muzyka
                      Fanfaroj zazvuchit, chtob vse sklonilis'
                      Pred izbrannym na carstvo, - zazvuchit
                      Rassvetnym pesnoslav'em, zheniha
                      Sladko zovushchim oto sna k venchan'yu.
                      Bassanio idet teper' na boj,
                      Kak Gerkules, spasavshij Gezionu
                      Ot chudishcha morskogo. No bogache
                      Lyubov'yu on, chem Gerkules togda.
                      Stoyu - carevna, otdannaya v zhertvu;
                      A vy - zaplakannyh troyadak hor.
                      Idi, moj Gerkules, spasaj carevnu,
                      CH'e serdce zamiraet pred sud'boj
                      Sil'nej, chem u idushchego na boj.

    Zvuchit muzyka i pesnya, poka Bassanio v razdum'e rassmatrivaet larcy.

                                   Pesnya

                         Gde zarozhdenie lyubvi?
                         V mozgu li, v serdce li, v krovi?
                         Gde pishcha ej, i gde konec?
                         Otvet', mudrec.
                         V ochah rozhdaetsya ona,
                         Vzglyadom pitaetsya ona,
                         I v kolybeli zhe svoej -
                         V ochah konchaetsya ona.
                         Pust' otpoet ee nash zvon.
                         Udarim v kolokol: din'-don!
                         (Vse:) Din'-don, din'-don!

                                  Bassanio

                      A vneshnij vid sposoben i solgat'.
                      Lyudej obmanyvayut ukrashen'ya.
                      V sude krasivyj golos advokata
                      Uspeshno zatushevyvaet zlo.
                      Net okayannoj eresi takoj,
                      CHtob ne nashelsya lob glubokodumnyj
                      I ssylkoj na svyashchennoe pisan'e
                      Ne podkrepil, ne obelil ee.
                      Ot®yavlennogo v mire net poroka,
                      CHtob ne prikrasil blagost'yu sebya.
                      A skol'ko trusov mlechnuyu pechenku
                      Svoyu prikryli groznym vidom Marsa
                      I Gerkulesovoyu borodoj.
                      A vspomnit' pro belila i rumyana,
                      Pro etu lepotu vsyu pokupnuyu,
                      Tvoryashchuyu pryamye chudesa:
                      CHem tyazhelee shtukaturka shchek,
                      Tem legche povedenie krasotki.
                      Zmeyashchiesya lokony zlatye,
                      CHto tak igrivo v'yutsya na vetru,
                      Prinadlezhat na samom dele sklepu,
                      Sostrizheny s umershej golovy.
                      Prikrasa - eto lzhivo-mirnyj bereg
                      Giblyh morej, krasivaya chadra
                      Na chernomazoj. Proshche govorya,
                      |to lukavoe podob'e pravdy,
                      Lovushka dazhe i dlya mudrecov.
                      Net, ne voz'mu ya, zoloto, tebya -
                      ZHestkuyu pishu zhadnogo Midasa.
                      I ne hochu ya, serebro, tebya -
                      Belesogo prisluzhnika torgovli.
                      No ty, prostoj svinec, ch'e obeshchan'e -
                      Skorej ugroza! Tusklota tvoya
                      Cvetistogo prizyvnej zlatoslov'ya.
                      Beru tebya! Venchaj menya lyubov'yu!

                                   Porciya
                                (v storonu)

                      Kak migom uleteli vse somnen'ya,
                      Revnivye i zlye spasen'ya,
                      Otchayan'e, drozhashchij strah poter'!
                      Moe blazhenstvo, o lyubov', umer'.
                      CHrezmernuyu ty posylaesh' radost'.
                      Presytit' dushu mozhet eta sladost'.

                                  Bassanio
                         (otkryvaya svincovyj larec)

                      CHto vizhu zdes'? Portret prekrasnoj Porcii!
                      Kakoj zhe eto polubog sumel
                      Tak blizko podojti k zhiznetvoren'yu?
                      Glaza zhivut! Il', otrazyas' v moih,
                      Dvizhen'e poluchayut? |ti guby
                      Dyhan'em sladostnym razdeleny.
                      A volosy! Hudozhnik, kak pauk,
                      Splel zolotuyu setku-pautinu
                      I ulovlyaet zritelej serdca.
                      No chto za ochi! Kak sumel hudozhnik
                      Ih vossozdat' i ne oslepnut' sam?
                      No tak zhe, kak moya hvala hromaet,
                      Otstav ot podlinnoj ceny portreta,
                      Tak sam portret, pri vsej ego krase,
                      Daleko podlinniku ustupaet.
                              (Beret svitok.)
                      CHto etot svitok vozveshchaet mne?
                         Ty na vneshnost' ne pol'stilsya -
                         I uspeha ty dobilsya.
                         Bud' udachliv, kak i byl,
                         I ne ishchi drugoj sud'by.
                         |toj dolej ty dovolen
                         I blazhenstvo vidish' v nej?
                         Idi zhe k suzhenoj svoej,
                         Celuj ee. Lyubi. Vladej.
                      Vot polnomoch'e. S nim idu lyubit' -
                      Idu, chtoby otdat' i poluchit'.
                              (Celuet Porciyu.)
                      YA - kak boec, chto konchil sostyazan'e
                      I slyshit kriki i rukopleskan'ya,
                      No sgoryacha neyasno samomu,
                      K nemu oni letyat il' ne k nemu,
                      Hot' on, kak budto, pobeditel' boya.
                      Trizhdy prekrasnaya, pered toboyu
                      Vot tak i ya v somnenii stoyu,
                      Poka ne podtverdish', chto ya v rayu.

                                   Porciya

                      YA vsya pered toboj, sin'or Bassanio.
                      Ne dlya sebya samoj, no dlya tebya
                      Hotela b ya byt' luchshe vo sto krat,
                      Ocharovatel'nej tysyachekratno
                      I v desyat' tysyach raz bogache byt',
                      CHtob dobrodetelyami, krasotoyu,
                      Imen'em, znatnost'yu vseh prevzojti
                      I tem sebya v tvoih glazah vozvysit'.
                      Kakaya est', ne stoyu nichego:
                      Neopytna devchonka, neumela
                      I schastliva hot' tem, chto moloda
                      I ne glupa, i obuchit'sya smozhet.
                      No tem vsego schastlivee, chto ty
                      Carit', vladychit', pravit' eyu budesh'.
                      Sebya i vse svoe tebe vveryayu.
                      Byla hozyajkoj etogo dvorca
                      I etih slug, sama sebe caricej.
                      I vmig vse eto - slugi i dvorec
                      I ya sama - vse sdelalos' tvoim.
                      Vruchayu vse tebe s kol'com vot etim.
                      Hrani, ne otdavaj i ne teryaj.
                      Kol'ca utrata budet vozveshchat'
                      Krushenie lyubvi - i budu vprave
                      V izmennichestve obvinit' tebya.

                                  Bassanio

                      Sin'ora! YA ne v silah i otvetit',
                      I tol'ko krov' moya shumit v otvet.
                      Tak posle svetloj rechi gosudarya,
                      Lyubimogo narodom, slyshen shum
                      V likuyushchej tolpe - nestrojnyj gomon,
                      I nichego ne razobrat' - lish' radost'
                      Oshelomlennaya skvozit vo vsem...
                      S etim kol'com ne prezhde etot palec
                      Rasstanetsya, chem s zhizn'yu ya rasstanus'.
                      "Bassan'o umer", - skazhete togda.

                                  Nerissa

                      O gospodin moj! Gospozha moya!
                      ZHelaniya osushchestvilis' nashi,
                      I nam, stoyashchim zdes', prishla pora
                      Voskliknut': V dobryj chas! Poshli Bog schast'ya!

                                  Graciano

                      Sin'or Bassanio! Dobraya sin'ora!
                      Schast'ya i radosti zhelayu vam!
                      Uveren, vy i mne poshlete radost':
                      Kogda venchat'sya budete - proshu vas,
                      Pozvol'te v tot zhe chas venchat'sya mne.

                                  Bassanio

                      Pozhalujsta. No gde zh tvoya nevesta?

                                  Graciano

                      Nevesta est', i vam za to spasibo:
                      Ee mne dali - vy. Moi glaza
                      Ostry i bystry tak zhe, kak i vashi.
                      Vy v gospozhu - ya v kameristku s letu
                      Vlyubilsya, ne zhelaya otstavat'.
                      Vybor larca reshal vashu sud'bu,
                      No i moya sud'ba togda reshalas'.
                      Uhazhivaya do sed'mogo pota,
                      V lyubvi klyanyas' do suhosti vo rtu,
                      YA vyrval vot u etoj charovnicy
                      Soglas'e byt' moeyu, esli vy
                      Dob'etes' gospozhi.

                                   Porciya

                                          Nerissa, tak li?

                                  Nerissa

                      Da, esli vy ne protiv, gospozha.

                                  Bassanio

                      A ty - vser'ez i vpravdu, Graciano?

                                  Graciano

                      O da, sin'or moj, - vpravdu i vser'ez.

                                  Bassanio

                      Svad'by otprazdnovat' v odnom piru
                      Nam budet lestno.

                                  Graciano

                                         My posporim s nimi
                      Na tysyachu dukatov - kto pervej
                      Sprovorit pervenca.

                                  Nerissa

                                           Stoit li n_a_ spor?

                                  Graciano

                      Uzh ezheli stoit, to, znachit, stoit. -
                      Kto tam? Lorenco s nehrist'yu svoej!
                      I staryj moj venecianskij drug Salerio!

         Vhodyat Lorenco, Dzhessika i Salerio (poslannyj iz Venecii).

                                  Bassanio

                      Lorenco i Salerio, privet!
                      Pozvol' mne dorogaya, - novichku,
                      CHto b_e_z godu nedelya zdes' hozyain, -
                      Skazat' moim druz'yam i zemlyakam:
                      Dobro pozhalovat'.

                                   Porciya

                                         Milosti prosim!

                                  Lorenco

                      Blagodaryu vas. - Ne predpolagal
                      Uvidet'sya, no na puti ya vstretil
                      Salerio, i on nas potashchil
                      I otgovorok ne zhelal i slushat'.

                                  Salerio

                      Na to prichina est'. - Sin'or Antonio
                      Vam vestochku prislal.
                          (Daet Bassanio pis'mo.)

                                  Bassanio

                                             Prezhde chem vskryl,
                      Proshu, skazhite, - chto on? ZHiv-zdorov li?

                                  Salerio

                      Telom zdorov - no ne skazhu, chtob duhom.
                      Sejchas emu potreben stojkij duh.
                      No iz pis'ma uznaete vse delo.

                          Bassanio chitaet pis'mo.

                                  Graciano

                      Nerissa, gost'yu-strannicu privet'. -
                      Salerio, ruku! CHto u nas tam slyshno?
                      Kak pozhivaet nash korol' kupcov,
                      Antonio nash dobryj? Znayu, on
                      Poraduetsya nashemu uspehu -
                      My zolotoe dobyli runo.

                                  Salerio

                      Dobyt' by vam i korabli ego,
                      Morskim volnam poshedshie v dobychu.

                                   Porciya

                      Bassanio poblednel. Hudye vesti
                      V pis'me. Dolzhno byt', umer blizkij drug, -
                      Inache zdravomyslyj chelovek
                      V lice tak rezko by ne izmenilsya.
                      CHto - vse blednej, hmurnej? Prosti, Bassanio,
                      No my s toboj - odno, i dolzhen ty
                      Vsem, chto v pis'me, so mnoyu podelit'sya.

                                  Bassanio

                      O milaya! Neradostnej slova
                      Ne omrachali nikogda bumagu.
                      Kogda priznalsya ya tebe v lyubvi,
                      To ya ne skryl, chto vse moe bogatstvo -
                      V moej krovi dvoryanskoj. YA ne lgal.
                      No govorya, chto za dushoj ni gr_o_sha,
                      YA byl bahvalom. Ved' na samom dele
                      Za mnoyu, za dushoj - eshche i dolg.
                      YA den'gi vzyal u druga dorogogo,
                      Iz-za menya on v kogti ugodil
                      K zaklyatomu vragu. V pis'me vot v etom
                      Bumaga - telo druga moego,
                      A slovo kazhdoe krovotochit,
                      Kazhdoe smertnoj ranoyu ziyaet. -
                      Salerio, neuzheli eto pravda?
                      I vse suda pogibli? Ni odno -
                      Iz Tripoli, iz Meksiki, iz Anglii,
                      Iz Lissabona, Indii, Berberii -
                      Ne izbezhalo rifov rokovyh,
                      Ne vorotilos'?

                                  Salerio

                                      Ni odno, sin'or moj.
                      K tomu zh, bud' dazhe den'gi u nego,
                      ZHid ih ne primet. V zhizni ya ne videl
                      Takogo zverya v oblike lyudskom,
                      Alkayushchego razorvat' Antonio.
                      ZHid neotstupno trebuet u dozha
                      Suda i pravosud'ya, a ne to
                      Veneciyu grozitsya opozorit',
                      CHto, mol, svobod grazhdanskih lishena.
                      Dvadcat' kupcov, sam dozh venecianskij
                      I sanovitejshie iz vel'mozh
                      Ego uprashivali ponaprasnu -
                      On ozloblenno lish' svoe tverdit:
                      "Moj veksel' - pravosud'e - neustojka"

                                  Dzhessika

                      Pri mne on klyalsya Husu i Tubalu,
                      Ego sorodicham, chto ne voz'met
                      Dazhe dvadcatikratnoj summy dolga
                      Teper', kogda Anton'o pod nozhom.
                      I esli sila vlasti i zakon
                      Ne vospretyat, to bednomu Antonio
                      Pridetsya hudo, uveryayu vas.

                                   Porciya

                      I tot Antonio - tvoj blizkij drug?

                                  Bassanio

                      Serdechnejshij. Dobree cheloveka,
                      Neutomimee v blagih delah
                      I predannee drevnej rimskoj chesti
                      Vo vsej Italii ne otyskat'.

                                   Porciya

                      A skol'ko dolzhen on zhidu?

                                  Bassanio

                                                Dukatov
                      Tri tysyachi vzyal dlya menya.

                                   Porciya

                                                Ne bol'she?
                      SHest' uplati i veksel' razorvi -
                      I dvazhdy shest', i trizhdy, i shestizhdy -
                      Ran'she chem s golovy takogo druga
                      Hot' volos upadet iz-za tebya.
                      Pojdem snachala v cerkov' povenchat'sya -
                      I poezzhaj na vyruchku totchas.
                      Lezhat' so mnoj v posteli ne nadejsya,
                      Pokuda tvoya sovest' ne chista.
                      Voz'mesh' s soboyu zolota dovol'no,
                      CHtob dvadcat' raz pokryt' nichtozhnyj dolg,
                      Zatem vernesh'sya vmeste s vernym drugom.
                      A my, dve devushki-vdovy, s Nerissoj
                      Zdes' budem ozhidat'. Idem zhe v hram.
                      Venchajsya - i v Veneciyu skorej.
                      Derzhis' tam bodro, privechaj druzej.
                      Ty tem dorozhe budesh' mne, zhene,
                      CHto kuplen ty po dorogoj cene.
                      No prochitaj zhe mne ego pis'mo.

                                  Bassanio
                                  (chitaet)

     "Milyj  Bassanio,  vse moi suda pogibli, kreditory svirepeyut, polozhenie
preskverno. Veksel' prosrochen, i poskol'ku vmeste s neustojkoj zhid voz'met u
menya  zhizn',  to  mezhdu mnoyu i toboyu snyaty vse dolgi, i tol'ko by povidat'sya
pered  smert'yu.  No  bud'  na  to  volya  tvoya - esli priyazn' ne pobudit tebya
priehat', pust' ne pobuzhdaet i eto pis'mo".

                                   Porciya

                      Bystrej, lyubimyj! Bez promeshki k delu!

                                  Bassanio

                      S soglas'ya tvoego potoroplyus'.
                      Ty pozvolyaesh' - ya totchas otbudu.
                      I prezhde chem syuda ne vorochus',
                      Dosuga i posteli znat' ne budu.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 3

        Veneciya. Ulica. Vhodyat SHejlok, Solanio, Antonio i tyuremshchik.

                                   SHejlok

                      Tyuremshchik, zorko steregi ego. -
                      I ne tolkujte mne o miloserd'i.
                      Vot on - durak, ssuzhavshij den'gi darom. -
                      Glaz ne spuskaj, tyuremshchik.

                                  Antonio

                                                  Dobryj SHejlok,
                      Poslushaj.

                                   SHejlok

                                 Neustojku podavaj,
                      I koncheno, i ne hochu i slushat'.
                      YA klyatvu dal po vekselyu vzyskat'.
                      Ty besprichinno zval menya sobakoj -
                      Tak beregis' teper' moih klykov.
                      Dozh ne otkazhet v iske. Udivlyayus',
                      Kak ty, tyuremshchik, neradiv i glup,
                      Progulki eti esli pozvolyaesh'.

                                  Antonio

                      Proshu tebya, poslushaj...

                                   SHejlok

                                              Neustojku,
                      I koncheno. I hvatit govorit'.
                      YA ne durak slepoj i ryhloserdyj,
                      YA ne smyagchus', kivaya i kryahtya,
                      Na ugovory hristian poddavshis'.
                      Pogovorili, hvatit. Ne hodi
                      Za mnoyu. Neustojku podavajte.
                                 (Uhodit.)

                                  Solanio

                      Takoj neproshibaemoj sobaki
                      Eshche ne videl svet.

                                  Antonio

                                          Ostav' ego.
                      Prosit' ne stanu bol'she. Mne ponyatno,
                      Zachem emu moya potrebna smert'.
                      Spasal ya ot zhestokih neustoek
                      Mnogih neschastnyh dolzhnikov ego.
                      I potomu menya on nenavidit.

                                  Solanio

                      Uveren ya, dozh vospretit emu.

                                  Antonio

                      Preponu stavit' dejstviyu zakona
                      Ne mozhet dozh. Nel'zya tesnit' v pravah
                      Vedushchih s nami delo chuzhezemcev.
                      Ogromnyj by to naneslo ushcherb.
                      Ved' i torgovlya i dohody nashi
                      Mezhdunarodny. I na tom proshchaj...
                      Ot etih gorestej ya tak ischahnul,
                      CHto zavtra moj krovavyj kreditor
                      Edva li myasa funt na mne otyshchet. -
                      Vedi, tyuremshchik. Mne uzh vse ravno.
                      Tol'ko b eshche Bassanio priehal
                      I uvidal, kak dolg ego plachu.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 4

Bel'mont. Komnata v dome Porcii. Vhodyat Porciya, Nerissa, Lorenco, Dzhessika i
                                 Bal'tazar.

                                  Lorenco

                      Uzh ne sochtite lest'yu, no u vas
                      Dostojnoe i vernoe ponyat'e
                      O druzhbe, o bogopodobnoj druzhbe.
                      I eto ochen' vidno iz togo,
                      Kak tverdo soglasilis' na razluku.
                      No znaj lish' vy, komu poslali pomoshch',
                      Kak blagoroden etot chelovek,
                      Kak lyubit muzha vashego, - gordit'sya
                      Osobenno mogli by vy soboj.

                                   Porciya

                      YA ne zhalela nikogda o tom,
                      CHto delayu dobro. Sejchas tem bole.
                      U provodyashchih vmeste dni druzej,
                      Ravno dushoyu lyubyashchih drug druga,
                      Srodstvo dolzhno byt' duha, nravov, chert.
                      I potomu Antonio, zadushevnyj
                      Drug muzha, nepremenno sroden s nim.
                      A esli tak, to velika l' cena,
                      Kotoruyu plachu za izbavlen'e
                      Togo, kto mne po muzhu kak rodnoj,
                      Ot d'yavol'skoj zhestokosti. - Dovol'no!
                      A to vyhodit, chto hvalyu sebya.
                      YA o drugom pogovorit' zhelala.
                      Lorenco, ya hochu doverit' vam
                      Vse upravlen'e domom do priezda
                      Bassanio, - sama zhe ya dala
                      Obet v molitve zhit' i sozercan'e
                      Vdvoem s Nerissoyu v monastyre,
                      Muzh'ya pokuda ne vernutsya nashi.
                      V dvuh milyah ot Bel'monta est' obitel';
                      Tam budem obitat'. A vas proshu
                      Prinyat' brazdy.

                                  Lorenco

                                       Sin'ora, vsej dushoyu
                      YA vash.

                                   Porciya

                              YA chelyadi uzhe velela
                      Povinovat'sya vam i Dzhessike
                      Kak zameshchayushchim menya s Bassanio.
                      Proshchajte zhe - do vstrechi.

                                  Lorenco

                                                Schast'ya vam
                      I svetlyh myslej!

                                  Dzhessika

                                        Radostej serdechnyh
                      Vam, gospozha moya.

                                   Porciya

                                         Blagodaryu.
                      I vam togo zhe; Dzhessika, proshchajte.
                        (Dzhessika i Lorenco uhodyat.)
                      Ty, Bal'tazar, vsegda byl chestno-veren.
                      Takim i nyne bud'. Voz'mi pis'mo -
                      I v Paduyu! I moemu vruchish'
                      Tam rodstvenniku, doktoru Bellario.
                      On dast tebe odezhdu i bumagi -
                      Ty ih stremglav k paromu privezesh',
                      Idushchemu v Veneciyu. Tam budu
                      YA ozhidat'. Skachi, ne tratya slov.

                                 Bal'tazar

                      Skachu, sin'ora.
                                 (Uhodit.)

                                   Porciya

                                       Pospeshim, Nerissa.
                      Ty plana moego eshche ne znaesh'.
                      Muzhej svoih uvidim vskore my -
                      Dlya nih nezhdanno.

                                  Nerissa

                                         Nas oni uvidyat?

                                   Porciya

                      Da, no pereodetyh. I reshat,
                      CHto pered nimi molodye lyudi
                      So vsemi atributami muzhchin.
                      Gotova sporit', chto v muzhskom naryade
                      YA posmazlivej pokazhus', chem ty,
                      Udalee s kinzhalom pokrasuyus'
                      I petuhov puskat' pisklyavej budu
                      Lomayushchimsya golosom yunca;
                      I dva shazhka devich'ih obrashchat'
                      V odin shirokij; drakami hvalit'sya,
                      Kak podobaet yunym hvastunam,
                      I lovko vrat' pro blagorodnyh dam,
                      V menya vlyublennyh, ot lyubvi umershih, -
                      YA ih otverg, no zhalko, mol, bednyag.
                      I stol'ko naboltayu v tom zhe duhe,
                      CHto skazhut vse - provornyj sej ptenec
                      Uzh bol'she goda kak prostilsya s partoj.
                      Tyshchej uhvatok hvastuna-yunca
                      Vladeyu ya i v hod pustit' sumeyu.

                                  Nerissa

                      Muzhchinami prikinemsya, vyhodit?
                      K muzhchinam to est' kinemsya?

                                   Porciya

                                                  Stydis'.
                      Tebya uslyshav, chelovek porochnyj
                      Bog znaet chto podumal by o nas.
                      Idem, segodnya dvadcat' mil' proedem.
                      Svoj zamysel ya rasskazhu v puti.
                      Skoree zhe. U parka, u vorot
                      Nas zapryazhennaya kareta zhdet.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 5

               Bel'mont. V sadu. Vhodyat Lanchelot i Dzhessika.

                                  Lanchelot

     Da  eto  uzh tochno, potomu kak deti karayutsya za grehi otcov - i ya, pryamo
skazhu,  za  vashu  dushu  opasayus'.  YA  vsegda s toboyu bez razmyslovatostej, i
sejchas  kak  est'  vykladyvayu. Tak chto devo radujsya, goret' tebe v adu. Odna
eshche nadezhda lish', da i ta ublyudochnaya.

                                  Dzhessika

     Kakaya zh eto?

                                  Lanchelot

     Da ta chastichnaya nadezhda, chto otec vash, mozhet, ne otec vam, i vy ne doch'
zhida.

                                  Dzhessika

     Nadezhda,  dejstvitel'no, ublyudochnaya. Ved' togda ya pokarana budu za greh
materi.

                                  Lanchelot

     V  takom  raze,  boyus',  ugotovany  vam  vechnye muchen'ya i po otcu, i po
matushke. Iz ognya, to bish' ot papashi, ubezhish', da v polymya k mamashe ugodish'.

                                  Dzhessika

     A ya muzhem spasus' - on menya sdelal hristiankoj.

                                  Lanchelot

     Tem  bol'shaya  na  nem  vina. Nas, hristian, i bez togo hvatalo, kak raz
chtob  prokormit'sya  soobshcha.  A  ot  etih ohristianivanij vzdorozhaet svinina.
Ezheli vse stanut svinoedami, to skoro i kusochka zharenogo ne ukupish'.

                              Vhodit Lorenco.

                                  Dzhessika

     YA vot muzhu peredam tvoi slova - von, kstati, on idet.

                                  Lorenco

     YA  skoro  stanu revnovat' k tebe, Lanchelot, - chto-to ty s moej zhenoj po
ugolkam uedinyaesh'sya.

                                  Dzhessika

     Net, uspokojsya, Lorenco, my s Lanchelotom rassorilis': on pryamo govorit,
chto  net  mne  milosti  na  nebesah  kak docheri evreya. A tebya imenuet plohim
chlenom  obshchestva,  poskol'ku,  obrashchaya  v hristianstvo, ty vzvinchivaesh' cenu
svininy.

                                  Lorenco

     YA-to   opravdayus'  pered  obshchestvom,  a  ty  vot  obryuhatil  marokkanku
chernokozhuyu, - ty chto skazhesh', Lanchelot?

                                  Lanchelot

     Obmarochila menya marokkanka. Ona-to iz Marokko, da s nej odna moroka.

                                  Lorenco

     Kak  nynche  durach'e  nauchilos'  igrat'  slovami! Dumayu, skoro podlinnoe
ostroum'e  stanet  vyrazhat'sya  v  molchanii,  a  boltovnyu  predostavyat  odnim
popugayam. Stupaj skazhi, chtob vse gotovo bylo k obedu.

                                  Lanchelot

     Da uzh vse gotovy, sin'or, - u vseh appetit.

                                  Lorenco

     Oster zhe ty, lyubeznyj. Stupaj uznaj, sgotovleno li.

                                  Lanchelot

     Sgotovleno, sin'or. Ostalos' nakryt'.

                                  Lorenco

     Tak nakroj, sin'or.

                                  Lanchelot

     Pri vas golovu nakryt' ne smeyu, iz pochteniya ne vyjdu.

                                  Lorenco

     Opyat'  lomaesh'  smysl?  Ty,  ya  vizhu,  vse svoe ostroglupie reshil srazu
vykazat'.  Pojmi,  govoryu  tebe  prosto  i  pryamo:  stupaj ty k chelyadi, veli
nakryt' na stol, podat' edu, i my pridem obedat'.

                                  Lanchelot

     Stol  budet  podan,  sin'or,  eda  budet  nakryta, a chto kasaemo vashego
prihoda, eto uzh kak vasha volya i raspolozhen'e. (Uhodit.)

                                  Lorenco

                      Kak etot shut zanozisto-dotoshen!
                      V nem pamyat' kalamburami kishit.
                      A skol'ko est' shutov povyshe rangom -
                      Takih zhe balagurov, dlya kogo
                      Kudryavoe slovco vazhnee suti.
                      Kak nastroen'e, Dzhessika? Skazhi,
                      Ponravilas' tebe zhena Bassanio?

                                  Dzhessika

                      Ona prevyshe vseh pohval. Teper',
                      Takuyu redkuyu zhenu imeya,
                      Bassan'o dolzhen pravednikom zhit'.
                      Emu dostalis' radosti nebes
                      Uzh na zemle, i esli nedostoin
                      On budet ih, to i na nebesa
                      Sovat'sya nechego. Kogda b dva boga
                      Pobilis' ob zaklad, i pervyj bog
                      Postavil n_a_ kon Porciyu, vtoromu
                      Ej rovnyu ni za chto by ne syskat'
                      V ubogom nashem mire.

                                  Lorenco

                                            Vot takoj zhe
                      YA redkij muzh, kak Porciya - zhena.

                                  Dzhessika

                      Nu, eto nado u menya sprosit'.

                                  Lorenco

                      Sproshu, no prezhde my pojdem obedat'.

                                  Dzhessika

                      Net, sprashivaj, pokuda ne syta.

                                  Lorenco

                      Uzh luchshe za stolom. Tam budet mozhno
                      Zapit', zaest' gorchajshie slova.

                                  Dzhessika

                      CHto zh, ya poslashche yastva pododvinu.

                                  Uhodyat.




                                  Scena 1

   Veneciya. Zal suda. Vhodyat dozh, vel'mozhi, Antonio, Bassanno, Graciano,
                             Salerio i drugie.

                                    Dozh

                      Antonio zdes'?

                                  Antonio

                                      YA zdes', svetlejshij dozh.

                                    Dozh

                      Mne zhal' tebya. Protivnik tvoj po isku -
                      Kamennoserdyj izverg, nesposobnyj
                      Na sostradanie. V nej ne najti
                      Ni kapli miloserd'ya.

                                  Antonio

                                          Slyshal ya,
                      CHto vasha svetlost' prilozhili mnogo
                      Usilij, daby umyagchit' ego.
                      Kol' skoro on uporstvuet, kol' skoro
                      Zakon menya ne v silah zashchitit',
                      YA lyutoj zlobe protivopostavlyu
                      Smiren'e i spokojno preterplyu
                      Svirepoe nasil'e.

                                    Dozh

                                        Kto-nibud'
                      Podite i evreya prizovite.

                                  Salerio

                      On u dverej suda, svetlejshij dozh,
                      I k nam uzhe idet.

                               Vhodit SHejlok.

                                    Dozh

                                         Dorogu dajte.
                      Pust' stanet pered nashim on licom.
                      Vse, v tom chisle i ya, takogo mnen'ya,
                      CHto ty nadel lichinu zloby, SHejlok,
                      Zatem lish', chtob v poslednij etot chas
                      Ee otbrosit', - chtoby miloserd'e
                      Eshche razitel'nee procvelo
                      Na sem neslyhanno-zhestokom fone.
                      I chto ne tol'ko vzyskivat' ne stanesh'
                      Ty neustojku s etogo kupca
                      Zloschastnogo i vyrez_a_t' funt myasa,
                      No dazhe i prostish' emu pol-dolga
                      Iz chelovekolyub'ya, - osoznav,
                      Kakie bedy na nego svalilis'
                      I pridavili korolya kupcov.
                      Takoe gore vyzvalo by zhalost'
                      I v mednyh dushah, i u basurman.
                      My ozhidaem dobrogo otveta.

                                   SHejlok

                      Izvestno vashej svetlosti, chto ya
                      Vzyskat' nameren etu neustojku.
                      YA poklyalsya subbotoyu svyatoj.
                      I, otkazav mne, podorvete vashu
                      I hartiyu, i vol'nosti lyudej.
                      Vy sprosite, zachem ya predpochel
                      Funt padali trem tysyacham dukatov.
                      V otvet skazhu lish', chto takov moj norov.
                      CHto, esli v dome krysa zavelas'
                      I desyat' tysyach vylozhit' zhelayu,
                      CHtob izvesti ee? Horosh otvet?
                      Na belom svete lyudi est', komu
                      Merzka svinaya zharenaya harya.
                      Zavidya koshku, besitsya drugoj.
                      Gnusavyj plach volynki slysha, tretij
                      Nikak ne mozhet uderzhat' mochu.
                      Vrozhdennaya priverzhennost' nutra
                      Pravit pristrastiem i nepriyazn'yu,
                      I potomu takoj dayu otvet:
                      Kak nevozmozhno izyskat' rezon,
                      Zachem svin'i terpet' ne mozhet etot,
                      A tot - poleznoj, bezobidnoj koshki,
                      A tot - volynku slyshat' bez togo,
                      CHtob, oskorbis', ne oskorbit' prilich'ya,
                      Tak ne mogu ya, da i ne zhelayu
                      Svoj dorogoj kapriz obosnovat'
                      Inache kak glubokim otvrashchen'em
                      I nenavist'yu davnej nutryanoj
                      K Antonio. Dovol'ny vy otvetom?

                                  Bassanio

                      Net, eto ne otvet, ne opravdan'e
                      ZHestokosti beschuvstvennoj tvoej.

                                   SHejlok

                      YA ne obyazan ugozhdat' tebe.

                                  Bassanio

                      CHto zh, ubivat' vseh teh, kto ne po nravu?

                                   SHejlok

                      Raz nenavistny, milovat' ih, chto l'?

                                  Bassanio

                      Obideli - i srazu nenavidet'?

                                   SHejlok

                      Po-tvoemu, uzhalila zmeya -
                      I nado podstavlyat' sebya vtorichno?

                                  Antonio

                      Proshu, pojmi, chto sporish' ty s zhidom.
                      S tem zhe uspehom mog by ty velet'
                      Prilivu, chtob ne zatoplyal pribrezh'ya,
                      Il' volka ukoryat' za to, chto otnyal
                      YAgnenochka u bleyushchej ovcy,
                      Il' gornym sosnam zapretit' kachat'sya
                      Pod vetrom i vershinami shumet'.
                      Kakoe hochesh' chudo sotvori,
                      No eto kamennejshee na svete
                      ZHidovskoe ty serdce ne smyagchish'.
                      A potomu ne spor'te, ne prosite,
                      Ne predlagajte bol'she nichego,
                      A prosto vynosite prigovor,
                      ZHidu davaya udovletvoren'e.

                                  Bassanio

                      Vot shest' - za te tri tysyachi dukatov!

                                   SHejlok

                      Da v etih shesti tysyachah tvoih
                      CHervonec kazhdyj pust' ushesteritsya -
                      Hot' tridcat' shest' davaj, ya ne voz'mu.
                      YA neustojku trebuyu.

                                    Dozh

                                          Kak mozhesh'
                      Nadeyat'sya na miloserd'e ty,
                      Kogda nastol'ko sam nemiloserden?

                                   SHejlok

                      Kakogo mne strashit'sya pravosud'ya,
                      Kogda ya prav? V Venecii u vas
                      Est' mnozhestvo rabov. Vy ih kupili
                      I potomu ih derzhite v unylom
                      I nizkom usluzhen'e, kak sobak
                      I mulov i oslov. CHto, esli ya
                      K vam obrashchus': "Rabov osvobodite.
                      ZHenite ih na vashih docheryah.
                      Zachem pod noshej prolivat' im pot?
                      Postel' im dajte myagkuyu, kak vasha,
                      Takoj zhe vkusnoj potchujte edoj".
                      Vy mne otvetite: "Oni - raby nam".
                      Vot tak i ya: nedeshevo platil
                      Za etot myasa funt, on moj po pravu.
                      I esli ya ne poluchu ego,
                      To, znachit, net v Venecii zakona,
                      Na hartiyu naharkali svoyu.
                      YA zhdu suda. Otvet'te - budet sud?

                                    Dozh

                      Svoeyu vlast'yu sud otsrochu, esli
                      Bellario, uchenyj doktor prav,
                      Za kem poslal ya, ne pribudet nynche
                      Iz Padui.

                                  Salerio

                                 Vasha svetlost', tam pis'mo
                      Sejchas privez poslanec ot Bellario.

                                    Dozh

                      Pozvat' ego! Podat' pis'mo syuda!

                                  Bassanio

                      Bodrej, Antonio! Da prezhde chem
                      Hot' kaplej krovi za menya zaplatish',
                      Da ya vsego sebya otdam zhidu
                      So vseyu krov'yu, myshcami, kostyami.

                                  Antonio

                      YA - kak opadysh-yabloko; zemle
                      YA obrechen. YA, kak ovca hudaya,
                      Zaklan'ya zhdu. A ty zhivi, Bassanio,
                      I epitafiyu mne napishi.

               Vhodit Nerissa, pereodetaya advokatskim piscom.

                                    Dozh

                      Iz Padui vy, ot Bellario?

                                  Nerissa

                      Da, vasha svetlost'. On vam shlet pochten'e.
                           (Vruchaet dozhu pis'mo.)
                                      
                                  Bassanio

                      Zachem ty tak userdno nozh svoj tochish'?

                                   SHejlok

                      CHtob neustojku vyrezat' vernej
                      Iz etogo bankrota.

                                  Graciano

                                          Ty tochil by
                      Ne o podoshvu - o kremen' dushi.
                      No ni ottochennaya stal' nozha,
                      Ni palacha sekira ne ostree
                      Tvoej svirepoj zloby. Neuzhel'
                      Tak-taki ne pronyat' tebya mol'boyu?

                                   SHejlok

                      Takoj mol'by tebe ne sochinit'.

                                  Graciano

                      Oh ty, neumolimaya sobaka!
                      Tebya by unichtozhit' bez suda.
                      YA stanovlyus' pochti eretikom
                      Iz-za tebya i verit' nachinayu,
                      CHto Pifagor byl prav - chto zver'i dushi
                      Pereselyayutsya v tela lyudej.
                      V tebya vselilas' lyutaya dusha
                      Poveshennogo volka-lyudoeda,
                      Kogda eshche ty prebyval v utrobe
                      U okayannoj materi tvoej.
                      Tebya snedaet volch'ya zhazhda krovi.

                                   SHejlok

                      Pechati s vekselya ty ne sorvesh', -
                      Sorvesh' lish' tol'ko golos. Poumnet' by
                      Tebe, poka vkonec ne oglupel.
                      Za mnoj stoit zakon.

                                    Dozh

                                            Bellario pishet,
                      CHto molodoj uchenyj pravoved
                      Na sud syuda im prislan. Gde zhe on?

                                  Nerissa

                      On v ozhidan'e, budet li dopushchen.

                                    Dozh

                      Konechno! Troe-chetvero iz vas
                      Podite i s pochetom provodite
                      Ego syuda. A sud poka pis'mo
                      Zaslushaet, chto nam prislal Bellario.
     "Izveshchayu  vashu  svetlost',  chto  pis'mo  vashe  zastalo  menya  v suguboj
bolezni;  no  na  tu  poru  navestil menya lyubyashche molodoj rimskij pravoved do
imeni  Bal'tazar.  YA  oznakomil  ego  s  kontroverzoj  mezhdu evreem i kupcom
Antonio;  my  vmeste  prosmotreli  mnogo  knig.  Vooruzhennyj  moim  mneniem,
usilennym  ego  sobstvennoj  uchenost'yu,  kotoraya prevyshe pohval, on, po moej
nastoyatel'noj  pros'be,  edet  k vam, chtoby zamestit' menya. Proshu vas, pust'
molodost'  ego ne vosprepyatstvuet uvazhitel'noj ocenke, ibo ne vstrechal eshche ya
stol'  zrelogo  uma  v  stol'  yunom tele. Poruchayu ego vashej blagosklonnosti;
uveren, chto ispytan'e etim delom usugubit ego dostohval'nost'".

                  Vhodit Porciya, pereodetaya doktorom prav.

                                    Dozh

                      Vot chto uchenejshij Bellario pishet.
                      A eto, vidimo, sam pravoved?
                      Mne ruku vashu dajte, - vas prislal
                      Staryj Bellario?

                                   Porciya

                                        Da, vasha svetlost'.

                                    Dozh

                      Serdechno rad. Zajmite vashe mesto.
                      Vy s delom oznakomilis' uzhe?

                                   Porciya

                      Da, doskonal'no. Kto kupec-otvetchik?
                      I kto istec-evrej?

                                    Dozh

                                         Antonio
                      I staryj SHejlok, podojdite oba.

                                   Porciya

                      Vas SHejlokom zvat'?

                                   SHejlok

                                           Imya moe SHejlok.

                                   Porciya

                      Strannogo svojstva podali vy isk.
                      No v dolzhnom vse poryadke, i zakon
                      Ne mozhet sej podachi oprovergnut'.
                                (K Antonio.)
                      Schitaete vy, chto za vami dolg,
                      Kak utverzhdaet SHejlok?

                                  Antonio

                                             Da, schitayu.

                                   Porciya

                      I priznaete veksel'?

                                  Antonio

                                            Priznayu.

                                   Porciya

                      Togda evrej byt' dolzhen miloserdnym.

                                   SHejlok

                      A kto prinudit k etomu menya?

                                   Porciya

                      Net miloserdiya po prinuzhden'yu.
                      Ono spadaet laskovym dozhdem
                      S blagih nebes. Blagoslovenny oba -
                      I kto daet, i kto beret ego.
                      I chem mogushchestvennej miloserdnyj,
                      Tem velichavej miloserd'ya moshch'.
                      Ono dostojnejshij venec monarhu.
                      Korona, skipetr i monarshij tron
                      Sut' atributy groznogo velich'ya,
                      Zemnuyu znamenuyushchie vlast'.
                      No miloserdie prevyshe vlasti.
                      Ono vocareno v serdcah carej
                      Kak Gospoda Vsevyshnego primeta.
                      I vlast' darya vsego shodnee s Bozh'ej,
                      Kol' miloserdiem smyagchen zakon.
                      I potomu, vzyskuya pravosud'ya,
                      Pojmi, evrej, chto lyudyam ne spastis',
                      Esli sudit' nas zhestko-pravosudno.
                      My molim Boga: "Smilujsya nad nami", -
                      I ta zh molitva uchit nas samih
                      Byt' miloserdymi. - Vse eto ya
                      K tomu lish' govoryu, chtob ty smyagchilsya,
                      Inache strogij sud Venecianskij
                      Obyazan budet osudit' kupca.

                                   SHejlok

                      Na golovu moyu deyan'ya
                      Puskaj padut! Svershitsya pust' zakon.
                      YA neustojku trebuyu.

                                   Porciya

                                           Otvetchik
                      Ne mozhet li po isku zaplatit'?

                                  Bassanio

                      YA za nego plachu - dvojnuyu summu.
                      A malo - vdesyatero privezu.
                      V zalog dam ruki, golovu i serdce.
                      Uzh esli malo i togo, - vyhodit,
                      Nad pravdoj vostorzhestvovalo zlo.
                      Molyu vas, pokrivite vy zakonom
                      Odin raz, maloj dol'koj pogreshite
                      Radi velikoj pravdy i dobra.
                      Ne dajte besu etomu pobedy.

                                   Porciya

                      Nel'zya. Venecianskogo zakona
                      Ustavlennogo izmenit' nel'zya.
                      Takoe narushen'e precedentom
                      Sluzhilo by, nemalo porodiv
                      V derzhave bed sudebnyh i oshibok.

                                   SHejlok

                      Nas Daniil-prorok prishel sudit'!
                      Sud'ya premudryj! CHest' tebe i slava!

                                   Porciya

                      Dajte-ka ya na veksel' poglyazhu.

                                   SHejlok

                      Uchenejshij, pochtennejshij, izvol'te.

                                   Porciya

                      Tebe gotovy vtroe zaplatit'.

                                   SHejlok

                      A klyatva? Klyatva? YA poklyalsya nebu.
                      Klyatvoprestupnikom ne stanu ya
                      Za vsyu kaznu Venecii.

                                   Porciya

                                             Da. Veksel'
                      Prosrochen. I potrebovat' evrej
                      Funt myasa pravomochen po zakonu,
                      I vyrezat' ego svoej rukoj
                      Bliz serdca u Antonio. Szhal'sya, SHejlok.
                      Voz'mi trojnuyu platu i pozvol'
                      Mne veksel' razorvat'.

                                   SHejlok

                                              Nikak ne ran'she,
                      CHem neustojku poluchu. Sud'ya
                      Dostojnyj vy, dostojnyj stolp zakona.
                      Suzhden'e vashe zdravo. Posemu
                      Vas imenem zakona prizyvayu:
                      Nemedlya vynosite prigovor.
                      Dushoj klyanus', net v mire zlatousta,
                      CHtoby sumel menya pokolebat'.
                      Nastaivayu ya na neustojke.

                                  Antonio

                      YA ubeditel'no proshu i zhdu
                      Nezamedlitel'nogo prigovora

                                   Porciya

                      CHto zh, prigovor moj svoditsya k tomu,
                      CHto vam pridetsya grud' nozhu podstavit'...

                                   SHejlok

                      O blagorodnyj, pravednyj sud'ya!
                      O yunosha otmennejshij!

                                   Porciya

                                           ...poskol'ku
                      Vziman'yu po zakonu podlezhit
                      Oznachennaya v tekste neustojka.

                                   SHejlok

                      Svyataya pravda! O sud'ya premudryj!
                      Skol' yun godam, stol' mater umom!

                                   Porciya

                      Grud' nado obnazhit'.

                                   SHejlok

                                            Da, obnazhajsya!
                      V usloviyah vot tochnye slova:
                      "Poblizosti ot serdca". Blagorodnyj
                      Sud'ya vam podtverdit.

                                   Porciya

                                             Da, eto tak.
                      A est' vesy zdes', chtoby vzvesit' myaso?

                                   SHejlok

                      Est', ya prines.

                                   Porciya

                                      A nanyal ty vracha -
                      Perevyazat', chtoby ne izoshel
                      Otvetchik krov'yu, chtoby ne skonchalsya?

                                   SHejlok

                      A v veksele gde skazano ob etom?

                                   Porciya

                      Ne skazano, tak chto zhe iz togo?
                      A sostradan'e razve ne podskazhet?

                                   SHejlok

                      Ne vizhu. Zdes' takogo punkta net.

                                   Porciya

                      Slovo teper' poslednee kupcu.

                                  Antonio

                      Skazhu ya malo. YA skrepilsya duhom
                      I prigotovilsya. Daj ruku mne,
                      Bassanio. Schastlivo ostavat'sya.
                      Ty ne grusti, chto za tebya plachus'.
                      Dobrej Fortuna v etom, chem obychno:
                      U nej bankroty toshchih let yarmo
                      Vlachat morshchinolicy, vpaloglazy.
                      Ot etoj dolgoj kary nishchetoj
                      Sud'ba menya mgnovenno izbavlyaet.
                      ZHene tvoej moj peredaj poklon
                      I rasskazhi, kak prinyal ya konchinu
                      I bezzavetno kak lyubil tebya.
                      Pust' sudit, krepkoj li byla priyazn'.
                      Ty pozhalej lish' ob utrate druga,
                      I ya ne pozhaleyu, chto umru.
                      Pust' tol'ko zhid vonzit svoj nozh poglubzhe,
                      I tut zhe dolg vsem serdcem zaplachu.

                                  Bassanio

                      Antonio, mne zhena dorozhe zhizni.
                      No ya zhenu otdal by, zhizn', ves' mir
                      Vot etomu diavolu - vzamen
                      Za zhizn' tvoyu.

                                   Porciya

                                      Uslysh' zhena takoe,
                      Ona spasibo ne skazala b vam.

                                  Graciano

                      I u menya zhena. Lyublyu ee -
                      No pust' ona b otpravilas' na nebo,
                      Kogda b mogla tam Boga umolit',
                      CHtoby smyagchil zhida sobach'yu dushu.

                                  Nerissa

                      Vy povtorite eto pri zhene -
                      I uzh pokoya v dome ne najdete.

                                   SHejlok
                                (v storonu)

                      Vot kakovy muzh'ya u hristian!
                      Da luchshe b dochke vyjti za zlodeya,
                      No za evreya. - My teryaem vremya.
                      Svershit' neobhodimo prigovor.

                                   Porciya

                      Ty poluchaesh' funt kupcova myasa.
                      Tak povelel zakon, tak sud reshil.

                                   SHejlok

                      O pravednyj, uchenejshij sud'ya!

                                   Porciya

                      I nadlezhit ego issech' iz grudi.
                      Tak sud reshil, zakon ne vospretil.

                                   SHejlok

                      Ty slyshal prigovor? Kupec, gotov'sya!

                                   Porciya

                      Minutochku. Ne konchil ya eshche.
                      Ne dolzhno vytech' ni malejshej krovi.
                      V uslov'yah tol'ko skazano: funt myasa.
                      Beri zhe neustojku - myasa funt.
                      No kol' prol'esh' pri etom hristianskoj
                      Hot' kaplyu krovi, vsya tvoya zemlya
                      I prochee imushchestvo v kaznu
                      Venecii othodyat po zakonu.

                                  Graciano

                      O pravednyj sud'ya! Ved' verno, zhid?
                      Uchenejshij sud'ya!

                                   SHejlok

                                        Tak - po zakonu?

                                   Porciya

                      Sam vzglyanesh' na dekret. Ty pravosud'ya
                      Hotel? Ego poluchish' ty s lihvoj.

                                  Graciano

                      O sudiya premudryj! ZHid, zamet' -
                      Naiuchenejshij!

                                   SHejlok

                                     Togda platite
                      Trojnuyu summu - i puskaj uhodit.

                                  Bassanio

                      Vot, poluchaj.

                                   Porciya

                                     Ne toropites' vy.
                      Spokojnej. On poluchit neustojku,
                      I vse. Sverh pravosud'ya - nichego.

                                  Graciano

                      O pravednyj, uchenejshij sud'ya!

                                   Porciya

                      Izvol' zhe vyrezat' sebe funt myasa,
                      No ne proliv krovinki, ne otrezav
                      Ni bol'she i ni men'she - tochnyj funt.
                      A esli oshibesh'sya na krupicu,
                      Na volosok hotya by na vesah,
                      To smerti podlezhish', a vse imen'e
                      V kaznu othodit.

                                  Graciano

                                         Novyj Daniil!
                      Premudryj Daniil! - Popalsya, nehrist'?

                                   Porciya

                      CHto zh medlish' ty? Beri zhe neustojku.

                                   SHejlok

                      Vernite vzyatoe, i ya ujdu.

                                  Bassanio

                      Vot den'gi.

                                   Porciya

                                   On poluchit pravosud'e
                      I neustojku. Den'gi on otverg.

                                  Graciano

                      O, Daniil! Da, novyj Daniil!
                      Spasibo, zhid, ty podskazal mne slovo.

                                   SHejlok

                      I dazhe vzyatogo ne vozvratyat?

                                   Porciya

                      Edinstvenno poluchish' neustojku,
                      No beregis' uslov'ya prestupit'.

                                   SHejlok

                      Tak pust' podavitsya, i bol'she delat'
                      Zdes' nechego mne.

                                   Porciya

                                         Pogodi, evrej.
                      Zakon eshche s toboj ne raschelsya.
                      V zakonah nashih est' stat'ya o tom,
                      CHto esli zloumyslil chuzhezemec
                      Pryamo il' kosvenno na zhizn' lyubogo
                      Venecianca, karoyu za to -
                      Smert' s konfiskaciej vsego imen'ya,
                      I polovina onogo dobra
                      Othodit poterpevshemu, drugaya zh -
                      V rasporyazhen'e dozha. Vlasten dozh
                      Pomilovat' prestupnika. Sudom
                      Ob®yavleno, chto kosvenno i pryamo
                      Na zhizn' otvetchika ty posyagal, -
                      I etim podpadaesh' pod stat'yu
                      Ukazannyh zakonopolozhenij.
                      Tak na koleni zhe, i umolyaj
                      Svetlejshego o sohranen'e zhizni.

                                  Graciano

                      Povesit'sya prosi chtob razreshil.
                      No, raz imushchestvo konfiskovali,
                      To i verevku ne na chto kupit',
                      I na kazennyj schet pridetsya veshat'.

                                    Dozh

                      CHtob raznicu mezh nami i toboj
                      Sejchas ty ponyal, ya, ne dozhidayas'
                      Tvoih molenij, miluyu tebya.
                      Antonio poluchit polovinu
                      Imushchestva. Drugaya zhe - v kaznu.
                      No esli ty smirenie proyavish',
                      Zamenim shtrafom vzyatie v kaznu.

                                   Porciya

                      Na dolyu poterpevshego ostavim.

                                   SHejlok

                      Da uzh berite zaodno i zhizn'.
                      Kogda opory rushite u doma,
                      To rushitsya i dom. Kogda menya
                      Lishaete vy sredstv sushchestvovan'ya,
                      To otnimaete i zhizn' moyu.

                                   Porciya

                      Umiloserdites' li vy, Antonio?

                                  Graciano

                      Verevochnuyu petlyu podari -
                      I, radi Boga, nichego drugogo.

                                  Antonio

                      Esli svetlejshij dozh i sud vysokij
                      Zamenyat shtrafom vzyatie v kaznu,
                      Soglasen ya vtoruyu polovinu
                      V opeku tol'ko vzyat', chtoby ee
                      Po smerti SHejloka vruchit' Lorenco,
                      Kotoryj doch' u SHejloka uvez.
                      No stavlyu dva usloviya: vo-pervyh,
                      V otvet na etu milost', pust' nemedlya
                      On primet hristianstvo; vo-vtoryh,
                      Puskaj sejchas, v prisutstvii suda,
                      Svoe imushchestvo vse zaveshchaet
                      On docheri i zyatyu svoemu.

                                    Dozh

                      On eto sdelaet, inache ya
                      Svoe proshchen'e tut zhe otmenyayu.

                                   Porciya

                      Soglasen ty? CHto skazhesh' ty, evrej?

                                   SHejlok

                      Soglasen.

                                   Porciya

                                Pust' nam dokument sostavit
                      Pisec.

                                   SHejlok

                              Proshu, pozvol'te mne ujti.
                      YA nezdorov. Vy prinesete mne,
                      YA podpishu.

                                    Dozh

                                 Stupaj, no vse ispolni.

                                  Graciano

                      Dvuh krestnyh ty poluchish' pri kreshchen'e.
                      Bud' ya sud'ej, ne krestnyh dvuh otcov,
                      A dyuzhinu prisyazhnyh dal tebe by
                      I veshat' by otpravil, ne krestit'.

                               SHejlok uhodit.

                                    Dozh

                      Sin'or, pozhalujte ko mne obedat'.

                                   Porciya

                      Proshu prostit' menya, svetlejshij dozh.
                      YA vozvrashchayus' v Paduyu sejchas.
                      Mne nado nynche zhe domoj uehat'.

                                    Dozh

                      ZHal', chto vo vremeni vy stesneny.
                      Antonio, poblagodarit' yurista
                      Sovetuyu, ved' vy emu nemalym
                      Obyazany.

                           Dozh so svitoj uhodit.

                                  Bassanio

                                 Dostojnejshij sin'or,
                      Ot groznoj neustojki vasha mudrost'
                      Spasla menya i druga moego,
                      I za trudy pozvol'te vam vruchit'
                      Tri tysyachi, kotoryh zhid lishilsya.

                                  Antonio

                      I dolzhnikami vashimi ostat'sya, -
                      V pozhiznennoj gotovnosti sluzhit'.

                                   Porciya

                      Dovolen ya, chto vas osvobodil.
                      Mne luchshej platoj - udovletvoren'e.
                      Inoj korysti ne podverzhen ya.
                      Rad poznakomit'sya, i budu rad,
                      Esli priznaete pri novoj vstreche.
                      Proshchajte.

                                  Bassanio

                                 Dorogoj sin'or, proshu,
                      Primite chto-nibud' ot nas na pamyat' -
                      V znak uvazhen'ya, esli ne v uplatu.
                      Prostite i ne otkazhite mne.

                                   Porciya

                      Raz vy nastaivaete, to chto zh, -
                      Perchatki dajte, ya nosit' ih budu
                      Kak pamyatku -

                     Bassanio snimaet s ruki perchatki.

                                      I eto vot kol'co.
                      Ne pryach'te ruku - bol'she nichego
                      YA ne beru, a eto uzh davajte.

                                  Bassanio

                      Da chto kol'co? Kolechko - melochishka.
                      Mne stydno vam darit' takoj pustyak.

                                   Porciya

                      YA nichego inogo ne voz'mu,
                      A eto mne kolechko priglyanulos'.

                                  Bassanio

                      Prostite uzh. Tut delo ne v cene.
                      YA razdobudu vam kol'co, kakogo
                      Dorozhe net v Venecii. Kliknu klich
                      I razyshchu.

                                   Porciya

                                YA vizhu, vy mastak
                      Na obeshchan'ya. Sami nauchili
                      Sperva prosit', i vot teper' urok
                      Togo, kak obrashchat'sya s poproshajkoj.

                                  Bassanio

                      Kol'co dala zhena mne - i vzyala
                      S menya pri etom klyatvu pushche zhizni
                      Berech', ne otdavat', ne prodavat'.

                                   Porciya

                      Predlog, chtob sekonomit' na podarke.
                      ZHena, moyu zaslugu oceniv
                      I esli ne soshla s uma, ne stala b
                      Na vas serdit'sya dolgo. Nu da ladno,
                      Vsego vam dobrogo!

                          Porciya i Nerissa uhodyat.

                                  Antonio

                                          Bassanio,
                      Otdaj emu kol'co. Ego zasluga
                      I nasha druzhba pust' na sej raz budut
                      Vesomej prikazaniya zheny.

                                  Bassanio

                      Bystrej, Graciano, - dogoni yurista
                      I daj kol'co emu, i privedi
                      Domoj k Antonio. Begi, ne meshkaj.

                              Graciano uhodit.

                      Idem sejchas, Antonio, k tebe.
                      A rano utrom ustremimsya oba
                      S toboyu my v Bel'mont. Idem, Antonio.

                                  Uhodyat.


                                  Scena 2

                  Veneciya. Ulica. Vhodyat Porciya i Nerissa.

                                   Porciya

                      Uznaj, gde zhid zhivet, i pust' podpishet.
                      My edem nynche vecherom eshche, -
                      Na celyj den' muzhej svoih obskachem.
                      Lorenco zaveshchan'yu budet rad.

                              Vhodit Graciano.

                                  Graciano

                      Kak horosho, chto ya dognal vas, sudar'.
                      Sin'or Bassanio, po razmyshlen'i,
                      Kol'co vot eto posylaet vam
                      I priglashaet otobedat'.

                                   Porciya

                                               ZHal',
                      CHto ne mogu. Kol'co zhe prinimayu
                      I peredajte, chto blagodaryu.
                      I kstati, ukazhite, esli mozhno,
                      Dom SHejloka vy moemu piscu.

                                  Graciano

                      Ohotno.

                                  Nerissa

                              Gospodin moj, na dva slova.
                       (Othodit s Porciej v storonu.)
                      YA vyprosit' poprobuyu kol'co,
                      Kotoroe dala emu pod klyatvoj
                      Berech' do groba.

                                   Porciya

                                        Vot uvidish', on
                      Otdast. Potom bozhit'sya budut oba,
                      CHto nagradili kol'cami muzhchin.
                      My ih perebozhim i okonfuzim. -
                      Bystrej. Ty znaesh', gde ya budu zhdat'.

                                  Nerissa
                                (k Graciano)

                      Pojdemte. Provodite menya k domu.

                                  Uhodyat.




                                  Scena 1

        Bel'mont. V parke u doma Porcii. Vhodyat Lorenco i Dzhessika.

                                  Lorenco

                      Luna siyaet. Vot v takuyu zh noch',
                      Kogda derev'ya zamerli bezzvuchno
                      Pod nezhnym lobyzan'em veterka,
                      Troil vzoshel na gorodskuyu stenu,
                      CHtob gorestnye vzdohi posylat'
                      Ko grecheskim shatram, kuda Kressidu
                      Iz Troi uveli.

                                  Dzhessika

                                      V takuyu noch'
                      SHla Fisba na svidanie s Piramom
                      Puglivo, legkonogo, i - zavidya
                      Eshche ne l'va, a tol'ko ten' ego -
                      Bezhala v uzhase.

                                  Lorenco

                                      V takuyu noch'
                      Belel |neya parus, i Didona,
                      U morya stoya, grustnoj vetkoj ivy
                      Lyubimogo manila i zvala
                      Vernut'sya v Karfagen.

                                  Dzhessika

                                             V takuyu noch'
                      Rvala Medeya koldovskie travy,
                      CHtob molodost' byluyu vozvratit'
                      Svekru odryahshemu.

                                  Lorenco

                                        V takuyu noch'
                      Ot bogacha zhida sbezhala dochka
                      S den'gami i s Lorenco neputevym,
                      I prinyal ih Bel'mont.

                                  Dzhessika

                                            V takuyu noch'
                      Smanil ee Lorenco izobil'em
                      Lyubovnyh lozhnyh klyatv.

                                  Lorenco
                                      
                                             V takuyu noch'
                      Upryamica moya naklevetala
                      Na milogo - i on ee prostil.

                                  Dzhessika

                      Takih nochej by navospominala
                      YA ujmu, pereshchegolyav tebya,
                      No slyshu chej-to shag.

                              Vhodit Stefano.

                                  Lorenco

                                             V bezmolv'e nochi
                      Kto tam speshit?

                                  Stefano

                                      Svoi!

                                  Lorenco

                                             Da kto - svoi?
                      Kak vas zovut?

                                  Stefano

                                     Stefano. YA s izvest'em,
                      CHto do svetu eshche syuda v Bel'mont
                      Pribudet gospozha. U pridorozhnyh
                      Ona zaderzhivaetsya krestov,
                      Molyas' o darovan'e schast'ya braku.

                                  Lorenco

                      A kto s nej?

                                  Stefano

                                   Tol'ko lish' svyatoj monah
                      I kameristka. A vernulsya li
                      Uzhe hozyain?

                                  Lorenco

                                  Net, i vesti netu.
                      Vojdem-ka, Dzhessika, i podgotovim
                      Torzhestvennuyu vstrechu gospozhe.

                            Vhodit shut Lanchelot.

                                  Lanchelot

     Go-go! Tu-ru! Ta-ra!

                                  Lorenco

     Kto tam oret?

                                  Lanchelot

     Kto videl sin'ora Lorenco? Au, sin'or Lorenco! Tu-ru-ru! Ta-ra-ra!

                                  Lorenco

     Prekrati tararam. YA zdes'.

                                  Lanchelot

     Tu-ru-ru! Gde on, gde?

                                  Lorenco

     Da zdes' ya!

                                  Lanchelot

     Peredajte  emu,  chto  nash  hozyain  prislal gonca s polnym rogom horoshih
vestej, - a sam hozyain pribudet k rassvetu. (Uhodit.)

                                  Lorenco

                      Pojdem, golubka, budem v dome zhdat'
                      Hozyaev. Vprochem, mozhno zdes' ih vstretit'.
                      Stefano, drug, domashnim soobshchi,
                      CHto gospozha dolzhna sejchas priehat',
                      I muzykantov vysylaj syuda.

                              Stefano uhodit.

                      Kak sladko lunnyj svet spit na cvetah!
                      Zdes' na prigorke syadem; pust' muz_y_ka
                      Plyvet nam v ushi. Tishina i noch'
                      Prilichestvuyut garmonichnym zvukam.
                      Syad', Dzhessika. Glyadi, kak nebosvod
                      Ves' vymoshchen zvezdami zolotymi, -
                      Iz nih naimel'chajshaya, i ta
                      Po-angel'ski poet v dvizhen'e sfernom,
                      I sonmy yunookih heruvimov
                      Vnimayut horu dvizhushchihsya zvezd.
                      Garmoniya carit v bessmertnyh dushah,
                      No brennaya zemnaya plot' grub_a_,
                      I do teh por, poka ee ne sbrosim,
                      Ne slyshim my garmonii nebes.

                             Vhodyat muzykanty.
                                      
                      Igrajte zhe! Pust' zvuchnyj gimn Diane
                      Do sluha donesetsya gospozhi,
                      Domoj ee moguche prizyvaya.

                          Nachinaet zvuchat' muzyka.

                                  Dzhessika

                      Vsegda mne grustno ot muz_y_ki sladkoj.

                                  Lorenco

                      A eto znachit - ty dushoj chutka.
                      Zamet', kak dikoe, shal'noe stado
                      Il' neob®ezzhennyh konej tabun,
                      Brykayushchihsya, norovisto rzhushchih, -
                      Lish' stoit im zaslyshat' zvuk truby,
                      Melodiyu il' pesnyu izdaleka, -
                      Zamret vdrug, i smyagchitsya dikost' glaz
                      Pod sladostnymi charami muzyki.
                      Ne zrya poetu grezilsya Orfej,
                      Derev'ya, kamni dvigavshij svoeyu
                      Igroj na lire. Ibo net takoj
                      Koryavoj, zhestkoj i svirepoj tvari,
                      CHtoby na vremya svoego zvuchan'ya
                      Muzyka ne mogla ee smyagchit'.
                      A v kom nutro muzyki lisheno,
                      Nad kem ne vlastny divnye sozvuch'ya,
                      Sposoben tot k obmanu, grabezhu,
                      K izmene. V ego serdce noch' gluhaya.
                      Vlecheniya ego cherny, kak ad.
                      Takomu doveryat' nel'zya. - Ty slushaj,
                      Kak horosho.

                          Vhodyat Porciya i Nerissa.

                                   Porciya

                                  Svet v oknah u menya.
                      Kak daleko svecha brosaet luch!
                      Tak svetyat dobrye dela v zlom mire.

                                  Nerissa

                      Poka luna za tuchku ne zashla,
                      Svechi ne vidno bylo.

                                   Porciya

                                           Tak vsegda
                      Pri sil'nom svetoche tuskneet slabyj.
                      Bez korolya namestnik razblistalsya,
                      No s vozvrashchen'em korolya pomerk
                      I vlilsya v korolevskoe siyan'e,
                      Kak v okean vlivaetsya ruchej.
                      Muzyka! Slyshish'?

                                  Nerissa

                                        Vashi muzykanty.

                                   Porciya

                      Zavisit krasota ot obstanovki.
                      Muzyka slashche noch'yu, a ne dnem.

                                  Nerissa

                      Ej tish' pribavila ocharovan'ya.

                                   Porciya

                      Voronij kark i zhavoronka pen'e
                      Ravnodostojny sami po sebe.
                      I solovej, svishchi on tol'ko dnem,
                      Kogda i gus' gogochet, vryad li vyshe
                      Cenilsya by drozda. V urochnyj chas
                      Ocenku istinnuyu poluchayut
                      YAvleniya. No tss!
                     (Ukazyvaya na zaslushavshihsya muzyki
                            Lorenco i Dzhessiku.)
                                       Tak spit luna
                      S |ndimionom, eyu usyplennym,
                      I ne zhelaet konchit' sna vovek.

                            Muzyka prekrashchaetsya.

                                  Lorenco

                      Po-moemu, ya slyshu golos Porcii.

                                   Porciya

                      Uznal menya on, kak slepec kukushku -
                      Po golosu otvratnomu.

                                  Lorenco

                                            Dobro
                      Pozhalovat', hozyajka dorogaya!

                                   Porciya

                      Molilis' my, chtoby darovan byl
                      Uspeh muzh'yam. Nadeyus', preuspeli
                      Oni. A vorotilis' li uzhe?

                                  Lorenco

                      Net, gospozha. No byl ot nih gonec
                      I soobshchil, chto edut.
                                      
                                   Porciya

                                            Ty, Nerissa,
                      Sejchas zhe vsem domashnim prikazhi,
                      CHtoby molchali ob otluchke nashej.
                      I vy, Lorenco; Dzhessika, i vy
                      Ni slova.

                              Zvuchit fanfara.

                                  Lorenco

                                 |to muzh vash. Prozvuchala
                      Ego truba. A my ne boltuny,
                      Bud'te spokojny.

                                   Porciya

                                       Noch' svetla, kak den'
                      Bessolnechnyj i chahlovato-blednyj.

                Vhodyat Bassanio, Antonio, Graciano i svita.

                                  Bassanio

                      U antipodov nashih den' sejchas,
                      I raz vy tak svetly i legkonogi,
                      To i u nas noch' obratitsya v den'.

                                   Porciya

                      Puskaj ya budu na nogu legka,
                      No legkogo ne budu povelen'ya,
                      CHtob muzha ne otyagotit' stydom.
                      No Bog sud'ya nam vsem. Itak, s priezdom,
                      Moj muzh i gospodin.

                                  Bassanio

                                          Blagodaryu.
                      Vot, poznakom'sya. |to on - Antonio,
                      Moj drug, pred kem naveki ya v dolgu.

                                   Porciya

                      Eshche by. Ved' iz-za tebya voshel on,
                      YA slyshu, v neoplatnye dolgi.

                                  Antonio

                      My raskvitalis', ya vpolne dovolen.

                                   Porciya

                      Sin'or, dobro pozhalovat'. Delami,
                      A ne slovami dokazhu, chto my
                      Vam rady. Tak chto slov ne budu tratit'.

                                  Graciano
                                 (Nerisse)

                      Klyanus' lunoj von toj, ty neprava.
                      Pover', ya dal ego piscu yurista.
                      No raz ty, milaya, ogorchena,
                      To propadi b on ran'she, stan' kastratom,
                      CHem ya stal tak bezvinno vinovatym.

                                   Porciya

                      Uzhe i ssorites'? A v chem prichina?

                                  Graciano

                      V deshevom obodochke zolotom,
                      V kolechke, chto ona mne podarila,
                      S toj nadpis'yu, chto pishut na nozhah:
                      "Lyubi menya, so mnoj ne rasstavajsya".

                                  Nerissa

                      Pri chem tut nadpisi i deshevizna?
                      Vsyu zhizn' poklyalsya ty ego nosit',
                      S nim lech' v mogilu. Ne menya uzh radi,
                      Tak radi klyatv svoih obyazan byl
                      Ego berech' ty kak zenicu oka.
                      Piscu otdal? Nu net. Bog mne sud'eyu -
                      Piscu tomu vek byt' bez borody.

                                  Graciano

                      On vozmuzhaet - borodatym stanet.

                                  Nerissa

                      Konechno, - zhenshchina muzhchinoj stanet.

                                  Graciano

                      Rukoj moej klyanus' - to byl yunec
                      Rostom s tebya, mal'chishka-nedorostok,
                      I za trudy on vyklyanchil kol'co
                      V nagradu. Otkazat' bylo nel'zya.

                                   Porciya

                      Vinovny vy, skazhu vam otkrovenno.
                      Nel'zya tak legkodumno otdavat'
                      ZHeny podarok pervyj, klyatvonosnyj,
                      Navechno slityj s vasheyu rukoj.
                      Dala i ya lyubimomu kol'co,
                      I on poklyalsya s nim ne rasstavat'sya.
                      Vot on stoit, i klyatvenno ruchayus',
                      CHto on ne odenet moego kol'ca
                      Za vse bogatstva mira. Net, Graciano,
                      Vy ogorchili tyazhelo zhenu,
                      I ya b na ee meste vzbelenilas'.

                                  Bassanio
                                (v storonu)

                      Uzh luchshe b ruku levuyu otsech' -
                      Skazat', chto poteryal kol'co ya s neyu,
                      S banditami srazhayas' na mechah.

                                  Graciano
                                      
                      Sin'or Bassanio dal kol'co sud'e,
                      Kotoryj poprosil ego v nagradu
                      Zasluzhennuyu; a potom pisec,
                      Mal'chishka etot, napisavshij akty,
                      Pristal ko mne. I ni na chto drugoe
                      Ne soglashalis', krome teh kolec.

                                   Porciya

                      Kakoe zhe kol'co ty dal, Bassanio?
                      Nadeyus', ne podarennoe mnoj?

                                  Bassanio

                      Usugublyat' vinu ne stanu lozh'yu.
                      Na pal'ce - vidish' - net uzhe kol'ca.

                                   Porciya

                      Vot tak i vernosti net v vashem serdce.
                      Klyanus', v postel' ne lyagu k vam, poka
                      YA ne uvizhu vnov' kol'ca.

                                  Nerissa

                                                YA tozhe
                      K tebe v postel' ne lyagu bez kol'ca.

                                  Bassanio

                      O, znala b ty, komu ya dal kol'co,
                      I znala b, za kogo ya dal kol'co,
                      I vedala b, za chto ya dal kol'co
                      I neohotno kak daval kol'co, -
                      A soglashalis' tol'ko na kol'co, -
                      Ty by togda ne gnevalas' tak sil'no.

                                   Porciya

                      O, znali b vy, chto eto za kol'co,
                      Kakie kachestva tait kol'co,
                      I cenu znali b davshej to kol'co,
                      I chto beschest'e - poteryat' kol'co, -
                      Vy by ne otdali togda kol'co.
                      Kogda b hot' chut' staran'ya prilozhili,
                      To urezonili by vy sud'yu.
                      Kakoj zhe chelovek ne postesnyalsya b
                      Svyashchennyj simvol braka otnimat'?
                      Nerissa ugadala, v chem tut delo.
                      Ego vy dali zhenshchine, klyanus'!

                                  Bassanio

                      Klyanus' ya chest'yu i dushoj moeyu,
                      Ne zhenshchine - yuristu dal ego,
                      Doktoru prav, chto otkazalsya vzyat'
                      Tri tysyachi, a poprosil kol'co lish'.
                      YA otkazal, i on ushel obizhen.
                      A dorogomu drugu moemu
                      On spas ved' zhizn'. CHto mne skazat', rodnaya?
                      Prishlos' poslat' kolechko vsled emu,
                      Pozornuyu zagladit' neuchtivost'.
                      Inache by ostalsya ya zapyatnan
                      Neblagodarnost'yu. Prosti menya.
                      Klyanus' prechistymi svechami nochi,
                            (ukazyvaya na zvezdy)
                      Bud' ty so mnoyu vmeste na sude,
                      Ty poprosila by menya sama
                      Otdat' kol'co dostojnomu yuristu.

                                   Porciya

                      Ne daj Bog, esli on pridet ko mne.
                      Vy moego lyubimogo kol'ca,
                      Kotoroe hranit' vy poklyalisya,
                      Ne pozhaleli, otdali emu, -
                      Ne pozhaleyu dlya nego i ya
                      Ni tela, ni supruzheskoj posteli.
                      A ya uverena, chto on pridet.
                      Tak chto ne otluchajtes' ni na noch'
                      I steregite, kak stookij Argus.
                      Inache - moej chestiyu klyanus',
                      Pokamest ne utrachennoj - s yuristom
                      YA lyagu spat'.

                                  Nerissa

                                    A ya - s ego piscom.
                      Preduprezhdayu: beregis' ostavit'
                      Menya odnu.

                                  Graciano

                                  Pust' ya pisca pojmayu -
                      Pisalku tut zhe ya emu slomayu.

                                  Antonio

                      Zloschastnyj, ssoram etim ya vinoj.

                                   Porciya

                      Ne prinimajte k serdcu, - my vam rady.

                                  Bassanio

                      Prosti mne, Porciya, moyu vinu,
                      I pered vsemi etimi druz'yami
                      Klyanus' ochami svetlymi tvoimi,
                      V kotoryh vizhu ya svoe lico...

                                   Porciya

                      Vy slyshite? On v dvuh moih glazah
                      Dva vidit sobstvennyh lica - klyanetsya
                      Svoim dvulich'em. Klyatva horosha!

                                  Bassanio

                      O, vyslushaj. Prosti moyu vinu,
                      I ya klyanus' dushi moej spasen'em,
                      CHto nikogda uzh ne narushu klyatv.

                                  Antonio
                                      
                      YA poruchilsya telom za Bassanio,
                      I esli by ne tot, kto vzyal kol'co,
                      To ya propal by. A teper' ruchayus'
                      Svoej dushoyu v tom, chto vash suprug
                      Obeta vpred' uzh bol'she ne narushit.

                                   Porciya

                      Ruchatel'stvo ya prinimayu. Vot, -
                           (daet Antonio kol'co)
                      Pust' berezhet ego ne tak, kak prezhde.

                                  Antonio

                      Beri, Bassanio, i klyanis' berech'.

                                  Bassanio

                      Da eto zhe to samoe kol'co,
                      CHto dal yuristu!

                                   Porciya

                                      On vernul ego mne.
                      Prosti, ya s nim legla, klyanus' kol'com.

                                  Nerissa

                      I ty prosti, moj milyj Graciano,
                             (daet emu kol'co)
                      YA proshloj noch'yu za kolechko eto
                      S mal'chishkoj-nedorostkom spat' legla.

                                  Graciano

                      Bezvinno okazalis' my rogaty!
                      Zachem zhe eto? Silushek u nas
                      Eshche hvataet.

                                   Porciya

                                    Sal'nostej ne nado. -
                      Vy vse, ya vizhu, oshelomleny.
                      Pis'mo tebe iz Padui, ot Bellario.
                      Prochti ego, i ubedish'sya ty,
                      CHto ya byla tem doktorom-yuristom,
                      Nerissa zhe byla moim piscom.
                      Lorenco mne svidetel', chto, kak tol'ko
                      Vy otbyli v Veneciyu, totchas
                      Uehala i ya, i vot lish' nynche
                      Vernulas' - ne voshla eshche i v dom.
                      Dlya vas, Antonio, u menya est' novost'
                      Nezhdannaya i dobraya. Pis'mo
                      Vot eto vskroete i ubedites',
                      CHto vashi tri bol'shie korablya,
                      Natorgovav bogatstva, vorotilis'.
                      Ne ugadat' vam, kak eto pis'mo
                      Ko mne popalo.

                                  Antonio

                                      Ne najdu ya slov!

                                  Bassanio

                      I ya ne raspoznal tebya v yuriste?

                                  Graciano

                      I ya ne raspoznal tebya v pisce,
                      Kotoryj mne rogami ugrozhaet?

                                  Nerissa

                      No tol'ko esli prezhde vozmuzhaet.

                                  Bassanio

                      Moj doktor, milosti proshu v postel'.
                      A bez menya - lezhi s moej zhenoyu.

                                  Antonio

                      Sudarynya, vy mne vernuli zhizn'
                      I sredstva k zhizni. Vne somnenij vsyakih,
                      Stoyat moi na rejde korabli.

                                   Porciya

                      Dlya vas, Lorenco, tozhe u pisca
                      Pripaseno koj-chto.

                                  Nerissa

                                         Vot, poluchite.
                      I gonorara s vas ya ne beru.
                      Formal'nym aktom zaveshchaet SHejlok
                      Vam vse imen'e.

                                  Lorenco

                                       Mannoyu nebes
                      Osypali vy siryh i golodnyh,
                      Prelestnye sudaryni.

                                   Porciya

                                            Pochti
                      Uzh utro. Vam by, dumayu, hotelos'
                      Uznat' podrobnosti. Vojdemte v dom,
                      I tam vy nas podvergaete doznan'yu,
                      I my pravdivym vam dadim otvet.

                                  Graciano

                      Byt' po semu. I pervym dolgom ty,
                      Nerissa, pod prisyagoj mne otvetish',
                      Do sleduyushchej nochi l' podozhdem
                      Ili bez promedleniya pojdem
                      S piscom yurista v brachnuyu krovat'.
                      Ne hochetsya i dvuh chasov teryat'.
                      No glavnoe - do dnej moih konca
                      Ne uteryat' Nerissina kol'ca.

                                  Uhodyat.




     S.  143.  Hot'  sam  surovyj  Nestor  poklyanis'...  - Nestor - personazh
"Iliady". Zdes' privoditsya kak obrazec ser'eznosti.
     S.  153.  I  tak  vot  shlyapoyu  prikryv  glaza...  -  Lyudi  blagorodnogo
proishozhdeniya obedali v shlyapah.
     S.   162.  Agarino  otrod'e.  -  Ot  Agari,  po  biblejskomu  predaniyu,
proishodilo plemya izmail'tyan, vrazhdovavshee s evreyami.
     S.  200. V takuyu noch' rvala Medeya koldovskie travy. / CHtob molodost'...
vozvratit'  /  Svekru  odryahshemu. - Pri pomoshchi trav Medeya, zhena YAzona, geroya
mifa ob argonavtah, vozvratila molodost' otcu YAzona |zonu.
     S.  203.  |ndimion  -  syn Zevsa, vozbudivshij k sebe lyubov' bogini Luny
Seleny. CHtoby yunosha ne mog ee pokinut', ona pogruzila ego v vechnyj son.

Last-modified: Tue, 25 Oct 2005 20:23:49 GMT
Ocenite etot tekst: